22 Ağustos 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

22 AgOstos 1942 CUMHURİYET Hindistandaki inkisaflar vrupada Dieppe bölgesinı yapılan ve püskürtülen ihra k hareketine aid nrünakaşamn devamından istifade ederek gözlerimizi şarka çevirmek fırsatını elde edebiliyoruz: Şarkta en mühim mesele ise Hindistandır ve Hindistanm mukadderatıdır. Hindistanın liderleri, İngilterenin memleketlerinden çıkıp gitmesini iste. meğe karar verdikleri sırada ansızın tevJrifedilmişlerdi. Bu kararı resmen İn. giltereye bildirmelerine, ve kaıarları kabul olunmadığı takdiıde millî isyan hareketine girişeceklerini anlatnıalaıına İmkân verilnıemişti. Hindistan halkı, bu hareketi protesfo için ayaklandı ve Hin. distanın her şehrinde protesto nümayişleri yapıldı. Hindistanın muhtelif j e r . lerinde zabıta kuvvetleri, bu protesto nümayişlcrini \apan halka ateş açtı, ve bu yüzden bir çok kimseler yaıaland: ve öldü. Nümayişler bâlâ devam ediyor Moskova 21 (a.a.) Sovyet öğle ve halk, kendi liderlerine karşı reva ğö. rülen muameleyi kat'iyjen tasvib ctme tebliği: 20 ağustos gecesi kuvvetlerimiz Kletsdiğini, bilâkis bu liderlere itimad ettiğini ve onların tuttuğu yoîda yürümekten ge. kaya cenub doğusu İle Kotelnikovo cenub doğu bölgelerinde ve Krasnodar ri kalmıyacağını gösteTİyor. Gerçi arasıra İngiliz kaynaklan nüma. cenub çevresinde düşmanla çarpışmalar yişlerin yavaşladığuıı ve gevşediğiııi bil yapmışlardır. Moskova 21 (a.a,) Rus tebliğine diriyoısa da bunun doğru olmadığı er. yapılan bir ekte şöyle denilmektedir: tesi gün anlaşılıyor. Krasnodar'ın cenubunda üç gün devam Hindistan halkının bu şekilde hareket eden çarpışmalar esnasında Almanlar etmesinin manası sarilıtir. Halk, kendi ölü olarak 2.500 kişi kaybetmişlerdir. liderlerine itimad ctnıekte ve onlarla Le. Piyatigorsk'un cenub doğusunda *id raber yürümekte, onların doğru yolda detli muharebeler devam etmekte ve hareket ettiklerine inanmaktadır. müstevliler burada da ağır kayıblara Bu hakikat, kendini belirttiği için iki. uğramaktadırlar. de birde kongre ile anlaşmak yolunda Leningrad cephesinde mevzü çarpışbir takım teşebbüslerden bahsedılijor, malar olmuştur. Rus kuvvetleri mühim battâ bir aralık VVashingtonda bir hal ça bir noktayı işgal etmişlerdir. Alman resinin arandığı söyleniyordu. Bir taraf karşı taarruzları geri atılmıştır. tan VVashingtGfiun bu işle meşgul olduDon kazaklarının yaptıklan ğundan bahsedilnken Çin lideri Mareşal muharebeler Çan.KayŞek'in de ara bulmak için Moskova 21 (a.a.) Don kazakları tavasjutta bulunacağı da ileri sürülüyor, bir ırmak kıyısındaki buğday tarlalave böylece İngiltere ile müttefiklerinin rında yapılan çarpışmada dördünoü Almillî kongre ile hasıl olan ihtilâfı berta. man dsğ tuğayına mensub 13 üncü ve raf etmek için çare aramaktan hâli kal 94 üncü alayları kılıcdan geçirmişlermadıkları goze çarpıycT. dir. Bunhrdan 1,500 ü öldürülmüş, 500 ü Fakat millî kongre ile anlaşmak cere kaçmış ve geri kalanı da esir düşmüşyanı Ingitere ile müttefiklerine nıünhasrr tür. da değildir.. Hindistan dahilinde olan ve Tashih millî kongıe lıaricinde kalan bir takım Dünkü Sovyet fevkalâde tebliğinin teşckküller de millî kongreyle anlaşmak bazj rakam hatalarile neşredilmiş oliçm uğraşmaktadırlar. Nitckim Müslü. duğu görülen bir cümlesini itizarla tasnıan birliği adı verilen teşekkül de ayrı hih ediyoruz: bir İslâm Hindistam teşkilinin kabulü «Sovyet kıfalarının 15 mayıstan 19 şartile Hindliler tarafından muvakkat bir ağustosa kadar zayiatı ölü, yaralı ve hükumetinin hemen kurulmasına razı kayıb olarak 606,000 dir. Malzeme kayoljıağa karar vcrmişlir. bı ise 2240 tank, muhtelif çaplarda 3162 ' • İslâm Hindlileri, Hındu Hindlilerden op ve 2198 uçaktır., (a.a.) (Başmakaleden