3 Haziran 1945 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

ARI YAVRUMZUN SIHHATVENEŞESİNİ GMANTİEDER MÜSTAHZERATIMIZ: . P1R1NÇ VE HUBUBAT VNLARI JA umhuriyet 11 inci yıl Sayı: 7468 İSTANBUL C A G A L O G L U Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: tstanbul No. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298, İdare ve Matbaa kısmı: 2429924290 r R. C. A marka 12 lâmbalı radyo, 10 plâk çalar otomatik pikap ve kristal camlı büfe ile teçhiz edilmiş BIR MOBLE Çarşıka; Magazamızın vitrininde ilmiştır. OSM Radyo Çarsıkapı No. Tel: 21436 UZEL Magazaları :alar Cad. No. 66 Tel 49249 Pazar 3 Haziran 1945 Amerikanın S. Rusyaya karşı takib ettiği siyaset Mr. Grew, Amerikanın Rusya aleyhine hiçbir cepheye dahil olmadığını söyledi J Bir İngiliz gazetesine göre.. Washtngton 2 (a.a.) Dün, saylavların talebi lizerine, Mr. Grew Amerikanın Rusyaya karşı olan siyaseti hakkında izahat vererek Amerıkan hükumetinin Rusları ilgilendirebılecek bütun meselelerden Sovyet hukumetini haberdar etmekte olduğunu söylemiştir. Dış İşleri Bakanhğı Amerikanın Rusyaya karşı hiç bir cepheye dahil olmadığını ve Yalta anlaşmasının Londradakı Polonya hükumetı uyelerinin mutlaka kurulacak olan Polonya hükumetine dahil olacaklarına dair bir hükum ihtiva etmedığını soylemiştır. "Üç devlet tarahndan müştereken idare edilecek tek bir siyasî bünyeye sahib Avrupa hulyası çok devam etmemiştir,, İngiltere, bütün üslerini Dünya Güvenlik 17 nci maddenin kopardığı fırtına oprak dağıtım kanununun on yedinci maddesi, evvelki gün Mecliste, şimdiyedek eşine raslanmamıs derecede şiddetli tartısmalara yol açtı. Maddenin lehinde ve aleyhinde soz alan millervekilleri sert ve zaman zaman ihtırash bir dille konustular. Nevyork belediyesinde bir miting Hattâ bir aralık koııuşmalarm idaresini NewYork 2 fO.WI) Dun akşam elien kaçırdığını sanan Mazhar Germen. NewYork belediyesinde yapılan bir baskanlık >erini bırakıp çekilmeğe kadar mitingde Bırleşık Arrerika ıle Sovyetvardı. Akşam geç vakte kadar süren tar ler Birlığı arasındaki münasebetler toşmalara rağmen bir netice elde edile meselesi 4 tanınmış yorumcu arastnda Rnsya.Ta karşı tnediği için on ycdinci ma«We üzerinde münakaşa edihniştif. Hatiblerd«n tkısi siyasetlni izah eden Dış îşleri ki konuşmalara gelecek hafta devam Sovyetler Bırliğin'n milletlerarası işlerMüsteşan Grew fsolda), Mr. edilecek tir. de halen takib ettiği tek taraflı metodStettinius ile groruşüyor Bu maddenin bu derece gürültiilü fır lan tenkid etmîş olmalarına rağmen ıki tınalara meydan vermesinin sebebi, millet arasmda birlik tahakkuk edebı hüküm süren hürriyetsizliği tenkid ettoprak dağıtım kanununun ruhunu tcş leceği kanaatinde olduklarını söylemiş miş ve olayların vskıa kolay anlaşılkil etmesinden ileri geli>or. Bilindiçi lerdir. masmı mumkün kılan bir çare bulunîgibi, geçici komisyon çahşmalan sırasınHatiblerden sosyalist partisi şefi Mr. bildiği takdirde iki memleketi birbirine da hükümet projesi bir çok değisikliklere Norman Thomas, Sovyetler Birliğinde bağlamak vazifesının buyük ölçude kouğramıs, toprak reformundan beklenen fa\dalar belirsiz bir sekil aimıştı. On jedinri maddeyi, hükumet teklifi olarafc geçici komisyona sunduğu zaman, Basbaîtan Şukrü Saracoğlu, herşejden önce suphcsiz toprak dağıtımmda amac güdülen gayenin gerçeklcime imkânlarmı dusünuyordu: Topraksız veya az toprakh kriylü>e