20 Kasım 1943 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

r Fransızcayı Çabuk ve Kolay Öğretirim Türkiyede üstünü olmlyan bu nıetodun 3 üncü basıllşı pazartesi günü çlkıyor. 335 sahife. Fiatl: 200 kurus. (ANADOLU TÜRK KİTAB DEPOSU) 20 nci yıl sayı: 6920 u m h u r iyet Telefon: BaşmuhaiTir: 22366. Tahrlr heyeü: 24298 İdare ve Matbaa klsml 2429924290 ' r Bir Yaz Gecesiydi!.. Evlendiği gece gelini terkederek sevgiîlsile gaçan adam... Sevgllistnden blkan adam... ve sonunda ^MMİtffein ta'outunun arkaslndan si^^^^BRen tekrar karlslle barlşmak İmrrenTbu kararslz adamm bütün iç a c l ^ j a j ^ N E Z İ H E M tHLİ D D l N ' i n bu guzel romanır 100 K| İSTANBUL CAĞALOĞLU . . . . Telgraf ve mektub adresi: Cumhuı vet, İstETibul Posta kutusu: İstanbul No 246 CUIDârtBSI 2 0 Il€l llCİtGSrili 1 9 4 3 MiHî Şefimizin huzurlarile Kuçtiklerde cöküntü? Tarih kongresi dağıldı Alman Zitomir muharebesa taarruzu genişledi ve şehir dün geri alındı Çerkasi kesiminde Ruslafiıt Dinyeperi geçmek için yaptıkları teşebbüsler neticesiz kaldı Son ümî tebliğler de dinlendi ve Maarif Vekili bir nutukla kongreyi kapadı «"» ofyanın bombardımamndan sonra, kuçuk Mihver ortakları, • • ^ I Muttcfık propagandasının şiddetll bir baskısına uğradılar. Cenub 1talyada uslenen Anglo Sakson hava kuıtetlerinin Macaristan, Bulgarıstan ve Rumanya şehirlerine yıkıcı taarnıılar yapacagı soyleniyor. Bu vaziyet kaışı1 Binda her iıç memleket efkân umamıyesinde bir panik ha\as» esmeğe başlad»fcından bahsedildifcini duyuyoru». *tumanyada hukumet defcişecek, Muttetiklerle anlaşma taraflısı adamlar i^başına geçecekmiş. Bulgarlarla Macarlar da kaxşılıklı danışarak ayrı sulh imkâuUn a Arkası Sahife 3. Sü 5 te Arkası Sahife S. Sü. 2 de rayacaklarmış. Cenub İtalyanın Anglo Saksonlara gtçmesi uzerine, hava taarruzlan bakıtnmdan küçuk Mihver ortaklannın oldukça tehlikeli bir dunıma duştuklerine şuphe yoktnr. İngiüz ve Amerikan orduMoskova 19 (SA.) İzvestia gazetesi, larının Afrikada bulunduin sıralarda «Avrupa küçük devletlerinin federasyoorta A\rupa ve Balkanlar çok rahatta nu meselesi> başlıgı altında neşrettiği idiler. Vâkıa o laman da Muttefik uçak. bir makalede şunlan yazmaktadır: lan uzun mesafeler ahp, meselâ Ploeşti «Bilindlği gibi Moskovadakiflçlerkon'petrol kuyularına şiddeill bir iaarruı yaferansınm kararlan İngıltere ve Ameripabilmişlerdl. Fakat ne de olsa teknik kada büyük bir sempati ile karşılanmışimkânlar, bu taarruzlann sık sık tekrartır. lanmasına uygun değildt. Bununla beraber Moskova konferanŞimdi Ise vaıiyet defrişml?tlr. Cenub sınin kararlannı takib eden günlerde yüİtalyadaki uslerden havalanarak Peşterütülen çeşldli mfltalealar korosunda yi, Sofyayı, Bukreşi ve stratejik önemi falsolu notalar işltllmiş ve bazı tefs'.rclolan oteki Balkan ve orta Avrapa şehir Arkası Sahife 3 Sü i te lerini sık sık ve şiddetle bombalamak artık kolaydır. Bununla beraber, aylardanberi ellerlEge denizinde Alman işgaline geçen aaaıaraan Şira'mn merkezi ne geçen bu imkândan faydalanmayı Muttefikler şitndiye kadar dencmediler. Ankara 19 (Telefonla) Bugunkü Onlar daha ziyade bu imkânın propa Ulusta Palıh Rıfkı Atay «Bir taiım magandasını yaparak kuçük du;manUn ü nasız yazılar» başlığı altında