31 Ağustos 1943 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

Başvekil İzmirde zaSerin eşsiz oıanalarmı anlattı (Baştarafı 1 Incı sahıledej or.unde baş ığdı. Bo; lece duşman ordJları ya boğu^du, yahud vatarun hud.ıaBaşvekilin cutku Başvekil ourdan sonra gazetec.Ierı ları dışına atıldı. Şımdı bız de bugun olduğu gıbi, her kabul ederek maatelıf mevzularda hasHer meslek gloı fcıhalde bulunmuş ve gece iuar gazıno sene bu zaferi tes'ıd ed.yoruz. Fakat DU ilim mes=.eğı de kensunaa 45 k'ş.lık bır zıyafet verr.^tır. kâfı değıldır. Yaşamak ve ılerlemek ..çın dısme bağlanmış oe'mek Zıyafette Valı, k^maudan Beled.ye r e . c^gsr uç djşmanı da bertaıaf lanlara hüsuEÎ bir ısı, meb uslar ve ılerı geler. er hazır ıcaoedıyordu. Onun içm sür'atle hane. takım karakterler, dan mue^sesesı yıkıldı. Ecncoi imtıyazbulunmuşlardır. Zıyafetin sonunda baş mezıyet ve kusuriar ları, kapıtulâsjonları ortadan kaldırıldı. vekıl aşağıdakı nutki söyleTıstır. verıyor. İş aaamlarmm tam zıddı gıTaassub da mezara gonuldü. Onun içm c Arkadaşlar. bi gorur.en, çjnku hıç bır fayda \e Tam kırk Ü I yıl evvel vakın ka^aba bu askerî zaler ayni zamanda bır devır pratk goze'.nıeksızın her şeyden evkapıyan hamlelerle mucehhez yer.ı bır Zafer Bayramı munasebetıle dün geların bırmde, bır baba cğlunu alar«k vel vaklalar araslndaıu mundsece şer.rjnLzdesı buıun halkevlermde İzmıre getırrruş. \e onu kojlu sıyafetını devrı açan bır zaferdı. betlerin hak.kî mahlyet ve 0.0uArkadaşlar: tcplanu.ar terııb edjeıek bu GU; ı* gadeğîşurdıkten sonra Izmır ıdaoısıns tasunu taj.n etmek gi jı sırf nazaıl bir lebe olaraK > azdırmışn. O çocus bugün Vann^ş ve yıkJmış b;r vatan yarala. njr. onemı etrafında konfe.ans.ar \e bılgl ve objektıi bir hakıkat peşlnde ça. rmdan kan akan oır mület. çok fak r temsiller verılmıştır. huzurunazda konuşmakta olan ar^alışlp çabalamaktan zev'k alan \eya saEmjıonu Haikevjıde kesıf bü' kalabadaşırnzdır. O baba da mustasü Turî va vatandaşlar, ışte Cumhıu'iyet.n de\ıaldece bu nevi çalısma'ara bütan hayattanınm topraklarmda yatan Öderr.ışli d:ğı n.ıras. Yırmi yıldır çalışıyoruz. Or lık onunde ev reiü Ferıdun Dr.mte.;ın larınl vakfeden bir taknı ınsanlar var kı saraç Mehmed ustadır. Bu çccu'c tahsı dumazu do^t \e dj;^i2>ı t<.rafındi ha Carafından «30 ağuscos zaierı» nıavzuKı bunlar mezljet ve kasurkr'la dığer tırı sayıhr bır hale getıraıls. Bır gun bır kcnfeıana \erilmıs \e bunu takıoen Iını bıtırdıkten sonra İzmirde ma> et mecbur edılecek olur^ak bu ordanun de temsil kolu tarafından ««Fedakaıl'k» bütun mealek acamlaxı:ıdan ayrıldıkiarı memurluğu, Izmırde lıse hocalığı, Izm:rgıbi kendi aralarmda da çeşid çeşid tlp. \e sılâhlarının Turk va anına \e T j : k p.yesı tem^ıl edilmişcj. de Ittıhad ve J'era&.u lısea mudürhiğj ler gosterirler. Yaînız her mem ekette bayrağına eşsız zaferler ya^acama e . Bcş ktaş Halkeunde de Emm Dali.j.ç sayllcrı çok azd:r ve ekseuyetle h^j aîile devlet ışlerıne başlamış ve boylece mın ouluııuyoruz. aoancılar eLndekı ım. îarafmdan «s.BaşkumandarJık Meydan gencıık hayatmm ümıd ve hevecan dclu t.yazları ae\let ve zn.llet maEarırı h e . Muharebesı ve .«"azanılması âmJlerı» larml çalısma odası, kuiubhane, lab^ragünlerını Akdenızın bu guzel kıvılarında men kâmiien gerı alaık. Ansaıa kuj an mevzuiu bj: konferans verılmış bunu tuvar gıbi jer.crde ger rmek do.tijisl'.o yaşamıştır. taleoe ve meslektaşlanndan gayn klm. de guzel bır devlet nıerkezı kurduk. Işte sevgıli hemşertlerlm, bu defa İz tzmırae yangmiar ustande Akdeiızın en takıben de ev kolu tarafından terti'o EKİ; selerle temasları da pek nadır olduğunimre glrerken hayallmde canlanan hatı guzel bır şeannı meydana getjrd.k. ts len yuzme musabakalarmda derece alan dan diğer meslek adamlarına r.lsbetie lara mükâfatları te\zı ediımış^ur. Top halkça en az tamlan kımselerdır. Medralar ışte bu hatıralarüır kı, bujui za tanaul ve dıger Turs şehırlerı de ajnı lantıya ar kolunun mandolın konser: ve rese devrinin hâkım oldağu zamanlarferimınn 21 İnci yıidonjnunde br Jzyolu tutmuş Dulunajor. Ean. rdan mao temsil kolunun oynadığı «Kahra.nan» da ilim adamlarına osm3nlıca tâbirlle umırlıyi Izmlrde IzmlrLlerie konuşmak, ada, gene bb mahdud yıllar îiinae ır.em. pıyesıle son verılmıştır. mumlyetle «ulema. der.