18 Temmuz 1943 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Yüksek kali'.e, gayet hassas ve artistik KADINveERKEK 18 ayar altm UNİVERSAL SAATLERİ GELMİŞTİB. Satlş yeri: EMİNÖNÜ MEYDANI ARLON SAAT MAĞAZASI 20 nci yıl sayı: 6797 umhuriyet ISTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: Istanbul No. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti : 2429a İdare vs Matbaa kısmı 2429924290 Vazan: MARİE UÇUR Çeviren: ÖMER Zlrjdlk bir babanm ve d: bir muallimin İki zld terbiyesi arı yeıişen bir gencin ne gibi buhr; jr rdiğini öğrenmek İstiyenler bu teö|pffomanl) mutlâka okumah&rlary Pazar 18 Temmuz 1943 Katani yanıyor Ingiliz ordıısıı Alman hatlarını yararak şehre yaklaştı Sağda Onnan Fakültesi profesörlerile mezunları bir arada solda dün diploma alan mühendislerden bir kısmı iki diploma töreni Orman Fakültesi ile Teknîk Okulu mühendis ve fen memuru kısım!arının mezunları dün diploma aldılar Dün Büyükderedeki Onnan Fakülteslııde bu seneki mezuıüarın diploma tevzi merasimi yapümıştır. Merasimde Sanyer Kaymalcamı ile ziraat müesseseleri müdürleri, Ankaradan gelen YUksek Ziraat Enstitüsü umumî kâtlbi Said Tahsin ve diger davetliler bulunmuştıır. Orflian Fakültesi dekanı Dr. Adnan Berkel kısa bir nutukla yeni onnancılara muvaffakıyet temenni ve diplomalarını vermiştir. Bundan sonra mektebin bahçesinde çamlar altmda yemek yenilmiş ve merasime nihayet verilmiştir. Fakülteden bu sene 48 genc mezun olmuştur. lan genclere, dün, Yıldızdaki okul binasında merasimle diplomalan verilmiştir. Bu munascbetle yapılan toplantıda Vali .muavini Ali Rıza, Yüksek Mühendis ve Yuksek İktısad ve Ticaret okullan müdur ve profesörleri, okulun tedris heyeti, tanınmış teknik adamlanmız ve kalabalık bir davetli küttesi bulunmuştur. Merasime talebenin hep bir ağızdan söyledıği Istiklâl marşile başlanmıştır. Marşı müteakıb okul müdürü Atıf Tansu bir soylev vererek memleketimizin inkılâb ve imar hareketlerinde muhtac olduğu teknisyenlerin ehemmiyetini bu yolda atılan başarılı adımlan ve Teknik okulun mahiyetini, kuruluş tarihini ve yetiştirdıği elemanlann aldıklan yeri izah etmiş ve başan dıleklerile, mezunlarm diplomalannı vermiştir. Bu yıl okul, 14 ü inşaat mühendisi, 7 si makine mühendisi olmak üzers 21 mühendis; 8 i inşaat fen memuru, 13 ü makine olmak üzere 21 fen memuru mezun etmişür. Milli Şefimiz teknik tedrisata çok ehemmiyet verilmesi için emir buyurduklanndan Teknik okulunun ihtiyaclannı süratle tamamlanmasma çalışılmaktadır. Mezun genclerden Şahab Sicimoğlu arkadaslannın duygulanna tercümen olarak kendilerini yetistirenlere sonsuz şükranlannı bildirmiştir. Merasimden sonra okulun yeni bmasımn salonlannda acıîan proje sergisi gezilmıştir. Talebelerin vücude gctırdikleri bîna, köprü. tünel, mak'ne proje ve maketleri davetliler tarafından takdirle tetkik edilmiştir. Müttefikler Sicilyada bir askerî hükumet kurarak General Alexanderi valiliğe tayin ettiler Dün yeniden dört şehir zaptedildi Maariî Vekili Müfettişlerle 4 saat siiren bir toplanü yaptı • Teknik okulunda Teknlk okulunun mühendis ve fen memuru kısımlarından bu yıl mezun o Büyük bir cemiyen nizamı davası I Hatırda tutmalıyız ki: Lâyık olmıyan adamların elîne devlet adına tutuşturduğumuz diploma bilgiye verdiğimiz değeri küçültür, bilgiyi aramızdan kaçırır ve nihayet diplomayı kendi kendine yeten bir kudret haline yükseltmeğe yarar rta öğretimdeki yeteryzliğe dair başlıca scbebler üzcrinde anlaştıktan sonra, yarır.kj cemiyetimize