16 Ocak 1944 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

r Askeri I 16 îkrnc&ârmn 1944 vaziyet ürk Hava Kurumn Genel Mer« kez Heyeti toplanarak Kurumun 6 ayhk çalışmalarına aid raporu dmledi. Millî Türk romanHattâ bazan Servet Bu rapora göre, Knrnmnn bütün mas Baştaraiı 1 tna sahıjede kondurulan bu 30 50 tumenlik umurci * ^ ^ Y a z a n : +&u"*p*^*w**ı clilğmm llk numu. hanım, sevımlı bir raflan çıktıktan sonra, elde ettigi yıllık gı kormnak vazifesınde bulnnduklan du ihtıjat Almanîarın butun zafer umtdını ne ennden bj:l, Ahiıddetle ıtıraz e . gelir 6 milyon lirayı bulmuştnr. 1941 de çunulurse Almanların doğu cephesınde teşkıl etmektedir. ingılız dergısi dıger ıred Mithat Efender: elde edilen fellr 4,230,000 llra ldi. 1943 bugun Rnslara karşı neden kuvveth bır cephelerde bugun bulnnmakta olan MJIIdlnln «Henuz On Carum, bu ku. nin dokuz aylık yekunu 4 milyon 44 btn ver kuv\etlerıni şu suretle heşab \e duruma sahib olmadıklan anlaşılır. BaYedı Yaşmda» sı, mas genç işi.. Bana İira idt Sene sonnnda, yanılmıyorsam husus ttalyanın çokmesi yuzunden Al tahmın edıyor: Fakat Kalyopi kim? altmlş kusur sene sonra, yenlden bayaklşmaz, derdi. Babam güler ve: 5 îmilyon llra olmuştu. •iugosla\ya, Yunanistan ve Bulgarısmanyanın İtalyaya, cennb Fransaya ve sildı. • •• • Varidatın 1943 te 6 milyon liraya çık« Ben senin gdnlün olsun diye, Balkanlara eskısinden daha fazla kuv tanda, 8 Hırvat, 27 Bulgar ve 22 Mmaıı Romanın «on sdzu» altına konulan Bu tecessusü mazur görmek ve birPeygsmberln emrine karşl gelemeaa, miî olması, mllletln havacılı&a verdigi vetler tahsisine mecbnr olması onu dogu tumeni; İtaîyada 22, Fransa, Be!ç ka ve ehemmiyet kadar, Kurumun da, «relirlnl İstanbul Cezaevjıde, dun sabah mev bu küçuk not, bu defakı tab ın Hakkı ailenın harımıne gırmek suretmde telâk. derdi.» cephesinde Rnslara nisbetle sayıca daha Felemenkta 43, Danımarkada 2, Nor\eçarttırmak husnsnnda «rtttikçe büyüyen bir te 11, ve Fınlandiyada 7 Alman tumeni... kuflardan Ohannesıe Ahmed arasmaa T^rllt Us kalemıle hazlrlandığına İşaret ki etmemek lâzlmdlr. Çunku Ahnıed . • • • layıf bir dnruma duşurmüştur. Bu suretle umumî ihtiyattaki 30 50 kavga çıkmış, Ahmed; elme geçird^ı bır edıyor Bu ısaret olmasa «Henüz OnMithat Efendi, millete mal olmuş aAhmed Mithat Efendinin gerek Ser gayretle çahstığrnı gösterir. Bir İngiliz dergisinde Alman kuvvetleBaporda, daha çok sevinflecek bir noktumen dofuya surulebıldıği takııde o çıuyı çakı gibi kullanıp, Ohannesı kar Yedl Yaşlnda» da benlm gıbi eserin damlardandlr, onun hayatınl en ince te vet, gerek Melek hanlmlardan beşer rinin dağıhşı hakkında gordugum şu rada, 400 kadar Rus tümenine kaışı an nından agırca > aralamıştır Ohannes, te cskı tab'ınl dahı okumuş oL.n arın dlk ferructlna kadar oğrenmek heplmizln cocuğu olır.uştur Ve garıb tesaduf, her ta vardır: Etimes|nt Tayyare fabrikası rakamlar, resmî ve tamamile doîru olkatlnı çekecek bır değlşıkhğe tesaduf hakildır. cak 200 kusur Mıhver tumenınin toplan da\ı altma alınmıs, hâdıse etrafında iki anadan doğan çocııklarln ikişeri er için, Amerika ve Ingiltereye ısanarlanan mamakla beraber, Ingiliz tahminlerinııı edılmez ve Tank Us'un bu çoıbada ka«Fakat Kalyopi klm'» sualiııi sor. kek, üçeri klzdlr. malzemeden mühim bir kısmı <relmi;tir ması ve bu sajede aradaki sayı farkının tahkJıata başlanmıştır bir ifadesi olduklaraıdan okuyucuları ayş'ğı bulunduğunun farkuia dahı varıl duran, gene kıtabln yeni tab'mm bave fabrikanm genişletihnesi is.1 bo yıl Ahmed, Ohanneiin kendısme sovdu&uAlmanlar lehıne azacık iyileştirilmesi dınlatmağa yararlar. maz. Çunku Tarlk Us, değişıklığı, 1İsına geçırılmış bır hatıradır. Bu hasona erecektir. kabil olsa da bunlarla