3 Ağustos 1943 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Büyük bir alâka Ue karşüanan Dr. Cemal Zekinin Evliiik ve Mahremiyelleri Adll eserinin hiç mevcudu kalmamıştlr. Tenasül bilgl ve terbiyesinl, açkın fîzyolojisini bütün inceliklerile ardatan (500 sahlfelik) bu pek klymetli eser yeniden baslllyar. BEKLEMENİZİ tavslye ederfa. Inkılâp Kitabevi (Satış merked). 2 0 nci ytl sayı: 6 8 1 3 umhuriyet İSTANBUt CAĞALOĞLÜ Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: Istanbul No. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrfr heveti: 24298 İdare ve Matbaa kisml: 2429924290 BİR KOCÂNIN "^ BAŞINA GELENLER Çeviren: Vâlâ Nureddin p M t i f Bu romanl okuyacaklar, sen düşkünü züppe bir kızın, fakat ihtirasslz blr erkeği İ aervete nasll sürüklediğıni nasü bedbaht ettiğini Sğ 100 Krş. ARİF BOLAT Sa'ı 3 Ajjustos 1943 Sicilya Harbi Son Safhaya Giriyor Mühendis mektebinde tören Müttefikler dün umumî taarruza geçtiler Yeniden birçok şehirler zaptedildi NapoIFye ağır bir hava hücumu yapıldı Donanma sahilleri dövüyor Londra 2 (B.B.C.) Sıcilya muharetoesinin son ve kat'î devresi başlamış. tır. Bugün Müttefik ordulan bütün cepfae üzerinde umuml taarruza geçmişlerdır Doguda Katanla kesiminde, sekizînci ordu Alnıan esas müdafaa hattına karşı hücumlannda Istaria ınnağının şimalınde köprübaşlan kurmaga muvaffak olmuştur. Taarruzdan evvel Montgome. ry seklzinci orduya hitaben blr günlük emlr neşretmiş ve şöyle demlstir: «Sekizinci ordu erleri, bize tevdi edilen vazifeyi ifaya devam edlyoruz. Almanları kat'î surette Sicilyadan ataca. ğız. Cesaretle llerliyelim, ufurunuz açık oteun!> Merkez kesiminde Kanadallıar şiddet11 mukavemete rağmen Almanlar tarafından kuvvetle tahkim edilmiş olan Ragalbuto şeiırl istıkametinde ilerle. mektedirler. 7 nci Amerikan ordusu yeniden üç şehir zaptetmtştir. Kara hareSiriJyada ağır kâtına işttrak eden hava kuvvetlerl a. dadakl mühim merkezleri Adrano, Baru dağınm etrafmda bulunan müdafaa dazzo, Milazao Paierno'yu şlddetle bom cephesl 100 kilometre uzunluğundadır. Me6Slnaya .cenubdan seldzlnci ordu 100 balamışlardır. (Aıfcası sahtfe S, stitnn 2 de) Dünkü merasİmde îstiklâl marşı dinleniyor Solda yeni mezunlar VekiUerimİzk blr arada Mektebin 60 ıncı yıldönümü dün törenle kutlandı Nafıa ve Maarif Vekilleri birer nutuk söyledi, mezunlara diplomaları verildi Harb snçloları •»** bir Miittefik topu mevzie götürülüyor Mihverin halen Slcüyada Etna yanar. İstanbul Yüksek Mühendis okulunun kuruluşunun 60 nci yıldonumu dun merasimle kutlanmış ve bu sene okulu bitırenlere de diplomaları venlmıştır. Bu merasımde Nafıa Veklll Sırrı Day, Maarif Vekiü Hasan Âlı Yücel, Mllli Müdafaa Vekıli General All Bıza Artun. arb sonnnda Demokrasiler kal ve bırçoi davetliler bulunmuştur. tarafından Mihverciler hak. Okul mıidüru, Muhendıs mektebinin kında tatbik edileceği ileri 1883 senesinde o zamankl Nafıa Nazırı suıulen nıuameleler arasmda, bellibaşlı Hasan Fehmi Paşa tarafından kuruldufaşist ve nazi şeflerinin tutularak nül. ğunu soylemiş ve salonda hazır bulunan letlerarası bir mahkeme önıinde sorguya İlk mezunlardan 80 yaşını mütecaviz çekilmeleri ve cezaya çarpılraaları bab mühendis Osman ve Irfanı haziruna si de ötedenberi sık sık duyuluyordu. takdun etnııştır. Bu guzıde mühendısler, Mussolini istifa ettikten sonra bu bahis hürmetle selâmlanmış ve alkışlanmı§tır. tazelendi. Şimdiki halde bir yere kapa. Okul «0 senede 1096 mezun vermiştir. Bundan sonra Nafıa