18 Aralık 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

r cu: 1 5 Blrtndk&nun I 9 4 Z Ben de tutuldum BÜYÜK HARB RÖPORTAJI Yazan: Pasifik harbine^ raya getirtmek İçin Etrafımı bir sürü başvurduk. Fakat gazeteciler aldı. Bun her şey askerî malardan biri Türk kamların gösteretopraklarının Ingillz cekleri arzu ve muharb uçaklan taravafakate bağlıydı. fından bir İki gün Siz, kuzum nasıl evvel bombalandığı~ 7 yapıp da buraya genı söyledi. Çoktanberidir hiç haber duymadığımdan bu lebildiniz?» Büyük elçiye benim Manlhavadis benl endişeye düşiırdü. ladaki kıymetli ahpabım B. Okazaki'yi « Yoksa, dedim, harbe mi girdik?» anlattım. Mahmudpaşada Harmanlı handa 1 Gazeteci: Büyük elçi beni öğle yemeğine alı numaralı ticaıethanede boyalı kalerrı ih« Hayır, daha böyle bir şey yok. koydutikn yapmaktan İstanbul İkinci Asliye Fakat İngiltere ile aranız epey açık. deBu akşam yemekten sonra başsekre Ceza mahkemesince 7 sene 4 ay Siirdde diBürgün edilmeğe ve 2500 lira ağır para terle Ginza caddesinde dolaştık. Bana hepsi blr sürü sualler soruyorBugün elçilik yoiile Taihokuda 150 cezası ödemeğe mahkum edilen tacir lardı: Amerika harbe nasıl hazırlanıyoryenlik borcumu, Ankara Maden Ens Fılip Levi hakkmdaki karar; temyiz umuşı Amerikalılarm harb psikolojisi natitüsünden bana gönderilen paradan mum! heyetinln tasdildle kat'ileşmiştir. SJİmış, grev yapıyorlar mıymış, ManiHüküm yerine getirilmiş, FUip Levi gönderdik. ladaki intıbaım nasılmış, Türkiye harbe Tokio, 5 nisan 1942 Siirde gönderilmiştir. girmek için niçn bu kadar fazla düşüTokyoda her şeyde İktısadî sıkıntı nüyormuş, ve daha burüara benzer bir sürü sualler. Ben bütün bu sorgulara açık şekilde göze çarpıyor. Elbise, göm fstanbula çitnento verilecek bir tek cevab veriyordum: Bunun lek, çorab, kravat gibi şeyler hep ve Dün Vilâyette VaJl muavini Ahmed hakkmda istediğiniz malumatı Tokio sika İle veriliyor. Bütün lokantalar sa Kınığın riyaseti altmda şelırimıze gelsn bah, öğle ve akşam yalnız ikişer saat sanayl umum müdürd Reşad, mıntaka Türk elçiliğinden öğrenebilirsiniz» açık. Her yemekte yalnız bir küçük ıktısad mudürü, beltdiye fen i§!eri müFukuoka şehri uçak meydamndan ol dilim ekmek veriyorlar. Geçen gün odukça uzak. Bizi uçak şirketinin otobü telde bir Japonla konuşuyordum. Ken dürü ve belediye iktısad müdürünün işsile şehre götürdüler ve beni de bir o disi uzun zaman Amerikada da bulun tırakile bir toplanü ycpılmış ve çimento tele bıraktılar. Otele bir iki gazeteci muş. Benim Amerikadan geldiğlmi her mevzuu üzerinde gorüsülmüştür. İstanbula lki aydanberi hususl inşaat içtn daha geldiyse de benden hiç bir şey nasılsa duymus, alâkadar olmuş. Bana koparamadılar. Bırası tam bir Japon Amerikalıların ferd ltibarile fena İn çimento verilmemektpalr. Bu yüzden oteli. Bana Avrupaî tarzda yemek ha sanlar olmadığını, yalnız biraz çoeukça çok mUşkül vaziyet hasıl olmuştur. Düneırladılar. Geceleyin otele bir sivil po olduklannı, ve Japonya ile olan bu kü içtimada İstanbuls derhal çtoento lis daha gelip bir sürü sualler sorup kadar sıkı temaslanna rağmen Japon temini ve yılbaşmdan itibaren kontengitÜ. lan