10 Ekim 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

10 Birinciteşrm 1942 CUMHIMİYET Alman işgali allındaki memlekstlerde lmanyanın garbi Avrupaya karşı yaptığı ilk büyük hamlenin hedetleri Norveç ve Danimarka idi. Norveç, ehemmiyetli bir mukavemet göstermiş, nihayet Norveç Kral ve hükumeti haricde mukavemete devam etmek üzere memleketi terketînişti. Danimarka ise mukavemet etmedi ve hudud üzerinde bir kaç el silâhın atılmasından sonra. teslim oldu. O zamandanberi Danimarkadan hemen hiç bir haber gelmiyor, Danimarkalılarla Almanların nasıl geçindikleri anlaşılmıyordu. Bütün anlaşılan noktalar, Almanlaıın Danimarkayı işgal etmekle beraber Sdaresine kanşmadıkları, Danimarka parlamcntosıınun eskisi gibi faaliyetine devam ettiği, Danimarka hükumetinin ve Danimarka Kraiırun vazifelerini yaptıkları idi. Daha sonra geçen yıl, Danimarkanın da Antikomintern pakta işti tak ettiği bildirildi. Danimarkanın bu pakta kendi isteğile mi iştirak ettiği, yoksa askeri işgal altında yaşamak dolayısile tazyika dayanamıyarak ve bu yüzden bir mesele çıkarmak istemıyerek mi bu paktı imzalauığı belli değildi. Her çe ise Danimarka bu paktı imzalamakla Mıhveıin yeni nizamuıa katılmış oldu|unu kabul etmiş oluyordu. Derken bir kaç gün once Danimarka Başvekili Her Buhl, yurddaşlarıua hitaben beyanatta bulunarak vaziyetin vahım olduğunu, Danimarkanın hurriyet ve istiklâlini kurumayı iınkânsızlaştıracak bir vaziyet inkişaf ettiğıni soylcdi. Bunun manasım anlamak güç değildi ve anlaşılan mana, Almanyanın DaDimarkayı da kendi safında harbe süruklemek niyetinde olduğu halde Danimarkanın buna mukavemet ettiği idi. Çünkiı Danimarka, nisbeten hiir ve müstakil yaşadığı müddetçe harbe iştirak e t . memek ve harbin sonunu beklemck lehinde idi. Fakat harbe iştirake davet olununca hurriyet ve istiklâlinin tehlikeye girmiş olduğuna inandı ve Danimarka Başvekili de bunu bildiren beyanatta buluııdu. Daha sonra muhtelif kaynaklardan fcelen habcrlcr bu manayı teyid ediyor ve Almanyanın, Danimarkaya bir ültitnatom vererek bir çok şey ler istediğini bnlatıyordu. Bu haberler doğru mu, de1U mi, bilmiyoruz. Fakat bu haberlerin Danimarka Başvekili tarafından söylenen sözleri teyid ettiği muhakkaktır. Bu habcrlere göre, Almanlar Danimarkanın «Buyuk Almanya çerçevesi içinde işbirlıği yapmasını, Almanyaya daha fazla gıda maddeleri vennesini, Rusyaya harb ilân etmesini, Almanyaya işçi gondermesini, Alman zabıtasınm Danimarka zabıtasına yardıra etmesini» istemiştir. Bu haberler doğru ise, Almanyanın hedefi Danimarkayı harbe girmeğe zor. lamak ve Danimarkanın kaynaklanndan en geniş ölçüde istifade etmektir. Demokrasi kaynaklan, işgal altındaki bütün Avrupa memleketlerinin Alman tahakkümünden bizar olduklarını ve bu tahakkümden kurtulmak için fırsat kolîadıklarını, ötedenberi daüna tekrar ettikleri için Danimarkada başgösteren hâdiselere en büyük ehemmiyetl verdiler ve Almanyanın bu memleketlerden îıer ne alabiliyorsa, ancak tahakküm ve tecavüz sayesinde alabildğini ve işgal altındaki memleketlerin de bir şey verme mek için ellerinden geleni yaptıklannı, onun için Almanyanın bu memleketleri Rorkutmak ve her şeyini vermeğe mecbur etmek yolunu tuttnğunn, son zamanlarda Norveçte gösterilen şiddetin de, Danimarkaya karşı takib olunan hattı hareketin de bu yüzden üeri geldiğini söylüyorlar. Bu iddiaya göre, Almanya, Danimarkayı sıkboğaz etmedikçe bir şey alamıyacağını anlamış ve onun için Danimarkayı çok müşkül bir vaziyete düşürınüştiir. Hakikl vaziyetin henüz tavazıuh etmediği muhakkaktır. Fakat bu hâdise de, dikkati, işgal altındaki Avrupa ülkelerine çekmiş