12 Temmuz 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

CUMHURIYET \I2 Tehunuz 1^ Sehir Birinci safhasa biten haberleri Akıl ve Hayat Kursk • HarkoS yarması Küçükpazar Asherî vaziyet T Timoçenko ordularmı yarı yarıya ortadan kaldırmış ve diğer cephelerin sarılmalarını kolaylaştırmıştır İHEM NALINA MIHINAİ Miittefik Başkumandanlığı meselesi ibyada 8 inci İngiliz ordusunun ıığıadığı ma|lubijet, Muttefıkler arasında baskumandanlık me«ielesinın tekrar ortaja çıkmasına sebeb oldu Bu bahis etıafmda, Ingıltereden jukselen sesler. birbırine avkırıdır. Kımisi 1918 de >Iaresal Foch'un baskumandanlığma benzer bir raakam ihdasını istijor. kimisi bir baskumandanlık komıtesi teskıli fikrinde bulunuvor; kimısi de haıbin İngıl»ereden değıl; Amerikadan sevk ve ıdaresi Iuzumunu ileri surujor. Geçen BuMik Harbde. iki muharib zümrenin ikisinde de butun muttef k kuvvetlere hâkim baskııraandanlıklar yoktu. Yalnız Alnıanjpda Hindcnburg Ludendorff çifti, 1916 ağustosunun 29 uncu gunu, isba^ına geldıkten sonıa, Alman baskumandanlığı. merkezî devletler cephesiııde harbın umumî sevk ve idaresınde, gUtıkçe nafız ve hâkim bir rol ovnamıstır. Buna karsı. Itıl..f devletleri tarafında. hıç kumanda birliği joktu; hatta batı cephe«;inde, yanjana harbeden Fransız Ingiliz ordulan bıle a j n ajrı sevk ve idare ediliyolardı Yalnız muttefıkler arası viıksek harb şuraM, arasıra toplanarpk kara'lar vorivoıdu. Bir ba^kum'"ndjn (avinıne, muttcfık milletlerin İ7zcti n°fıs'eri, gunırlan mâni oluvordu yangını I, (Baştarafj 1 ind sahifede) . daha sıkıştırılmjştır. Kursk Harkof Mihver yannasının edilen ilk Sovjet esıılerı kafüesi 8Sb89 kisije balığ olmuş imiş. Ilk raporlara bu ilk safhasının kat'î surette muvaîfak gore tahrib veya elde edilen tank mık olmasında, Rusların kendılerine luzutan 1007 ve top sayısı da 1688 dir. Bir mundan fazla guvenmelerinden baska aKüçükpazar yanpnı tahkıkatına adiüke kadar geniş oLan muharebe m e j sıl Jlıhver taarruzunun nereden geldigıni danlarında duşıuanın bıraktığı sair si ve geleceğıni bir turlu kestirememis ol üyece devam o'unmaktadır Beledlye fen lâh ve harb malzemesi pek fazla imiş ı.ıaıarının bujuk bir dahil ve tesiri var heyetince hâdıse j'ermde kesıf yapılTahrib olunan Sovjet uçaklan 540 tır dır. Bu da kısmen Rus keşif ve istih mıştır. Yançmda krsıd olmadığı anlaAlman resmî teblığine gore jukarıdaki barat hızmetinin jolunda olmamasından şılmıstır. Tahkıkatla Cemıle adlı karakamlar gıttikçe artıjormuş Son ra \e dığer cıhetten Almanlarm niyet \c dm patlıcan kızartırken tavadaki yağın pa'ladığı ve yakndaki ta'aşlann tutu?kamlar tabıatile sonra verilecektır Bu tahnunlerıni gizlevıp ortmeyi iyice biltuğu, yangının da bu sure'le çıktığı nenunla beraber, top ve tank sajılarının diklerinden ilcri gelır. Bahusus Alman + tıcesine varılmıs ır. Kadın hakkınla ların butun kıs ve butun ilkbahar mudzijadelıği yanında esir mıktarlarmın aztedbirsizlik, dıkkatsizlıkle yangına sebeb Iığı goze çarpıjor Çunku 1690 top luç detınce bu jarmajı bilerek ve anlıjarak olmaktan takıbat ıcrasma gecılmlşfir. olmazsa jarım mılyonluk Jjir Rus or bujuk bır azim, faalıjet ve ustahkla haYingında acıkta kalan 500 kadar vadusuna aıddır O halde birçok efradın zıılamış olduklan ve Sovjetlerin bu gıbi sistematık tertıb ve lıazırhkları lajıkıle tandaştan gidecek yen o'.mijanlar, m j