6 Ocak 1944 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
20 nci yıl sayı: 6964 u m h u riyef Telgraf ve mektub adresi: Cumhurjyet, İstanbul Posta kutusu: İstanbul No. 246 Telefon: Basmuharrir: 22366. Tahrlr heyoti: 24298 İdare ve Matbaa kısmı: 24299.21290 r Y. Zîyaeddin Gökçe 19 1 GÖKÇE U»VIMI Taşra için veg; 64 sahife. 20 İSTANBUL CAĞALOĞLU Perşembe 6 Ikincikânun 1944 Hilmi Kita Sovyetler merkez cephesinde Mittî korunma kanununa dün yeni bir taarruza giriştiler bir fikra ekleniyor Polonya mı? Vattutîn ordularının cenub istikametinde ark cephesmdeki hareketleı şu günlerde hnh adnnlarla gelişme istkladı gösterirken, Polonyanm hndudlan meselesl yüzünden Müttefiklerle Ruslar arasında yeni anlaşmazlık ihtimallerinden bahsedildigini işitiyonu. Bir Amerikan gaıe" tesi «Moskova hükumetl şlmdiden bir beyanname nesrederek Polonya hakkındakl düsüncelerini açıkça bUdirmelidir. Bdyle yapılmazsa Atlantik dempclnln kıymeti «irpheye düşer» diye yanyor. Moskova 5 (R.) Başkumandan Başka gazetelerde de Sovyet taarrnznMareşal Stalln bugün General Vattunım ilerlemesl üzerlne yakında baıı politika çatışmalanna şahld olabilecefciınizi ün'e hitaben neşrettlgl günlült emlrde îöyle demektedlr: okuyornz. Blrtncl TJkrayna cephesl kuvvetlerlmlz Bence bn görüşler yanh*tır. filddetU muharebelerden sonra bugün Ne zaman Polonya davası ortaya a Alman mukavemetlnln mOhfan blr lçtlülsa, bn daraya dair bir Ingillz gazete nadı ve demlryolu kavjagı olan Berdlcev cislnin vaktfle İstanbnMa söyledlgi bir Sehrlnl zaptetmlşlerdlr. BÖZÜ hatııiar ve kendl kendfane ıçtilnmBu şehrln »ptında yararlıklan göruserim. 1941 yannda »ark cephesl hare len tat'alar bundan Va hatara olarak okeUeri başlayıp da, Ingillsler, o fecl yal nun adını tajıyacaklardır. nnlıktan knrtnlarak bir anda Rusların Ana yurdumusun merkezl Moskova bu tabü bir müttefiki haline seldlü zaman, akşam 124 topim Istlrak edeoe^i 12 salbnrada sevinc gösterflerine baqv uı maktan TO fle bu saferl kutlıyacaktır^ kendlnl alamıyan bir Londrab gaıete Alman tebliğ? ' mnhablrine »ormuşUrdı: Führer*In umumf karargâhl 5 (T. Polonyanin Sovyet hndndnna vakm Pekl ama slx Plonyanm her karg Arkast Sahife S. 50. 2 de jehirlerinden Bnczacz'dan bir (törünuş toprağmı parantl etmlştlnis. Tann Almanya lle paylaştıfı yerleri Bnsyadan nasd geri alacaksmıs? Kızılordu öncüleri E V kiıraıarı 1 HRLeh şehrine girdi Mesele Parti Grupunda konuşuldu basladıkları bir baska taarruz 60 Alman » •> tümeninin akıbetî bakımmdan mühim Roslar dön Berdiçef şehriıti aldılar Ankara 5 (Telefonla) Son zamanlarda kiralık ev bulmanin zorlugu yolsuzluklara sebeb olmakta, bir klslm ev sahiblerl kanunsuz olarak klra bedellerini artlrmakta, bir kısml da hava parasl almak taraflna eitmektedirler. Bu yüzden bilhassa orta tabaka ile roe. mur aileleri ev bulmak hususunda çok müşkülât çek. mektedirler. Hükumet MİI1Î Korunma kanununun gayri menkullere aid 30 uncumaddesine bir fıkra ekknmesi. ne karar vermiş ve bu karar Parti Grupunda da görüşüL müştür. Bu flkraya göre kiralamanln şekil ve suret. lerinln tayinl salâhiyeü hükumete bırakılmaktadlı Proje kanunlaştıktan sonra boşalacak veya kralanacak evlerln nasll blr muameleye tâbi tutulacağl Ko. ordinasvon Heyetince tesbit olunacaktlr. Haber^rİL diğine göre. ev sahibleri boşalan apartlman dairelrini ve evlerini resen kiraya veremiyecekler