ve bu memleketlerin haii ile meşgul olmağa sebeb olmuştur. Anlaşılıyor ki, önümüzdeki kış, şimdiye kadar çektiklerinden daha çok ağır Bikıntılara uğnyacaklardır. Hasmın Pirinc ve zeytinyağı Ankarada belediye işine yarıyan piyasası propaganda seçimi sona erdi tanzim ediliyor Şehrimizde întihaba bugün de devam edilecek ve netice pazartesi anlaşılacak Ankara 9 (Telefonla) Şehrimizde | Belediye meclisi seçimi beş günlük hararetli bir devreden sonra bugün sona ermiştir. Bu müddet zarfında rey hakkını kullanmak salâhiyetini haiz 46649 kadın ve erkek Ankaralının yüzde doksan beşi reyini vermiştir. Bu yüksek nispet Ankaralıların şehh ve belediye işlerine gösterdikleri derin ve yakm alâkayı göstermekle kalmamış, başşehrimiz ayni zamanda bu vadide de diğer şehirlerimize örnek olmuştur. % H* % dün de İstanbulun muhtelif bölgelerinde devam edilmiştir. Şimdiye kadar, her han gi bir mazeret yüzünden intlhab hakkını kullanamıyan vatandaşlar, dün sandık başlarına glderek reylerini vermlşlerdir. Dün, Beyoğlu kazasında Mecidiyeköyü, Fatihte Muhtesibiskender, Haticeşultan, Keçeci Karabaş, Mimarsinan mahalleleri, Kadıköy kazasmda Suadiye, Üsküdar kazasında Aşçıbaşı. Irakiyeci Hacımehmed, Irakiyeci Hacı Cafer mahalleleri halkı reylerlni vermişlerdir. İnihaba bugün de saat 20 ye kadar devam edilecek ve seçim umumi neticeİstanbulda seçîm Şehir Umumi Meclisine aza seçimine leri pazartesl günü almacaktır. .ımmıııiHiııımıııııııiLninilllllüllllllllllllllllllllllllllılın'ii"1"1" """ (Başmakaleden devam) yeryüzünde blze hayat hakkı kalrruyacak! Dediklerinl sık sık okuyoruı. Bu sözlerle vanlmak istenen netice, milletin dövüş kudretini kamçılamak, yenildiği takdirde başına gelecek felâketleri hatırlatarak ondaki enerji kaynağından mümkün olabilen verimi almaktır. Mih^er devlet adamlaruun bu faaliyeti karŞısında akıllı bir karşı propaganda, sadece bunon aksini iddia etmekle muTaffakıyet ümidleri besliyebilirdi. Harbden sonra galib, mağlub her millete hürriyet vadedilerek, mümkünse ferdleri gevşetmek ve harbden soğutmak çareleri aranabillrdi. Halbuki Lord, harbden sonra Mihver tebaalannı mahkemeye çekmekle tehdid ederken onlan adeta canla başla döviişe torlamış oluyor. Eğer Mihver devletleri tebaalan arasında «yenilirsek mahvolacağız» parolasma inanmak hususnnda tereddüd edenler varsa, Londralı Lordun demecinl ve o ayardaki diğer Demokrasi membalı havadisleri oknduklan zaman şüphesiz iepsl: Demek blzimkiler haklı lmlş Diyecekler ve varknvvetlerile harb yolunda yürüyeceklerdir. Çok zeki olmıyan propagandalar Işte böyle karşı tarafa yarar. * * * (Arkası sahife 3, sütun 5 te) carethanelerin defterleri, muhaberatı ve hesablan üzerinde tetkîkler yapılmış, İstanbul tacirlerinin istlhsal merkezlerindekl fiatlan yükseltmekte ne dereceye kadar ftmil olduklan araştırılmış ve ihtikâr mevzuları üzerinde esaslı murakabelerde bulunulmuştur. Nitekim, şimdiden Belediye teftiş heye;i ile İktısad müdürlügü murakabe heyeti muhtelif gruplar halinde piyasada çalışmalarına devam etmektedirler. Gene bu içtimalardan sonra 29 numaralı Koordinasyon karanna ve mahalll fiatlan nezaret hakkrpa dayanarak Belediye Daimi Encümeni bugün şu kararlan almıştır: 1 Ticarethane, fabrika, dükkân, depo, mağaza, banka, ardiye ve saire gibi yerlerde (her hangi bir şekilde satılmak üzere bağlanmış bulunsun bulunmasın) çeltik, pirinç, zeytinyağ bulunduranlar bunların mevcudiyeti, malın bulundugu yeri ve kime aid olduklarını gSsterir birer beyanname ile muayyen bir müddet içinde Vali ve Belediye reisine bildireceklerdlr. • iseler/Jrâssnd Hırsızm hiç mi kabahati yok? ir haftahk bir