16 Ekim 1943 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

CUMHURİYET l Tarihî bir tetkik Fatih nerede ve ne zamaıı Yazan Prof. Dr. A. Süheyl Göz geçırmeğe muvaffak olduğum ta rihler Fatıhin doğduğu seneyi ve hattâ ayı ve günü birbirinden larklı yazıyorlarsa da doğduğu yeri çok defa araştır. mağa alışık olmadıklarmdan yazmıyorlar. Ba§ vurduğumuz kaynakların bunu göstermemesi bizi bir takım tahminlere sevketti. Bizde, bu hususte ilk tahmini yürüten yirmi beş sene Edirnede oturup oradaki Tunca sarayı gehir hakkında bugün Tarih Kurumu kütüphanesine maledilen eserleri hazırlıyan Dr. RLfat Osman merhum da, Fatihin Edirnede o beldeyi alaa Birinci Muradın sarayında doğduğunu mehazini bildirmiyerek zik. rediyor. Dr Rifat Osmanı bu tahnuıe yürüten kaynağı öğrenemedik, Fatihi doğuran kadm (Huma Hatun) diye mes. hurdur (1). Ahmed Rasim tarihınde (Cüt 1) Sırp prensesi Marayı annesi otarak sayarsa da yanlıştır. Huma Hatun Bursada Muradiye camii yanmda isabet. 11 bir kararla müzece istimlâk edilen bahçedeki hususl kitabeli ve zarif bir türbede yatmaktadır. Halk buraya (Hatunlye türbesi) demektedir. Burasını liyaret ettim. Kitabesi mühimdir ve ca. ıniden 100 metr« kadar ilerdedlr. Vnver Ne güzel mutemed! Vana götürmok üzere aldığı malların bir kısmmı burada satmış Van vilâyeti adına Tio3ret Ofisinden mantfatura eşjası aldığı ve bu mallar. dan muhun bir kısmını hakkı olmadığı halde Istanbulda bir tacire devrettiği iddiasile, Cevdet isimli birısi yakalan. mıştır. Iddiaya gore; Cevdet, mutemed. lik işini üzerme alabilmek için bir kaç kere tayyare ile Vana gidip gelmıştir. Ve geçende, Van vilâyeti ihtiyacı için Ticaret Ofisinden 193,000 lira değerinde astarlık alarak, bu maloan 13 balyesini, 25,000 liraya, seyyar kcmisyoncu Yer vantuı delâletıle Hariton adlı bir tacire satmıştır. Zabıtaca' hazırlanan tahkikat dosyası, Istanbul Millî Korunma Müd. deiumumiliğine gönderilmiştir. iddia etrafında, tahkikat genişletılecektir. MACARİSTAN MEKTUBÜ Tezatlar ortasında Macar siyaseti Budapeşte, Birinciteşrin Hususî Muhabirimiz Yabancı mem'.eketler umumî e/kân, Macaristan hakkında yanlış b;r fikir beslemektedir. Macaristanı, Mihver si. yasetine şevkle iştirak eden, Alman geleneği güden, ifrat derecede militarist ve tadil taraftan samyorlar. Balkan se. fsr: esnasmda Macaristana İlk geldiğim zaman bile, burada. yeni nizam siyase. Une ne kadar temkinle iştirak edıldiği. ni görmüştüm. Budapeştenin, Hitler'in müt«addid muvaffakıyetlerine, sonra Üçlü Pakta istirakte bu kadar müsareat gösterme. si, pek basit bir sebebden ileri gelrniş. tir. Trianon muahedesi, Macaristanı parçalamıştı; muahedeleri, banş yolile todil ettirmek için, boş yere bir hayli uğraşıldı. Fırsat çıkar çlkmaz, Macaristanm, ©. mellerini, kan dökmeden tâhakkuk et. tinnesi mantıkî, hattâ diyebiüriz ki be. şeri bir şeydi. Macaristan, İtalyaya sıkı surette bağll idl; cenub yolunu, Cermen unsuruna kapamağa matuf olan bu te. dafüî ittifakın esası, doğrusunu söylemek lâzım gelirse, sırası gelince, bir de. ğer İfade edebilecekti. Bu bakımdan, Macaristan, pakta iştirak etmesl için Mussolini tarafından yapılan teklif İ reddedememiştl. Berlin, Macar toprak. larından asker geçirmek istediği zaman bunu da redle karşılamak jmkânı yok. tu çünkü Almanya kuvvetli idi. Fakat, sonradan, NovLSat eyaletlnin