20 Kasım 1943 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

CUMKURÎYET 20 İkîncitesnn 1943 | I Serbest fikirler i 9 Askerî vaziyet Ölüyü hastane kapısına bırakıp sıvışanlar aranıyor IHEM •NALINA MIHINAİ im, iılm adamı ve Sarib bir vak a mütehassıs nedir? Rus kuvvetleri ve muhtemel Evvelki gsce saat yarımda Guraoı hastar.esme otomobille gslen iki k:şi, aâır bir hasta gsürdık'.enııi haber vennısierdlr. Alman . Rus muNooeiçi doitoru sapıya gehn.5, OI/JUIOhuiebesinin Ir.şm. Akademik mcslek kaıuru, üniversi o zatın kendi ilmine koraçu olsn ilim. büde yatamn öimüs. olduğunu söy.em::;dan. yani 22 hazitenln ıslahı gibi kcnular ynlnız günde. lerle sıkı İrtibatı olduğu gibi edtbiy&t, tir. Öleni. geurenlerın tekrar geri göran 1311 den sonlik gazete sütunlarını dtği, nakil va felsefe, İçtıma:yat, tarih vesair şjVieîer tureceklen sanılmış, fakat bu oirada bu bahar sonlarina k a . sıtaları, sinema, tiyatro ve sokakta ge de de derin te*ebbüatı vardır. ilı: kiş; kayıislara karışnftlşur. Bunun ü("ar Alnınnlar dn^u Âlim: tarlf ederken çok bilen, İvi V zenne, vazıyst za'JiUya .oıadan da a 1 zenleri de ilgilendirmeğe bcş'adı. Hstccphesmdc C30 den fazla Sovjet tümen tâ b a a muhitlerde bu uz herhangi si. ierı ve ime kendmden bir şey ilâve ". SEJISI tesbit ve bu sebeMe Rıı^ların yasî bir olaycian aşağı değJdir. Bu ko tebüen dedim. Sadece ç k bilmerfin adü hskim Dr. İzzet İş | :an, Mc.ga sononlara ve n.üttrfiklcrinc karşı scferber nuşmalarda bazı kimseler doğrudan battâ iyi bümenin de kafl olnadıgı btı öertmştir. Hastane kapısır.a oırakılan ettiklcri kuvvetîeri 300 pijade, siıvari doğruya İlgileri dolayısüe, bazı'.arı bu tarifle görülüyor. Garbdak. mânasıle â adam, orta y?şhdır. Son deıecs zavıîtıı ve zırhlı türicn ol?rak kabul etnıişlcr. nu bir memleket meselesl, bazılarl da lim meselâ şarkta İbnİ Sina, FâraM, Ayaklan siştir. Khcraaıiyetl'ce bir hafta t"i. Kııslar. Uzakdoğuda Japonlara kargünün meseiesi sayaraK yer elıyorlar F.âzî gibi sirnalardır. i'okîa mua;yen lik geçırdıği tah.nın olunmîtadır. Pi şı aynca 50 tümcn bnnkınıslatıh. Fakat bu konuşma'.arda dedîkodu kab. b.r bahiste beş on kitab okumBk bir in.a:mın cebind:ki nlifus Gcııe A'ir.an rcsmî tahrım ve takriilinden olanlar bir tarafı bırak:lırsa Ü adamı âlim yapmaz. Bu niün??ebetle, r Nuri cğlu Hüstyin is'mli olduji öjren l rine göre Kusların Avrupa harb alanniversitenin hakiı veya haksız en baş. hatırası daıma kalbimizdo mutssna blr miştir. Pramasımn cebir.de otuz bcö li; laıına sü'dükleri 300 tümenin > aribi ta hedef olarak ahndığl göruiuyor. Ba mevki işgal ec.en Ebedi Şefip bir sozüda bulunmuştur. Ölüm sebebi, fcanıy >cni teçki! olunmu^tur. yani haib başzı kiraseler Üniversiteden yetişen tale nü hatıriadım. Denizliyl bir Lyöretle. getirenlerın kimîer olduğu, gptiidiklcv ladiğı zaman Rıihlaıın yalnız 150 kaf1?.!benin scviyesinin yüksek olmadığından, rinde Iktısad iş'.erınden bahsederken zaman o'.dügünü bUip bi'.mediii'ri. ne tümonleri varken savaştn ilk 5 ajıııda bazları Uruversitenın en büyük ilim şöyle buyurmuşlardı: den bırEkıp gıttiklcri tahkilî cdi'mek 150 (ümcn daha tckil etmişler ve )amüessesesi olmasına rağmen mem'.eket < Bana iktısad âlimi niz diye tonı, tedir. pon>a>a karşı br.aktıkları 50 tiimcnden ^ ^ dışıncla ilmî bir varlık oîarak tanınma tılanları tetkik ettim ve goıdüra ki bu A\Hip.'.