17 Aralık 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

2 CUMHURİYET 17 Birmcikânun 1942 Jeopolitik tetkikleri Beykozöa bir tutkal tabrikası TÜRKOLOJİ BAHİSLERİ akvâli fâside ve kâ(Hasan Tevfik Esidelerl ve mensub (Baş tarafı 1 inol sahifede) fendi) nin «Hayâbulandukları velly başılyan. nutkunda, Ünlverslte ve Ünilâtı Dil» de ele alyünni'meti cihan versitelüere, bugünkü şartlar İçinde düdığı memleket mekıymetlerini ve mas şen rolü belirterek güzel bir hitabede selelerinin haricî ve katı re'sleri olan bulunmuştur. dahilî olmak üzere vatanlarını hemişe mezemmet edenleri ikiye ayrılabileceğini evvelce söylemiş ve Rektörden sonra alkışlar arasında mizanı aklühakkaniyyete konulsa kürsüye gelen G«neral K â a m Özalp, o devrin en mühim haricî gailesi olan Girid meselesiyle kapitülâsyonlara aid luyor ve meselâ ah'.âk itibariyle millet daieri fazileti insaniyyet ve hânikahı Üniversitede yapılao bu toplantıda bufıkralannı gözden geçirrniştik. Hicreün lerin daima padişahlarını takh'd ettik mefharetumübâhâtı şereNi medeniy lunmaktan duyduğu bahityarhğı İfade 1285 ve Milâdın 1868 tarihinde, yâni lerinden tahseden bir yazısmda misai yetten haric kalacakları istidlâl olnnabi çderek sözlerine şu suretle devam et(Âli Paşa) nın beş sene kadar süren be olarak ele aldığı Emevîlerden şiir me lür». mlştlr: Bu sualle teşrihine teşebbüs etmek İs Osmanh sultanı bu denize hâklm olduEvvelce de söylediğimiz gibi «Hayâşinci sadaretinde neşredilen bu İlk Tan raklısı bir halife de\rrinde edebiyatın, « 1929 senesinde iktısad ve tasarruf teuiğimiz meseieyi, diğer bir sual de ğu nisbettedir ki, Avrupaya ve ucsuz zimat romanmm yazıldığı sıralarda Tan sefahet düşkünü halifeler devrinde zevk lâtı Dil» in bütün kıymeti Divan devri mücadelesi çok güç şartlar içinde başgayet açık bir şekilde ortaya koyabilir: bucaksız ircparatorluğuna hükmetmlş, Beykozda deri ve kundura fabrikasıve safanın, sarhoş bir halife devrinde nin klâsik roman tekniği İçinde Tanzi lamıştır. O tarihte millî paramızan kryDenizler koruyucu ve tesirli bir hudud berrî ihtişamını Akdeniz ve hatta kıs run yanında Sümerbank tarafmdan tesi zimatçılan İşgal eden dahilî meseleler içinde ise idare ıslahatj, ahlâk meselesi, lçkmin ve sofu bir halife devrinde de mat devrinin dahilî ve haricî memleket meti üzerinde hasıl olan düşütlük, memteşkil edebilirler mi? men diğer denizlere de olan kuvvetile edilen tutkal fabrikasının açıhş töreni meselelerini ifade etmesinde gösterilebiBütün tarih boyunca, denizler, bir muvazi tutabildiği derecede ıdame ede dün yapılmıştır. Açıhş törenini Beykoz vergi işleri vesaire gibi bir takıın dai ibadetin moda olduğundan bahsederek lir. Her halde Türk romancıhğj tarihin lekette endişe uyandınnıştı. O zaman mî derdler vardı İdare gailelerinin en Osmanlı sarayırun da o zamankı bozuk Başvekü olan sayın Cumhur Reisimia leştirici ve ayırıcı olmak üzere, iki bir bilmiştir. İmparatorluğun deniz haki kaymskamı yapmış ve bu fabrikanın kıde böyle ilk defa olarak hayaü ve bilanlatmak hassa siyasî, idarî ve millî hayatı aleao İsmet İnönü 12 kânunuevvelde Büyük birine zıd fakat mübim rol oynamişlar miyetini tahakkuk ettiren büyük denizci sa bir müddet zarfmda kurulup faaliyete mühimmi e^ki Şark hükümdarlarını an ahıâkıyata örnek olduğunu dır. Filhakika bazan deniz bir birleştir Barbarosun fetihleri hakkında Papa Nl geçirümiş olmasıcdan dolayı fabrikamn dıfan (Sultan Aziz) in mutlakıyyelLne isuyordu (6). (Hasan Tevfik Efendi) de