ilhakı müstesna, Macaristan, Balkanlara bir tek asker göndermemiş ve Danimarka gibi, dalma, İhtiyatll bir durum muha. fazasına çalışmıştır. Rusya seferine iştirak etmesi İse, en ziyade ideoloji sebeblerlnden, Bela Kun'un bıraktıgı kötü hatıradan ileri gelmiştlr. Bu iştL rak, birkaç yüz bin ölü vermek sureti!e, Macaristana, pahahya mal oldu. Bugün, Macaristan, olaylan dikkütle takib ediyor. Efkârı umumiyesi gayet mükemmel surette habsr almsktadır. Budapeştede pek fazla okunan İs\'içre gezetelerl lehine olarak okuyucuhrını kaybetmek tehlikesine maruz Macar ga. zeteleri, her iki muharib tarafa aid ha. berleri ve mütalealan ve bilhassa İsviçre havadislerini, gayet tarafsız olarak neşrediyorlar. Radyo serbestçe din. leniyor, ayni derecede serbestçe müna. kaşalar yapılıyor% Esasen, efkân umurr.iye, tcrazinin öteki çözü eğır basma. ğa başladığuu sezmekte ve bu macera. dan, asgarî zararla sıyrıİTrıasını, hükumetten istemektedir. Macar gazetelerinin, meniadaki hükumof.ere ve harb sonrası meselelerîne dair haberlcre kar. şı çok fazla alâka göstermelerl, Müttefiklerin zaferlni muhakkak telâkki et. tklerinl isbata kâfidlr. Naib Horthy, Mösyd Kallay'ı başve. kâlete getirirken, yeni durumu hesaba krtmıştır. Mösyö Gheczy Hariciye Nazırlığma tayin edildi|i zaman, yeni bir havamn esmekte olduÇu anlaşllmıştı. Yeni nazır, Macaristanra bir tek siya. set güttüğünü, bunun da millî siyaset olduğunu, büyüklerin kavgasma iştirak etmek istemedigini. büyük küçük bütün m;lletîere, banş içinde yaşamak ve ça. lışmak imkânmı veren âdil ve şerefli bir sulh ümid ettiğini söylemekte tereddüd etmemlştir. LTçlü Paktın yıldönü. mü münasebetile söyledîği nutukta da, Macaristanm bu pakta sadakatini teyid etmek şöyle dursun, hÜ5nü niyet sahibi insanlara hitab etmişti. Tazyiklere rağ. men, Mussolini'ji hukukan tanımamıştlr. Cumhuriyetin adını ağzına alma. maktadır ve Budapeştede Duçe'>î temsil etmek istiyen diplomatları tanıma. maktadır. caristarun başlıca meseleleri, Eusyadaki kıt'a larm geri aknması; Balkan müda. faaslna İştirak etmemek; komşularla olan ihtilâfların halli; içtimaî ve İktısadî durum; açık şehir meselesi; bilhassa memleketin tarafsızlaştırılması gibi şey. lerdir. Kiyef bölgesinde bir tümenin mevcudiyeti, memleketin hayatına ağır bir tazyik yapıyor, Sovyet Eusya İle olan münasebetleri, tamir kabul etmez şekilde bozuyordu. Almanya, genel kur. may müzakereleri esnasmda, şevksiz ve inançsız çarpışacak bir müttefiki zorla ytmlnda tutmak.tansa, göz yummağı tercıh etmiş, Rusyadaki Macar kıt'alannuı geri alınmasına razı olmuştur. Buna karçı'ık, Balkan kalesinde nöbet bekle. mek üzere otuz kadar tünıpn istemişse de, bunda da muvaffak olamamıştır. Çünkü, Macar Nemzet'in de blr başmakalede yazdıgı gibi «kendilerile hiçbi r zanıan kllıc kılıca geimedikleri> İki memleketin ordularile İcabında dövüşn^eğe niyetleri olmıyan Macar dlplo. matlan, Macaristanm, İlhak ettiği topraklarda âsayişi muhafaza için bütün askerlerine ihtıyacı olduğu yolunda mu. kabelede bulundular. Aynj zamanda, Macaristanda, kısmî sefsrberlik yapıldı. Bu harbin sonunda, muzaffer büyük devletler karşısında, menfaatlerini koru. mak mevkiinde kalacak olan Macaris. tan, ayni zamanda, komşulermın hücumile de karşılaşacaktır. Sabit olmuş bir hakikattir ki, diplomatlar. ellerinde sağlam bir ordu bulunduŞu zaman, iddialarjnı daha kuvvetle müdafaa edebilirler. Çünkü, Macar . Slovsk, Macar. Rumen, Macar . Yugoslav meseleleri pek karışık işlerdir. Ysniden Çekoslovak olan Slovaklar, memleketin, Koır.a. ron'dan Kassa'ya kadar şimaÜni geri istemekte acele edecekler, Rumenier Transilvanyayı, Yue^slavlar Novi Sat eyaletinl istiyeceklerdir. Hem. bunlar. 