top ve süâhlarını bırakarak kaçtıklan vevakkat°n camı ve medre=elere verl=şjapamadıkları dıkkate alınırsa muvaij a saklandıklan anlasılıjor. '1ılmiş, iase isleri ve ekmek karneîerı fakıjetin ılk amıllen az çok ajdınlautemuı edllmış'ır Builann ıhtıjaclarm'n Ba muharebeler netıcesinde çembermış olur. Şuphesız Almanlar bu muha daha geniş mik'arda karşdanması ıçin lenmiş Sovyet kıt alanndan bahsolunmarebclcrde en az bın kusur tankı bir Jer icab eden tedbrler sur'at'e alınacak ır. ması, Sovjet askerlerinin «anlmak tchde toplajıp surebılmişler, Sovjetlerse likesini Iusseder etmez. Tımoçenkonun bunları suraja ve buraja dağıtmıslardır emrini hatırlıyarak, yerlerini terketükBundan baska onların butun kış ve buleri ve fakat bu ric'atlerin kolajlıkla tun ilkbahar muddetınce kâh surada ve inhizam ve bozgunluğa donmuş olduklakâh burada netıcesiz taarruzlarla kendi rı zannını verivor. kuvvetlerıni jıpratmış olmaları da mağVelhasıl 12 gün süren muazzam lubijetlcrınin dığer bir sebebi daha olKunkapı nahıjesi ıaşe şefı Esrefın, Kursk Harkof yarması, cenub Sovyet mu^tur Ondan sonra ikı taıaf kıtala esas kayıdlar uzermden rakamları tahkanadının merkezden ajrılmasıle beraber nnın muharebe kudretlerıle sc\k ve ida rıf ederek ekmek karnelerım kendi heTimoçenko ordulan grupunun şimdihk re farklan bujuk rol ovnamıştır. sabma geçırdıgl ve sonra bunları harıcdc yarı kuvvetleriuin imha edılraesi netiRusların bu sefer çok az mukavemet sattıgı anlaşıİTiştır. Iaşe şefı meselenın cesini vermistir Alman teblıginde dusmeydara çıktığını hıssedınce kaçmış, famanın siddetle takıb cdılmekte olduğu gostererck pek çabuk dağılmış olnıala kat biıâhare tes!ıiı olmu tur. Yapılan ılk rına gehnce bunda Timoçenkonun, mubildirilij or. Bu takıb umumijetle cenub tahkıkaöa, ısşe şefınin bızzat elyazısıîe doğu istikametinde devam ettıği takdir kavemetin bevhude olduğu hallerde as mahal'e halk bırîıklerine yapılan teslıkerlerine rıc'at tavsije eden gunluk eınde Timoçenko orduları gnıpunun Rosmat rokamlarını tahrıf ederek 75 karncvi tov ile İzjTim'un cenubu arasındaki mu rinin bir tcsiri olraak gcrektır. zımmetme geçırdığı ve sattıgı arlaşılmış. tebaki mudafaa cephesi de sokulup atıla Mısırda: kendısı de bunu ıtlraf etmı^iır. Goru'en rak geriden ihata olunabılecektir. Bu luzum uzerıne dun butun Kumkapı natakılirdc Fin korfezinden Azak denizine El'alemeyıı batı«ında, denizden cenub hıyesi ha'k bırlıklerl teşkılâ*ının hesabkadar olan umura Rus cephesinin uçte da Kattare bataklığına kadar karsılıklı lan tekk.k olurmuş ve ellerınde kalmış bir cenub kısmı j o k edilmis olujor ki giden ıki taraf cephesinde bir iki gunluk karneer gerı almmıştır. ondan sonra Moskova ve Leningrad cep bır sukundan sonra muharebe faalijetıhe kısımlarınm sarılmaları imkânı bu nın tekrar başladığı bildirilij or Ingiiızler Bir icra işînden şikâyet yuk bir kolajhk kazanmıs olur. Alman mev7İnin simalıle ortasmda taAk=;ara\da Muradpaşa mahallcınde Sovjetlerin Orel taarruzları tamamile arruzlarda bulundukları gibi cenubdan K^drıbey sokağında 8 numaralı evjo da taarruz edeıek ılerlcmislerse de mumticesız kalmıştır Şımalde Ladoga ile oturan A\=e Saf'naz ısmınde l h ' n a r bır Ilnıcn golu arasındaki Wolchof nehri kabıl taarruzla gerı atılmışlarmış. Bu kcıdın matbaam za gelerek oıze şun' rı u muharebelerın bır baslangic olarak bucephesinde Ruslar siddctli bir taarrıız yumek ıhtımalı bulunup bulunnıadıklan sojkdı: yaparak Alraan mevzılerıne giınıisler^e € Oturduğum ev, jirmi sene ev\el de burada imha edilmislcrmis Rsev bul şu anda kestırılemez eakı E.