istirahatten sonra Yalovadan İstanbnla döndüm. Gördüm ki: Devran gene 61 devran İdare ve Uim adamlanmızın ifadelerine göre bu günkü fiat artışlan nonnaldir, tabiidir. Taleb çoktur, arz azdır. Böy* le olunca da fiatlar yükselir. Peki ama efendim! Bu memlekete, mercimek, nohud, fasulye, patates dışarıdan mı geliyordu? Eskiden a n ve ta« leb kaidesi cari değil miydi? Buna karşı da: Malüm ya! Ahval diyorlar. Biz ds boynumuzu büküyoruz. Lakin bu zatlara arz ve taleb kaidesi sadedinde: Görü körolası iktısad ilmine göre bir madde ihtiyaçtan az olursa fiatı yükselir, çok olursa diişcr değil mi? O halde ihtiyacın iki misli olan zeytinyağı neden yükseliyor? desek: Onlar buna karşı: Efendim! Halk telâş edip fazla mal satm alıyor da ondan. Kabahat halkta diyorlar. Yurmayız efendim bn sözü Halk eğer bir kaç kilo yağ alıyorsa, harb başladığındanberi her şeyin, her gün fiatı arttığını gördüğii için yann daha pahalı al« mıyayım diye ihtiyat ediyor. Haksız mi? Bulgaristanda kışlık erzakını yazdan düzsünler diye hükumet memurlara bip kaç aylık avans veriyormnş. Neden orada mallar nrlamıyor? Ne uzağa gıdiyoruz. Karaborsa samanında 120 ye gizü satılan pirincl şimdl 125 Jnırnşa satacak tüccarm adım altın harflerle yazıyoruz. Evet! Fiyasayı ve fiatlan kontrola memur olanlan dinlerseniz dediğim gibi bu günkü yükselişin iki sebebi var: Birisi arz ve taleb kaidesi, diğeri halkın telâşı! Birincisinin iç nahsulâttan, yanhşlığmı leytinyağı ve haricden ithal edilen her banği bir madde tekzib etmektedir. İltinrisine gelince; ?n anda eski bir Maarif N'azınna sorulan şu sözü hatırlamamağa imkân yoktur. Rahmetli Nazın Mektehler olmasa ben maarifi giH gibi idare ederdim. dediği gibi biz de: Halk olmasa fiatlar yükselmiyecek! mi diyelim. Şu günlerde bazı başmuharrirler halkı parmağa dolamış, muttasıl bizim disiplinli ounadığunızdan bahsermektedir. Kabul! Hattâ, balkı disipline sevk için, ne gibi nümuneler gösterildiğini sormağa lüzum ;örmeden kabul! Lâkin Nasreddin Hocanın çu fıkrasını birlikte yâd edelim: Bir gün Hocanın evine hırsız girip eşeğini çalmış. Hoca hâdiseyi konu komsuya haber verdiği zaman öteki beriki sormuş: Ahırı kilidledin miydi? / Eşeği iyice bağladm mıydı? Evdckilere dikkat etmelerini söyledin miydi? Hoca da bunlara: Canım! Her zaman ahırın kapısı a;ıktı. Hayvan da yerine alışıktı. Evdekiler de ahırda eşek olduğunu zaten bilirler, diye cevab verince hep bir ağızdan: Gördün mü ya! Hiç kilidsiz ahıra eşek konur mu? Haydi koydun, bari bir iyice baçlasaydm! Evdekilere de göz kulak olmalannı tenbih etmek yok mu? Elbette çalarlar, diye cıkışmışlar. Hoca da dayanamamıs: Anladık: Ben tedbirsizlik etmişim. Eşeğimi iyi muhafaza etmemekle kabahat tmişitn. Lâkin şu eşeği çalan uğursuzun hiç de mi suçu yok canım? Ona neden bir şey söylemiyorsunuz? diye cevab vermiş. Biz de anladık: Arz ve taleb kaidest, halkın telâşı falan giizel! Lâkin mağaza;ında durup dururken nohuda, fasulyeye, günde beşer onar kuruş, yağhanesindeki küplerde uyuyan zeytinyağlanna onar, yirmişer kuruş zammedenlerin de hiç mi kabahati yok? Şunıı söyleyin de bari yüreğimize biraz su serpilsin yahu! So\yetharp tebliğ (Baştarah 1 inci sahlfedel man hücumlannı püskürtraüşlerdir. Giindüz iki Alır.an piyade taburu yok edilmiş, silâh ve mühimmat tahrib olunmuştur. Sinyavino çevresinde, tanklann desteklediği bir alaydan fazla bir Alman piyade kuvveti mevzilerimize karşı gündüz üstüste muvaffakıyetsiz altı hücum yapmıştır. Bütün bu hücumlar püskürtülmüş, 600 Alman subay ve eri öldürülerek 9 Alman tankı tahrib edilmiştir. Prangalama işi azıtıyor Eğer Ingilizler bu gün Almanların zincirledikleri esir kadar Alman esirini zincire koyarlarsa j •• 2 Bu karann neşri tarihinden, itibaren İstanbula gelecek olan zeytinyağ, çeltik ve pirincl vürudundan 48 saat zarfında Vali ve Belediye reisligine beyan edeceklerdir. 