16 Birinc'teşrîn 1943 ^NÂLINA MIHINA Asor adaları ortekiz, İngiltere iie anlaşa. rak Atlas Okyanusunun or. tasındaki Asor adalarınm İn. gilizler ve Müttefikler tarafından deniz ve hava üssü olarak kullanılmalanna razı oldu. Bunun Alnıanlar için, tadsız bir sürpriz olduğu mejdandadır. IJzbon. da ve diğer Portekiz şehirlerinde, Asor adalannda pek bol olan Alman ajanlan vo casuslan, bir mağlubiyete daha uğramışlardu. Bu münasebetle İngilteTe ile Portekizin, tâ 14 iincii asırdanberi miittefik olduklaruu ögrendik. 6 yıl bi. le dayanmıyan yeni ittifaklar yanında, 60O yıldır iki milletin birbirine verdik. leri sözü sadakatle tutmalan, doğrusn, şaşılacak şeydir. Portekiz, Asor adalarını, 6 asırlık mnt. tefiki İngilterenin emrîne şimdi değil, dcnizaltı harbinin en şiddetlendiği 1941 yılında verseydi, elbstte, bu eski dos. tuna bueünkünden çok daha kıymeHi bir yardımda bulunmuş olurdu. Ama, İogilterenin zayıf, Almanyanın kuvvetli olduğu bir zamanda, Portekizliler <ev. veîâ can, sonra cânan» sözüne tabiî ve hakh olarak sadakat göstermişlerdir. Asor adalan hakkindaki anlaşma, küçük Portekizin. Almanyadan ve Mihver taraftan komşusu İspanyadan artık horkusu kalmadığını gösteriyor ki bu da, harbin pidişi ne kadar değiştiğini anintan yeni bir alâmettir. Asor ada!arı; Atlas Okyanusunun or. tıtsuıda ve bu Okyanustan geçen deniz yollan üzerinde olduğu için, deniz sev. kölceyşi bakımından pek kıymetlidir. Bu adalardaki Fayal limanı, İn?iltercnin cenub batısından 1160, Fransanm şimal batısındaki Ouessanftan 1170, Cebelita. rılîtan 1130. NewYork'tan 2100. Panama kanalından 3250 mil raesafedcdir. İngîltere, Fransa, Porlekiz, İspanya, vc batı şimal Afrikadan Birlesik Amerikanm doğu kıyılarına, Antil adalarma gidip gelen gemiler, A«or adalarından \"e bu adalann hâkim bulunduçu böİReden geçer. Asor adaları, Akdeniz li. manlarile NewYork arasındaki en kisa deniz yolu üzerîndeıUr. Aradaki mesafe 3230 mildcn ibaret olduğıtna göre Aso r adalanndan istifade edecek olan ucaklar, Amerika ile Avnıpa arasmda aıhk rahat rahat gidip çeleceklerdir. Bu adalardaki tislerden faydalanacak c!an Miittefik hava ve deniz kuvvetleri, Amerikadan Akdeni?e gelccek olan kafüeleri, Alman denizalt'Iarına karşı gayet iyi koruyacaklanndan Alman denizaltı harbi daha güçlesmiştir. Asor adalannı, Atlas Okyanusunun ortasında demnlemiş uçak gemilerine benzeten, her kim ise, bu tcşbihinde hiç yanıbnıunıştır. Bu adalann, uçak geıri. lerinden farkı şudur ki hiç bir denizaltı ve denizüstü gemisi, bunlan batıramaz. Fransanm en şimal b9tısmdaki Oues. sant'tan kaîkacak uzun menzilli Alman ağır bomba uçaklan, bu adalara kadar gidip gelemez değiller. Gerçi Almanlann elinde böyle uçaklar olduğu söyleni. yoisa da, bunlann ^sayısl pek az olacak ki bu kadar uzun mesafeli akınlara teşebbüs etmivorlar. Mesel'ı Alman bomba uçaklan Norveç kıyılanndan kalkıp İzlanda adasmdaki Amerikan fissünü bombalıyamamışlaıdır. İzlanda ufuklarında pek nadir olarak arasıra, bir Alman