devam) nlmamak azminde kat'idir. İngilterenin Fransaya karşı iğbirarın davet eden bir keyfiyet de Mareşal Petain Fransasuıın makul ve âdil bir Avrupa nizammda Almanya ile işbirliğ: yapmıya karar vernıiş olmasıdır. Son bir kaç asır zarfında Avrupanın huzurıınu bozan başlı âmirierden biri Rhin nehrinin iki tarafındaki Fransız ve Alman büyük milletlerinin arkası gelmiyen ve her bal. de ikide bir nükseden bir busumet bastahğile yaşamalandır. Fransa, 1940 hazi. ranında kendi mağlâfciyetile biten yeni Ankara 21 (Telefonla) İngiltereye ciye Vekili Numan Menemencioğlu, diğer Cihan Harbinde artık bu husumetin kat'î gitmekte olan Hüseyin Cahid Yalçın, Ze. Vekiller hazır bulunmuşlardır, olarak tasfiyesi lüzumuna kani olmuştur. Türk gazeteciler heyeti saat 23,55 te İngiltere bu kanaatteki Fransanm büyük keriya Sertel, Abidin Daver, Şükrü Esmer ve Ahmed Emin Yalmandan mürek Toros ekspresile Adanaya hareket etmi: millet olarak nüfuz ve kudretini biliynr ve istasyonda İngiltere büyük elçiliği er ve Fransa da böyle bir kanaate sahib okeb Türk gszetecileri heyeti şerefine kânı ve dostlan tarafmdan uğurlanınış lan hükumeti bir türlü affetmiyor. Bu bu akşam İngiltere büyük elçiliği, e'çilik tır. Heyete İngiltere büyük elçiliği basm scbebledir ki AngloSakson devletlcri binasında bir ziyafet vermiştir. Bu zi ataşesi Mr. Tristram da refakat ctmek dünkü müttefik Fransanın gündelik ckyafette Başvekil Şükrü Saracoğlu, Hari. tedir. meğini bile haıicden kendi parasile tedarikine müsaade etmemişler ve bu mem"iınııiMlılılüllü'lllllllllllllllinilllllllllllllllllllllllllıııııuiK leketi aç bırakmakta tereddüd eyleme. mişlerdir. Gazeteciler heyeti Ankaradan ayrıldı Dün akşam İngiliz seSirinin heyet şerefine verdiği ziyafette Başvekilintiz de hazır bulundu Fransa Ticaret VeKili diyor ki: ne yapıyor? «Iaşe vaziyetimizde telâş ve endişeyi Sünnet mucib bir sebep yoktur» (Baştaraö 1 inci sahifede) bir iştir. Müstahsil vatandaşların çalışmalarını verimli kılacak tedbirleri almakta gösterdiğimiz dikkat ve itinayı möstehiik sınıfların ih^iyacını istismar ettirmemek hususunda da hâkim bulun. duruyoruz. tam bir itminanla söyliyebilirim ki iaşe vaziyetimizde telâş ve endişeyi mucıb •sebeb yoktur. Aldığımız tedbirlerin müspet neticelerinden emin ohîiâk rnevkiindeyiz. Ticaret ve Petrol Ofislerinde uzun uzadıya meşgul oldum. Bu iki müersesenin istikbaldeki çalışmalarına yeni istikametler verilecektir. Bunun için gerekli gördüğüm direktifleri şimdiden verdim. Akar yakıt ve makine yağı gibi maddelerin ithaline rriatuf hususî teşebbüsleri de rr.emnuniyetle karşılayacağız. İthalât ve ihracat işlerimizin seyri hakkında alâkadarlardan aîdığım malumata ve şahsî müşahedelerime btinad eden ka naatler üzerine almacak kararların tesir. leri yakmda görülecektir. Şimdiden şunu söyliyebilirim ki, münasebette bulunduğumuz dış memleketlerde hâkim olan iktısadî şartların icablarına uygun olarak bızim de giren ve çıkan mallarımız üzerinde muayyen bir düzenle çalışmamıza ve bu vadideki çahşmalara ticarî hareketlerin istilzam ettiği sür'atle istikamet tayin etmemize zaruret vardır. İthalât ve ihracat mevzuunda alâkadarları bir birlik nizamı içinde toplama zaruretinden doğan birliklerin kuruluşundaki isabeti ihlâl etmek ve çalışmaarmdan beklenilen faydaları azaltmak istidadmı taşıyan fcazı ileri ve lüzumsuz müdahaleleri ortadan kaldırmak lâzımdır. Bilhassa ithalât işlerinde memleketimize m'al •girmesini kolaylaştıran, getirilen malların ihtikâra mevzu teşkil etmemesini sağlayan fakat ayni zamanda .emleket dahilinde dağıhşını zorlaştırmıyan ve geciktirmiyen tedbirler almacaktır. çocuğu gibi! Soyyetharp zayiat vardır. Finlerîn düşürdüğü tayyareler (Baştarafı 1 inci sahifede) Dün