hiç tanıyamamış olduklannı söy Jan verılmesi için shr.acak tedbirîer Tokyo, 20 Mart, 1942 iüyordu. « Bak, diyordu, biz Japon kararla^tırılmış ve miktarlar tespit oBu sabah erkenden kalkıp hazırlan lar Amerikalılara nazaran vücudce ne lunmuştur. dım. Saat 10 da Fukuoka'dan uçakla ay kadar küçük lnsanlanz. Fakat bu kaİktısad Vekili şehrimizde rılıyorum. Kahvaltı yapıp otelin ilk ka dar kısa bir zamanda onlara neler yaptktısad Vekili Sırn Day dün Ankaratına indiğlm zaman saat 8 vardı. Eşya tık. Amerika bizi ikt lannı orada bırakıp kumpanyanın zannetmekte yamlıyor. Siz de görü dan şehrimize gelmiştir. otobüsü gelinclye kadar biraz şehri gör yorsunuz ki her istediğinizi bulabiliSahte ekmek karneleri mek için sokağa çıktım. Burası da Tai yoraınuz.» diyor. Dedim kl: « Evet Balatta Süleymanın ıınnına 9 yaşiahoku gibi bir yer. Kadınlann hemen ama hemen her şey vesika İle ve çok hepsl göz alıcı renklerdeki kimonoları ile pahalı. Sonra meselâ bana köseleden nnda Nihad adında bir çocuk gelerek ve blr çok erkekler de koyu kahve ren bir ayakkabı gösterebilir misinlz? Kaç dört karne ile ekmek almak tetemlş, fagi, siyahımsı cübbelerile dolagıyorlar. gündür dükkânlara bakıyorum. Bütün kat bunlann sahte olduğn anlasılınca Burada tramvay da var. Az sonra ote ayakkabılar hep balık derislnden ya Nusret adında blrinitı bunları tertib etle döndüm. Otobüs saat 9 da gelecek pılmış.» Japon gülüyor ve: « Eh butiği tespit olunmuştur. Nusret köprü üml§. Uçak meydanına vardığımız vakit kadar olur. Unutma kl beş senedenberl zerinde yakalanmış, cebinde bulunan hareketimlze daha yanm dakika vrdı. harb içlndeyiz.» iktısadî sıkıntıdan J a paket edilmiş karne tomarlarını denize Şirketin ingillzce bilen genc blr merau ponyada şimdi hakl renkte önü kapalı atarak bunları yok etmiştir. ru yanıma geldl, konuşuyoruz. İyi ingl elbiseler moda olmağa başlıyor. Kadınlizce konuşuyor. Bana Japonyada en iyi lar ziynet eşyası takmıyor, fazla süs Her bakkal memur ve emekmevsimde seyahat ettiğimi söylüyor. yapmıyor. Kadınlann hemen ekserlsi lilere şeker verebilecek Japon sakuralan bu zamanda açarmış. klmono İle ayaklarında «zori» dedikleri Dün memurin kooperatifi müdiriyeti •Tokio güzel, fakat pahalı şehirdir» di ayakkabı ile, erkeklerin de bir kısmı yor. Vakit yaklaşıyor, yolcular uçağa cübbe ve takunya İle gezlyorlar. Tâ Çin tarafından gazecemize verilen bir habere blnmeğe başladılar. Bu gence Allaha hâdisesi başhyahdanberl Japonyada göre, serbest şeker satan bakkallardan her hangisl memur ve emeklilere karısmarladık dedim ve elimi uzattım. E dans resmen menedilmiş. neleri mulcabilınde şeker verdikleri taklini vermedi. Yalruz iğilerek benl uğurladı. Japonyada okuma merakı hayret ve dirde bu karnelerine karşı verdikleri şeaynen kendilerıne ricl blr şekilde. Her caddesinde bir kerler kooperatlfçe Uçakta bu sefer dört kişlyiz. Hava iade edilecek ve bu külfete muliab'i de bugün de güzel. Ekseriya sahil boyun sürü kitab satan yerler v a r ve bunkilo başma beş kuruş veri'.ecekti". ca gidiyoruz. Bazan köylerin, bazan şe ların hepsl her an irili ufaklı bir sürü hirlerin üzerinden geçiyoruz. Hep