yanı elde edılecek nu, bu sebeble kavga\a tutuştu'dannı Bu dergiye gore 1941 de mevcnd 300 Al 200 kusur Mıh^er tumenile çok iji £ilâh soylemış, Ohannes, Rıfat adu bır mev sanm bugünkü gellşımine uygun ola tırayı Ahmed Mithat Efendi ıle ya. Onun kitab hallnl almjş 205 eseri Türk havacılık sanayiinin ilk adımlarak, munhaslran kelımeler üzerinde şlt ve onunla birllkte «Tercümanl Ha tesbit edilmiştir. Zarranında kendisi rından biri olan bu fabrıkayı bir an evman tumeninden 200 u o vakittenberı landınlmış ve ustun tank ve top sayısına kufun da Ohannese jardımcı sıfatıle bir an rahat yuzu gormeden Rusja KU malık 400 kadar Rus tümenine «alehe kavgaya el uzattıgını ıddıa etmıştır. No yapnılş, meselâ (hane) yi (ev) e, (lf klkat» te çallşmlş olan Abdurrahnıan nin «yazl makinesi» dıye şohret kazan vel, mukemmel bir halde kurmak ve bn dlğl malumdur, hattâ tHaydud Monrat) ı (aşırı) ya çevırmekle ıktıfa etmişharebelerine kanşmıştır; gerı kalan tu çalmak mumun olamaz. betçı Muddeıumumı muavını Zuhtu Tar tır. Romanın e^asına, evlevıyetle duku. Adll merhum nakledlyor: ten» mukadderresinde bu ciheti kendl sahada kaybettığimiz kıymetli yılları temenler daima işgal altındaki memleket«Ahmed Mithat Efendi, her sene Bİ de yazar. Ellı sene durmadan lşli lâfi etmek zorundayut. Uçar bjr millet İşte bundan dolayı Almanlar, han, tahk kata el koymuşoır. nulmamlş, hattâ cümle teşkllâtl bile lerde bağlı bulundular. Bu sebeble bu umumî ihtıyatlarım Rusya savaş Beykozdan kalkar, Boyacıköyune gelır; yen bu makineyi, Ahmed Rasim mer olmak için, kendi fabrikalarımızda, KÖVolduğıı gibi muhafaza edilmiştir. yük ölçüde yedek kuvvetlerden mahrum lannda beyhude harcamaktan saRum mektebinın balo gecesi koyü ve hum. «On İkl beygir kuvvetinde» dlye desile, motörfle yüzde yuz Turk l.artalLimanlar umum müdürr olan Almanlar hep İngılız derçısıne kınıyor ve son kuvvetlerini terci mektebi ve Karakaş aüeslnl şereflenlan yapmaktan başka çare yoktur. lüğünün lâğvi Eser, Hakkı Tarık Us'un kalem oy dlrirdı. 1302 (1886) senesi klşmda gece v aslflandlrmlştı. Ahmed Mıthat bu göre yazıyc ız Staüngradda sarılan han batı veya cenub Avrupayı istiSavaşta olduğn kadar, banşta da kuvtavsife kahkaha lle gulmuş, f.,\at ver6 ncı ordnyu knrtarmak için gereken 30 lâya gelecek Muttefik ordu'anna karşı Limanlar Umum iludurlugune a»d nctmaslna rağmen hâs ismlerl ve cum sabaha kadar dansettl; hiç yorgunluk diği cevabla, kendisinden sonra yeti vetli bir havacılığa ihtiyacunu vardır. tutnenl bnlamamışlar, GeneraLRommelin komak için saklıyorlar. Filhakika 30 50 hızmetlenn kısmen Den»z>oJan ı^elt le başları normal şekılde, yani ilk harf eseri gosterrredi; fakat baloya «Henuz şen ve isimleri «Ahmed» İle başllyan Bu harb bittikten sonra, butun dunyada, Kahireyi zapt için muhtac olduğu daha Alman genel ihtiyat tumeni batıya sev mesı umum mudurlugune ve kısmen leri majüskulkrle dlzill olarak basll On Yedi Yaşmda» slnl gatirmemışti; dlğer üç muharririn de kadir ve kly havayollan, denizyolları, demiryollan 5 tumeni çimal Afrikaya gondercmemiş kolunmakla orada 70 90, ttalyaya gon de Devlet Demıryollarına devrı ve Lı. mlştlr. Eserln boylece tab'ınl, Tarık çunku o sene «Henuz On Yedi Yaşln metini yukseltmistir. Demıştir ki: ve kara yolları kadar buyuk onem kaIerdir. Almanların Sicilyayi, Sardanyayı derilmekle 50 70 ve Balkanlara snrul manlar Umum Mudurlugünun lagvı Us'un majüskül aleyhtarlığlndan vaz da» sı «Melek hanlm» ismini almlştl!» «Filhakika beygir, İnsanlara en zi zanacaktır; hatta şimdiden fcaıanmıştır, Kalyopi, «Melek hanm» mldlr? deve cennb Italyayı tutamamalan hep ye tnekle 80 100 tumen yığılmış olur ki hakkındakı kanun projesınıa Buyuk geçtiğine hamletmemelıdlr. Çunkü