rik şekillerle ifade eden (Hasan Tevfik Millet Meclisinde irad ettikleri bir mıme amiü olmuş, bir çok medeniyetleri colas'ın şu sözlerini haürlamak kâiidir: 34 senelik müdürü Sabiti tebrik etmiş karşı münev^er zümrenin haricde aıenî, ..Hayâlâtı Dil» de bu hayatî mescleji Efendi. merhumun unutulmuş ismini tukta milli paranın kıymetirü korumak dehilde zımnî tenkidleriyle ifade edili ıhmal etmediği için Osmanlı ahlâkıyatiyiçin alınması lâzım gelen mali ve iktıbLrbirile kaynaştırmış, mlllî kumeleri «Barbaros yalnız Akdenize değil, harita tir. Bundan sonra fabrika gezilmiştir. yordu. Osmanlı saltanatmın «Ekberiy le tezad teşkil eden muhayyel bir mtm rahmet ve hürmetle anrcak, millî kültür sadî t«dbirleri izah etmişti. Alınacak tahassür ettirmiş, ayrı siyasetleri ayni üzerindeki bütün mavi sulara hâklm Yeni fabrika, Beykoz kundura fabritarihimize karşı vazifemiz demektir. yet» esasına istinad eden veraset usulütedbirlerde milletin iştirakinl temin için hedefe bağlamıştır. Bu rolü de, en uzak olacaktır Rabbim onun şerrlnden hırif kasının deri kırpmtılanndan istifade eleketten hasretle bahsederek kendi l a SON bir teşkilâta lhtiyac olduğu düşünüldu. devletleri birbirile bağlıyan deniz, ba tiyanlığı korusun.» (4) O kadar ki, Ak derek tutkal imal etmektedir. Bu suretle nü bile değiştirip teceddüd cereyamna mamndaki Osmanlı ahlâksızlıklarmı tsmaîl hamı DANİSMEND Meclis odasmda bir toplantı yapıldı ve taraftar görünen (Murad Efendi) nin zan da, tamamile aksıne olarak, komşu deniz hakimiyetinin azaldığı devir'erde senede 2500 ton tutkal imal edüecek. butenkid ve bılhassa âciz idare adamlarıybugün adı Ulusal Ekonomi ve Arttırma devletler arasında kanlı savaşlar, hiç bir imparatorluğun sarsıldığı, küçüldüğü nun 150 tonu Sümerbank ihtiyacı için yeıine kendi cğlu (Yusuf Izzüddin E la koca kavuklu câhıl kadıları teşlıir et(1) Bkn.: Comte E. de Keratry, «Moukurumu olan teşkilât vücude getirildj fendi) vi veliahd İlân etmek istiyen zaman doldurulamıyacak uçurumlar hatta ir.hitatı görülür. ayrıldıktan sonra mütebakisi piyasaya rd V», 1878 Paris tab'ı, S. 3132 ve 37mişti (S. 19): Millet kendi fikirlerine, kendi duygulan(Abdül'Aziz) in keyfî hareketleri haktevlM etmiştir. Nitekim, bu sonsuz kaçıkartılacaktır. «... ziri desti idarei hükumetlerin 38. na uygun bulduğu bu teşkilâta canla Osmanlı İmparatorluğunun Akdenizkında bin türlü rivayetler dolaşıyor, nşıklıklara tesviyekâr bir çare bulmak (2) Hasan Tevfik Efendi, «Ha,âlâtı sanlmıştır. O zamandanberi 12 kânunumeselâ sevgili kedisinj nişanla taltif et de buîunan bilâd ve nevâhi ve kazalaüzere, fedakâr hukuk İlmİ. devletler arası deki hakimiyeti, bilhassa Ege mıntakası Devairde bayram tatili rma umurı zâüjjeleriııin tesvi>e olun Dil., 1285 İstanbul tab'ı. S. 4748evvelde başlıyan millî tasarruf hareketgibi mühim sevkülceyşî noktalarda, sattiğinden, İyi dövüşen horozlarm boyanhukuk sahasında, denizi bir hudud ola(3) Mısırlı Mustafa Fâzıl Paşa. «Pa leri yeni hamlelerle canlanıyor. Bütün Resmi daireler ve nıüesseseler, bayram larma murassâ Osmanî taktırdığından ve ınasmda müdiri müdebbire muhtac ve hî kalmıştır; imparatorluk, bu kısımlarrak, bazı şartlara bağlamıştır. Bu tahmünasebetile bu akşanıdan itibaren salı zaviyei nâdanîi mezelletde ac ve bi ri^ten bir mektub», 1326 İstanbul tab'ı, bu milli ve hayırlı işlerde münevver didin sebebleri askerî, sıhhî, malî ve ik da denizin tesir bakımmdan büyük bir günü sabahına kadar tatil yapacak bilhassa