ve keyfiyeti bije. diyeye bildireceklerdir. Belediyeler sıra usulüne gfce, evsiz ailelere bunları kirahyacaktır. Buna riayet etmiyen gayrımenkul sahibleri şiddet» cezalandlrllacaklardır 1 Polonya meselest Leh kabinesi bir tebliğ neşretti Sıhhat Kazanc vergisinde işlerimiz yapılacak tadilât Sıhhat Vekili dün İstanbul Ticaret Odasının hazırladığı proje Mecliste izahat verdi Ankara 5 (Telefonla) Buyük Millel Meclisinin bugünkü toplantlslnda Sıhhat Vekili Hulusi Alataş memleketteki sltma mücadelesi hakkında sorulan sual üzerlne beyanatta bulunmuştur. Dr. Hulusi Alataş şimdiye kadar bu sahada yapllan işleri anlattlktan sonra, harb münasebetile kinin ve atabrln temininin güçleşmiş olduğunu, maamafih bu variyeti karşılamak içm tedbırler alınmış olduğunu soylemiştir. Beyar.a. tlnda batakllklar meselestne ve sltma mücadele teşkilâtlna da temas eden Vekil, yeni allnacak âcil tedbirler meyanlnda Vekâletçe yeni bir kanun lâyihasl hazlrlanmakta olduğunu söylemiştir. Londra: «Hudud meselesinin henüz sırası değîl» diyor Oda tarafmdan kurulan komisyon vergi Amerikahlar bir hudud nisbetlerinin ne şekilde olmasını istiyor? hattınm nazari olarak tanınmasına taraftar! Tlcaret Odesi medlsi dün Ahmed Karanln başkanllğlnda bir toplantl yaarak uzun müddettenberi blr heyet taafından hazlrlanmakta olan kazanc •ergisl kanunu tadilâtlna aid projenin cib sebebîer ktemlnj »e l!k M ro?d[eslnl kül halinde ve Ankaraya gönlerllmek kaydlle kabul etmiştir. Tâli omisyon teraflndan ana komiteye veUen projenin mucib sebeblerinden bilassa meriyettekl kanunun mühim roikkâr temin eden bir kislm mükelUfieri gayrisafi irad üzerinden pe3t cüz'î bir vergiye tâbi tutarak karineli verglden lstifadeyi mümkün kllan bîr çok aÇlk kapllar blraktlğlnl, memleketin dahilî ticaret kapasltesi dlş ticaret kapasltcsinden hiç yoksa yedl mlsll fazla olduğu aşikfir iken ithalâtçüar ve ihracatçllarln beyannameye tâbi tutulup toptan ticaret yapan haklkl şphlslarla kollektif şirketlerin karineye göre vergi ile teklif edildikleri bunlatm karine Sonauz bir sevmc kanrgasma tatulan sempatlk İngttlz yaıeteciri, kendint coftnran h&disenin büytikUlgn karp*mda • sualin ehemmiyetsizlljini açıfa Tnran bir eda fle: « Düfünduğaniiz şeye bakm, de. miştl. Harb kazanıldıktan «onra Polonya elbette lstlklâline kavnştnrnlacaktır. Harlta üzerinde bn devlet blraı safca, yahnd bir parça sola kaymı* artık bnnnn lâfı mı olnr?» Bunn buraya kaydetmekle Avmpamn yannkl hndudlan üzerinde Müttefikler arasında şimdiden tam bir anlaşmaga vanldıfcını ileri eürmektetemlyorum.BIlâkis siyasl hndodlar bahd, çok kanşık ve dağmık meselelere yol açaeak Körü. nüyor. Zaten böyle oldugn lçlndir kl, gerek Moskovada, gerek Tahranda Sovyet Rnsyanm garb hndndlan meselesl ortaya atıfanamıg, bn husnsta hanrlık mahiyetlnde konuşmalar büe yapüm»nu& bütün bn babJslerin harbden lonra göriişiileceği söylenerek, fbndikl halde yegâne hedefin harU kazanmak oldngn Uân edflmiştir. Hentiz bir kaç hafta evvel böyle kesin bir karara varan Müttef ikler, Alman ordnsnnn yenmek için elbetteflerlemekIâzım geldigini, bn arada işler tyi fiderse yaJmz Polonya değfl, hatta Alman topraklannm da işgal edileceğirri hesablarnı? olsalar gerektir. O halde bütün. bn başanlarm elde edflmesine doğrn bir takım tankânlar daha yeni yeni . o da nsaktan bellrtrken, bn devletlerin kendl hesablanm