>a sonradan bir miktar celbetdığı gibi memleket içinde de bir İiira tatlar, iktısad ılmıne dair bazı eseıler/ Aparıman kaloriferlerine mislerdir. hayatl yaşatamadığ:nı söylüyorlar. Biz. ıkumuş olmak'an başka bir nıez.yetf Kusların bu ilk harb de\rcsindeki de âlim çok, yahud mütehassıs var, i •n&Iik değildirler. Sade çok bilmek de dair karar teskilât kudrctle:i >alnu bıınıuıla kallim aclaırn yok. .Hanl kâşiflerimiz, da. iâfi değil.. Hakikaten gt'işı güzel b:r. Be'edıye dun SUuıat VeKâletıae mü rr.ayıp, sava.şlarda zajıflıyan tünifnlcri hllerimiz?» diyenlere bile rasthyoruz şok şeyler bilen insanlar vardır k: âlıra racaat eüerek apart;manlaıdakı Kalö de kabil olabildiği kadar doldurnıuşlar Bütün bu gürültu gösteriyor ki dahı, olmaktan çok uzaktırlar. Çck ve lyl rıfcr.eriu yanmas: hakkında Şehir Mec \e gerüerde bir sürü yeni fabrika ve ikâşif, âlim, ılim adamı, mütehassıs gi bilmek iâzımdır. Bu bi'gi geniş bir u i lİMnce e\%elce verilmış. oian kararıı ma'âthancler kurnıakla beıfbct bir çok bi terimlerle ne kasdettiğımiz pek bel. numî kültür kaidesi ü=Turıde ehram. I tatdikını rıca eunışttr. Veruen nıaiu hü>ük cr, erbaşı ve subay talimgâhları 1 li değil.. Ben bugünkü yazımda bu mü. •ar gibi yükselecek ve bu yuksc!: ;]; j mata tıazaran Ankara Bsledıyes.nın bu düzer.lemişlcrdi. Gelccck jıllaıda vünakaşalarda taraf alarak fikir serdet. *trafına bir varlık verecektlr. İşte âim ' yoldakı muracaatini Suıhat ve Muave. cude getirilccek yeni S»\jet ordulan. mek istemiyorum. Daha ziyade bu te. ^udur. Bu çapta adammız var mı? neti içtımaıye Vekâleıı tasdık etmıstır nın (Sov>et Ku;>ada kor yani kolordu rimlerin bütün dünyada az çok teljel. 7arsa kaç tanedir bikr.iyorum. Halbuki ıstanbul Belediyes:nın bu yoi. yoktur. Biı kaç tuT.enden ınürekkcb or. lür etmiş mânalarını anlatmak istiyo. İlim adamma geünce: Meın'eketimiz. daki müracaati tekıd edıldigı halde he duiar, ordulardan murekkeb pnıplar rum. Jc epeyce ilim adamı bulunduğu şüp. nuz tadık edılnr.ş dejıdır. vardır) temelini işte bunlar te^kil edeBir kere dâhi tâbhinin bir adama i. \sesizdir. Ilim adamı, daima okuyup cckti. Ali İhsan Sâbis davaları rafe edilebi'.rr.esi için dehamn ne oldu. vazTrayı şıar edinmiş, ilim sahesında Haıbin ük safhasmda 300 Rus tümcRıza Çavdarlınm çıkarnuş olduğu ğunu bilmek lâzımdır. Deha, normalİE ^aîışmaktan zevk alan, araştırıcı ruhlu nine kaışı savaşan Almun piyade. nrhüstünde zekâlann mutadm fevkinde iş kimse demektir. Bir îlinı sahasında ! • «Gafıller serisij, Nc. 1 «Ali İhsan * lı ve seri tümcnlerinin sayısım bilemibaşarması demektir. Bu bas.t tarif bile yice yükseîdikten sonra kitabm sahife. sa» ısımli broşurde, kendısıne haltaret yoruz. Yalııız 19Jl sonbahnrmda doğu dehamn sonradan kazanılan bir şey oi lermi kapıyan, araştırmaktan vazgeçen edıldıği iddiaslle Ali İhsan Sâbisin açccphcsini ziyarctimizde bizc Mareşal mayıp yaradılışta insan^a beraber do. kimse ilim adamı değildir. İlim adam. mış olduğu hakaret davasına dun ye Von Brauchitsch ve Ma.csal Keitel t a . ğup büyüyen ve inkişaf eden bir kabi. larmın lnkişafma imkâıı vermek, asıl dınci aslıye ceza mahkemesinde bakıl rafından söyîendiğine ve cephede sahliyet derr.ek olduğunu gösterir bir a büyük hedef olan âlim yetiştlrrr.enin mış ve netıcede hâkım Ea.De Bagana nın nezaretinde ehlıvukuf tetkıkatına san ald'.