1 Ekim 1943 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

r GAZİANTEBLİ ALİ DtLER Vatandaşlann Bayramrnı kntlar re Tanndan hayırlı ve çok bayramlar temenni eder. Taksim, İstiklâ! eaddesi No. 5 Gazianfebli ALİ DtLER J 20 nci ytl sayı: 6872 u m h u ri yel İSTANBUL CAGALOGLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Poeta kutusu: Istanbul No. 246 &M1& I BfTlIICİtBSrîti ' Bedrl Sahmi Cahid Sıtkı Celâl Sdayranll Iiunü"nıın siirierini Said FaikTn hîkâyesini ve en salâhiyetli imzalartn toayokıji. mimari Ekonomi, Musikl h«»1 M | M yazüan bir araya toplrvan pCMUASI MET I 943 BU Gİ Ü, ÇIKTI • Telefon: Beşmuharrtr: 22366. Tahrir heyeti. 24298 İdare v Matbaa klsml: 2129924290 Sovyetler Dniepr nehrini geçiyor Kızılordu KiyePe karşı yeni bir taarruza başladı Sarsılmaz inanç ~ Bngün Bayram ~, BugSn Şeker Bayramıntn birinci günüdar. Gazetemiz, yerini Kızılaya bıraharak, bayramın ikinci ve açiincü gönleri inti. aar etmiyecektir. CUMHURIYET, »evgili okayucularının bayramtnı tebrik eder. Almanlar Napoli ehriııi boşaltülar çlu paktın jıldonumu munasebetıle, gazeteler, Hıtler'ın "Mussohnrje icktiği telgrab \e oüdan aldığj cevabı neşrediyorlar. Bnbinni sıcak \e jurekten kelinıelerle tebrik edcn ıki de\let adamı, harbin gavesı olan zaferden umidlerini hlç kestncmıslerdır Bu hususa dair sarsılmaz inançlarını karşılıklı tekrarlıvoriar. Londra 30 (a a ) tngllterenin İsZafer, muajjen bir nisbet dahflinde panya buyuk elçlsi Slr Samuel Hoare maddi imkânlara bağlı bir nesne ise de, çarşamba akşamı soylediği bir nutukta biz oııun, daha buyuk bir nisbet dahişoyle demiştir: linde sarsılıraz tnanrlara bağlı bir peri < Harbin son safhasına ginniş oldukızı olduşunu ıvi bılen bir mılletm çoğumuzu zannediyorum. 3u safha uzun cuklarıyız O sadece bir hesab işi olsaydı, oîabılir Veya içlmizden bir çofumuzun hrsaba sıgmıyan ımlletleıin savas alan. daha bir kaç ay evvel imkânını tasavvur (•mnda hankalar varatt'ğını tarih biç Şark cephesinde muteharrik Bus sahra tankları ilerleyiş halinde edemıyeceği kadar kısa olabl'ir. HaHbir zaman kaj dedemezdi. kdtte bu, pist uzerinde yaoılan son fakat ne ja'an sojlıjelim, yııkarıki turdur Ve bunda butun dünTanm hıtolgraflar, o saısılmaz mancııı mahiyetıraıl arttırması lâzımdır Almanlann ne daır bızı istedıgımız gıbi aydınlata. kaçmak yolunda olduğunu midığımız su madı. Ustun jaradılışh bırer şahsıyet sııada hızımızı muha'aza etmeırlz İİoluuklarından suphelenmediğimiz H't. zımdır. Hitler'ln mâni crfmak iste#ğl Irı'Ie Mussolıni, zafere inanmasalardı budur O, Mutte&klerin harbden yorulbugunku fırtınava zaten a'ılmak isleluczlerdı. Bir Mİdanben ters gittıği gorulcn talıh ojunlanna rağmen onlar S*ockholm 30 (a a ) Br tanova* dan öğrenıldığms görep Dınyeper'ın sol belkı gene uıanclanndan bir şey kıvbet Ru«lart Kremençug ve Darru'sa'nln kıyısında Prıpetın nvınsab cihetinde memıslerdır. tahlıvesı savesınde Dınyeper"m şark sa buîunan bir Rus koprübaşı Sovyet kuvCenubt Italyada, efaenuniyeHi bir tren yoı kavşağına hucum Fakat zaferı yaratan inanç bir