sayade faydasl dokunan, bir hayvandlr İşte sıze bır kaç mısal: ter yedek knvvetleri ohnamasmdandır. bu yekunlarla Rusya hilâfına, her uc is Mıllet Meclısmde bırıncı muzakeresı yın meslekdaşım, ıkı sene evvel bostığı ğllse, «Melek hanlm» kimdir? Şımal Afrıka ve Italya c«phelerinda Onun dort ayağl vardlr. Eğer bunkra Onnn için Almanlar, geçen yıl yeni teş tikamette buyuk ve kat'î savaş neticelerı yapılmış ve kabul edılmış olduğundan Namık Kemal'ın <Kani]e muhasarası» • • • • birer isım koymak lâzlm gelirse Ah yaralanan Anglo Sakson askerlenndea nln metnlnde de ayni şekılde hareket dun bu hususta kat'î hazırlıklar ya. kflâta buyuk ehemmiyet verdüer. Fakat elde etmek "umidi pekâlâ beslenebilır. Genc ve becerikli meslektaşlarima, med Cevdet, Ahmed Rasim, Ahmed 50,000 kışı uçaklarla Ingıltereye nakleermıştı. Aradaki fark «Kan'ie rruhasa, bu, derhal meyva veremediğtnden çok bii Yukarıdaki rakamlar ve mutalealar pılmışür. gazetecilik ve romanclllk pirınin şah Ihsan ve Ahmed Mithat demelldir.» dılmıştır. rası» nln kapağlnda majüskül harflere Yenı şekılde Limanlar Umum Mu. yük fcuvvet yiyen doğu cephelerini kı dikkate almırsa Almanların bugun Russlyetl ve eseri sebeblle hem matbuat, Anıerısalılar, Amerika ıle Ingıltere ve • •• • yer verılmemeslne mukabll «Henuz On saltmak zaruretl hasıl oldu. 1942 yazında jada neden mutlak mudafaa harbıne durluğu ışlerımn bujuk kısmuıı bil. hem edeblyat tarlhlmlze hızmet teşkıl Ahmed Mithat Efendiyi «Türk bü ştmal Afrlka ile Italja arasında adeta Yedi Yaşlnda» da bu İfrata varllmamiş bütun âlem Almanların doğu cephesınde katlandıklan ve yalnız bolge ihthat hassa İstanbul, Izmj \e Trabzon. lunan edecek olan bu araştırmayl yapmaıa yuklerl» arasında saydlran başlıca iki hava naklıje katarlan ışletmektedırler. olmasından lbarettlr. Yanı sola doğru rını tavsıye ederim. Onun çocukların. sebeb vardır: Biri, onun «san'at dıli» ve Bu sayededır kı, 1942 sonbaharında, bıa üçuncü buyuk taarruza geçmelerini bek. larile sırf mahallî karşı taarruz'arla \a ışletmelerım, fenerler, can kurtaran, bır hafıf temayul'. dan ve torunlarından alınacak malu «üconuşma dıli» diye İki ayrl dile aleyh Florıda dakı Mıamı'den Portorko adasılerken onlann müdafaada kalmalan ve ziyeti az çok duzeltmekle neden yetsin lahlısıye gıbı sahü emnıyetı ışlermı u. mat, gu notlarla da telıf edıimelidır: •onra rlc'ati bile g&ıc almalan İnjriliı dikleri artık kolayhkla anlaşılır. Alman zerıne alacak olan Devlet DenLzyoiları tariık yapan ilk muhar.ir olmasl ve Ingılız Guyanı Brezılya Asansıyon «Henıiz On Yedi Yaşlnda» Ahmed 1 Ahnıed Mithat Efendi İki defa elll sene durmadan devam eden yazl adası Batı Afrika Merkez Afrıka dergisine göre doğu cephesini kısalta. lar, Muttefiklerin batı Avrnpaya yakın ışletmesının yenı teşkılâtı ve devır ışrak bnradan kuvvet çıkarmak ve bu sa da çıkacaklarını kat'iyetle umuyorlar ve | lerı ıçm temasta bulunmak uzere De. Mithat Efendinin ilk romanl değlldir, evlenmiştır. Ikinci zevcesl bir Rum ai faallyeti slraslnda munhaslran konu Hartum Kahıre Fılıstın Suriya yede büyrik yedek knvvetler toplamak bunu her gün bekliyorlar. Muttefiklerin i mzyolları Umum Muduru Yusuf Zıya fakat Turk romanclllğlnln ILk numu lesine mensubdur. Pek genc yaşmda ve şulan diUe yazmakta lsrar etmesidir yoluyla bir haftada Halebe geldlk. Baü Erzın yarın akjam Ankaraya gıdecek. nelerlnden blrldlr. Merhumun (hlkâ lzdlvacl slraslnda İhtida etmlş ve «Mesayesine mebnidtr. batı Avrupa tesebbnstt vakl olurve Al tu:. tklnci sebeb şudun Ahmed Mithat Afnkadan Kahıreye kadar geldı^ırua yeroman) vadısındekı ilk eseri Letaifi lek» İsmini almlştır. Dergiye nazaran Almanların, 1942 de manlar tarafından akamete nğratılırsa o