7 Ocak 1944 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

1944 O IV A B E Sovyetler Birliğüe Polonya arasında anlaşma ihtimali Fransada kaynaşma gittikçc artıyor! M&quis isimli teşkilât bütün gizli kuvvetleri idareye başladı ceıasln» mahkum etraek salâhiyetlnl halalirler. Bu hükumler husud klt'alar taraflndan tnfaz edilmektedir. Maqıâs teşküâtı Lausanne 6 (a.a.) <Tribune de Lausanne» gazetesine göre Fransa şimdikl halde, gizli teşkilâtlarin heyeti umumlyeslni ifade etmek üzere Fransada kullamlmakta olan Maquia ismlndekl tesMlât taraflndan fllen idare edilmektedlr. Dokuz yüz siyasî cinayet Parfa 6 (a.a.) Parls Solr gazetesinin bildirdlğlne göre, hükumetle lşblrliğl yapan 900 Franslz son 4 ay lçinde vatanseverler taraflndan öldürülmflşlerdir. Diinkii ve ikinci cephe için son bugünkü hazırlıklar görülüyor ikind cephe mmniyeler, bilhassa Sovyet basuu, bu söylemiştir: <Avrupa haıbi bitecektir, lddiaya da hak vermedi. tkinci cephe a yeter ki bütün Birleşmis milletler gayçıldı diyebilmek İçin Anglo Sakson or retlerini teksif etsinler^ Arnerikan donanmasl başkomutanl dulan taraflndan Avrupa garbına büyük bir çıkarma hareketine girişilmesi lüzu Amiral Ernest J. King şöyla demiştir: mn ileri sürüldü. Bnnun üzerine Baş «Almanya 1944 te mağlub edllecektir. O vekil Churchill bu noktaya doknnan bir zaınan bütün Müttefik kuvvetleri Janutkunda, îtalyadaki cepheyi üçüncü pcnyaya karşı dönecektir.» cephe saydığını, ikincisinin ileride AvReis Roosevelt şu beyanatta bulunrupa garbmda mntlaka açılacağını söy muştur: Iedi. « Düşmanlarlmlzin etrafindaki Fakat arada, henüz açılmıyan bu cep çember merhametsizce daralmaktadlr. henin gayesi bir değişiklik geçirmiş, Sov Klt'alarlmlz dütecavizlere son darbeyi yet ordusundaki dayanış gücüne vardım İndirmeğe hazlrlanlyorlar. Diğer tarafgibt pasif mahiyetini kaybederek «müş tan Bileşmiş Milletler de askerî rr.ücaterek düşmanı yenmek», «harbi kısalt dele bittikten sonra, hastallklara, açllmak» gibi daha aktif bir mana kazan ğa, işsizliğe ve diğer her türlü Içtimaî nuştı. Hakikaten 941 ve 942 yıllarmda siete karşı girişilmesi icab eden müçok güç aylar geçiren Sovyet ordusu, 943 cadeleye ve gelecek neslileı'e sulhu teyazında Alman ordusn karşısında sıkın mine hazlrlanmaktadlrlar.» Daha başka Amerikan hükunıeti ertılı müdafaa muharebeleri vermek IOnmdan kurtulmuş, hatta taarruza ge kânl, Birleşik Amerikadaki seferberliğin çerek iki yaz arka arkaya kaybettiği ve zafere erişmek üzere bütün Amerikan kaynaklarlnln toplanmasl işinin yerleri geri almaga başlamıştı. son haddine vardığını tebarüz ettirmiş. Nihayet, içinde bulnndugumuz 943944 leıcir. kif hareketleri, dışarıdan bakıldıfcı u Londra 6 (a.a.) Avrupaya yapıla. man Sovyet ordusunun işini çok kolaycak olan istilâ hareketine hazırlık ollaştınnış görünüyor. Bugün Polonya iıumak üzere jimal Afrikada ehemmiyet. dudundan orta Avrupaya doğru yüriiyen li miktarda tngiliz, Amerikan ve Fran. bu ordu, kendi gayesine kendi gücile vasız kıt'aları taKm yapmaktadırlar. rabilmek imkânlarma kavTişmuş gibidir. Resmen haber verildiğine göre bu Smnts'm dediği gibi ikinci cephe önükıt'alardan bazıları da ileride Akdemüzdeki bahardan önce açılamıyacaksa, bahar güneşl ufukta parladığı gün. bel nizde yapılacak olan hareketlere tah. ki de Mütteflklerin bu lahmetine hiç sis olunmuslardır. Bugün şimal Airika büyük bir talim Iüzum kalmıyacaktır, O zaman ne olamerkezi haline konulmuştur. Cezayfa, cakT Tunus ve Fas'da büyük kamplar tesis Böyle bir ihtlmal karşısında An^lo edumiştir. Saksonlar pl&nlarında defişiklik yapAlman ordusu ne diyor? magı düşünür ve ikinci cepheyi daha erBerlin 6 (TP.) İngiliz ve Ameri. ken açmak isterler mi? Bununla beraber, Alman ordusunnn kan kuvvetleri tarafından yapılacak her türlfi tedbirleri çoktan aldıgmı du istilâ harekeüinin önümüzdeki üç ay yuyoruz. Şark cephesindeki çekiliste de zarfında vukuu melhuz olup olmadığı bu daklkaya kadar bir bozgunlak ema hakkında sorulan bir suale cevaben, resl görttlmedl. Bundan sonra da eöriil askeri makamlarm sözcüsü ezcümle mezse, merkeze doğru kendini toparh. demistlr