^.di. Zamar.larlderdleşmek ve devlet ve hükumet işlerı lekete şeref veren bır adlıye, manılan Dıger bütun halkevlerinde de kesıf nın İlmî bilgi=me sahib ve hâkim o'.an. hakkında Turk mllletlne hesab vemek b:r emnoet ve asay.ş, guvenuen bır p o . içın İzmire koşturdu Eu Izmlf.ı bugun lıtıka ve ıyı ışiıysn bır mahye yarattık. daveüi grupları onunde hat.bler tara lar da bunlardı. İlmm dın ile telıf cdllfından 30 ağustosun manası ve rinemi dığl bu devirde âlimlecde ayni zamanku Turk Basvekllidır ve bu sıfatla sıze, Gene bu dar stneler ıç^nde, okulları, etrafında konferanslar venlmıs, bunu da dınî bir rol ve bunun tevlid ettgi Türk mllletine ve Turk vatanına Uyık fabrıkaları. yoıları, şımenduerlerı hay takıb eden konserler ve temsülerle da kutlu bir otorlte vardl. Halk nazarmda. olmağa çalışıyor. Muvarfak olacağma lı artırd.K. Butuu toprak, sıhhat ve çftvetülerin çok guzel bir gece geçıçnele kj nüfuz ve kıymetkri daha çok bu kanldir. Çünku Türk çocuklarmm diri çı ışlerme el koydui. Hulâ=a arkadaş'.ar, ri temın edılmıstır. kutlu otoriteden gelırdi. Bunun için sıve canll yardımlarındın emlndır. Bu Cumhuryet, hajatlmızın her safhas^iîda yasî otorite nazaruıda da çok ehemmigunkü konuşmasını tzmirde yapıyor. gozle gorulecak, elle tdLiııacak eserler Hariciye Vekili Ankaraya yetli ve saygı dcğer yüksek bir zümre Çunkü kurtuluş zafermi ve zafer b3yra. vucuda getırdı ve ılenemeler kaydettı. teşkil ederdi. mınl yaşamak ve yasalmsk için konu Sehir ^ = haberleri İlim adamları ve ilim Halkevkrinde Zafer Bayramı dolayısile konferanslar ve temsiller verildi **^«^* Yazan CUMHURIYET 31 A§ustos 1943 NAUNA MIHINA! İstikbal göklerdedir şulacak ve derd.eşllecek en İyl yer hiç Bu b^r ha^ıka*. olmaKİa beraber yap. şüphe yok, istllânm feci kurbanı ve is tıguruz bu ışler, memleketımızi, muietırdadın da en güzel gelini olan İzmir rakkı memleketler ?evıyesjie çıkaıa. dir. bılmemız içm ços. azdır. Bızımle muteZaferimizin büyük manası rakkı mılletler arasmaa doldurmaya Arkadaşlar, mecour olduğumuz genış bır mesale Bugün tes'İd İçin toplandığımız zafer var. Bunu devlet ve mıllet elele vererek ya'.nlz askerî bir zafer değildir Onun duldarmıya mecouraz. Bu da ancak büyüklüğü daha ziyade Türk rrilleti için bügılı ve çalışkan vatand..şiar sajesm. hayatın her safhasmda eskı ve yıklcı bır de elde edıleb^lır. Onun 15.11 maarıfımız devrı kapamasır.da, yenı ve verlrlı dev. onuır.uzdekı yıllarda vatancaşlarıi her ri açmasındadır. safhada bılgılermı artırmak ıçm geı>ı§ Arkadaşlar, hsmleler yapmağa ve böyece zemlnl ha Uzun suren son asırlar, mılletimiz içm zu:laT.ı>a çalıjıyor. Çunku ıstıycr kı yıklcı ve öldurücü olmuştur. Tarih sahi topraKİarımızın altmda ve ustunde bu. feleri bu aslrların uzun yılları İı;inde, lunan servet kajnaısları her gu>i bılakan Turk kanlan, ycnîin Turk yuva gılerı aıtan çaLşkan sa'andaşlar elıye ları. yıkılan Turk yurdlarlle do'udur. bir gun evvel işletmeğe başiasın. Turk kanı döken, Turk yuvası yifcan ve Bu işlerdekl Turk kabılij etinden şupTurk yurdu yakan ve boylece millî var he eden.ere Izmir İthalât ve ınracat Ullğımızı kemiren ve erlten sulükler sjn caıeLnde açılan buyuk boslupun, <,ok lardır: kabıllyetli Turk gencleıi tarafınaan az 1 . Osmanll hanedanı, 2 . Genls ma seneler lçınde doldurulmuş olmasınl nasile kapıtulâsyonlar, 3 . Genış mana IzmU.n çok .ruvaffak o'.an aı.lletleıaiası sıle taassub. fuarlnı bir cevab olarak kaj dederiz. Yapacağımız işler Kapitülâsyonlard?n çektiğimiz Geniş manada kopltüiâsyonlar adlî cepheden başlıyarak elde ettıklerı ımtı yazlarla varl.