9 Ağustos 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

r Dunya muharrirlerrnden tercumeTe; serisı Gl PANAİT İSTRATİ AKDENİZ Turkçeye çeviren: YASAR NABİ NAYIR Flatl 50 kuruş. REMZİ KİTABEVİ IQ ı.nnıı uılcauı. 10 UlltU Jll »ÖJI. umhuriyet fi/1KQ İSTANBUL CAĞALOĞLU UH3ÎJ Telgraf ve mektub adresı. Cumhuriyet. İstanbul Posta kutusu: İstanbul No. 246 Telefon: Başraııharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24296. İdare ve Matbaa kısmı 24299 24290 îkmale Kalan Talebeye TDNA DERŞ!)İ'nde İkmale kalan klz ve erkek ta Orta Lise derslermden yeüştırlllr Slzı pek yakln^ lar İcln mutehassıs oğretmenlerı Adres: İstanbul Bulvarl No. butiın 9 AuUStOS 1942 Migulinskaya Her aileye bir "Çiftçi ocağı,, teşkil etmek uzere muayyen miktarda toprak verilecek Köylüye toprak tevzii Stalingrad'a için plân yapılıyor karşı taarruz başladı Ankara 8 (Telefonla) Hukumet programmda «kojluyu topraksız, toprağı da koylusuz bırakmamak, ıbareslle ışaret edılen buyuk koy ve toprak davamızın tahakkuku yolunda genış bır plân hazırlanması İçin şımdıden çahşmalara başlanmıştır. Bu munasebetlerdır kı uzun zamandanberı hazırlanmakta olan toprak kanun projesı de tekrar gozden geçlrılmektedlr. Bu kanunla gozetılen başlıca maksadlar şunlardır: «Toprağı olmıyan veya yetmıyenlere kendllerlnı ve alle ferdlerlnl geçındlrecek, ış yapma kudret^rını tam kıymetlendlrebılecek mlk*arda toprak vermek, ıstlhsal vasıtalan noksan çıftçılerden muhtac olanlara toprakları uzcrlnde tam ve verımh bir ışletme kurabılecek şekllde yapı sermayesl canh ve cansız demırbas temln etmek, ışletmelerde toprağın parçalanması, ıstıhsal vasıtalarının dağılması gıbı verim azaltıcı ve kuvvet zıyan edıcı halleri onlemek » Projedekı hukumlere gore, istekleri uzerine topraklandırılacak olanlar şunardır: «Hiç toprağı olmıyan veya kâfi toprağı bulunmayıp da başkalannın arazısinde ortakçıhkla çıftçıllk yapanlar, zıraat ışçllığı ile geçınenler, askerllğim yapmış ve yeni bir aile kurmuş çiftçi çocukları, goçebelerde çiftçi olanlar, ziraat mekteblerınden mezun olup da toprağı olmıyan veya yetmiyenler.» (Arkası sahife 3 siitun 7 <le) Starobyersk Gorlovka STALINO ROSTOF Kotelnlkovo, VŞnotayevsk Tjumenyevka Alman kıt'aları Kafkasyada Krasnodar kapılarma dayandı Rjev kesimindeki Sovyel faarruzu genişledi, burada çok çetin muha roletarskaya Sâlsk ^ & oreskaya nspotkin Acmav EJDERHAN liista Vproşllovsk HevlnnomiskaYâ rebeler oluyor Berhn 8 (a a ) Alman ordulan başkomutanlığınm teblığı Kafkasya bolgesınde duşman durmadan kovalanmaktadır Krasnodar'ıp 30 kılcmetre sımal ve şımal doğuunda Alman kıt'aları duşmanın bır tark mevzıını yarmıştır Serı te^kıllerınuz, Laba nehrıne varmıstır. Armavır şehrıle bu şehrın 50 kılometıe cenub batısında Kurganoya şehrı şiddeth çarpışmalardan sonra alınmıştır Hava kuvvetleri, zırhlı onculerımizın ılerısınde yuruyuş halındeki duşman kollarına ve Karadenız kıyısındatı vapurlara hucumlar yapmıştır. Sal nehrının şımalınde Alman ve Rumen kıt'aları, fevkalâde sıcak'ara ve duşmanın şıddetli mukavemetıne rağmen arazi kazanmışlardır Duşmanın hucumlarına