ki: «Dieppe ve Saint Nazaireyan Alman ordusunun geniş çapta stra de yapılan çıkarma teşebbüslerinden teJOt fankânlara kavuşacağinda süphe yoktnr. Bu ordn StalingTad kapılarında dövuşürken açılması düşünülen ikinci cephe ile, şhndi ayni ordn bin beş yüz Bastarafı 1 inci sahifede kllometre geriledikten sonra açılacak olan ikinci cephe arasında, dövüş şartlan hiblerin reylerinl kazanmak içia böyle bakımmdan büyük farklar vardır. Hezi blr harekete ihtiyaclan vardır. Simal mete ngramadan geri çekildigi takdirde Amerika şehirlerinin bir çoğunda asıllan Alman ordusu hem şarkta cepheyi kı Polonyah olan müntehibler, Intihabm saltmış, hem de her bakjmdan mükem neticesinde âmil olacak kadar çoktur. Bu mel muvasala yollanna kavuşrnns ola itibarla kongrenin pazartesi günkü topcak ve blr yandan bir yana kısa zaman lantısında, Polonya hududları meselesi da kuvvet kaydıraak istediği yerde sik hakkında Beyaz Saray üzerinde bir baslet merkeıleri kuTabllecektir. kı vapılması muhtemeldir. Neden severîz? tr meşhnr fıkra vardır: Bilmiyorum bir dairenin mü«ı meyyizi mi, başkâtibi mi, kâ« tibi mi, hulasa kırtasiye mütehassısJarından birisi müdiir beyin kerimeâ vefat ettiğini işitir işitmez, kara kışa bakmamrf, bir sabah evinden çıkıp cenaaa namazınnı kılınacagnu öğrendi^i Edir^ nekapısındakl Mihrimah camiine giderken Beyazıdda bir aşinasına raslamış, o, sormnş: Başmakaleden devam Baştarafı 1 inci sahifede saru nazar edillrse, Müttefikler Myle ovyetlerin 1939 da Polonyaya aid sınırlan aşmalan giınun baş hâdisesi olmakta devam e . diyor. Hâdiaenin aekerî önemi açık oldugu için mülteci Polonya hukumeti bn fırsattaa tetifade ederek siyasî vaılyetl Berne 6 (a«.) Gldi FVansiz Tatandüzeltmegi umdugunu da gösteren blr beyanname neşrefanistir. Bn beyanna sever ordusunun elinde bugün İnglliz hava kuvveterlne mensub tayyarecllerln meden anlaşıldıgına göre, kazanüan kerl aaferde Polonyahların da hisseleri paraşütle atmlş olduklan blr çok mltralyözler bulunmaktadlr. Orduya roenvardır. Çünkü bu Tatanseverler Alman sub askerler cete mııharebelerlnde çok hatlannın gerisinde çalışıyor Te Almantecrübeler görmüşlerdir ve kadrosUnda ların muvasalasını aksatmak için elle bulunan tubaylar eski muntazam Franrinden geleni yapıyorlar. Polonyalılar, slz ordusunun subaylarldlr. Sovyet ordulannın ilerlemeleri sayesinde Her vatansever grupu slyasî blr koistilâdan kurtnlmağı beklediklerinl gixmlser taraflndan takviye edilmektedlr. lemiyor ve Sovyetler Birliginin, PolonBu komlser vatansever kuvvetlerÜe vanın hak TB menfaatlerini tanımjs. ol, mukavemet teşküâtlnln umumt karardugunu tekid ediyorlar. gfthl arasında irtlbat vazlfesi görmekBn yüzden, iki hukumet ara&ındakl tedlr. Siyasî komiserler vatan hainanlaşamamazlıgı giderecek yeni bir teİle düşmanla lşbirllği yapanlan ölüm şebbusün Tuknn beklenmcktedir; fakat bn teçebbnsün vuku bninp bulmadıgı henüz belU degildir. Sovyetler Birligi, daha önce, mülteci Polonya hükumetini tanımıg, onunla elbirligi yapmış oldufu için, aynl hukumeti tekrar tanıyarak elbirliğini yenilemesi Baştarafı 1 tnci sahifede İçin bir mâni bulunmasa gerektir. Fakat SoTyet tankl tahrib edilmiştir. bn yeni tanımanın gere.ekles.mesi için Zltomir keslmlnde, Sovyetler bilhaisa geniş re şümnllü bir anlaşma yajjmak Berdlşev'ln şimal batlslnda aıalmıyan icab edecegi şüphe göttirmeB. Belki bn anlaşma ile Folonyanm hududn, tayin blr çiddetle hflcumlarda bulunmuşlaredilecek, Sovyetler Birligi İle Polonya a dlr. Alman savaş uçaklarlndan mürekrasanda, harbden sonraki siyasî müna keb ehemmiyetli teşkiller bu muharebeere teslrli bir şekilde Iştlrak etmlssebetler kararlaştınlacak ve ikl devlekrdlr. Birçok kesimlerde klt'alarımlz tin siyaseti arasında devamh Mr ahenk karşl hücumlar yapmlşlar ve düsman tesls edUecektlr. Bunun manası, Sov kuvvetlerlnl dağltmlşlardır. yetler Biıliği ile Polonyanın blrbirine Propolsk'in batlslnda, düşraanln sayl daha sıkı bağlanarak, Almanyaya kargı Ostünlüğüne rağmen dün tam blr mübirleşik bir cephe teşkil edecekleridir. Polonyanın eskiden, yani bn harbden daiaa muvaffaklyeti kazanllmlştır. Sovönce