23 Temmuz 1943 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
AMCABEY'in Yannki sayisı 12 sahife, yeni şekilde en güzel mizab mecmuasıdır. Yannki A M G A B E Y ' i okuyunuz! 20 nci yıl sayı: UOU£ » J l . 6802 umhuri ISTANBUK CAGALOGLÜ Telgral ve mektub adreşi: uumnuriyet, istanbul Posta kutusu: reıgraı ve mektub adreşi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: Telefon: Başmuharrir: 22&6. Tahrlr heyetl : 24298. İdare ve Matbaa Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrlr heyeü : 24298. İdare ve Matbaa Istanbul No. 246 istanöul No. Z« kısmı 2429924290 kısmı 2429924290 İKTISADİ YURİÎYİÎŞ Mecmuasının 86 nci saylsl çlktl. Bu saylda Prof. Şükrü Bazan, Prof. Hazlm Akıf Kuyucak, Prof. Suphi Nuri İlerl, Prof. Abdülhak Kemal Yörük, Dr. Emin Emre, Mustafa Nuri Anil. Dr.JjyiJ^Serdengeçti, Şefik Bilkur, Hüsnü şim Nahid, Sellm Cavidia yazılan n mecmuanln Oç Beheri 7,5 lira< nmıştır. Okuyucuylllık cildleri dc « . . . . ft. 0111113 £.0 T6ITiniUZ I 3*f ö3 I 94 UUIIId CO I tflllIIIUZ. V Mihver Müdafaası Çöküf or Amerikan ordusıı 14 kasaba zaptederek Marsala ve Palermo'ya yaklaştıKatania önlerinde hâlâ şiddetli muharebeler oluyor larimiza tavsiye.13eriz. H P ^ Zelzele bölgesini tetkik için hareket ettiler Dahiliye ve Nafıa Vekilleri de refakat edîyorlar Aıikara 22 (a.a.) Beisicumhur MiJlî Şef İsmet İnönü refakatlerinde Dahiliye ve Nafıa Vekilleri olduğu halde zelzele mıntakaiannda b!r tetiuk seyahatlnde eningrad Universitesi tarih bulunmak Uzere bu akşam saat 22,30 da profesorü Eugene Tarle, şehrimizden müfarekat buyurmuşlardlr. Napoleon'un Moskova sefeMılli Şef, lstasyonda Büyük Millet rine daır jazdığı bir eserde şu görüşü jnudafaa eder: Bitmez tukenmez steplerde Rus ordusunu yakalamaja çallşan Fransız diktatorune karşı, Çar II Aleiandre tarafından güdulen çekilme stratejisi, belki o zaınana kadar ilk defa duşünülmüş bir hareket değildi. Sağlı sollu kornşular arasında sıkışan Avrupa devletleri, isteseler bile, coğraü imkânsızlıklar yüzunden boyle bir takük yürütemezlerdi. Halbuki istilâyl yenmeğe çahşan Ruslar, mesafe silâhının kurtarıcı derinliğine sarılmak zorunda idiler. Buna Mı'IH Şefimiz İnönü Bir deneme L Meclisi Reisi Abdülhalik Benda, Başvekll Şükrü Saracoğlu, Genelkurmay Başkanı Mareşal Fevzi Çakmak, C. H. P, Genel Sekreteri Memduh Şevket Esendal, Veklller, generaller ve Ankara Valisl Nevzad Tandoğan tarafından teşyi edilmişlerdir. (Arkası sahife 3, sütun 2 de) Sicilyadan radyo ile nakledilmiş reslmlerden: Mütteflk kıt'aları Caltanlzatta şehrine grriyorlar Italyanlar harb etmiyor! Birçok kıt'alar silah atmadan teslim oldular İngiliz donariması ana Italyadaki Crotone lîmariîni dövdü çare kalıyordu: Ruslara karşı Buslan kullanarak memleketi içinden fethetmeğe uğraşraak. Eugene Tarle, eğer diyor, Napoleon bu imkânı deneseydi, muvaffak olması ihtimali kat kat artacak, belki de Rusyada derebeylik rejimi o zamandan yıkılacaktı. Vakıâ 1789 burjuva inkılâbının buıun Avrupaya yayılan temel prensipleri Rusyada henüz duyulmamıştı bile. Fakat toprak sabiblerine birer kral imtiyazı tanıyan kölelik rejimi koylujü eziyor, milyonluk kütleler gözunde