toprak temin etmek. On yedinci maddenin ilk şekli kısaca çbyle idi: «Topraksız veva az topraklı çiftçiler tarahndan ortakçılık ve kiracıİıkla islenmekte olan veya hiç arazişi olma>ıp otedenberi tarım işçiligile geçinenlerin üzerlerinde yerleşmis bulunduklan arazi, o bblgede bu çiftçilere da|ıtılmak üzere kamulaştırılabilir.» Prensip itibarilc çok doğm olan bu maddenin, toprak reformundan beklenen neticeyi kesin bir sekilde verip veremiyeceği düsünülmüstür. Her istiyene (50) dekara kadar toprak verilecek, «Tarun isçiliğile geçinenler» derken kanun. bunlara verilecek toprağı «üzefazlasına malik olanlar bunları işletemezlerse rinde yerleşmis» bulunmaları şartına bağhyor ki, bu kayıd türlü tefsirlere ve bedeli mukabilinde iade edecekler haksızhklara engel olacak kadar açık değildir. Bir yerde işçilik yapan bir insan 2 Toprak sahibi olmak istiyen herBulgar basın ve propaganda direktörunramiyetle orada yerleşmiş sayılır mı? luğu tarafından yayılan haberkr servi kese, kendisi üzerinde çahşmak şartile Yerli veya geçici olmanın kriterium'u sinın 22 mayis tarihlı sayısında Bulgaris 50 dekara kadar toprak verilır. ncdir? Yerleşmis savılmak için bir yertan Tanm Bakanı M. A. Pavlov'un Bul3 Haklarından fazla toprak sahibi de nekadar zaman oturmak gerektir? Ve garistanda yapılması duşünulen tcvprak olup da işletmiyenler, fazlasını parası bu noktaları kiro tayin edecektir? kanunu tasarısı uzerine şu malumatı kendilerine ödenmek şartile iade edeAvııca on altıncı madde vardır ki buverdiği bildirilmektedir: ceklerdir. Toprağm kıymeti, son on sene na gore de «mahalli imkân ve şartlara Tasan aşağıdaki esas prensipler üze zarfmdaki kira bedelinin vasatisi üzegbre gerekli tesisleri ve donatımı olan rine kurulmuştur: rinden hesablanır. ve düzenli bir şekilde sahibi tarafından 1 Toprak onun üzerinde çalışanın 4 Smaî müesseEelerle tohum tasfiişletilmekte bulunan orta arazi bu hük Arkası tahije 3, Sü. 3 de mün di'inda rutulur». yani kamulastı malı olmalıdır. Dünva emniyeti Büjük Britanya Imparatorluğunun en mühim uslerinden biri olan Cebelitarık kalesi T laylaşacağını belirtmiştir. Mr. Thomas bunun Dıtimal ileride harb sebeblerinin ortadan kalkmasına amil olacağmı söylemiştir. Muharrir Mr. William Henry Charaberliri" de Sovyetler Birliğinin Polonya, Rumanya ve Sovyet askerî işgali altında bulunan dığer memleketlercle takib 9 ettiği gizli, sert ve tek taraflı politikayı tenkid ederek Sovyet politikasında yapılacak değişikliklerin Birleşik Amerika ile Sovyetler Birliği arasmda AtlanSan Pranclsco 2 (a.a.) Burada lti d« Cebelitarık da dahil olmak üzere, tik misakınm esaslarına dayanan sağlam bir işbirliğini rnümkün kılacağı ü mada değer kaynaklardan &grenildiğine butün Ingıllz üslerini yenl dunya gügore, Büyük Britanya, banşm korun venlik konseyinin emrine vermeği teklıf midini izhar eylemiştir. sahije 3, Sü. 4 U ması için zarurl telâJski edildiğl takdir Konseyinin emrine vermeği teklif etti Amerihahlar da Konsey emrine verileceh üsleri tetkik ediyortar Mr. Hopkins Mareşal Stalin'le besinci defa görıiştü Moskova 2 (a a.) Mr. Tnrman tarafından gönderılmiş olan Mr. Harry Hopkins yakmda Moskovadan ayrılacaktır. Mr. Hopkins, Mareşal Stalin tazif edıldiğı mese'.eler üzerinde gorüsmelerde bulunmuçtur. Mareşal Stalin, Mr. Hopkins şerefıne dun bir akşam yemeği vermiştir. Londra 2 (a.a.) Nufuzlu bir haftalık gazete olan «Economıst» batı Av Arkas\ sahije 3, Su. 2 da î «Avrupayı ikiye bölen Çin seddi» xehrini İngiliz kıt'aları işgal etti Gl. de Gaulle. birçok İngiliz ajanlarının Suriyede Fransız menfaatleri aleyhine tahriklerde bulunduğunu söylüyor Bu savaşın barışı ne zamangckcek Falih Rıfkı Atayın San Francisco^dan Türkiyeye hitabı «Türkiyenin 6 yıldanberi güttüğü siyasete ve i«birliği fikrine devam etmesi ve müşkülleri karşılamak için daha azimli olması lâzımdır.» Bulgaristanda bir Toprak Kanunu hazırlanıyor Bulgar Tarım Bakanının basına verdiği izahat HARB suçluları ^ I• I » Bir Amerikan mec muasının ortaya attığı fikir Suçlular, bitaraf bir memleket olan İsviçrede yargılanmali imiş Moskova radyosu 2 (BY.UM.) Son günlerde bazı Amerikan gazetelerinin harb suçlularınin hâunisi kesüdıkleri görülnıelctedir. Üfe isimlı dergl, son sayısında, harb suçlulannın Iswçrede yargılanmaları tczini ortaya atmaktadır. Life'in bunun İçin bulduğu mucib sebeb de şudur: «Hiç kimse kendısınin davacı olduğu bir davada hâklm rolünü ovnıyamaz » Life, Arnerikada olduğu gibi başka yerlerde de bu fikrin alemdarlığım yapmağa kalkışmıstır. işin asıl şaşılacak tarafı, Life'in kendısine Isveç basını arasmdan da çabucak taraftar bulmasmdadır. Morgen Bladet gazetesi Lıfe'in fıkirlerme tamamen iştirak etaıektedır. Diğer taraftan İsviçre gazetelerinin de Life'ın bu husustaki fıkirlerini alkı^laaıakta oldukları esefle gorülmektedir. rılmaz. Su halde on yedinci madde bir çok köylüleri toprak sahibi olmaktan ahkoyaıken, on altıncı madde de bunlarm sayısını daha azaltmaktadır. Yukarıki şeklile kabul edilseydi, bütün toprak reformunun lâfta kalması ihtimalleri belirebilecekti. Evvelki gün verilen takrir, toprak dağıtım kanununun maksad ve gayesini daha sağlam bir şekilde koruma amacını gürmektedir. On yedinci maddenin aldığı son şekle gcre yukarıda soru işaretile belirttiğimiz mahzurlar bir hayli önlentniştir. Bu madde hükmünün tatbikmda 15 ve 16 ncı madde hükümlerinin işlemiyeceği açıkça yazılmış, toprak verilecek işçinin yerli mi, geçici mi olduğunun takdiri hakkı Tarım Bakanlığma bırakılmıştır. Bu sekilde toprak jiağıtım kanununun esas gayesini daha iyi koruduguna şüphe yoktur. Mecliste geçcn fırtmalı gürültuler de bunun içindir ki esas prensip üzerinde kopmaktadır. Kanunun ruhu aleyhinde söz söyliyenler, orta riraatin böylelikle roahvedileceğini. toprak istihsalinin azalacağını. ekonomik yapımızm hrrpalanacağını, Tarım Bakanltğının tekbasma muazzam dağıtım işini başaramıyacağını ileri sürüyorlar. Bize kalırsa asıl dava kanunu iyi tatBaşbakanlık kupasını kazanan Fenerbahçe takımı bik cdebilmektedir. Topraksız koylüye toprak vermekle orta ziraatin ımıtlaka Ankara 2 (Telefonla) Türklye fut mışlardır. Stadyomda Başbakan Şükrü mahvolacağına inanmak güçtür. Sonra, bol şampiyonu îiarb okulu takımile, Saracoğlu, Milli Eğitim Bakam Hasan mahvolsa bile, memleket menfaatleri Müli Eğıtim mükâfatı şampiyonu Pe Âli Yücel, Milli Savunma Bakanı Ali NADtR NADÎ nerbahçe takımı bugun 19 mayıs stadın Rıza Artunkal, Adalet Bakanı Ali Rıza A r k a s \ sahife 3, S u , 1 d e ~ 'Arkaii tahije 3, SU. 4 te da Başbakanlık kupası» İçin karşıla§l Başbakanlık kupası maçı Dün Ankarada Harb Okulu ile Fenerbahçe arasındaki maçı Fenerliler 3 2 kazandılar Harb suçlulan konferansı Londra 2 ( O W I ) Harb suçluları konferansı dün ikind toplantısını yapmıştır. Amerikan