3 İstihsal mıntakalarından gelecek çeltik, pirinç ve zeytinyağ faturaları mutlaka mahalll Beledlyelerce tasdik edilmiş bulunacaktır. 4 Her fabrikatoT mahallinde mubayaa ettiği ve edeceği mallann miktarını muntazaman her hafta sonunda bildirecektir. 5 Çeltik fabrikalannda başkasına aid mal bulundugu takdirde bunlann da ayrıca bildirilmesi lâzımdır. 6 Ayni zamanda müstahsil olan fabrikatorlann istihsal ve İstanbula maliyet fiatlannın keza bildirilmesi mecburidir. 7 Yukanda bildirilen hususlann hllâfına hareket edenler hakkmda milli korunma kanununa göre takibat yapılmasma Daimi Encümence karar verilmiş ve bu karar Vali ve Belediye reisi Dr. Lutfi Kırdann yaptığı teftişler neticesinde kat'ileşmiştir. Pahahlığa karşı tedbirler (Baştarafı 1 inci sahifede) lediye reisi Lutfi Kırdarla bugün yapacaxları bir konuşmada bahıs mevzuu eâeceklerdır. Bunun için, Partl merkezinde bu sabah bir toplanu yapüması kararlaşmış.ır. Toplanüya Parti İstanbul idare neyetl reisi Suad Hayri Ürgüblünun de işiirak e<ieceğı anlaşOmaktadır. İstanbul halkı, m€b'uslarile yapııkian temaslarda başlıca düek halinde İstanbul §ehrinin hususii'eü gözönünde tutularak ekmeğin karne ile dağıtüması uSulünün devarnı üzerlnde ehemmiyetle uurmuş ve karnenin kaldırılmasından, bundan yumruğuna güvenenlerle bir takım vurguncutann ıstifaöeye kalkışacaklannı, asıl hak, sahiblerinin ise ekmekierinl almak:a büyuk güçlüklere uğnyacaklarını ileri sürmüşlerdir. ileb'uslarımızm bilhassa bu nokta üzerinde Vali ve Belediye reisine izahat vereceöeri tahmtn olunmaktadır. Ekmek satışlan serbest bırakılan İstanbul kazalarmdan Kanalda mahalll Belediye idaresl tarafından hususî kar. neler hazırlatılmıştır. Kartal kazası ekmek ihtiyacını Oflsten aldığı unla temin etmektedir. Günde aşağı yukarı üç toa buğdaya jhtiyacı olan Kartal, lıalen Ofise 15 ton buğday borclanmış buiunmaktadır. Kazaca buğday temini için E=kışehir ve havalisine gönderilen memurlar ancak bir vagon buğday hazırhyabilnıişlerdir. Bu vagon gelir gelmez Ofıse olan boıclanna maîısub edilecektir. Eskışehirden vasatî 60 kuruştan temin edilen buğdaydan 600 gramhk bir ekmek 31 kuruşa satılabilraektedir. Gönderilen memurlar, Eskişehirde fazla buğday bulamadıklanndan diğer istilısal bölgelerine gideceklerdir. Faka: oralardan da buğday temini şüpheli görülmektecir. İngiliz resîm sergisi dün Eminönii Halkevinde açıldı İngliz kültür hejetinin hazırladığı, İngıüz maarif binaları fotograî sergısı dün saat 17 de Eminonü Halkevinde açılmışur. Açılıj merasiminde Vali ve Belediye reisi Dr. Lutfi Kirdar, Parti idare heyeti reisi Suad Hayri Ürgüblü, Örfi İdare komutanı Korgeneral Sabit Noyan, Üniversıte Rek:öni Cemil Bilsel vs Parti mensublarile İngiüz kolonisi bulunmuş:ur. Sergi münasebetile Halkevi reisi Dr. Yavuz Abadan bir söylev vermiş, feyizli medeniyet ve kültür abidelerini tarutn:ak üzere bu sergiyi vücude geürenlere teşekkür etmiştir. Rumanya ile yeni bir ficaret anlaşması imzalandı (Bastaran 1 inti sahifede) ısmariadığı 70 sarnıç vagonile gönderilecektir. Bu anlaşma, Türkiyenin ihrac ettiği mallar mukabilinde Rumanyadan alacağı kalan miktann bakiyesine mahsub edilmesi lâzım gelen 500.000 Türk lirasımn sür'atle ödenmesini temin edecek şekilde tanzim edilmiştir. Timoçenko ordusu Stalingrada yüriiyor Moskova 9 (a.a.) A .r.an son haberlere göre, Timoçenko orc^su Siaiingradın cenubunda şehre doğru