en çok «ekindiği şey ise, Sovyetler etler, büyük ve kanlı kayiblara uğraBirligi ile bn tarzda anlaşmaktı. Çnnkü mlslardlr. Vltebslrtn cenub doğusunda ve şlmal Polonya, Sovyetler Birligi ile bu şekilde anlaşmanın, bn birliğe katışmak mahl. batlslnda düşmanln yeni yarma teşebyetlni haiz bir cereyan almasından en buslerl üzerine değişik safhalar göstedişe etmekte idi ve bn yüzden Almanya ren siddetli muharebelerden aonra müile anlaşmagı ve dost olmagı, Sovyetlerie emadlyen hücum eden Sovyetler püsanlaşmaga ve dost olmaga tercih edl kürtülmüs ve evvelce muvakkaten birayordn. Polonyanın 1934 te Almanya Ue kllmlş olan bir kaç meskun nokta yayaptıgı ademi tecavüz muahedesi, Po ılian karsı hücumlar sonunda klt'alarılonya siyasetinin temel taşını teşkil edi mlz taraflndan geri allntnlştlr, Nevel'ln şimallnde, Sovyet'.erin mayor ve Polonya buna güvenerek kendini Sovyetler Birligine karsı mtidafaa için halll hücıanlan muvaffakiyetsizlikle neticelenmlş ve Çiklş mevzilerl topçumuen büyük ehemmiyeti Teriyordu. Fakat Danzig ve koridor meselesi, Al zun teksif edilmlş ate^ile tahrib eddlmanya ile Polonya arasındakl anla.jma miştlr. Düsman doğu cepbesinde 226 tenk ve dostluğun çürüklügünti açığa vunnnş, bn meseleyi hal için vuku bulan teşeb kaybetmiştir. büslerin boşa gitmesi üzerine harbden Sovyed«r Dînyeper dirseğînde Alsakınmaga imkân kalmamıstı. man ordusunu çember içine O zaman Alman siyaseti, Sovyetler alıyorlar Birliği ile de anlaşma yolunn tutmug ve Londra 6 (BJ3.C.) Şark cephesinde bilfül anlaşmış oldugu iç*n, Polonyanın Almanyadan yü2çevirerek Rusya ile an şimdi Itoıyeper dirseğinde Krivoirogloşmasına karsı yoOar kapanmış bulnnu dan Witebsk'e kadar büyük meydan yor, o da ister istemez Fransa Te İRgil muharebeleri cereyan etmektedlr. Ku tereye yanaşmak Te onların yardımını züordu bu muazzam mesafeler üzerindüemek zorunda kalıyordu. İngiltere ile e büyük kuvvetlerle Almanlan geri Fransa da Polonyaya teminat vermişler, atmaktadır. Birinci Ukrayna cephesinde, batıda Polonyanın bn tecavüze ugraması takdirinde, Almanyaya harb ilân edeeeklerl •olonya hududunu geçmls olan Gene. • Vattutin kuvvetleri siklet merkeza ni bildirmîşlerdi. Fakat İngiliz, Fransrz teminatı, Po lerile cenuba doğru dönmüs görünmeklonyayı kurtaramamış, Polonya istilâ e edir. Dün Berdiçef ve Traşça'yı alan dilmiş, ortadan kaldın'mıs ve iki kom Kızüordu şimdi Dinyeper dirseğinde ulunan bir buçuk milyon klsilik Alşusu taraflndan paylaşıhnışb. Polonyanın paylaşılmasüe dofcrndan man ordularının ric'at yolunu kesmek doğruya komşu olan Rusya ile Almanya üzere harekete geçmistir. arasındakl anlaşma da çürümefe başlaAlman teynaklaxmdan verilen ma mış, birbirine karşı en saglam hududa tumata göre, bugün Sovyetler Dinyesahib olmak istlyen iki büyük devlet per dirseğinde Alman kuvvetlerine arasındaki rekabet, harbe sebeb olmnş, cepheden yani, Krivolrog ve Klrovog. Te bu yüzden hâlâ devam eden mnha rad mıntakalarından da taarruza geç. miş bulunmaktadırlar. Bu sekilde Dinrebe başlamıştır. Bugün Sovyetler, Polonya hududmra yeper dirseğindeki Alman ordusu ya aşmış bulunuyorlar Te bu gidişle Polon Dinyester nehrine doğru sür'atle geri yanın eski topraklannı kurtarmak on eküecek veya çember içlne düşmüş lara düşecektir. Sovyetler, Polonyayı ılacaktır. kurtaracaklarma göre ,onun, tekrar Alvizılordn Polonya topraklannd'a manya ile anlaşmasına, yahud kendi siflerEyor yasetlerine aykın bir eiyaset tutmasma ran olmıyacaklan şüphe götürmem. Bu Stockholm 6 (a.a.) Polonya huduyüzden bn defaki Sovyet Polonya kn. dunun öteslnde de Sovyet ileri hareketl laşması, her halde çok şfimnllfi olacak ve devam etmektedlr. Kıalordunun üeri faer zamandan fazla Polonyayı Sovyetler unsurlan 55 kllometre kadar Polonvanın Birliğine bağlıyacaktır. içerisine glrmişlerdir, Vaziyet bn merkeade oldugn icln bn Mavî tümen hâlâ cepbede imis!... bnlaşma, Avrnpada kurnlacak yeni nlMoskova 6 (a.a.) Tass ajansinm bilzam bakımmdan son derece miihlm olaeak ve ontm başanlması her tarafta ie dirdigine göre, şark cephesinde savagmakta olan Ispanyol mavi tümeninln Bİrini gösterecektlr. Ba