5 Kasım 1943 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

% 12 tenzllftth karneWrnden istUade «Kfiniz. % 20 nci yıl sayı: 6905 umhuri Telgraf ve mektub adresi: Cumhmıyet, Ltenbul Posta kutusu: îstaabul No. 248 Telelon: Başmuharrir: 22366. Tahrlr he/efci: 24298 Idare ve Matbaa klsral 2429924290 A. CABtR VADA BOGA KONUŞ Boğazlçini •erlyortaniT • t B^fSın bütüa • ha«asiye|lerne ve tarU yalılania menu tenm derin bir tetldk jrahsulü olan bH kitabı behemehal okumalıslnu. YEDİGÜN netriyatL 125. kuruf ISTANBUL CAÛALOĞLU Cuma5 Ikincitoşrm 1943 Kahirede görüşmelere başlandı Ingiliz Hariciye Nazırı Kahireye vardı, Menemencioğlu ile buluştu Fransasız Avrupa ondrada kurulacak olan Müttefikler istisare komisyonuna Franonm ahnmaması, Ccıajirdeki Hur Fransızlan çok mtite. e«sir etmiş Evvelki gun söyledijH brr nııtukta, General De Gaullr. .Fransanm istirakj oimaksızın hiç bir Avrupa veya dunya meselesl halledi'emeı ve Fransanın imzasını tasınrniı hic blr anlaşn ı jaşıyamaz> di>or. Hür FransiTİarm b'i idtîiasına hak verenler arasında ban büviık Amerikan gazetelen de var. Bnn. lara gore, Londradaki istisare komisyonuna Fransanm alınmamasi, herjeyden ör.ce bir politika acemilijjidir. Geçen harb sonunda, Avrupa nizamının en kuvvetli bekçilerinden biri aayılan Fransayı bugün bu halde göreeeğimizi 941 hezimetinden önce duysaydık, kıılaklarımıza inanmakU muhakkak kl guçluk çekerdik. Tek bir mağlubiyetle bir devletin bu derece kuvvettcn diistüğiı ve iki harb arasında Avrupa muvazenesinin bu kadar altiist olduğu tarihte ilk defa gorülen bir hâdisedir. WY Jt , L Şark cepherinden resimler: Otomatlk silâhlarla mucehhez bir Rus birHfi, yeai bir taarruz içiı» kıfa ktnnandarundan emir alıyor •= Moskovaya göre =• İngffiz Haricive Nazm Mister Eden Hariciye VekîUmiz Numan MenemencioKİa Amerikanın Ankara bü>iik elçisi Mr. Steinhardt Nüzakerelerin ehemmiyeti Londra "Türk efkârı, harb dışı vaziyetinden uzaklaşarak, insanlığın zaferine daha filî bir iştirake doğru kaymaktadır,, diyor lerini eksıltmıyecek mahıyette olacaktır.> Nogay steplerinde savaş sona erdi Moskova 4 (aa.) Sovyet tebligi: Qnjeper İle Karklnlt kö'fEZİ arasındafci çevrede kıt'alanmız taamızlarım geliştırmeğe devam edere* kend lerine yol açmışlar ve 30 meskun yer alnvşlarır. Bunlann arasında bir bölge merkezd olan Aleşkl ile Goloya da vardır. Dinyeper dirseğınde, Dnieperopetrovskun cenub batısında kıt'alanmız ddşman mukavemetml kırarak müt«addid meskun yer ele geçirmi?lerdlr. Balkanlar nasıl istilâ edilecek? Şimalden Ruslar, Berlîn. vaziyet vahim olmakla beraber Adriyatikten de Kırımın tahliyesi için Başkumandanlık Müttefikler taarruza geçeceklermiş henüz karar vermemiştir? diyor Hırvatlarla Bulgarlar da yarım adanın müdafaasına hazırlanıyor! ArJcara 4 (R.G.) Müttefikler TAoi. kova konferansında aluıan kararları blr smir harbi için kullanmaktadırlar. Mlh\er devletlerini Jçgal eden en nıurLTO mtsele askerî hareketler olduğundan bu nıeyanda Balkanlara veya Iskandinavyaya yapılacak ihraclar bahis mevzuu edilmektedir. Filhkika bir İddaya gore Sovyetlerle Muttefiklerin muştereken Btlkanlarda blr harek^te teşebbusierl MOEkovada görüşülmüştür. Buna gore Balkanlar şlmdl Adnyatlic sahllleri clhetlnden Muttefiklerin ve şlmal doğudan Sovyetlerln olmak Ü7«re lkl taraftan tehdit altında bulınmaktadir. Alrcanlann ise Balkanlann müdafaası hususunda tedblrler aldlk^n goruluyor. Bulgar Başvekıli Boeılof İle Hariclya Nazırı Şişmanofun Hit'er'in umur: karargahına gltmeleri bununla alâkadar o\ sa gerektlr Maamafih Bulgariar Müt» teflklere karjı Balkanlsn müdafaa edeceklerini bHdirmışlerse de Sovyetlera karşı nasıl