7 Ekim 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Foto SABAH İstiklâl Cad. 289, Beyoğlu İstanbul RESİM ATOLYELERİNDE Yavrularınızın çektireceğiniz güzel resimleri, onlar için en kıymetli bavram hediyesi olacaktır. umhuriyet UnCU İzdivacda devamlı aşk arayan Genc zevc ve İZDİVACDA4ŞK İ İngilizcesi yarlm basılmıs. dünyanın h e r l i ^ e d i l m i s t i r . F i a t ı 100 k u W ş t u r 00 lö İSTANBUL CAĞALOĞLU TeJgraf ve mektub adresi: Cumburiyet, İstanbul Posta kutusu: îstanbul No. 246 Teiefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve Matbaa kısmı 24299 IKBAL KÎTA Stalinin son beyanatı İngiltere ve Amerikada deriıt akisler uyandırdı Churchill diyor ki : «Evvelce yapılan beyanat haricinde, yeni bir şey söylemeğe lüzum olmadığı kanaatindeyiz ! » Washington 6 (a.a.) Stalin'ın ikinci cephsye dair olan son beyanatı hakkında mütalea yürüten Hariciye Müsteşan Sumner Welles gazeteciler toplantısında çöyle demiştir: ' « Bu beyanatı büyük bir dikkatle okudum. Amerika Birleşik Devletleri hükumetinin Sovyet kuvvetlerine maddeten ve bedenen mümkün olan bütün yardımı yapmak niyeünde bulundugunu tekrar etmeğe pek az lüzum vardır. Zira hükumet bu politikasını bir çok defalar bildirmiştir. Bu yardım elden geldiği kadar Sovyet hükumetinin emrine tahsis eddlmiştir » tstanbnlnn kurtnlnş bayramı tarenteden reshnler: Solda, Taksiuâ ^.Janında İstiklâl marsile merasim başlıyor Sagda çanlı piyadelerimiı çelik adınılarla geçid resminde orduya minnetleri bildirildi İtalyanlar tarafından Atlantikte batırıldığı bildiriliyor Ordu şerefine mükellef bir ziyatet verildi Anerikan Bahriye Nezareti, bu haberi tefsir etmektetı imtina etmektedir Roma 6 (a.a. ) TJmumi karargâhın hususî bir tebhğine gore, Bamboarigo denlzsaltısı, Atlantikte «Misisipi» tipinde bir Amerikan zarhlısını batırmıştır. Misisipi zırhlısı 33,000 toniuktur. 1917 de denize indirilmiştır. Ağır silâhları 35,5 santlmetrelık 12 toptu. Hava müdafaa vasıtası olarak 12,07 santimerrelik 8 tane uçaksavar topu, 5,7 santimetrelık 4 topu, 4 santlmetrelik 12 topu vardı. Gemide 3 tayyare mevcuddu ve tayfa 1565 neferdi. Bu gemi 1933 senesinde asrileştlrile. rek içine yeni makıne'er konulmuş, daha fazla tekemmül ettkllmiş ve torpil hücumlanna karşı hususl 1»ir tertibatla teçhte edilmişti. (Arkasi sahjfe 3 sütun 7 le) Istanbulun düşman elinden kurtuluşunun yirminci dönüm yılı dün büyük bir sevinc ve neş'e içinde kutlanmıştır. Dün bütün resmî ve hususî binalar, tlcarethaneler ve nakil vasıtalan bayraklarla donatılmıştı. Bu büyük günü kutlamak üzere halk, günün erken saatlnden itibaren sokaklara dökülmüş, bir sel halinde merasimin başlıyacağı ve nihayetleneceği Sultanahmed ve Taksim meydanlarına akıp gidiyordu. Saat 9 30 da merasime iştirak edecek askerî kıtalar, okullar Sultanahmed meydanında toplanmışlardı. Saat onda merasime başlanmış ve meydanı dolduran kesif halk ve merasime iştirak eden birlikler tarafından İstanbulu kurtuluşa kavuşturan kahraman şehidler için bir dakika ihtiram vaziyetınde durulmuştur. Bundan sonra, Sultanahmedden önlerinde bando olduSu halde hareket eden alay, Ankara caddesini