fidanlık vazifesi gdren mekteblerimizi daha verimli bir duruma yükseltme çarelerini elbirliği ile araştırabiliriz. Terbiye, her şeyden önce bir cemîyet nizamı davasıdır, demiştik. Biz yeryüzünde varacağı nizatnı çerçevelenıiş bahüyar milletlerdea biri isek de, itiraf etmeliyiz ki o nizama ulaşmış bulunmaktan henüz uzaktayız. Evet, önümüzde belli ve büyük hedefler var; ileri gelenlerimiz, bu yolda bize sık sık işaretçilik etmekten bıkmıyorlar. Dünya şartlan yarın ne olursa olsun, yirmi yıldir amac bildiğimiz hedeflere sırt çevirmiyeceğimize dair yemin tistüne yemin ediyoruz. Demek ki, millî nizamımızı henüz istediğimiz mükemmellikte kuranıamakla beraber, ana hatlarile bu nizamın nasıl olması icab ettiğinj iyi biliyoruz. Bizim en büyük talihimiz, Atatürk ve İnönü gibi iki seçkin Devlet Şefinin Önderliği altmda, dünyayı kasıp kavuran bir nizam ve ölçü buhranınm yıkıcı, şaşırtıcı tesirlerinden bugüne kadar kurtulmuş olarak, kendi varlığımıza düzen verecek kıymetli vakitler kazanmamızdır. Bu kıymetli vakitlerden kayba uğrıyan her dakika, yerine konamıyacak bir ziyan, affedilemiyecek bir günah sayılmalıdır. Yannki cemiyetimize karşı hepimizin teker teker jüz binlerce saatlik vazife borcu taşıdığımızı unutmamalıyız. Nasıl bir yurddaş örneği istiyornz? Diye sorulduğu zaman, düşünmeğe bile lüzum gönneksizin, hep bir ağızdan cevab veriyoruz: İyi ahlâklı olsun, şahsiyet sahibi olsun, yurdu candan sevsinl Pısırık, menfaat düşkünü, dalkavuk ve opportunist olmasın! İyi amma, bir adamın şöyle yetişmesi veya böyle yeüşmemesi sadece temenniye mi bağhdrr? Yağmur duasından tarlaya meded umulan devirleri arkada bıraktığımızı söyliyen gene biz değil miyiz? Aristoteles'denberi ahlâkm ve şahsiyetiıı ilk şartı bilgidir Bilgi ise bir öğrctitn işi olmaktan riyade bir değer işidir. Ne kadar zorlarsak zorlıyalım, isterseniz mekteblerimizi dünyaiıın en kuvvetli öğretmen kadrosile çerçeveliyelim, kıymet hükümlerimizde bilgiye ve bilgiye lâyık olduğu değeri vermedikçe o bizden daima kaçacaktır. Rejimimizin en büyük amaçlarmdan biri şüphesiz budur.Eski devirlerin anadan doğma paşalarını, ulemayi riisumlarını, yalnız imtiyazlara karşı duyduğumuz nefret yüzünden değil, ayni zamanda bilgiye karşı aşk dereceslne va Vekil Yücel, lise müdürlerine de direktifler verdi Ankara 17 (a.aj Memleketimizin muhtelıf bolgelerindeki okullan teftişten dönen Maarif Vekılliği müiettişleri bugün saat 10 da Maarif Vekili Hasan Âli Yücel'ın başkanlığında 4 saat süren bir toplantı yaparak 1942 43 ders yılı haziran devresi imtihanlarma aid intıbalarını anlatm'ışlardır. Toplantıyı müteakıb Vekil beraberlerinde müsteşar, talim ve terbiye âzaları ve müfettişler cldu|u halde Siyasal Bllgüer okulunda lise müdürleri şerefine verileu öfle yemeğir.de hazır bulunmuşlardır. Yemekten sonra tekrar bir toplantı yapılmıştır. Müdürler Maarif Vekilimize okullarının yönetim, eğitim ve öğretim işlerini izah ederek bazı dileklerde bulunmuşlardır. Bu toplantıya başkanhk eden Ha=an Âli Yücel okullann genel durumunu ilgılendiren meseleler üzerinde önemle durarak pek değerli direktifler vermişlerdir. Harekât sahasmdan radyo ile nakledilen resimlerden: Sicilya da Pachino kasabasuıa giren İngiliz kıt'alarınl halk alâka ve sempati ile karşılıyor Londra 17 (B.B.C.) Sicilyada düa en şiddetli muharebeler Catanıa bolgesinde olmuştur. General MontgcTnery'nin kumandasında Sekizinci tngiliz ordusu burada Lentini gdlü ile sahil arasındaki geçid arazide çetin savaşlardan sonra