bir hareket hattı tekib edec cekleıini vazıhan ilân etmeml !e dir. Londradaki istisare komUyonuna Hür Fransa. da kabul edilseydi, ban Araerikalı gazetecilerin yazd'ğı gibi, belkl Mhiden bir politika ustahgı yapıbnif olur. du. Fakat Moskova gorüsmelerine hâkim olan siyasî havayı iyi bilmediğimiz müd. detçe konferansı idare eden diplomatlann Fransa hakkında acemlHK gdsterdik. Londra 4 ( B İ C ) İngıltere HariLondra radyoeunun sozcüsü, bu akşarn lerini ileri sürmek doğrn değıldir. ciye Nazırı Mr. Eden ile Moekova kon Eden Menemencloflu konuşmalarınBir defa Cezayirdeki Franşızlara Fran. feransına iştirak eden ftrtadaslan bu dan bahsederken, Moskova konferansınBayı temsil etmek talâhiyeti tanuıırlarn^ gün KgleSen s5hr& Kahireye muvasalat dan sonra en büyıik aJâkanın bu konuştır (MilH kurtuluf komitesi) «adeee etmışlerdır. Mr. Bden'ın bu akşam TUr. malar üaerlnde toplandıgını sfiylemis, Fıansız rnüstemleke menfaatlerini koru. klye Hariciye Naan Numan Menemen daha sonra ?u mütaleayı llive eUnıstır: rpak ve anavatanı yabancı istilâstndan cioğlu ile görüşmege başlıyacagı anla?ı«Şundan emln olabıliriz kı, bu konuşkurtarmak gibi vazifelerle >iıklüdür. lıyor. maların netlcesl, Hitlerın bugılnkü derdParlamento kendi kendini feshedip devletin idaresini Mareşal Petain'e devrettiği gündenberi, asıl Fransayı dışanda arayanlar aldanmışlardır. İleride » e n u leketlerine daha ferahlı bir istikbal kazandırmak gayretile üç yıldır yabantt diyarlarda iş gören adamlann iyi niyetlCTİnden şüphelenmeğe kendimizde hak goremiyoruz. Fakat reaiitenin örtüsüz Tokio 4 (TP) Müttefikler teraflndan Japonya aleyhinde haürlanmlş ve çıplak manzarası karşisında da basiolan taarruz plânl hakkmda yarbay Takeda radyoda dıkkate değer beyanatta mızı arkaya çeviremeyiz. İşte manzara' buiunmu* ve şunlari söylemlştirr Yirmi yillık iki harb arasını parti kavga. «Amenkanm Japonyaya karşı kullanacağl en büyük üs Avustralyadır. lan, ideoloji tnünakaşalan içinde geçlren başkalan gece gündüz çaiışırken Düşmanltı taarruz plânl, birıncl safhada hava ku\\etleri ve den^a'tl'.arlle Jaoon haftalık iş saatini kirka indiren Fransa, seyrüseferlne mâni olmayj ve bu sayede harbin sevk ve ıdaresinde bir Ralebe te Arkası Sahıfe 3. Sü. 5 te bhdenbire ve beyninden vurulmuşçasına yenilmistir. Bundan sonra bu harbi ka. »anmak artık Fransa Içhı bahfe mevnra olamaz. Yapılacak if, en kısa zamanda yaralannı sarmak, yannki Avrupa nizamı kunıluncıya kadar en ax zararla kendini toparlamaktır. Aimanyaya karşı pftain'in güttüğü politika buydu. Yann Demokrasiler gaKb gelirlerse. Fransanın daha akıllı bir yol tutabilmesi ihtlmalle. rl azdır. Arkası Sahije 3 Sü. 2 de Kahirede neler konujulacak' Japonyaya hücum için hazırlıklar I^yrKİra, t (a.a > Beuter Bj3ft&UMn siyasî muharriri büdiriyor: Ingıltere ve Turkıye Hariciye Nazır. ları arasında Kahirede yapılacak gorüş. melerın netıcelerı hakkında kâfı s&ra. hatla hukum vernıek şımdı pek trken olur ıse de bu gcrujmelerin ehennmıye. ti Moskova konf 'ransının hemen aka. bınde yapılması dolayısıle çok büyu. mektedir. Şurası muhakkaktır ki Mr Eden. vesıkaların neş ı ile yapılabıleceğınden daha etraflı ol'arak Moskwa kararları. nın manasmı ve şümuMnü Menemencıoğluya bıldırecektır. Moskova tebli. ğinde zıkredılen «Almanyaya karşı ya. pılan harbin kısaltılması için alınacak tedbırler> ve «gunun meselelerı, Ubir. leri, harbin Balkanlara teşmılıle alâValı teşebbusler ve vaziyet olarak tefslr edi Hakaret davaları karısık bir şekil aldı Bir çok gazetelerin mahkemeye gitmesine sebeb olan Ali İhsan Sâbis davasının Ankaraya nakledilmesi ihtiraali var Arkası Sahife 3. Sü. 3 te Almanyaya