31 Ekim 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Çocuğunuzun ve talebenizin seve seve okuyacağı en faydalı yardımcı kitab: AKILLARA DURGUNLUK VEREN ÜLKELEROE Tanlnmış seyyahların ve büyük adamlarln başlndan geçert hakikî ve heyecanh maceralar. Yarln birinci formasl çıklyor. Her forma 7.5 kurus. Bütün kıtabcllardan ve eazetecilerden araylnız. A. B. N E Ş R İ Y A T I J 19 linCU Vll SaVi: 6 5 4 0 umhuri İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: İstanbul No 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti ; 24298. İdare ve Matbaa klsml 2429924290 Fenerbah Levski Bugün Şeref Stadyomunda 3,30 da karşılaşlyor. Telefonla 40116 dan a yerlerlnizi aluılz. mının 31 DİTlnCfteSrifl 1942 Millt Şefin çok önemli mıtııkları Türk milletinin toplu şuurunu temsil eden Cumhur Reisi İsmet înönü, nutkundaki öğüdlerile, ferd olarak bizim her zaman ayni berraklıkla göremediğimiz şaşmaz hareket hattını açıkça önümüze serdi umhur Reisimiz Millî Şef İsmet İnonünün evvelki gun Ankarada bü> uk geçid resmiu'.en once soj ledigi nutuk, bayram se\incim:zi kat kat arttıran, bu sevincin içindeki millî guıur \e guvene asıl rengini veren, >urd sınırlan çapında, bir topluluk gosterisine vesile oldu. Şef o adam demektir ki, kiitlenin jiireğir.de çarpan, fakat teker teker fcrdlerde jarı belirsiz akUler bırakan milli dııjguju olanca gücile ruhunda duyar \e keııdi iıade'ile o duyguyu, bu sefer her ferdde şuurlu akisler uyandıracak bir tazeÜkle. jeniden kütleye asılar. Evvelki gün Ankara geçid alanından bü.ün yurâa karşı konusan İsmet İnönunün S07İerinde, işte sahici bir şefin topluluk ruhurnuzda sezip bize bildirdiği reel dujgu'ıırın ifadesini okuduk. Rcel olan, sufruna varılan her duygu tutulacak bir hareket hattına bağlıdır Tr.rk milletinin toplu şııuıunu temsil eden Cumhur Reisi İsmet İnbnü, nutkundaVi oğüdlerile. ferd olarak bizim her zaman ayni berraklıkla göremediğimiz şasmaz hareket hatlını açıkça önıimıize serdi. Bolluk içiııde yüzmediğimiz, dünya çajır çajır janarken burada bir cennet ha\a(ı sürmediğimiz harbin bu do'rdüncü yılmda «büjük Tiirk tniUeü, bir çak daılığa \e çok şikâ>et ettiğimiz sıkıntılara rağmen dinc, millî iradesi sağlam bir halde, milletlerarası âleminin sayğılı gozleri önünde duruyor.» Reel durumumuzun harfi harfine boyle olduğu bir sırada, yurdumuz harbden onceki bolluk yıllarım yaşamıyor dije hayıflanmak, yurdumuzu bu dunjada değil de başka bir yıldızda farzetmeğe benzemez mi? Şüphesiz sıkıntı çekiyoruz ve daha da çekeceğiz. Harb bitinciye kadar. belki harb bittikten soııra da suıecek olan bu sıkıntılan azaltma çarelerini elbirliğile araştırmak her aydın Türke düşen millî bir borçtur. .Milletimizin bünyesindeki kuvvet ve memleketimizin içindeki varlık, en şiddetli sıkıntılan yenecek kadar kuvvetlidir.» Harb yangını ortasında üç yüdanberi çaşmadığımız prensip, hâlâ ayni djriliği muhafaza ediyor. Ordumuz, yurdun bütünlüğü uğrunda sapasağlam ayaktadır Onun maddi değerinden bir çivinin bile eîvsilmemesi uğruuda, eğer lâzımsa, gelidekiler her sıkıntıya, her ozveriliğe seve seve katlanacaklardır. «Her mücadelenin temeli kendimize ve milletimize güvenmektir.» Bu acık hakikate misal aramak için bu günün Türkleri tozlu tarih sahifeleri arasında gözlerini boşuna yormak zahmetinden uzaktırlar. Yakın geçmişimizrn en karanhk dakikalarmı zafer güneşile yıkıyan tılsunlı kudret, yukarıki küçük cümienin anlattığı dinamik inançta saklıdtr. Kendimize ve milletimize giivendiğimiz icin zindanı nura boğduk ve uçurumu sahika>a çevirdik, gene bu güvTen sayesinde üç yıldır sı Ankarada Cumhuriyet bayramı: Büyük Millî Şefimiz Reisicumhur İsmet İnönü, şeref tribününden geçid resmini