\tam Sandığına 400 îıraya ipotek gesinde çembeılenen Kuslar bır dcrece H. E. ERKİLET edilmı ı. Ba^ure k div faız olarak 550 Lra verdım. Şımdı de, borcu odıyemeTopkapı Fakirlere Yardım dıglm ıçın Dorduncu Icra Dııresı e\ı satmağa karar verdı. 12001300 lua>a Cemiyetinin toplantısı muştensı olan beş odalı ve bahçe^ı buTopkapı Fakirlere Yaraım Cemjetı lunan bu ev nasıl oldu, bı'miyorum, y o löun saat 15 30 da bır toplantı yaparak nız 200 llraya satıldı Bunun enkaz,nı (Baştarafı 1 inci sahifede) degıl, çr ılerını satsak bug'in daha fezla Kont Ciano ile ŞUkrii Saracoğlu japJacak yardım şeıvillerl uzenr.de ederdl Bu satışa ıtıraz etmek ıstedım muhtelıf tedbırler gorujmuştur. Bu a. arasında rada fakirlere komur tevzıı ışmın sur at. bır turlu derdımı kımseys anlatamadım Ankara 11 (a a ) Itiljan Hariclye le başanlması etraîmda ılen surulen dı Bu suretle hem Ejtam Sandığınm, hem K a a n Kont Cıano, doktor Refık Saylekler on planda tutularak bu hususta de benlm hakkım znaa uğradı. Yuksek damın vefatı dolajısıle Hıncıye Vekâmakamlirm naznrı dıkkatıni ceîbederek bazı kararlar alınnıı;tır. letı vekılı Şukrü Saracoğluna telgraf. bu haksızlığa mâni oimanızı rica edela tazıyetlerıni bJdırmiş ve Hancıye Altsn fiatları düşüyor r rr > Vekıl vekılımız tarafından teşekkurle Altın fiatları duşmektedlr. Dun bır Komşusundan intikam almak musatK>le olunmuştıır. Reşad a'tını 3190 kuruş ve kulçe altıMr. Churchill'in taziyet telgrafı rnn gramı 437 kuruştu. için evine kundak sokmuş Ankara 11 (a a ) Ingıltere Başvekılı Haskoyde Camı sokağı 1 numaralı evMr Churchül, Basvek1 ve Harıc ve VeLeblebi ticareti de oturan Fatma, aynı semtte oturan kâleti vekılı Şukru Saraojluna Refık Son günlerde şehrlmızde çok buyük Emm karısı Zehra İle ka\ga etmış ve Saydamın vefatmdan dolan telgrafla kârlarla leblebi ve leblebi unu ticareti bu kadmdan intikam almak uzere e\ını tazıyetlerıni bıldırmış ve Başvekıl tarayapîldı^ım gozönünde tutan Iaşe Mu. yak"iağa karar vermi.tır. E\^elkı gecG fından kendısme teşekkur telgrafıle mu. durluğu sıkı bır kontrol japtırmış ve Fatma bır tahtaya bez sararak ustune kabeJe olunmuştur. nohudu toptan azamî 22 kuruşa aldıkpetrol dokmuş ve bunu dteşlljerek Zehlan halde zahmetsızce leblebıyı 60 ve Merhnm Refik Saydam, îki evîni ununu 75 kuruşa satan top'ancı Yorg. ranın evınm alt kısmma ko\ up kaç.naKızılaya ve Darüşşafakaya hibe Acemoğlu ve Prodromos u yakalamıştır ğa baş^amıştır Bu s rada de\nve po'ısler vaziyeü goıduklerınden kadını j a etmişti Leblebinm kılosanu perakende 120 ku. kalamışl r, ateşı de sondurerek Fatmayı Merhum Başvekıl Dr Refîk Saydamn ruşa kadar satan dığer leblebıcıler de Ad,ıyeye teslım etmışlerdır. butun enılâkının Istanbulda İstmjede kontrol edumektedır. aılesmden bırakılan bj yalı ile Ankarada Ataturkun hedlye ettıği bır evden Vefat ibaret olduğu soylenmektedır. MerlıuEski \ilzeradan Mehmed Köseralf mun, «^ğhğmda, Istmyedekı yalısır.ı Darüşsafaka Lıseslne, Ankaradaki evıni de Paşan^n oğlu emeklı hancıje memurla. İstanbul M ıftılığır.dennndan Kızılaya verdiğini haber aldık. 