neşreltiğl lerinde manevi bir tesir yaratmayı ter. bir makale ile, İstanbul gazetelerınden cth ediyor ve asıl hareketleri şimdilik te birinuı «Kahire gorüşmeleri ve Meclis hir etmiş gorunüyorlar. Belki de hava Parti Grupları muzakereleri hakkında bombardımanlannm umumî vaıiyette daha vazLh maluınat verilmesml» istiyen esaslı bir degişiklik yapmıyacağı kanaa bir yazısım ele alarak diyor ki: tindedirler. «Gerek bu gazeteye, gerek hukuınet Hakikaten bu devietler, kelimenin tam Meclis ve Parti münasebetleri hakkmda manasile Avrupa kalesinln içinde eayıgelişiguzel hukümler yurüten arkacta^îIırlar, Kalenin kenarları Almanlar t a . na, bu rejimi kuran, yürüten, vazıfe ve rafından sıkı sıkıya tutulmuştur. Üstesalâhıyetleri nizamlıyan ana yasajı d kLondra 19 <B.B C) Cezayirden lik, en ufak bir kanşıklık. çıkar çıkmaz katle okumalannı ve yirmi senelık icra gelen haberlere göre Fransız kurtuluş Alman knvvetleri derhal jnudahale imve murakabe ge'.eneklerinl hatırlamalakomitesi bugün toplanarak, Lübnana kânına maliktir. Bn şartlar altında, harını tavsij'e ederim. Bız'.m bütun ırlerigiden General Catroux'nun gönderdiğl va taarnızlarile dışandan gelecek bir basmiz Buyuk M.Het Meclısnin Uk gününBerlın 19 (a a ) D.NB. ajansımn rinde hafif Alman deniz kuvvetleri. raporlarla meşgul olmuştur. İçtımadan feı, ne kadar agır olursa olsun, içcrideki denberi daima kayıdsız, şartsız n:JH ha bugurı bildırdığine gore, lngilı^ kuv. Badoglio kuvvetleri tarafmdan müda. sonra neşrolunan teb'iğde General CatAlman varlıgını kolayhkla sarsamaz. edilmekte olan Ege denızindeki kimıyet prensiplerine ve gereklerme da vetleri Sisam adasını tahhye etmişler. faa roux'ya yeni talımat gönderilmeslne ve TJçak akmlarile bn memleketleri yıkaNikarya adasını ele geçirerek 240 esir yanarak yurümüştür. dir. meselenin sür'atle halli lçin tedbir abilmek için daha önce, yahud hiç de. almışlar ve muteaddıd esbha ve mal. Kuvayi Mılhye ve Cumhuriyet devNikarya, Patmos, Lipsos işgal lmmasına karar verildiği büdirildi. ğılse ayni lamanda Almanyayı yıkmış zeme iğtinam eylemişlerdir. Bundan Arkası Sahife 3 Sü t de olmak şarttır gibl görünüyor. Vâkıa rinin hükumetlerinden hiç birı, hiç bir edildi maada Leros adasımn şimalındeki Lip. Arkası Sahife 3. Sü. 3 te geçen harbde Bulgarıstan Uk çözülen Berlm 19 (T P.) Resmî: 18 s sos ve Patmos adaları da döşrranm mu. devlet olmoştu; fakat o laman Bulgar kavmeti kırıldıktan sonra işgal edilmiş ordusu Muttefik ordutarile karşı karşıva ve buralardan da esir alınmıştır, bulunuyordu ve giicü eksildikçe Alman. Yugoslav çetelerine karşı Alman lardan yeter derecede yardrm gelmedi. taarruzu devam ediyor fini göriıyordu. Muttefikler Balkaniara çıkmamış olsalardı, geçen harbde de Londra 19 (a a.) Yuş?