ekil takunyalı mahlukla hmcahmc dolu. Kapatılan pastane nıiş yemyeşil zümrüd gibi yerler. YarTokio, 6 nisan 1943 Beyoğlunda İstiklâl caddesinds Baydımcı pilotlardan biri benim Türk olDün Bay Şeref isminde yeni blr de lan pastanesi dünden itibaren yedl gıln duğumu duymuş, arasıra yanıma gell r.iz ataşemlz eşi ve çocuğu ile buraya tnüddetle kapatılmışf.r. yor, üzerlerinden geçtiğimiz topraklar geldl. Türkiyeden iki buçuk ay evvel hakkmda malumat veriyor. Kobe, Usa cıkmış. Rusyadaki seyahatinin sıkıntı Kimya Enstitüsünün 25 inci ka ve Yokohama'yı hep o bana göster iarmı anlatıyor. Yiyecek akılları duryıldöniimü dl. Hele bir aralık telâşla gene yanıma duracak kadar pahalı lmiş. İstasyonKimya Enstitüsünün 25 incl yüdönüyaklaştı: larda hamal bulmak blr mesele imi?. münü kutlulamak üzere Yerebatandaki c Beş dakika sonra Fuji dağının ya Buraya Kuyblşefe uğnyarak gelmişler. Kimya Enstitüsünün anfismde 26/12/ nmdan geçeceğiz» dedi. Biraz sonra B. Şeref üç sene kadar evvel Tokyoda 942 cumartesi günü saat 14,5 ta bir topmeşhur Fuji göründü. Kraterinin hemen deniz akademisinl bitirdiğlnden Japon lantı yapılacaktır.. Butün kimya menbiraz aşağısından beyaz bir kar tabakası yayı İyi tanıyor ve eşl, çocuğu da iyi sublarıran bulunmalan rica olunur. eteklerine kadar uzanıyor. Bu kadar her japonca blliyorlar. örnek bir hareket eaman üzerinde kalırmış. İki hafta kadar evvel Rus ve ManPerapalas oteli sahibi Misbah Yeşilköy Sahil kıvrıla kıvrıla uzanıyor. Sol ta çuko elçiliklerlne vlze İçin müracaal Çocuk Kurtarma Cemiyetine kurban rsfta da mağrur ihtiyar Fuji. ettim. bayramı münasebetils beş koyun hedlÖğleden sonra 2 de Tokio göründü. Tokyo güzel bir şehlr. Yollarının hepsi Helecan lçlndeyim. Artık kendimi ya asfalt ve temiz. Yeraltı trenleri, tram ye etmiştir. Cenııyet müdürü bu hamiblldirn yarıya kurtulmuş sanıyorum. «Hiç vaylar, ve otobüsler her zaman hın yetli vatandaşa teşekkurlerini mektedir. olmazsa, dlyorum, elçiliğimiz var. Her cahmc dolu. Tramvaylarda ve otobüshalde bana çok yardımlan dokunur.. Karısını öldüren köylü lerde blletçiler genc kızlardan seçf.miş. Tokio geniş, yayılmış bir şehre ben Bazan otelin karşısmdaki cHlbio. par Bakırköye bağli Safra köyüude evziyor. Uçaktan indim. Salonda tekrar kmda dolaşıyorum. Parklan çok temlz veüi gece bir cinayet olmuştur. Nuredkayıd Işleri başladı. Polis Tokio'ya giriş ve gayet iyi tezyln edilmlş. Otelin bira? din Banşüc adlı orta yaşlı bL köylü, İçin müsaadeyi verdl. Şlmdl düşünü İlerisinde Mikado'nun sarayı var. Sara Eİtı aydır aralan açık bulunduğu için yordum. Hangi otele gitmeli? Türk el ym etrafı su ile dolu hendeklerle çev kendisinden ayn oturan kaıısı Ayşe çiliğini nasıl bulmalı? Memurlann bu ıilmlş. Buradakl sulara tatlı su balık Bansığı tabanca kurşunile öldüraıüştür. îunduğu bir odaya doğru yürüdüm. O lan koymuşlar. Halk sabahtan akşama radakl blr Japon kızına kendimi tarut kadar bu hendeklerdekl balıklara yem Yardımsevenler Cemiyetinin tım. «Evet, evet, dedl, sizin İmperial vermekle eğlenlyorlar. faaliyeti HotePe gitmeniz İçin Türk elçiliğinden Yardımsever.ler Cemiyetl EminönJ bir telefon gelmlşti., Bu habere ne kaVATANDAŞ: şubesi 52 çocuğa kışlıi yün, süeter, Fatih dar sevindim. Kızılay fukara aşocaklannı kurban şubesi 25 çocuğa par.talon ve ayakkabı Şirketin otobüsü yolculan şirketin etl dağıtırken unutma, dağıtmıştır. şehirdeki asıl merkezine kadar getird!. 