altüst edecek siyasl hndnd münakaşalarma gimdiden dalmalan niimknn mödtir? Rns flerleyi^i Polonya topraklari fiıerlnde devam ederse, Londradaki sı^ıntı hnkumetin «nriUtttltt bir faaliyet har. cıyaoagı beklenir, Demokrat memleketler matbnatından bir kmm da bn f aaltyeti sn veya bn şekilde desteklivebUlr. Fakat harb harekeUerinln çok nazik kıvrmtılar vadettigl fn nrada, Polonya hndndlan yiiıünden Mttttefikler arannda her hangi bir anla^mamaılık çıkmasma hnkân yoktnr. Önümüzdekl siyasl 'relişmeler, her ?eyden önce harb hareketlerinin netlcesine baflı görünüyor. İkinci eephenin henüz açılmadığı şn fünlerde kendinl gösterebüecek bir Rns başansı, küçük bir devletin harita nzerindeki yeri meselesini Öegfl, fakat Avmpa mnkadderatınm güdtimii meselesini ortaya atabilir. fkinci cephe açılmadan bdyle bir mesele kendinl föstertrse, her hanrf blr yenllgiye ngranuş olmak büe, Almanyayı, çeştdii politika imkânlanna kavnşmaktan alıkoyannyacaktır. Anglo Saksonlar karaya ayak basıp orada tntnnmadıkça, Avmpa mnkadderatınm tayini bahslnde Almanyanm dabna söz sahlbi olarak kalacağını nnntmamalıdır. Bn itibarla şark cephesindeki flerlemeler ve gerllemeler, hem askerlik, hem de politika bakımmdan bfiyük deJK?lkllklere gebedn, diyebUiris. Rusyada harb sonrası meselelerini hal için bir komisyon kuruldu Arkası Sahife 3. Sü. 5 te Yeni tutün mahsulü için Ankarada konaşmalar Mahsulün mühim bir kısmına müşteri bulundu Müstahsil piyasanın açılışînın tehirini istemiyor Pravda, Wilkie'ye hücam ederek: «Balffık devletleri işi iç işimizdir. Polonya işini de nasıl halledeceğimizi biz biliyoruz» diyor lıondra 5 (a.a.) Daily Sketch gazetesl şöyle yazmaktadır: «Harb sonrası Avrupanın siyasl ve iktısadl meselelerinl halletmek üzere projeler yapıp Maregal Staline takdim edecek hususl bir komisyon teşldl edil. mesine Sovyetlerce karar verilmiştir. Bu kaxar, Tahran konferansı neticesinde alınmıştır. Bu konferans esnasın. da Moskova hükumeti diğer iki büyük devletle isbirliği yapmağa karar vertniştir. Sovyet Rusyanın tngilterede bulu. nan sabık büyük elçlsi M. Maiski'nln bu komisyonun reisliğine tayin edilmlş obnası bilhassa pek manalıdu. Dığer azalar arasında Sovyet Rusyanın eski Washington büyük elçisi M. Litvionf da bulunmaktadır. Bu komisyonun Av. Wilkie Polonya Baçveküi Nikolajzyk Londra 5 (B.B.C.) Polonya kabinesi Klzilordunun 1939 dakl Polonya hududlarım geçmlş bulunması dolayisile bu ıkşam blr tebliğ neşretmlştir. Tebliğde iZcümle çöyle denroeitedlr: «Polonya hükumeti hâdis olan yeni vaziyet karşislnda Poloayada mukavemet hareketlerinin, Polonya Sovyet siyasî münasebetlerl tesls edilinciye kadar Sovyet kumandanlığıle teşriki mesal etmesine karar vermiş bulunmaktadlr.» 'ebliğ şöyle devam ediyor: «Polonya istüdâl ve menfaatlerl Atlantik beyannamesi vesair muahedelerle Arkan Sahife S. S&.9 te tayin ve tesbit olunmuştur. Polonya hükumeti, Sovyet Polonya münasebetlerinin kuvvetll olmasinin her iki A l i Ihsan Sâbis davaları sona yaklaşıyor Dün aktedilen üç celse müdafaalar vesilesile hararetli münakasalara sahne oldu Ankaradun aldığunız malumata göre tütün ihracatçüajı, tnhısarlar ü mum müdürlügü ve Amerikan .