=lav ve kur. Bulgarlstaru içeriden çökertm^k müm Arkast Sahife 3. Sü 5 te kün olmıyacaktı. Avrupa karasma asker çıkanlmadığı takdirde, 1918 deki çökme imkâm bu sefer Rumanya için bahis mevzuu olabiUr. Fakat uçak akınlarile degtl, Sovyet ordusunun şark cephesinde esaslı zaferler kazanmasile. İki buçuk yıldir Alman. yanın yanında harb eden bu devlet, he. men bütün varlıjhnı şark cephesinde toplamıştır. Bumanyamn ümidsizlige Münakalât Vekili General Alı Fuad dıişup silâhı elden bırakması için, şark cephesinde Almanların hezimete uğra Cebesoy dün şehrunize gelmiş ve moması, hiç değllse öz Rumen topraklarını torle Halıcdekı Fabrika ve Ha^Tizlar saharb sahası yapacak derecede geri çekil hasma, bilâhare yeni atolyelere «ıderek mesi icab eder. Harb gidişi henüz o yola tetkiklerde bulunmuştur. Vekil, müteakıben Devlet Denizjollan ışletmesine dökulmeden Rumanya panikler ve Mutte. dönerek tetkiklerde bulunmuştur. fiklerden sulh istemeğe kalkarsa. o feci Münakalât Vekili ,bir muharrirîaııze imkânlan kendi elile hazırlamıs. olşu beyanatta bulunmuştur: maz mı? nutkile sürekli alkışlar arasında çalls. malarına son vermiştlr: c Arkadaşlar; Üçüncu Türk Tarih Kongremidn pro, grammda yaalı bütün madJeler şu anda bitmıştir. Gerek umuraî heyette, gerek seksiyonlarda konu olarak a'.dığlmız neler varsa heps; tamaml.inımş. tır. Arkadaşlanmızın, men^eketimızin arkeoloji, antropoloji ve tarihinln her alanındaki büyük çalışıııa ve değerli emekleri hepimze gurur ve ıftıhar ver. dı. Türk ve ecnebi yetlşkm b'lginlerın yanında genç bılgınlerim zln gösterdik. len başarl bu gurur ve ıftili3n arttırmıştır. Seksiyonlarda uırumî heyette onları dlnlerken edindiğim samimî ka. naat, yarın bu mevzularda yüksek de. ğerde âİJmlerimızIn yet.şebileceğidir. Bunun İçin hepimiz, heplmızi tebrik et. meliyız. Başkanhk dıvanı kongre cahşmalaAnkara 19 (a.a) Üçüncü Türk rlnda üyelerin gosterdık eri :lgı ve koTarih Kongresi bugün saat 15 te kongre başkanı Maarif Vekli Hssan Âlı lavlıklardan dolayı şükranlarını sunar. Yücel'in başkanllğında toDİanmıstır. Mü Çalışmalarımız araslnda değerli bir teakıben muhtelif profesbrîcr ılmi teb arkadasımız Izmir Muzesı Uüdıirü Sa. lâhaddln Kantar'ı kaybeti.k. Hasta'ığl liğler.ni yapmışkrdır. buiunmadığı Millî Şef ve Reisicumhur İsmet İnö. dolayıslle çahsmaıarında nü, çalışmalarının ortasında koııpreyi seksiyonda dun hatırası saygı İle anll. şeref'endırerek bir kısım tebllğleri dm. mıştır. Kendısinı hayırla buradan jâdetmeyi bir vazife billiım. Ayni za. lemişlerdir. Dörduncü tarh kongrcsinin 3 yll manda kongremizde İstanbul Ümversı. sonra gene burada toplapmnsı kabuî tesıni temsıl edecek olan Rektor Dr. Cenubda Alman kmvetlerine kumanda edilmiş. İngihz kültur hey2ti umumî Tevflk Sağlam arkadaşı^ız da reLkEsıeden Mareşal Von KUıge merkezinin kutlama meöirie büyiıkle nın hastalığı dolayiblle ıtizar etmiştir. Moskova 19 (a.a.) So^et tebliği rirnlze çekilen tel yazılavınm cevabları Maalesef itizann konnsu olan eşinı kaybetmiş bulunmakta, bu büyük acıUkrayna cephesindefci Sovyet kıt'alan okunmuştur. ya kongrem.zm candan iştiıak ettiğini süratle ilerhyerek Ovruch şehri ile deMauırif Vekilinm kapama nutku mıryolu kavşagını işgal etmlşlerdır. OvKongre tam saat 17 de Başkan Mar lfade etmek isterim. Kongremiz vazifesini t\m ve eksiksiz ruch'tan taarruzlanna devam eden kıtrif Vekili Hasan Âli Yucelın sşsğıdaki başarmıstır. alanmız 30 meskun yer daha zapl«tmişGönülden dlleğim şudur ki; üç sene lerdir. sonra bılginlerimiz ayni alâka ile bura. Çerkassi lstikametinde kıt'alanmız ya gelerek kıymetli çalı>nalarim merr. Dinyeper geçidinl muvaffakıyetle zorleket kültürüne fcatmak fırsatını bul ıyarak nehrin sag sahüınde