Alman müdafaa hattım yarmıştır. Almr.n kıt'aları burada çok şiddetli bir mukavemet göstermişler ve tanklarla 60 tonluk kaplan tanklarile destekienen hücumlarda bulunmuşlardır. Bir köy müteaddid defa elden ele geçmjştir. Düşmanın bütün hücumları kâmılen püskürtülmüştür. Donanmadan da muzaheret gören Sekizinci ordu, Lentini ve Scordia'yı işgal ettikten sonra C?tanıa ovasına atılmış olan düşmanı takiben bu ovaya girmiş bulunmaktadır. tngiliz öncüleri şimdi Catania'nın 9 kilometre yakınlarına kadar sokulmuşlardır. Şehrin âkıbetini tayin edecek olan Catania'nın denizden sarddığına, maŞark cephesinin Bielgorod kesiminde hallelerine girildiğine, yakmmdaki u meydan muharebesi bu ovada cereyan Sovyetlerin şiddetli mııkavemet ve kar şı koymalarile Alman taarni2U dıırmüş çak meydanınm zaptedildiğine ve şim edecektir. tngiliz donanması taTafından tur. Orel kesiminde ise Rusların bu şe di de İngiliz paraşütçülerinin şehrin tekrar bombardıman edilen Catania şehhir istikametinde şimalden ve doğudan birkaç Km. cenubunda ehemmiyetli bir ri şimdi yanmaktadır. Merkez kesiminde ve batıdaki yaptıklan taarnız Alman müdafaa hat nakliyat merkezini rapteyîedilcîerine savaşlar larmda rahneler açtığı için tehHkeli dair rürlü haberler geldi. Bunların olaylara ne derece uygun olduklarmi Londra 17 (BJ.C.) Merkez kesikontrol etmek kabil değildir. Bununla minde Kanadalı kıt'alar ileri hareketleberaber, Augusta'ya yayılan ve şehre rine devam etmişlerdir. Dün zabtedilen kadar ilerliyen Mihver mukabil raar Vizzini kasabasmdan sonra burasınm (Arkası sahile 2. sütun 5 te) (Arkası sahife 3. sütun 2 de)' Asherı vaztyet NADİR NADİ (Arkası sahife 3. sütun 4 de) Eefah davası istinabeleri Dün Zekeriya Şerenin ifadesi aîındı Refah vapuru faciasından dolayı, tstanbul ikinci Ağırceza mahkemesince dün sabah bir istinabe şahidi daha dinlenilmiştir. İstanbuldaki Deniz Komisyonunda İktısad Vekâletinin mümessili sıfatile aza olarak bulunan Zekeriya Şeren, şahidliğinde, İbrahim Kemal Bayburanın reisligi altmda yapılan komisyon toplantıfennda «Refah» vapurunun gönderilmesine tekaddüm eden konuşmalan anlatmıştır. Kendisinin hatırlatması üzerine evvelâ Yelkencilerin dört bin tonluk Tan şilepinin yollanması düşünüldüğünü, müteakıb safhada tonu beş bin beş yttz olan «Befah» ın gönderlimesi görüşüldüğünü söylemiştir ve devamla, şöyle dem'.ştir: < Bu toplantı, 13 haziranda oldu. Ertesi günkü toplantıda ben hazır değildim. İbrahim Kemal Baybura, vapurun haziranm yirmi ikisinde Mersinden Mısıra hareketi lâzım geldiğinden ve blnaenaleyh, iki tarih arasmda, gidscek (Arkası sahife 3. sütun 4 de) r Orel ve Sicilyada son harekât Yazan: Emekli General H. Emir Erhilet Münih veAmster dam bombalandı M ^ Mülcmadiyen cephclere sevkedilen Sovyet takviyeleri Sicilya askerî valiliğine fayin General Alexander edilenj Amerikan Uçankaleleri Londra 17 (a.a.) Avrupadaki Sekizinci Amerikan hava kıt'asına mensub ağır bomba uçaklarmdan mürekkeb teşkiller bugün Amsterdamdaki endüstri hedeflerile Almanyanm şimal batısına hücum etmişlerdir, Hedef bölgelerinde bombalann infilâk ett'kleri görülmüştür. Teşkillerimiz geri döııdükleri sırada düşman av uçakîarının kuvvetli mukavemetile karşüaşmışlardır. (Arkası sahife 3, sütun 3 te) 50 Bütün Şark cephesi boyunca muharebeler Berlin, Sovyet kuvvetlerinin bir çok noktalardan taarruza geçtiğini ve bazılarmın püskürtüldüğünü bildiriyor Berlin 17 (T.P.) Alman ordulan başkumandanlığının teblıği: Bielgorod'un şimalindekı savaşlar