ğımızın en ufak koşelerir.e kadar gıren yabaic.lar, memleket.n h a . kıki sahıblerı olmuşlardı. Adaletı oriar tatb.k eder, âşarı onlar ışletir, guniruk. lerı onlar toplar, yollar, fenerıer, rıhtımlar, hmanlar, mhısarlar, b3nkalar, tram. vaylar, elektrıkler vesaireler hep onlar tarafından işletılırdı. O kaaar kı, kenoi yetıştırdığımız tütünü Içebılmek ıçn yabancı bır ıdaren.n rrusaaaesnı almak ve onun tertıbme uymak lazımdı. O kadar kl, Izmır rlhtımmda atlann surukıeiğı teneke tramvaylar bile yabancı ve İmtiyazlı şırketler tarafından ısletılıyorau. O kadar kı, blze, kala kala çobanlık ve jandarmalık kalmışü. Taassub: Bu da dığer .ki arkadaşı gibi memlekete ve millete öiçusüz fenallklar yapmıştır. Mutaassıblara gore yeni her İş, haram ve yeni her duşünce günahtlr Boyle bir zihnlyetin yaşadığı bir ce. miyete ne içın ilerlemedık suali değıl, nasıl yaşıyablldlk suali sorulabilir. Taassubun ve rautaassıbm yaptığl fenalıkları sayıp dokecek değllim. Çünkü bugünkü Türk cemıyeti bunun kötü hatıralarmı yaşıyai ve fenslık'.arını gören insanlardan murekkebdir. İstediğimiz köylü Bir de Tarkijcnm ner yerınde köylü ıle toprak arasındaki sevgıyı artırmak İjın hesaba ve mant.ğa üğan hersfy japılacaktır. Vaklâ bazıhn koylünun eline geçen sene çok nara geçtiğim \e bunlann rakıya ve israfa düştuklerinl soyluyor. Evvelâ bu sozler çok mubalâğalıdır. Sanlyen, bızim sık sık yaptığımız bj ışi âlemde bir defa kiylu de yapacak olursa bunu günah saymak calz olur mu? Salisen, bız yiyen, giy.nen, damda değıl evde oturan ve sesını duyuran köylü istlyoruz. Elverir ki, köylü lmı lyi bılsin ve çallşsm. Bu sozlerim gostermektedır ki, Cumhurlyet hukusreti bundan sonra bir yandan başlanm:ş ışlere aynı hararetle devam etmekle ceraber, dlkkctıni b.lhc^sa memleketm ve vatandaşlann bügısmi artrmağa sarîedecektır. İnönümüz emri vermiştir: Ileri! Çonku, Inonümuz, her ışLrlzde olduğu gıbı bu işte de işaretini verrruş bulunuyor. Onun Içln daha şımdlden haykırabilirlz: İleri!.. Bllgiye ve çahşmaya doğru ıleri!. Namuslu, bilgıli, çalışkan, ışte İnonünün yaratmak İstedıği yeni nesL çocukları. Yalnız namuslu, yalnız bılgili, yalnız çalışkan olmak çck zayıf bır varlıktır. Mületlerarasmdaki musabakayı kazanmak için hem namuslu hem bilgili, hem de çalı ? kan olmak lâzımdır. Onun için ben buradan butün Turk çocukları namına soz verlyorum. Namuslu, bilgili ve çalışkan olt'cağız ve milletlerarası müsabakaiinı beheme. hal kazanacağız. Taassubun cinayetleri Şu bir tek misal, bu hatıraları baştanbaşa tazelemek içm kâfidır. İnsanlığın en büyük keşıflermden birı olan ve ınsanlara bılgi ve terakki yolunu açan matbaa, 1453 tar hmde keşîe. dıldi. Bu guzel ve çok faydah müesseseyi memlekete getırebılmek' için Büyük kahramanın taassubun rızasını almak icab edi kumandasındayız yordu. Buhun için de arîdan 280 seArkadaşlar, nenin geçmesı lâzım geldi. İşıo arkadaş. Hepimiz emniyet ve itimadla islerimilar, bu üç başlı suluk asırlarca varPilâv, kaşık ve ceza ze devam edebihriz Çünkü muharebe lığımızı yakfı, yıktı ve ınılleti3 vü Harb havadıslerm.n yanı sira kulağı. cudünde derin yaralar açtı. Pek çoklaıi ır.eydanlarmda. politika sahneleıinde, mıza erışen bazı ufaktefek haberler, bu İdare alanlarında at oynatmasım pek iyi bu yaraları onulmaz yaıalar sanıyor, harbm cıvcıvlı yerlermda dıdıjen nıssnve Türk mılletınm mukadder dlumünu bilen büyük bir kahramanın kumandası ların hangi şartlar al'.rda yaşad.klarıaltlncayız. Bu kahraman. İsmet Paşar.ln beklıyordu. Bılhassa yabancılar bu sam, ıbret ver»ci bır tarzda anlatıyor. naatteydıler. Onlara gore uzun harb yıl yarattığı İnönüdür. Bu kRhraman yapan Yem Gme'deki Amerıkan kıt'öje.rmm ve yaratan İrorüdar. Bu kahraman selanndan yorulmuş değıl, tukenmış çıkan laşe zorluju çektığmı yazan bır îjans