ıki ada. hılını Alman me'vzılerınden temızle \etleri tarafmian genışletılmij ve bu General Eisenhower Amertkan umuml den evvel Voltumo nehri Uzerinde munıın sahsî mancı degıl, mılvpnluk kııtle. dıkten sonra ku ef e karşı yenı bir taar ku\\etler, şıdc'eth ıruharebelerden sonkarargâhı 30 (aa) Pampe4den 8 ld kavemete teçebbüs edip etmiyecegi mal«"rın sarsılmaz mancıdır Uçlu paktın ruza geçmışlerdır. ra vazıyetlerını sağlamlamışlardır. lometre öteye geçen 5 inci Mıittef* or lum deglldir. yııdonumunde bırbırini tebrik eden ıki Ru^lar, Dmvener üzerınde ve Kıyefın Alman tebliği dusu şimdıkl halde Napolıden 16 ouçuk Foggia kesiminde 8 Inci ordu 14 kllodevlet adatnı, jazılarında Alman veja karşmnda bıılunan TrukhanosıOstroi Berlın 30 (a a) Alman ordulan 1 «lametre mosafede bulunan Torro An. n etre lleriemiş ve Adnya,ftk sabJlınde İtaljan mılletlerınden bahsetmıjor, jal. ada^ıle Todt teskılâtı tarafından b^ baskumandsıılığının. tebliği. mmclata'yı topa tutmaktadır. Bu ordu Manfredonla şehnnl zaptetmlştlr nız kendi duvgıılarını ileri snnivorla'. j ılerı müdafaa Eisfeını halıne getırılen Muhım duşman ku^ vetlerınm Kuban nun Mrlftleri Tcrre Annunc*ata'dan an Almanlar Napoli'yi boşaltmifiar Bu itibarla dum anm gozıı onune se adalardan murekkeb dığer bir grupu da koprübasmm merkezme yaptıkları t«Stockholm 30 (a a 1 «Aftenbladet» cak üç kllometre mesafede bulunmaktatilen tebrk telgraflanna bakarak harbin ışgal et^rışlerdlr. Bir Alman <caynağın(Arkaaı sahife 3, stitnn 2 de) gazetesmin Berlırden aMığı bır habere dır, Mütteftklerin ilerlemesi karşısında scnuna daır uruzlu pakt devletlerı hesa. Almanlar gerl çekilmektedir Doğu ci gore, AİTian askerî soz'u^u Almanlarm bına ujgun bir tahmınde bulunmak gııçhetinde Almanlar, tnglliz Amenkan kendı cenahları uzerıne bır muttefık tur. ilerlemesinl geciktirmek için kopnlleri ıhraç hareketi halırde Alman ordularıItaha harbe giıdiği gun Venedik sahavaya uçurmaktadırlnr Dun dıişman nın vazıyetmi muşkul kıldığı zannedıraymın balkonundan halka hitab edcn hatlanna en zhade 8 kılometre ^e en az .len btr komüıııst isvanmdan sonra Mussolini, tıpkı sinıdı japtığı gıbi hem 1700 metre nıifuz edümiştir. Mırtefık Napolivi tahl >e etüklerinı bıldlr ttlgrafla değıl sifahen. zafer gunesinin kıt alan Sin Severino'vu işgal etmışîer mistir. ınutlaka Italjan ufuklannd* doğacağını dır Duşmanm Napolıyl tahlne etmegur bir sesle sojlemıstı O zaman Duçe(Arkası sahife 3, sütnn l de) nın jureğındcn tasan bu sarsılmaz inan. ca butuıı Italyan mılletınm bağlı oldu. ğunu inkâr etmek hemen de imkânsızdı. Sir Samuel Hoare Sokakta gezcn, mevdanda dolaşan, kahduklarını umid ediyor Almanlar, hâdi%cde, lokantada, sınemada oturan, adına selerin seyrini geciktlrmek ve boylehkle halk dedığımiz kalabalık, avucları pat. Ankara 30 (Telefonla) Adapazan harb yorgunluğunun nettcesinde bir 1ıcasına onu alkışhjordu. ve Hendekte vuku bulan zelzeleler uzepazarllk yolunun açılmasını tetıln etHalk kolay başarılan dairaa alkıslar. rlne buralarda yıkllan yerlerln İman mek isüyorlar » Onun