karşı yapılan mudafaada bu kıt'alar 23 tank tahrıb etmışlerdır. (Arkan sahife 3 sütun 2 de) Kafkasya cephesinde son vazivet: Bir kısım Alman kuvvetleri Azak sahıllerinden aşağı iner ve Voroşilovsk, Armavir uzerinden Maikopa yururken bir kol da Stalıngrad istikametinde ilerliyor Yurdnn temell, Turk koylusn işbaşında! Yoksa Fin Bugün sahillerinden mi secım var imalî Amerıka ile Fınlandıja arasında tahaddus eden jeni bır vazijet bıze, belki uzak. fakat butun butun gajrivarid •ayıüunıyacak bir ihtimali farzettırdigı için dunjanın hepımızi zaman zaman şasırtan hiç beklenmedik hâdıselerinin şimdilık hakıkatle htç alâkası olmıjarak tamamen tasavvur ve hajalde bulunan bir tanesini kısaca tespit etmckten kendımizi alıko\amadık Bu, lngıltere ile Amerikada hâlâ munakaşalannm ardı arası gelmıjen ıkınci cephe işıne taalluk eden bir ihtımaldır. fakat dedığimız gıbi hayli uzak bır ihümal, fakat herhalde bir ihtimal. Bu ihtimale gore biz, AngloSaksonlartn ikinci cepheyi bir aralık Şımal Bıız denizinde Finlandija sahillerini de ihtiva eden bir sahadan açmağı dusunmüş olduklannı farzetmcğe tcmajul ettık. Bizi bu ihtimal uzerine se\keden sebeb ise Amerikanın Finlandiyadaki konsolosluklarını kapatarak bilmukabele bu devleti şimali Amenkadaki on dort konsoloshanesini 1 ağustostan itibaren kapamağa davet ctmiş olması ke>fi>etidir Washington'da nesrolunan bir tcbliğ, tedbirin tamamen idari olduğunu tasrih eylemişse de biz her nedense meselenin bu kadar basit bir is olamı>acağını zannettik. ve bu başlangıcda bılâhare geleeek yeni vaziyetlerin hajal mejal seçilen he>ulâlarını sezer gıbı olduk. Finlandna. Almanjanın şark sefcri başladıklan sonra dahil olduğu jeni harbe iştirak edıncije kadar simalî Atnerika ile Avrupa simalındeki bu kuçuk memleketin munasebetleıi pek iyi idi, ve yalnız hukumetler arasında değil, iki memleketin milletten millete olan dostlnk bağlan eski olduğu kadar kuv\ctli İdi. Kuçuk Finlandija 1939 sonlarile 1940 İptidalarında bu>uk Rusjanın kendısine karşı açtığı harbde uç aj muddetle kahramanca dovuştukten sonra haricden çok sempatı gormekle beraber tesirli hiç bir yardıma mazhar olamamıs ve muazxam bir devletin faik kuvvetleri onunde kendisine acı fedakârlıklar tahmil eden bir sulhu kabul ve imzava muvafakat evlemişti. Ancak bu sulh imzalandıktan sonra dahi Finlaııdıja ıstikrarh bir sukun devresine dahil olamıjarak gizli veya aşikâr jeni hâdiselerin iz'acile bizar edilmekten hâli kahnrvor ve bu sartlar İçinde istıkbalıne aid emnijet bahsinde gittikçe artan endışelere zebun bulunuyordu. Almanjanın şark seferini açmıs olmasından fajdalanarak Finlandij anın da silâha sanlması scbebi budur. Finlandiva bu harble kendi varlığını tehdid eden tehlikelerden kat'î surette kurtulmak ve bu mejanda bir yıl once kendınnden cebren alınmış olan vatan topraklarını geri almak islijordu. Asherı vaziyet Nıııtıan MenemencioğlununyerineSofya elçimizin tayin edileceği umuluyor petrol bölgesine Almanlar ilerliyorlar JebliğL Görünüşe nazaran Cenub kesimindeki Alman taarruzu siklet merkezinin. Novorosisk Maikoptan sonra