ğırau jntıbaa na^aran Aln'.andam iyi bir asker, mühendis, hukukçu, ilk şartıdır. Tahsil çağıarmda ıl.m terlar. Rııslara nisbetle sa>ıca çok az pihekim, edib.. olabılirse de bu sahaiar. biyesi verilrresi de bu sehaya girebil kaıar vexilm:ştır. yade, az tar.k. hattâ ız ııçakla muha. dan bırinde dâhi mertebesine erişmesi mek için şarttır. Jlekteb!erde talebeye Trabzcndan 6000 koyun rebe etmişlcrdir. Oniar o ilk bas doııİçin hilkatin kendisine bir şeyler ver. yalnız öğretmek, 3ğızdan tıkabasa bir düıücıi zaierleri kıt'alannın e\vclki getiriliyor miş olması lâzımdır. De'.ianın r.ektebi, şeyler doldurarak (sınıf geçme) hedefı. sefcrlerde elde ettikleri harb tccrubcmecresesi yoktur. O en çorak bir tar ne yürütmek değil, öğrfcnmek merakı, Devlet Denızyollarınin Tunc ve Deleriie nıükcmmcl talim ve tcrbiyc, di. lada da, en yüksek muhitte oe doğibi. zevki, araştırma ruhu aşıiaraak lâzım. mır şilepleri tekrar kcyun gctim.ck usipîiıı, teskilâtçıhk hassaları ve bilhas. lir. Elverir kı kendini göstermeye fır. dır. Bu da, ilk, orta ve yüksek öğre zere Trabzona gıtmişlerdir. Bu vapur. sa uçaklarının ve uçakçılarnnn vasıfça •at çıksm. timde hocalık edecek zat'ann sade bll lar orada bulunan 6,000 koyunu şehri. Ruilara fevkalâcle üsliınlukicri sa^eKâşlfliğe gelince: Bu cta ayn bir ka gili olmasile kabil deği'dlr. Öğretici rrze getıreceklerdır. binde kazanmışlardı. Alı»an aLkcıi ede. biliyettir. Bir insanın kâfif olması için kabiliyetlermin de bulunması lâzırr.dır. Yunanistana balık gönderild biyatına göre, dunjada hiçbir ordu Sov. dâhi olması lâzım gelmediği gibi, hattâ Didaktik (öğretici) kabilycti olnuyan Kızılay Yur.ar.istana bir motoıle 150 jet ordulan kadar insan, s;"âh, tank ve okurnuş olması bile şart değildir. Kâ bir hoca, âlim bile olsa kürsude faydauçak sa>ı!arına »r.alik olnnmıştır. Buşiflerin İlim muhitlerinda yetışlerinin lı olamaz. 0nun talebesi sınıf ge;ınek ton balık göndermiştir. Ba balıklar Iz tıa bakılırsa Almanların elinde (A'man, rrir yoluyla P.reye sevkecl.lece'r.vr, kahir blr çoğunlukta oîduk'.an şünhe. için zoraki çalışan, dersle esneyip uyu. Fin, Macar, Rumen, Slovak, İlalyan vesizdir. Fakat meselâ Edison gib: sekİ2 yan zavall.lardan İbare'tlr. Memleket. Meğer daha taze olduğundan saire olarak) 200 . 250 tiımenden daha yüz küsur keşfin sahibi olan bir ada te âlim ve hele ihm adamı hattâ sade. az kuvveti bulunduğu tahmin ediledaha pahalı imiş! mın hangi mektebden mezun olcuğur.u ce iyi bir mütehassıs sır.ıfmm vücud mez. Stalinin yeni nutkuna nazaran Alaraştırırsamz boşuna yorulmuş olursu. bulabilmesi için lâzım clan b.r çok Istanbuldan Ankaraya gönderilen to. man ordusu müttefiklerile birlikte 1941 nuz. Kâşifleri kısmî bir istidadla yara. şartlar meyanmda dersıori zevkle din. rik bahklarınm orada kırk kuruşa sa. sonbahan sonlarina kadar Rusja nüiu' tılmış telâkki edebiliriz, Bunlar bazan lenilen ve dinlenildiği zjnan derin iz tıld.ğı halde istsnbu'da elii kuruşa sa. sunun % 40 ının yaşadığı en zeııgin yerlerine düşmedikleri için güdük ka ler bırakan hocalar bu'mak lâzıxâır. tılrr.asmın sebebıni alâkadarlardan sor. topraldan işgal ctmişti. Buna rağnıen hrlar. Millî Mücadele senelerine aid Bunu ilk öğretimden itibaren bütün duk, Istanbulda satılan balıklrın Rusyanın »cfcrberlik, tc^Kilât ve ik:nal şu hatırara buna güzel bir ınis&ldır: derecelere tatbik icab ediyor. Hepimiz kartda satılanlara nazaran daha taze imkânlan yok olmamıştır. Çünkü aıka. Mondros mütarekesi toplırımızm kama. pekâlâ biliriz, hangi hocanm dershane. oluşunun buna sebeb olduğu cevabı da muhtclif ırk ve millctlerden olmık. larmı