1 Temmuz 1945 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

mtr 22 inc; yıl Sayı: 7496 mhuri İSTANBUL CAGALOĞLU Telgrai ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: İstanbuJ No. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298, İdare ve Matbaa kısmı: 2429924290 r Mevsimin ilk ve sürprizli 7 Temmuz 945 Cunartesi günü akşamı ' • itibaren BÜYÜK BALOSU YENİf J Y SİPAHİOCAĞI Pazar I Temmuz 1945 Sovyet talebieri Reufer ajansına göre mesele Ttirk ve Rus temsilcileri arasında bîr noktainazar teatisinden ibaret kalmış Üçler konferansmda ChurchilFin Mareşal Stalin'den Sovyetlerin Ortaşarktaki tasavvurları hakkında malumat istiyeceği bildiriliyor Londra: "Ruslar resmîbir nota Konferans, önümüzdeki pazara toplanıyor vermiş değillerdir,, diyor Londra 30 (a.a.) Tımes gazetesimatL nın dipl° k yazarına göre, uç buyuk hder buluşmasınm önumuzdekı cumartesi veya pazar günü (7 yahud 8 temmuz) başlıyacağını gosteren bir çok emareler mevcuddur. Ayni yazar, Mr. Eden'in, o zamana kadar, seyahat ve müzakere yorgunluklarına tahammül edecek derecede iyıleşeceğinin hiç de muhakkak oLmadığım ilâve etmektedır. Amerikanın yeni Dıs Bakanı Washington 30 (R.) Cumhur BaşLondra 30 (a.a.) «Reuter» Türki kanı Mr. Truman bugün verdiği bir yeye yapılan Sovyet isteklerini muhte demecde, istıfa eden Mr. Stettinius'ün vi nota hakkında hafta başında Anxa j yerine Amerika Dış Işleri Bakanhğma rada alınan haberler biraz mubalâğah Mr. James Byrnes'i tayin ettiğini bilolmuştur. Şimdıye kadar resmî bir nota dırmiştır. Mr. Truman'ın gene bu deverilmiş değıldir. Yalnız Türk ve Rus mecinde bildirdığin» göre, Cumhur temsilcileri arasında bir noktai nazar Başkanmm Mr. Churchill ve Mareşal teatısi yapılmıştır. Maamafih Turkler, Stalin'le yapacağı görüşmelerde Mr. Baskan Truman'ın San Francisco'dan Rusların ergeç Boğazların kontroluna Byrnes de bulunacaktır. dönüşünde kızi ile beraber • hava iştirak etmek hususunda talebler serMr. Byrnes'in Dış Işleri Bakanlığına meydanında alınmış bir resmi dedecekleri fikrindedirler. Ingiliz hükumetinin hattı hareketi tamamile bitarafane olmuştur. Türk Dıs Işleri Bakanı Hasan Sakanm Ingilız hükumeti tarafmdan vaki bir daveti iizerine değil, fnkat kendi tesebbüsile Londraya gelmekte olduğu belirtilmektejr. Bu görüsmplerin «Uç Büyükler» toplantısından evvel yapılmıvacak olmas da manidardır Mr. Churchill'in Mareşal Stalin'den Sovyetlerin Ortaşarktaki tasavvurları hakkında dalıa tafsilâtlı malumat istiyeceği zannedil Berlin konferansı V.. SALONLAEINDA Dönüş vesaiti teminedilmiştir. Yardımsevenler Cetniy» .' Sarıyer Şubesi Mr. Byrnes Amerika Dış Işleri Bakanı oldu, konferansa o da geligor t İnanılması güc bir öliim Yunus Nadi vatan işlerinde olduğu kadar kendi mesleğinde de coşkun insan tipinin sevilir ve imrenilir bir ömeği idi. A zizim Nadir, Yunus Nadi'nin böyle birdenbire, hiç beklenmedik kaybı, inanılması güç ölümlerden biridir. Çünkü Nadi, mizacı ve meşrebi bakımından ölmiyecek sanılan, daima genç insanlardan biri idi. Tam anlamında «rind» adamdı, yüreği her zaman heyecan dolu idi. KarakterîhTn bu iki başlıca vasfı, babanı hayatının türlü çetin jartlanna rağmen coşkun insan tipinin, «evilir ve imrenilir bir ömeği haline koymuştu. Yunus Nadi vatan işlerinde olduğu