Efendi, gazetecillkte olduğu kadar, ro askert nakhye uçağı, çadıra vanncıya Rıvayat senslnln Ük cildlnde çlkan 2 Abdurrahman Adiün hatıraslnBir cesed bulundu doğuda en Uerl gittikleri sırada 3850 Ku. zaman Almanlar için yalnız genel ihtımanclllkta da «geri» ile «İleri» arasın kadar her türlü askerl malzeme ile dolu (Suizan) dlr. Bu eser on sene kadar Uk bir cephede 183 Alman, 21 Rumen, yatın 30 50 tumenle değil, batı ve ce Galatada Yağkapanı ıskeleslnde Kala daha evvel yazılmıştır. Amma, Ahmed daki «Henuz On Yedı Yaşında» v?s da köprii kuran ilk muharrirdir. Ah idı. 10 İtaiyan, 10 Maear ve 1 Slovak kı nub cephelerinden ahnabilecek belki di îat yermde dün sabah bır cesed bulun Mıthatın gazetecılığe başlaması bu tarıh. fınnı mutlaka aynı isımle neşredi. med Mithat Efendiye kadar gazete adî Şmıdi, bu satırlan yazarken Londra len romana râci olmasl lâzlm gelmez. topn 225 tumen ve 2900 uçaklan vardı. ğer 50 tumenle de doğuya yardun etmek muştur. Bunun, kânunusanmın ücurcu den de altı sene evveldır. 1865 de Tu. bır «varakpâre», roman ise Battalga radyosu Hındıstandan Çine hava yolu Olabillr ki Ahmed Mithat Efendi •MeDinyeper, Kiyef, Pripet bataklığı hattı ve o azmana kadar, bnradakl şiddetli ve gunu aynı yerde motdrden karava çık na gazetesı muharrlıllğlle mesleğe girzl nev'inden «masal ve efsane» hallnde ıle yapılan naklıyatın ne kadar genışlelek hanlm» l yakln dostlarlna henuz idl. Onun romanlan, ne eski masallar dığıni anlatıyor. 5000 metre yükseklığınna gelinmekle cephe pek kısaldıjından sert Alman mıidafaa ve mukavemet ka mak isterken kazaen ayagı kayıb denıze mıştır, şu hale gore <Henüz On Yedı lhtida edlp islm almadan evvel yaşigibi lptidaî, ne de o devrin Avrupa ro deki karü daglan aşan nakliye uça&ları, Almanların dogudan bir çok tümeni ge yalanna çarpa çarpa yıpranıp kınlacak düşen ve boğulan Karadeniz &efelısı A Yaşlnda» merhumun meslek hayatının le vaslflandırarak anlatmlştlr. manlarl kadar «ileri» dir. Fakat Türk yuzlerce kilometre mesafeye her türlü rtye almış. olmalan, bu sebeble burada olan Sovyet ordularlle son ve kat'î bir laph nahlyesi ahallsınden Hüse>ın oğlu on altlncl senesınde yazllmlştlr. 3 Ahmed Mithat Efendinin Yani matbuatina geçen, hele Türk halkı ta harb malzemesi taşunaktadular. ancak 120 kadar tümenleri bnlnnması talih savaşına girlşmek imk&m hasıl o 14 yaşmda Eyübün cesedı olduğu anlaAdamandiyadi» Isminde bır bacanağı rafından sevilerek okunan ilk romanlcab edlyormus. Doğudaki 10 ttaryan tü lur. İşte bugunun Alman strateji hesabı şılmıştır. Hayll zaman denlzin dlbınde Japorüar, Birmanya yolunu kesmeden Hakkı Tarlk Us, «Henüz On Yedi Ya vardır. meni, ttalyanın çökmesile zaten yok ol budnr. kaldıktan sonra su yuztlne çıkan cesed şlnda> nln yeni tab'ınl yapmakla, yal 4 Boyaciköyündeki Karakaş allesi lardır. de Çıne yardım mühim bir mesele teşmoştn. O halde bugiin dogu cephesindekil edıyordu. Fena yollar üzerinde 2000 • • • • t'nutmamahdır ki, Almanların 30 50 adll heklm Dr. İzzet Işçan tarafından nlz millî Turk romancı'lğmln ilk nukimdir? Melek hanmm bu aileye ki Alman ve sair mültefikler tümen sa kadar tumeninden başka belki bir kac Morga yoUanmıştır. Otopsl yapılarak <3 munelerinden birinin yeni nesil tara mensub olması pek yakın b!r ılıtımalBurada «Ahmed Mithat» ln sahsiye kamyon ayda yalnız 7000 ton malzema yısı, 400 Rus tümenlne karşı 160 170 bin muharebe ve av uçağından murek lum sebebine daif etrafh rapor yazıla flndan tinı Inceliyecek veya hal tercumesini nakledebılıyorlardı. Ta§ıdıkları 7000 too taninmaslna hlzmet etmekle dır. benzinm 10000 tonunu da kendıleri yakıraddesinde olmak gerekiyor. Filhakiki keb bir de buyuk hava ihtiyatlan olmak caktır. kalmamlştlr; fazla olarak, Ahmed 