söktürttüğü için memleketimi'zi si dolar, hangisininki boş kalır. Bazı verildi. la beraber gene 110 120 miljonUık bir lsrilâ eden düşmanlara karşı top kulla. dershane'.erde talebe yer kapmak İçin nüfus kalmıştı. Almanlar, ayni zaman. Bir karne yolsuzluğu namıyorduk. Bir tabur hesab merruru yanş eder. Baasına ise ancak yoklama da, 1941 sonbahan sonuna kadaıki sa. (ben yaparım) dedi. İsthfaflara kıymet korkusile gider. Aldığımız malumata nazaran. Kum vaşlarda 300 Rus tümeııiııin U"rkilât ivermedl ve yaptı. Bu zat sonra tabur Mütehassıs rceselesine gelince: Bu, kapı mıntakasmda geniş bir ekınek kar tibaıile hcnıen hcraen yarısını imha c t . hesab memurluğunu bırakarak asıl kaherhang: bir şubedeki vükufunu derin. ne sl suiistimali meydana çıkanlmış, bu mişler ve 3 küsur milyon Rus esiri al. biliyetinin bulunduğu sahaya geçerek leştirerek o işin ehli ha'.me gelmek de. T.mtakadaki bazı birliklerin oürolın mışlardı. Bu hal Almanlar^ Ku.^anm çalıştı. Çok şeylere muvaffak olabilir. mektir. Bir işte ıhtisas ya İlmî, yahud mühürienmiştir. Tahkikata Beledive mü yıkılnıak ü/ere olduğu zauııınl venniş di. eğer alkolizm yakasraı bıraksaydı... teknik mahiyettedır. B.r e'ektrik n'ü fettişlerile Eminör.ü kaymakaınlıŞm ve ncfiîlcrine olan itimadı lüzuınundan Boyle tesadüfî kâşıfleiın yanmda asıl hendisi ilmî mütehassıs. bir elektrik cîan gönderilen memurlar el koymuslar çok iazla arttımuştır. Bunun ncticcsi. hürmete şayan olan simaar ilmî esas. ustası teknik mütehassısur. Medenî ha 3ır. Tahklkat neticesiırîe bu mmtakar'a Almanlar doKiıdan batı\a bazı pijade tardan yürüyerek hedeflerine ulaşaniar. yatı yürüten bu ilmî ve teknik müte ki bir kısım halkm ellerinde'ri ekmek ve tank tümenleri nakletmck gafletine dır. Meselâ Ehrlich, Salvarsanl keşfethassıslardlr. Bunlar olmasa bir anda karnelerirün tetkikine lüzum hasıl ol düştülcr. mek için yorulmak bil ;ıeden çalışmîş, muştur. Tahkikat henüz neticeî?nmemiş taş devrine dönn;üş oluruz. 194142 kışile ilkbahannda A'man o r . yüzlerce tecrübe yaparak büyük eseri. olmasma ratmen söyîendiğine göre. mü duları yerlerinde kalıp durdııkİ3Vindan Yazımm baş tarafcnrla Ün:versit«yi ni keşfe muvaffak oimuştur. İ'mî keşlf h'm miktarda ekmek karn"?i şunun Ruslar, nıuharebelerde zajıfhyan t ü . de böyle çalışmalann aiahsulüdür. Ve tenkid veya müdafaa edenlerin smıf'nnun elinde kalmış ve bu yüzden ba?ı is nıenlerini doldurduktan başka bozulan bu çalışma da basit yoılaıîa değ:l, bü da yer elmak İsterrediğlmi. sadece t e . tümenlerinin çoğunu da ycniden kur. rım izahlan yapacğimı söylemiştim. tifadeler temin edilmîştir. yük ilim kudretile elde edilebilir. Fakat burada bir şey ilâve etmekten Fıkaraya yardım çahşmaları dular. Çünkü iıısan, süab ve mal/emeÂlim kelimesine gelince: Bunu da çok leri vardı İngüiz ve Anıcrikalılar da yanlış yerde ku'lanıyoruz. Bizde âiım kendimı alamıyorum: birinciteşrin 1941 den tibaren Rusya. genişliyor İster Üniversitede, İster başka mekvardır veyahud yoktur derken zhnimiz ya silâh ve malzeme ghndermeğe baş. de tebellür etmiş bir â'İm tipi değil, teblerde, hastanelerde, dai'"e vsya fabBu kış içlnde şehrimizdeki fakır halka Iadılar. Bu yardmun yckunları bü>ükhürmete şayan gördüğnmüz ve ilimle rikalarda, hattâ hayatın heı hangi bir yiyecek. yakacak e giyecek bakımıncl?n v tiir. O tarihtenberi yalnız Biıleşik A. sahasında olsun, yükselebilraek içm jreniş ölçüde yard:mda bulunrrnk üzere iştigali olan bazı zevatı hâtırlıyoruz. nıerikadan, şimdiye kadat. 