yüzden yeni durum, en derfn c geri çatınldığı doğru degüdir. Yalnız is» isaıeüerl değl§tlrilml§tir.' Simdi hemmlyetle takibe lâyık bh reahîvet al250 ncl tümen adııu taşımaktadır. nus sayıln. ömer RI f Altmış Alman tîimeni çevrilme fehlikesinde Lutfi Kırdarın gazetecllerle dün yapfığı hasbıhal de yağ vesalre gibi glda maddelerlni Istlhsal mlntakalarmdan getirenlerin ellerinde ancak müstahsilin blr faturası mevcud olup gellşlgüzel tanzim edilen bu faturalardan başka kontrola yarayacai esasll blr veslka bulunmamaktadır. Glda maddelerinin satı? veya tevzi işl hukumeti ilgilendirmektedir. Bu tnesele, sistem, teşkilât, zihnlyet meselesidir. Bunlarln hükumet elüe tevzii sisteml henüz kabul edllnaemektedir. Teşkilât yapilmasi da bu sistemln kabulüne mütsvakklftlr. İhrac eşyasınin flatları da Ithal csyaslnln satlsl fizerlnde müesslr olmaktadır. Meselâ bu sene üzüm 80 kuruşa satılmiştır. Evvelce fizflmfin fiatı sekiz kuruştu. Belediye de evvelce blr kaç bin liraya tedarii ettiği otobüslerin beherini bu defa Isveçten 48.000 liraya tedarlk etmiştlr. Bu beş otobüs şubatta yola çıkarilacaktlr. Süt meselesi esasll blr iş olup harbden evvel bu meseleye ald projeler İnglltereden getirtilen bir mütehasslsa hazlrlatılmiştir. Müsald zamanda tatbik edilecektir. Vali, bunu müteakıb finncilardan şlkâyette bulunmuş, büyük flrln tesisl hakklnda da projeler hazlrlanmlş olmak!a beraber flrlnlarln bugünkü vaziyeti ksrşlslnda Almanyadan beheri 100 çuva! un işliyebllecek ufak fakat modern on flrlnln satm almmaslnm kararlaştlğınl, Mahrukat Ofisinden temin edilen 500,000 llra İle bu fırmların getirtllip Balatta satln allnan bir arseya kurularak şehrln ekmek ihtiyaclnln lusmen temin edllebDeceğini söylemiştlr. Karne tevzlinde bu ay bazl gecikmelerin vukuuna sebeb kame tevzi eden blrliklerin değiştirilmesl, yenllerln acemillği, bir de tevzi edilecek kartlarm, geç allnmış bulunmasldir. Maamafih bu defa iyi neticeler allnmış, 4050 bin kame tasarruf edllmiştir. Yalnlz Kumkaplda tasarruf edilen^karne miktarl 6600 dür. Bir ayda 5393 kişi belediye suçlarından cezalandlrümış, 2116 ek.nek musadere olunmuş, 200 klşi millî korunma mahkemesine verilmişlerdir. «Bu bir şehlr için az blr kontrol değlldlr» diyen Vali Belediye cezalarüe bu gibi şeylerin karşllantnaslna irnkân oİTTiadlğlna İşaret etmiş ve «bir ayda 300 flrln kontrol ettik. Gene cezrt netice allnamiyor. Maalesef memurlarm ahlâktnl bozacak vasltalara müracaat edlyorlar» demiştlr. Baştarafı 1 inci sahifede Lehisfanın hududları Görülüyor ki, bîr türlü açıiamıyan Ingilizler ne diyor? Mncl c«T>he. h:'lâ Müttefikleri düşünLondra 6 (a.a.) tngiliz matbuatı. düren çetin "bir dava olmaktan kurtnla nm dikkati kısmen, Ruslarm Polonyamamıştır. ya girişinin arzettiği siyasî duruma NADt çevrilmis bulunmaktadır, Roosevelt'in kongreye raporu Baştaraft 1 tnci sahifede Saracoğlunun riyaseti altında toslanmıştır. Kiyef'de milyonlarca Alman askerini öldürmek, yaralamak veya esir etmek suretile bize ve bütün birleşmis mil. letlere en büyük yardımda bulunmuşlardır. Rus topraklarmda imha edilen milyonlarca Alman, batı Avrupadaki kuvvetlerimizin karşısma çıkamıya. caktır. 31 sonteşrlne kadar, ödünc verme ve kiralama kanunu gereğince Rusyaya gönderilen malzemenin bedeli 3 milyar 550 milyon 443 bm dolan bulmuştur. Bu kiralama ve ödünc verme kanunu gere;İECe yapılan bütün yardlmlarln yüzde 25 inden fazladlr. 1943 ylllnda Rusyaya yardımimizı çok artırdık. Kızlordu Beyaz Rusyadaki ileri yürüyüşünde bizim malzememizi kullanmıştır. llfcteşrine kadar Rusyaya 7000 e yakla uçak gönAnkara 6 (a.a.) İcra Vekllleri He derdik. Başka hlç blr memlekete bu yeti bugün Başvek&lette Başvekil Şükrü kedar uçak vermiş değllîz.» Bugünkü durumu uzun uzadıya tet kik ettikten sonra Polonya hükumeti. nin neşrettigi ve 1939 Polonya hududlanna riayet edilmesi hakkındaki demeç geniş ölçüde bahis mevzuu olmaktadır. Bir çok tefsirailer, ne netice alınaca. gını sormakta ve Müttefikler arasında işbirliği fikrine riayet edilmek isteni. yorsa, memnuniyet verici bir hal tarzınm gerekli olduğunu belirtmektedir. ler. Times, Polonya