gece Rus hava kuvvetleri umumi valilik arazisi ve doğu Almanya ünerinde hırpalama uçuşları yapmışlardır. Varşova şehrirün sivil ahalisi arasmda Buna ve daha bir çok zorluklara katlanan Fransa, kat'î bir mecburiyet olmadıkça şimdiki harbe bir daha kanşma. mak azmini taşımakta ve istikbale hazırlanmakladır. Onun şimdi en çok ehemmiyet veTdiği şey kendisini ve milletini haricî ve dahili tahriklerin tesirinden korumaktır, ve çok metin olan durum ve rutumile buna muvaffak da olmaktadır. Vichy 21 (a.a.) Rus Fin harbinln başlangıcındanberi Finliler tam 1035 Rus uçağı tahrib etmişlerdir. YUNUS NADÎ .h&rbi J Dieppe'deki kayıblara dair yeni rakamlar (Baştarafı 1 ıncı sahifede) verdiği kayıblar şunlardır: 617 si yaralı olmak üzere 2095 esir. Öldürülnıüş ve yahud boğulmuş düşman askerierinin miktan henüz meçhuldür. Bu teşebbüs esnasında düşürüimüş olan düşman uçaklarının adedi 112 den 127 ye çıkmıştır. Alman hava kuvvetlerinin uçak kaybı 37 den 35 e inmiştir. (Baştarafı 1 inci sahifede) oalomon adalarmda Amerikan silâhendazlan geri kalan b!r kaç Japonun temizlenmesi ile meşgul olmaktadırlar. Aralannda Tulagi ve Florida bulunan 3 ada Amerikalüann kat'i hakimiyeti altına geçmiştir. Gilbert adalarına yapılan Amerikan ihracı püskürtülmü; Tokio 21 (a.a.) İmparatorluk umumî karargâhından bildirildiğine göre, Gilbert takım adalarmda bulunan Makin adasmdaki Japon garnizonu bu ayın 17 sinde karaya asker çıkarmıya yeltenen Amerikan kuvvetlerini püskürtmüştür. Çinliler mühim bir limaru geri aldılar Çungking 21 (a.a.) Çekiang cenub doğu kıyısında beynelmilel önenıli bir liman olan Venşov şimdi, bu günkü Çin tebliğine göre, tamamile Japon kuvvetierinden temizlenmiş bulunmaktadır. İhracat işlerinde, müstahsilin malını, ithalâtımız üzerinde fuzulî pahalılık yaratmıyacak şekilde azamî kıySergide teşhir edilen (55) sıgır, 18 at metle satmağa ve zararlı fiat teşettüt için muhtelif mükâfatlar konulmuştu. Vichy 21 (a.a.) Ofi: Fransa hükulerini bertaraf etmeğe matuf olan ça Eirinciliği kazanan sığırların sahiblerine metinin işgal altındaki arazide bulunan hşmalara hız verilecektir. nar liradaîı 100, ikincllere yedi§er liraumumî murahhası, gazetecilere beyanatTüccann ferdî mesaisini kolaylaştır dan 105, Üçüncülere beşer liradan 150, ta bulunarak İngilizlerin yaptıkları ihıaç emellerınin atlardan birinci gelenlerin sahiblerine hareketi esnasında uğradıklan zayiatm malc ve kuvvetlendirmek 3,500 ölü ile ekserisi Kanadalı olmak ü tahakkukuna mâni olmıyan bir idare on beşer liradan 45, ikincilere beşer liradan 50, üçüncülere yedişer lbradan 70 zere 1,800 esirden ibaret olduğunu söy tarzını birliklerde hâkim kılacağız. Her ne şekilde olursa olsun menfaat lira mükâfat dağıîılmıştır. lemiş ve Fransız halkmdan da 36 kişi ölmüş ve 63. kişinin yaralanmış olduğunu :en başka bir nizam tanımıyan hareketleri başıboş bırakamayız. ilâVe etmiştir. Fransız umumî murahhasının verdiği rakamlar ğustos ayı sünnet mevsimidir. Bunun ne demek olduİthalât mallarımn gMşinde, dağılığunu ancak biz biHriz ve şmda hükumetçe istenilen netice, İş ve ticaret erbabmın makul kazanc had müsaade edeTİerse yalnız biz bileceğiz. Bu sünnet mevsimi çocukluk hatıralaleri dahilinde faydalanmaları ve müstehlik kütlelerinin istismar edilmeme nmı diriltir, ve bana bazı ilhamlar verir. Bir çocuk sünnet edilirken kendisino leridir. Bu maksadı tahakkuk ettirmekte meslekî esasa dayanan birleşmeleri hiç bir şey sorulmaz. Doktoru, cerrahı, faydalı buluyoruz. Bu yolda şirketler sünnet tarihi ve yeri, yatağı, hattâ başıve kooperatifler kurulmasmi teshil ve nın takkesine kadar her şeyi başkalaa teşvik edeceğiz. hazırlar. Ona söz hakkı vermezler ve büYurddarlann doğrulukla kazanc te tün bu hazırlıkların