1 Topkapı Ahmedpaşa camli Yalova şubesi de 120 aileye 2000 kab Oradan da bana İmperial Ootel'l tarlf 2 Karagümrük Nişancı Mehyemek dağıtnıak uzere hazırlıklar yapettiler. Zaten çok yakındaymış. Otelden medpaşa camii. mıştır. Türk elçiliğine telefon ettirdim. Biraz 3 Lâleli . Lâieli imarethanesi. Ağır işçi karneleri tevziatı sonra elçiliğin baş sekreterl B. Niza4 Eyüb . Sokullu medresesı. meddinle otelde konuşuyorduk. B. Nİİstanbul Vilâyetındec teblig edıldığı5 Beşiktaş Sinanpaşa camii. zameddin: «Maceranızı baştan anlatın, ne göre: 2 nci kânua şu'aat S12 aylırı 6 Üssüdar Ahmedıye imaretdiyordu, tâ baştan.> için ağır işçi ekmek k&rü alacak olanhanesl. Tokio, 21 mart 1943 lardan elli iaşiden îaüla işçi ıstihdam 7 Kasımpaşa İlk mekteb yaBu sabah birinci sekreterle büyük eden ve iş kanununa tâoi müesseseler nmda. « elçi Bay Ferid Teki ziyarete gittim. Belediye İktuad Mudıir'üiü binasmda Buralarda maibuz mukabilir.de Büyük elçi anlatıyor. t Sizin Fransız asılmış olan listelerdeki tayın edilen canlı, cansız kurban teslinı alınaelçiliği yolile gönderdiğiniz haberi alır günlerde kartlarını meziur müdürlükcaktır. slmaz hariciyeye bir kaç defa slzi buten alacaklardır. Elli ve daha az ağır işçi istihdaır. eden müesseselerle münferid olarai çalışan ağır ışçıler kartlarını kaymakanılıklardan alacaklardır. Busün, bircok çüzel yazllar ve meşhur İmzalarla çlktı. Belediye iktısad Î.Iudürlüğü ekmek Törkiyenin Üstünlüğü bürosu bayram gunlerinde de çalışacakCyrano de Bergerac Istırab Mektebi tır. Yazan: Yazan: Yazan: Har.gi müesseselerin hangi günlerde Orhan Sevfi Orhon Yusuf Ziva Ortaç M. Hakkl Akanse] kartlarını alacaklan İktısad MJrtürlüğü ekmek bürosunda ılâıı edilmiştir. NAMIK KEMAL 102 YAŞINDA! TALAT PAŞANIN KEMIKLERI! Yazan: Orhan Seyfi Orhon Yazan: Yusuf Ziya Ortaç Salâhaddin Engez Bir nuıhtekir sürgün edildi haberleri Hâdiseler ve fikirler Bir tasarruf teşkilâtına ve propa gandasına çok ihtiyacımız vardır Bundan e\ velki bir musahabemizde 1942 yılının tasarruf haftası münasebetile Maarif Vekâletinin bütün tedris müesseselerine gönderdiği ve yazılış itibarile bir «beyanname» yi andıran tamiminden bahsetmiştim. Şimdi bu tamimin İhtiva ettiği meselelerj sosyolojik bakımdan ele alacağız. r Köye kadar uzanan Prof. Ziyaeddin Yazan: Son hafta at kosuları Filip Levi Siirdde yedi sene dört ay sürgün kalacak Fahri tesiri görülüyor. 1942 senesinin Türk matbuatında her nedense para çekmecesine arkasını dayanan ve: Gün bugün, saat bu saat, dem bu dem! Türküsünü söyüyen bir köylü tabakaİlkin birinci meseleyi, yani ckarşılaşı sının mevcudiyetini ihsas edici neşriyat lan zorlukların başhca sebebinin mal yapıldı. İtiraf edeyim ki eğer dört ay kıtlığı» olması, bunun da ordumın mev evvel Daday, Safıanbolu, Kastamonu ve cudıyetinden ıleri gelme bir «İstıhsal az civarı köylerini, üç ay evvel de Pertek