6300 uçak, Bir kere hakıkî âlim çok bilen ve İyi her şeyden evvel muhtac olduğumuz i Parüde teşekkül eden kortıite çalışma30C0 tank, 12000 hafii makinelitüfck, bilen adam demektir. O, biîgisini o ka. ki şey vardır: Dısiplin ve çok çahş. lanna devam etmektedir. Müracaat edi45000 kamyon, 25000 sahra telefonu. dar iyi hazmetmistir ki sadece cğren mak... Yoksa babacanlık lâübalilik, hoş len mtie=sese!er. hamîyetli vatandaşîar çelik tel. fahrika ve imalâtane niakinc diklerini anlamakla ka'mamış, İlme görüvermek, kara kablı kitaba uydur yardım işine karşı yakın bir a'âka şö?vc tezgâhlan vesaire gönde.ilnıiştir. kendi varhğmdan da bir şeyler vermiş ır.ak, gününü geçirmek gibi şark fel tormekteiirler. Bn surrtle ş'mdiden teİngiltere de 1/1/1943 tarihine kadar 2600 tir. Hakikî âlim geniş blr umumî kül. sefesinin eski bağlarındar. sıynlmadjk. berru mîktan yarım mflyon liraya vaktank ve 2000 den fazla uçak vesaire garblilik • değil, b|enmediğımiz :a5Tnıştır. tür sahibidir. Dünyadaki büyük âlim ça, yollamıştır. lerin tek bir ilim şubesinde çahşmş o Balkanlılık bile daima ö/.'iyeceğlmiz uBir yar.dan da nahiyelerd?, yardım yalaru ne eski zarr.anlarda ne de şimdi zak bir hedef olarak kalac?ktır. •nıîacaJî yoVsullar tesbit oiımmaktadır. yoktur. Fizik âlimi defi'i'miz zamaD Dr. Kemal Saracoğlu "artinin himavesmd» çalısrr.akta olnı ilk okııl voksul çocuklara vardım refprl b : riiŞ! de faplieytfni Yanlış çıkan hesablardan eçen Buyuk Haxbde, bir çok tahminler, hesablar ve üpıidler yanlış çıkmıştı; yainız politikacıların, gaıetecilcrtn, askerî m u . harrirlerin değil; iki muharib liimre geneikurmajlarının tahminleri, hesabları, ümidlerl ve plânları da... Buıılardan yaînız bugünkü yanmın konusu ile alâkah bir tanesinl kaydedeceğim. Amerika, 1917 nisanı başında harbe girdiği zaman, Alman ordulannın hakiki bışkunıandanı olan Ludendorif, h e . nuz mevcud bile olmıyan Amcrikan or duları teşkil, teçhiz ve talim edilip Fransaya gönderilinciye kadar, harbi zaferle bitirecrğini hesablamıştı. Alman dcnizaltılan \e majinlerl, 1917 nisanında 1 milyon 175 bin tondan fazla gemi batırmıslardı. Bu muvaffakiyet, Alman generaline, Amerikan ordusunun Avrupaya nakli işinin, yıllara muhtac olduğu kanaatini vermişti. Rusyada ihtilâl çıkmtş olclngn için buradaki Alman ordusunun büyuk ki'.mım geri çekmek munıkün olacağım düşunen Ludendo'ff, 1918 ükbaharile beraber, batıda taarruza geçerek, Müttefiklerl. AmprikTn ordulan yetişmedcn maSlüb edcceğine tamamile inanmış ve p'.ânlarmı, ona göre hazırlamıştı. Yazan : Dr. Kemml Saracoaîu Alman muvaffakıyeti ^ H. Emir Evkilet Yazan : Emekli General arruzlarmda mu. vaffdk clamadılar ve • yenidtn başlıyan çok »| ağır Rus taarruz. ları karşısır.cla Din. yepere kadar geri 1942 yazmda cenubda haşlıj'an Alman gittiler. Alınanlar, Dinjep^ıiı taarruzu öniinde Ruslar muntazam ric. kiiidlcıi olan Dinjepropftın\sk ile at ettiler ve toprak ve •jehir müıl&faa kesimleıinden de geri atıldı'ar. Fakat pına sapUnarak beyhude kuvvet harca. Zitomir, Ko osten ve Ta^anrog kesimmadılar. Ruslar kâfi dereccde çek'lerek lerinde heniız mahaMî karaktcnlc olsayeni kuvvet grupları vücude gptiımek lar da karşı taarıuzlara secerek Ku^la. için zaman kazandılar. Bu suretle on rı durdurabilmhlerdir. Kırımda ve alaıın ilk ciddi mukavenıetlen. Voıo sağı Dinyepcrdc de Bus taarruzu dur. rvj'de, Don'da, StalingıaJda \e şimal durulmuşa bcnzi>or. Şimtü bütün 111eKafk^s; ada Tcrek nchrınde olnıu*tur. sele, Ahnanlann 50 kadar ta/e tümeni Alman taarruz kudret ve kuvveti cepheye sokarak Zitomir ve Krivayrog buralaHa k'rıldıktan somvı Rus hü> ük kesimlerine kadar ılcrlemîf olan Rusla. taarruzu başlamıs ve Almanlar ric at rın yan ve gcrileriııe taarrıızla bunları 1918 ınar'.