keşif uçağı görülmiiştür. Portekiz, geç de olsa. Asor adalanndan istifade etmek hakkını İngiltereye vermekle, asırlardır, kendi sömürgelerini korumuş olan müttefikine, bu harbde, kıymetli bir yardımda bnlunmuş ve böylece ittifak vazifesini yapmış ve şükran borcunu ödemiş oluyor. Gecen harbde ise, Portekiz, harbin ilk aylannda, İnçilterenin yanında yer alarak Fran•aya asker gönderdiği gibi Müttefikle. rin yalnız Asor adalanndan değil, bütün Portekiz sömürg«jlerinden fayda. lanmalannı temin etmişti. bildiriyor mecmuasında Fatihin (Talii velâdeti Fa tih Sultan Mehmed Han) ı yani doğum zayicesini buluyor. Bize onu göstermek ve vermek lutfunda bulundular. Onun üzerinde ayrıca tetkiklerimize devam edeceğiz. Bu zâyice de bize Fatihin Edir nede 835 (1432) senesi recebinin yirmi ye dinci şenbenin gecesinde seher vaktinde saat sekizi dört daKika geçe doğduğunu yazıyor ve doğumu anındaki burclann vazıyetine göre talihini de bir gema ile gösteriyor. Bu kaydın da doğuş yerini Edirnede ve ayni senenin aynı aymda ve yalnız bir gün farkla göstermesi ve vak'anın tarihlere rağmen doğruluğuna şüphe bırakmıyor. Eğer bu kayıdlar da yanlış ise Fatih için bu kadar emek çekerek ve bütün nücum esasterına dayanarak yazılan bu zâyicelerin esas tarihleri de doğru de ğildir. Bir defa. nücum esaslariyle böyle hükümler çıkarmak için sene; ay; gün ve saatiyle doğduğu yeri de bilmek icabe. der. Oraya göre bir hâdisenin vukuu zamanındaki Ecramı Semaviyenin vaziyetlerine ehemmiyet vrilmiştir. Bunu bulmak için bilhassa doğduğu tarih de doğru olarak tesbit edilmiş bulunmahFatih annesinin Bursada medfun ol dır. Onu burada münakaşa etmiyonım. masa dolayifile Bursada doğduğu tahmi Lâkin bu satırlar bize Fatihin Edirnede ninde bulunanlar da isitilnüştir. Fatihin doğmaşında şüphe bırakmıyor. Bursada doğduğuna dair ufak bir emare Her yaşadığı senenin ve talihine bakıve rivayete dahi şundiye kadar rastla. lan bu büyük hükümdann istediği neti. madık. Lâkin biz Edirnede doğması dü celeri veren seferleriyle ve diğer mu şüncesi üzerinde daha çok durduk. Zira vaffakiyetlerile karşılaştırılırsa bu gibi Ikinci Murad zamanında Edirne payltaht zâyicelerin zamanlannda ne derece e. Idi ve Rumeli fütuhatiyle meşgul olan hemmıyetli tuttuklan anlaşüır. Fatihin Padişah da sık aık orada icU Son gün hayatı talihi hakkında Esad Efendi kü. lerde Sayın Eaad Fuad Tuğayın kütüp. tüphanesindeki eser 885 (1480) senesin. hanesinde (Tevarihl âli Osman) adı al de yazılmakla beraber 886 (1481) sene. tmda slmdiye kadar gördügümüz kay sinin yani Fatihin öldüğü seneye aid de naklara benzemiyen ve lâkin onlardan bazı hükümleri havidir. Hele bu sene tcplanarak yepılan bir tarlhe rastladık de mühim bir hükmün yanına türkçe ve tetkik Için lutfettiler. Onda şu kayıt olarak başka bir zamanda ve başka bir vardı; kalemle şu satırlar yazılmıştır: < ... (Murad han) „ , vine gellp Edir. (Sahibl tali'i humayun bu tahvilde nede karar edip oturdu, (bu) hicretin sefer kasdiyle islâmboldan hareket ve sekiz yüz otuz iki yılında vaki oldu. Gebze nam mahalde hasta olup anda Ondan sonra Sultan Murad Han sefer merhum olmuştur. Nitekim Tevarihşietmeyüp Edirnede oturdu ve ol yıl lçin nasana malCmdur), de Sultan Mehmed vücude geldi (bu) Bu tali'i mevlud eseri ve diğer nücu. hicretin sekiz yüz otuz dört yılında vaki ma müstenid