paşalarmdan birini bir arslan S. 6. genclerimizi. daima ör. saflarda görmekkafesine sokmak istediğinden bahsedili ilâc olan ınüdirleri ve halktan para kaptısadidir. Bu sebebden ötürüdür ki, ka hisse sahibi olduğu içtimaî muhltlere lardır. (4) Müşir Süleyman Paşa, «Hissi in le iftihar edlyoruz. mak içün kendülerine dair ulumı şeyor (1) ve tahiî kulaktan kulağa yayinüfuz edememiş ve burada deniz, bilvara sulan umumiyetle, açık denize tatbik lan bu fısıltıların tas\ir ettiği azgın ve râiruhiyelde mâhir ve seri cehalct kılâb», 1326 İstanbul tab'ı, S. 34Almanyaya giden Memleketimizln müdafaasına ve mu» edilen beynelmilel hukuk kaidelerinden sıta imparatorluğa karşı durmuştur. (5) Mahmud Celâlüddin Paşa, «Mirçılgın tipe karşı (Ali) ve (Fuad) Paşalar n.akarlannda destârı fesadlan gayttlt Meselâ, Yunanistanrn <destekleri» sayıkadderatma taaîluk eden işleri asla ihIstiana edilerek, dahilî hukuk kaldeletalebemiz gibi kuvvetli vezirler birer emniyet su uzun ve ağır ve vasîi âkıle müftakır âtı hakikat». C. 1, 1326 İstanbul tab'ı, mal etmeyiz. Milletle hükumetin birliği rlne tâbi tutulmuş ve memleket araz'.si lan adaların hemen her blri birer müsMaden Tetkik ve Arama Enstnüsü papı gibi görünüyordu! (Sultan Aziz") in bulunan kuzâtı gaddârugarirleri S 100 ve 124. sayesinde önümüze gelen her güçlüğu. niıt bir devamı sayılmıştır. Fakat, kara takil site halinde yaşamış, Osmanlı ha namına tahsilde bulunmak üzeıe on beş (6) Ali Suâvi, «Ulum Gazetesi», C 2. yeneceğimlze kanaatimiz vardır. Bu h u •ulannın genişliği umumiyetle üç llâ on kimiyeti buradan yalnız vergi aboış, talebemiz dün akşamk* trenle Almanya bu şifahî portresi (Hasan Tevfik Efen nasbuta'yin etmediklerinden bilrümdi) nin romanmda muhayyel bir padi le sekenei etrâfuhavâli zulmu sayı 16, S 968. hatta vergi sitenin kendi teşkilâtı taramil arasındadır (1). susta münevver genclerlmirin, hüku a gitmiştir. şah şeklini slır. Şatranc oyununa çok teaddii desti ümerâyı cühclâdan (7) Bkn.: ^Tanzimat.. Maarif Vekâleti metle birlikte vazifeleri büyüktür. Bu Kara sulannın şümulü üzerinde kat'î fından toplanmışür. Böylece, yalnız başneşri, 1940 İstanbul tab'ı, S. 5657 üâve vasifeleri yaparkan gösterdltirila hassaAraba vapurları seferleri meraklı olan bu şımarık padişahm bir ınasıınumuarra..... bir anlaşma mevcud olmamasına muka lanna kalan bu adalardan imparatorluğa «veziri Aristotedbir» i vardır; bir gün (8) Ziya Paşa, «Zafernâme» şerhi, ta siyetin yerinde olduğunu memnunlyetle bil, bugünkü anlamda açık deniz hiçbir İlk hücum yapılmıştjr. Bu arada, bilhasO devrin büyük derdlerinden Liri de artınlacak padişah vezirinden memleketin en büsa Üniversitesile Sakız adası, Korfu ve devlet hakimiyetine tâbl değildir. görüyoruz. İleride, idaresini ellertolze aÜsküdar Kabataş ve Sirkeciye işli yük şatranc ustasmı ister; «vezirî r u vergi meselesiydi 1839 da İlân edilen rihsiz İstanbul tab'ı, S. 47. Umumiyetle siyaset oyunları bu h u rihayet bir adadan farkı olmryan Mora yen araba vapurlar: seferlerinin seyrefc lacağınız memleketimiz, gayretlnizle daTanzimat esaslarına rağmen asırlardandudu nazarı Itibara almaktan istinkâf sayılabilir. Yunanistanın istiklâli namı olduğu nakkında yapıîan şikâyeti Be şcnzanıir. de her oyunda mahir (2): ha çok ilerliyecektir. Buna emniyetl* beri halkı ezip duran haksızlıklar hâlâ etmişlerdlr. Biz burada bilhassa, deni na ayaklanan bu «adalılar» dır. bakıyoruz.» devam ediyor ve hattâ 1856 ıslahat ffcrDaimî Er.cümeni