îngilia flrmalan mümessillerinin ıştıraküe Ticaret Vekâletinde yapılması beklenen içtimalara bugün başlanmıştır. ToDİantının esasını Amerikahlann ve Alman. lann ne müctarda tütün aJabileceklerıni tesbit, tüccar elinde bulunaa 942 mahsulunden 7 milyon kilonur» ne suretle satışının temin edilecegi meseleleri teşkil etmektedir. Pıyasanm açlllş tarihine kadar tüccar, elindtkj stc.ku çlkararaaylp piyasaya İştirak edemezse hükumet millî korunm3 fondun Arkası Sahife 3. Sü. 2 de . Atlantik tahkimatına 450 uçakla hücum Kiel şehri son 24 saatte iki ağır taarrnza narnz kaldı Londra 5 (B.B.C.) Bugün gündüz Amerika hava kuvvetierlne mensub ağir bombardlman uçakları yeniden Kiel'e hücum etmişlerdir. Bu, Kiel şehrine 24 saat zarfmda yapllan lklnci ailndır. Şehre büyük Slçüde yangin ve infilâk bombasi atılmiştip. Diğer Mütteflk Hçaklan Fransa ve Arkası Sahife 3. Sü. 4 te Muhakemeden bir intıba: Nasid Uluğ ve avnkat Celâl Yardımcı Kendi kendimizi tenkid: Almanlar bizden 7000 ton îîziim daha alasaklar baü AlmanyadaH muhtelif hedeflere taamızda bulunmuşlardır. Ezciimle Bordeaus ve Tours yakınlarinda bulunan hava meydanları bombalanmıştır. Bu aklnkrdan 18 bomba uçağile 3 avcı geri dönmemlştlr. 17 düşman avcisl tahrib edllınlştir. Arkast Sahife 8. Sü. 4 te Gazetemiz yarın 6 sahife Renkli Haritamız NADÎR NADİ r Şark cephesinin son | ^vaziyeti ve Polonya J Emekli General H. Emir Erkiletin bugünkü harekât ile muhtemel seyri hakkında çok enteresan bir tetkik yazısî Rodosta kıllık Kabire 5 (aj9.) Rodos adasında kıt. lık başladığıııdî(n dolayı bu adada bulunan Ankara 5 (Telefonla) Emekli Geıeral Ali İhsan Sabisin •Harb Hatlralarim» adlı kitabından çikan karşilıklı 3İr çok davalarin birleştirilmesile Ankarada görülmekte olan muhakemeye ••• Hasta oluyorsunuz. Eve doktor geli lugün de devam edilmiş, öğleden evvel yor. Sizde şu, şu, şu İllet var diyor ve 'e sonra 3 celse süren duruşma müdameselâ ilâve ediyor: Yalniz has undan yapılmiş beyaz ikmek yiyiniz! Mucizeye benzemekle beraber hiç de mucize olmlyan bir çekllde, hemen o gön, aradığmiz pamuk gibi bembeyaz frBncalayi bulabüiyorsunuz. Satan adam taneslne 1 llra istiyor. Ne yapacaksıniz? Şuradan buradan kesmek bahaslna da olsa, slhhatinlz İçin, fedakârllğl esirgemiyorsunuz, veriyorsunuz. Buna benzer daha neler var? Şu İstanbulda neler bulunmuyor kl?. Asla mevcud olmadığı söylenen en nadlde ilâclardan otomobU lâstiğtne, İsviçrede bile yapllmlyan İsviçre markalı çocuk yemeklerlnden çimentoya kadar, çok şükür, herşeyimiz var, ve herşey satılıyor. İşte aylar, seneler var ki mâni olmağa çaliştık: Yok dedik var çikti; satılmasin dedik satlldı durdu. Başa çıkamadığımıza göre acaba var desek ve satılsln desek, hlç olmazsa, kesesi müsald olanlara bir hizmette bulunmuş olmaz miyiz? Çünkti beül bu şekilde, asil mühim derd olan, suiistlmalin, yolsuzluğun, kaçakçılığn ve bir kelime lle yavaş yavaş tehlikell hal alan iki tarafll blr ahlâk düşkünlüğünün önüne gecmek henüz mümkündüf. Başa çıkamadığımıza gore faalar vesilesile hararetli münakasalara sahne olmuştur. Müddeiumumî Zihni Betil gerek Hüseyin Cahid Yalçlnln telgrafl, gerek avukat Ziya Karacanln şehadetile, General Halil Kutun kendi imzasüe Taninde Izmır 5 (Hususî) Evvelce Almanyaya satılan 5000 tonluk uzume üavetea yeniden 7000 tonluk bir anlaşma yaüümıştır. İngıüz ticaret heyeti lle yanılan müzakereler hakkında henüz bir haber gelmemiştir. İanir ihracatçılar muhiti müzakerelerin uzamasından şikâvelçi Arkası Sahife 3. Sü. 5 te buhmtnaktıdır. r Ha açıkh, ha açdıyor!.,