Rusya ihtilâfımn birleşik mulletlerin yekpare siyasî cephesinde biricik gediği teşkil ettiğind belirtmekte ve şöyle demektedir: <Polonya eğer Müttefikler arasında veya bizzat kendisile diğer bazı Müttefikler arasında ihtilâf sebebd olursa bu ancak düşmana bir fayda temin e. debilir. Esasen düşman şimdi, kat'î bir hezimetten kurtulmak için bütün ü. midlerini bu gibi ihtilâflara bağlamış bulunuyor.» Meselenin haHedileceği hususundaki ümidlerini belirten Daily Mail şöyle yazmaktadır: bir istilâ hareketini ilk defa olarak İtalyada denemislerdir. İstilâ hareketleri daıma büyük tehlikelere maruz, dur. Bilhassa bugünkü harblerde uçakların gösterdiği keşif faaliyeti bakımmdan bu tehlikeler artmıştır. Italya. da bütün ihtimaller Müttefiklerin lehine idi. Avrupa batısında yapılacak İstilâ hareketi ise, İtalya çıkarmasına njgbetle Nereye böyle erkenden? Almanya bakımmdan daha müsaid lmBizim müdiir beyin kerimesi rizlera kânlar göst€rmektedir. Batı Avrupa sa ömür vefat etti de onun cenazesine gihillerinde hazulanan taftkimat manzu. diyorum. İnsanlık vazifesi. mesi, fennin en son inceliklerine uygun Yok a canım, kerimesi değil, kendi olarak ve hex hangi blr İstilâ teeşbbüsü vefat etti. Gazete yazryor. ne karşı koyacak surette inşa edilmiştir. Kâtib efendi ba söıü işitince: Berlin ne diyor? Yaaa! demis. Öyle ise ben dalrey* Berlin 6 (D.a£>.) Anglo Sakson döneyim. matbuatında son zamanlarda bilhassa Bilmem, cevkine vardım» mı? Bicarenazan dikkati celbeden bir husus intinin kaygısı kerimesinin cenazesinde bnzar edilmekte olan İkinci oephe mevzuu Innmnk suretile müdürün gözüne girmoli hakkmda adeta askerî sırlan ifşa eder imiş. Ölen müdür olduğn ve girecek gömahiyette neşriyatta bulunulmasıdır. zün kapandığmı öğrenince insanhk va« Alman mahfillerinde hâkim olan ka zifesinden vazgeçmiş ve geri dönmüş. naat şu merkezdedir kl, bugün İngiltere ve Ameriia, Tahranda Ruslara vadettikÇoğumuznn sevgi ve ilpilerimizin kft!eri üclncl cephenln açüması bahsinde litesini pek beliğ bir tarzda anlataq ba bunun muvaffak olamaması ihtimalini düşünmek veya Ruslara verdikleri söz. ıkrayı yazmaktan kasdim, en insanl den nükul etmek gibi iki ad âmilln te hatta en ilâhî duygnmuz olan sevçilerlmizin bir tahlilini yapmaktır. siri altında bulunuyorlar. İtiraf ederim ki, mahsus sectigim ba Rommel batıda teftişlerine devam fıkra siıe, yazacağım şeylerin tadı hak.. ediyor kında pek müsald bir fikir vermiyecek. Berlin 6 (TJ>.) Batı işgal bölgeBirbirimlzi neden severiz? sindeki müdafaa tesislerinl teftis eden Vallahl bana sorarsanız bizhn blrbtMareşal Rommel, bu seyahati esnasında, harekete hazır blr çok tank tümenlerinl, rimizi sevdiğimlze tiahl prk kani degltanklarla Işbirliği yapmak üzere vetlsti lim. Gerel herkes herkesl sevmektedir; Iftrllmls piyade tümenlerile ihtisas birliklerini gözden geçirmlştlr. Kısmen lıakiki kln neden sevmektedir, diye hi<? araşmermller altında yapılan silâh başı a tırdınız mı? Bunu ararsanız sevtrl delârmlarlle muharebe tatbikatı neticesin nilen o ilâhî duyfrnnnn bir mübadele va. de, birliklerimizin yüksek tallm ve ter sıtası 'haline girdiginl görür, iSrenlrbiye seviyelerile savaş kudreti yeniden siniz. Kimse kocunmasın diye kendlmf leri sürüyonım: teeyyüd etmistir. Ben bir adamı dört sebeble severtmf Mareşal son günlerde Holandayı da 1 Elinde bana lyilfk etmek kudrett ziyaret ederek müdafaa tahklmatını tefardır, ondan faydalanayım diye. tlş etmlştir. 2 Bana blr iyillk yapmak IhtlmaH vardır. ondan ileride blr fayda «elebilir diye. 3 Bana bfr fenahk yapabiMr, ba t* Baştarafı 1 tnci $ah\fede nn'ıgı önlemek Içh». Emlr Faysal sözlerine şöyle devam 4 Bana fenalık yapabtlen Mr ratv» etmiştir: ;ie gelebilir, dnceden Ihttyath olaynrf € Arablar haddi zatında bir menşe diye. den gelen bir kavim olduklarl için, zaAşk Te sevda dedtgtmh hastalıklaa manla blr federasyon kurabüeceklerdir. miistesna, cemiyetimizde her gün: Bunun da esasl Kur'andan almmalldır.» Pek severim diye konnşanlann sevEmir Faysal, bizzat Süudî Arabistan dikleıi adamlara bakmra. Kendilerfle • da Hariciye Nazirı olduğundan, Ame adamlar arasındaki münasebet iste *a rika ve ingiltere seyahatlerinde siya. yukarıda söyledipm dört ihtlmalden sî müzakerelerde bulunmadlğlnt ve an mutlaka bir veya Ikisine temas eder. cak dünyanln her yerlnde Yaklnşark Bunnn haricinde beni ben oldugnm h.