5 Haziran 1945 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
\ ^OCUĞUNUZUN D/NÇ VE GURBÛZ OLmASI İÇİN yalsîum . Vîtamm/f, j 22 inci yıi Sayı: 7470 u m h u r iyet İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, Istanbul Posta kutusu: lstanbul No. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyetü 24298, İdare ve Matbaa kısmı: 2429924290 Salı 5 Haziran 1945 Ticaret snlaşmasının tam metni ve Nazmi Şükrü Topçoğlu, Server Somuncuı iUfei son Bâban tarafından yap: çıkan 131 sayılı İ K T I S A D İ YÜ bulabilirsiniz. Bundan baş son demeci ve iktısadî politıl Topçoğlu), Meclisin demokrat lan Tufan), Cumhur Baş! (Hayri Alp), Ekonomik varh] mak (İsmet Alkan), Çifteler Köy piyasa, portreler, bütçe görüşme: İstanbul Cağaloğlu Turbedar so! 7 Toprak Kanunu tasarısımn 17 inci maddesi çok hararetli tartışmalardan sonra kabul edildi Başbakan ve Ziraat Bakanı etraflı izahat verdiler Madde geçen toplatıtıda takrirle teklif edilen şekilde kabul olundu Bizde Demokrasi „d Hatiblertn sözteri Hikmet Bayur, Receb Peker, Emin Sazak, Adnan Menderes'in itirazları Ankara 4 (Telefonla) Meclis bugünkü toplantısmda Toprak kanunu tasarısının görüşülmesine devam etmiş ve geçen toplantıda söz almış olanjar sırasile kürsüye gelerek mütalealarmı bildirmişlerdir. Bundan sonra Ziraat Bakanı Hatiboğlu ve müteakjben Başbakan Şükni Saracoğlu toprak kanunu tasarısının esaslarile 17 nci madde hakkında izahatta bulunmuşlar ve hatiblerin sorgu ve mütalealarma lcab eden cevabları vermişlerdir. Bundan sonra 17 nci madde takrirle teklif edilmis olan muaddel seklile kabul edilmiştir. • Arkast Sa. 2, Sü. 4 te Hnunet Bayvr Mttmta* Okmen heophraste Renaudot (La Gazette de France) ı çıkarmağa başladığı zaman Frann d a fikir hürriyeti namına bir şeyler yoktu. Büyük ihtilâle kadar aradan aşağı yukarı bir buçuk yiizyıl geçmesi lâzun geldi. (Takvimi Vakayi) kurulduğu sıralarda bizde de fikir hürriyetinden eser gorülmüyordu; fakat Fransa kırk yıl önce ihtilâlini yapmışh. Avrupada ilk çıkan gazete ile Türkiyede İlk çıkan gazete arasında tam iki yiiz yülık bir fark vardır( 16311831). Eğer cemiyetlerin gelişmc h m her yerde aynı tempoya bağh olsaydı, biz şimdi, on sekizinci asır Fransasmın monarşik ve yarı feodal şartları içinde yaşıyor bulunacaktık. Tarihsel dünya kadrosn orüreınd», türlü sebeblerden ötürü ilerlemede geç kalmtf cemiyetlerin bir kurtuluş koru vardır ki o da kaybedilen zamanı kazanmak hususunda harcanacak gayretlere smır çiıilemeyişidir. 1831 de tamamile bir ortaçağ hayaü yasıyorduk. 1831 de Tanzimatı ilân ederek ilk garblılaşma denemelerine giriştik. 1876 da Başbakamn son resmi: Şükrü Saracoğlu dün sabah Türk Hava Kurultayını birinci meşrutiyeti, 1908 de ikinci meşaçarken (Bu resim Ankaradan uçakla gelmistir) rutiyeti kurduk. 1931 de, (Takvimi Vakayi) in kuruluşundan tam bir asır sonra sekiz yıllık bir cumhuriyet ve inküâb bayatunız vardı. Tanzimatın ilânrndan Cumhuriyete kadar geçen devre boyunca hurriyet, demokrasi ve garbhlasma hareketleri uğrunda memleketimizde yapılan mücadeleleri bir hattâ bir kaç makaleye sıkıştırmak imkânsızdır. Osmanlı imparatorluğunu parçalama amacı arkasından koşan emperyalist devletler, imparatorluktan •ynlıp bağımsızlığa kavuşraak istiyen küçük milliyetler ve tanrısal bir devlet kadrosunun autokratik haskısı altında kendi benliğini kurtarmağa çalışan at memleket çocukları, eski rejime karsı ajtu zamanda savasıj orlar. günden güne kuvvetten duşen o rejim de bunlan n topuna birden kendini müdafaaya uğrasıyordu. On dokuzuncu asır Ostnanlı tarihinde büyük bir yer kaplıyan, fermanlarda, hariciye notalannda, muahedelerde, gazeteleıde hergün bol bol kullnılan (ıslahat) kelimesinden herLondra 4 (BBC.) Arab Birliği kadaşımızdan) Arab Birliği