müthiş bir akın ^ Balkanlar nasıl müdafaa edilecek? Sofya 4 (E P) Bulgar matbuat mü. messillerHie beyanatta buhınan Hır%at e'çisi Dr. Periç Hlrvatlstanla Bulgarlstanın Balkanlarda sulhu sağlamak vazlfesile mukellef olduklarını, Hırvatista» nın Balkan yarımadası garb kısmmı, Bulgaristanln İse şark kısmını her turlu tntrruza karşı koruyacâklarını soylemiştjr. Bugün Afrikada ^aııdan fazlası sö. ıciırge ahalisinden olmaK üzere beş yüı bin kisilik kadar bir Fıansu ordusa bulonduğu soyleniyor. Garb Avrtıpaya blr çıkarma yapıldığı takdirde, bu ordu, anavatanm iç düzenini ancak konıyabilecektir. Fransa, kendisıne Avrupada söz hskkı veren eski silâh kudretini uzun zaman için kaybetmiştir. Bu şartlar altında Londradaki kcmisjonuna bir de Hür Fransız delegesi katılması, pratik faydası sıfır, lürumsuz bir gösteriden başka bir mana ifade edemezdL Bugün için asıl mühim olan mesele, Fransa gibi büyük bir askeri kudretin aradan çekilmesile Avrupa muvazenesinin yann hangi esaslara dayanaeağıdır. Geçen harbde Rusya ve Fransa, İngilterenin kıt'a üzerinde Cerraen birliğine karşı iki tabil müttefikleri idi. Harb, heı üç Muttefikin birlik galebesile sona etseydi. şarkta Bus, garbda Franstz bloklarile bir muvazene kunılacaktı. Çarhk Rusyası dört yıl dayanamayıp erken yıkıldığı için, Avrupa muvazenesl, Fransanın kontrolu attmda ilköace Polonya, Çekoslovakya gibi Almanyayı şark tan çevrelijen bir takıtn ikinci derecede kuvvetleıle temin edilmiş, sonralan bu devletler sivasî gnıplar balinde blr ara. >a getirilerek daha esaslı bir muvazene ysratılmağa çahşılnusti. Fakat yapma olarak her muvazenenin nekadar geçici olduğunu bu harb gdsterdi. Sovyet Kusya olmasaydı, Müttefiklcrin kurduğu »arktaki blok bir itişte yıkılmış gitmişti Şimdi, geçen harbin tersine garbdaki büyük kuvvet ortadan kalkmış bulnnuyor. «Fransasız bir Avrnpa nizamı kurulamaz. diyen De Gaull», sözlerinde ne kadar haklı olursa olsıın yepılacak iş yoktur. Yannki Avrupa nizamı Fransasız kurulacaktır. Bindetı fazla Amerikan tayyaresi gündüz Almaıtyaya hücum ederek büyük hasarlar yaptı EmekU General Ali İhsan Sâbisin açtığı davanm dünkii celseande bulunanUr Bulgarlarm ifffal ettiği manastır Emekli General AU İhsan Sâbısın diğini söylemistır, «Turkişe Pcet» gazeOskalb 4 (TP.) Salı gecesı Bulşar «Harb hatıralarım» isıralı kıtabında yaz. teMnin ayni zamanda neşriyat mudurü kıt'aları Makedonya Arnavudluk hudıklarmdan sonra başhyan neşrlyat üze olan Ali İhsan Sâbls sorgusunu mütea Arkast Sahife 3. Sü. 2 de Arkası Sahife 2 Sü. 1 de rine; kendısinin açtığı ve kendi aleyhine açılan mvıhtellf dava'ava dün 7 nci aslıye ceza mahkemesince bakılmıştır. Bu celsede, sonradan açılmış davalar Ik açılmış davalarta birleştirılmiştır. Birleştırılen davalardan ılk olarak .Türklşe Post» gazeteslnde Ali İhsan sâbisin neşrettiğl yan sebebilc: Hüseyin 3ahid Yalçının açtığı mukabil davada, mekli Generalin sorgusu yapılmış. ken. lisi; «Tanin» deki neşrıyîta karşı mü. lafaada bulunduğjnu, taarruza geçme. İtalyada harekât Beşinci ordu Romaya 100 Km. kadar yaklaştı Elsenhower Amerikan umuml karar. ;âhı 4 (a.a) 5 lnci ordu 65 kilometreik bir cephede ilerliyerek 27 şehır ve oyle Garigliano ovaları arasından Alman ricat hattını tehdid eden mevzileri le geçirmlîtlr. Bu ordu, halen Romanın .03 kılometre cenubunda bulunmaktadır. Mman kuvvetlerl, 5 lncl ordunun her ki cenahta girlştlği taarruz'ar netlceslne çevnlmekten kurtulmak için Gariçlııno'nun şitıalinde kâln Aurunci dağla 194? NADİR NADİ Almanyada biffUk tahribata sebeb olan Muttefiklerin bombardunan uçaklarından bir crup ucus hVind? • £slam\SL l üncü sahtjejg. §«& diüeiijrorj..