19 Temmuz 1943 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Yazan: B A H B İ ÖZDENİZ En lezzetli tatlı ve yemekleri, en az masrafla en klsa zamanda pişirmek İsterseniz, en son çıkan: BEŞ YÜZ YENEK ve TATLI REÇETELERİ Kitabını alınlz. 352 sahife. 150 kuruş. İ K B A L K İ T A B E V İ 20 nci yıl sayı: 6798 umhuriyet ISTANBUL CAĞALOĞLU « » • ın Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: İstanbul No. 246 r d Z d r t G S l I O Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeü : 24298. İdare ve Matbaa kısmı 2429924290 Berlin 18 (a.a.) Alman ordulan başkomutanlığının tebliği: Doğu cephesindekl savaş, dün cenub kesimine de sirayet etmiştir. Umumiyetle bu savaşın şiddeti artmıştır. Düşman, Kuban köprü başmda Kriminskaya'nın batısında kâin bir tepeye taarruz etmiştir. Düşmanin bu teşebbüsü akim kalmıştlr. Sovyetler, şiddetli bir topçu ateşinden sonra Mius ve Donetz cephesine karşı bir taarruz yapmışlardır. Sovyetlerin fazla miktarda piyade kuvvetleri ve zlrhh elemanîarla cepheyi yarmak teşebbüsleri, kıt'alarımızın inadlı mukavemeti karşısmda akim kalnuştir. H.E. ERKİLET. Müt G ~~* ŞARK CEİ 250 meraklı sahife, n Fiatl 225 H İ L M İ KİT1' GÖRDÜl I 943 üttefik ilerleyişi • * * * Şarktaki savaşın şiddeti artıyor Rus taarruzları cephenin cenubuna da siray et etti, Almanlar mevziî gedikleri kapatmağa çalışıyorlar Sicilya harekâtından fotoğraflar: Tahrib edilmiş İtalyan tanklan ve bir ağir top Agrigento ve Porto Empedocle şehirleri de zaptedildi Âlman esirler 30 bini bııldu Katania her taraftan dövülüyor 500 tayyare Napoliyi çok ağır surette bombaladı w hurchiirie Koosevelt'in İtalyan halkına birlikte çektikleri mesaj, dünya efkârında tiinu akislere yol açtu İlk once bu mesajın bir tiltimahım olup olmadığı somşturulda. İngiliz Başvekilinin kisaca hayır diye cevab verdiği böyle garib bir sual, herhangi bir İnsan kafasında nasıl yer eder, hayret edilecek şeydir. Ültünatumdan bah's açabilmek için ilk şart, ortada henüz bir harb olmaması değil midir? Halbuki Anglo Saksonlar İtalya ile iiç yıldır zaten dövüşüp durmuyorlar mı? Harbin İtalya ana vatan topraklanna sıçradığı, demokrasi şeflerinin (sonun başlangıcı) ndan bahsettikleri bir sırada kaleme alınan bir mesaj şüphesiz bir ültimatum sayılamaz. Bu çok mühim şart biran unutulsa bile, ültimatumdan bahsedebümek için başka bir şart daha vardır ki o da teklifin devletten devlete ve resmen yapılmasıdır. Halbuki Anglo Saksonlar, çektikleri mesaj da doğruca İtalyan milletine hitab etmişler, devleti ve hükumeti yok farzctmişlerdir. Hep bildiğimiz bu basit noktalar, ültimatum şayiasının tuhaflığını açığa vuracak kuvvetli deüllerdir. Anglo Sakson mesajımn ne gibi bit hedef güttüğü de ortahkta merak u Merzil gedikleri kapatmak İçin girlşilmlş olan karşı taarruzlar devam etmektedlr. Orel bölgesinde yapılmakta olan çetin müdafaa savaşlan, kat'iyyen şlddetinl kaybetmemiştir. Dün topyekun 415 SDvyet tankı tahrib edilmiştir. Ordunun müdafaa savaşlanna mahsus