takiben Koprüye inmisür. Alay Köprüye geldiği zaman vapurlar tarafından duduk çahnmak suretile selâmlanmıştır. Caddeleri dolduran halkın sürekli alkışlarile alay, Karaköy, Bankalar caddesi ve Tepebaşıru takiben Taksime gelmiş, ve âbidenin etrafında yer almıştır. Misisipi admdaki Istanbulun kurtuluşu Amerikan zırhlısı Dün büyük tören yapıldı, sehrin Churcbill'in beyanah Londra 6 (aa.) Bugıin Avam Kamarasmda, ikinci bir cephenin lüzumuna dair Stalin'in Amerikalı gazetecilere verdiği cevabı hakkında İngiliz hükumetinin beyanatta bulunup bulunmıyacağı Churchill'den sorulmuştur. Churchill şu cevabı vermiştir: « İngiltere hükumetinin şimdiki halde bundan evvel yapılan beyanat hariRnsyaya yardım işine dair yeni beya cinde bir şey söylemesine lüzum olmadınatta bulunmaga lüınm gbrmiyenlerden ğı hakkındaki kanaatimizi halen muhafaAmerika Hariciye Müsteşan YV'elles za ediyoruz.> Rusya ile Büyük Britanya arasında Genelkurmay mesele'eri bakımmdan sıkı bir anlaşma mevrud olduğuna dair teminat verip veremiyeceğüıi eoran Isçi meb'uslardan BeUenger'e Basvekil şu cevabı vermiştir: « Bu hususta öıtimamla tartarak (Arfcası sahife 8 stitan 4 te) rken bastıran kış yüzünden Alman ordnsu geçen jıl Moskova önünde durmıya mecbur kaldığı zaman, harb yıldızının artık ışıklarını dbür tarafa saçmıya başladığına inananlar hayli çoğalmıştı. Fakat ilk olarak şubat aytnda ikinci cephe meselesini ortaya atan Litvinof, Ruslara ümid bağlıyantan kotümser sözlerile inkisara uğrattı. Sovyet Busyanın Washington büyük elçii5İ, Almanyaya karşı memleketlni yeter derecede kuvvetli bulmuyor, silâh yardımile aradaki muvazenenin düzelemij eceğird, Avrupa garbında ikinci bir cephe açümazsa istikbalin çok karanlık olacağını resmen söylüyordu. Harb basladığı sıralarda Avmpaya çıkıp üç milyonluk Fransız ordusu yanında rahat labat cephe kunnuş olan İngilizlerin henüz iki sene önce Dönkerk'ten nasü çekildiğini hatırhyanlar, bu ikinci cephe meselesini çok mevsimsiz buluyorlar, o açıiraadıkça Rusyanın dayanamıyacağım da Ruslar kendi ağularile söylediklerine gore, şark cephesinde harekâtın uzun sürmiyeceğini sanıyorlardı. Kış geçri, bahar geldi; bu müddet zaıfında Litvinof ayni bahsi arka arkaya beyanatlar vererek tazelerken, diğer Rus devlet adamlan da onun fikrine kaüldılar ve Demokrasiler tarafından Avrnpada ikinci bir cephe kurulması lüzumunu ısrarla ileri sürdiiler. Churchill Moskovaya giltiği sıralarda bu lfizumn hususî olarak, hem de şiddetle ona da tekrarlamış olacaklannı zannediyoruz. Öyle olmasaydı, ikinci cephe kurmak içni henüz vakdt gelmediğini daha önceleri bir kaç defa ima eden İngiliz Başvekili, memleketine daha dönerken büyük çapta bir Dieppe tecrübesine girişmeğe mecbur kalmazdı. Anlaşalmaz bir muatnma c i Ilavalarcla harekât ı Misisipi zırhlısının havadan alınmış bir resmi tayyarelik uçuşlar Esir bir Rus kaça malolur generalinin ve verdiği hasıla nedir? Yazan : A. Ahtskül Bin itirafları Fransa halkına Amerikanın bir mesajı .