Stalingrada dönmesi muhtemeldir Ankara 8 (Telefonla) Açık bulunan 4 meb'usluk ıçm yann sabah mtıhab yapılacaktır Bu hususta alâkadar lntlhab dalrelerme ve bu daırelerın ıklncı muntehlblerıne lâzımgelen teblıgat gonderilmıştır ^ *** Bir kesimde Soyyet kıt'aları gene yeni mevzilere çekildiler Sfalingrad yakınlarında da çok şiddetli muharebefer cereyan etmekfedir Moskova 8 (a a ) Oğleyın neşredıleıı Sovjet teblıfı. Sovjec kıtaları dun gece Kotelnıko\onun şımalınde Kleıskaja Armavır ve Kuşçevskaya çevrelennde duşmanla muharebe etmışlerdır. Alman harb kabinesine başkanlık eden Mareşal Göring'in Hitlerle bir göruşme esnastnda alınmış resmi Dığer cephelerde bıldınlmeğe bır nareket plmamıştır. değer Yazan: Emekli General H. Emir Erhilet Doğu cephesinin cenub kesiminde: Mıhver taarruzları burada blri Kaf. kas şimal eteklerine ve diğerı Stalingrad'a dogru umumıjetle ıkı ayn ve mustakil ıstıkamette uzanmaktadır. Bn ayn ve ajkırı istikametlerde taarruz hareketlen yapan Mıhver ordulan cenub Alman ordulan grupnna mensub olup iç hatta olduklarından birbirlerile tam bır ırtıbat ve muvasalaya maIıktırler. Bunlann karşısındaki Sovyet ordula. rına gelınce, bunlardan biri Kafkas daflan şımal eteklerine doğru umumiyetle cenuba geri gıtmekte ve digeri Stalıngradı, Don kas\inın kısmcn dogu ve kısmen batı sahillerinde, mudafaa etmektedirler. Fakat bu Sovyet kuvvet firuplan birbirlerinden gittikçe aynlan ve ajkırılaşan ıkı istıkamette yani dış hatta muharebe ettiklerınden aralannda uçak ve telsizden başka taşıt ve muhabere vasıta ve imkânı kalmamıştır. Bundan başka bunlan takib eden Mıhver ordulan, her ne kadar beş haftadanberi mutemadî taarruz ve muharebe hareketlerile yorulmuşlarsa da, karşılarındakı Sovyet ordulan evvelâ Harkof . Kursk cephesinde yanlan ve sonra Donetzle Don arasında, Donetz bolge sinde, Rostov'da ve aşağı Don muharebelerinde mağlub olarak nihayet ric'at eden, bozulmuş ve pek çok kuvvet kaybetmiş knvvetlerdir. Bununla beAber onlan hâlâ bir nebze ayakta tutan gene sayı knvvetidir. Sayı, Rus ordularının bitip tükenmez bir destejidir. Buna ve şiddetli sıcaklara ragmen Mıhver taarruzunda hiç bir duraklık hasıl olmamıştır. Bu suretle Kuban ve Maikop hareketleri bitmek uzeredir. Sovyet kıt'alannı onemli Tichorjezkaya demiryolu kavşagından cenub batı istikametinde takib eden Mihver seri ve piyade kuvvetleri Krasnodar'a 30 Ktn. yaklaşmışlardır. Kropotkin'dcn cmub batıya gene Krasnodar istikametinde ilerliyen diğer kuvvetler Laba suyuna varmışlardu". Bu su, Annavir cenublarından şimal batıya akarak Kuban nehrine Krasnodar'ın takriben 60 Km. simal doğusunda kanşır. Daha sarkı cenubide hareket eden Mihver kuvvetleri Armavır (Arkası sahife 3, sütun 5 te) Şehrimizde yapılacak seçim Mcnıunı Ba?vek.»l Dr. Keftfc Saydimın vefatıle açılan İstanbul meb'usluğu ıçın bugun saat 9 da Unlversite konferans salonunda lntihab yapılacaktır. Muntehıbı saniler, kaza sırasuıca saat dokuzdan itibaren salona gelerek reylerini vereceklerdir. lntihab 13 te biteeektir. istanbul meb'usluğuna Partî namzedı olarak Harlcıye Vekâletı mumî