lığı» na bağlı bulunrcası noktası üze ve bilhassa Hekirnhanı kçylülerini görrinde durmak icab ediyor. Ileri sürülen memiş ve konuşmamış olsaydım ben de nokta şu ki Vo 83 ü köylü olan halkın ayrü tesir altında kalacaktım. Fakat dübir kısım zümrelerinin ziraî işleri ba şündürtücü müşahedelerime dayanarak şında olmaması yüzünden bir istihsal az diyeceğim ki 1942 deki Türk köylü zümlığı 1939 dan itibaren, her yıl temposunu resi, pek girift bir şeniyettir. Şecerî sosbiraz daha artırdı Müşahhas konuşmak yoloji vasıtasiie bu şeniyet yoklanmaiçin 100 sayısını ele alalım: Demek kl dıkça ileri süıülecek düşünceler şüpheli 1939 dan evvel bilfarz 100 dönümlük kalacaktır. Bu girift tabakanın muhtelif toprak ekilmekte İken, 1939, 1940, 1941, katlan vardır. Mizah gazetelerine kadar 1942 yıllannda ekilmiş arazi sırasile tak akseden zengin, müreffeh ve sefih köylü ribî olarak 90, 80, 70, 60 dönüme inmiş eğer varsa, bu tabakanın hangi katmı tir. Bu. gerçekten böyle midir? Türkiye teşkil ediyor? Topraksız köylü mü? Manin ziraî yapısı 1939 1942 arasında bu rabacı mı? Yarıcı mı? Yalnız bir avuc bakımdan ne derece müteessir olmuştur? toprak sahibi olan mı? Mahdud büyük Elimizde 1939 dan ev\'el ekilebilen arazi arazi sahibleri mi? Bir arşın kumaşla nin bu tarihten sonraki vaziyetine dair yarun kilo şekeri, bir kalıp sabunla bir (1) Bk. Hatiboğlu Şevket Raşld: Türziraî istatistikler bulunmadığmdan bir kaç kahve tanesini muhtekirlerle dolu kiye ziraî buhranı, Ankara, 1937. şey söyliyemiyeceğiz. Fakat bir taraftan şehir çarşısmdan köjüne götürmekte (2) Bu noktayı evvelce tarlhî bir kadmemleketimizin ziraî bünyesi, Üd cins üç harb senesi devamınca gittikçe artan ro içinde araştırmıştım. Bk. İhtikâr, arasındaki is bölümünün tarzı ve kadı müşkülâtı güçlükle yenebilen köylü, 1P42 İstanbul, Sf. 13 16. nın ziraî istihsaldeki büyük rolü, diğer nüfusumuzun % 83 ünü teşkil eden (3) Geçen hafta bu sütunlarda neştaraftan 1939 1942 yılları içinde ordu köylü zümresinin nekadarıru vücude redilen değerli bir müsahabe, bu sırada nun bazı mrntakalarda meselâ bir müd getiriyor? Esasında köylü olmaklığım ve Türk köylülüğü etrafında İleri sürülen det evvel askerlik vazifesile bulundu yeni müşahedelere sahib bulunmaklıen objektlf düşünceleri muhtevidir. Bk. ğum Trakyada köylüleıi çok memnun ğım itibarile bu nispetin pek az olduFeridun Osman: Köylü davası, Cumhueden ordu yardımına ald şahsî müşahe ğunu söylemekte iîrr.î bir mahzur 2or.•e.. 5 İkinclkânur. 1942. delerimin gösterdiği veçhile ziraî istihsale yardım etmesi, yahud münaveBayramln azametine... Asrın tekâmülüne... San'atm zaferine... be usulile askerlerimize ekin ve hasad zamanlarında izdn verme sisteminin tatL A L E ' nin şerefine lâyık müstesna blr program bikı gözönüne alınırsa, sırf ordu vaziyetinden dolayı ziraî istihsalin azaldığı, yekten kestirilmesi çok güç blr mesele haiine inkılâb eder. Yoksa bu mesele, AW f%%ŞA • DOROTHY LAMOURun bugüne kadar salâhiyetli bir ilim adamımızın daha * * * ^ ^ ^ / » » ^ * • y a r a ttığı fümierin en güzeil... 