Vekill Sırn Day tlldığı soylenen Duçenm Muttefiklere teslimi için mutareke şartlanna madde söz alarak demiştir kı: c İnkılâbımız tamaınen tefcnik ve konacağı, kalbur üstü gelen diğer faşistlerin de bu akıbetten kurtulamıjacd. ilme dayanan bir inkılabdır. MühendK. ğı ısrarla tekrar ediliyor. Bu gibi adam. ler ve doictorlar inkılâbın ön plânında lara herhangi bir e,ıkış kapısı bırakma. yer aldılar. Muhendislık Beisicumhurumak maksadile bazı tarafsız devletlere muzun yüksek takdiri, Maarif Vekılının hizmetlerile büyük başarılara ulaşacaknotalar verildiğini de bilijoruz. Hâdiseyi devletler hukuku çerçevesin tır. Reisicumhurumuzun ve Mülî Muda. den încelemeğe kalkmakta hiç bir fay. faa Vekılımizin teftlşlerınden de öferenda olraasa gerektir. Geleneklerin arka dıgimıze gore ordumuzun muhendislık arkaya devrildiği bir sırad», devletler. sayesinde çok ılerıye gıttiğınl arzederim.» Bilâhare Maarif Vekili Hasan Âli Yüarası münasebetlerini miisbet hukukun en nazarî bir yapısı sayılan bu ilim şu cel mühendisligimlzin Uk devirlerini besile aydınlatmıya çalışnıak boşuna anlatmış ve demışttr ki: c Bugun vatanımızın her köşesinde zahmet olur. Düne kadar bellediğimh devletler hukuknna indirilen ilk darbe, köprii olarak, bend olarak gordüğümüz harb suçlularının galibler tarafından şeyler teknığe verdiğımiz ehemmiyettu. sorguya çekileceği ıddiası da değildir. Ceddimiz Erzurumda top doktüler, Vi. Gerek geçen harbde, gerek bu harbde yana kapılarını dövdüler.» VekU, Mühendis mektebinden me. do\üşen milletler devletler hukukvnu zun olanlarm miktannın artışını hiçe sayan öylesine keyfî hareketlerde izıah ettikten sonra: bulundular ki artık devletlerarası bir rakamlarla «Biz vatan üstünde fabrikalar Ishukuk veya hukuktan söz açmıya imkân Üyoruz, köprü istiyoruz. Yalnız yebile kalmadı. rin üstünde degil, yerln altında da bir Burada bu hâdiseyi dncak reel şart. vatan lstiyoruz. Biz gökte de blr vatan ların gdzlüğile tetkik etnıekten bir fay jstiyoruz. Oradada gezanek lstiyoruz. da umabiliriz. MiUi Şefin dediği gııbl İlk kademede 6000 Harb suçlularını cezaya çarpmak isti. mühendie istenlyor. yenler, ilkin, harbi şahıslaruı açtığına, Rumanyada Ploesti petrol nuntakasindan bir bölge ve (Arkası Sa, 3, sfifaa 6 da) sonra da, o şahıslaruı ceza gormekle bundan böyle başkalarının kolayca har. be karar veremiyeceklerîne inanıyorlar. Eğer bu mütalea doğru olsaydı, yuka. nki iddiaya, hatta yannın mağlublan büe seve seve katılırlardı. Çünkü bir millet harbde yenilip bozguna uğradığl zaman, kabahati umumivetlc başmdakilerde bulur. Hukumeti başkaları idare etseydi neticenin daha iyi olabileceğJni, yahud harbin önlenebileceğini farzeder. Halbuki halkın bu tenkid edici görüşii, o anda içine yuvarlandığı kötümscr şartlarla ilgili bir ruh haletinden başka bir şey değildir. Ayni halk başka şart. lar altında yaşarken, başındaki adamlarla öğünıiyor, onları tanrı mertebesine yükseltmekten çekinmijordu. Hiç bir ferd, kendi isteğile halk nazarında tan. Londra 2 (B.O.W.) Hariciye Nezarıla^amıyacağı gibi, gene hiç bir ferd Berlin 2 (a.a.) Alman ordulan retınin tebliğıdır: kendi keyfile milyonluk kütleleri har. başkumandanlığmın teblıği: Italyamn yeni vaziyeti dolayısile, mabe sürükliyemez. Bunun tersine ina. Mıus cephesinde taraftmızdan yapılan ruf faşist Mussolini ile harb cınayeti suçnarak muayyen ferdlerin cemiyet irade. bir taarruz netıcesinde yeni arazi k a . lularından odan dığerlermin, bıtaraf ülsi