düşman ta Rusya etrafına sıfıtıî kordonî Kleçeli ° .Sloninri LCHltA Se)es BresrL\rovsk tzvestia gazetesi \ Ulus'un şiddetli bir yazısı HALKIMIZ "Bir devletin, açığa vurulmasında kendisinin hiç bir faydası olmadığı sırları olacağını, sözde aydınların bir takımından daha iyi bilir,, Rusyanın, bu poli1 tikayı canlandır' mamak için küçük ı devletler federas, yonunu istemedi1 ğini yazıyor Washington. Lübnanın tam istiklâlinin tanmmasını Fransız Alman kıt'aları Ege denizinde Nikarya; Komitesine bildirdi Patmos ve Lipsos adalarmı da dün işgal ettiler İngilizler Sisam adasım boşalttılar Amerikan müdahalesi Şark cephesinin cenub kesiminde aon durum Askerî vaxiyet Doğu cephesinde Rus kuvvetleri ve muhtemel Alman muvaffakıyeti Yazısı 2 nci sahifemizde Münakalât Vekili Cebesoy diyor ki: Berlin Büyük Elçimiz dün geldi «Vagon ticareti yapanlara karşı tedbirler alınmıştır Harice hava seferleri yapacağız Yeni kanunlar hazırlandı» Alman gazeteleri, Hariciye Yekilimizin Parti Grupundaki beyanatı vesilesile Türk Toprak Ofiste siyasetini bir daha gözden geçiriyorlar yeni bir yolsuzluk! İstanbul değirmenlerinde 400 ton un, başka taraflara ogutulmuş! Macaristana gelince, bu devlet Avrupanm tam ortasında bulunuyor. İtalyaya çıkan Muttefik ordulan, Macar toprakiarından şimdilik çok uzaktalar. Macar şehirlerine yapılacak hava akınları ne kadar ıstırab verlci olsa da, yüılerce kiiometre mesafedeki du?manlaru na el uzattıgı takdirde Macaristanın başma gelebilecek felâketlere nisbetle hafif kahr. İtalya misaH gözonünde dururken, boyle bir tecriibeyi Macar hükumetl her halde akhndan geçlrmiyor. dur. Zaten küçük Mihver ortaklannda bîr panik havası estiğini, yahud esmek üzere NADİR NADİ '&r\a$\ Sahife S. Sü, 4 te < Halicdeki Pabrika ve Havuzlar sahasmda yeni bir havuz inşasına karar verılmıştır. Topragı kazıp çamuru atacak makineler gelir gelmez işe başlanacaktır. D:ğer havuzlann da ağızlan tak\iye edilecek, kapaklar yenilenecektir Bütün plâniar hazırdır. Bunlan mahalllnde bu sabah tetkik ettım Bazı gazetelerde Demiryollarmda nakU:, at müşkülâtmdan bahseden, vagon verilmediğlnden şıkâyet eden yazalar görjyorum. Garibdlr kl. bu şikâyetler Vekâletımfce aksetmemektedır. Nakliyat vazlyetini günü gününe ve bizzat tetkik ediyorum. Fakat esefle söyliyeyim ki gazetelere aksett'rllen bu şikâyçferin sa Arkası Sahife 3. 53. 5 te Münaki'st Vekiümiz Geneıal Ali Fuad Cebesoy Toprak Mahsulleri Ofisi müfettisleri yeni bir yolsuzluğa el koymuşlardır. İnglltereden Istanbulun un ihtıyacı için mühım mıktarda buğday geurtılmişti. Gümruk idaresi bu buğdayların gumrük resimlerini değmnene gıderken elevatöıün sayacının gosterdiğı miktar üzerinden tahakkuk ettırerek almaktadır. Her vapur geldiğinde, vapurun hamule senedile .beyannamedekl miktar değirmene giden miktardan 6070 ton fazla oldugu nazan dikkati celbetm'stir. Bu şe Dün tayyare ile tstanbnla fe*n, Berlin büyük elçimiz Saffet Ankan, ¥e;ilköy hava istasyonunda, karşılayıcılar ara'.ınıJa Berlın büyük elçimiz Saffet Ankan, | mize gelmiş. Yeşllköy hava istasyonun. | Kırdar, Parti reisi Dr. Behçet Uz. ordu Arkası Sahlje 3. Sü. 6 da dün bir Alnian yolcu tayyaresie »ehri 1 da VaU ve Belediye Reisi Dr. Lutfi Arkası Sahife 3, Sü.. 3 te •