1937 de işaret eylediği «ziraî buh H A L L ' ün yaşattlğı blr efsane ran> ın (1) önceden sezilmiş ve 1939 harbi dolayısile daha keskln bir surette beliren bir tezahürü müdür? GörülüBinbir güzelle süslenen bir renk cenneti... yor ki terblyevî tesiri şüphesiz olan tamlmln bu noktası, yüksek tahsille alâheyecanile ^k JT 4% J M T . ı ^ • Kitar'arln nağmeleri, danslarln kalı ilim mensublarını derinden düşün*" * steşlenen bir ask romanl. dürtecek mühim bir problemi ihtiva BAYRAMDA bütün İstanbulu mestedecek etmektedir. Beyannamenin ikinci noktası «karşılaşılan zorlukların diğer bir sebebi» nin mala hücum» olduğunu belirtiyor. Anlaşıbyor ki tamimi kaleme alanlar,, gencliğl ve onlar vasıtasile belki de gencliSinemalarında sen^nin şaheseri ğin ebeveynini iktısadî ve ahlâVî müesseseler arasmdaki bağhlık üzerinde düşünmeğe davet ediyorlar. Her devirde, bilhassa harb ve buhran anlannda bu gibi davetlerin vukuu, başlıbaşma bir hâdisedir. İktısadcı, iktısadî hâdiselerin kendine mahsus bir mantığı olduğunu, bu mantığın ahlâklılıkla ne menfi, ne de Busün seanslar: 11 1 2.30 4 30 6 ^0 ve 9 da müspet bir alâkası bulunmadığını söylemekte devam etsin, devlet adamile birikte terbiyeci ve mektebciler, iktısad Yarınki mensublarına karşı çıkmak, <ahlâkî. ile «iktısadî. nin bağlıhğına iman etmek ve CUMARTESİ ttlrmek mecburlyetindedir. Burada Bayram şerefine fevkalâde bir film Kant'm amelî akıl dediği meleke, bizi vazlfeye davet ediyor. Buna rağmen hemen söyliyelim ki İktısadcının ilmî mülâhazalarma arka çevirmemek de, ayrı bir ahlâk vazifesidir. Bu vazifeyl İfa, bizi cereyan etmekte olan hâdiseler, meselâ «mala hücum», «istifçilik» vakıaları Heyecanh bir aşk macerasl. helecanlı bir ihtiras kaynağı. a>iu erkeği karşısmda eli bağlı ve lâkayd mı bulunduracaktır? Asla. Çünkü iktısadcı, bir seven 2 kadln Aşk için mücadele, entrika, sergUzeşt. taraftan iktısadî faaliyetin kendine hâs Gece için yerlerinizi evvelden alınlz. Tel: 40380 kanur.larının cereyan ettiğini söylerken ilme dayanan bir iktısad politikasmm çarelerini de gösterebilir. Bu çarelerin başmda istihlâkin otorite eliyle tahdidi :elir ki bu suretle varlıkta darlığın önüne geçilecek, varlıkta ve darlıkta müMevsimin en kahkahah ve gülünçlü komedisi savilik esası hâkim olacaktır (2). Ankara 17 (Telefonla) Ankara at yanşlannın 13 üncüsü önümüzdeki pazar günü yapılacaitır. Bu hafta program da İngiliz tayları ilk olarak 1600 metre üzerinde vadeli (Beşinci Çaldıran) koşusunu koşacaklardır. Prcçramı verıyorum: Birinci koşu: Kader, Soydan, Meneviş. İk'ncl koşu: Konca, Davalaclro, Demet, Buket. müyorum (3). Diğer Üçüncii koşu: taraftan köylü, psıAlceylân, Sekban, Elhan. kolojisini tahlil eden Dördüncü koşu: ruhiyatçıların' dediHümayun, Hemdem, Varat. Varadin, ği gibi, köyıünÜT! kendine mahsus. ba İz, Polat, Destegül, Haspa, Nilüfer, Pızan iktısadcıyı ve içtimaîyatçıyı hayran nar, V!do. Bcşinci koşu: bırakan bir hissl selime malik olduğu şüphesizdir. Nihayet gerçekten sefahete Sava, Tomurcuk, Alok. meyleden bir köylü zümresi varsa. AlÇitte bahıs: 2 ve 4 üncü koşular ümanyada olduğu gibi, bir kaç şehirde zerindedir. kalmıyarak köye kadar uzanan bir tasarruf teşkilâtı. bunun arkası sıra köy Bayramda