tekkik ederek t ledije «... bir maymunı meharetnümunu sa marunda «tekâliiin ve alelhusus a'şâruı sln mahiyetinden doğan rolunii kısaca Yükselmesi için güvendiği sUâlıın ken 1 6e ferlerin bir miktar arttınlmasını lüG«neralin sürekli alkışîar arasında blrayı padişahiye ihzar ve derakab müincelemek istemekteyiz. Kanaatimizce, dine çevrildiğini, Osmanlı imparatorluğu, zumlu görmüştür. ahzuistifâsmda vukubulmakta olan ten nutkundan sonra söz alan profesör lâabei şatranca iştigal ve sarfı efkâr bu roldür kl, harbden sonra muahede bu eksik slyasetile, scı bir ştkilde görŞükrü Baban, «Tasarruf fikri hakkında», İzmir tevzi nıerkezi oluyor olımca ol maymun vehlei ulâda biı sui istiınâlatın ıslahı tedâbiri serialerin tanziminde büyük bir ehemmiyetle müştür. Tarih, imparatorluğun bütün sı» ndan bahsedilmek suretiyle resmen profesör Refii Şükrü Suvla «Para siyaİstanbul, Mersin ve İskenderun Hman oyun verraiyerek hemen rukhla şahı mat nazara alınmalıdır. Böylece, jeopolitik devirleri için bu hâdiseyi en büyük hasetinde tasarruf», doçent Ahmed AU, lannda biriken eşyanın İzmir limanı an ve bu suretle sevreti padişahı kat ka< bıle itiraf ediliyordu (7). Bu tarihten llminin. hukuk ümine olan ba.slılıjı, talanndon biri olarak tanıyacaktır. itibaren neşredilmiş olan vergi nizamlan Özekan «İstihsal cephesinde tasarruf» trepolarında toplanarak burasının tevzi edince şahl cihan levhai şatrancı ol müç'' 'esinl kolaylaştıracağı mutalarSıhri ve servetlerlle Avrupayı daiına mevzuln birer konferans vermişler; İktımerkezi haline getirilmesi Ticaret Ve biçare maymunun başına vunıp şike.st taşra memurlarına alelusul tebhğ edilla, bir kere daha ortaya çıkmış olacak iştihalandırmış olan Ege denizi, Şark yomişse de, (Zıya Paşa) nın «Zafernâme» sad fakülteslnden üç talebe de gencük kâletince kabul edilmistir. ve tâ katlüi'damuıa fernıan vermesiyle tır. !unu muhafaza etmek istiyen ve kıyılaşerninde uzun uzadıya anlattığı gibi gBzile iktısad ve yerli mallar haftasınm deran veriri ruşenzamiriıı tedbiri Bu hususu bazı misaflerle cınlandır rında mahrec arıyan kara imparatorlukFakir halka kundura «... bir daha aranup sornlmamif olduehemmiyeüni tetkik ettikten sonra m«mağa, ilk olarak bizim de denhlmiz olau lannı kendisine çekmiş, ve bu cazibe Üsküdar Halkevi sosyal yardım kolu âkılâne ve muamelei hakîmanesiyle ol ğundan tevziât ve tahsilât tamamiyle bu rasim nihayet bulmuştur. ve içtimaî hayatunız üzerinde büyük te AvTupanın Balkan ve Ortaşark devlet Bayramın birinci cuma günü saat onda bîhaht maymun şemşiri kahrı padiYiiksek tktısad ve Ticaret şahîden masun u mnazzez ü nizamların hilâfında cereyan eder... ve sirlerlni inkâr edemiyecegirrlz Akdeni leri siyasetlerine müdahalesinin ifadesi mmtakasmdaki altmış faiir çocuga mükerrem olarak bir cayı selâ vergi yüküiıün en ağın acezei ahâliyc mektebinde zl ele ataakla başbyalım. olmuştur. Yıpranmış A%Tupa, Boğazları, kundura tevzı edecektir. mette nıemnun n me'mnnn ptnhan biner» di (8). Halkm bu acı vaziyeti Yüksek iktısad ve Tlcaret mektebinln Akdenlz hlç bir zaman tam manayle Giridl ve on iki adayı kasasınuı anahtarŞeker tevziatı başladı oldu. Bunun üzerine nice sin;nüMİlıur (Hasan Tevfik Efendi) nin «Hayâlatı tasarnıf günü de zengin programla kcruyucu ve müessir bir hudud rolü lan addedlyordu. Şeker tevziatma dün sabahtan itiba mürur eyledikten sonra padisah >ine Dil* ine de aksetti; o da Osmanlı impakutlanmıştır. Mekteb müdürü profesör oynamamıştır. Akdeni*, karalar