sonunda acıyı o ve min etmelenni memnuniyetle karşıla yalnız o çeker. Geri kalanlar da düğün rız. Ancak güzel tedbirleri ve temiz eder, yani yer, içer eğlenirler. Dün. cereyanlan bulandırmaktan çekinmlye yada bu kadar haksız düğün görülmüş cek kadar vicdanları kararmışlar çı değildİT. Her türlü düğünde meselâ evkarsa bunlann, millî bünyemizi zehir lenmelerde başlıca alâkalılar .hiç ohnazlemelerine aslâ meydsn vermiyeceğiz.» sa ilk günler. bir bahtiyarhk devresi yaVekil, Kartal Usküdar kazaları şarlar. Buna biz balayı deriz. Ama biçaıe hayvan sergisinin açıhşını yaptı erkek çocuğu uğradığı acının tesiri alünda yürcği eziliıken elâlem düğün der. Kartal ve Üsküdar kazalannin benek eaip onun mürüvvetini görür (!) Bu şinci hayvan sergısi, dün saat 15 te Pengünlerde dün de öyleydi ya. piyasayı dık:e Bülbül bahçesinde merasimle adüzenlemek, iaşe ve maişct güçlüklerini çılmış, kazanan hayvanların sahiblerine nıümkün oldukları kadar gidermck, alış muhtelif mükâfatlar verilmiştir. Sergiverişi yoluna koymak için alâkalı zatlar, yi Kartal Kaymakamının kısa bir nutalâkalı, kimsclerle temas halindediıier. bunu müteakıb, Vali ve Belediye relsi Millet hizmetine girmiş olanlann böyle Lutfi Kırdarla birlikte Pendige gelen çalıştıklarını gornıek bize büyük bir yüTicaret Vekili Behçet Uz açmıştır. Vali muavini Alımed Kınıkla hemen bütün rek fcrahlığı verir. Lâkin bütün bu ça. kaza kaymakamları, serginin açılış tö lişmatarda müstehükin bir sünnet çocu. ğu vaziyetinde kaldığının bilnıem farkuıreninde hazır bulunmuş'lardır. da mısınız? Sergide teşhir edilen hayvanlar hakFalan alâkalı zat İstanbula geüyor. Bukında Vilâyet Veteriner Başmüdürü Etemden izahat alan Behçet Uz, ayrıca gün tüccarîarla, jarın fabrikatorlaria, hayvan sahiblerile de konuşmuş ve bi ölıür gün nakliyatçılarla, daha sonra itrinci gelen hayvanların sahiblerine mü halâtçılarla ve daha ertesi vilâyet eTkâ. uile konunıyor, danışıyor. Karar alıyor, kâfaîlannı bizzat tevzi etmiştir. ziyafctler veriyor, ünıidli sözler söylüVeteriner Başmüdürü, Ticaret Vekilimize, İstanbul Vilâyeti dahilinde hay jor ve kalkıp gidiyor. Bütün bu meselevan nesUnin ıslahı için alman tedbir lerden maksad da müstehükin yani sizin lerin neticelerini anlatmış ve veteriner ve bizim iaşe sıkıntısı çekmememiz, ihteşkilâtı tahslsatının 16 bin küsur lıra tijaçlarımızı daha az pahah tcdarik ctdan tedricen arttınlmak suretile 78 bin memizdİT. Yani bülün bu görüşır.eler, konu^ma ve danışmalarda binnci de. liraya çıkarıîdığmı söylemiştir. ıecede alâkalı biziz. Üsttarafı kâr etmek Behçet üz, mükâfatlan dağıtırken, için rcal satan, mal yapan, mal getiren hayvan sahiblerini bundan daha lyi veya çıkarandu değil mi? hayvan ye.iştirmeğe teşvik etmiş ve geBu macerada bizdmle yani müstehlik. lecek yü, fazla mükâfat almaları dilelerle kim&enin görüştüğünü hiç işittinis ğinde bulunmuvtur. Nelicede falan mal pahalılanır, falan. calar farzı ınuhal. ucuzlar ve falanca matah kesadlaşrrsa bütün bunlann âkıbetini biz çekmekteyiz. Benzemiyor muyuz Allah aşkma? Sün. net çocuğuna benzemiyor muyuz? Bize yani müstehlıke bütün bu ameliyelerde, bu çalışrtıalar ve karaılarda tek kelime soran var mı? Bclki bizim bir diyeceğimiz bulunur! Ağustos sünnet mevslmidîr, neden bilmem? Bu mcvsimde ben çocukluk hatıralanraı tazeler ve bazı ilhamlar alırım. Bunlardan birini işte size şu yukanki satır. larda yazdım. Bir sünnet çocuğundan nasıl kendi ü . zerinde yapılacak ameliyat hakkında ıey sormazlarsa, müstchliklerden kendi maişetleri hakkındaki kararlar babında ıey sorulmaz. Şimdi bu vaziyeti müdafaa edecek \e onun felsefesini izaha çalışacak gayretliler çıkacak ve beni tahtıe, hattâ takzir edecekür. Ama, ey benim gibiler! Siz ki onun acısını tatmışınızdır, sünnet düğününüzü unutmayınız! İşgal altındaki arazideki halk Isviçreye iltica ediyormuş Günde 4000 kişi öliiyor! ayırmanın mümkün olup olmadığı apayrıjbir mesele teşkil etmektedir. Çünkü nıüslüman Hindlilerin bir çoğu ve en ruifuzlulan millî kongre ile berabeTdir ve birleşik bir Hindistanın teşekkülune taraftardır. Bunlann haricinde kalan ve İslâm Biıliği namı a'.