ven ve sevilen İnönüdür. Türk mılletine artık bir cenaze merasimı muhabırı, bu askerlerm çoğu zaman, Arkadaşlar, hazırlamaktan başka bır şey kalnıamışîı. Sözlerime son verirken bir İzmirli a kendi yıyeceklerıni kendı alın terlerıls Konferanslar, kcmgreler, mütarsse irotedarık zorunda kaldık'ırmı yazıyor, misyonları, muahede pro'ie'erinı hsp bu fatile bir borcumuzun, bir kere daha Bır istıhkâm taburj komutanı, maiMoâer, Yenı Gıne Ller, tabiatin o I yen medenî cemıyetler vardır. raya pılâv gelırse pilâvı kaşıkla değil, odenmesmı rıca edeceğım Musaade ecer istıkamette çalışıyorlardı. Yeryuzundeki yemsklerın nev'i de, çatalla yemek, belki sofra etıketi veya yüzunden, havahye ıhsan ettıgı orumceğın ağını, senlz bundan ylrmi bir sene evve] İz yet.ndekı efradm, açl.k Tam bu sırada şimşek mire İlk guen yüzbası 3eıefi ve bugunkü Kajman denılen bır nevi tımsahı avla balık ağı ve okse dıye kullanmak yolu yemek tarzları da o kadar çok kı, say gorgü ıcabı olabilır. Amma, Türkün, piçakıyor güzel İzrrır yapılırken çok emek ssrfe ıp yempk mecburıyltıne daştükltrim nu bulmujlarmış. Bu hayvan'a ağı, o sam, cıld dolar da gene bıtmez. Onun lâv ını, yoğurdunu, tahmini, hoşafını, Tam bu sırada bır şmışek çaktı Mus den Behçet Uz'u hep beraber bir kere anlatmış. Tımsahı dır.amıtle tuiıi.ışlar. kadar sağlam, 0 kadar luzuceth inıış ki, ıçm, lâfı uzatmadan, bizım pılâv a gele hatta keşkegını, aşuresını, sütlaçını ve Ağırhğı, bırkaç kental gelmış. Banun havadaki kuşu yskalay.nca tıraknEz, lım. muhallebıs.nı, Turk mutfağmdan başka tafa Kemalın karanlıkları yırtan erkok Jaha alkışı'lyalm • tadına bcknktan sonra, zâhır beğenrr.ıs denızde de ıslanıp koprrazmış. EskıyeTurkan pilâvı, Allah eksık etmesın, dünyanın hıçbır tarafında bulunmıyan sesi «Turk rrulleti yaşıyor ve yaşıyaBaşvekil yarın ss=ıt 8 *n cla hususî olmaması da icad ed.ldiğı gundenberi, kaşıkla yenjr. bu Turk nef.selerini, kaşığı ile yemesi, caktır» dıjordj, buncan sonra va:ır J :n 'renle odenışe hareket edecek, yoîda olacaklar ki, t.m=ah av.na devm et m ı tamır frıecbarıyetı caba. «Pılâvdan donemn kaş:gı kırılsn» EOZU, kendı malını kjllanan bır mal sahib.nın her koşesmde boğaşmalar tasladı, ve o Torbalı Bayındır ve lıreya ujravacak. mışler. Tımsah etinın yenır bır et clması, bıze atalarımızdan kalan vecizelerden sarıh hakk.dır. italyan'a, «makarnanı günden itıbaren her Turk kalbi <.İznnr! er f esı gun Golcak yaylasına cıkacak. Taburun aşçısı, hayvanın ku>ijk tabırıdır. Hoşaf n yagı kesıldi sozundekı çatal na dolayıp rrakara çc^er Hibı s£İIa İzmu! İzmır!» diye attı ve nihayet bü burada iki gun kaldıxtan sonra, aym j.afmdan yırmi kılo Radar et ketm §, aklıma bır pılâv hıkâyesi getırdı. tün Turkler bu buyuk adamm ira'iibi 3 uncu cuma günü Sal'Hıye merek U5t tarafınl yerlılere bırakmış. Bu co Her yıg.tm bır yoğurt yıy;şı olduğu mana, pılâva gırdıkten sonra hoşafa aa ya sallaya yeme, demek; Kracsıza skuşaltmda toDİandı. Ve nıhajet duşmriniar 12,45 de oradan geçecek Afyon trenıle metlığe, eti yedıkten sonra pışman ol gıbı, her mılletın de bır yemek yıyıji lan kaşığln halını ne guzel arlatır. Da konmaz, horra şekeri yıyen arsız çocuk ha dun denecek kadar ya.un bır na2iye da Ebedi Şef Atatü.kun bu büyük ir1esi Arkar?ya gidecektir. muşlar. Meğer, tımsah, suda yaşajan var. gıbı emılerek yenmez» demek nasıl âKimi domuz yer, kimi domuza el bile gehncıye kadar, her Türk evınde, pilâv det degilse, hatta ayıbsa Tarkan, pılâbır hayvan olmasına rağmen, lezzet bakımından, balıga hiç benzemıyoTmaş. surmez; kımi pır.r.cle yaşar, kımi pirınc tası, pılâv kaşığı dıye, o leziz n'metjı vım yerken, kaşığma goz dikmek 'ie, f aDana eti, yahud dom^z eti tadında, yıyene guler; mıllet vrrd.r, yurpurtanm yenılmesi içın, suretı mahsusada yapıl hba, oylece ayıbdır. hatta bunlar.n aaha lezızı oldağu, ay kokmuşunj sever, mıl'et vardır, kurba mış takımlar