bombardıman ve kısa menzüli uçakları savaşa müdahale ederek SOvyet hava kuvvetlerini ağır kayıblara uğTatmış ve düşmanm 127 uçağını tahrib etmiştir. Almanlann gece hava hareketi, düşmanin demiryolu münakalâtına tevcih edilmiş bulunuyordu. Şark cephesinden resünler: Ağır çaph bir Alman topa ateş açıyor Ordde'ki muhareb«lerde ölenler Berlin 18 (R.R.F.) Şark cephesindeki son harekâtta Sovyetlerin ileri hatlara tamamen Türk kavimlerinden mürekkep tümenler surdükleri görülmektedir. Alman askerî kaynaklarının temin ettiğine gdre, Orel önünde imha edilen Sovyet tümenlerinin yüzde altmış altmış beşi Türkmen, Kırgız, Azerbaycanh ve Kafkasyalı kavimlerden müteşekkil bulunuyordu. Ruh mukavemeti Şimall Afrika Müttefik Umuml Karargâhı 17 (a.a.) Bugünkü teblığ: Cenuh. batı Sicilyada önemli Agrigento şehri, Birleşik Amerika kıt'aları tarafından zabtedilmiştir. Bu kuvvetler düşmanin devamh mukavemetine rağmen ilerlemeğe deyam ediyor. Katania cenuBunda düşmanm mukavemeti şiddetlidir. Alman esir sayısı muttasıl artmaktadır. Bunların arasında 207 nci italyan tümeninin kumandanı ve bütün kurmayı vardır. Bu kumandan şimdiye kadar esir edilen üçüncü ttalyan tümen kumandanıdır. Salomonlard Yetıiden 7 Japon gemisi batırıldı, Cenub Çinde de şiddetli ımıharebeler oluyor Melbourne 18 (a.a.) General Mac Arthur karargâhından blldlrildiğine göre, Aıtıerikan avcılar refakatindeki ağır bomba, torpil ve pike u;aklan Saomonlardan Bougainville adasındaki Buin körfezinde demirli bulunan düşman gemilerine taarruz etmişler ve parlak neticeler elde etmişlerdir. 7 düşman gemisi batırılmıştır. Bunardan biri hafif bir kruvazör veya deströyer, ikisi denizaltı kovalamağa mahsus gemi, biri petrol gemisi, ikisi şilep ve diğer biri de hasara uğratllarak karaya oturan bir şaleptir. Düşman uçaklarınd&n mürekkeb kuveüi bir teşkil bu gemıleri boşuna himayeye uğraşmıştır. Bu büyük hava muharebesi esnasında 49 düşman uçağl düşürülmüştür. Bizim kaybımız 6 uçaktan ibarettir. Berlinden verüen mütemmim malumat Berlin 18 (aa.) D. N. B.: 18 temmuz gecesi Alman savaş uçakları düşmanin Nalduga, Suşiniçi, Tula ve Kozielsk bölgelerindeki lrtibat yollarını bombalamışlardır Harb malzemesi ve cephane nakleden sekiz tren hasara uğratılmış ve yangmlar çıkarılmıştır. Suşiniçi'nin cenubunda motbrlü. taşıt ve asker tcpluluklarına Alman savaş uçakları tarafından müessir hücumlar yapılmıştır. (Arkası sahife 3, sütnn 2 de) Sicilyadan radyo ile nakledilen reshnlerden: Katania bölgesinde esir olan yüksek rütbeli İtalyan zabitleri Roma, teslim teklif ini kat'iyetle reddetti İtalyan tebliği, Agrigento kesimindeki kıt'aların geri mevzilere ahndığım bildiriyor şimdlye kadar İtalya üzerlnde harekâtta bulunan en büyük bomba t°şkıli dün Napolideki hedeflere hücum etmiştir. Tersaneye. torpıl fabrıkasına, demiryoi münakalâtına bombalar düşmüş ve bir çok yangınlar çıkarılmıştır. Bir gece evvel hafif bomba uçakları demiryolu hedeflerine hücum etmişlerdir. Bu uçaklar aynı zamanda