durmadan ilerlemekte ve düşmanın kuvveth mukabil taarruzlarına rağmen Alman müstahkem mevzilerinin arasından kendisine bir yol açmaktadır. Almanlar bu miktarın 3 misline kelepçe vuracaklar • Berlin 9 (a.a.) Dieppe sahilinde ve Serce adasmda Alman harb esirlerinm zincire vurulması üzerine mukabil tedbirler almdığını bildiren 3 ilkteşrin 1342 tarihli Alman orduları başkumandanlığı tebliğine cevaben Ingüiz hükumeti zincire vurulmamış Alman harb esirlerinin ifadelerini ileri sürerek dolambaclı yollara sapmış ve harb meydanında tutulan esirlerin zincire vurulmasını tasvib etmediğini ve etmiyeceğini söylemiştir. Britanya hükumeti İngiliz Harbiye Nazırlığınm geçmişteki ve şimdiki riyikâr sözlerine rağmen Alman harb esirlerinin huşunetle zincire vurulduğu keyfiyetini kabul etmemiştir. Binaenaleyh Dieppe'de esir edilen 107 ingiliz subayile 1269 İngiliz erbaşı ve eri 8 ilkteşrin günü öğle vakti bağlanmışlar ve bu tedbiri icab ettiren sebebden, daha evvel malumattar edilmişlerdir. Askerî papaslar, sıhhiye efradı, yaralılar ve ha3talar bağlanmamışlardır. 8 ilkteşrin akşamı Britanya Harbiye Nazırlığı 10 ilkteşrin günü öğleden itibaren ayni miktarda Alman harb esirine kelepçe ve pranga vurulacağını bildirmiştir. Eğer bu yapılacak olursa Alman orduları başkumandanlığt 10 ilkteşrin günü öğleden itibaren üç misli fazla sayıda İngiliz harb esirine kelepço vTjracaktır. Hindistandan getirilen mensucat Almanlar Stalingradı biran evvel işgal den vazgeçmişler Sto'ckholm 9 (a.a.) Stalıngrad muharebesinin ölü noktaya geldiği ve stratejik hedeflere. ulaşılmış bulunduğundan dolayı bu bölgeye fazla mevcudlu kuvvetler gönderilmesinin lüzumsuz olduğu Berlinde söylenmektedir. Dün Berlin radyosunda konuşan bir askeri sözcü, Stalıngrad şehrinin artık hücumla zaptedilmesi lüzumunun ortadan kalktığını bildirmiştir. Bir Alman Generali öldü . S'.ockholm 9 (a.a.) Berlinden gelen haberlere göre, General Kurtmüller. doğu cephesinde ölmüştür. Cenub ordulan kumandam Mareşal List'miş Londra 9 (a.a.) Reuter'in Stockholm'daki muhabirinden: İnanıîır bir kaynaktan verilen malumata göre, cenub Rusyada çarpışan Alman ordulan kumandanlığına Mareşal von Bock'un yerine Mareşal List'in tayin edildiği teyid olunmaktadır. Acaba ikinci cepheyi mi kasdediyor ? Boston 9 (aa.) Amerikan Hariciye n.üsteşarı Mr. Sumner Welles, Birleşik Amerika ile diğer müttefik milletlerin Ruslara mümkün olan yardımda bulunmaları lâzım geldiğini ve Ruslara yalnız silâh, mühimmat vesaire gönderümekle iktifa olunmıyarak işlerine yarıyacak şaşırtma hareketlerinde de bulunmak icab ettiğini ve Hitlerin emrindeki orduların yeni bir muharebe cephesinde çarpışmalan imkânınm temini zarureti hasıl olduğunu söylemiştir. Yakında Hindistarıdan memleketimize pamuklu mensucat gelecektk. Bunlar arasında muhim miktarda çuval buiunmaktadır. Basraya çıkanlan mallann memleketjBılgı veren müesseselerin her yerde ve mize getirilmesi için sigorta meselesinin herkes için ayni kutsilik havasüe sarılı busünlerde halledileceği umulmaktadır. baıuııduğunu söyliyen Yavuz Abadan deınışıir ki: < İnsanların büyük bir ekseriyeti müşterek manevî değerlere ve ülkülere malik bulunduklarını, medeniyet, kültür ve insanllk için elele, millet millete ça Bir mahalle halkının feryadı hşmanın mucizeli faydalarını adeta uBeyoğlunda Aynalıçarşıda Atlama ve nutmuş göründükleri bir devirde, bu Emin Camii sokaklannda oturan vatantürlü yapıcı, tanıştırıcı, yakınlaştıncı, daşlardan kalabalık bir kütlenin imzabirleş'.irici kültür gösterilerine sahne o ladıgı bir mektub aldık. Bunda o civarlan bir yurdun yurddaşlan ve sakinleri daki