eserlerde Fatihin zâyicesi oldu....) (2). üzerinde çalışmalanmıza devam ediyo. Bu satırlar bize Fatihin doğduğu se ruz. Tarihlerimizde bulamadığımız en neye tekaddüm eden zamanlarda baba. önemü bir noktayı bu eserde buluyor ve sının Edirnede iki »ene kadar oturduğu bu bahsi daha etraflı araştırırken bu ilk nu öğretiyor Fatihin 834 (1430) da dün bulğuyu da ortaya koyuyoruz. yaya geldiğini söylüyorsa da yerini bil Bu münasebetle şu mütaleayı da ilftve dirmiyor. Tarihler Fatihin dcğuşunu etmeği faydalı buluyorum. Kütüphaneekseriya 833 (1429). senesi 6.26 Receb lerimizde bulunan tarih kitablarmı resarasında gösterırler (3). men teşekkül eden bir komisyon tasnif Tarihlerimiz doğum yerini blldirmez ile senelerdenberi meşguldür. Çok fayda. ve doğuş senelerini de farklı kaydeder lı neticelere varılmıştır. Bizde bu tarih ken hatırsmıza Fatihin talihi zâyice tasnifine girmesi icabeden eserler melerle tesbit olunmuftur diye bir takim yanında Münşaat mecmuaları, divanlar, rivayetler kulağımıza geldi. Fühakika fetva mecmuaları ve bu kabîl zâyiceler. yalnız Fatihin değil birçok padişahların den bâhis kitablar da vardır. Iste bak ve devlet ricalinin ve birçok zatlarm tnak hatıra gelmiyen ve hiç umulmıysn talihi ilmi nücum esasına dayanarak bu iki eserde tarihlerimizin birbirinden bulunmuştur. Fatihe dair bu zâyice mi farklı bildirdiği noktanuı doğrusunu busallerle teeyyüd edince araştırmalara baş luyoruz. ladık. Süleymaniye kütüphanesinde Esad O halde bulduğumuzu hulâsa edelim: Efendi kısmında No. 1997 de kayıdh Fatih, Edirnede, orayı alan Birinci münhasıran Fatihin doğumuyla yaşadığı aenelerin zflyicesini büdiren müstakil Muradın yaptırdığı, Ylldınm Beyazıd, bir esere rastladık. Eserin ismi (Talihi Çelebi Sultan Mehmed ve babası tkinci Mevlud Ebülfetih Sultan Mehmed Han) Muradın bir takım dairelerle ve kaar dır. Elimize geçen bu nüsha flarscadır ve larla genişlettikleri Eskisarayda 26.27 Istanbulda 885 (1480) de yani Fatihin receb 835 (1432) Cuma Cumartesi ge vefatından bir sene evvel Hataylı mü, cesi seher vaktinde saat sekizi dört ge. neccim Ceylânl hattıyle yazılmıştır. Baş çe doğmuştur. tarafta tPİihi okunan Fatihin 835 (1432) senesi receb ayının 26 sında sebt (cu (1) Bursa mahkeme sicilleri defter martesi) gecesi doğduğu kaydedildikten. 201, S. 64, defter S70, S. 40. defter 31, S. sonra sıra Fatihin doğduğu yere geliyor. 35 de Kâmil Kebecioğlu tetkiklerinden. Burası da altıncı iklimin en güzel buka (2) Bu eser sene 1200 (1786) da Yeni (kıt'a) larından biri olan Beldeyi Tayyi. tmarette Ahmed Bey cami hatibi Elhac beyi darüssaltanatı (Edirne) dir. Bu kay. Hafız Musa tarafından istinsah olun. da göre Fatihin artık Edimede doğduğu muştur. zuı güphesiz görüyoTuz. (3) Islâm Ansiklopedisi bu receb 832 Üstad Fatin Gökmen de Rasathane kü (Nisan 1429) olarak yazüıdır, O da tüphanesinde (No. 204/H. 49) da kayıdh (Sicüi Osmanl,.. Cüd 1, S. 67) den alMüneccim Ankaralı Sadullah Efendi mıstır. muzaffer olmak itibarile kuvvetli uç komşu olacaklardır. Budapeşte, yalnız, St. Etienne tacınm en güzei mücevheri değil, ayni zamanda memleketin siyf.sî, iktısadî, ü . naî ve fikrî hayatının da merkezidir. Hava taarruzîan, tamir kabul etmez zararlar verebilir. Hükumet, Peşteyi açık şehir ilân etmek niyetinde olduğunu bildirmiştir, fakat, Romanın teşkil ettiği örnek, bu hususta pek cesaret verici bir tesir yapmamıştır. Her Macar, memleketi tarafsızl?