Capo di Scinio hava meydamnı da bombalamıştır. Gece orta bomba uçaklarımız Katania' ya hucum etmiş, hafif ve orta bomba uçaklarımız da Sicilya demiryollarına hücumlannı devam ettirmişlerdir. Bu harekât sırasında 18 düşman uçağı tahrib edilmiştir. Bizim 12 uçağımız ü^süne dönmemiştir. "Hiirİtalyanlar,, Katania üzerinde teksif edilen ağır hücumlar Londra 18 (B.B.C.) Sicilyanm şımdi üçte biri Müttefiklerin elinde bulunTiaktadır. Bu günlerde doğuda, merkezde ve batıda devam eden savaşlar neticesinde Müttfikler yeni ilerlemeler kayedtmişlerdir. En şiddetli savaşlar Katania ovasında cereyan etmektedir. Düşman burada çok şiddetli bir mukavemet gösteriyor. Buna rağmen sekizinci ordu üç kol üzerinden ağır ağır şehir üzerine yürümektedir. Katania cumâ sabahmdanberi Müttefik donanma tarafından fasılalarla bombrdıman edilmektedir, bugün yenîden havadan da taarruz edilmiştir. (Arkası sahife 3, sütnn 2 de) Nemleketin harab Çindeki ımıharebeler Tchungkıng 18 (a.a.) Tai Heog olmaması için İtalyan dağlarında kanh savaşlar devam etmek;e ve iki hasun taraf ağır kayıblara uğmilletine sulh tavsiye ramaktadır. Çinliler Koeping batısında apon ordusunun gerılerine karşı yap,ıklan bir baskın neticesinde düşmanı ediyorlar! Lima 18 (a.a.) Limadaki hur İtalyanlar cemiyeti, Peru'da oturan bütün İtalyanlara hıtaben bir beyanname neşrederek harbe nihayet vermek ve İtalyan topraklanndakl kültürel ve artistüc mirasın tahribine mânl olmak için Birleşik Mılletlerle İtalya arasmda derhal sulh yapılması zaruretini bellrtmiştir. Hür İtalyanlar cemiyeti, İtalyanlardan, hiç bir zaman arzu edilmiyen Wr harbe nihayet vermek lstiyen bütün 1talyan vatandaşlarının birlik ve tesanüdünü teşvik için ellerinden geleni yapmalarını istemektedir. İspanya Devlet Şefi General Franko Varlığınızı ve şerefinizi korumak istiyorsanız faşist partisini devirip biRoma 18 (a.a.) Agrigento dolayze teslim olunuz. Yoksa sizi mahvede larında savaşın şiddeti artmıştır. Son ceğiz! günlerde şehri kahramancaffiüâafaaetDiyerek memtekette ikilik çıkarmaya, miş olan klt'alarımız, düşmanin üstün panik havası yaratmaya çalışırken de zırhll kuvvetlerinin baskısı altmda damokrasiler acaba bir zonuı tesiıî altın ha geride bulunan mevzilere çekilmek da mı bareket ediyorlar? mecburiyetinde kalmışlardır. Sicilyanm Sicilyaya karşı girişilen ilk hamle doğusunda Mihverin hava mülrezeleri, onlarm hesabına başanh bir şekildo dün de muvaffakıyetli hareketier yapyapıldı. Bugön de gene onlar hesabına mışlar ve muhtelif tonajda lıaro ve tiiyi neticeler vâdederek inkişaf ediyor. caret gemilerine torpiller ve bonıbalarla O halde, İtalyayı döverek yenmek var İsabetler kaydetmişlerdir. ken bu mesaj neye? Alman av uçakları, 6 düşman uçağıMîhver mukavemetinîn kuvvetlennıe nl düşürmüşlerdir. si ve çıkarmayı muvaffakıyetsizl'ğe Düşmanin deniz birlikleri, müteaddid nğratması ihtimali varsa, nulleti sinir defalar Katania şehrini bombardıman harbile yenmeğe çalışmak boşuna bfr etmişlerdir. Kara