ıkklnda büyük bir alâka gördüğünü için, kusnrlanmla, kabahatlerlmle özttf ve bu alâkanln bu harb devrinde çove meziyetlerimle seven, yani hUviyethni ğa!mlş olduğunu söylemiştlr. degil, mahiyetiml seven kaç dostum varMısırla olan münasebetlerden bahse dır, diye düştinüyonrm ve her birimhrfjl den Emir «Mısırla olan münasebatımız şurada bnrada her gün a^nalannuza v« iyidir ve diha da mükemmelleşecektir> konuştuklarnnrza karşı bol bol harradıdemiştir. gımız sempatik tebessümlerin ifadelerinl beni asla tatmln edecek kalltede bulmnKral Faruk Lübnan heyetini yornm* kabul etti Arab Birliği İcra Vekllleri Heyefi Bn hta Te tanr katpaıanlıgındMi ••. rar gören yalnız «av»Ih csevgl» defik. dir. Hatta *bn zavalhnm adını klrleteri avareler de degildir. Bundan asıl caraf gören bütün bn sevgi ilânlanna, fervad>* lanna Te saklabanlıklanna bakıp karsı» smdakfnin duygnsnna lnanan Te ona samrmî sayanlardır. İvazsız, karsılıkus, hatta teBlikelere rağmen bfainl eandan sevmek, ayıblan, eksiklikleri ve huysm. uklarfle sevtnek ne gtizel şeydlr: ' İşte sevgi bnna derler. Yalnız blr güzel kadını değfl, kendi hnylanmızı ve (alışkmhklanmın da o< lanca çrolaklıgfle görmek istemeHyfe. Ne olduğumuzu anlamak ietn buna ihtlyacnnıs vardn*. ' Baştarafı 1 inci sahifede Süslenmiş, allanmıs, pnllanfnıs htr yosmayı ancak sabahm nyku serseml omanlnl bombardiman etaişlerdir. larak neglije 'halile görmeden tamys4 Alman cephesinde bazı gedikler mıyacağunız gibi. Berne 6 (TP.) Arab blrligi müza. kerelerinde bulunmak üzere Lübnan Başvekili Riyad El Sulh'ün başkanlığı altmda Mısıra giden heyet Mısır Krab Faruk tarafından kabul edilmiştir. Lübnan Reisicumhurunun şahsî bir mesajını hâmil olan Başvekıil Riyad El Sulh bu mesajı Kral Faruk'a takdim etmiş ve Mısır Başvekili Nahas Paşayı da gelecek yaz için Lübnana davet etmiştir. İtalyada beşinci ordu taarruza geçti açıldı Çine hava yolu ile yapılan yardımlar Yeni Delhi 6 (a.a.) Ştaıdi Hlndistandan Çine hava yolile ve Himalayayı aşarak gönderüen harb malzemesi ev. Londra 6 (B.B.C.) Mütteftk bomba velce Birmanya yolile gönderilen mik uçaklan dün gece büyük teşkiller halintarı geçmektedir. de Stettin şehrirje hücum etmislerdir ffindlstan ile Çin arasında hava nak. Taarruz keslf olmuş ve şehirde blr çok liyatmı temin eden bir servisin yirmi yangınlar çıkanlmıştır. aydanberi faaliyette bulunduğunun bu. Mosquito uçaklan BerlindeM hcd3fgün rfsa edilmesi üzerine bu tafsilât da leri bombalamışlardır. 15 MUttefik açığa vurulmuştur. ussüne dönmemistlr. Yeni hava taarruzlari <Hepimiz Rusların mükemmel «aBerlin 6 (a.a.) Alman ordularl vaşlarma hayranız. Fakat, Polonyanın başkumandanllğlnln tebliğinde bildirllda yanımızda, karada, denizde ve ha. diğine göre, cenub İtalya cephesinin bavada kuvvetlerinin son haddine kadar tl kesiminde Amerikall klt'alar, dün harbettiğini de unutmıyalım.» Daily Express siyasî muhabiri, Anlaşma müzakerelerinin henüz imkân haricinde olmadığı fiknindedir. Polonya hükumetinin demecinde kuvvete dayanılarak çizilen bir hududun kabul edilmiyeceği belirtflmektedir. Karşı. hklı bir anlaşma imkân haricl değil. dir ve bu anlaşma çok temenniye şayandrr. B. FELEK MJgnano'nun şimal batlslnda ve Venofra'nin batısında, siddetli bir topçu hazlrllğından sonra taarrUza geçmişlerdir. Sonradan kapatılan bir kaç gedik istisna edilirse, düşman ağir kaylblarla püskürtülmüştür. Takviyeler almakta olan düşmanla muharebe devam etmektedir. Adriyatik sahili kesiminde düşman büyük kuvvetlerle hücumlar yapmlş İse de bunlar püskürtülmüştür. Şeker sanayiinde 6R büyük istihsal yılı Baştarafı 1 tnci sahlfede «• zlrlandığını davetlllere izah ederek deı miştir ki: « Cumhurlyet devrinin ele allp ba«< şardlğl büyük davalardan biri de milll sanayümizdir. Şeker sanaylinl kurmakl» başllyan sanayi inkllâblmlzm en mühira tarafl pancarln heaüz memleketimizdel