vardı. ğanın ard ayağına bayıhr. Bedsvi, j e îşıttım kı, şehranızdeld bır ecrebı Kekemeliğin ilâcı Melımedciğin en değerli zafer bayraml armağanldlr. A'keıİn asker m komutanm rivayetı. arkadasîna, âmirine. ebeveynine, ai'esi efradlna, köyüne, kövlü komsuYeni Gine'nin örumcekleri de, Ame meğini avuçla yer; ekmek yerine pide mektebmde, pilâvı kaşıkla yıyen talebeNevvYork'ta, munhasıran, dildeki kusuna. yaranlna sevgilısine. yurdunun güzel.ikleıine vazac3ğl mektubr.kan askerlermin iaşesine çok yardım yıyen topluluklar vardır Pideyı kaşık ye ceza verılıyormuş; yahud ahlâk notu lann en eüzel numunelerlni. kahrcman'ık rrenklbe'erini havıdir. ed.yorlarmış. Yc.Tilebılmeleri bakjmm dıye kullanır; Çmlilerle Japonlar, baş kırılıyormuş. Ikısi de, bence, bırıbırm surları tedavıye mahsus bır hastane var Bu güzel kıtabın muharrirı : BAHRİ OZDEJ^lİR'dır dan degıl Ne de olsa orümcek, tırr.saha lıca gıdaları olan pirinç haşlamasını çif den kotü. Kaşık, yalnız çorba ıle kom Kekemeler, hımhımlar, peltpkler fı'ân bile benzcmez Akerler n, KUŞ avlama te nakkare çalar gıbi, ıkı ınce çöple yer posto içın kullanılır dıye de bir h'kmet hep o hastanede tedavı edilıyor. Demoste'nın. kekemeliğe buldağu çalar.na hızmet noktasından işe yarıyor ler. Italyarların makarna yemesi, ma savurulmuş. kara çozer gıbidir. Kavunu kaşıkla yiHesmî bir zıyafette o da, şayed sof kü taşından ilâç malum. Amerika'lılar, mu§. 30 Ağustos Zafer Bayramı ile havacılık haitası da başlanııştır. Bu haftanm 30 ağuslos zaferile başlaması bir tesaduf cscri değildır; havacılığın buyuk \e hayatî ehemmiyetini gostermek, bundan almıler ılnıı kesonraki 30 oğustoslarımızın ancak havaiitlerır.den zı^ade lara hâkim olmakla kazanılabılfccğîni yazâ.kları edebı paranlatmak için, havacıhk haftasının ilk çala. la şolıret kaşunu olarak zafer bayramımız seçılmışzanı;, oılar^ı. tir. Ancai XVIII inc. Turk Hava Kurumu başkanı Erznrum asrın ortasır.a doğru, bılhaasa Voltaire :n go=terır. Işte ıl.nin İtalyadaki bu yeni uyam. ilmi mudaiaa eden ateşin yazılarındaa meb'usu Şukıu Koçak, dun, Turk milşınaan soıuaJır kı âLmlçr zumresı ara sonradır kı ılme karşı olan hassasıj et ve letine hîtaben neşrettığı beyannamede, s.nda deıln bir faıklı'abrıa hâsıl cldu. fcîasa değışmese başladı. Âlımler Cs de «Artık toprak ve su goklerın emrınc girnıiştır» divor. Bana kalırsa «artık, karaBunlardan bir kısmı, hattâ büyuk bır ğıştıler. Bu asım âlımlerı hucrelerınds kapan !arı, denizleri ve goklerıle butun dunya kısml eski ustadlan kem?ll hurmetlc talim ve tekrar eder, yeni h>çbır şey madıkları gibi unlvciolteden ünıversıte uçar ınsanın emrine girmiştir» dımek aramazlar, sadece eski kltablaıi keminr ye de gıtmıyoıkr, lâtince^i artlk konuş daha doğru olur. Çeük kartalın hâkimiler; bu suretle tepeden tırnağa kadar I muyorlar. Salonlara devam ediyorlar. yeti ve hıikumranlığı kat'idır. Onu Hi• a.lâme» kes.lmeği Ü:I yak 3 ek bir pâye Gazetelerde yazıyorlar. Salonlarda mtm. malayanın karlı şahikaları ustunde sayarlar, sakın ve fayd IMZ bır ha>at ge. nunljetle dınlen.yor, o ılar da burada ve etratosferde kurduğu zafer tahtından çırirlerdl. Fakat dlt,or b.r kı>Ti, aksme ııandiklaıl yeıleıJe gorunmevı seviyor ir.dırecek kahraman henüı doğmamışolarak, maceracı, gtçırnsız, huysuz kim lar. Fılozof bir takım hanımefer.dıler bu tır. Asırlar boyunca bulduğu eski ve yeni selerdlr. Bir üniverslteuon diğerine gı zsmanuı âlim ve mutefekkirlerila dost vasıtalarla, karada >uruyrn, suda yuderler, aıaştırma^aıınia istıkrarsız, yerı olj>or, ilim ve felsefeJe.ı bır =^ev anla zen vc denizın derinliklerine dalan injn san. ancTk zekâ ve teknıkten t.