bataryalarlnın ateşi, gayTet olmaz mı? Tecriibe gosteriyor ki bir kruvazöre isabet kaydetmiş ve bir sinir harbi asıl harbin sadcce bir yar torpido muhribinde yangm çıkarmlştır. Sicilyada Askerî Valinin beyannamesi • ağır kayıblara uğratmışlardır. Bu taarruz esnasmda Japonlar, hava kuvvetlerini kullanmak suretile kıfalaımızı püskürtmeğe çahşmışlardır. Japon mukabil taarruzları da durdurulmuştur. Çin kuvvetleri bazı istlkametlerde 11er^emektedir. GL. FRANCO DİYOR Kİ: Çinlilerin Hopeh'teki kayıblan Tokyo 18 (a.a.) Domel ajansınm )ildirdiğine gore, bu senenin ilk yarısın'j da Hopeh eyaletl topraklarında yapılan harekât esnasında Japon kuvvetleri .0,677 Çungkingll asker öldürmüşlerdir. Bundan başka 8,829 asker de esir edilmiştir. (dspanya birliği tesis edilmiştir» Devlet reisi, belki bir gün tspanyada krallığın kurulabileceğinden de bahsetti Madrid 18 (Stefani:) İspanya devlet şefi Franco, İspanyol falanjmın toplantısında mühim bir mıtuk söylemiştir. Franco, nutkunda bilhassa şu noktalaıı tebarüz ettırmiştir: « 18 temmuz 1936 danberi ordunun vatanperverliği sayesinde, manevi ve siyasî manada, İspanyol birliği tesıs edilmiştir. Bundan sonra bir adım geri atılmıyacaktır. Yabancı propaganda daima falanmistler hakkında uydurma haberleri memlekete sokarak yurdun ahengıni bozmağa çalışmaktadır. İspanya hiç bir vakit bunlann tesırleri altmda kalmıyacaktır. İspanyayı gayesme ulaştıracak olan idare, cumhuriyettır. Falanjlarda bu rejimin içinden yetışmişlerdir. Fakat belki bir gun İspanyada kralhk kurulabılece^tir. Franco, hali h a ^ ( « k i h.ırb afeti dolayısile İspanyollarm tehlikeye kar^ı daha uyanık bulunmalâttna işaret ederelî, bolşeviklik mevzuuna* temas etmiş ve şunları söylemiştir: • , < Komünizm, cephe ve bududların açılması lâzım gelen bir fil^r değildir. O ancak milleUerin buhran ı anlaunda 3, sutan'3 igj]. Kralın hakları talik ve faşist partisi lâğvedildi Napoli, mühim teşkiller tarafından Londra 18 (a.a.) General AleXan(Arkası sahife 3, sütnn 3 te) der'in Sicilya valisi sıfatile neşrettiği ilk beyannamede hülâsa olarak aşağldaki şu maddeler mevcuddur; 1 İdare, Alexander'e ve omzn idaresi altlnda Sicilyada kurulan askerî hükumete geçmiştir. 2 İşgal esnasmda İtalyan kralınm salâhiyetleri talik edılmijtir. 3 İşgal altmdaki topraklaidâ' herkes düşmana yardım teşkil edecek hareketlern'en kaçınmalıdır. 4 Mevcud şahsî haklara ve mülkiyet haklarma riayet edilecekür. 5 Faşist partisi ve ferdler araslnda fark gözeten bütün kanun ve kararlar lâğvedilmiştir. AH DE\fZ 6 AleXander tarafından rzledilenler müstesna olmak üzere, bütün devlet rV &tm*ryı>/v memurları vazifelerine devam edecek• t >ı •ı lerdir. 7 Halk sulh ve nizama riayet ettiği müddetçe hiçbir rahatsızlığa maŞicilyada son vaziyeti gösterir harita ruz kalmiyacaitlr, (Arkası sahife 3. sütnn 4 de) NADİR NADt Aııkarada Maarif Kupası Afletizm Sampiyonası Dün 19 Mayıs stadında yapılan müsabakalarda Başvekille vekiller buîundtılar Veliefendid© dünkü yançlar