5 Bu romanın Intisarı sırasın. yazacak değllim. Fakat yeni eseri veAlman doğu orduiannın bujrıin sayıca ne gerektir ki, bunlann, batıda MuttefikleMithat Efendinin yeni harflerle ilk de da reflkasl tarafından bedelile satln sUesİle edebıyat kitablaı mda. hattâ Ü yorlardu Hind Çin kara yolu henüa Kira ihtikârı hakkında derce üstiin ve silâh ve teçHizatça ne de rin istflâ teeşbbüslerine karşı komakta bcsllmak üzere İntıhab ettiği bu allnarak toplattlrudığl rivayetl hâlâ nlverslt«nln neşrettiği İslâra Ansiklo tamamile bitmemiştir. Bu yoldan moKira ıhtikân yapıldığı iddıaslle İstanreee kuvvetli bir düşmanla uğraşmakta ve yahud Rusya cephesinde verüecek son eserile mevzuu ve mahlyeti itibarfle mevcuddur. Bu takdırde «Melek ha pedisinde, onun romanlarlnın saylsl törlü kara nakil vasıtalan, iki haftada olduklarını bn rakamlar pek gıizel eös kat'î savaşta oynıyacaklan rol her halde bul mılll korunma müddeiumumılıgme bu yaman muharrırm hayatı üzermde nlm» ln Kalyopi olmasl İhtlmall çoğa ve maMyeti hakkmda yapılmış hataları gidip gelebilıyorlar. Uçaklar ise aypl metermektedir: Bir Mihver tümenine karşı buyuk olacaktır. Ancak bunun icin Al yapılan mUracaatlere aıd bir yaamızda, yapllmasl gecikmiş bir tetkikln başla llr. (Romanln hukumet tarafmdan top tashlh maksadlle bir kaç rakam zlkre safevl üç saatte katediyorlar. Üçer tonluk Kuruyemışte 38 numarada Mbmed Saide 100 uçak günde iki sefer yaDarak ayda fakriben 2,5 Sovyet tümeni. man ordnlannın, doğn cephesinde az'ık aid bır hâdlse ihbarıoın da bahii geç masina ve yapilmasına firsat vermiş lattlrılmlş olmasl pek varid değlldir. deceğlm: Ahmed Mithat Efendinin kitab hall 8000 ton nakledebiliyor. Beşertonluk uöyle olsaydı, sahaflarda , nadlr olmakalmalanna rağmen, butun Rns taarruz miştı. Bu ıddıaya karşı, kendısınden bn tlr. Almanların, doğu cephesinde göze alla beraber . hâlen bulunamamak lâ ni almlş romanlarl . Letaifi Rivayat çaklar,' her ay aşagı yukarı bunun ikl dıklan bn azim ve tehlikeli ferağat ve lanna bozulmadan ve fazla yıpranyı e tavzlh mektubu aldüc Mektubun yazılış serisi harlc (30) u telif, (21) i ter m'sli naklivat yapabiliyor. «Henüz On Yedi Yaşmda» nln yeni zım gelırdi.) fedakârlık karşılığı olarak kazanabildik rimeden karşı koyabilmeleri iktiza'eder tarzı itıbarile matbuat kanununa uygur. Bu misaller, hava yoln ile nakllyatın e . 6 Romanın, «Kalyopi» nin bır Rum cüme ve (4) ü adapte olmak üzere leri şey İngiliz dergisine çöre 30 . 50 ki doğudaki Alman ordnlarmın bu işiolarak önce İstanbul Cumhurıyet Mud den basllışl «intişar sahaslna konmuş 55 tanedlr. (25) kitab haiinde nesredil hemmiyetinl KÖsterme&e kâfidir. Harb, penel ihtiyat tumenidir. Doğu, batı ve buçün çok güç fakat fevkalâde bir us deiumumılitmce tetkikına lüzım gprduk bir kitab» olmaktan çok fazla bir şey delikanllslle evlendirllerek nlhayet bul rciş olan Letaifi Riviyat serisindeki den sonra, on binlerce agır bomba nçağı eenub cephelerinin ortalama takriben talıkla yaptıklan, ve Rnslara çok kan Müddeıumumüiğin. tetkikten sonrakı dir. Bu esere yalnlz bundan altmlş se muş olmasl eserin «kat'î doğruluğu» İle (hıkâye . roman) larının saysı otuz ta da işsiz kalacağı için, bunlann buyuk bir ne evvelkı İnsanlarln düşunüş ve eğtezad teşkıl etmez. Boyle bir «son» musavi mesafelerinde, ve her cenheye malzeme ve vakit kaybettirebilmekte ol tenslb çeklme gore hareket edeceglz. nedlr, çüniu bu kitablarln beşinde iki kısmı, hava postalarına tahsis edUeleniş tarzını gosteren Beyoğlu âlem romanin esasile değil, teferrilatıle alâliirumunda her 24 saatte 3 4 tiımen duklan grörtilüyor. şer eser vardır. Bunlara, merhumun cektir. Deliler hakkında bir izah lerini tanıtan bir eser nazarıle