22 Aralık 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

165 BIRIMCI MUKAFAT MOVADO ZARİF: ACVATIC AYARI TAM l ü linCU u mh u r iyet 0Oö9 Telffraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul . Posla kutusu: Istanbul No. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti ; r 7 renkli 6 harita; 320 sahife, en lüzum mel bir muhtıra def Hayat HARİTALI, ÎSTANBUL CAĞALOĞLU 24298. İdare ve Matbaa klsml 2429924290 22 1942 çıktL Taklidlerini a! takvimi adına ve Maa sine dikkat etmelidir. Millî Şefimiz Bayramı Bursa bölgesinde tetkiklerle geçirdiler İnftnü diyor ki: «Varlık vergisi bütün milletin vicdanında doğru ve haklı bir tedbir telâkki olunmustur.n Bursa 21 (a a.) Reisicumhur İsmet İnonu bugun oğleden sonra Bursa Halkevmde oparlorlerle halka hitaben aşağıdaki nutku söylemişlerdir: < Bursalılar, sevgıli hemşerilerim, Bayram tatilıni aranızda geçirdim. S.zin, Balıkesir, Gelıbolu gıbi yakırunızdaki bolgeleri ziyaret etttm. Her taraita vatandaşlarımı kendilerine ve memlekete tamamile gıivenir rahat bir zihniyette buldum. Millet, hükumetüe beraber kütle halinde, demir gibi Işi ve gücüe meşgukiür. Önıimüzdeki sene feyizli bir mahsul elde etmek için hepiınii aşk ile çalışıyoruz. İstihsal meselelerinde erken hayal yapmak dogru değilse de ümidlerin kuvvetU olduğunu söylemek mümkündür. Aziz Bursalılar, Her şeyden evvel milletçe manen sükunetle ve maddeten verimli yolda çalış(Arkası Sahife 3. Sfitnn 5 te) Yeni bir zelzele felâketi Erbaa kasabası çok şiddetli sarsmtılarla harab oldu Kazada yüzlerce vatandaşın ölmüş veya yaralanmış olmasından korkuluyor Erbaaya yardım ekîpleri gittî Bayram ertesi ış hâdiseler bakımından dört bayram günü oldukça hareketli geçti. Bu hadiselcrin ayrı ayn tafsilâtını elinizdeki gazetelerde okuj acaksınız. llkonce askerlikten başlıyalım. Gcneral Wawel kumandasındaki büyük ordunun Birmanyada taarruza kalküğını, şarka doğru bir hajli ilerlediğini öğreniyoruz. Gelen haberlere göre, Japonlar karada biç bir mukavemet göslermeden çekiliyor, yalnız Bengale kbrfezinde donanma ve ha\a kuvvetleri vasıtasile iistıınluk teminine çalışıyorlarmış. Havadisler henüz dıırıımu olduğu gibi akscttirecek kadar aydınlık değildir. Şehrimize aid varlık vergisi listeleri Bir zanıanlar Afrikada İtalyanlaıa karşı elde ettiği başarılardan sonra bir ayın on yedinci perşembe günü öğleye denbire pek meşhur .olan, fakat sonra doğru bütun maliye şubelerine asılları General Rommel kuvvetleri bnünde mıştı. Verginin tahakkuku işlerinde çatutunamiyarak gerisin geriye kaçtığı lışan memurların son on beş gün içiniçin şöhretini kajbeden, hatta Mısırdaki de geceli gündüzlü meşguliyetleri neticesi yorulmuş bulundukları gözönünordunun başından uzaklaştırılan ve o yiizden işsiz kalan General Wavvel, bir aralık Holandaya aid Java ve Sumatra gibi adalarda tutunmıya memur edildikten sonra, aylardanberi Hindistanda bic ordu kurmağa çalışryordu. Gelen telgıaflara bakarsak. Birmanyaya karşı hücuma geçen ordu, sayın Generalin kurmağa çalıştığını bildiğimiz adı geçeu ordudur. Mevcudu yarım milyonu aştığı ileri sürülen bu modern