arasına Ege meselesinln en münakaşalı taraf len başlar.mıştır. Yalnız Kadıkdy ve ratorluğunun taban tabana zıddı olarak Kihad Sayar toplantıyı açarak «Tagiren parmaklarile iç denizlerıle kavim lanndan biri Süvey? ve Istanbul yoiuna Üsküdar kazalan gibi kalabaîık yerlerde veziri mekârimseınirine CKâski maymunı maktuluma'dum simdi burada tas^'ir ettiği «Kamertâb» ismiadekj muBarruf haftasının bu günkü önemi ve leri birbirine eklemiş, hakimiyetlerln coğrafî vaziyetlerlle hâkim olan, Oniki bir tek bayiin bulunması oldukça izdihajyel memlekette halkm servet dereramandan tasarruf» mevzulu bir söylev sshasını genişletmiştir. Meselâ kadim ada dlye isimlendtrdiğimiz adalardır. hama sebebiyet vermektedir. Aşağı yu mevcud olaydı da lclıvi şatranc ile defü'izalei gamnfikri mektum celerıne göre (S 19): vtrmlştir. Yunanistan lçin. Akdenlz bir medeniyet Ancel'in (5) ve yeni eserinde Stavros G. kan her semte bir bayi tahsis edildiğine edeydim!) bnyıtrmasıyla vezir (Efetı«... tarhutevzi kıhnan vergilerlni Profesör Nihad Sayar"dan sonra protaşryıcüığrndan başka bir vazlfe ifa etRoussos'un (6) iddia ettikleri veçhile, nazaran bu iki kazaya hiç olmazsa ikişer Him bu hu s usta müsaadei Şahane mü dühuli evân ve hululi zamanmdan evfesör Refli Şükrü Suvla «Para siyasememiştir. Ancel bu durumu İncelerken bu adalar, Yunanistanın bilhassa iktısadi bayi tahsisi buralardaki tevzi işini ko teallik ve şerefsudur buynmlur ise ana vcl te'diye etmeği i'tiyâd eden ahali tinde tasarrui», profesör Osman Fikret kadım Yunanlstanın küçük Asya üzeve kültürel sebeblerden ötürü yayılma laylaştıracaktır. mümâsil ârifümâhir diğer bir mayruzu leyâlilerinde ifâyı farizai zinıArkun cTasarrufta muhasebenln rolü», rinde olduğu kadar İyonyen denizlnln laruıa v« tesahüblerme açık brrakılmahAltın 28 lira mun dahî mevcnd ohnası cihetiyle ih metleri olan dürurfusipâsdan zebânuprofesör Esad Demlrel «Tasarruf> mevötesinde, cenubî İtalya üzerinde de durdırlar Fakat bilhassa, gene Ancel'in de zulu blrer söylev vermişlerdlr. Ayrıe» Altm fiatı duşmekte devam etmek zarı nıeclisi şahı şevketmakrun edc cenanların bir an hâli etmediklerini» duğunu söyler. Ayni müeUife göre, Ege kabul* mütemayil olduğu gibi (7) Ege tedir. Dün bir Reşad altını 2800 ve kül yim!) dcyüp bâiradei hükiim<l^rı anlatırl Tanzimat kültürünü vücude getalebeler de haftanm ehemıçiyetini bedenizinin her iki kıyısındn da ayni mansahillerl bn. yayümaya hedef olarr.az. lirttlkten sonra merasim nihayet bulçe altınm gramı 380 kuruştan muamele adaletşiâr yine evvelki maymun pîş tiren büyük adamlara umumiyetle hâzara mevcuddur; tüccar, denlzci olarak muştur. gâhı padişahda nıülâabei şatranca kim olan zihniyet (Hasan Tevfik EfenTARIK TUNAYA görmüştür. ayni kavimler yaşar (2). ibtidâruictisâr edüp süre süre yine at di) 6e de tesbit edüebilir. Onlar gibi bu «Son Telgraf» gazetesi Akdeniz, kendisini müessir ve aşılmaz le şahı mat edecek emmâ mtıkaddimâ da Avrupanın aynen takiidine muhalifÖrfî İdare kcaautanlıgı kararile bir bir hudud olarak kabul eden Mısırjn lçbasına isabet eden le\hai şatıaııcın a tir; (Tevfik Efendi) yaşaj'iş tarzımızda haftadır kapalı bulunan <Son Telgraî> timaî ve siyasl bünyesi bakımından eısını tahatrnr eyledikçe gâh elini uza ve muâşeret usullerinde millî âdetierirefikimiz bugün tekrar intişara başlıhemmlyetll bir rol sahibidir. Bu hususdır ve padişahm yüzüne imâlei bâsırai mızin muhafazasına taraftar olduğu için Ordumuzun güzide başlanndan Oryacaktır. ta