bak. kadardır. fretist***ilecek snrette gent? alaniara (hikâye flkra müsshabe) arasmda H. E. ERKtLET Bizimkl gibi demiryollan Te kara yolİstanbul Sıhhat Mudürluğunden şu mak kâfi değlldir. Bugün dahi lezzetle 4diğer beş eseri daha ilâve edilirse o Ian mahdud memleketlerde, hava yollan mektubu aldık: ve sürüklenerek okunan bu romanın Ahmed Mithat Efendinin büyük oğlu nun (hikâye roman) larlnin saylsl Oe nakliyat yapmak, sürat ve koUyhk «13/1/1944 tarıhlı gazeteruzm bırmcı en dikkate şayan tarafl «vak'anm kat'l îruhterem Kâmil Yazgaç, babaslna sid (90) a çlkmlş olur. bakımmdan çok faydah olaeaktır. sahıfesinın 5 ınci sütununda «Vılâyet. doğruluğu» ve başlıca İkl kahramanm hatıralarıni naldederken, iki annesi Havacılıja yalnız mUlî mudafaa bakı. ten paralarını ıstıyen delüer çoğa'ıyor» dan birinin «bizzat Ahmed Mithat E hakkında şunlari soyler: • mmdan degil, harb sonrası nakliyat bakıbaşlığı altında çıkan yazrta: İstanbul fendi oluşu» dur. «Benim annem Servet Hanlm onun Ahmed Mithat Efendi, (1845) de Vüâyeti tarafmdan hastaneye müraMevzu gayet basıttır: Ahmed E. ilk zevcesiydi. Yaşça Ahmed Mithattan doğrruştur. 1913 senesi birlncikânunu mmdan da büyük önem vermege meecaatle delılerın tamamüe tedavı edıl. fendı Kalyopı'yi romanın ıkmcı büyuktu. Ellisini geçinoe birdenbire nun 28 inci cumartesi günü akşaml sa buruz. meden serbe^t bırakıhnamaları husu. kahramanl bir umum! evde tanımlş, çoktü. Âdeta bell buküldü ve babam at on iklye ylrmi kala Darüşşafakada sunun istenıldığl ve bır takım delıle onun saffet ve samimıyetine İnanmlş, dan artık kendisini o devrin usulün olmüştür. Merhum, o akşam Darüşşarın de Vılâyete muracaatle bırıkmış hele hazin macerasma vakıf olunca, ce tekaüd etmesim ve tekrar evlen fakada «Cemiyeti Tedrisiyei İslâmiye» paralarmı ıstedıklerı bıldırılmektedır. kurtarmağa teşebbus etmıştir; kurtar. mesini İstedl. Ve onun bu samimî, bu toplantlslna reislik etmişti. Halbuki İstanbul Vılâyetmden şım. mlş, hattâ onu evbark sahibi yaprrlş feragatkârane isteğı üzerme babam da Fatih türbesi karşlslnda gömülüdör. Melek hanlmla evlendi. Ben bu izdi Üzerınde «Neşr.ü tamimı maarife hi. dıye kadar buna benzer hıç bır teblı. tlr Nüshası 10 knrnsfnr. ğatın hastaneye yapılmadığı ve hasta Ahmed Efendinin «Ahmed Mit vacln vukubulduğu sırada henüz dort dematı celilesl sebkat eden mtıharririneden çıkanlan hastalar tamamen sifa hat Efendi> olduğuna şüphe yok veya beş yaşlndaydlm. Melek hanlm e ni Osmaniyeden Ahmed Mithat Efenve sıiaya yakın bır salâhla hastanın tur. Romanda çizilen «Ahmed Efendi» vimize girince evvelâ beni kucailamls dinin ruhuna fatiha» cümlesi yazlll bir Bi. «ylık geli« tarzile rubi halıne gore aileleri portresi, o senelerdekı Ahmed Mithat ve bir öz ana şefkatile göğsüne bas mezar taşlnin altlnda ebecH uykusunu üc aylık tarafından Istenüen hastalar ekserıya Efendinin tlpatlp kendisidir. Knldı ki ralş. Altı aylık uyuyor. Sandukaslnln yan tarafmda da Adll nefîs bir yaa yazdl. Üstad, edebî ve siyasî hayatlnl noterlıkten musaddak kefalet senedi Ahmed Mithatln hayatlnda neşredi. « .. Babam sofrada bir elma kesse, talebesl şalr Nigâr hanlmln şu beyti yazamarunın süzgecinden geçlrerek bize Y E D İ G Ü N alınmak suretile ailelerine teslim edü. len bır eserın 15 inci saihfesinde bu onun dibmlenni ailelerlne mütesaviyen zilıdır: sütunlarlnda emsalsiz bir hayat dersi veriyor. mekte olduğu mezkur hastane baştaba. romanda ismi geçen Ahmed Efendinin taksim etmek hususunda, hepimizi gülbetmden bıldırilmiştır. Keylıyetın sayın ve bu maceranın «muhterem muharri duren, bir itina gosterirdl. Analarl Gayreündir sevdiren fazlı ulfimu fimmete Y E D İ G Ü N, bu edebî zıyafete bugun çlkan sayıslnda gazetenızin ayni