yapılacak maçlar hocasının ve köy imanıının rehberllği Bugün Şeref stadında Fenerbahçe altında bir tasarruf ve biriktirme propa Beşi'staş takımlan arasında dostluk magandası lâzım değil midir? çı yapılacaktır. Cumaıtesi günıl FenerBununla beraber daha ziyade memle bahçe ve Şeref stadiannda iiıpa maçket realitesini gözönüne almayı emre ları yapılacaktır. Pazar günü Galatasaden bir iktısad metodolojisi gözlüğile ray Beşiktaş takıraları Şeref stadında tahlil ettiğimiz bu beyannamenin terbi dostluk maçı yapacailardır. Ayni gün yevî değerl çok büyüktür. Bilhassa Fer.er stadında lik nıaçlarınm ikinci mekteblerimizde 1942 yılımn tasarruf devresine başlanacakf.r. Burada Vefa haftası vesilesile bu beyannamenin mad Kasımpaşa, İstanbulspor Beykoz tadeleri çocuklarımıza izah edllmeli, ya kımları karşılaşacaklardır. rının Türkiyesinde marangozluk ve bakkallıktan en yüksek hükumet memurluğuna kadar çeşidli Işlerin başına geçecek olan bu günkü çocuklanmızda, âmme sevgisi. vatandaş endlşesi ve içtimaî ahlâk şuuru gergin ve tetlk bulundurulmalıdır. Yerli Mallar Haftası bugün sona eriyor Bugün L Â L E Sinemasında ALOMA: i^» Yeıli Mallar Pazarlarında Tasarruf Haftası için tcrlib edilen vitrin On üçuncü artırma ve Yerli Mallar haftasımn bugun son günudür. Bu sene her senekmden d a h i hareketli geçmiş olan ve tutun yurdda çok daha fazla a.âka uyandırmış oian haftamn Son gunü bayrama tesaduf ettığicden dün butuc mekteblerde tutum ve yerli m'llar mevzuu üzerinde hazırlanan yazı müsa'ıatcası kaparunış ve bütun musabakaya ıştiri»k eden talebemn kâğıdları toplanarak •Sün akşam cemiyete icrilmiştlv. Bu müsabakada her sınıftan kazanaa talebeye Ulusal Artırma ve Ekonomi Kurumu tarafından mıllî yem!ş!erimi2xien hedıye aonderılecektir. Bajram münasebe.'* tanzim edilen vitrinlerden bir çoğu jerli mallarln yapılmtstır. > Bugün: I P E K ve M E L E K NIÂMIDE MEÜTÂR S A R K'ta BETTY GRABBLE DON AMECHE Mes'ud bir nisan Sabık yedinci ordu kurmay başkanı Ger.era! Mustafa Nurinm torunu Yarbay Celâl Dıncın kıa Belkıs Dincle Üstegmen Lutfi Doğu'nun nişan törenleri 16 birincıkânun 9t2 çarşamba günü Orduevinds mümtaz ve çok kalabalıi bir dsvetli huzurile Icra edilmiştir. G«nc nişanhlan tebnk ederiz. DANSÖZ'ün SIRR1 Aziz Türk Milleti Hargarit Symo • Laura Solari Viclor de Kowa Bugün S Ü M E R Sineması AÇIK E A H R İ Y E L İ I Bayramln kutlu, günlerin şen olsun. M. Nuri ÇAPA Beşiktaş Şeref Stadında BUGÜN saat 15 te FENERBAHÇEBEŞİKTAŞ Dostluk kupa maçı r Osmanlı İmparatorluğundar Esnaf Kâhyalan ve Lonca Bir çok klvrr.etli makale'er, siirler roman. sevahat ve tenkidler. Benzin tevziatı Bayram Münasebetile M A K S I M d€ ÇOK ZENGİN VE BÜYÜK PROGRAM MÜZEYYEN SENAR NECATİ TOKYAY ve 24 kisilik SAZ HEYETİ İstanbul Vilâyetindtn: 21/12/942 gününden itibaren benzinle müteharnk nakü vasıtalanndan kor diplomatige aid motörlü naklıye vasıtalarEe otobüsler harıo kamyon, kamyonet, taksi ve kararnamelerle tahdidattan istisna edilmiş hususî otomoMlerin günlük benzin istihkaklan ikinci bir tebliğe kadar yanya indirilmiştlr. Teblığ olunur. Bütün korunma ve yenme kuvvetlerinin göklere taşındığı bir