ordu, motorlii birlikler bakımından da çok kuvvetlidir. Şimdilik mukavemete uğramadan c<?nuba doğru yürüdüğünü bğrendiğinıU \Vawel'in liedef olarak Bangoonu gozbniinde bulundurduğu tahmin edilebilir. Bununla beıaber Uzaksarka dikkatli İstanbul Vilâyet Parti kongresi bugün b.ikmalıdır; çünkü uzun bir sessizlikten sabah saat onda Eminönü Halkevinde sonra gozlerimui oıaya çeviren havaılis toplanacaktır. Bugün kongrede İstanhenüz çok tazedir. bulu alâkadar eden muhtelif meselelere Şimal Afrikasında, Ronımel kuvvetlc aid teklifler gözden geçirilerek karara rinin ikiye bulündüiüne ve zırhlı bir bağanacaktır. lünıenin çeınber içine alındığına da'tr Kongrede müzakere edilecek Parti bayramın ilk günü yayılan lıaberi Al Vilâyet teşkilâtı 943 senesi bütçesi 332 man ka\nakları ne doğruladılar. ne de bin 655 Hra olarak hazırlanmıştır. Yeni jalanladılar. Fakat ertesi günü Londra bütçede Halkevleri tahsisatı 125 bin live Kahiıe membalaıından. yolu kcsilen radır. Bu tahsisat geçen senekinden 30 . Alman motörlü birliKlerinin, büjük kı bLı lira fazladır. sımlarile kendilerine bir yol açarak kur Tohsisatta yapılan bölüme göre Betulmağa muvaffak olduklaum öğrendik. yoğlu Halkevine 13 bin, Kadıköy HalŞu halde şimal Afrikasında, Eommel kevine 25 bin, Eminönü Halkevine 25 geri çekilme hareketi bir engele uğrama bin, Üsküdar, Beşiktaş ve Bakırköy dan deiam ediyor demektir. Mesele Aİ Halkevlerıne beşer bin, Fatih Halkevine manlann ne yapmak istediklerini tahnıio yedi bin. Şehremini Halkevine dört bin, edebilnıektedir. Trablusgarb önlerinde şile Halkevine iki bin dört yüz, Yanıi tutunacaklar? Tunusa mı çekilecek lova ve Kartal Halkevlerine yedi yüzer ler? Yoksa, Afrikayı bütün bütün bıra lira verilecektir. Yeniden İnşa edilecek kacaklar mı? Şimdilik bu üç düşünceye Halkevleri için 132 bin lira konulrmışde ajn ayrı taraftarlar görüyoruz. Hâ tur. di^elerin bugüne kadarki gelisimine gdVilâyetimizin on altı kazasındaki Parti re, Almanlann herşeyden önce Tunusa teşkilâtında bu sene yeniden birer ücehemmiyet verdiklorini kabul etmek lâ retli kâtiblik İhdas edümektedir. zımdır. Parti idare heyeti riyasetinin daveti C. H. P. İstanbul Vilâyet İdare Heyeti Şark cephesinde Stalingradla Voronej arasında Ruslar, büyük bir taarruza geç Reisliğinden: tiklerini bildiriyorlar. Dünkü Moskova C. H. P. Vilâyet kongresi 22'12/1942 tebliği dört gün süren çetin savaşlardan salı günü saat 10 da Eminönü Halkevi sonra Almanlann on bin esir. yiroıi bin salonunda yapılacaktır. İstanbulda buîunan sayın meb'usların kongreyi teşrif*#* (Arkasa ahife 3 siitnn 4 te) leri rica olunur. Tokad 21 (Hususî muhabirimizden) Merkezî Erbaada olmak üzere dun saat 17,05 te bütün vilâyette hıssedilen çok şiddetli bir yer sarsıntısı olmuştur. Erbaa kazasında pek ziyade hasar vukua geldiği anlaşılmaktanır. Olü sayısmın birkaç yüzü bulmasmdan, yaralılann da bu miktarı geçmiş olmasından korkuloyor. Kasabanın büyük bir kısmının harab olmuş bulunmasından korkulmaktadır. Kazada üç koldan ilerhyen büyük yangınlar başgöstermiş, Samsun, Tokad ve Turhal şeker fabrikası itfaiye teşkilâtı