sütununda tavzihan rin kendi başindan geçmiş bir sergü trm entarilerınin kumaşlarl bile, dai Verzeşindir anlatan sevdayı sa'yı millete Ga«etemize Rönderilen evrak ve raz.Ur sizi de davet ediyor. neşredilsin edflmesin iade edilmeı ve neşrinı rica ederim.» zeşt» olduğu açlkça zikredıür. ma ve mutlaka ayni toptan kesilirdi. Kemal Salih SEL nvatndan meg'nlivet kahn» otnnmag. Almanlar doğu cephesınde Cezaevinde necîen zayıftırlar? haberleri "Henüz 17 yaşmda,, ya dair Kemal Salih Sei Kitab sohbetleri NALINA MIH1NA! Hava Kurumunun çalışmaları İki mahkum arasında kavga çıktı birisi yaralandı bir Ahmed Mithat Efendinin yeni harflerle basılan ilk eseri T EDEBI BİR HADISE 50 yaşma basan Üstad YAŞIM FALİH RIFKIATA Y ELLİ CÜMHÜRİYET Abone şeraifi Dikkat kat kendını bıldırırler. Vay bayım.. ne ıçerı gırdık.. Bır toplantı varhaber yahu?. Efendım mesele mühım ımış. Ne ka. mış dedıler.. Kapı Hanım: dar ısabet etmışım.. Bu ıçtıma sana. kapalı, baca kapalı Gordunuz mu neler soylüyor?. yıcılerm muharebeden sonra nasıl bı. Içerıye kımseyı sok. Doktor hanıma yavaşça: zi kazıklamağa devam edeceklerıne muyorlar. Yalnız daır muhım bır toplantı ımış.. Içlerın. Telâg etmeym! Bıraz fazla kaçırkahvecı çırağı gırıp de mıs sabunu, trıkotaj, kumaş, derı, mış, sarhoş ohnu§ çıkıyor.. Merak et. madenî eşya, tas, tarak gıbı şeyler ya. tım.. Odacı: Aaa! Aman doktor beyl Bız hıç pan bırçok kodaman vardı. Bunlardan, Yasah bayım de mı sarhoş gormedık. Benım ıkıncı dokuduğu çuval gıbı kumaşm metreiçerıde kumsıyon var! kocam her akşam zılzurna gelırdı.. Kahveci çırağı kılığında muharrirHokkabaz Portakaloğlu ne zaman aklıma geldi? Bunun ağzı kokmuyor.. sını toptan 25 lıraya satmağa nazlanan dıye goğusledı. bu: zat dıyordu: Sarhoş efendım, sarhoş! Canım, bız gazetecıyız. Viski pahah olunca sarhoş kusmak istemiyor! Tramvayda bir yaslanma meselesi Efendım' Muharebeden sonra gum. Ne yapalım? Efedersın bayım Bız de emır ku Parmak sokup kustunnalı. Hemen yecana uğramış, bazıları validol, kar. luyuz.. Bırahma deaıler. Ne ıdelım rukler eskı halde kalırsa bızım bu da mı goreceğız?. memlekete yaptığımız humet heder o. dıyozol gıbı çarpıntıya kaışı ılâçlar açıür... fimdık? gazetacı ol! Ne olur »an ol!. Sesler: Bunu ışiten sarho§ bağırmağa baş. almış, bır kısmı koîonya koklamış ve Anlaşıldt, AraİJkırlıye aerd anlata. lur. Dışarıdan gelecek yabancı mallar Hâşa! Hâşa! hemen hemen uepsının gozlerı yaşar lar. mıyacağız. Bu sefer kahvecıye bas bızım buyuk fedakârlıklarla kurduğuVe hep bır ağızdan: muz fabrıkalarımızı batırır. Bız bu mem mıştır. vurduk. Bırakın yabu! Bır kadeh vıskıyı Bız bu muesseselen kurmak için Ben odadan kahveci cıraâı kılığile beş kâğıda ıçtım. Kusturmaym beni Hemgerı! Ben şu içerıdekı odaya leketı harb senelerınde kurtardık. Bu canımızı malımızı feda ettık.. Bız mah onunde buyuk Je. halkın çıplak kalmamasına çalıştık. i çıkarken aklıma bundan otuz kırk se. be! Gunahtır parama? Şımdı parmak bır takrıb gırmek ıstıyorum. dakârhklarla kurBunun mukâfatını, harbden sonra fab. volduk. Tam kazanacağımız sırada pı. duc'ıumuz teıgâhne evvel sunnet olduğum zaman usta sokulacak zaman mı? Yapmam, valla. Şeçerlı mı, sede mı'.. yasamızı yabancılara bırakamayız... Küçuk ile Portakaloğlu ısmındeki hok. hı de yapmam, bülâhı de.. Ben sarhoj Kahve değil, odaya gırmek ıstı. rıkalarımızı kapatmakla mı goreceğız? larvmzm kapanma Sesler: kabazların beni oyalamak için, tef ve degılım yahu! Bıraz keyıf oldum.. Sesler: yorum. sı muhakkakhr. Bırakamayız... düduk çalarak yaptıklan şamata ak. (Doktoru gostererek) ıstersenız §u Asla' Asla! Men odacı değılem.. Gehvecıyem Şahsımızı asla duVe şoyle bn kararm ılgılı makam. lunmeksizın muşlıma geldı. Ne yalan