içm alkışlatmak başka, inandırAdapazarnda 100 ve Heidekte 50 ınak baska şeydir Bundan uç yıl once ınşasına karar verllnısti Bu ınşaat kolay bir zafer umıdile harbe kanşan Işlnde jolsuzluklar yapıldığı ve 3 bın Berlın 30 ( T P ) Son gtmlerde (rerek Anglo . Amerikan \e gerek bazı Italvada, fasist seflerınin halkı guç \e lle 6 bın llra arasınca mal o^an. bir evm tarafsu memleketler basınlaıında Almanja ile Sovvet Rusya arasında gızli bir ıstııabh bir savaşa hazuladıklarını du> on Iki bln llraya kadar ıhale ed'ldiğı muka\eleden bahsedılmesı nvunaseberile Berlın salahijetli mahfıllerınce vazi\et madık. Tam aksine, artık zafer saatının şayi olmustu Bunun uzerine Nafıa Veşu yolda izah edılmektedir: çaldığı, asırlık Itahan emtllerinin >a. kllı Sırrı Day Anadolu Ajansına aşağjkl Alman harıcıvesinde de tebarüz ettirilmis ve Alman Haricive Nazırının 27 lunda jerine getırileceği sojlendl. Uç beyanatta bulumıuştur: ejlul tarihmde so>Iedığı nutukta bıldirilmiş olduğu veçhile bir AlmanRus gız. yıllık talih>;iz bir seri muhaıebelerden li anlasır.asının ıhtımal dahilınde olup olmıvarağl hakkmda hukum \ennpse lu« Bu neşriyat Vekâletimlzce hayret sonra Mihver kn^etleri Tunustan a j . zumlu olan butun elemanlarııı bu nutukta mevcud bulunduğu ve boKeMzme rıhrken Mussolini gene zafere daır sar ve teessurle karşılanmıstlr. 20 haz!ran karsı olan barb hakkmda Alman noktai nazarının vazıh ve açık bır tarzda bojtılmaz inancını açıfa vunıvor ,onn gene 10İ3 tarlhindeki yer sarsmtisindan elece ıfade edılmis olduğu beyan edılmektedir. f elkıslnan eller bulunnyorda. Fakat bu htmmıye ll surett« zarar goren AdapaBerlln 30 (EP) Alman Propagansarsılmaz înancma rağmen Duçe nzun zan ve Hendeğın kıştan evvel r çatı altıda Nazuı Dr. Goebbels haftalık «Das zaman hukümet basmda kalarnadı. Kut. rid alınması \e âmrae hizınetle inin sekReich» mecmuasmın son sayısında çıkan Jcnin, hiç bir zaman ciddî obnadığı mev. teden kurtai'1nası lçin huku"netçe all1 yeni makalesınde onumuzdeki aylar dana çıkan inancı temellerinden sarıl nan kararlar ve Bu%uk Mlllet Mpc ı=inlçlnde Almanlar tarafından yeni asker! rrustı. O kadar ki hapse atılan Duçe'>i dcn verllen dlrekt.fler Vekâl»t!Tilzce tedbırler alınacağıru habe vermekteLurtarmak icab ettıği zaman, onu dort e^ıemmıyetle ve hessasivetle takib edîldlı. Dr. Goebbels'in kanaatince Alrranhâita once aDbshjan yurddaş elleri ye. nıiş ve verllen kararhrın tahakkuk etti. lar her nekadar halen kayıblara tahamrine yabancı eller vazıfe almak zorunda ılimesi içın yukaek muhendls vj mlmar(Arkası sahife 3, sutun 3 te) Nafıa Vekili Sırrı Day mul etmekt« ise de, oldurucu bır buhkalmistı. ran kat'lyetle bahls mevzuu değlldir Bugun son zafere olan sarsılmaz inan. Netıce itlbarile her muhanb mem'eket cmı t i r daha tekrarladığını gordıığumuz bu nazık savasta buna benzer vaziyetler Duce bu sozlerüe bir realite ifade edegeçlrmistır bılmek icin, hersevden once kutle>e Nazir maka1eslnde aynen so/le dedonnıek, onu inandırmak \e soııra ona mektedır ch\anmak me\kıinde bulunuvor. clnglllzler