ında birleşen cemaatin Hindistan dahilîndeki nüfuz ve itiban ise, son derece şüphelidir. Bunlann ileri surdükleri tez, mustakil bir Hindistan dahilinde Ilindular kahir bir ekseriyet teşkil edecelker ve bir ekalliyet teşkil edecek olan müslümanlan ezeceklerdir. Buna karşı gelmek için ancak bir çare vardır. O da müslümanlann aynlmasıdır. Fakat bu çarenin amelî bir surette tatbikı da adeta imkâhsızdır. Çünkü müslümanlar, Hindistanın bazı ülkelerinde ekseriyet teşkil etmelke beraber, bütün ülkelerine dağılmışlar ve hepsinde yerleşmişlerdir. Müslümanlan ayırmak için, eşi görülmemiş buyuk çapta bir muhaceret ve mübadele hareketine ihtiyac vardır. Bnnun ne netice vereceği ise belli değildir ve müslümanlann buna razı olacaklan, son derece şüphelidir. Çünkü daima söjiediğimiz gibi, müslümanlann kahir ekseriyetini teşkil eden kütlelerin mümessilleri, millî kongre ile beraberdir. Mevlâna Azad, Abdülgaffar Han, Mevlâna Kifayetuîlah, Mevlâna Ubeydullah, Mevlâna Habibürrahman, Mevlâna Seyid Mahmud gibi bütün Hindistanda ve bütün islâm âlerninde tanınmış büyük şahsiyetlerin kongre ile olduklannı söylemek kâfidir. Ve Hindistan müslümanlarınm asıl nıümessilleri bu yüksek şahsiyetlerdir. Onun için millî kongrenin, «İslâm Birliği» adını alan mahdud teşekküle ehemmiyet vermesi beklenmez. Belki millî kongre, bütün Hindistam ve Hindistanın birliğini temsil eden teşekkül sıfatile mücahedesine devam edecektir. O halde ne olacak? İngiltere, Hind rüesasını nıevkuf tutarak Hindlilerle uğraşmağa devam edecek mi? Yoksa, bu liderleri tahliye ederek onlarla müzakereye girişecek mi? Anlaşılan, İngiltere, Hind rüesasını kendiliğinden tahliye etmiyerek bir tavassut vukuunu bekliyecek ve bu tavassut şayesinde şimdiki çıkmazdan kurtulmak istiyecektir. Bakalım bu tavassutu kim yapacak? Çungking 21 (a.a.) Kunming.den ge«len bir habere göre, Yunnan eyaleti batV sında Tengşung.da hüküm süren kolera salgınının Japonların işgali altmda bulunan Stalveen ırmağı batısında günde vaAnkara 21 (a.a.) Yedek Subay Oku sati olarak 3,000 ilâ 4,000 kişiyi öldür. u alayma sancak verme töreni yarın saat mekte olduğu ve ölenlerin arasmda Ja6,30 da Ankara İpodromunda yapılacak pohlar da bulunduğu bildirilmektedır. » e bu merasimi müteakıb alay tam teç • lizatile geçid resmi yapacaktır. Bir demiryolu heyeti orta Yedek subaya sancak verme töreni Kalkiitada arbedeler Kalküta 21 (a.a.) Polis, büyük bir ısabiyete kapılan ve Kalkütanın Kouaw mahallesinde bir pirinç deposuna girmeğe teşebbüs eden halkı dağıtmak çin ateş açmıştır. Chetla'da arabacılarla hakare.e uğnyan pclis arasında kanıkhklar çıkmış ve polis "kırvveti ateş ıtmeğe mecbur kalmıştır. Burada hiç imse yaralanmamıştır. Kalküta borsacılar birliği reisl, HinIlstan müdafaası nizamnamesi hükmüıe göre tevktf edilmlş .bulunmaktadır. Avrupada tetkikler yapacak Ankara 21 (Telefonla) Devlet Demiryollan umum mtidürü Cemal Hidayetin reisliğinde bir heyet merkezi Avrupada bir tetkik seyahatine çıkmıştır. Wendell Wilkie yakında şarka geliyor VVashington 21 (a.a.) M. Wendell Wilkie, bir kaç hafta sonra Rusya ve Yakınşarkı ziyaret etmek üzere yola çıkacağmı söylemiştir. Berne 21 (a.a.) Müitefiklerin Dieppe'e yapmış oldukları akındanberi Fransa, Belçika ve Holandadan İsviçreye iltica etmek üzere yola çıkan kimselerin rr.iktarı fevkalâde artmıştır. Bunlar, JVIihver