kadar, kendi mesleğinde coşkun adamdı. Onun, hayat ve politika görüşlerini, onu en yakından ve en iyi tanıyan iki oğlu, sen ve kardeşin, acı yasınızın vazife zorıı karşısında, sadece unutuımaz biı sevgi ve saygı duygusu halini aldığı zaman uzun uzadıya yazacaksınız. V unus Nadiyi hatıramda daima canlı tutacak olan iki meziyetten sana kısaca bahsedeceğinı. Biri, Millî Mücadelenin en az ümıdli günlerinde, insanlann bile yaya O' larak Anadoluya güç gidebildikleri bir devirde, onun tek gazeteci olarak, derme çatma r.iakine ve hurufatını buradan Ankaraya taşıyjp orada gazete çıkarması, sonra da, Ankara tehlikeye düşer gibi olduğu sıralarda göçebe matbaasını gene daha gerilere götüımeğe hazırlanmasıdır. Bu, \ unus Nadinin vatanseverliğini göstermek içindir. Babanda çok dikkate değer ikinci meziyet, yılmaz ve yorulmaz meslek aşkı, vazife baglılığı idi. Hayatında, iş ve politika sahasında çok şeylerle uğraştı. Fakat gazeteciliğini ve gazeteci'ik vazifesini hiç bir zarnan ne unuttu, ne ihmal etti. Nereye gitse yazısını yazardı. Bazan, birlikte olduğumuz uzak yolculuklarda dahi «Cumhuriyet» e her gün makalesini göndermekten geri kalmazdı. Yunus Nadi size her şeyinden fazla gazetesile büyük bir eser, gazetecıliğile güzel bir örnek bıraktı Kendisine karşı ödeyerek borcunuz bu eseri dalia guzelleştirmek, daha ileri götıirmektir. Yunus Nadiyi tanıyıp da onunla arkadaşhk etmiş olup da bu âni kaybı karşısında yürek sızısı duymamak mümkün değ'ıldir. Onun için, çok insanlann paylaştığı bu acı sende, üzerine alacağm ağır yiikte çok metinlik, çok çalişmak, vatana çok hizmet etmek âmili olmalıdır. Gözlerinden öperim. Necmeddin Sadak * * * r\urup dinlenmeyen ecel tırpanı bir meslek hocasınm daha omrıine kıydı, Yunus Nadi Abalıoğlunu aramızdan çekip aldı. Ben, şahsan, Cumhuriyet sahib ve başyazarının beraberinde jalışmak fırsatını bulmadım. Onunla olup biten bütün münasebetlerim, nadir vesilelere inhisar eden bazı meslek temaslarmdan ibaret kaldı. Fakat bütün bu vesileler arasında. Abahoğlunun çahsmda, muhitine bağlı ve onun mensublarma karşı derin bir ilgi duyan anlayışh ve kavraSelim Ragıb Emeç Arkası Sa. 3, Stf. 4 te tayini Amerikan mümessiller meclisînin pazartesi günkü toplantısmda tatdıka arzolunacaktu. Mr. Truman'ın giri^tiği önemli iş KansasCity 30 (a.a.) 1936 da Cumhuriyetçi partinin Birleşik Amerika Cum hur Başkanlığına aday gosterdıği Mr. Landon, dün Başkan Truman'la 45 dakika görüştükten sonra Başkanın, iç işler hakkında parti ihtilâflarına rağırıen, demokratlarla cumhuriyetçilerin birbirlerile birleşebilecekleri tarzda Amerika dış siyasetini geliştirmek yolunda önemli bir işe girişmiş bulunduğunu söylemiştirr. Başkan Truman'ın bu siyasetini tasvib ettiğini bildiren Mr. Landon, bunu, «çok yapıcı» olarak vasıflandırmıştır. Mr. Landon, Başkanın, Birleşmiş Milletler anayasasmm süratle tasvibi için kongreye hitaben hazırlamakta bulunduğu demeci son olarak gözden geçirmektc olduğunu ilâve eylemiştir. Atkası sahife 3, Sü. 3 de CinBasbakaıtıdün Moskovaya vardı Moskovaya giden Çin heyeti, 60 kişi, iki taraf arasında cereyan edecek müzakereler ehemmiyetle bekleniyor ((Balkanlar gene barut fıçısı oluyor > Tanan basınınm korkusu Atina 30 (a.a.) Cumhuriyetçi «Nea» gazetesi başmakalesinde sunları