takib ediyorlar Cihanın her koşesinde Basııt ve radyolar inkılabıtnızın dünya ölçüsündeki değerini belirtti İngiltere Kralı Millî Şefimize bir tebrik telgrafı gönderdi ( Millî Şetimiz Buyuk Arkadaşımn kabrinde Tnprtnıyor Ankara 30 (Telefonla) Cumhuriyet Halk Partisi Meclis Grupu bugun toplanacaktır. Bu toplantıda Meclis reis ve riyaset divanı seçimi hakkındaki mazbatanın müzakere olunacağı ve namzedlerin tespit edileceği anlaşılmaktadır. Aziı İnönü 29 teşrinievvel bayram sabahı, büyük Mfer ve inkılâb arkadaşı Ebedî Şef Atatürkün muvakkat kabrini ziyaret etmis ve ona taze vatan çlçeklerl götürmüştur. j Parti grupu bugün Alaska yolu açıldı Londra 30 (a a ) M. Stimson, Alaska yolunun açıldığını bıldirmıştır. Bu yolun uzunluğu 2700 kılometredir. Bu hafta içinde kamyonlîr Alaskaya eşya taşımaya başlıyacaklardır. Atlantikte 685OO tonluh 9 genti batırüdı Bütün Şark cephesi boyunca da Alman hava hücumları şiddetlendi Rejimin yıldönümü Bütün Türk milletini coşkun bir heyecanla şahlandırdı yerde Ebedî Şefin aziz hatırası anıldı ve Millî Şef İnönüne derin bağlılık duyguları teyid olundu Her General Eisenhower Lizbon 30 (N.PD) Amerika hükumetinın Avrupa topraklanndaki kuvvetlerinin Başkomutanı General Dwight Eisenhower, çok muhım bazı müzakereler yapmak üzere Washingtona çağrılmıştır. Kendisi vakit kaybetmeden Washingtona gidecektir. Loııuri Halkevinde bir dostluk tezahürii: Buyuk elçimiz Rauf Oıbay, geçen Çocuk Bayramı münasebetüe Halkevini ziyaret eden küçük İngilizler arasında r Londra 30 (a.a) Türkiyede Cumhuriyet ilârunın yıldönümü yalnız bizzat Turkiye tarihinde büyük bir gün değil, bütün dünya tarıhinde önemii bir gündür. Londranm, hürriyetleri ve istiklâlleri lçin savaşan bütün memleket hukumetlerinin merkezi bulunduğu ve bir çok milletler kahramanlarını esaret veya menfada kutlamak zorunda oldukk r ı şu anda 29 ilkteşrin, manası Türkiye çerçevesini aşarak dünyada hürriyetin iadesi maksadile yapılan müşterek gayrette birleşmiş bütün MütteNADİR NADİ fikler içın bir sembol olarak gdzükmek(Arkası sahife 3, sütnn 5 te) (Arkası sahife 3, sütnn 4 te> tedir. Amerikan hazırlığı Senede 500 bin havacı yetiştirntek için nasıl çalışılıyor? Arkadaşımız Abidin Daver bildiriyor Galatasarayın, dünyanın dört tarafına NewYrok (TeUizle) Amerikanın muhtelif yerlerindeki zi bu kadar kol salması aramızdaki Gayaretlerimizde, gemilerin, taj'yarelerln, latasaraylı Abidin Daverin kollarmı tanklann, dığer harb malzemesinın seıi kabarttı. Ertesi gün, teyyareci yetiştiren usulile nasıl yapıldığım, donanmaya aid bir tek merkezde yüz bin kişinin hep meydanları dolaştık. Senede yarım bir arada ve bir defada nasıl talim e milyon tayyareci ve makinist yetiştirdilip yetıştirildiğini görmüştük. Cenub mek üzere kurulan merkezlerin en müda ziyaret ettiğimiz bir şehrin etrafm himlerlnden birıyle karşılaşmış bulunudaki tayyare sahalarmda da, hava mü yorduk. Yerlerinde sıkı bir süzgecden rettebatmm nasıl yetiştirildiğmi tetkik geçhkten sonra, buraya gönderilen pi(Arkası sahife 3, sütun 2 de) fırsatmı bulduk. Zıyaretimizin ilk günü, piyade erlerinin teçhizatile beraber nakletmek üzere yapılan askerî nakliye tayyarelerinden birine binerek tamamile uçaklaştırılmış tumenlerden birini, ziyaret ettik. Amerikanm eski Ankara ataşemiliteri, Albay Williamson, beraberımızdeydi. Türkiyeye aid hatıralarmdan bir düziye sevgiyle bahsediyor, duyduğu hasreti ifade için çok sıcak kelimeler buluyordu. Istanbulda Dünkü bayram toplantıları 1 Berlin 30 (a.a.) Führer umumî karargâhınm hususî tebliği bildiriyor: Ankara 30 (a a ) Bugün de aldıBuyuk Britanyaya doğru yol alan bir gemi kafllesi Alman denizaltılan tara ğımız telgraflar Cumhuriyetin 