kuvvetleri tarafından tutak olarak alınmalarından korkan kimselerchr. Fakat İsviçre bunlart kabul edebilecek halde değildir. Bu gibi kimseler, kendilerine biraz yardım edildikten sonra İstemiye istemiye hududa sevkedilmekte. Ticaret ahlâkını, meslek dürüstlüğüdirler. Bunları bu suretle hududa sev nü güvenüir bir kıymet tanıyoruz. Bu ketmenin çaresi araştırılıyor. kıymeti arttırmak ve kuvvetlendirmek 500 İngiliz uçağı Fransa üzerinde için Borsa ve Ticaret Odalan sahalarında zamanımızın içte ve dışta mahsus Londra 21 (a.a.) Perşembe akşamı olan ticarî ihtiyaclarma ve muhtelif Amerikan uçan kalelerinin Amiens'i paearlarla olan münasebetlerlmizin ibombaladıkları sırada bunlara refakat e cablaruıa göre yeni tedbirler alacağız. den 5Û0 den fazla av uçağı şimal Fran Ticaret hayatımızda ticaret cdalarile sada dört noktaya büyük. bir keşif taar borsalarm vazife ve salâhiyetlerini geruzu yapmışlardır.. Uçaklarm hepsi sa nişletmek karanndayız. limen üslerine dönmüşlerdir. İçinde bulunduğumuz şartların nimet e küifetlerinin yurddaşlar arasında dâılışında vatanseverlik şuuruna, muvazeneli iş ve menfaat anlayışına müliim bir yer ayırmış bulunuyoru?. Tedbirlerimizin tatbikından beklediğitniz güzel neticeleri zâfa uğratmıya çalışan küçük ve sinsi menfaat hareketleri belirirse, bu kabil hareketler sğır akıbetlerle karşı karşıya kalacaktır. Bütün tedbirlerimizde millî şuur ve /icdarAn destekliğine inanmış bulunuoruz. Almanlar 24 saatte 5 harb gemisi batırmışlar ' Berlin 21 (a.a.) Alman radyosu, son 24 saat zarfında düşman deniz kuvvetlerinin 5 harb gemisi ve 4 taşıf kaybettiklerini bildirmektedir. Peynir satışları tanzim ediliyor Ticaret Odası, halen piyasada yapılmakta olan peynir satışlarını gerek tacirler ve gerekse halk için zararlı gördüğünden ve bu gidişle önümüzdeki kış aylarında gene peynir sıkıntısının tekerrürü muhakkak görüldüğünden peynir satışlarım tanzim eden bazı esaslar hazırlamıştır. Peynir tacirlerinin murakabesini Uzerine alan komitenin hazırladığı bu esaslar dün Oda idare heyetinde müzakere edilmiştir. Çarşamba günü Oda meclisi de bunlan tekkik ve ilân edecektlr. B. FELEK Marmara kupası kürek yarışları 23 ağustos pazar günü Tekirdağda Marmara kupası namile kürek yanşlan yapılacaktır. Tek ve iki çifte Galatasaraydan, dört tek de Fenerbahçeden teşkil edilmiştir. Kürek ekipl dün akşam Tekirdağa hareket etmiştir. | CINAEALTI Türke doğru! Yazan: YUSUF ZİYA ORTAÇ BUGÜNKÜ Millî cemiyetlerde ideal Sayın Erkilet'e cevab Yazan: HAMDİ BAŞAB Yazan: PEYAMİ SAFA DevLct ve Türkçüliik Yazan: H. E. FRKİLET Klyrnetli Türk mütefekkiri BARKIN'm Hindistan İçlerihden UsküJara kadar kendi hususi otomobilile yaptığl büyük seyahat: DELHİDEN Üç büyük yıldönümü Yazan: Yazan: ÜSKÜDARA Hayma âna türbesi Yazan: RIZA YAfeGIN (Baştarafı 1 inci sahilede) laşarak Alman denizaltıları araFtırmaktadırlar. Binaenaleyh harb ılânı lüzumsuzdur. Altıncı bir Brezilya ticaret gemisi torpillendiğinden Cumhur Reisi bir kaç Alman tebaasının tutak olarak tevkifini emretmiştir. Kakîı ki Abnanlar bazı Brezilyalıları Paris bölgesinde Campiegne civarmda bir temerküz kampına hapsetmiş bulunuyorlar. Brezilyadaki Abnan diplomatları Almanyadaki Brezilya diplomatjarile değiştirilmek üzere yola çıaknlmışlardır. Brezilya ile Almanya arasında 29 Ağustos 1942 CUMARTESI akşamı Suadiye P L A J Kazinosunda San'atkâr MÜNİR NUREDDİN H^kikî sürprizler Tombala Gece saat üçe kadar. Atılay şehidleri nıhuna Mevlid 23 ağustos 942 pazar günü Bostancı Kızılay şubesi taraflndan Çanakkalede Atılay denizaltı gemisinde şehid olan aziz bahriyelilerimizin ruhuna ithafen Bostancı camiinde İstanbulun seçme hafızları taraflndan Mevlidi Nebevi okunacafından aziz şehidlerimizin ailelerinia ve gerekse