yetiştirilmemiş olmasl ve köylümüzüa. [erek bilgi ve gerek vesait İtibarila lazlrlıkslz bulunmaslydl. Harbin z b u y şi ci ylllnda şeker sanayiinin kuruluşundaa beri en büyük istihsali eîde etmiş bulur.duğumuz ve 96,417 tona varan 1943 npticesini aldlğlmlz bu slrada Birlncf Dünya Harbinde şekersizliğin blraktlğl acl hatlralarla müteellim olmamak ve buna mukabll Cumhuriyat devrinin İkinci Dünya Harbinde getirdlği şeker ferahllğl karşısında sevinmsmek münM kün değildir.» Zehra uyanır gibi oldu. Sadık Ziya demiyordu. «6adık» taninmlş isimleri tek söylerken samiml hatta lâübali bir £avir alırdı. Hayir, diyordu, Münire, kocasmin başka bir kadmla yatıp kalkmasına kızmıyor, onu deli eden kocasının bsşka birine hayran olmasl, ruhan yaklaşmasl, aşka doğru meyletmesldir anliyor musun? Onun gibi mağrur, ukaîâ bir mahluk, düşün! Kahkahalarla gülüyordu. Zehra: «Fakat Sadik Ziya kimi seviyor, ne oluyor?» diye, sormak İstiyordu. Sadlk Ziya ince, alayll yüzü, zeki, ateşli gözlerile gözünün önüne geliyordu. Onun eğilişini, bir kol hareketini, bazan konuşurken aldlğl derin, kâmil tavri görür gibi oluyordu. Kimi sevebilir!. Münire sormaslna meydan birakmıyordu. Bu bahse nihayet verdiğini anlatmak ister gibi ayağa flrlamlştı. Salonda âdeti olduğu üzere eşyaların önünde bir şey arar, görmediği yeni bir şeyi bulmak İster gibi dolaşiyordu. Zehra onun ayaklarına baklyordu. Elbisesinin etekleri çok klsa İdi. Çora'olarl ise fazla İnceydi. Bu uzun bacaklarl earan İpek tül gibi çorabln a'.tlnda gergin, esmer derisi, kumral tüylerile bacaklarl güzeldl ve o bunu bildîği tçin onlarl açlyordu. Zehra kendisird vapurdan almağa gelen o ylpranmlş füzlü, bezgln tavlrlı ihtiyar klzl hatırladl. Nekadar değişmiştl! Fakat o zabıan da gözleri böyle ihtirasla, ateşle için için yanmlyor muydu? Gene kadln yavaşça: «Ne güzel bacaklann var!» diye, mirlldandl. Öbürü döndü, şaşirmadan gülümsedi. Bunu bir başkasi da söylüyor, dedi ve tekrar arkasinı dönerek lâkayd bir tavirla: Muallimellkten İstifa ettim diye, ilâve ettL Zehra hayret etmekten kendini alamadı. Peki şimdi neyle geçinecekti? Ne yapacaktı? Münire bu suale omuzlarmı silkti, Zehra ne zamandanberi kendisinden bu kadar emin, pervasiz diye, düşündü. Belki saçlarlnl boyadlğl, bu İnce çorablarl giydiği ve kulübde bütün erkeklere aç bir hayvan gibi bakmağa başladlğl zamandanberi... Gene ksdin birdenbire İçinde garib bir hüzün duydu. Taş bir bebek gibi boyanmak, etlerini göstermek, ve bir iki süslü, acayib elbise giymek, işte zamanlmlzln güzelldk ölçüsünü yaratan şeyler!. Şu köşede kalmiş, kartlaşmlş ihtiyar klz İçin de böyle olmamlş mlydl? Gene kadln Osmanl düşünerek derin bir nefes aldl. teselli buldu. Onun'a boyalı blr maskenin altlnoW baklşmadıklarmı bUmekten İleri gelen bir teselli idi bu. Münireye acldl. İstanbula İlk geldiği guıJerdenberİ kendisini zaman zaman zehlrUyen sözlerine rağmen onu biraz sevmekten kendini alamlyordu. Bir çok şeyîeri ondan öğrenmiş değil miydi? Nihayet onun, çok söyledikleri de zaman zaman doğru çikmamiş miydı? Dosi diye, tanldığı bir çok kimselerîn ROMAN : 7 9 İçyüzünü Münire ne İyi anlatmlştl. Fakat Münireye inanmasl için onların kendisi hakklnda söyîedikleri şeyleri kulakları iyi duymasl lâzlm gelmişti. «Şu taşrall klz!» O zaman bu söz için nekadar ağlamlştl! Şimdi ise hatlrladığı zaman içine güneş doğmuş gibi bir ferahllk hissediyordu. Evet taşrall olmak, onlarln âleminden, cinsinden uzak bir kimse olmak... Buna sevinmek lâzlmdı. Onlardan daha, daha uzaklaşmak, bütün günahlarm. ruh düşkünlüğünün ü=tüne çlkacak bir halde, evvelkinden bile İyi bir hale gelmek. İşte bu lâzımdl. Bunun için Osmanln eli, yardlml lâzlm diye düşünüyordu. O gelecek, beni kurtaracak, evet, o kurt^racak..» Sonra içini çekerek kendi kenrline «daha 14 gün var!, diye, kederlendi. Münire diyordu ki: Bu akşsm muhakkak kulübe gel. Sana bu toplantlyl haber verdim diye lcocan nasll bozuldu görmedin mi? Nİçln olduğunu merak etmiyor musun? Çünkü her akşam Nihal kulübde, Utanmadan eski kocaslna sokuluyor, beijber bezik oynuyorlar. Geçerj akşam Zehra çocuğun hakiki babasmı dü3 