iki Alman jeopolitikçisi H. Hummel Bugün 17 perşemoe ve yarın 18 cuhaıer eder ve gâh elini geri çekcr ve •alairanga» hğm aleyhindedir; onun general Mustafa Muğlalmın küçük k r a Büyük tarlhî Şark fihnl Ve S. Sievert şu neticeye vanyorlar: Çiçek hastalığı derhal ihbar çârsuyi Cenâbı Cihandârîje tahrik ve için Avrupaya gidip geldikten sonra ma akşamian Eminönü Halkevi tarafm Bayan Özkan Muğlalı ile Dr. AJbay Mısırblar, Akdeniz mıntakasında teşekimrarı dîdei zafer eyler. elhasıl bu kendi memleketlerini beyenmiyen züp dan haztrlanan büyük müsamere için İbrahim Aslanerin oğlu kıymetli hukukedilecek kül eden büyük imparatorluklar devhay^ânâtın kallâsı su surefle miiterc;! peler; vatansızlıkla itham etmekte büyük san'atkâr Bayan K. Arzumanoî çumuz Fethi Aslanerin nikâh törenl Vilâyet Sıhhat müdürluğünden: rine kadar, bu denizi dalma emin bir «Kelebefin ölümü>, «Tarla kuşları>, didümütelâşi iken nezdi Şahanede dir (S. 34): dün saat 3 te Beyoğlu evlenme memurÇiçek lıastalığına karşı mücadelede en hudud bilmisler, bu taraftan kendilerinl «Bebekçi dükkânı> vc saire gibi tanınbulanan aliün tası ev\elâ başına şeçi• lüğunda İki tarafın akraba ve ahbablabüyük silâh, hastalan tecrid ve aşı tatmüdaıaayı kafiyyen akallanna getirmıs klâsik bale danslarmdan mürakke'o «... Me'kulât ve meşrubât ve melbusât rüp sâniyen şahı mat eylemesi mucibi rı huzurile İcra edilmistir. bikidir. memişlerdir. Bundan dolayıdır ki, tahaaccübi bîçayat ve hu kerre mavmun vesair buna makıys olan muâmelâtı güzel bir program hazırlanmış olduğu Törende Vali ve Belediye Reisi Dr. Hastalık mihraklanra vakt:nde haber ıninen 1200 yıhna doğru, Mısıra yapılan dahî bu cihetle nâili ni'met ve vâs;'ı nıahsusalarında lâaletteşbih ayniyle ta haber aUnnuşür. Bu danslann çok alk;ş Lutfi Kırdar, Orgeneral Fahreddin Alalmak çok mütümdır. "ümunıi lııfzıssıhResim. bu hücum, bu kavmi bir sürprizle karşılaşkallüd ederler. Ancak alamatı fârikaları toplıyacağını umuyoruz. ha kanunu îıükümlerine göre bulaşıcı en^â'ı nevâzi^iiiltifât olmnsror.» ay, Orgeneral Salih Onurtak, Orgenebrmış ve bugüne kadar siyasî ve Içtivataıılanııı zemmütakbih ve âriyet o darslardm bir pozu ?österiyor. hastalıkların ihbar mecburiyeti hemen ral Cemil Cahid Toydemir, Korgeneral mal rnukadderatı üzerinde esaslı izler turdukları yeri yerlerine tercih etmeleBu masslımsı fıkradaki şımarık padiumumidir. Yani hastalığı her bilen ve Ekrem, Korgeneral Rifat Mataracı, İsbırakmıştır. Şöyle ki: Denizden yapjlan Mal azlığına karşı çok mal ile karşı şah tipinin (Sultan Aziz) ve «veziri rirden bunların ecânibden olduklan anişiten bu ibban yapacaktır. konabılir. Onun için her zamankin tanbul Komutanı General Asım Tnıazbu anî hücumla Mısırlılarda emniyet laşılur! Doğrusu bunların şu ynlrta tepe, Merkez Komutanı General İhsan, Vatandaşlarmtızdan bu hastaiıktan ruşcnzamir. in de (Âli) veyahud (Fuad) serdübeyan hissl kayboldu, kavmin enerjisi boğuldu eyledikleri efâlü ?en fazla mal yetiştir. Paşalarden biri olduğu kolayca taîımin General Salim Cevad, General Kemal şüpheli vak'alar işittiklerinde sıhhat teşV« o zamandanberi Mısa hlç bir vakit Yaşınkıhc, Amiral Hüsnü, General Sakilâtına haber venneleri umumî sıühat edilebilirse de İlk oyunda şatranc tahlstiklâline sahib olamadı. Akdeniz mınasını kafasma yeyip menkub olduk;an İh Arkucla ordumuzun bir çok yüksek namına rica olunur. Bayramln azametine takasile vukua gelen bu İlk temas, bu Asnn tekâmülüne... San'atm zaferine. ikinci