üzerinde bu derece tesirli hir rol oyni. zancları elde edılmiştır. Hâkım dağllk kelere sığınmak teşebbüslerıne karşı, Buyabileceğini kabul etmek, yüz yıllık bir bir mevzi hücumla zaptolunmuştur. Sov. yuk Britanya hukumeti, Birleşik Ame: lar hi olan sosyoloji ilminj toptan inkâr rıka ve Sovyet hükumetlerile bir istışare yetler insan ve malzemece bllhassa ağır etmek olur. Ferdler, ruhî yapılıslannda. yaparak bu gibilere melce temin edil. kayıblara uğramışlardır. ki istidada gore cemiyetin sadece bir memesi için muayyen bazı tarafsız ır.emOrel'in cenub batlsında bolşevik!er;n ifade vasıtasıdırlar. Harb zamanlarında leketlere bir «ihbar» yapılmasına karar mühim tank ve uçak kuvvetlerile yapharbi seven, sulh zamanlaımda ııysal ve vermişlerdir. tıkları taarruzlar kanlı kaylblarla peri barısçı adamlann iş başında bulunma. Bunun neticesi olarak, Buyük Britanpüskürtulmüştur. Bu arada bir çok düş. sı, cemiyetin zamana gco değişen ihtiya hukumetinin Ankara, Bern, Buenos man tanklan tahrib edilmıştir Hava yaclanndan doğar. Bu itibarla harbi Aires ; Lizbon, Madrıd, Stookholm ve Vahazırlıyan da çıkaran da ferd değil, kuvvetlerimiz savaş ve bücum uçaklatıcan'daki mumessillerine, bulunduklan rile başhca faaliyet merVezlerina müsos>al şartlardır. memleketlerde bu hususun temini için dahale etmış'.erdir. 6 nakliye trenile Harbe sebebiyet veren ferd olmadığıııa lâzım gelen temasları yapmaları hakbir zırhlı trene isabetler kaydedilmtstir. göre, ferdi cezalandırmakla yannki kında talımat verilmiştir. Kandala^ka cephesinde Alman bom. Italyanın yeni aldığı vaziyet dolyısile, NADÎR NADl bacıları sık bir ormanda yolunu kestik Sovyetlerin merkez cephesi kumandanı (Arkası şahife 3, sütun % de) Jârkaa S». % putun | Ifi) General Zukof sahlfe 3. sütun i de) Ploesti bombardımanı Harb tarihinin kaydetmediği en ağır hava akını oldu 175 Amerikan uçağı Rtunen petrol sahasına 300 ton bomba atarak büyük yangınlar çıkardılar 36 uçak düşürüldü "Size Mussolini ihanet etti, şimdi de Badoglio ediyor Artık kuvvetlerimiz harekete geçmiştir,, Şimalî Italyada kargaşalıklar devam ediyor Mussolini'nin yeğeni Milano'daki çarpışmada öldü Londra 2 (a a ) Cezayır radyosu bu akşam atıdeki ıhtarı italyan milletine yaymıştır: «Yakm zamanda Müttefik kuvvetler anavatanınızda çarpışacaklardır. Vaziyetimız açıktır. Şiddet ve cesaret üzerine müesses rejımler sokulup atılmalıdır. Bu nokta uzermdeki kararımızın değişme. sıne ımkân yoktur. Fenalığa matuf kuvvetlerin kayıdsız şartsız teslıminde musırrız. Mussolini size ihanet etti. Şimdi ıse Badoglio size ihanet ediyor. Kararımzı beklemek içın durduk. 8 gündür ttalyan milletinin bu kararmı beklemekteyiz. Kuvvetlerımız harekete geçti ve onlara karşı koymak imkân haricindedir. Artık kapılarmıza geldik ve ılerideki barekâtımızda size harbin feci hakikatleri. ni tattıracağız., Italyaya yeni ihtar! Milano, Bologne ve Florance'da kargaşalıklar devam ediyor Berne 2 <a a.) oğrenildiğine göre, ttalyada halk, Müttefik uçaklarının şiddetli bombardımanlarma yeniden başlıyacakları hakkında baskumandan Eisenhower'ın yaptığı tavsiyeye uyarak bulunduğa mahalleri terketmek uzere acele etmektedir. Fakat ttalyan şimendifer işçileri ellerinden geldiği kadar grev yaptıklarmdan bu kaçış ağulasmaktadn. Amerikan h'berator fılosu Bologne ve Florance'dan verilen emir. Kahire 2 (a.a.) 175200 Amerikan lere itaat etmiyen erleri tevkıf etmek Liberator uçağı çok alçaktan, ağac yük. üzere acele Milanc'ya