vak'a mahalline gitmişlerdir. Merkeze bağlı Almus nahiyesinde 3 ölü, 1 yaralı vardır, 43 evin cephesi tamamen çökmüsıür. Niksar kazasında 13 ölü ve miktarı henüz tespit edilemiyen sayıda yaralı olduğu haber alınmıştır. Vali derhal zelzele mıntakasma gitMillî Şefimiz Reisicumhur İsmet İnönü miş, Kızılay teşkilâtı ve yardım ekipleri faaUyete geçmişlerdir. Ankara 21 (aa.) Memleketin muhtelif yerlerinden gelen telgraflara nazaran ekserisi hafif ve bir iki yerde şiddetli olmak üzere, dün gece zelzele vukua geldiği anlaşılmıştır. Bu telgraflara göre Sinop, Ordu ve Kastamonuda saat 17,05 te değişik şiddette yer sarsıntıları olmuştur. Bu vilâyetlerde hasar ve zayiat yoktur. Bafrada 17,08 de hissedilen yer sarde tutularak kendilerine üç gün istlrahat verılmiş ve bu sebeble listeler cu(Arkası sahlfe S, sfitvn 3 te) cartesi günü kaldırılnuştır. Listeler bugün tekrar asılacak ve mükellefler şubelere müracaat ederek namlarma tarhedilen vergi mlktarını öğrenebileceklerdir. Bir kısım mükellefler, listelerin asüışını müteakıb derhal tediyatta bulunmuşlardır. Fakat ödeme İşine asıl bugünden itibaren başlanacağı anlaşılmaktadır. Listeler, şehrimizde 17 Mrincikânun perşembe günü asılmış bulunduğundan, ödeme müddeti olarak tesbit edilen 15 günlük mühlet 31 birincikânun akşamı sona ermektedir. Kanuna göre, tesbit edilen 15 günlük mühletten sonra vergi ödememiş bulunanlar birinci hafta içinde yüzde bir, ikinci hafta içinde yüzde İki fazlasile ödemeğe mecbur tutulacaklar ve bu müddet içinde vermiyenler mükellefiyetlerini bedenen ifa etmek üzere hükumet tarafından tesbit olunan yerlere gönderileceklerdir. Fransa hükumeti reisi M. Laval Gene kanunda bildirildiği üzeıo yanhşlıkla unutulmuş olan mükelleflerin vaziyetlerinl tesbit etmek üzere komisyon incelemelerde bulunacak ve İki ay zarfında bu gibilerin vaziyeÜsri de lesbıt olunaciktır. Memurların üç günlük bir ist'iahate İhtiyacları gözönünde tutu'rrgk bayramın ikinci günü listelerin kaldmlmış bulunması, listelerde bazı tadliât veya vergilerin tehir edilereği yolunda bazı astlsız dedikodulara sebe'oiyet V''rm'ştir. Halbuki çok sarih olan varlıt vtrgisı kanununa göre listelerdo herhangi bir şekilde tadilât veya lehir mcvnu bahis değildir. (Arkası sahife 3 sütün 5 te) Londra 21 (a.a.) Hitlerin umumî karargâhında, 18 ve 19 birincikânunlarda Von Ribbentrop, Mareşal Keitel. Mareşal Göring, Kont Ciano ve İtalyan genelkurmay reisi General Cavalleronun iştirakile mühim bir toplantı yapılmıştır. Bu top'.antıda Laval de hazır bulunmuştur. Bu toplantı vaziyetin, Mihver için suhranlı bir safhaya girdiğine alâmet telâkki edilmektedir. Bu toplantıda Fransaya aid meseleler görüşülmüştür. Büyük bir felâkete uğrıyan güzel Erbaamızdan bir manzara (Soyyet harp fobliai Varhk Vergisi Yersarsınhsı kaydedilen diğer bölgeler Listeler bugün tekrar maliye şubelerine asılıyor Merkez Don çevresinde mühim tank kütlelerile taarruz eden Ruslar müdafaa Orta Don kesiminde hattınm bir noktasında gedik açtılar Almanlar süratle takib ediliyor Kızılordu cephenin her Rusların iiçüncü kış kesiminde taarruza geçti taarruzu