ının 21 inci günü Alman orzorunda kalmıslardı. Stahns;raH zafç. imha edip edemiyeceklenndcdir. dulan taarruza geçtikleri zaman, Franri Rusların maneviyatını \ük;eltti. Al. Ru'Iarın bir milyonlıiK veya iki mil sada 250.000 Amerikan askeri varöı. Bnn. mrnlar 191243 kışında Tagnınouk . jonluk yeni kış orriıılarını crphpje sur. ların hepii 7 tumen tutuyordu ve ancak Donctz . Haıkof, Bielgcrrd, Orel hat. dükleri veya süreceklen hakkındaki 4 tümeni muharebelere iştirak edfbiltına döıımü. ve burada Rus taarruzla haberler masala benziyor. Eğcr böj le nıişlerdi. 4 ay sonra, 1 açustosta Franıına karM koyabilmişlcrrti bir imkân olsa Ruslar ilkbafıara kal. sadaki Amerikan ordusunun me\cudü 7 ikintiteşıin 1942 de yani Rvslar madan Berline giıer ve Ege denizine 786.000 kişi olmuştn. her.uz Stalin^ıadda ve şin al KafkE5.>a. inerlerdi. 1 ikinciteşrin 1918 de ise Tranda çetin rniıdafaa nıııbarebelcri verir. Ruslar askerî teşkilât huıusıında bü sada 1,821,000 Amerikan askeri bulunuken Stalin. Rus inkılâbnun 25 nci yıl yük gayretler gostererek bizce son kuvyordn. Alman deniıaltılan, bu ıki mildtinümü rnünasebetile topbııan Sovjet vetlerinj harcamaktadırkr. Bıigun doğu vona yakın askerden yalnız 291 kişİYİ divanı önünde bir nutıık söjleınis \e cephcsinde Kafkasyalı. Volgah, t r a l . d.ilçalara gomebilmNlerdi. BÖJIPCC Lubunda doğu ccphcsindeki diı;min kuv lı ve Orta A<\alılar harbediyor. Doğu dendorff'un bütün tahminleri, hesalilan, vt'tlerine dair malumat vermişti. Oııa cephFMiıdeki Kızıiordunun bııgün beU göre o vakit Almanların emrindc dnğu kı 400 küsur tüırmi vardır Fakat tah ümidleri ve plânları suya duşmüştü. Bn harbde de, iki tarafın tahminleri. cophesinde 240 tümen vaınııs (ki 17!) u niln'mize göre bunlar bem 6 aydan. Alman, 13 ü Macar. 22 si Rumen, 14 ü bcri sürc^e'cn ta=jıruz ve takilıler >ü. hesablan, üm'dleri ve piânları arasında Fin, 10 u İtalyan. 1 i Slovak. ve 1 İ? .»ünden rpyıflamışlar, bem de aıtık yanlış çıkanlar ve akamete uğrıyanlar panyol imiş). O halde o zaman umum Rus a^..crî tcşki'ât haıJ.dınin sonudur. pek çoktnr. Meselâ, Anglo Saksonların Alman kuvvcrini 300 türner. tahmin e lar. Chıııchill'e nazaran Almanların e So^yet Rusyaya yapacakları yardımın dcrsek bunun 121 inin dıjîer cephflerle linde (Alman. Macar, Kıımen veiaire) denizaltı harbi, gemi azlı£ı ve mesafe. umumî ihtijatta bulunrir.klan anl.t'i 400 tiııren varrlır. Stalin bunlarm yal lerin nzunlugu dolayıslle pek kucıık ve olacagı hesablanmıştı. labilir. Bununla beral>er Staiiıı o vakit mı 257 sinin Kı/.ılorduva karşı dogııda ehemmiyetsiı doğu cephesinden hiç olmaz^a daha olduklarını söj'O. or (kı 207 si A'man Hitta, ben dahi öyle düşüıımüş, bir sürii 30 Alman ve 20 Mihver tümeninin ba im?