hayatı çekilmez bir yük haline getiıiyordu. Leningradlı tarih bilginine gore, işgal altmdaki yerlerde o zaman koleliğin lâğvuıa dair duvarlara bir kararname yapıştınlsa ve kbylü toprak sahibi edilseydi vaziyet birdenbire değişecek, artık hiç bir dayanağı Lalmıyan Çariık rejimi çatır çatır içhıden yıkılacaktı. Bir inkılâb çocuğu, dâhi kumandan. harikulâde politikacı diye tanılan Napoleon bu basit çareye 1812 de neden başvurmadı? Eugene Tarle bunu kısaca şöyle izah edijor: « Çünkü Napoleon imparator olnıakla inkılâbm prensiplerinden ayrılnıış, halktan uzaklaşuuştı. Rusya gibi muazzam bir insan anıbannda yenilik fikirlerini üretmekle Çan yere sereyim derken kendi bindiği dalı kesmekten korkuyordu.» Şark cephesinden resimler: Bir mevzii müdafaa eden bir Alman ağır makineli müfrezesi Sovyet kıt'aları Orete yaklaşıyor Almanlar birçok taarruzların püskürtüldüğünü, fakat Rusların Leningrad kesiminde de taarruza geçtiklerini bildiriyorlar ALMAN TEBLİĞİ Sicilyada Yalnız doğu kesimin de muharebe olduğunu bildiriyor Berlın 22 (a.a.) Resmî Sicilyada savaşlar adanın yalmz doğu kısmında cereyan etmıştir. Bir İngiliz bırliğınin hücumu kırılmıştır. Düşmandan pek çok esir almmıştır. Duşmanın uğradığı zayiat ağırdır. 13 tank tahrib Berlin 22 (a a.) Alman orduları Ba§. edılmiş ve bir kaç top zabtolunmuştur. komutanlığınm teblığj: Yukarıki mütaleanm objektif değerini, bırakalam başka üıüversitelerde kursü sahibi profesörler ölçsünler. Biz burada, Eugene Tarle'nin Napoleon devrine aid olarak ileri sürdüğü fikirleri şimdiki dünya şartları bakımından bir daha gözden geçirmekte fayda umuyoruz: Sovyet Rusya ötedenberi kapalı bir kutuya benzetiliyordu. Bugün 26 yaşını doldurmıyan bu genc devlet hakkında lehte, aleyhte birbirini tutmıyan, çapraşık ve aykırı bir sürü iddia ileri sürülüyordu. Lehte buiunanlara göre Sovyet Rusya cennetten bir nümune idi. Her inkılâbcı cemiyetin oradan ders alması lüzumu ileri sürülüyordu. AFransız ordusu baskumandanı leyhte bulunanlar ise, Sovyet Rusyanm General Giraud bir cehennem sayılabileceğini, cumhuriyeti teşkil eden devîetlerin ancak diktatörlük rejimi sayesinde birliğe boyun eğdiklerini, dışandan gelecek bir fiske ile bu dev şekilli fakat eğreti bünyenin hemen dağılıvereceğini yemin bil'ah temin ediyorlardı. Bu defaki Rusya seferinin ilk günlerinde, Sovyetler Cumhuriyctini küçümser bir gözle görenler, birkaç hafta, hadi bilemcdiğiniz bir kaç ay içinde ortada mesele kalmıyacağım sanıyorlardı. Almanların kazandığı ilk zaferler o inançlara bir aralık hak vcrir gibi oldu. Fakat zamanla Alman ordusu demir gibi bir Rusya ile karşı karşıya dövüstüğünü gördü. Napoleon'u geri çeviren coğrafya sartları vakıâ Almanları tersyüzü döndüremedi Bununla beraber Rus ordusu da, mesafe silâhının Londra 22 (a.a.) Gl. Giraud, dün nzun kolları arasma II. Alesandre devrinde yaptığı gibi alabildiğine hasvur Londra radyosunda Frans3ya hıtaben bir madı. Birinci yaz taarruzıında Moskova nutuk soylemiştir. Giraud ezcümle jöyNADlR NADİ le demiştir: (Arkası sahife 3. sütun 4 de) I (Arkaa sahife 2, •fitnn ? del Sovyetler. Azak denizinden Orel kesimine kadar bütün cephe üzerinde