konseyikesin çıkardığı mana baska başka idi. konseyi Suriye ve Lubnandaki durumu nin bugiın Kahirede toplanması Suriye Rus Çarı ile Avustuıya Imparatoru bu gorüşmek iızere bugun öğleden sonra ve Lübnanda yeniden Fransız aleytalyi niyetli kelinıenin arkasma saklana Kahiıede toplanmıştır. rı nümayişlere ^ebeb olmuştur. Farak memleketten kolayca parça kopar Arkası tahife 3, Sü. 2 de Antakya 4 (Hususî surette giden armak amacım güdüyorlardt Bulgarlar, Sırblar ve öteki milliyetler aynı kelime sayesinde bir an önce bağımsnlık kazanacaklarını umuyorlardı. Halbuki (ıslahat) istiyen o devrin hürriyetçi Türkleri imparatorluğun bblünmesine katiyyen razı değillerdi. Herşeyden bnce kendi vaziyetini kurtarmayı düşiinen padişah ise, en ziyade öz memleket çocuklarına dis bile>or, yurddaşlara hürriyet vermcktense yurd topraklarını parça parça satmayı çıkarına daha uygun buluyordn. T Churchiirin nutku Ingiliz Başbakanı beklenen seçim nutkunu dün gece radyo ile verdi Nr. Churchill sosyalist politikasına hücum etti, bu politikanıtt hürriyet meShunra hakkındaki Ingiliz düşiincelerine aykırı ve totaliter usullerle imtizac etmiş olduğunu belirtti sunu izhar ed«r gibi obnustu. Nıhayet malum gelışmelerden sonra başlıca üç parti arasında bir anlaşmaya istinad etmeyip muhafazakâr partiye dayanan yeni bir nevi millî hükumet kurdura. Bununla beraber herhangi bir partiye mensub olan veya hiç bir partiye mensub olmıyan kimeslerden lyi niyet sahibi olup hzimet etmeğe hazır olanlardan ban kimseleri d« bu hükumete aldım. Bilhassa liberal partinin takındığı tavra teessüf ederim. Çünkü bu par Arkas\ tahif» 3, Sü. 2 da Londra 4 (a.a.) Mr. Churchill, Londra radyosanda bu akşam söylediği bir seçim nutkunda bı'hassa sosyalist politikasına hücum etmiş ve bu polıtıkanın hürriyet mefiıumu hakkındaki Ingiliz duşüncelerine aykırı ve totaliter nsullerle imtizac etmiş olduğunu belirtmıstir. Mr. Churchill birlik hükumetinden bahsederek sozkrine şöyle devam «tmiştir: < Sosyalist partisi bir müddettenberi siyasî mücadeleye dönmek arzu Receb Peker Suriye mcsclcsi Konferansın gırdıgı çıkmaz Velo meselesi Üçler loplanlısına kaldı Konferansta her millet diğerinden, bilhassa küçükler büyüklerden git. gide daha fazla sakınır görünüyorlar San Francisco 4 (Arkadaşımız Doğan Nadi bildiriyor) Once Polonya, sonra Viyana ve Trıeste meseleleri, şimdi de Suriye ve Lübnan meselesi, konferans havasını bulandırıcı tesirler yapmıştır. Bu meseleler, komisyonlarm çalışmalarını ağırlaştırmakta, güç ve az çok katarsız hale getirmektedir. Her .n:llet diğerinden, bilhassa küçük mPetler Arkası saht/e 3, Sü. 3 de Arab Birliği Konseyi dün Kahirede toplandı, Suriyede bu münasebetle nümayişler oldu Yunan emeîlerine dair falsolu bir ses Yunatılıfarın Neriç nehrini aşacakları gün tekrar gelecekmiş! Büyük alâka uyandırdığı bildirilen «Trakyadan Hatıralar» kitabmda Edirnede, Kırklarelinde ve Geliboluda Yunan bayrağının nasıl dalgalandığı geniş geniş anlatılmakta imiş! Mr. Edwin G. Suriyedeki Fransız miimessilleri bütün kabahatin yerli halkta olduğunu söylüyorlar Amerikanın yeni Büyük Elçlsi dün geldi Demek olujor ki Türkijede sahici demokrasiye engel olan baslıca unsur, imparatorluk bün>esinin kurulusunda ve cografyasında saklı idi. Nitekim 1908 meşrutiyetinden sonra geçen on yılhk devre, o bünye ile demokrasinin bağdaşamıyacağını açığa vunnuş ve (tttihad ve Terakki) partisi tarafından barcanan gayretler. imparatorluğun tasfiyesile sona ermiştir. Ankara foto muhabirimizin dün tayyare ile yolladığı resim: Kurultay toplantı halinde • Türkiyede sahici demokrasinin temeli (IVEsakı Millî) ile atılmıs ve Büyük Millet Meclisinde ifadesini bulmuştur. Mütareke yıllarında işgal kuvvetlerile birlikte Istanbula gelen yabancı hürriyeti, burada