VilâyetParti kongresi Taarruz iki kol halinde inkişaf etmektedir, Alman zayîatı 28,000 kişiye yükseldi Moskova 21 (a^.) Sovyet öğle tebliği: 20 ilkkânun gecesi kıt'alanmız Stalingrad bölgesinds, merkez cephesinde, Şark cephesinden resimler: Alman motörlü kollan süratle cepheye yetişiyorlar Sloskova cephesinde ve Don nehrinin Berlin 21 (a.a.) Alman ordulan çekilmişler ve böylelıkle düşman muorta mecrasında eski istikametlerde ileri başkumandanhğınm tebliği: vaffakıyetinin büyümesine mâni olmuşhareketlerine devam etmişlerdir. Kafkas cephesinde Alman kuvvetleri lardır. Muharebeler ayni şiddetle deTebliğin eki düşman taarruzlarını geri atmışlardır. vam etmektedir. Alman, İtalyan ve RuTerek çevresinde Sovyetler tarafın men hava kuvvetleri devamlı bir suMoskova 21 (aa.) , Sovyet öğle teb(Arkası sahife 3, sütun 2 de) dan yapılan delme teşebbüsleri aka rette muharebeye İştirak etmişlerdir. mete uğramıştır. Alman mevzllerine Hava çarpışmaları esnasmda 23 ve ugirmeğe muvaffak olan düşman bir çaksavar bataryaları tarafından 6 düşkarşı taarruz esnasmda püskürtülmüş man uçağı düşürülmüştür. Bir Alman tür. Almanlann eline mühim miktarda ve bir Rumen uçağı geri dönmemiştir. Toropetzin batısmda hücum kıt'alaesir geçmiştir. Karadenlzde, hafif Alman kuvvetleri nndan mürekkeb bir Alman grupu bir düşman taarruzunu defettikten sonra bir Rus denizaltısını batırmışlardır. Volga Don çevresinde şiddetli mu hücumla kuvvetle müdafaa edilmiş buharebeler devam etmektedir. Sovyetler lunan bir düşman mevziini işgal ermişşiddetli tank ve piyade çarpışmala tir. rında yeniden İnsanca ve malzemece a Dün Veliki Luki kesiminde şiddetli ğır kayıblara uğramışlardır. Alman en düşman taarruzları muvaffakıyetle püsson haberlere göre dün yetmişten fazla kürtülmüştür. İlmen gölü çevresinde Alman kuvvetdüşman tankı Don kesiminde tahrib leri bir çok düşman müstahkem noktaedilmiştir. Merkez Don çevresinde bir kaç gün larmı havaya uçurmuşlardır. Düşmanın denberi mühim tank kütlelerile taarruz mahallî tasrruzları püskürtülmüştür. rine Vichy hükümetine arzularmı zorla etmekte olan düşman bu çevrenin mü11 İlkkânun ile 20 ilkkânun arasınkabul ettirmek İçin birleşmiş oldukları dafaa cephesinde yalnız bir gedik aç daki müddet içinde 1518 Sovyet tankı bildirilmek'edir. mağa muvaffak olmuştur. Bu gedik Rus tahrib edilmiş veya ele geçirilmiştir. Tehlikeyi gören Laval'in bunları ye kuvvetlerine pahalıya mal olmuştur. niden birbirinden ayırmağa karar ver Alman tümenleri, yandan bir tehdidi (Arkası Sa. 3, sütun 5 te) önlemek için daha gerilerde mevzilere Bugün saat 10 da Eminönü Halkevinde toplanıyor Alman umumt karargâhında Führer'le Laval, Göring, Ribbentrop, Ciano ve Cavallero'nun bulundukları bir toplantıda Fransaya aid meseleleri görüştüler Afrika cepheleri Ingilizler Libyada Sultanaya vardılar Cebelitarıkta yeniden büyük kuvvetler toplandı f Sultanhamamında büyük bir han yandı j Bayramm ilk gecesi saat 19,09 da Sultanhamamında Balcı hanında yangın çıkmıştır. Fatih İtfaiye grupu derhal yangın yerıne gelmişse de bütün gayretlere rağmen Balcı hanı tamamen yandıktan