ıkır.dıfı her şeye karşı mutecesslstiıier: ÇunKu dıklarınl zannederek v ırl3nıvorlar. kanatlarla uçmağa başdıktan sonradır eskller kendilerini ?r*lk çok az tstrı.n Henjz felşefen.n hakm olmakta deediyordu. Bu iudalsizlıkleri yüzunden vam ettlği bu aslrda bile iimin dunvaya ki arz dediğımiz ihtiyar kureye tümahalkm istıhzasmı, klllsenın kızgınlıgmı, hâklTi olması lâzlm g^ld'ği \a insanlığın mıle hâk.m olabilmiştir. Vanm asır önce, henuz «ucak>> denimcslektaşlarının muahazelerini, ö'.ebe. ıstlkbalinin âlımlere bağiı olduğu anlarlnın iftıralarlnı celbsderler. Eskllerin şılmağa başlamış bulınuyordu. N.tekim len mahluk, dogmağı çalışırken havaen büyüklerıne ve hattâ Arlsto'ya bile bu asrın en zcki ve en keskı.T nazar!ı cıhğın ilk mujdecilerinden biri soyle çok hurmet etmezler. Gözleri na7İye düşünurlerinden biri c!an Voltaire, şiır= diydrdu. değıl, istlkbale çevrilmiştır. karşı şiddetl^ mec'c'ıb olduğu halde «Kuşlar gıbi uçmak arzusu, insanlık İşte ilmı yenlleştiranler de bunlardı. Nevvton'u her dehama fevkinde göru f.adar eskıdır. Insan, artık bu ukuaiıne varmak ve kanatlanıp uçmak useredır. Fa.iat ne çllelerden, ne sefalet ve ne yordu. hayal sukutlarından sonra! Kİmi menBununla beraber henüz pek az labo Insan, havadan ağır bır vasıta ile uçmafalarda, kımi zindanlarda, klmi açlıkia ratuvar vardı. Fakat XVIII İnci asrın ğa başladıktan scnra. dur.yaya hâkım can veriyor, kimi diri dirı yakılıyor.Kimi son rubunda başta Lavoisieı olnak ü olacaktır. Bır gun arz sogumaşa başnın evi yağma edillyor: Kımi eserinin zere klmyanln da temelleri atılıyor. ladığı, yahud da dunvanm toprakları ve tabı ^mkânlnı ancak ölüm ddşeğinde Kimya ve flzlyolojinin babası sayılan b j denızlen, kendilerini doyurmaga yetişidrak edeblliyor ve bunlar da yerek za. adam laboratuvarına kapanıyor, terazi medığı zaman ınsanlar, bajica dtınyalan manlarınln ve gerek bütun zâmanların lermi, termcmetrelerini yapıyor. Tecrubi fethetmek içın, kuremızden uçup gıdeen büyük âlim ve mutefekkırleri oluyor. metod hakkında bır şcv vazmanıak'a ceklerdır. İnsanlığın ve medenıjeün ısgitti Galilee başta olmak üzcre Descartes, beraber bütün eseri tecrubi metad:ın tıkbalı gok'erdedır ^ Çok eskı zamanlarda ilim adamları Vesale, B.D.Palissy, Servet, Harvey, Ba. Bır ır.uddertenberi şehrimızde b u l j . canlı ve muşahhas birer orneği oluycr. Hcrk"si gulduren bu sozlerin söyl^nnan Harıciye Vekıli N'uman llfiemen bıraz slmıbaz, bıraz kâhin, biraz rahib con. Ambroise Par^, A. Kircher, Kepler, Nihayet Avrupanm bugjn gördıiğu. diğı gunlerde, uçak, henuz yavıu bır kıış cıoğlu dun akşamki trenle Ankaraya ve biraz da şaırdıler. Daha çok esıarla Copernic, Cesalpm hep bu kurbanlar a müz müthQ kudret ve serveti ilim a bile değildi; ancak sıçrıyabılen bir çedonmuştur Nuıran Menerrencıoğlu 1? drtülmuş bir şahslyetleri varJı. Yıldlz. raslrdadır. Ve her ilm.n kurucusu bir damlarmın tabiat kuvvet ve servptlerine kirge idı. İnsanlığı goklere hâkim kılmak ta^yonda Valı, Emniyet Muduru ve se ları tarassud ve hastaları tedaviyı dinî ukubetle karşılanm.ştır. Ancak XVII nci karşl temln ettikleri mu^bet bilgıler sa icin uğraşan bu adam, bir gun bu «infırlerden bazıları laraf»^dan teşyı edıl âyınlerle karıştırırlar, bu suretle llınıasırdadır ki jliT. adamları kibarlarm na yesinde olmasına rajTien ilim ve ilim sanlık kadar eski ulku» uğrunda duşjp mıştır den ziyade dln yaparlnrdı. Ancak zama zarında bir parça otorite kazanmağa adamlarına verilen 'cıvmet ve ehemmi can verdifi zaman. ucak, kuçucuk kanının ılmî bllgılerini harıkulâds bir su. başlamlştır Fakat hâlâ edebiyatm nâçız Varlık vergisi tahsilâtı yet bunların hakıkî d°5erlerıle mutena natlarile sadece daldan dala atlıyabiien rette kavraır.ış ve top'amlş olan Aıls bır hizmetkârlndan .baret kalmıstır. Gü. Varlık vergısınden yap'lan tah^ı'ât sib olmaktan henuz çok uzak'lr Fakat bir yavru kuştu. Aradan yarım asır bile to'nun eserlerındedlr ki ıİTiin kcndlsin zel soylenek, güzpl ynzmrk s?natı hâlâ 205,000 000 hrayı bulma<;H..r. Defteıdarne ypnılsa, is^kbaün h^kikî Turdd ve gecmemiştir. Amerikalı VVright kardcşden lki asır once temelleşmeğe başlamış her seyin fevkinde sayıhyordıı. Buyük lık vergıyi vermıyenlorden 200 k.