arzu edenlerin teşrifleri rica edilmektedlr. *** MUHIM BİR HADISE gündenberi SUADİYE'de binlerce halk emsalsiz Türk San'atkân ZATİ SUNGUR taraflndan yapllan hüner ve marlfetleri seyretmek için: Şarkln ihtişaml, güzelliği, san'at abideleri, bugünkü hayitı, renkli bir üsiub ve hic pörülmemiş fotoeraflarla canlandlrılmlşllr, Beşiktaş Kızılayınm sünnet düğünü Kızılay cemiyeti Beşiktaş şubesinin 23 ağustos 942 pazar günü Beşiktaşta Beşiktaş bahçesinde tertib ettiği sünnet düğününe akşam saat 21 den itibaren milll oyunlar fes'ival heyeti tam kadrosu ile iştirak edecektir. Çıngılh Nohut (Şiir) HALİM NEJDET SANÇAR Şahabeddin Mercânî Yazan: HÜSEYİN NAMIK ORKUN YAĞCIOĞLU ömer Rıza DOGRUL 3 koordinasyon kararı (Baştarafı 1 inci sahiîede) îşçilerin günlük ekmeic istihkakmın 750 grama çıkarılması için Ticaret Vekâletine salâhiyet vermektedir. Ayni karara göre, Ticaret Vekâleti bu artırılan miktan kısmen veya tamamen indirebilecektir. Evet, bu beyaz sabahlık güzeldir. Sermed de bunu çok severdi. Sermed, yaL mz elbiseleri değil, Nuranın kendini de pek güzel bulurdu. «En çok bu sebebden benimle evlenmek istemedi. beni kendine gündelik gıda yapamazmış.» Selçuk birdenbire dikkat kesilerek atıldı, ne dedin, ne dedin? Sahiden Sermed böyle bir şey söyledi mi, söyliyebildi mi? Nuranın, başile Evet! dediğini görünce şaşaladı. « Ya... deseniz e.. bu Sermed pek yabana atılır gibi değil. İlâhî güzelliğin temellükü meneden kudsiyetinı ınlamış olacak. Tevekkeü değil, Nuran onu bu kadar seviyor. Elbet "ruhunun derin ve cazib bir tarafı olacak. RTINASI «Cumhuriyet» in edebî tefrikası: 59 Yazav: S A F İ Y E yarım hücumlar. Selçuk çslıştığı için' bu halin pek farkmda olmuyordu. Fakat babasmı kaybedeli paralize olan, hayatta gayesini şEşıran zavallı Turan bütün gün bu mariz havanın içinde ka!maktan bunaldı. Çünkü arkadaş da yok. Selçuk sabahları altıda evden çıkıyor, Fenerbahçe kulübüne tenise gidiyordu, oradan üniversiteye. Akşam. ları eve yayan geliypr, yemekten sonra odasına kapamyor, iki lâf edebilirsen aşkolsun. Ancak Nuranla buluştuklan günler Turanın biraz yüzü gülüyordu. Çiçek kokulu bahar havasmı içer gibi içine çekti. Acaba Nuıanda öğleye ne yemek var? Adam sen de ne olursa olsun, gönüller şen olsun. Güle oymya yenilen bir omîet elbet de kasvetli sofraların ziyafetlerine değişilmez. Zavallı Dilrüba anne! Ne boş düşüncelerle hayatı hem kendine, hem etrafına zehrediyor: Sofrada Numan Beyden münhal kalan riyaset koltuğuna geçiyor, dim1 dik oturuyor. Çocuklarmm, başı önünde, sessiz, yediklerini görünce acı sitemlere, tarizlere geçiyor. Ona öyle geliyor ki çocuklann bu hali, tasarruf yüzünden basitleşen yemeklere karşı bir istiğna, gizli bir şikâyettir. Numan Bey zamanında sofraya öğlen, akşam değişik dört türlü yemek, iki türlü tatlı gelirdi. Şimdi İki yemek bir tatlı "ile kanaate mecburdurlar. Dilrüba Hanım bu halden sanki kendisi mes'ulmüş de hakikatte suçu yokmuş gibi müdafaalara başhyor, bir taraftan vazlyetlerirlin eski refah dereceslnde olamıyacağını kanı pahasına gizlemek, tevil etmek istiyordu. Neye yemiyorsunuz, beğenmediniz mi? Nasıl olsa dört türlü yemek yemiyorsunuz diye yaptırmıyorum. Eskiden babsnız için pişerdi. Şimdi o da yok. Ben de perhizdeyim. Fakat böyle Bir haziran sabahı Turan güllü bahSüvari albay Hüseyin Akkerman kızı çeler arasından zıplıyarak geçiyordu. türkçe öğretmeni Bayan Ferhunda ile kıymetli ve genc deniz binbaşılarından Elinde seyahat çantası vardı, kuzeninde üç beş gün kalmağa gidiyordu. TramLutfi Tulgarın nişan törenleri 19/8/942 vay durağından köşke kadar hep oh, oh! günü akraba ve dostlan huzurunda evdiye athyarak yüriîdü. Suadiyede sıkıllerinde tes'id edilmiştir. Tarafeyne saamıştı. Bu gidişle çocuklar