Duikerque'ten sonra bolAhnan milleti dort yıldır gorulmemis şevikler Alman kuvvetlerl Moskovayı fedakârlıklara katlandı Yuz binlerce a. «aTnak uzere olduğu sırada AmerikılıNADİR NADt lar Pearl Haıbour'dan ve Phlltppin'lerı f.Arkası sahife 3, sutım 4 te) kaybettıkten sonra ayni vazlvette İdiler Onlar da butun bu vaziyetlerde, ort"da me\cud muşkullerl yenebllmek ıçln butun mıllî kuvve^leri bır nokta uzerinde tekslf etmek zorunda kalmışlard r Almanlar dahi bl'hassa ekserisı oa=langıcdaki zaferler savslnde elde edılebılen bu^uk lhtıv=ıtlardqn İstıfade Gorızia 30 (EP) İtJjan eaebllmeleri bakımndan butun k'ivve G^nerall Malagufl nln Gorızia şehlen bu şekllde tekslf edebllecek durum. rlni IngıLz Intell'^ence Service dâdırlar . ajdnlarından blnbasl \VJhan Jones aiımandasındakı ası Slo^enlere tesUm etmek sure'ıle b ıyuk bir ıhan°t yapmıştx Malagutl Sloven çe elemin ve Hır. vatıstandan eelmekte o!an cete'eı n ceh re g)rTiel»rıne ıntızaren Almanları o^alimağa çalışmıst r Zat«n Slo en çeıelen Itahanlann bj mmtakaia bu nutuk söyledi Pompei tamamile harab olduSalerno'da Ingiliz kaybı Samuel Hor beş bin kişiyi buluyor diin bir «Harbin son safhasında bulunuyoruz» Âlman tebliği hücumîarın puskurtuidugunu bıldınyor eden Mrittefik askerlerl Zelzele mıntakasını imar işinde suiistimal var mı? Bir Bulgar gazetesinin makalesi «Tiirkiye ve Bulgarislan Balkanlarda en mehim iki unsutdur Sofya 30 (EP.) «Mir» gaze:esmd« întisar eden bir makalede şoyle denmektedir: <Bulgaristan ve Turklys harbin tehîikeıerinden kendllerinl .iıuvarfakıvcü* krruyabllmiş iki devlettir Musterek tehlikeler ve bunlarm bertaraf edllmesi içln sarfedüen müşterek mesai kerdl'e. rlnl mazlde ve istikbalde musterek menfaatlerle bırleştlrmıştlr Turkl/e, Bal. kanlardakl İnkışafla'da haklı bir llgi gostermekte ve Balkan yanmadasmda sukun ve huzurun temlnlne çalismaktadır En mıihimmi bu sukun ve huzu» ru temin eden unsurun haricde değıl, bunun içın anlayış gosteren bir Bdkaa devletinde ohnasıdır. Bu Jevlet Bulga(Arkası sahife 3, stttun 3 te) Nafıa Vekili Sırrı Day diin etraflı beyanatta bulunarak meseleyi izah etti Rus Alman gizli anlaşması meselesi GÖBBELS'in YENİ BİR MAKALESİ Sîoven çeteîerile şiddetli savaşlar Şehir tiyafrosu Şekspir'in bir piyesile açıhyor Görizia şehri bir çok defa elden ele geçti Eisenhover Badoglio (Arkası sahife 3, sutun 1 de) .1 I^ondra 30 (Radjo) Muttefık ordular başkumandanı General Eısenho. vver. mı«TU ItaKa hııkumetj baş\ekıh Mnresal Badoglio üe bugun Ingitiz saffl harb gemısı Nelson da bulusarak Ialjanın Murtefıklerle bırlikte harbetmesı mrsrlesım konusmuslardır Muzakerat mevzuu Itarja harb gucunun Muttefrk. ler lehıııdf kullanması ve bojlece Bırlesik milletler arasında sayılmasıdır. İtal. van lıukumetınin hahhazırda gozettiği gaye budur. Mozakerelerin iyi br hava dailarnul^ ««telerle rauradele'.e calıscn icinde ceroan etüki bUdirİlivor. Şehir Tiyatrosu artistleri mevjim'n 1K pıvevinin durku son provasında soldan sağa Behzad I. Gabb, ve Sua.vi Tedö (XWDSI S nncü sahifemizdedirOj