gönderilen Karasekliğlnde uçarak Rumanyada Ploesti blneri kıt'aları cuma ve cumartesi günü petrol tarlalarına tarihin şımdiye kadar kaydetmediği en müthiş taarruzu yapmışlardır. Öğleden sonra saat 2 de uçaklar petrol bölgesi üstünde görünmüş ve bir dakıka sonra bombalar gürlemeğe başlamıştır. Muazzam bir alev tabakası bütün bölgeyi derhal kaplamıştlr. Amerikn uçakları Akdeniz üstünde gidiş ve dönüş 3200 kilometre katetmek suretile uçarak havacılıkta kaydedilen şimdiki terakki devrinde fevkalâde bir rekor teşkil etmişlerdir. Avrupada Müt. tefik taarruzlarma en mühim hedeflerden birini teşkil etmesi lâzlm gelen Ploesti'yi Liberator uçaklanna binmiş 2000 e yakın Amerikan tayyarecisi bom Adana 2 (Hususî muhîbirlmızden) balamıştır. Bu 2000 tayyareci şimdi mu. Hukumetin kararı gereğınce 1 ağus. tostan itıbaren Seyhaııda buğday savaffak oldukları akını yapmak üzere tışları serbest bırakılmıştır. Hukumet hususî surette talim gönnüslerdir. hjsselerıni tamamen ödiyerek vılâHedefler uzerıne 300 ton bomba atılyetten vesıka alanlar geri kalan mahmıştır. 50 duşman uçağı duşürülmuş ve sullerını pıysdada serbest fıatlarla sabızim 20 bomba uçağımız ussüne dontabıleceklerdır. memiştir. Buçun borsada serbest muamele ol. Ploesti ekseri halkl oetrol tasfiyeha. mamıştır. Ancak borcunu tediye eden nelerinde çalışan 100,000 nüfuslu bir bazı tacirler buğdaylarını kilosu 2S şehirdır. Rumanyanın petrol ist'hsalâtı ılâ 33 kuruştan satmaktadır. % 98 buradadır Ve günlük 180.000 ton petrol elde edilmektedir. Beledıyenin Ticaret Vekâletine müAskerî mütehassıslarmın hiç bir mu racaati üzerme Toprak Mahsullerı Obalâğaya kapllmamak suretıla yaptıklan fisince çehir ihtiyacı için buedayın hesaba göre, Almanlar, bundan sonra kilosu 45 kuruş yerme 26 kuruştan veRumanyadan aldıklan petrol miktannın rilmesi kabul ed.lmış ve bu^üne kadar 600 çramı 30 kuruştan satılan eküçte birinden mahrum kahcaklnrdır. meğin 18 kuruşa satılması ımkânı haA l m a n tebliği sıl O'lmustur. Bu suretle balk ve meBerlin 2 (a.a) Takrıben 125 dört k İtalyan mukaddcratını idarede çok büyük müskiilât içinde bulunan Başvekil Maresal Badoglio nümayişçilerle birleşmişlerdir. Bununla beraber hükumet makamları tenkil hareketini kmn'etlendirmeğe, daha başka siviller tevkif etmeğe muvaffak olduğundan yapılan nümayişler şiddetini kaybetmiştir. Hapisanelerin baskınla zaptedildiği ve (Arkası sahife 3, sütun 5 te) Almanlar Mius'ta taarruza geçtiler Mussolini'yi saklıgacak olan lar la Berlin askerî mahfillerine göre Kızılordu Büyük Britanya, nun yaz taarruzu hiç bir netice vermedi bütün kudret ve AHSUL fiatları düşüyor mur ekmekleri fıatlarındaki ikilik ortadan kalkmıştır. Ofıs, şehir naklıyatmda çalışan arabacılara 40 kuruştan verdığı arpayı 21 kuruştan, 41 kuruştan sathgı yulafı 22 kuruştan verecektir. Şehrimızde sebze fiatları öa ucuzlamıştır. Beledıye, pek yuksek olan lo. kanta tarıfelerıni bu ucuzhıkla mutenasib olarak ayarlıyacaktnL Ruslar Zneveskaya şehrini aldılar vasıtalarile mücadele edecek Çukurovada buğday satışları serbest bırakıldı, buğdayın kilosu 2 5 3 3 kuruş arasmda satıbyor Toprak Mshsullari Ofisi arpa ve yulafı 21 kurtrsş» satacak Ankara 2 (a.a.) ^ oğrendıâımıze gore Toprak Mahs^hleri Ofısi tarafından resmî daıre'e^e ve^. mues=eseler haricinde halk ıhtıyacı i;in 40 kuruşa satılan arpa ve yulafın fiatı 1 ağustos 1943 ten itibaren resTÎ daıreler ve müe^seselpre olduğu gıbi 21 kuruşa indırilmıştır. (Arkası sahif e 3, sütun 3 te)