kâtıbı Numan Menemencioğlu gosterılmlştır. Hariciye umumî kâtîbliğme Sofya Elçimiz Şevki Berker getiriliyor Ankara 8 (Telefonla) Harıcıye (Arkası sahife 3, siitun 5 te) Hind kongresi kararını verdi Kongre İngilîzlerin Hindistandan çekil mesine dair kararı büyük bir ekseriyetle kabul etti Almanlann yaptığı büyük bir hücum Londra 8 (a a ) Reuter ajansının Mosko\a muhabırı bildırıyor: Rus kuvvetleri dun Kuşçevskaya'nm cenubunda buyuk tank, tavyare ve motorlu pıyade kuvvetlen tarafından he Ankara 8 (Radyo Gazetesı) Dun Gandhı ıım 45 dakıka suren ajtku üe Bombajda Hınd ıcra komıtesınm Ingj. lızlenn Hindistandan çekılmesı hakkında verdığı karan muzakere etmek uzere toplanan Hınd Mılli kongresı bugun de çalışmalanna devam etmış ve netıcedç ıcra komıtesının karannı 13 muhalıf reye karşı 237 reyle kabul etmıştır Bunun uzenne Gandhı kongrenın bu karannı Hmdıstan Umumî Valısme bır mektub yazarak bıldırecek ve karar İngıltere huku»netı tarafmdan kabul eaılmıyeceğı cıhetle butun Hindıstanda Gandhı nm reıslığı altında İngılız maAnkara 8 (Radyo gazetesi) Mr kamlanna karşı pasıf muka.'emete bas Churchıirin Moskovıda bu'ıunduğu Daha evvelki Rus Fin harbinde Fin lanacaktır hakkında Londradan ne teyld, ne de landiyaya bu\uk sempati gostermis olan tekzıb edici mahıyette malumat gelmeİlk emareler! Ingilizler ve Amerikalılar Finlandij anın Londra 8 (a a ) Hınd hukumeti, misse de bu haber üzerınde ısrarla dubu defa Almanya ile birlikte Rusjaja neşrettığı bır emırde. halkın mubrem ıh nılmaktadır Dığer taraftan bazı Amekarşı harbe katılmış olmasını hos gorme tıyac maddelenm temın eden dukkân rikan ve İngilız diplomatları ile askerî şahsiyetlerin Moskovada toplandıklan diler Ancak Ingiliz ve Amerikan millet lann kapalı bulundurulmamasını bıl malumdur. Bu toplantıda Muttefik leri Finlandıj anın evvelce uğradığı fe dırmıştır kaynakları ikinci cephe meselesinin lâketi pek iyi bıldikleri ve son hareKe(Arkası sahife 3 sütun 4 te) gorusulduğunü bıldırmektedırler. Bu tinde Finlandij a\ı mazur gormek istetoplantı ile alâkadar olarak beyanptta dikleri için Ingiliz ve Amerikan hukubulunan Japon re"=mî sozcüsü, yardım metlerı Finlandij a> a karsı derhal şidyetistirılmedlğı takdirdo Rusya, Almandetli bir harekete geçmeğe imkân bulalardan mütareke talebinde bulunacağımamışlardı Yalnız Finlandij ayı bu nı Anglo Saksorilara bildirmiştir. harbde devamdan alıkojmak için evvelce Moskova toplantısmda neler görüşülkendisinden alınmıs olan butun toprakdus*ü hakkında malumat Londra radlannın iade ettirileceği vaid ve tcminatile yosu tarafından verilmistir. Bu radyotnucadeleden vazgeçmeğe ikna için bir nun Cungking mahfıllerıne atfen bilçok çalıştılar Finlandij aj a gore kendi dırdlğıne gbre Japonlar Mançurlye büemnijet ve selâmetine aid islerde hiçbir yuk kuvvetler yığmaktadırlar. Hatta sotr bir vaide veja taahhude inanmanıf Japon Generali Yamaşito Mogodeğıldi O, hukukunun muhamsl hstana gelmis bulunmaktadır. General 'ını jalnız kendi silâhlannfaza Yamaslto, Malezya ve Filıpin harekâçloSakson tekliflerine da 1 tmda =ohret kazanmış, büyük rol