bir fırının güıültüsünden halkm olmak, gönüllerimizi ne kadar sevincle, sabahlara kadar uyuyamadığı, muhtelif övüncle doldurması yeridir.» makamlara mazbatalarla müracaat eYavuz Abadandan sonra söz alan İn dildiği halde bu tesıri görülmedıği bililiz kültür heyeti reisı Mr. Thomson, dirilmetedır. Belediye reisinin nazan davetlileri selâmlamış ve serginin mahi dikkatini celbederiz. yeti ve açümasının sebeblerini izah etİş arıyan genc mişiir. Mr. Thomson bu izahat arasınTıbbiyeli, kimsesiz bir genc, hususi da, burada sergiler açıürken memleke hastanelerde veya doktorlann yanmda, tindeki Halkevinde de sergiler açıldıgı gündüz derslere fltmeğe mâni olmamaü nı ve konferanslar verildiğini, pek ya ve yalnız yatak ve yemek temin edümek kında Londra Ha.lkevinde Yozgad lisesi suretile çalışmak veya ilerde kendileritalebesinin Ankarada muvaffakiyet ka ne doktor yetiştirmek istiyen her hangi zanan resim sergisinin eserleri teşhlr bir müessese veya zatın nam ve hesaedileceğini söylemiş'.ir. bma okumak istiyor. Arzu edenlerin ve H< ,umhuriyet îutyıınny Uzakşark 1 I (Baştarab linci sahifede) Çin Amerikadan malzeme istedi Çur.gking 9 (a.a.) Çin hükumeti ve milleti Wilkie'nin ziyareti ve beyanatı dolayısile yeni bir cesaret bulmuştur. Wilkie, Reisicumhur Roosevei'"e Yuan icra komitesinin altı maddelik bir muhtırasını götürecektir. Yuan icra (Baştarafı 1 inci sahifede) komitesinin ikinci reisi Keng Kung yöz, 123 alev makinası ve pek çok piyade bir an evvel Amerikan bomba tayyaresilâhı ele .geçirilmiş veya tahrib olun lerinin gönderilmesini, Çinde büyük bir muştur. Sayılan düşman ölülerinin mik hava kuvveti buludurulmasmı ve Birtarı esir sayısının üç mislidir. manyanm Birleşik milletler tarafından Stalingraddın zabtedilmiyen geri ahnmasını istemiştir. Sfalingradm kalan kısmı ağır fop ateşüe yıkılacak mahalleleri top ateşile yıkılacak Berlin 9 (a.a.) Yeri resmî bir kaynaktan Dildirüiyor: Askeri mahfillerin kanaatine göre, Stalingrad muharebesiOsmanlı Bankası nin şekli değişmiştir. Şehrin merkezini işgal etmek ve Volgaya kadar varmak İLÂN (Baş tarafı 1 inci sahifede) Şeker Bayraım münasebetile Osmanlı suretile istihdaf edilen askerî hedeîler tası, belediye meclisi reisi de dahil olBankasınm Galata merkezile Yenicami elde edilmistir. Artık şehrin geri kalan duğu halde ekserisi genclerden mürekve Beyoğlu şııbeleri 12, 13 ve 14 Ilkteşrin kısımlannm piyade ve is^ıhkâm kıt'akeb 70 kişiyi tevkif etmiştir. lan tarafından zaptedilmesine lüzum 1942 günleri kapalı bulunacaktır. 1000 den fala Norveçli tevkif kalmamiEtır. Bu yerlerin ağu ve en ağır top'larla süip süpürülmesi Stalingradın edilmiş geri kalan kısımlarınm zaptı içm kifaLondra 9 (a.a.) Eugün Vichy radyet edecektir. ycsu tarafından yayılan bir Stockholm Almanlar Stalingradda mütehassıs telgrafma göre, Almanların tehlike haii ilân ettikleri tarihtenberi Trontheim kıtalar kullanıyorlar Berlin 9 (a.a.) D. N. B. ajansının çevresinde binden fazla Norveçli tevkif bildirdiğir.e göre, Sralingradm şimal eöitniştir. mahallelerinde Alman kıt'aları 8 ilkteşrin Belçikada Almanlar mecburî günü de sokaklarda vs evlerin enkazı ahizmet tatbikını emretmişler rasında Ruslann kurdukları mukavemet Londra 9 (a.a.) İşgal altndaki çevyuvalanna karşı muvaffakıyetli savaşlar yapmışlardır. Bu savaşlarda kara harb relerde iş diktatörü olan Sauckel, bütün lerine müdahale için yetiştirilmiş hususî Belçikalılar için mecburî hizmet usulünü Alman kuvvetleri ordu teşkillerine yar emretmiştir. Belçikalılar ya Belçikada yahud Almanyada çalışmağa mecburdım etmişıir. durlar. Şîmdilik 18 ilâ 50 yaşmdaki erStalingradda