galiba temeili detler dileriz. Nuranın yanına yerleşecekler. Annelerinin muhiti tahammül edilir gibi değil. BAŞID RIZA TİYATROSU Dilrüba Hanım, kocasınm ölümile ruh Halide Pişkin berabeı Harbivede. Belvu bahçeslnm Alaturka muvazenesini kaybettiğindenberi çocukları da dahil olmak üzere bütün dünkısmlnda bu eece saat (21 "•')) da yaya küskün gibi dııruyordu. Ya gün. Y U M U R C A K lerce sükut, yahud sitemler, kj/ıayeler, Vodvil 3 perde Mes'ud bir nişan Atılay denizaltısmda şehid düşen Tahsin Dönmezin I ruhunu şad için kapl ve gişelerine hücum ediyor, O derecede ki bu temsiller SUADİYE'de Fatih Tezgâhçılar mühim bir hâdise oldu, camiinde bugünkü cumartesi günü öğle namazından sonra İzdihama meydan vermemek îçin biletlerinizi eündüzden alınız, okunacak Mevlide Temsil sonunda her tarafa vesait vardır, dostlannın gelmesini rica ederlm. hayat davasına çıkıp Nuran gibi elin Eşi: Emine Dönmez herifile nikâhsız yaşamağa kalkmıyacağı ne malumdu? Fakat her ne olursa Merhum Kalkavanzade Tahsinln olsun, Dilrüba Hanım lâübali tavırlara, MEVLtDt avam ağzı hitablara tah&rnmül edemezdi. Bunu böylece bilmiş olalar! Ysvet, Sevgili hatırası kendisini taruyan ve evet, devirler değişti. Artık evlâdlar sevenlerin kalbinden hiç bir zaman siyarın öbür gün anaları babalarile o linmiyecek solan babamız Kalkavanzade muz omza kasab havası oynama'î is Tahsinin 40 Mevlidi 23/8'942 pazar günü tiyeceklerdi. Fakat bu haller, hep kud öğle namazını müteakıb Beşiktaş Sinanretsiz ebeveyne karşı reva görülüyor paşa camiinde okunarak merhumun aziz du. Turan, Numan Beye hiç «Be» de ruhuna ithaf edilecek ve hatırası taziz suratmızı asacaksanız söyleyin ne ister miş miydi? olunacağından arzu edenlerin teşrifleri siniz, kaç türlü Ve ne isterseniz, kenGenc kızm gözlerinde ufacık yaş rica olunur. diniz tesbit edin. Zaten bundan sonra Merhumun refikası, kardeşleri, damlaiarı birikirken Selçuk müdahale ev sizin. Ben dünyaya misafirim. çocuklan, damadı Selçuk, annesinin şeker hastahğmdan etmek istedi, sonra vazgeçti. Turanm babasile ne kadar teklifsiz olduğunu sönmüş cansız yüzüne, geniş siyah halVEFAT kalar içine düşmüş derdli gözlerine ba Dilrüba Hanım bilmezdi. Turan, NuŞehir Meclisi üyelerinden Fındıkh Hlmanı yalruz bulunca onun dizlerine okıyor, bu hırçınlıkları hastalığa ve acıya bağışhyarak tatlılıkla karşıhyor turur ve «Bana bir cigara ver, old lâl eczanesi sahibi kimyager Nail Soydu. Fakat Turan o kadar temkinli du chap!» derdi. Bu kelimenin türkçede damın eşi, merhum İstanbul Defterdar ramıyordu. Bir defasında ağzından ka manası hemen hemen <moruk. oldu muvini Şovki B. in kızı, Belediye muteçırdı: «Yapma be anne! Bu sözler ne ğunu Dilrüba Hanım duysa sağiam yü medlerinden Mümtaz Bavbekin hemolacak sanki?» Artık Dilrüba Hanımı reğine inerdi. Turan sevincli bir te şiresi, ZEHRA SOYDAM dinlemeliydi. Kızı, o kadar itina lâşla Nuranın bahçe kapısını kurcalarkavuşmuştur., İle bir kibar evlâdı olarak yetiş ken, aşçı Hüseyin koştu, kapıyı açtı. dün Allahm rahmetine tirdiği Jcızı, kendisine «Be anne!» Yüzünde, basıt çehresini bulandıran, Cenazesi bugün saat 11 de Göztepe İsdemişti. Çamaşıra gelen Rumelli mu gizli bir eziyet manası vardı. Önüne tasyon cad. 22 No. lı evınden kaldırüahacir kadmı da kızı böyle çağınrdı. bakarak, elile arka bahçeyi işaret etti: rak öğle namazı Fatih camiinde kılınacak ve Edirnekapı şehid liğindeki hususî Turan, ötedenberi açık saçık fikirlerile Orada oturuyorlar, dedi. makberesine defnedilecektir. Allah rahannesini rencide etmişti. Güni;n birinde Kim, kim, misafir mi var? met eylesin. bu aykırı düşünceleri hayata tatbik çelenk getirilmemesi rica olunur. etmek istemiyeceği, onun da mustakil . (Arkası var) NUR PARK BU AKŞAM GENE 21,30 da EROL