muralihas heyeti başkanı yarbay J. V. Hodgson, konferansta hazır bulunan muhteHf milletler tarafından ayn ayn toplanacak vesıkalan Arkası tahije 3, Sü. 6 da Ankara tstanbul arasında gündüz trenleri Ankara 2 (a.a.) Haber aldığımjza gore, 5/6,945 tarihinden ıtıbarcı başlamak ve ikinci bir bildirığe kadar devam etmek üzere, Ankara Haydarpaşa Ankara arasında naftada iki defa gündüz trenleri işletilecektir. Ankaradan çarşamba, cumartesi günleri saat 7.20 de kalkarak HPaşaya ayni gunler saat 21,30 da ve Haydarpaşadan salı, cuma günleri ,aat 8^5 te kalkarak Ankaraya aynı gunler saat 23,35 te varacak olan ou trenlere, ekspres zammı olmaksuın, âdi tarife üzerinden her sınıf yolcular kabul ediSuriyede Türk tebaası hiçbir lecek, yerler kuponsuz serbest olacak zarar görmedi ve yolcuların ihtiyaçlarını karsi'i'^nk ü Antakya 2 (Hususî surette gönderdizere trende yemekli vagon da buluna ğimiz muharririmizden) Ha!eb koncaktır. solosluğundan öğrendiğime gore, Surj TJlus gazetesi Başyazan ve Ankara milletvekılı Falih Rıfkı Atay dun saat 19.45 te San Francisco'dan radyo ile Türkiyeye hitab etmiştır. Falih Rıfkı Atay vatandaslarma doğu Pasıfık kıyı. larmdan konustuğunu soylıyerek «Birleşmış Mılletler» konferansı hakkında hâlâ merak beslıyenler varsa ortlara su izahatı vereyim 6emiştir> < Konferansta 44 küçük millet, 5 büyüklere karşı, daha demckrat bır teşekkül meydana getirmek içm yaptıkları çetin savaşlardan vazgeçmemislerdır. Fakat bununla beraber bır zafere ulaşılmasından ümıd kesmediklsrini söylemek lâzımdır. Rusların konferansı basarısızlığa uğOrtaşarktaki İngiliz kuvvetleri komutanı General Paget ratmağa çalıştıkları da iddia edilemez. bir askerî kıt'ayı teftiş ediyor AngloAmerikanlar da Rusyasız bıi Birleşmîs Mılletler teskilâtının, AnîAntakya 2 (Hususi surette gonderdi yedeki Türk tebaası son karışıklıklar ğımız muharririmizden) Şimdi Ha esnasında hiç bir zarar ve ziyana uğra* rikasız Milletler Cemiyetme benziyaceğini bilmektedirler. Onümüzdeki hafleble telefonla gorustüm. Arkası sahife 3, Sü. 5 te Arkası tahije 3, Sü. 2 de Haleb şehri bugun saat 9 da İngiliz askerî kuvvetleri tarafından ışgal edılmıştir. Işgal esnasında hiç bir hâdıse olmarmstır. Fransız kuv\Tetlerı şehrin dışmdakı fcarargâhlarına çekilmişlerdir. Şimdi şehir dahilinde ingiliz bındirılmiş kıt'alan ve çok miktarda yerli jandarmalardan mürekkeb devriyeler dolaşmaktadır. Dülikânlar henüz kapalıdır. Bu yuzden halk iaşe sıkmtısı çekmektedır. Hükumef makamlanmn emrıle akşam 19 30 dan 21 e kadar fırmlar açık tutulmaktadır. Pırınlarm önünde buyuk bir tehacum goze çarpmaktadır. Hattâ buralarda ezilenler olmuştur. Haü, bu muddet hancinde dükkânlarım açmak ıstu'enlen olumle tehdid etmektedır. Surıyedeld butun partiler anlasmış vaziyettedir. Hepsi hukumete tam müzaheretierini bıldırmışlerdir. Cuma gvınu, Haleb camiındekı namazda parti şefleri de bulunmuştur. Hutbeden sonra a^ıret reisleri nutuk irad ederek ellerındekı süâiılı kuvvetleri Fransızları bertaraf etmek içm haar bulundurduklarını bıldınnişleKdir. Halebi işgal eden İngiliz askeri kuvvetleri komutanı b j akşam şehrin ileri gelenlerile konsoloslara bir zıyafet vermıştir. Ziyafette Türk konsolosu da bulunmuştur. Suriyede bütün telefon hatlan kesik bulunmaktadır. şam ve Beyrutla telgraf muhaberesi ancak yeni tesıs edılebılmiştir. Suriyede: î l b u ? at«$i değü, galiba iimidi de kestik!..