sonra yanmdaki diğer hanlara sırayet ettırilmeden ateş söndürülmüştür. Balcı hanı 250 bin liraya sigortahdır ve Balcıoğlu vereselerine aiddir. Birinci katta 114 numarah Eşref ve ortaklarma aid manifatura ve gömlek mağazası tamamen, 116 numaralı Ömer Avniye aid kumaş ve elbise mağazası tamamen ve 60 bin lıraya sigortalı bulunan Mıthat ve Aİ! Balcıya aid manifatura mağazası da kısmen yanmıştır. İkinci katta Avniye aid elbise imalâthanesile Eşrefe aid gömlek imalâthanesi, üçuncü katta Madam Mariye aid dokuma fabrikası, Adile aid dokuma fabrikası, dördüncu katta Süleyman ve ortaKlarına aid dokuma fabrikası, beşinci ka1 ı (Arkası sahife 3, sütun 6 da) J Çeşidli rivayetler Birmanyaya karşı | İngiliz Hind ordusunun taarruzu Akyaba doğru yavaş bir tempo ile devam ediyor General Giraud Balcı hanı yanıyor Madrid 21 (aa.) Fransadan gelen te'graflarda, Abetz'in bundan bir kaç gün evvel Berchtesgaden'de Hitler'e Mareşal Petain'le Laval'in bir mektubunu tevdi etmiş olduğu haber verilmektedir. Bu mektubda teessüfe şayan olan ahval ve şartlar dolayısile Fransamn Toulon filosunu Almanlara veremcmiş Kahire 21 (aa.) Ortaşark İngiliz olduğunun doğru olduğu fakat Mihvere tebliği: Düşman çekılmeğe devam etmektedir. takriben 100 bin ton tutarmda ticaret İleri keşif kollarımız Sultana civarında gemileri verdiği ve Rommel ile Nehringe bu kuvvetlerle temas halindedir. Daha acele asker ve mühimmat gönderilmeai doğuda mayinlerm temizleme ameliyesi gerekli olmasjna göre bunun ehemmidurmadan devam etmektedır. Harb sa yetli bir yardım teşkil etmekte bulunduhası üzerindeki hava faaliyeti küçuk ğu belirtilmektedir. Bundan başka Almıkyasta olmuştur. Bununla beraoer man fabrikalarına zorla ve fevkalâc?s Müttefik avcı bomba uçakları SirtBue sür'atle mahir isciler gönderiimhtu. rat yolu üzerindeki düsman taşıtlanna Şimdi bu işçinin miktarı Laval'den istenilmiş olan miktara yaklaşmaktadır. karşı hareketler yapmıslardır. Alman tebliği Üçüncüsü, Laval'in tek siyasî fırka leşkil etmek üzere olduğu ve bu fırkanın Berlin 21 (a.a.) Resmî tebliğ: Libyada, mahallî çarpışmalar olmak nasyonal sosyalist parti?mi örnek olarsk tadır. Geceleyin Bingazi limanı bombar alacağı ve Fransız Başvekilinin İcabmda dıman edilmiş ve orta tonajda bir düş bütün Fransızları Fransa için takıb edilecek yegâne siyasetin Almanya ile man şilepi ağır hasara uğratılmıştır. Tunusta, Alman ve İtalyan kuvvet tam İşbirliği siyaseti olduğuna iknaa çaleri düşman hareketlerini bozmuşlardır. lısacağı söylenmektedir. Bomba ve av uçaklarmdan mürekkeb Diğer telgraflarda, Deat ile Doriothava teşkilleri duşmar. topluluklarına ve nun gızlice görüşerek aralarındaki an(Arkası Sa. 3, sütun 3 te) laşmazlıkları tesviye etmiş ve kendile Gnl. Giraud M rikaya nasıl kaçtı ? Şimall Afrıkadaki Amerikan umuml karargâhı 21 (a.a.) General Gıraudnun Afrikaya ne suretle gelmiş olduğuna dair olan en doğru haber şudur: General Eısenhower. Muttefıklerin 8 ikınciteşrinde Afrikaja asker çıkarmaBimanya ile İngiliz taarruz istikametini gösterir harita (Arkası Sa. 3, sütun 3 te). (TelgraJlar 3 ünciı sahlfemizde)