ş). Demek Mihıerin batıda, İtalja mil hesablan yaparak İngiltere ve Atlya çekilmesi için Mütts?f:k!erce ikinci da ve Balkaularda 113 ti.ueni vardır. merikadan So\7et Rusyaja gönderilecok cephcnin açı'masmı istivordu. Bu cep Almanlaılıı verdikleri malumata pore, malzemenin büyük bir yekun tutmıyahc açılıramasıııa rağmorr Ruslar taar. veni teski'ât da ?apılı,«nrmuş O hal. cağuıı ve Kızılordunun verdiği layiatı ruz inıkâııını elde etmiş ve Almanları de 50 60 Alman tümcır.nin doğu t e p . karşıhyamıjacagını yazmıştım. Alman Don^t/ bavzasına kadar siuebilnıişler. hesine sürülmesi nıuhal deği'dir. Rus çoneîkurmavı da, askerî rnütehassıslan di. O Iıalde onların karşılaı ındaki kuv ların tosküât ve nıuhaıe! « takaîlerinin da bnvle düşunlıyorlardı. Fakat olayiar, • vetlcre nazaran sayıca ve sıîâhça çok ^ona gel(!;ği sö>lenebilei taın bu sıra. büsbiıtun başka türlü çıktı. hüjük bir üstünlük saâlamış olmaları da bu taze kuvvetler Dünku Cumhuriyette okuduğunuz blr Rıtiıilebilir \e icab ediyordu. Tahminlere göre Ruslar Hunlarla derhal büyük bir taarruza ci NrwYork haberi, Amrrikadın Ru«yaya 194243 kışında doğu cephesmde 4(»0 tü risilirse Rıı^lan I)in>op?ıin lıatiiiıula G500 ncak, 3"00 tank, 12.000 hafif mamcn kadar kullanmışlar.iır Onlar bunu lîir m3gliibi\ete usratnutk mıkâııı yok kinelitüfek, 145.000 kamyon ve 25,000 >eni tfşküâtla ve biihassa Oı ta Asya değildir. Rııslarin ikinci cepheyi ısrar sahra telefonu ile pek çok başka harb askerlerile ve hiç dufmadan çalışan la istrmclcri bu ihtimali coktanberi gör. malzempsl, teçhizat, madenî eşya, infilıarb sanayü sayesindc yapibılmişler melerinden ileri gelebilir Bunun o lâk maddesi. petrol. fabrika tezgâhları ve dir. lup olamıjacağını gelecek gün'cr gö'tc. sıda madd°leri jrönderildisini büdirıjordu. A\nca İnjiltere de. 1943 b^ınn kıdar Bu azim tefevvük yüziindrn Alman recektir. 2600 tank, 2000 den fazla uçak ve saire H. E. ERKİLET lar. 1943 yazmda Orel . Bielçorod ta. eönd?rmiştir. Diha prçen yıl bugünlerde, verilen A. resinî rakamhra pbrr. 12 ayda, Sovyxt Fuiyaya yapılan Anglo Sakson vardımımn tutarı, 1 milyon tonu çok gecmlşGöz ylkanan bir mabed? rr\ ıcr... Butun kalblsre Utlrıb... ti. O %nkittenheri, son bir «sene içinde Gönüllere acl dolduran... pöndcrilen harb malıemesi ve sairpyi 2 milvnn ton tahmin etmek yanlış olmasa pprektir. Bn yardımların tesiri ise meydandadır. Gec?n spnf bupünlfrrl*', Volga boylarında ve Stslinrrad sokaklarında harb pdilivordu: şimdi isp, ınücadple, Bng nf"irl Sanlat dünyaslna yarattıklarl öln.ez bir şahe=erdir. Bu harik<ınln son kınlarına ve l>hisiın hududu yakmlagünlerind""n isîlfade ediniz. rına fntikal etmiştir. ^nı'mıysTi insanlar vc eeneîd»Sil: nmulmıyan ve bekİPnl« miven hâdiselerdir. Rpnuldçn alkıjlaıllklarl Savln halkımlzın. b.î'n ı:sa genrl'imİrin can ve i mevsimin biricik ahiâkî. ıct.rrrî sşk ve sevai ş?heseri o!an: Günlerdenberi L  L E ' y i ÖLÜME KADAR Bette DAVİS Georges BRENT'in Ş A R K'ta T A L E B E ÂŞK1N A Ş K 1 A C I L A R I Mulvıririn telgrafla vuku bulan arzularlnl yerlne getirmek Ş A R K S İ N E M A S I N D A BUGÜNDEN İTİEAFEN aynl filmi tamsmcn e=kisi çilji Bugün yapılacak eskrim maçları t=tanbul bölgesi eskrim ajanlığı tarafmdan tertib edilen mevsimin ilk maç. ları bugün saat 16 da Dağcılık kulübü ?alonunda y İLK İsmile gdster.