şılik rehberi bunlar olacaktır. Ierin ilk ucuş denilmeğc lâyık olan babır lısteyi daha Ern \et I.Iudurluğune olduğunu eöruyoruz. Bu temtUerİ atan. «aııları, yanılmıvorsam, onuaııızdcki ların Thaks, Aıch.mede, Euclidî, Anaxaverrr.ek uzeıe hazula ıiı?tır. sene. 40 ıncı vıldonumunu idrak edecekgore, H\pparque, H'.ppacrcTe gibi on par. tır. 40 >ıl içinde insan zekâsının ve moGalatasaray lisesinin 75 inci r.akla sayılacak kadar az ve radir kim=edern tekniğin yarattıgı çelik kartalın ler clduğuna, hayatları hakkında pek yıldönümü neler yaptığını goruyorsunuz. Uçar inaz şey blldığlmızi ve eserlermden de san, artık durnaya hâkimdir. Galata^aray Lisesının yetmiş teşincı yıldonumu ;.arın buyuk bır mcrasanle ancak tektuk' kırmtllara sahib olduğuİnsanlığın ve medeniyetin istikball kutluhnacaktır. Merasıme saat 17,30 da muzu gene o büyuk antiklopedist Arısgoklerde olduguna gore. insanlık ve meto'dan dğrenmis bulunuyoruz. Onun tek Maaııf Vckıl.nın bır njtkıle bî.şlar.a. denivet camiasının şerefli bır ruknü caktır, B J iıutku eski \e jenı nıezun başma zamanının bütan ıhmleıını okut. olan Tutklü^un de istikbali goklerdedir. muş, anlamış ve yazm's olmaslndan da ların b ı e r nutku takıb edecektır. Uçar bir millet olmak. bizim en buvuk Bu tcplanUyı muteakıp hrzırlanan anlıyoruz kı butun ;llm o zamanlaıda ulkumuz olmalıdır. Çunku, yalnız istiktek bır adamm harıı olabilecek kadar galerı davethleıe goıterılecektır. bal değil: istiklâl de ancak uçar milletazdl. ve rulajsadafuza, 125 Yarın ramazan lerin hakkıdır. ILm vadisinde ancak eskı YunanlılaYarın ramazonın bırıdır. B j sere rm tanınması belkl de es>kl zaman llmıGelecekte bir 30 ağustos günıi, Nuri De yalnız elektr.k tes^atı olan mımueleı nı yalnız bunlar vasltası.e ve bunlann miragın Gok okulunda 28 ve Turk Ha'.a de ten\ırat yapılacak'ır. istanbul Muf eserıerlle tammış oİTamızdan ılerı ge BU AKŞAM SUADİYE Şenyol ÇINARUİBI Ti>atrosunda Kurumnnun ttimesud ve İnonu kamp*:'ığ camilere lâızlar tavın etmışt.r. larında 280 havacı gencin yerine, bu rallyor. Bunun için eskj zamdniaki Karkamların onune, bir kac sıfır daha ilâve Et fiatlarını indirmek için tacalılar, Yahudıler, Paıthea'ier, eski İ Halk Sanakârı İSITI3İ| DÜmbÜHÜ Tem.llı ederek binlerce, on bınlrrce Turk gmci Busun Beledıjede et 15.n1 tetkık et ranıler ve hattâ Romahlan.ı ilim tari. San'atkâr AHMED GÜLDt'RÜR blr'ıkte kanatlandığı vakit, bü ülkuye kavuşmıış hmde yerlerı gdrulmedıJİ gibi eski Hırd mek uzere bır toplantı yapılacaktır. olacağız. Okuyucu: SABRIIT; TOKSE&'ın isrıraklle Ete narh konulması ve mu'eahh alerın ve Çln medeniyetın.n İlme olan hizmetler: de ayrıca tctkıke muhtac oır vazimezbahadan et almalar nın onune ge. ÇİFTE KÖY DÜĞÜNÜ Şarklll oyun 3 Derde çJrne^ı ve hay\ an naklıyatının daba yette kalmış bulunuyor. Daha sonıa Roma vo İskenderiyede Yarln akşamdan itıbaren Beyazld Lâ'e Bahresirde Rsmazan muntazam bır şekle sokulması ıçm Devlet Deniz ve Demivyollarıle temasa parlıyan ilim hayatı da bu zlkrettığl munasebetıle her akşam ISMAIL DÜMBULLÜ temsil'eri mlz Yunan ılmmden geliyordu. Bu zag.rışılrnesı duşunulırektedır. «Tanin» refikimiz manın ilim adamları da anslklopedlst, is'anbul meb'usu Huseyın Cahıd YalFevkalâde kazanc vergisi gıameıci, edebiyatçı, doktor, fılozof, so. Kadasıiosa İkmJ edılen Suıuıı maha.leslnm askl cedvei'eri bu mahallede çın «Tanm» gazetesını dunden itıbaren Fevkalâde kazanc vergıs.