ştır. mak, tehlikeli bir maceraja artık gir. memek, şimdiden Yugoblavlarla, Ru. menlerle, hattâ belki de Mösyö Benes'Ie anîaşmak, fedakârlıklar pahrsma da ol. sa millî mevcudiyeti temin İçin müza. kerelere girişmek arzusundadlr. Fakat, Mösyö Goebbels'in de dedtği gibi, son süVatle giden blr trenden atlanmaz. Macaristan, Avrupa kalesinin göbeğinde bulunuyor. Almanya, Tuna boyunun tehdld altmda veya müdafaasız kalmasma tahammül edemez. Baş kaldırmıj bir Macaristanı, birkaç saat içinde, bir İki tümen askerle işgal edccek kadar hâlâ kuvvetlidir. Budapeştede bir intihar siyaseti takib etmek niyeti yoktur. Bilhassa, İtalyanın EÖsterdİği örnekten sonra. Onun için, İhtiyath ve çeklngen duruluyor. Herşey, olaylann sonuna baglıdır. Eğer Mütte. fikler, Balkanlann ortasma sür'atle yaklaşmağa muvaffak olurlarsa, Macar slyasetl, tutacagı yolu daha serbestçe tayin edebllecektlr; eger Almanya cephelere istikrar vermeğe muvaffak olur. sa, onun gazabmı tahrik etmek delilik olur. Macaristanm akıbeti, bu harb es. nBSinda, bütün küçük milletlerin afabe. tlnln a\T:idir. O da, ötekiler de, olaylara boyun eğmek zorunri=ıdırlar. Meb'uslara Valinin ziyafeti Vali ve Belediye Refci Lutfi Kırdar, bir müddettenberi şehfimiz kazalarında halkm dileklerini dinliyen Istanbul meb'uslarma Taksim gazinosunda bir öğle ziyafeti vermiş ve bu toplantıda Belediye muavinleri de hazır bulun. mujlardır. Yemekten sonra halk dilek. leri etrafında görüşmeler yapılmıştır. Meb'uslar bu sabah Yeşilköy çocukları kurtarma yurdunu gezecekler, sonra bu dilekler etrafında alâkadar vekâletlere vermek üzere raporlarını hazırlıyacaklardır. Ali lhsan Sâbisin açtığı davaya bugün başlanıyor Emekli General Ali lhsan Sâbis'in «Tanin» gazetesinde çıkan muhtelif ya zılardan dolayı açtığı hakaret davalarına, bu sabah saat onda Istanbul yedinci as. liye ceza mahkemesinde başlanacaktır. Muhakeme safhalarmı takib etmek isti. yeceklerin fazlaca olması ihtimalini göz önünde tutan Müddeiumumilik, bu dava için, genişçe olan Istanbul birinci ağır ceza mahkemesi salomınu tahsis etmiş. tir. Izdihamı önlemek üzere de evvelden tedbir almış, selooa giriş kartları bas. tırmıştır. NERtN GÜN AMCABEY Mecmuasını almayı ihmal etmeyiniz. Bugün Hususî sigaralar Inhisarlar idaresi, pazartesi günü tz. mirde toplanacak olan tütün kongresi münasebetile, «kongre» adını taşıyan bir 6igara çıkarmıştır. Banliyö tren seferleri Devlet Demiryollarınm Avrupa banliyösünde dün sabahtan itibaren kış tarifesinin tatbıkına başlanmıştır. Tarife mucibince Sirkeci ile Çekmece arasmda üç katar kaldırılmıştır. Yaz münasebetile Küçükçekmeceye kadar uzatılan banliyö hattı da dünden itiba. ren Yeşilkoyde nihayetlenmektedir. Felek Burhan'ın Mahmud Yesari'nin Sermed Muhfarın sn güzel yazı'arüe Ekmek karnesi tevziatı CENAL ÜSTAD f Ericsson Stockholm fabrikalarl mamulâtmdan Yolda hâlen külliyetl' miktarda TELEFON MALZEMESİ VARDIR Her kapasitede: Otomatik, yarlm otomatik, man. yetolu telefon santrallarl ve telefon makineleri, bilumum yedek parçalarile sipariş şimdiden kabul olunur. İhtiyaclnlzl acele bildiriniz. NEBİL BAYKENT Galata. Ünyon han 1617 P K.1455, Teigraf: Telotomat, Tel: 44510 tkinciteşrin ve birincikânun aylarma iid ekmek karnelerinin tevziine