• Amerika Birleşik Devletleri Keisinin sahsî mümessili Wilkie'nin son seyabati de ikinci cephe meselesi bakımmdan epey aydmlatıcı oldu. Moskovaya gidinciye kadar harb vazjyetini Demokrasiler hesabına pek parlak gören, her gittiği *** (Arkası sahife 3 sütun 4 te) Fransada bombalanacak y erler den iki şer kilometre uzaklaşmaları bildirildi Washington 6 (Radyo) Amerika Genelkurmayı Fransız halkına hitaben bir mesaj neşretmişür. Bunda Amerikanın Fransız milletine karşı olan sevgisi belirtildikten sonra denüiyor ki: (Arkası sahife 3, sfltnn 4 te) Sofya 6 (a a.) D. N. B. bildirıyor: Zora gazetesi bugün, Sovyetlerin Bulgaristanı hayat sahalarına almak hususundaki niyetlermden bahsetmektedir. Malum oldugu üzere bu niyetin tahakkukuna Almanyamn hürriyeti için yapılan savaş mani olmuştur. Gazete, esir edilen bir Sovyet generaBin tayyarenin bir hamlede uçuru linin sözlerini nakletmektedir. Bu genelarak düşman topraklan üzerinda yap ral ezcümle Bulgaristanın Kızılordu tatiğı tesirleri her gün tekrar edebilmek rafından işgalinin 1940 yazmda kararve tazyikın birbiri ardısıra yapılarak laştınldığını söylemiştir Plân mucibince nefes aldınlmamasına arzu edenler var. Sovyetler Varnaya blr çıkarma yapaArada verilen fasılalara bakarak, baş caklardı. Diğer taraftan da başka bir langıcı sık ve dehşetli olan bu akmlann Sovyet ordusu Dobrucadan Bulgaristatavsadığına kadar kanaatinj ileri götü na girecekti. Kızılordunun yardımile renler de bulunur. Bulgaristanın tamamile Sovyetler BirliHakikat aranacak olursa; fasılalar, ğine bağlanması düşünülüyordu. Staliyapılan taarruzların aksaklığından değil, nin sağ kolu olan Şdarof Bulgaristana bombardıman akınlarının tevcündeki gönderilmek üzere yüksek komiser eîabüyük rakamlann mecburlyetile doğan rak tayin edilmişti. Kızılordu Bulga(Arkası sahife 3, sütnn 4 te) (Arkaa sahife 3, sütnn S te) İngiliz tayyarecilerj artık Mihverciler karşısmda bir hava hâkimiyeti kurmuş bulunduklannı söylüyorlar. Bu iddialarma delil olarak da, Alman toprakları üzerine yaptıklan biner tayyarelik bombardıman ve bezdirme taamızlarıru gosteriyorlar. Öyle ki; sırasıle sanayi mekezlerini, inşa tezgâhlarıru ve deniz üslerinl tahrib ederek Mihver harb kudretlerini kırmağa başladıkları İddiası da vadır. Bundaki muvaffakıyet derecesi henüz maddi olarak kendini ortaya koymamı§tır. Ve sadece verilen UÇBŞ raporlannın rakamlarına ıstinad edilmektedir. Kızılordu evveîâ Bulgaristanı işgal edecek, sonra Boğazlara yürüyecekmiş Taksimde Istanbulun kurtuluşu şerefine, Üsküdar Halkevi tarafından, kahraman ordumuzun 20 sene evvel geçtiği yollarda ya püan bayrak kosusunda bir genc Taksimdeki merasime iştirak etmek atletimiz bu şerefli koşuyu Üs küdar iskelesinde bitirirken.üzere Vali ve Belediye reisi doktor Lutfi Kırdar, Parti İdare heyeti reisi Suad Hayri Urgiıblü, İstanbul komutan vekili General Ziya, şehrimizde bulunan meb'uslar, Şehir Meclisi azaları, Generaller ve yüksek rütbeli subaylar, Üniversite ve Maarlf erkânı, matbuat mümessıllerl, C. H. P. kaza ve Halkevi reisleri, resmî ve hususî muesseseler müdürleri, Ticaret Odası heyetleri ve esnaf cemiyetleri reisleri tribünde yer almış bulunuyorlardı. Çok keslf blr halk kütlesi meydanı tamamen doldurmuştu Buradaki merasime deniz bandosunun çaldığı İstiklâl marşile