ı.n tah=ılı fist, çok kere de ba?kalfrınln sııtmiçın verılmış olan muddet bu akşam m dan geçınen tufeylilerdi. Bir kısmı aa Buyük cami ıçerısınde asılmlştlr. Bir İtirazl olanlarln iki ay zarflnda Takslmde tekrar neşre başlan'ştır. ustadı tebrık ha> et bubcaktır. Yarındsn ıt baren sckak üzerlerlnde dükkân halinde mek SlraservıİPr caddesmde 48 No.da Kadastıo Müdırlyetine müracaatleri ilân olu eder, arkadaşımıza basarJar d'lerız. n "r(8561) \ergı yuzde on zamla tahs 1 edılecektır, tebler açarak hiç de büyuk bir kıymeHususî, ecnebi ve ekalliyet Eskişehirde yeni bir gazete ti olmıyan derslerir.i pek pahalıya samekteblerinin ücreti E^kışeh.rde akşamları «Eikı^eiiı» ıs tarlardı Verdıkleri derçier de eski rret.n. Hususî, ecnebi ve ekalLyet mekteblemıle >enı bır gazete mtışara baslımış lerın tefs.rlerı ve rayi.de bır tfklm be. ı.nden bır kısmı Maarıf Vekâletme tır. Refık.n.ze mavaffakıyetler aılerız. lâgat ka.delerl jdi. Bu de\lrde ılmî hlç muracaatle mekteb ücretler.nıi artırılb.r keşif ve yer.lllk goru'rnez. Elıen, PİİBir valimizin gösterdiği ması ıçm musaade ıstemışlerd r. Bu ne ve Gallen (Galinüs) gibi şohretleun ır.u.aade verıldığı takdırde mualhm yetışmeleılr.e rsşmen llmin tekrar dobüyük şefkat ucretlermin de artırılması lîtenâecek. ğum zamanı henuz gelneml^ti. îçel vılâyetıne tâbı Gu> ar kasabası Tesisatını tamamlıyarak piyasaya kuru Orta zaman, taassub galeyanile bütun ahahsmden çıftçı Tevf k Akçe ımıasıle Avrupryı sardığı zamm'.Jrdî zavalll aldığ.mız bir telsrafta dcnılıyor kı: ve tam evsafta tutkal çıkarmağa baş «Kasabamızda doğuramıym ve çocu lllm yegâne sığınacak \eıi serbest ıçtl. ladığını saym müşterilerine ilân eyler. ğunun alınması içın yakm bır hastane hadları koruyan ilk Islâm dünyasında ye acilen kaldırılmasma zaruret goru bu'mus, dort beş asır ancak burada geMuhakkak müracaat. Bahcekapl. Cernanva han No 44. Tel 2287S T İ Y A T R O S U len fakır bır koylü kadınınm bu vazi lİşeblİTİştl. Fakat nhajet orada da 50yetını, S.lıfKede teftişte ıken haber alan nerek İstanbulun fethinden sonra İtal. Spor el kitabları teslim müddeti bir ay uzatıldı valımız Tevfık Sırrı Guc, derhıl otomo yada yeniden doğmaŞa ve kıymet kabılmı gondererek hâmıle kadını Süıfke zanmağa başlamasl ilmln her zaman ve Maarif Vekilliği Beden Terbi.vesi Lmum Müdürlüğünden: Usküdar Bağlarbası hastanesme naklettırmıştır. Valımızm iıekânda yetısen bir mahsul o'mayıp Çeşıdh spor konularl üzerine yazdlrılacağl evvelce i'ân olunan (Spor bu şefkatli hareketi mahıtte buyuk ancak müsaid şartlar iîtıyen ve ounlar Oğretme El Kltab'.arl) nm 20 ağustos olan teslim müddeti. görü>n lüzum üzemmnetle karşılanmıştır., slz gellşemiyen bir mahsul olduğunu rine bir sv uzatllmlstlr. (8368) Prof. M. Şehib Tunc HÜKÜMDflRLflR CUNÜN EN MERAKLI KrTABI HUSUSÎ HAYATLARINDA Beyoğlu Kadastro Müdürlüğünden: İsîanbul Kazlıçeşmede TUTK AL Ltd. Şirketi RAŞID RIZA BU GECE Çırapan Bahçesinde bu eskı Yunanlının usulunu, bır parça modernleştırerek, yırrnı beş senedır tatbık ediyorlar. Tedavı usullerı tiirlu turlü: Kımine kavuçuktan balon, kım^ne sabunkopugu şısirtıyorlar. Fılhakıka yapılan tecrubeler göstermış kı, dıl kusarlarını duzeltmek ıçın, her şeyden evvel, nefesi burundan değıl, sğızdan verme usulune alışmak lâzımmış. Bunu temin ıçm de, Ameııkalı hekımler, bu mukemmel çareyi bulmuşlar. Bır de, bu gibi kusurl^ H malul olanlarda mutlaka mevcud slkılganlığa care buİTı3k meselesı var. Hast3r.enın ı;;.m,ne, bu hastaları, cemlyet hay?.tma al.ştırr.ak keyf.j'etı de d3hi'. Asıl mühim mesele şu: Bu hastaneden çıkan, tedavi görnjş her hasta dllini fazla kullanmak mecburıyetinde bu. lunscağı işlere yerlesjnliyor. Sancılık, radyo spikerığı, hatlbll'î fılân gibi Geçenlerde, hastane. yirmi belnci yılddnümünü kutlamış, bu vesile ile, 50 tane sabık kekeme, nutuk söylemiş. Hem de soy'edıkleıi njtuklar g£yet parlak olmuş ve onu dlnliyenlere sormalı''. uzun sürmuş. Kekemey , bu derdınden kurtarmak İyi ama. su nutuk kevflyeti de gösteriyor ki, dil bir defa çozüldü müydü, zembcregıni sıkıştırmak zor oluyor. Hastaneje, b r de «tedavİGen scnra, dllı ıtidale alıştırma» Davivonu eklense' PÜ0V5 kaşık ve ceza Kekemeliğin ilâcı Asker Mektubları Fiafı 30 kurus!ur. HİLMİ KİTABEVİ HV