oyunda aklını başına rütDeli erkânı ve ailelerl, bazı meb'usL Â L E nin şerefir.e lâyık müstesna bir program memleketi bir daha dönmemek üzere bu Prof. Mahmud Koloğlunun sonra kafacığını altm tasla muhafazatopiayıp allar, profesör M. Kemal, Vali muavlnimıntakaya ithal etti, Nll vadisinin berrî ına alan ihüyatlı rr.aymun tipi hakkınradyodaki konferansı niz Ahmed Kmık, Beyoğlu kaymakaşekli siyasî iktidarsızlığa mahkum olmı Gafur ve diğer bir çok zevat davet13 üncü Tasarruf ve Yerli Malı haf da her halde cir çok tahminler yürütüdn (3). İİler meyanında bulunuyordu. tası münasebetile Ankara Hukuk F a Akdeniz Şark ve Garb arasındaki blrkültesi maliye ve iktısad profesörü MahGenclerurJzi ve saym Orgeneralimizi (Sultan Aziz) devrinin idarî, siyasî ve DOROTHY L A M O U K ' u n bugüne kadar Ieştirici rolü İle, üzerinde büyük hakihararetle tebrik eder, yeni evlllere u mud Koloğlu dün akşam radyoda haf hattâ umumî ahlâkıyatı ve devrm müyarattlçl fi'r^'^rin en aiizeli... miyet emelleri beslenmesine sebeb olzun ve mes'ud yıllar dileriz. tanın manasıra belirten çok değerli bir ne\verlerini çok düşündüımüş mesemuştur. Öz tarihimizden bir parça olJ O H N H A L L ' ü n yaşattığı bir efsane konferans vermiştir. [elerdendi. (Mısırlı Mustafa Fâzıl Paroası itibarîle, Akdeniz üzerinde siyasî ülkesi... TÜRKÇE SÖZLÜ ve ŞARKHJ Köprü üstünde durak lâzım Yerli Mallardan halka tevzi şa) Pariste «Yeni Osmanhlar» a riyaset hakimiyetini en iyi şeklile Osmanlı İmMuazzam bir film harikasl ederken (Abdül'Aziz) e ^ şönderdiğj Binbrr güzelle süslenen bir renk cenneti... paratorluğu tahakkuk ettirmiştir. Fakat mi, değil mi? edilecek mensucat meşhur mektubda «Ahvâii âtiyemiz Gazetemizin 8/12/942 tarihli sayısmda İstanbul Vilâyetinden tebliğ edil çün beni pek korkutan şey milleti Kitarlarln nağmeleri. danslarln BUGÜN MATİNELEKDEN İTİBAREN heyecanile «Küprü üstünde mutlaka bir durak lftnıiştir: mahkumelerde göriildüğü gibi bizim ateşlenen bir aşk romanl. zım!» başlıklı bir yazı çıkmıştı. Bu yan Yerli Mallar Pazarlan tarafmdan baş Osmanlu milletine de ârız olan sui ahBAYEAMDA bütün İstanbulu mestedecek lanaeak ikinci tevzıata aid pamuklu lâkdır ki her gün artnıakta ve derinrasgele yazahnamış, bir çok vatandaşen güzel filmdir. mensucat kuponları mahalle birlikleruıe eşmekte ve yayıhnaktadır» diye sızlanılann matbaamıza bizzat müıacaat etdağıtılmıştır. D İ K K A T : İlk akşam için numarall yerler kâmilen satılmıştlr. meleri ve mektub göndermeleri neticesi or (3) ve (Sultan Aziz) in haî'mde en Saym halkımızın bağlı bulunduklan şehir halkınm Tram\ay idaresinden lüyük rolü oynıyan Müşir (Süleyman Müteaklb aeceler İçin simdiden acele ediniz. Telefon: 43595. birliklere mür.icaat ederek kuponlarnı Paşa) da hal'in sebeblerini sayarken bekîediği bir kolaylıgı tebarüz ettirmek almalan ve bu kuponlar üzerinde yazİ! :ba'zı ahlâk ve ahvâli lâ?ide her dürlü rnaksadıle dercedilnüşti. İdarenin Mze numaralara göre Yerli ^laüar Pazarlan me'muriyyeti ihraz içün vesâiti meşyolladığı bir tezkerede «duraklar tahdid tarafmdan ilân edilecek günlerde îstiîı ruadan idi» diyordu (4). Gerek irtikâb BU CUMARTESİ edilirken yalnız yolcular için en çok kaklannı alabilecekleri tebliğ alunur. ve irtişâ gibi idarî ahlâksızlıklarm, gelü zumlu duraüarı alıkoymak esası deMatinelerden itibaren rek hususî ahlâkıyata aid fenalıkların Müstesna ve hissî bir mevzuda çok güzel bir film. Baş rollerde: ğü, seyrüsefere büyük engel teşkii eder Vilâyetîn