aym 20 sinden itibaren başlanacaktır. Karne tevziatını daha muntazam bir şekilde yapmak ve suiistimallerin bnüne geç mek üzere Belediye yeni tedbirler almış, bu arada ekmek bürosu şefliğine inhisarlar müfettişlerinden Talât Okar tayin edılmiştir. liOkanta ve gazinolarda müşterilere serbestçe ekmek verildiği görüîdügünden gerek ekmek bürosu merkezinde ve gerekse mahalle birliklerinde tevziat es. nasında azaml dikkat gösterilecektir. Diğer taraftan, misafir karnelerile mu. ayyen fırınlarda ekmek satıhnası usulü iyi netice vermediğinden, ay başından Bununla beraber, M"car îdarecf.erl. itibaren misafir karnesi ile bütün fırın. nln işi kolay değildir. Harb, Macar toplarda ekmek Verilecektir. raklarma, iki taraftan da dev adımlarile Bir profesörümüz tütün yaklaşmakta; muharib'er, kendilerine engel olacak küçük mîlîetlerl esirgemekongresine çağırıldı meğe karar vermiş bulunmaktadır. Ma. Istarıbul üniversitesi iktısad profesör. lerinden Refii Şükrü Suvla 18 birinciteş. rinde Izmirde toplanacak olan tütün kongresine davet edilmiştir. Prcfesör kongrede «tütün ihracattmızın gelişmesi yolunda Türkiye tnhisarlar tdaresinin ay yıldız alâmeti farikasile Türk tütünü menşe adının yabancı memleketlerde suiistimaline karşı alınacak tedbirler» mevzulu bir konuşma yapacaktır. zarif karikatürleri MEVSİMIN 2 BÜYÜK ŞAHESERİ NADİR'in | Beşiktas SUÂD PARK Sinemasında \ ı ! KARIMLA EVLENİYORUM EN BÜYÜK AŞKI ZARAH LEANDER NANCY KELLY CESAR ROMERO I BU PAZARTESİ Matinelerden itibaren Aşk, Jhiiras,' kin, SARK I intikam sahnelerile seyircileri gaşy ve teshir eiccek Tapu ve Kadastro umum müdürü Rahatsızhğı dolayısile bir senedenberl mezun bulunan Tapu ve Kadastro U. mum Müdürü Halid Ziya Türkkan, va zifesine başlamak üzere Ankaraya git. mlstir. \ S 16 TÜRKÇE ŞÖZLÜ TÜRKÇE>>ŞARK.ILI Liman reis muavinliği Istanbul Mmtaka Liman Rels muavia hğir.e Devlet Denizyolları kabotaj müdürü Rasih Balın tayin edilmiştir. PERDE SAHNE Bugünkü saylslnda: 40 kİşüik MüflZZAM Kisîlik BÜYÜK SAZ HEYETİ HEYETİ ORKESTRA Musiki mürettibi : HASAN TAHSİN PARSADAV. Memleket havalan Şark daııslarl En yeni ve hiç işitilmemîş tanga ve şarkllarla siislü bu büjrük filmi halklmıza tavsive ederiz. Bir çocuğu öldüren şoför mahkum oldu Aksarayda Valide camii önünde tfezihe ismlade genc bir mektebliye sürdügu kamyonla çarpsrak Slümüne sebeb olan şoför Muhsin, Istanbul dördüncü asUye ce2a mahkemesmce iki buçuk sene a|ır hapse, yüz lira ağır para cezası ödemsğe mahkum ve tevkif edilmiştir. ^^^^^^^H^^^^^^^^MB^^HM Mondial Film Eksik çıkan kibritler Bir müddettenberi kibrit kutularmda Malatya Valiliğinden: ancak üç, dört kibrit çıkmaktadır. Dün 1 Kapall zarf usulile eksiltmeye konu'an İş: Malatya Adlyaman yolu bu hususta kendisile görüştüğümüz Kib nun 12 nci kilometresinde Kavakbbağ deresi köprüsünün İnşası, rit tnhisarı Müdürü Tevfik Taşçı kutu. 2 Bu ise aid evrak: larm gayet itina ile hazırlandığını, bin A Keşif cedveli, lerle kutunun içinde bir kaç tanesinin B Hususî, fennî şartname, bozuk çıkabileceğini, esasen bu gibi şiC Eksiltme şartnamesi, kâyetlerin izam edildiğini söylemiştir. D Mukavele projesi. Müdür ayrıca kibrit kutularmm karton. E Plân. dan yapılması için tetkiklerde bulunul. 3 Keşif bedeli 19788,93 ve muvakkat teminatl 1485 liradır. duğunu ilâve etmiştif. 