durmasınl, insana cepheden, pervasiz şündü. Nihal hakikaten çocuğu Celâl bakmaslnl öğrenmişti. Evvelce elbise '?hsine mi yüklemek istiyordu? Fakat İle kendini değiştirmeğe çallşlrken, u gülünc değil miydi? şimdi kendisi hareketleri, duruşu, yuMünire: rüyüşile elbiseye bir şeyler İlâveye, o Bu akşam gel diye, israr ediyordu. sade kumaşa vücudünün şekillerile hâıluhakkak gel.. Hem de en İyi felbiseni kim olmağa muktedir oluyordu. ;iy. Güzel olmağa gayret et» Az zaman sonra kocasının arkaslnda Sonra çenesine dokunarak: durmaktan slklldL Gidip bir köşeye turdu. Yazan: PER1DE CELÂL Zaten güzelsin ya, dedi, Bu hareket, onun tebessümü Zehraya Oyun en hararetli zamanındaydl. dans ettiler İkisi de sarhoştu. Bütün birdenbire ağlamak ihtiyacl verdi. Ve Kaybeden erkeklerlnin slrtlnda kadmkulübde herkes bunun dedikodusu İle ona herşeyi söylememek İçin kendini lar heyecanla soluyor, hafif münakaşa1 meşgu , anlamlyor musun? Hatta ko güç tuttu. lar oluyor, fişler şlkırdlyor, garsonlar, 1 2 canla eğleniyorlar bile. O, bunun farkuruyan dudaklarmı İslatmak istiyenZehra o akşam kocasüe kulübe gitti. ere İçki yetiştirmeğe çallşiyorlardl. klnda değil. Herkesln gözü kör sanlHer zamanki kalaballk. Yalnlz ka Öbür tarafta ortadaki salonda müzik yor. Zehranm sakin duruşu, bulanmlyah dmlar biraz daha süslü itinall. Kollar vardl. Tektük dans edenler oluyordu. baklşlarl karşısında biraz hiddetli de da, göğüslerde pirlantalar parliyordu. Fakat herkes daha ziyade oyun masalaYüzler kalln, maklyaj tabakaslle örtül rlnm etraflnda toplanlyordu. Kadınl, vam etti: Ne saf şeysin sen! Bir erkek bu müştü. Her zamanki gibi yeşil masala erkeği para, bu korkunc kudret çekiyorkadar başı boş blraklllr ml? Sana evvel rln etrafınl çevirmiştiler. Büyük bir du. ce söylediklerimi unuttun galiba?. Fa bakara vardl, erkeklerin solgun allnîarı Zehra bir köşeye çekilnniş onlarl kat seni koruyacağım, seni severim üzerinde terler boncuklaşlyordu. Fiş seyrediyordu. Masanln bir tarafmda Öbürlerine benzemezsin. küçük bir klz ler asabî parmaklarln araslnda birikip zengin müteahhidin oğlu Faruğun yagibisin.. Beni dinle. Kocanıa peşini bl azallyordu. Zehra bir müddet kocasının nlnda Neclâyl göriiyordu. Saçlarl bozulrakma. Bu Nihal yaman bir kadln. Şim yanlnda oyunu seyretti. Münirenin sö muş, makiyajl uçmuş ve gözü sabit bir di peşinde bir de çocuk edinmiş. Kimin zünü dinlemişti. En iyi elbisesini giy baklşla açllmakta olan kâfldlarm üzeçocuğu, nedir bilinmez? Geçen gün mişti. Yalnız elmaslarınl tafcnamıştl rine dikilmiş.. Arada slrada âşlkma döNail Bey ne diyordu blliyor musun? Onlarln artlk kendine aid olmadlğınl nüyor, koluna dokunuyor, sigara istiyor, Guya bu çocuk Nihalin evlâdlığl değil düşünüyordu. Mademki bir gün glde ve bazan ondan flş aliyordu. Öbür tarafhskikî çocuğu İmiş. Hatta dahasl var. cekti, hem de pek yaklnda.. Üzerinde ta Neclânln kocasl ise dansta bir ka Çocuk eski kocasmdan, Celâ! Tahsin siyah kapall blr elbise vardı. Saçlarınl drnl slklştlrmakla meşguldü. Münire, dümdüz taramlştl. Evden çlkmadan evdeıaniş. O zaman aralarında klrglnlık vel aynaya uzun uzun bakmlştl. Güze Sadlk Ziyanın yanlnda duruyordu. O olduğu İçin Nihal çocuğu Rumanyada olduğunu biliyordu. Artlk İstanbula ye$ da oynuyor muydu? gizlice doğurmuş, hiddetinden kocaslna ni gelmş olan o acemi, mahcub, üritek da haber vermemiş, saklamlş.. Bir sü İArkaa vaf) klz değildi. Omuzlan dik, bafll yukanrii ölüm ; Gelenbevilerden Kazasker Neşet MoU j la torunu Dr. Ekrem Arkan, Y. mi Seyfi Arkan, Dr. Baha Arkan ve Necv mi Arkan'ın hemşıreleri NESİBE ARKAN vefat etmiştir. Cenazesl bugün öğleyia Üsküdar Selimlye eczanesı karşısında» ki ıkametgâhından kaldırılıp Selimiyel camii şerifınde namazı kıhnarak Ka«,| racaahmeddeki aile kabrıne tevdı ft* ! dilecektir. ' *** Fehmi Aker'in kardeşi Devlet De. ' miryolları Sirkeci rşletmesi müfettig t lerinden yüksek mühendis } GELİBOLULU RİZA AKER t dün kalb sektesınden vef at etmiştir. f Cenazesi bugün 7/1/944 cuma günuj öğle namazını müteakıb Teşvikiye ca>l mii şerifınden kaldırılarak Feriköydeî aile kabristanına defnedilecektir. ] Ailesi j