İEceainİ edrülen lüzum üzerine İlân edlyomz. Gereîerİ ver bulmak ve geri dönmemek için lutfen numarall ysnerinizi evvelden aldlrlnız. Tel: 40380 " c l f ! f l R f l L T I • GULLER SO5. •• Bu AŞIKANE BİR HAYATIN... BİRE Siıtemassnda Salı akşamı S U M E KADININ FTLMT... BUGÜN CIKAN Tarih Hocasına Benim mezar taşlm Midhat Cemal Kuntay • •• SAYISINDA: • Büyük Devlet Küçük De/let Orhan Se%fi Orbon Türklerde Dr. M. Hakkı Akan=el YÜSÜF ZİYA Ç AMCAB 51 inci Yeni tramvay müdürü îstanbul Belediyesi Tramvay müdürlügüne Devlet Limanlar umum mtidürlugü fen heyetl reısi yüksek munond;? Sezai Bogaçın tayini Dahüiye Vekâletinin tasdikına iktiran etmiştir. Almany* ve Amerikada yüksck mühendislik tahsil eden Sezai Bcğac, çamaltı tuzlası en büyük konbineslnin irşaatını muvaffakıyetle başarmış, sonra sırasile Eskişehir Şeker fabrikası müdürlügü, Iş Bankası sınaî tesisleri müfettişliği, Kömür havzası başmühendis ve münakale müdürlüklermde bulunmus. değerli bir fen ada^ımızdır. Günün en mühim mevzulanndan biri olan Istanbul tramvaylın müdürlügü vazifeoinde de .Tmvaffalayetler dileriz. O CA K üslubla anlatan kitab. AKBABA Yaymi: 30 kuruş (Men in her Life) Fn meshur Eus dansözünün hayatı ve aşkları . Paris Londra burg Barselonda 30 senelik zafer ve aşk havatı.. Göz kamaşlran zenginlikte bir şaheser... Dramat.k bir mevzu. Baş rolleHe: T oretta YOUNG Conrad VEİT 1943 SİNEMA MEVSİMİNİN ŞAtîFSERİ • • • Londrada ilk Tark slçisi Adnan Giz Cavid Bevm hatlralarl Samed Ağıoğlu Şemseddln Samive dair Dr. N. Pasinli En canîl memleket nıeselelerini, en güzel türkçe. en san'atkâr • LADY HAMILTON 24 ikincitesrin ÇA RŞ A M B A akşamı Sayısı Bugün Cıktı! Bir Deli Kızın Hatıra Defteri Rahmetlî İskender Fahreddin Sertelli'nin en son eseridir. İbretle, meıakla okuyacağınlz çok heyec?nll bir roman. 150 kuruşfur. j Dr. M. H. AKANSEL | TÜRKÜN KİTABî I Her Türkün okumasl. kütublıaI nesinde saklamasl, zaman za• man tekrarlamasl lâzlm kitab. [•i AKBABA Yayını: 50 kuruş. MELEK ve I P E K Sinemalarıırâa Çarşdmba gecesi için Melek te loca ve numarall koltuklar kaıroamijtlr. İjpek'te yalnız numarall koltuk vardır. Sair eünler Mrlek'te kolıuklar matinelerde dahi numarEİldır, Şimdiden aldlrllabilir. İ P E K ' t e 1.45 4 630 9 S E A N S L A R MELEK'te 3 5.30 8 45 • Mehmed Kadlr Keçeoğlu (Bav Divamandl) O. S. O. (Çocuk Adam) tefrikasl Slirler Kor.ufina'.ar Mektebler arası futbol maçları bugün başhyor 1943.44 mevsimi mektebler arası lik maçlarını bugün Şeref stadmda bnşlanacaktır, Tesbit edilen fikstüre göre bugün (san'at mekebi . Darüsşafaka), (Erkek nuallim . Şişü Terakki), (ls. tanbul Losesi T:caret), (Taksinı îstiklâl) maçlan yapılacaktır. ilk ma ça; saat 13,30 da ba§lanacaktır, , 20 YILIK . I I I I HOLIYUD BUNYASI . CUMHUR1YET Nushası 10 kunısrnr. Türkiye icin 300 Kr. Bir aylık 800 . Üc avlık 1500 . Altl a\lık 2800 . Senelik ŞİİRLERİ I BİR KADÎNIN A H M E D H A L İ D HAYATI vukselen K İ T A B E V İ Mahmud Atillâ'nln bu romanl hızmetçilikten ev hanlmlls bir kızln hazin macprssldlr. 100 kuruştur. L Son yirmi yllın 50 den fazla şairi hal tercüme'eri ve 100 den fazla silrlerile bsraber. I AKBABA Yaylnı. 100 kuruş M 4 üncü saylsl B V G Ü N çıktL Ann Sheridanln en yeni bir resmile (ve renkli olarak) V.ezenmiş olarak çıkan bu sayıda Clark Gable ve Lona Turner'in rekli nir ilâve tablosundan maada Bette Davis, Marlene Dietrich, Paulette Goddard Clıarles Boyer ve Olivia de Havilland'ln birer tablosu vardır. Hoilvud'un yedi belâslnl tanlmak, beyaz perdenin en mahcup f,ri n i öerenmek, Sunie Henri yeni fiıml hakkında ve bülâsa en veni fjlm '•nberlermi ve biz bize sütur.Krınl bu saylda okuvunuz Ayrıea u<=t?'' • Abidin Dav'erin Amerika hatıraisrı Alice Fay'ln dedikoduları. • ne şeralti Haric için 600 Kr. 'R00 . 2900 . 5400 » D i k kat Gazetemize gonderilen evrak ve ncsrrdüsin edilmc=in iade edılmez ve ziyaından mcs'uliyct kabul oluımıaz.