4 İhalesi 23/10/943 cumartesi eünii saat 11 de Malatya Vilâyeti Daimî Bir ev soyuldu Encümeninde icra kıllnacaktlr. Teklif mektublarırıln ihaleden bir saat evvel tevdii meşruttur. Posta İle gönderilecek mektublarln geç gelmesi mazeret teşkil Dün akşam saat 5 ile 7 arasmda Şehetmez. remininde Kürkçübostan sokagında 22 5 Taliblerin Nafladan alacaklarl ehliyeti fermiye ve Ticaret Odasmdan numaralı eve giren hırsız, üç takım el943 ylh kaylJ vesikalarınl ibraz etmeleri lâzımdlr. bise ile bir çok ev eşyası ve iki kilo ek6 Keşif evrakınl görmek ve faz»a tafsilât almak istiyenlerin Vilâyet mek çalarak kaçmıştır. Polisçe takibata Nafıa dairesine ve Daimî Encümenr müracaatleri ilân olunur. (10250) devam olunmaktadır. Sıhhat ve İçtimaî Muavenet Vekâleti Eefik Saydara Merkez Hıfzlssıhha Müessesesi Satınalma Komisvonundan: 1 Merkez Hıfzlssıhha Müessesesi Çiçek şubes^ ihtiyacl İçin 100 aded dana kapall zarf usuKle satin allnacaktır. 2 Ihaiesi 22/10 943 cuma ffünü saat 11 de Müessesede toplanacak SaUnalmr Komi?vorunda vapllacaktır. 3 Teklif mektublarl muayyen günde saat ona kadar Komisyona verilcıiş olacaktır. 4 Şartnamesini görmek İstiyenler Komisyona müracaat eder'er. 5 Muvskkat teminat mukabili nskid ve nakid mEhiyetindeki evraktn Maliyı Vekâiet] Merkez Muhasebeciliği veznesine yatlrllması için taliblerin bir cün evvel komisyona müracaaîle birer irsaliye almalarl lâzımdlr. (10138) İ5 giiside bir çikmağa başfadı Dünyanın her tarailnda olduğu gibi İstanbulda dahi RİCHARD LLEWELHAYN'ln meşhur romanl • • • • VADİM 0 KADAR YEŞİLDİ Kİ! Güzel ve emsalsiz film ı Adapazan felâketzedelerine yardım Adapazan zelzele felâketzedelerine ya. pılan teberrüatm (12) inci llstesidir. Lira 1000 Türkiye tmar Bankası Türk Anonim Şirketinden \ 65,75 Elle Çoreb Küçük San'atlar Koo. v peratifinden , 00.90 Inhisarlar Umum Müdürlüğünden 100 Bayan gayeste Balım tarafından 1165.65 Yekun 47 sene evvel İstaibuida İlk sinema nasll göstefilmişii1' Yazan: Ercümend Ekrera Telif hakkı uğrunda sahneye çıkmlştlm. Yazan: Mahmud Yesari SARAY Kadıköy SİNEMASINDA SUREYYA'da Gbrülmemiş bir muvaffakıyetle devam ediyor. EUGÜN SEANSLAR: 12,30 2,30 4,30 6,30 ve 9 da Ev hastabakıcı kursu açıldı Columbia stüdyolarlal İstanbullu bir Musevi olan propaganda şefi gezdird). Yazan: İ. \. En son tiyatro ve haberleri sınemn Şerefi dünyalarl aşan... Şöh^ti iilkeleri dolaşan... Şaheserler DENİZLER ASLA CUNHURİYET Nüshası 8 kuruştur. Eminönü Halkevi «Ev hastabakıcısl kursu, dün saat 13 de açılmıştır. Kursa ilk olarak 60 kişi yazılmıştır. Gün geç. tikçe de genc kız ve kadınlarımız arasmda kursa karşı rağbet artmaktadır. Diğer Hılkevlerinde de bu kurslar tvçı. acağından kayıdlara devam elunmak. tadır. Talebeler İki ay nazarî. bir av d' hastanelerde amelî olarak ders görecek. .erdir. Muvaffakıyetle bitirenlere birer vesika verilecektir. ERROL FLYNN BRENÜA MABSHALL'ln yarattlğı bir haıi Numarall yerleriu lutfen evvelden tutulmasL Telefoa: 60382 Abone seraîti Senelik Altı aylık üç'aylık Bir aylık En güzel hikâye ve fıkraîar, Dâve olarak BİR TABLO RE>fKLİ 'gun çiKTl TURAL Komprimelerl derhal geçlrlr. Kuttisu 3 5 kuruştur . 1 Gksüruk ve bronşıLI Türkive Haric için icin 2256 Kr 4CS0 Kl. 128» 2500 . S58 i406 . 249 ¥oktnr Dikkat Gazetemize eönderilcn evrak ve yazllaı neşredilsin edilmesin iade edilınez vs liyamdan mes'uliyet kabul olunmaz. * •