tebîiği Bayranı münasebetile emsalsiz bir film duraklann da kaldırüması esası göiöİstanbul Vilâyetinden tebliğ edü en büyük menbaı sarayda görülüyordu: (Abdül'Aziz) hal'edildiği ; a i u n hazineniinde tutulmuştur» denmekte ve köpra mistir: sinde bulunduğu resmen itirai edilen üstünde bir çok hatlara lşliycîi tram16/12.1942 T. U tebliğe ektir. Bu akşam için yerlerinizi evvelden aldlrlnlz. para «yedi m'Iyon üç yüz doksan dokuz vayların arka arkaya dizilip toplanHükumetçe ekmek ve eimeklik hububin altı y ü ı altmış beş. liralık esham masına mâni oimai için Köprüde dubat ve sair eşya maddelerinin dağıtılnıası rak yapılmadıgı ve ys.pılarnıyacağı bilhakkındaki talimatnamenin ikinci mad «seksen beş bin altın» ve «üç bin yüz dirUmektedir. O halJe seyrüseferin hıdesinde (Hususî karunlanna göre ay altı» demiryolu tahvilâtma bâliğ olduğu Ayni erkeöi seven 2 kadln... Kadln entrikalarl... Aşk içtn çlrpman zıudan İstifade edecek vatandaşların nen veya nakden nefer tayini zammı a gibi, saray kadınlannın ahlâkıyatı da kadın... Meraklı, heyecanll sahnelerle dolu senenin en güzel aşk fUmi. lanlarla iaşeleri devietçe temin edilen «Mir'âtı hakikat» müellifi (Mahmud hesabına, diğer bir kısım vatandaşların ÇOK ZENGİN VE BÜYÜK PROGRAM Celâlüddin Paşa) nın Serasker (Hüseler) in bu tevziattan İstifade edemiyeyagmurda, çamurda, karda, kısta yüzlecekleri tasrih edilmiş ve şeker tevziatı yin Avni Paşa) dan bahsederken «Hace metrelik yerlerl yarumek fedakârlının da bu esaslar dairesinde yapılması remsarayı Padişahî ile muhilli ırzugma katlanmalanndan başka çare kaltalimatnamenin şeker tevziaüna aid o namusı saltanat ba'zı mTiâmelâtı rezimıyor, demektir. NECATİ TOKYAY ve 24 kişilik SAZ HEYETİ lan 16 20 nci maddelerini değiştiren leye giriştiğinin Valide Sultan tarafuıKonferans tehiri ek talimatname hüküm.eri iktizasından dan tahkik» edilmiş olduğunu kaydetbulunmuş olduğundan bu madde şücıu mesine sebeb olacak derecelere düşüEminönü Halkevinde 17/12.942 t a r i lüne girenlerin şeker tevziatmdan isti yordu (5)! Memlekete örnek olması lâhinde Ord. Prof. Akif Şakir Şakar, BÜYÜK MİLLÎ BEV Ü fade edemiyeceklerl ve hüâfında hare zım gelen sarayuı bu ahlâkî vaziyeti bir 21/12/'942 tarüıjıde Prof. Sabrl Esad Bayram günleri saat 15 te ket edenler hakkında millî korunma ka taraftan da Pariste «Ulum Gazetesi» ni Bn Bayram icin firretler: İlân sahifesîntle saatimî 75, Sinema Syavuşgü ve bugün 18 de P=yoğlu Haltekmil propramla ilânlarl 100 kıınıs. iç sahifeler 250 knnıs. îiunu hükümleri dairesinde takibat ya çıkaran (Ali Suâvi) merhunıun bazı takevir.de Yusuf Ziya Ortaç tarafmdan rjbi mukayeseler yürütmesine sebeb ofilacagı tebliğ olunur, İlânlar İgin: TELEFON : 20004 20095 verüecek konferanslar tehir edilmiştir. Denizler koruyucu bir hudud olabilir mi? 1 Yazan: • haberleri Taıtzimatın ilk romam Yazan: Üniversitede tertib edilen iktısad günü İsmail Hami Danismend 4 Tarih Tunaya Sümer Bankın yaptırdığı fabrika dün açıldı Şark Sînemasında •erilecek böyük müsamere Bu akşam saat 9 da ELHAMRA'da Kutlu bir nikah töreni GAZİ SALÂHADDİN S ARAY Sinentasında Bu akşam L A L E Slnenasında ALOMA: ALOMA: ALOMA: ALOMA: ALOMA: Yarııtm Gendi Bayram şerefine intihab ettiği S A R K'ta Şpencer TRACY Mickey ROONEY DANSÖZÜN SIRR! MARGİT Bayram Münasebetile N A EL » I M d€ SÎMO LAURA SOKRİ VİCTOR DE KOWA MÜZEYYEIV SENAR E F E N İ N A Ş KI İCKİSİZ MATİNE KIZILAY GAZETESİ BAYRAM GÜNLERİNİN TEK GAZETESİDSR. Uânlar için e n istifadeli vasıta