dünya içinde çalışmalanmızı daima yetmez görmek ve hamlelerimizi ftnkânın üstüne çiKaıacak kadar çogaltmak zorundayız. Kurbanımızı Hava Kurumuna vererek göklerimıtzin korur.masına yardım edelim. E F E Nİ N B Y K ÜÜ Bayram günleri saat 15 te A Ş KI R EVÜ İOÎ'7 ftü Af î XT r* MİLLÎ \ CV tekmll programla IÇKJSIZ MATINE Beyannamenin üçüncü noktası, İkinciyi tamamlıyor. Bir kısım vatandaşların diğerleri aleyhine servet edinmeleri su ;ötüroıez bir hâdise olduğuna göre bu aşın servetin nerelere yatırılacağı bir meseledir. Muhtekir, bunu eşyaya yatırıyor, veya «paranm haram olanı binaya gider> mealindekl halk sözünün de lösterdiği gibi toprağa ve binaya ve•iyor. Bundan maksad zatî ve ailevî ihtiyacların tatmini değil, sonradan fazla kazanc elde etmek, fazla kazanc edinme havası yaratmaktır. Vatandaş bu «hevesten vazgeçmeli», parasını ya millî bankalara, tahvillere yatırmalı, yahud istihsal artışma hasreylemeli, hayır işlerini de bu arada unutmamalıdır. 1939 danberi bu neviden içtimaî ahlâk düsturlarmm sık sık ortaya atıldığıni gördük. Arasıra ticaret ertabı bile kendi aralarmda meslekî ahlâk. bir rivayete göre «iktısadî misak» andları İçtiler! Fakat gene tekrar edelim ki servet edinmeler, ihtikârlar, parayı hayır işlerine, tahvillere değil, ihtikâra elverişli maddelere yatırmalar kendi seyrinl takib edecektir. Bazan ahlâkî şuuru gerçekten kuvvetli olan ticaret mensubları bile terbiyecilerle beraber meslekî ahlâktan bahsedeceklerdir. Fakat yalnız bu kadar... Hâdiselerin seyrine, ancak iktısad poliükacılarının fikirlerinden mülhem olan vazıı kanunlar tesir edebillr. Muharib ve bitaraf memleketlerde, ekonomik hâdiselerin mümkün mertebe normal, ve varlıkta ve darlıkta müsavilik esasmı gerçekleştiren âdilâne cereyan, ancak bu yoldan yürümek suretile temin edilebilmektedir. Beyannamenin son nokta:ma gelince burada ezeli şehirli köylü tezaduun, İKİ CÖZLER Numarall yerlerinizi ayırtabilirsiniz. Telefon: 40116 Komik bir mevzuda en zengin dekorlar ve en modern danslarla dolu filmini takdim ediyor. Baş rollerde: LOREL HARDY'nin rakibleri ELHAMRA'da^ Büyük tarihî Şark Ülml BUD ABBOTT LOU GOSTELLO ile DİCK POWEL ve meşhur ANDREWS hemşireleT Atnerikan donanmasmm büyük çemileri arasında müsabaka. TÂKSIM B U G Ü N Sinemasında İ T İ B A R E N TÜRKÇE SÖZLÜ ve ŞARKILI GAZİ Salâhaddin I I I M A T İ N E L E R D E N Bayram şerefine senenin en büyük türkçe filmi Kısmsn yaklcl güneşin cehenneme çevirdiği Firavunlar ülkesi Ehrsmlar diyarlnda, kısmen Kahirenin karanlık ve dar sokaklarlnda geçen, Amerikan Mlsır artistleri tarafından ilk defa olarak müştereken çevrilen Arab filml tarzlnda ilk büyük Amerikan mamulâtı Kahire Sokaklarında Türkçe Sözlü Türkçe Şarkılı Baş rollerde : SÎGRİD CURİE ROD LA ROCQUE BEDİA MUSABNÎ HASAN İZZET Bestekârl: Kemanî S A D İ I Ş I L A Y Şimdiye kadar hiçbir Türk filminde görülmemiş büyük musiki ziyafeti. Kemanî: NECATI TOKYAY, Kanunî AHMEDin istirakile 36 kisilik SAZ HEYETİ 40 kisüik TÜRK KORO H E Y E T İ MUNIR NUREDDIN K O N S E R t 25 ilkkânun cuma akşamı Şarkllan okuyanlar: MÜZEYYEN SENAR SUZAN YAKAR SUAD GÜN vesaıre ÇEMBERLİTAS SİNEMASINDA