sağlı sollu, sürü sürii partilere, Ingiliz muhiblerine, Amerikan mandacılanna boy gösterme imkânları bağıslarken, Anadolu yaylalarından akseden Mustafa Kemalin sesinde Türk ^B» hürriyetinin üstün kudreti duyuluyordu. Düşmanı yenen, memleketi kurtaran ve kalkındıran, Osmanlı inıparatorluğunun feodal müesseselerini bir bir yıkan ve yurddaşlara gerçek bir demokrasinin bütün nimetlerini adım adım kazandırmak amacile yirmi yıldır durmadan çalısan, iste bu kudrettir. Ankara 4 (Hususîi Türk Hava kanlar. Genelkurmay Başkanı OrgenaÇeyrek yüzyıllık Türk demokrasisi Kururaunun dokuzuncu kurultayı bu ral Kâzım Orbay ve ikinci Ba=kan Ornin gelistne seyrini baska bir yazımda gün toplanmıştır. Kurııltayda, Büyuk general Salıh Omurtak ve Cumhur Baş•çjklamağa çalışac?^!*^. Millet M«clisi Başkanı Abdülhalik Ren kanlığı Umumi Kâhbi Kemal Gedeleç Arkası sah,ije 3, Sü. 2 de HADİR NADİ da, Bajbakaa Şukru Saracoğlu ve Ba Hava Kurumunun 9 uncu kurultayı Ankara 4 (Ozel'1 Amerıkanın yeni Turkıye Biıvük Elçısi Mr. Edvin G. Wılson bu akşam Toros ekspresıns ba^lanan hususi bir vagonla saat 20,40 t a Iskenderıyede E'ence yaymlanan lareli resmî binalarına çekilme mera Ankaraya gehr.iştir. Büyük Elçi garaa «Efimeris» gazetesınde «Yunanlı Trak simıni ve beyaz mavi Yunan bayrağııun Dış Işleri Bakanlıgımız erkânüe, Aırsya» başlığı altında şu yazı okunmuştur: Geliboluda nasıl bir azamoıle dalgalan rıka ve îngıliz eloilikleri erkâm tara» Arkası sahife 3. Sü. 7 de Arkası lahlfe 3. Sü. l d e «Yunaıustanın, mıllî isteklerini barış konferansında serdedeceği zaman yaKArjantin millî bayramını laşmıştır. Büyük bir Yunanistanın toırulmasına duşman o!anlar, mıllî mudtebrik ve Brezilya elçisini deıyatımızı kan, ateş ve zillet içmde boğmağa muvafıak olamamışlardır. kabul ettiler Bu münasebetle «Trakyadan HatıraAnkara 4 (a.a ) Arjantin Cumhu lar> gibı eserler a'âka ve ehemmiyet riyetinin millî bayramı mü'iasebetıle kesbetmektedir. Çünkü bu gibi mıllî Cumhur Başkanı Ismet Inonü ile Ar eserler, büyük mukaddera+ı ve millî ısjantin Cumhur Başkam eKseU.ns Gene tikrarının tamamlanması bakımından ral Edelmiro J. Farrell arasında tebrik Yunan milletinin inıatunı takviye eyleve teşekkür telgrafları teaö editmistir. mektedir. Ankara 4 (a a.) Cu nhur Başkanı Muharrir «Trakyadan Hatıralar> naIsmet Inönü bugün saat 16.30 da Çan mmdaki eserinde, birinci genel savaşkayadaki köşklerinde ıtunatnamesini tan sonra, Doğu Türkiyenin Yunan ortakdime gelen yeni Brezilva elçısi ekse dusu tarafından işgalini millî bir azalâns Mdsyö Coelho de Almeida'yi mu met ifade eden tabirlerle kaydetmeite tad merasimle kabul buy.umuslardır. ve o sırada Yunan ordularını karşılıyan Bu merasim esnasında Dış Işleri Ba Trakya halkının heyecanmı Yunan Krakanlığı umumî kâtib vekili birinci sınıf lı Alexander'm Trakyayı zıyareti müelçi Ali Türkgeldi hazır bulunmuştur. nasebetile halkm coşktın mıllî tezahüratmı, Yunan bayrağınm Kdirne ve Kırk Şef Kurultayı Başbakan açtı, Cenel Merkezin raporu okundu Mareşal Tito taleblerinde ısrar ediyor Londra 4 (BBC.) Mareşal Tito Slovanyanm Maribor şehrinde yeniden konuşmuş ve Karmtiya A\rusturya vllâyeti hakkmdakı talebini tekrarlamıştır Mareşal Tito şöyle demıştır: sloven kardeşlerim. Karıntıya'da t kurtarılan Slovenlerin bizlere iltihak Arkast sahife 3, S ü . 1de \nkara 4 (a.a.) Buyuk Millet Meclislnin bugunkü toplantısmda İstanbul, Edirne, Kırklareli, Tekirdag, Kocaeli ve Çana^kale illerinde 23/11/ 1940 tarihinde İlân edllmiş ve en son 1935 sayılı kararla 23'6/l945 tarıhine kadar uzatılmış bulunan sıkı yonetlmin bu tarihten ltibaren 6 ay daha uzatılmasma dair Başbakanlık tezkeresi olmnmus ve kabul edilmiştir. Sıkı yönetim altı ay daha uzatıldı Bans yolunun yolcusu Allab doğru yoldan ayırmaşın!..