Ruslar «Gepeu» keklerle, 21 ilâ 85 yaşında evlennıemiş memurlanm da muharebeye kadırJarın Almanyaya gönderümeleri sürmüşler ihtimali vardır. Berlin 9 (Radyo) Stalingradda başdaki salonunda teşhire Ayni tedbirin Holandada tatbik edilıca muharebe, harb fabrikalan mahal leceği samlıyor. başlamıştır. lesinde cereyan etmekteciir. Ruslann, en ücra yerlerden getirdikleri ihtiyat kuvvetlerini harbe sürerek yaptıkları bütün hafifletme hücumlan püskürtülmüştür. Gepeu menıurlarından mürekkeb menıurlar da ateş hattına sürülmüştür. Ankara 9 (Telefonla) 81 milyon lira tahsisat ajTilarak beş sene zarfında tahakkuk ettirilecek olan büyük su isleri programmm tatbikına muvaffakyetle deve III vam edilmektedir. Halen progTamın 31 Kocanızı nasıl muhafaza edebileceği milyon liralık kısmı ikmal edilmiş bunizi izah eden (Dişi Kuş) kitabım oku lunmaktadır. Ayrıca büyük sulama ve E V L E N D İ L E R . malısmız. 35 kuruş. Arif Bolat Kitabevt araziyi ıslah tesisatı ve işleri de ihale MARAŞ. 3 eylul 1942 İstanbuJ. ömer Rıza DOĞRUL Danimarkada büyük nümayişler oîmuş Söylevlerden sonra Vali ve Belediye reisi Dr. Lutfi Kirdar, kordelâyı keserek sergiyi açrmştır. Mr. Thomson, davetliAnkara 9 (Telefonla) Icra Vekilleri lere sergiyi gezdirerek teşhir edilen eserHeyeti bugün öğleden sonra toplanmışler hakkında etraflı izahat vermişiir. tır. Cumhuriyet Bayramı sonuna kadar aher gün öğleden Alman maslahatgüzarının çık bulunacak olan sergi gezilecektir. Aysonra halk tarafından ni heyet yakında Halkevinde bir de kitab dostane bir nutku Almanların hasad bayramı munasebe sergisi açacaktır. tile dün akşam İstanbul Alman Başkonsolosrağund» yapılan törende, Alman büyuk elçiliği nıaslaha.guzan Elçi Dr. Kroll, nu.kunda, Turk . Alınan muııasebetlerme temas ederek deuuştu: kH Bağdad 9 (Hususî) Nuri Said Paşa < Hasad bayıamımızda, içinde yaşadığımız bu dost nıemleketin zürrama yeni kabineyt teşkil etti ve böylece bedahi teşekkür etmeği bir vecibe bilirim. şinci kabinesini vücude getirmiş oldu. Zıra onlar bizîm her günkü maişe.imizi Kendisi bugünkü beyanatında progTamitemin etmekte ve bazan bu hususta bir nın değişmedigini, yalnız iaşe ve talim çok zorluklarla karşılaşmaktadırlar. ve terbiye işlerine en büyük ehemmiyeü Dost Turk milletile beraber, memleket verecegini bildirdi. Yeni kabinede Nuri Paşa Başvekâletlerimize nasib olan iyi hasaddan dolayı memnun ve mes'uduz. Bu dost mem ten başka Harbiye Nazırlığmı da deruhleke:in içinde bulundugu ve yalnız har de etmektedir. Dahiliyeye Irakın Mısır gayrikabili ictinab ne.iceleri olan, elçisi Tahsin Elaskerî, Hariciyeye Abdüliktısadi zorluklan bir an evvel yenebil ilâh "Hafız, Maliyeye eski Dahiliye Naarı Taesiııi canü gönülden arzu ve ünıid e Salih Cebir, İktısad Nazarlığına Muhsin Şeles. İçtimaî Muavenet Nazrrlığma AhÖeriz. Hepimiz, Almanya ile misafir bulun med Muhtar Baban getirilmiştir. Diğer fluğumuz bu nıemleket arasında cari o nazırlar değiştirilmemiştir. Yeni kabineîan dostluğun her iki taraf için daha de Hariciye Nazın Abdulilâh Hafız ile îaydalı ve daha müsmir olmasma el Muavenet Nazın Ahmed Muhtar Baban yeni ve genc simalardır. bırliği ile çalışmalıyız.» Vekiller Heyeti toplandı Lş vermek iyilığinde bulunacaklann Gedikpaşa Mudrip sokak No. 10 Talebe adresine bildirmeleri rica olunıur. Öliim Selânik üçüncü ordu müşiri merhum Hacı Hayri Paşa haremi ve Gumrük Nazırlarından Şemseddin Bey kerimesi salihatı nisvandan Hatice Seniye Hanunefendi rahmeti rahmana kavuşmuştur. Cenazesi 10 birinciteşrin 942 cumartesi günü Teşvikiye camiinde öğle namazını müteakıb kaldırılarak Feriköy mezarlığındaki aile kabrine