dün de Alman mevzilerini yarmak için bcş yere gayret sarfetmişlerdir, Bılhassa savaşm pek çetin olduğu kesime yani tzyum yakınına ve Orel bölgesine getirilmiş olan taze kuvvetlerle yapılan taarruzlar Alman mudafaasının a'eşi altmda ve Sovyet hatlarına yağdırılan bomba yağmuru tesirile akamete uğramıştır. Zıkri geçen hatlarda Ruslar, başlıca Italyan tebliği Eoma 22 (a.a.) Sicilyada düşman cephenin merkez ve doğu kesimlerinde piyade ve tank hücumlarını geliştinniştir. Mihver kuvvetleri, bu hücumlara karşı şiddetli bir mukavmet göstererek mütearrız birlıkleri insanca ve malzemece ağır kayıblara uğratmışlardır. 16 temmuz gecesi Syracusa açıklannda denizaltılarımızdan biri, iki büyük birkle bir çok muhriblerden mürekkeb olan bir teşkile hücum etmış ve büyük (Arkası sahife 2, süton 7 de) (Arkası sahife 3. sütun 3 te) Radyo ile gönderilmiş fotoğraflardan: Amerika ve Kanadalı askerler, Enna «ehrine girerlerkeıu». avcs musademelerl yapa 3) Mihver kıt'aları Messina'ya doğru çe« kilmektedir. Bugün Katanya'nın batısmda bulımaa Ramacca'da batıda Castelvetrano'ya^ kadar olan bölgede 7 nci Amerikan crdu(Arkan sahife 3, sütun 2 de)! Ankaradaki Fin seîaretinde bir cinayet Bahçıvan Şevket, kavas Lukiç'i, parasma tamaen öldürmüş Ankara 22 (Telefonla) Geçenlefde Fınlandiya elçiU|inde bir yangm başlangıcı ıhban üzerlne yetişen İtfaiye, ateşl sönmüş bulmakla beratıer elçilık kavası 57 yaşında J a n Lukiç'ın komürleşmlş cesedi görülmüştür. Ankara Cumhuriyet Müddeiumurnisı başmuavlru Kemal Bora tahkikata el koymuş, hâdısenin feci bir cinayet eseri olduğu anlaşılmış, ayni elçiliğın bahçlvanı 30 yaşında Çankınlı Şevketin kavası parasına tamaan öldürdüğü, sonra da clnayetı örtbas etmek İçin yatağı ateşlıyerek yangın çıkarmak teşebbüsünde bulunduğu tesbıt edilmiştlr. Arasıra kavasın ceblerinden para çalmakta olan bahçivan, blr gece elçılik binasındaki şoförün odasmda karşıliidı viskl içtlkleri sırada, Lukiçuı kalbıne vurdugu şiddetli bir yumrukla ölümüne sebeb olmuştur. Bahçivan Şevket, bunu Lukiç'in konuşmaları sirasında Türk kadınlan hakkında bazı münasebetsiz sözler söyiemesme karşı duyduğu infiale atfetmektedir. Ancak kavasın cüzdanındaki paravı almayı ve boş cüzdam yastığın altına koymayı ihmal etmemiş, aynca kavasın saatini de alarak hemşerüerinden birinin yanma bırakmıştır. Bunlar da söylediği I^ondra 22 (B.B C.) Bugün Sicilyadaki muharebe durumu şu şekilde hulâsa rfunabilir: 1) Katanya önlerinde hâlâ çok şiddetli muharebeler olmaktadır. 2) Batı Sicilyada Mihver mukavemeti sona ermiş olarak görülmektedir. Posta, Telgraf, Telefon için yeni kararlar 16 telgraf; 3 telefon başmüdürlüğü ihdas edilecek İstanbul santralleri genişletiliyor Ashert vaztyet Şarkta ve Sicilyada son harekât Yazan: Emekli General Gl. Giraud Fransaya diyor ki: H. E. Erhilet (Yazısı 2 nci sahifemizde) «Yakında ordumuzun bir zafer daîgası halircde Fransaya gîrdiğini göreceksîniz.» Miinakalât Vekilimiz General Ali Fuad Cebesoy dün Posta Müdürlüğünde yapllan toplantıda % pci sah yerlerde bulunmmUır, Dün akşamkı Müttefik haberlerine göre garbî Sicilyada Amerikahlarıa işgal etükI(Eri böteeleri gösterir herite .