yazmaictadu: <Bu kadar uzun süren harbden ve ufr'anılan tahribattan sonra Balkanlar, Avrupa barışı için tekrar barut fıçısı halin» gelmektedir. Slavlık ve faşist aleyhtarhgı Ismi altında yapılan komünist tahrikçlliğinin kaynağını, Rusyanın gayelerlnden almış olmadığını ümid etmek isteriz. Bugün bazı rejimler ellerindeld meşale ile Balkan barışını tehdid eden yeni bir milliyetçilik şevkım körüklemek istiyorlar. Müttefiklerin yerinde yapılmış bir müdahalesile bu meşale söndürülmelidir. Arkas* gahife i, Sü. 2 âe Mrl. Stalin, Başbakan Soong'u Yenî dünya kabul eflerek görüştü ****" Arkası sahife 3, Sü. 5 te harbine dair endise'er Aziz okuyucularımızdan, «Cumhuriyet» i ve onun kurucusunu sevenlerden yağan telgraflar dün de devam etti Bir ba«\azarımız ( .Cumhuriyet» in uğıadığı acı bir çok insanların paylaşacağı bir ac.dır) dıyor. Bu hukmün dogruluğunu (Cumhurıyet) e yağan telgraf ve mektub yağmurunun dün de devam etmesile anladık. Şükran hisleri içinde Onu bizim kadar sevenlerin ne kadar çok olduğunu düsünduk Bu telgraflardan bir kısmuıı da bugün koyuyoruz: Ankara 30 : Samimî bir inkılâbcı olarak daima sevdığim arkadasım sayın babanızm olümünden çok acı duydum. Rahmetlinin büyük hatırasım taziz eder, bütün ailenize baş sağhğı dilerim. Celâl Bayar. Ankara 29 : Turk basınınm değerli emektarlarmdan babanız Yunus Nadi Aabalıoğlunun vefatım teessürle haber aldım. Acmızı yürekten paylaşır. size ve Türk basın ailesine baş sağhğı dilerim. Basın ve Yayın Umum Müdürü Nedim Veysel Ilkin Kızıltoprak 30 : Ölümü sizi kıymetli bir babadan ayırdıysa bize vefalı bir dost şuphesiz vatana da fedakâr bir evlâd kaybettirdi. Onun yerinde ve ayarmda sizi görmek insanı teselliye tek medardır. Şükrü Kaya Paylaşılan acımız » Nareşal Smuts silâhlaıtmağa devam edilmesini istiyor Moskova 30 (R.) Çin Cumhuriyeti Başbakanı M. Soong ve maiyetındeki Çin heyeti uçakla Moskovaya gelmişlerdır. Kendılerinı istasyonda So\'yetler Birhği Dış Işlen Bakanı Molotov, Dış Işleri Bakan mııavini Lozowsky, Birleşik Amerika büyukelçisi Mr. Awrell Harriman ve Buyük Britanya büyuk elçisi Sir Archıbald ClarkKerr karşılamışlardır. Çin Başbakanı, istasyonda mikrofon başına gelerek çince bir söylev vermiş ve bu sbylevi rusçaya da çevrilerek okunmuştur. Çin Başbakanı söylevinde demiştir ki: A r k a s ı sahife 3,S ü , l d e M. Soong Mareşal Stalin Churchiirin seçimden evvel son nutku Kuvvetli, azimli, istikrarlı bir hükumet lüzumu üzerinde ısrar ederek «aksi f akdside ikinci derecede bir devlet olııruz dedi Londra 30 (a.a ) Mr. Churchül, bü ] % • tün partilern: şefleri tarafından radyoda soylenilen seçim nutukları cıimlesmden olan son nutkunu bu akşam vermiştir. Mr .Churchill demiştir kl: x Başbakan sıfatile ıhtimal ki size son defa olarak hitab ediyorum. Böyle olup olmıyacağı size bağlıdır. Önümüzdeki bir kaç sene zarfında karşılaşılacak tehlikeleri ve güçlükleri atlatmak için size yardım edebileceğime kaniim.» Denizaşırı bolgelerdeki ingiliz kıt'alarma hitab eden Churchill demiştir kl: « İşçi partisi konferansı seçimlerden sonra muhafazakârlarla birlikte bir ( temerkıiz kabmesine girmemeği resmen karar altına almış bulunmaktadırlar ' Benım için de bir işçi partisi hükume I tme iştirak ımkânı olmıyacaktır. Çünkü Arkası sahifa 3, Sü. 3 de [ Mareşal Smuts Ottawa 30 (a.a.) Halen Kanada hü Arkası Sa 3. Su. 4 te kumetmin m.safıri olan Mareşal Smuts. bir basın toplantısmda şoyle demiştir: « Birleşmiş milletler, her ihtimali gözonunde tutarak silâllanmağa devam etmehdirler. Geçen dunya harbinden sonra Müttefıklerın en buyük kabahati, du^man intikam almsğa hazırlanır.