dün' ha,fiflemıştir. Fakat Orel bölgesinde bütün şiddetile devam etmiş ve Sovyetlerin yaptıklan hücumlar püskürtülmüştür. Dun bu kesimlerde 251 tank tahnb edilmiştir. Cephenin diğer kesimlermde tank ve tayyarelerin himayesindeki hücumlann Kuban köprübaşile Mius cephesinde de arttığı bıldirilmektedir. Dün hava kuvvetlerimizin düşman topluluklarına ve harekâtma karşı savaşları muvaffakıyetle neticelenmiştir. Uçaksavarlanmız ve hava teşkillerimiz tarafmdan 80 Sovyet uçağı düşürülmüştür. Münakalât Vekili İstanbula geldi olmağa başlamıştı. Hattâ Rusların Orel'in kenar mahallelerine girdikleri ve Orel Brjansk demiryoluna pek yaklaştıklan hakkmda haberler geldi. Fakat Almanlar bütün Rus taarruzlannı kanlı bir surette geri attıklaruıı söylüyorlar. Sicilya savaslanna gelince, görülüyor ki 8 inci İngiliz ordusile lnt,iIİ7 donanmasınm bütün gayretleri Cataniayi alıp buradan Mesina'y» yürümek ve bu suretle Sicilyadaki Milncr oıdusunun İtalya ile muvasalasını keserek neticede imlıa ve esir etmekür. Alman avcısı düsürdüler Garbî Trakya Bulgarlaşıyor Bulgar hükumefi bu havaliye geniş mikyasta muharîr yerleştirmiş Bulgar Utro gazetesi «Akdeniz havalisi gene Bulgar kalacak, başlığıle «Dcnduzeitung» gazetesinin şu makalesine yer vermektedir: «Yunan halkının gayet az olmasına rağmen Akdeniz havalisi (Garbî Trakya) Neuılly muahedesi mucibince Yunanhlara verilmişti. Büyuk Almanyanın Führer'i tarafmdan bu hsvali, hakll olarak Bulgaristana terkedildi. Bulgar hüMmetinin gayesi, Bulgar muhacırîerini Akdeniz havalisine yerleştirmektir. Bu muhacirlerden yarısı artık eskı vatanlarma dönmüşlerdir. Akdeniz havalisinde ziraî işlerin •iyileşme=d bu muhacirlerin eseridir. (.'. a sa^Ho 3, sulun 3 te£ • r Pek vakmda; i Bütün ceohede harekât başladı mı? Berlin 17 <TP) Şark cephesinde muharebelerin mihrakı ş,imdi Orel kesi Münakalât Vekili Ali Fuad Cebesoy dün sabah şehrimize gelmiştir. Haydarmidir. Ruslar Orel şimalinde az çok paşada Umum müdür ve müdürlerle gömevzıi mahiyotte olan taarruzlarını di rüşen Vekil, şehrimizde bulunan bütün •ğev kesımlerden sür'atle takviyeler ge Vekâlet erkânının pazartesi günü saat tirm'ek suretile Orel cenubuna kadar tev 16 da Denizycilannda toplanmalarifi si etmişlerdır. Bunun neticesinde mey büdirmiştir. Bu toplantıya Vekil riyaset edecektir. dan muharebesi genışlemiş ve kullanılan Bu toplantıda deniz işlerimiz haktankıtaat mikdarı itibarile bir kat daha büyümüş bulunmaktadır. Sovyetler ver da kat'î karar verilecektir. Münakaîât Vekili bu defa ş9hrimizde dikleri zayiata bakmaksızın son derece şiddetle taarruz etmektedirler. Fakat uzunca bir müddet kalacağım söylemişcenubdaki Sovyet taarruzları her taraf tir. ta kanlı zayiatla püskürtülmüş ve düş Fransız gemîleri için mürettebat man bir karış toprak elde edememiştir hazırlanıyor Bu meyanda bir Sovyet tümeni tamamen Denizyollan İşletmesi umum müdürbczguna uğramıştır. luğü, yeni satın alman Erdekteki FranSovyetler per^smbe giinü erkenden Le sız gemileri için yağ gemilerindsn anlır.ingradm cenubunda Schlüsselburg'iak yan zabitan ve mürettebat kadrosu teşAlman nıevzı'.erine karşı da kuvvetli bir kil etmektedir. Anlaşmanın bugünlerde topçu hazjrhğından sonra, üç noktadan tasdikı muamelesi ikmal edilir. edilmez taarruza geçmişlerdir. Sovyetler takri gemiler hemen tesellüm edileces ve Ha(Arkası sahife 3, sütun 3 te) licde taınire aüpacaktır, Dün gece gelen telgraflara göre Müttefiklcrin Sicilyada dün genişletUkleri ileri hattı gösterir harita