19 uncu fmdan taarruza uğramıştır. Topyekun yıldönümünün dün yurdun her koşe68500 tonilâtoluk 9 gemi batırılmıştır. sinde en içten tezahuratla kutlandığını Şark cephesinde bildirmektedir. Bu münasebetle her Berlin 30 (a.a.) Alman Orduları yerde askerî kıtaatın, mekteblilerin, Başkumandanhğmın tebliği: sporcuların, halk teşekküllerinin İştirak Tuapse yolunun şimal ve cemıbunda eylediği geçid resimleri yapılmış ve bu kı dağlık bdlgede düşmanın yaptığı kar törenlere başlanırken Atatürk anıtlarma şı taarruzlar puskürtülmuştür.. Alman çelenkler konularak Ebedî Şefin haüRumen taarruzlarının tesırile münakale rası taziz edilmiştir. En küçüğünden en yollan bozulan Terek kesımindeki düşbüyüğüne kadar bütün Türk ulusunun man kuvvetleri doğu istikametinde boşuboşıına çıkış teşebbüsleri yapmışlar iştirak ettiği bu mutlu günde Millî Şef İnönüne karşı sersılmaz bağlılık duydır. Stalingradde Alman taarruzu stuka gulan ve kahraman orduya karşı olan teşkıllerile desteklenerek devam etmiş inanc bir defa daha teyid olunmuş, yar ve son savaşlarda kazanılan topraklar yer başarılmış bir çok sosyal yardım, temizlenmiştir. Volga üzerindeki düş kültür müesseselerile bayındırlık eserman tekneleri ve topları, topçumuzun lerinin açılış törenleri j'apılmıştır. Geşiddetli ateşine maruz bulunuyordu ce her yer donatılmış ve balolar veKahire 30 (a.a.) Ortaşark İngiliz Şehrin cenubunda dün girişilen ve zırh rilmek suretile muhtelif eğlenceler ter tebliği: lı vasıtalarla desteklenen savaşlar, düş2 8 2 9 İlkteşrin gecesi piyademiz vaktib edilmiştir. Bu güzel yıldönümü bümanm mağlubiyetile neticelenmiş ve (Arkası sahife 3, sütun 3 te) tün ulusça neş'e içinde geçirilmiştir. düşmanm hamleleri "bütün silâhların İngilizlerin açtığı gedikler Mihver kıt'aları tarafmdan kapatıldı müşterek müdafaa ateşi altında ayni zaman da Alman hava ordusunun bomba hücumlan tesirile Alman safları önünde erimiştir. Hazer denizinde uçaklar, dün gece 7 si petrol gemisi olmak üzere 9 düşman taşıtını tahrib elmişlerdir. Don nehri cephesinde Rumen kıt'aları, bir düşman taaıruzunu bozmuşlar ve biı miktar evir almışlardır. İtalyan kıtaları, Sovyetlerin nehri aşmak için yaptıklan bir teşebbüsü akamete uğratmışlardır. Ostaşkov cenubunda Alman tayyareleri düşman kıt'a topluluklarmı ve yürüyüş halindeki taşıtları bombalamışîardu. Asker ve malzeme ile dolu 12 mevkün büyük bir kısmı tahrib ediltr.iştir. Uzak şimalde düşman ordugâhlarma ayni zamanda Murmansk şehrine ve li(Arkası sahife 3, sütnn 4 te) İstanbul Parti idare heyeti baskanı Suad Hayri Ürgüblü clun Eıninönü Halkevinde açılan İstanbul köyleri scrgisini tetkik ediyor Sağda öfretmen Bayan Mediha Baysa] Ün'versi'e önundeki halk kürsüsünden hitabe irad ediyor Cumhuriyet bayramı. dün de güzal bır sonbahar havası içinde geçmış, her tprafta şenlıkler ve egl^ntıler devam et mişür. Halkevlerı de faydalı ve neşVıi (Arkası sahife 2. sütun 7 de) Tümen merkezinde, nakliye tayyarelerinden mürekkeb takımların. sürü sürü yere inmelerini, ve İçlerindeki erlerle teçhizatı, otomobilleri, kamyonları, topları, tankları boşaltmalarmı gördük. İntizam ve sür'at hayret verici ıdi. Akşam bir sürpriz karşısında kaldık. Bulunduğumuz şehrin en buyuk lokantasının sahibi olan Manos, meğer Bursalı ve eski bir Galatasaraylı imiş. Samimî bir zıyafet tertib ederek, civarda, şehirde Maden Arama hesabına tahsil eden Türk talebesile bizi bir araya getirdi, ve bir düziye, Türkiyenin, Bursanm, Galatasarayın lâkırdısını etti Amerikanın harb gayretlerinden bir örnek: Nakliye tayyarelerile harb Başvekilimiz sahalanna bomba taçnuyor Şükrü Saracoğlu ve Genelkunnay Başkanımız MareşaJ Fevri Çakmak, resml feçidl seyrediyortar