soylıyeyım. Yeni. garsona sorun! Ben ne ıçtım fce?. Anladık babam! Lâkm odacı ıçe Bır trıkotajcv larla matbuata teblıgme narar verdı terüerimizin maruz den sunnet oluyor gıbi içmı cız etti. ri koymuyor da.. Getır oğlum! Bana bır vıskı daha ge Bızım mallanmız meydanda.. Gardeş, men ne yapabılurem? tır.. Amma sodası az olsun. Soda ıç. kalacağı bu azim örduğumuz şeylerm fıatları da yüzde ler. *** Dınle! Ben şu senın çırağın yerk dort yuzden fazla artmıs değıldır. Buüzertne Doktoru çağırsmlar.. bey fenalaş mekten ıçım çamaşır kazanına dondu.. «Hıçbır kâr ve menfaat kasdi oiL tehlike ne ıçerı kahve gotursem olmaz mı? tun dunya ateş ıçmde ıken bız buz gı. maksızın, strf vatana ve mülete hiz halkımızın ve mafbuatımızvı üikkat TIJŞ.. kendmi bilmiyor. Evde telâş, B» ve şarkı soylemeğe başlar: Ne dıyısen arhadaş? nulleoazhk bı fanılâlar yaptık, Yarm harb bıter met olsun dıye buyuk fedakârhklar nazarını çekerek bunu onlemek u yanm çarpıntısı tutmuş., «Doktor ne ıçın nabzımı aldın ele mı yapacahsan? soyle'» de Amerıkadan, Ingıltereden, Fransa. ve mahrumıyetler ıçmde her bırımı. çın dısandan ıçerıye mal ıthali busDoktor konuşuyor: 1 Canım senın nene lâzım sen şu. dan mal gelmeğe başlarsa bızım takım zın açmış olduğumuz fabrıkVurımu butun yasak edılme&e bVe hiç ol Geçmiş olsun! Ne oldu bakalım.. Ve sızar.. yatağma uzatırlar.. dok. radan bana bır peştemal ver, kahve tezgâh ne olur' Gunah mı ışledık trı 2i7i mamulâtı bugun muletçe kapışa mazsa yüzde btn gumruk taz'ı tor beş kâğıdını ahr, hanım da nefes Hanım cevab veriyor: tepsısını ver.. Şu lırayı da al! üst takotaj fabrıkası kurduksa?. Günah mı kapışa satın ahnmaktadır. Lâkın suretile mamulâtımızin himaye e. Vallahi bilmem doktor bey.. îçe. ahr.. beyhude telâş . rafına karışma! ışledık tanesı yırmı lıraya fanılâ sat. yann maazallah harb bıter de didtlmesi ve pıyasalartmızda kemakâv ri geldı. Kapınm oniınde yığılıverdi. Uzatmıyalım Ceketi ^ıkardık. peş. tıksa?. Gunah mı işledık beş on pa. şarıdan memlekete mal ıthaline vuksek fıatla sahlab^mesı gerek*i Kendini bilmiyor, Tramvay sıkışık.. orta cadde tıklım temah bagladık, Saçımızı başımızı çı. ıa kazandıksa' Şımdı but n bu feda başlanırsa yabancıların gayt^meşn, âıni belirtmeyi bır vatan razıfesı Hasta mırıldanırt.khm... rağa benzer hale getırdık Tepsıyı ka. Kârlıklaunızın mukâfatını ecnebı re. rekabetı ve bır kısıın r)afd ve nasıs bıHrız.B Haşa1 Ben kendımı bılırım. «Ken. Bıletçi habıre bağırıyor.. pıp Arabkırlı odacı farkına varroadan kabetı ıle fabrıkalarımızın kapandığın. muşterilerın ucuza kar$ı olan zâ}\ Bu karar okunurken bırçokları he. d;ni bıl kendini» kendini bilmez isen Biraz ileri baylar., Biraz ileri.. Feryadlar hakkında • * « Yazan: Burhan Felek Vatman arada bir tramvayı sılkerek yolcuları av fışeğı sıkılar gıbı yerleştırıyor. Bu sırada bir titız adamm ü. zerine bir yaşlı ka. dm yaslanıyor. Titiz yolcu sıkı. şıyor: Ne üstüme yaslanıyorsun kadın! Ben yaslandım, yoksam arkadan ıtoorlar... Hâlâ yaslanıyor yahu! Yaslansam ne olur sankim? Ne olacak? Saygısızlık olur, tet. bıyesızlık olur. Sen bana pardon Qemelısın pardon! Ben kımseye pardon demem... Vay, demek sen^ bana hakaret ha! Bıletçi! Durdur şu arabayı! Polis çağırın!. Bu kadm benım üzeırme a. bandı.. Şımdı de ozur dlıemek iste. mıyor. Herkes bu beklenmedık hiddetm tesırı altında ıken genc ve güzel bır ka. dm, (meğer ıhtıyar kadının kızı ımış) şoyle konuşmaz mı? Affedersınız beyefendi! Onun ye. rıne ben pardon edeyım. Lâkın ben yaslansa ıdım, ses etmezdmız ya'.. Tıtız yolcuda şaşkınlık ve onun te, sırı altında şu cevab: Madem pardon sen dedm bari gel de sen yaslan! Bu cadalozu ya. nımdan al! Tekrar kahkahalar, bıletçi bağırır.. Hanıya, Hamam! Var mı çıka. FELEK