oy"nlandijajı harbmuv nnmıs generalîerden biridir. • boylece n den Boylece Moskovada toplanan dıploanın tazakam matlann Japonyanın Rusyaya saldırRjet Inyikleı ması ıhtımallnı muzakere ettıklerı de giltere rb ha sanılıyor Bununla beraber butun bu Dİ goruşler tamamen tahmlnlere dayani Milli Hind Kongresi reisi Mevlâna Azad maktadır. görüşülmüş Rusya derhal yardım gonderilmezse mü Berlitı bu teşebbüsle tareke istiyeceğini alay ediyor bildirmiş Almanya harb kabinesi Noskovadaki içtima etti müzakerelere Işgal altındaki yerledurumu ve ikinci dair görüşler rin cephe meselesi Atlantik harbini şiddetle idame eden Alman donanmasının Başamirah Reader Müttefiklerin 15 gemisi daha batırıldı Amerikan tayyareleri, Akdenizde Mihver gemi kafilelerini vurmağa çalışıyor Berlın 8 (a.a.) Alman teblığı: Şımal Atlantıkte, denızaltüanmız, Amerıkadan Ingütereye gelmekte olan ve kuvveth hımaye altında seyreden gemı kafılelerme yaptıklan hucumlarda, 49 bın tonılâtoluk 7 vapur ve bır hımaye gemısı batırmışlardır. Merkez Atlantıkte, Amerikan sulannda ve Afnkanın batı kıyısında gemı kafılesı toplanma lımanlan onunde, Alman torpıllerUe 54,181 tonılâtoluk 8 vapur ve bır Amerikan destroyen batmlmıştır. Batınlan vapurlar arasında, cepane yuklu buyuk bır vapurla tank ve uçak yuklu olarak Iskenderıyeye gıden baska bır vapur vardı. Ingiliz Amerikan ıaşe ve ıkmal fılosu, topyekun 103 bın tonılâtoluk 15 vapurun imhasıle denızaltılanmız tarafından buyuk kayıblara uğra. ılp.ıştır Atlan][k te ! Mançuride Japon hazırlıgı sür'atleniyor Berne 8 (a a ) Ofı Bu hafta Mareşal Goerlng'ın riyasetinde Berlınde toplanan Almanya mudafaası nazırlar meclısı, ısgal altındaki topraklar meselesıle mesgul ohnuştur. Basler Nachrıchten gazetesine göre, meclıs evvelce alman tedbırlerin tesır cerecelerını ıncelemış ve yeni ıhtıyaclan cozonunde tutmustur. Munakasa edılen meseleler arasında bılhassa ışgal altındaki topraklar ahalısi karşısında harb ekonomısı işleri ve keza lklncı cephe (Arkası sahife 3 stitnn 3 te) Ruslann cenub cephesi kumandanı Mareşal Timocenko men hemen arasız bir surette yapılan Alman hucumlanna karsı koymak zorun da kalmışlardır. Hucumların çogu puskurtulmuştur. Almanlar Kotelnikovo'ya doğru bır gedık açarak demıryolu boyunca ılerlemekte ve taze tank ve motorlu pıyade ve hava kuv\etlenle hucuml"nna devam etmektedır Rus karsı hucumlan Alman ılerleyışını gecıktırmektedır. (Arkası sahife 3 sütun 3 te) Akdenizde batınlan Mihver gemüeri Bombay 8 (aa* Bırleşık Amerıka umumi karargâhı bıldırıjor Lıberator Amerikan bomba uçakları Ortaşarkta yaptıklan bır sıra harekât esnasında Akdenizde 10,000 tonılâtoluk bır duşman taşıt gemısı batıımışlardır. 3 taşıt gemısıle 8 muhrıbden ıbaret olarak Akdenizde yol alan bnsduşman kafılesıne ıkı tam ısabet kaySedılmıştır. İngiltereye yapılan hava akınlan Berlın 8 (a a ) Resmı teblıg Hafıf savaş uçaklanmız Ingllterenm cenub batısında askerî ehenımivetı bulunan hedefler uzenne gurduz ?ğır bom(Arkası sahife 3 sutun 6 da) Şark cephesindeB redmler: Cennb kesiminde Boslann tank mania hatUnnı yaran arhu kuvveUeri ilerliyorlar