başlanmış ve bu sırada şanlı bayrağımız merasimle şeref direğine çekilmiştir. Bundan sonra Vilâyet ve Parti tarafından gönderilen çelenkler ihtiramla âbideye vazedliBerlin 6 (a a.) Alman Orduları j Stalingrad şehrinde göğüs göğse yapımiştr. Baskumandanlığının tebliği: | lan şiddetli muharebelerden sonra yeni Bu merasimi müteakıb kürsüye geKafkasyada düşman birbırini mütea terakküer kaydedilmiştir. Sa\^aş uçaklen Beyoğlu Halkevi reisi Ekrem Tur, kıb bir çok tepelerden atılmıştır. ları hücrum kıt'alarımızı desteklemişlerheyecanlı bir hitabede bulunmuş, işgaDüşman kuvvetleri dun Tuapse"ın şi dlr. Şehrin şımal batısında Alman bir. lin kara günlerini, dujTilan acıları teba mal batısında ve Terek bölgesinde kuv likleri ikinci bir düşman grupunu çevlrrüz ettirmlş, bize bu güzel gunlerı gos vetli bir surette tahkim edilmiş mahal meğe muvaffak olmuşlardırteren orduya ve büyüklerimize şehrin len ve dağ mevzilerini Don cephesinde Rumen İtalyan ve gosterdikleri minnet ve şükranım sunmuştur. şiddetli mukavemete rağmen bırakmak Macar kıfaları düşmanm nehri geçmek veya İlerlemek için yaptığı bir çok ham(Arkası sahife 2 sütun 7 de) zorunda kalmışlardır. leleri püskürtmüşlerdir. Markez cephesinde baskmlar neticesinde düşmanm bir çok müstahkem mevzıleri tahrib edilmiştır. Bu istinad noktalarında bulunan düşman askerleri kısmen İmha edilmiş, kısmen de esir alınmıştır. İlmen gölünün cenub doğusunda Almanlarm yaptığı bir taarruz esnasmda dün mühim bir ilerleme kaydedilmiştir. Stalingradda göğüs göğtisc muharebeler f Alman harp tebliği 2 Kafkasyada Ruslar bir çok mevzilerden daha atıldı? merkezde esirler alındı Stalingraddan Moskovaya gönderilen telgraf j Sovyet imm tebüği «Şehrimiz ve civarı iki aydanberi bir devler muharebesine sahne olmaktadır; muharebeler görüİmemiş bir şiddettedir» Moskova 6 (aa.) Yüzden fazla tank ve yüzlerce uçakla desteklenmiş Alman kıt'alan Stalingradın en dar müdafaa kesimlerinde kendilerine bir yol açmak ve şehrin merkezine ulaşmak için mütemadiyen taarruzlar yapmaktadır. Stalingrad, hava akınları sonunda yeniden ateşler ve alevler içinde kalmıştır. CeDheden gelen telgraflar Sovyetlerin 12 den fazla düşman taarruzlarım püskürttüklerini ve yalnız şehrin şimal baüsuıda bir noktada pek az toprak terkettiklerini bildirmektedir. Burada hücum eden düşman muazzam sayı üstünlüğü sayesinde fabrikalar mahallesindeki müdafileri biraz geri atmışto. Sovyet kuvvetleri, Stalingradın 100/ 110 kilometra kadar şimal batısında Don büyük dirseğile Alman cenahına daha derinligine girmeğe muvaffak olmuştur Kafkasyada Berlin 6 (a a.) D. N B. nln askerî kayr.aktan haber aldığma gore, Alman kıt'aları 5 ilkteşrinde, Kafkasyanın şimal batı bölgesinde dağ tepelerinde (Arkası sahife 3. sütun 3 te» Stalingradan gönderilen etallntrad muharebeierinden resimler: Alman tank birlikletl ve hücnm mülresel«ri felırta çengb m»t>»Uelerine tirerlerkep telgraf Şark cephesinden resimler: Don cephesinde Macarlar tarafından esir edilen Rus kadın askerleri isticvab ediliyor. Londra 6 (a.a) Komünist partisinin Stalingrad komitesi sekreteri Şuyanof (Arkası sahife 3 sütnn S de) ı