defnedilecek:ir. Mevlâ rahmet eyliye, *** Beyazıd camii şerifi ikinci imamı meşahiri huffazdan Rizeli Akreb oğlu Osıftan Efendi dün akşam irtihali darıbaka eylemiştir. Cenazesi bugün saat birde Beyazıd Yahnikapan sokak 14 numaralı hanesirıden kaldırılıp öğle namazını müteakıb Beyazıd camii şerifinde cenaze namazı badeleda Unkapanı köprüsü İstanbul ciheti eski polis karakolu önünden istimbotla Eyübsultanda aile makberesine defnedüecektir. Nuri Said Paşa yeni Irak kabinesini kurdu B. Felek Ticaret Vekâleti bankalardan verdikleri avans miktarını sordu | YENt ESERLER^ Çocuk J Şapka Sergisi Mod İfy en son getirtmiş olduğu kışlık şapka modellerini tSTİKLÂL CADDESİ, BANKA HAN 7 No. Çocuk Esirgerae Kurumu Genel merkezi tarafından çıkanlmakta olan (Çocuk) adlı derginm 296 ncı sayısı çıkmıştır. Yurd yavrularmın sağlık, sosyal, kültürel durumiarının inkişafma hizme: eden bu kıyrnetli dergiyi çocuklara, çocuklu ana ve babalara tavsiye ederiz. Ankara 9 (Telefonla) Bankalarm bazı yiyecek maddeleri üzerine avans veremiyecekleri kararlaştınlmışü. Ticaret Vekâieti banka depolarına emtea üzerine avans veya eraanet suretile bırakılmış malların cins ve miktarlaruu, bu malların depolarda hangi tarihtenberi bulunduğu5çS 5JC îjî nu, sahiblerinin kim olduğunu, her parti Edirne tüccarlanndan Ahmed Esme mal için tahsis edilmiş kredi miktarlarile nin ağabeysl, komisyoncu Rıdvan Ea bu partilerin muhammen kıymetini, hemenin ve Merkez Bankası kambiyo şefi saplanan marj ve vadenin hitamı tarihini Ekrem Esmenin babası, bütün millî ve ecnebi bankalardan sor^ H. HAYRİ ESMEN Ticaret gemilerinin telsiz vefat etmiştir. Namazı pazar günü öğ mustur. cihazları leyin Teşvikiye camiinde kümacak ve Teşekkür Ankara 9 (Telefonla) Milletlerarası Periköy mezarlığma defnedilecektir. Eskidenberi muztarib olduğum kulatelekorr.ünikasyon mukavelesine bağh ni Maruf kadın terzisi ğırr.uaki ıstırab ve ağıriığı burnum» zamnamelere göre ticaret gemilerinde veyaptığı çok seri bir ameliyatla iyi eden rici telsiz tesisatı vücude getirilmesine Bakırköy Akıl ve Sinir hastanesi kulak halen imkân görülemediğinden mevcud B. B. mütehassısı Dr. Nejad Kulakçıya şerareli telsiz postalarının 1943 sonuna Yunanistandan şehrimize nasletmiştir. ameliyat ve tedavimde yardım ve ihtlSaray Sineması yanı No. 114 kadar kullanılmasına müsaade edilmiştir. rr.amını gördüğüm kıymetli Baştabib Rüştü Duyara, hemşire Hatice Günuirİstanbul Konservatuvarl Öğretmeni küne aynca Aytsn Ülfaza sonsuz teşekkürlerımi sunarım. Osmaniye köyü Mekteb sokak No. 3Q Mustafa Kırbaşı V A M. HULOSİ ÖKTEM OKULLARDA MÜZİK REMZİ KİTABEVİ Maarif Vekilliğinin 47 sayıü kararile yıllardanberi yurdun bütün okullannda ve her köşesinde öğretici ödevini başarl İle yapmakta olan bu Mtabın, birçok fedakârllklar pahaslna 15 inci basklsı çlktı Müzik öğretmenlerine ve herkese tavsiye ederiz. Fiatı 100 kurustur. Telefon: 41925 Su programı muvaffakıyefle fatbik ediliyor İstanbul Belediyesi Ş E H İ R T İ Y A T R O L A R I B U A K Ş A M Saat 20,30 da D R A M K I S M I KIŞ M A S A L I Yazan: W. Shakespeare Türkçesi: Mefharet Ersin K O M E D İ K I S M I Y A L A N C I Yazan: Carlo Goldoni Türkçesi: S Moray Cumartesi ve pazar günleri 15,30 da matine. Her çarşamba saat 14 te ÇOCUK, IİYATROSU MELÂHAT O7.ALP AKTAŞ Ş Evli Kadınlar! DOST KAZANMAK ve Insanlar Üzerinde Tesir Yapnıak Meşhur DALE CARNEGİE'nİn bu müstesna eseri ÖMER RIZA DOĞRUL un nefis üsiubile diHmİze çevrilmiş ve en büyük rağbetle karşllanmıştlr. Dördüncü basımı da bugün çlktı. Cildli olarak 135 kurustur. ŞaUs jeri! AHMED HALİD KİTABEVİ Bütün düny» dillerinde 10.000,000 basüan