*n silâhsızlanmak tarafım ıltizam etmeleri ojTvistur.» Mareşal Smuts vukubulacağmı ima ettiğı muhtenel tcca. uzun neteden geleceğini tasrih etmemiş ve sdzlerine şunları ılâve etmıştırt Arkası sahife 3, Sü. 3 de Cezayirdeki karışıkEıklar Son çarpışmalarda 500 kişi öldü, 2400 kişi de tevkif edildi Londra 30 (a.a.) Geçen ay Cezayirde çıkan kargaşahklar hakkında bir tahkikat yapan Fransız Io Işleri Bakanı M. Tixier dün akşam Cezayir radyosundan beyanatta buluna..k bu kargaahğa kurban gidenlerin 1200 ilâ 1500 kadar yaralı olduğunu ve bunlardan "00 ünün öldüğünü bıldırmiştir. Belediye daireleri, postane • okullar hüru ma uğramışlardır. 24 'şi te'kif edümiş ve şimdiye kad J ü yargılana Parıs 30 (a.a.) Muttefık genel karargâhının bu akşam yayınladığı bir özel tebliğ, işgal bölgelerinin tahdidi meselesinin halledilmiş olduğunu bildirmektedir. Ingiliz ve Amerikan Ijıt'aları, şimdiye kadar işgalleri altında tuttukları Sovyet bölgesi kısımlanndan çıkacaklardır. Bu hareket, yarm başlıyacak ve muhakkak surette 4 temmuzda sona erecektir. Almanyadaki Fransız kıt'alarının harekâtı, bu hustıstakl son teferrüat tesbit edilir edilmez başlıyacaktır. ingiliz, Amerikan ve Fransız kıt'alan da Berline girerek kendilerine tahsis olunan bölgeleri işgal ede Ulaştırma Bakanı General Ali Fuad tiğimız telefon makineleri aksamı ve ceklerdir. Hk ingiliz kıt'aları, Berline Cebesoy dün sehrimize gelmiştir. Ba telefon şebekeleri malzemeleri gelmiş yarın gireceklerdir. kan. trende kendisini karşılıyan gaze ,'olsaydı Türkiyede gayet rahat telefon Arkası sahife 3, Sü. 6 da Arkast sahife 3, Sü. 7 de tecilere, şehrimizde yapılacak olan kabotaj bayramı töreninde hazır bulunmak üzere geıdığini soylemiştir. Bakan, Karadenizde yapılmakta olan vapur seferlerinin taül edilip edilmiyeceğı etrafında sorulan suale, şimdiki halde böyle bir vazıyetin bahis mevzuu dahi edilmediğini bildırmiştir. Memleketımiz ve bılhassa Istanbul şehrlnin çektiğı telefon sıkmtısının önlenmesi etrafında General Cebesoy demiştır ki: « Maalesef telefon sıkıntısmdan, k'sa bir müddet için daha kurtubnak imkânı bulunmamaktadır. Bundan bir müddet evvel Macaristana sipariş et Ulaştırma Bakanı dün sehrimize geldi Anglo Amerikan kıtaları bugün Berline giriyorlar Ali Fuad Cebesoy, telefon derdi, yeni yaptırılacak vapurlar, gece seferleri ve yeni teşkilât hakkında beyanatta bulundu Denizcilerin bayramı Kabotaj hakkının Türk bayrağına geçişi bugün şehirde ve limanda büyük törenler yapılarak kutlanacak Rutenyanın ilhakı Çekoslovakya Başbakanı, dikkate değer bir demeçte bulundu Moskova 30 (a.a.) Rutsnya'mn Sovyet Rusyaya terkini kabjl eden andlaşmanın ımzası münaseoetıle Çekoslovakya Başbakanı M. Fierlinger, pek yakında seçilecek olan Çekoslovak millî meclisinın bu anlaşmayı oy birliğile tasdik edeceğıne emin bulunduğunu soylemis ve şunları ilâve etmiştir: Arkası sahife 3, Sü. 2 de Mr. Churcbill Arkası s 3, Sü. 2 de bulacaksınız)