15 temmuz 1942 çarşamba gund Receb NtHAD KÖSERAİF Bir muharrınmız, kejfıyeti Darüssaa>mın bır.ne musaaıf olh^akla ertesı faka Lisesi Mudurunden sormuş, müdur gözünü hajata vummuş ve dunkü cuperşembe gunu akşamı (cuma gecesı) Hasan Fehmi şu izahatı vermiştir; martesı gunu Alman has^anesmden kal. Le^leı Regaıb olduğu ılân olunur. « Merhum Başvekıl Dr. Refık Say dınlarak namazı TeşMkıve camıınd; dam filhakıka bır buçuk sene kadar ev eda ol ınduktan sonra Fenkoy kabrısta. İhtljar dostumuz dama janmda buvel İstinyedeki yalısmı Darü^safakaya nma gomulmuştur. lundurduğu bejaz \e kırlı bez parhedıye etmis, yalının butun masraflannı Köseralf allesl çasma aıd basından geçen şu meraklı c vergi borclarmı ve ferağ harcını kendı ı hiıs.âjejı ısrarımız uzerıne anlalmağa vermiştir. Yalı, Daru^şafakanın akarotbas'adı leri arasına katılmıştır. Yalının Darus< O tarıhte \irmı beş yasmda varşafakaya temin ettıği varidat senede 4ÜUBııgun 3 fılm birden dım Buna tıcı bır yaz gecest çok sev500 lıra ara^mdadır. O zaman merhuTi BAYAN K O M Ş U M diğlm bır srkadasla î'ikların, sealerin (zaman) ışı sav acaksınız!. (Zaman) ne dada koju golgeler dolaşıjor, ba!kon bu yalının Daruşsafakaya hedıj'e edılFrar.sızca ve guruU^u havatın dağıldığı (Kuçuk yı ıfade eder?. Dostluklar, b:r sened kenarlarından sarkan yabanı gul fıdandığınln j azılmasını arzu etmemıslerdı » Orman) bahçesmde eğlemuş'lk. Fakat mukavelesı ve daha bir çok gundellk ları ruzgârla sallanarak zemuıde bır<JcEhire Popesco . Anrlre Lafaur zaman o kadar sur'atle gecmiştı kl sa hayatımızı dolduran isler içm (.zaman) tığı ışlemelı iekeler buyuyor, kuçulaBİR SEV6İLİ 4 DELtKANLI Doğum atıme bakmca son v apuru kaçrmış ol Terhumunu anlarım Fakat kadın sev vordu. Bjlanık ve sikıntıh blr ay ışığı Almanca duğurnu anladım Naçar, arkjda^ın o gısı ıçm asla. Bu, bir an me^elesldır. evın etiofmda dola^an balkonuu KoşeBayan Hayret ve Rustu D:kturk, o. Jenny Juşo . Theostal semttekı evınde geceyı geçırmekten baş Blr sanıje. Evet bır tek sanıje' Ru sınl ajdmla+ıyoıdu. Korkum, bazan arğullan Rıza Guneş^n doğduğunu bıldı. I V BEYAZ ZAMB4K (Fransızca) du^unurken ka çare yoktu Guç.ukle bulabıidıgln.z valarımızda gorduğumuz ve şuurumu kad?=ımın kız karieşım rırler. Kav Francıs RJcardo Kortez zun altında j ası\ an, slslere burunmus dağıhvor, tatU bır hejecanın tesırıle, bır parasul arabası, bızi şehırden hsy 1 11 '7 942 Sı adıvp uzak mesiîede, lkl katlı, etrafı vapur kadın portresml dıpdırı karsımızda go onu yarım saat evvelkı gıbi gozumı n çalışıvordjm guvertesl gıbi balkonlarîa çevrılı evın lunce bu kadmı eskıdenberı tanıdığimızı onunde canlandırmağa onunde durduğu zaman arkadaşım pen zannederız. Bu, zan değıl, kendlruhu Butun bu kari'ik du=jnceler ıçmde muzun aradığını bulmasıdır Bu da o u vorgunluâum galebe çaldı. Gozıerımı cerelerde ısık gorerek: sanıye ıçmde olmuyor mu? kapamışım. Annemle, kız kardeşim vatmarrışIşte ben de aynı ruh haletının muYapraklara suıunen ve hafıf hışırlar dedı, onlara senden çok bahsettım kavemetsız tesirlle bu mutevazı aılenın tılar çıkaran garlb bır sesle uvardım Tanışmak ıstıyorlardı. Şıfalı çelik tanyom, nefıs yemekle iyi hava ve manzarasile meşhur Içeri glrdığ.mız zaman beyaz saçh, odasında bu saat kadar oturdum. Saat Sankı serımeTiek İçm dısarı çıkan bır otelimiz ımıhtprem rrüsterllerimiz n ıstirihat'ne acıktır Tel Çekırge 17 zayıf, bulanık bakışb, guler yuzlu bu on lkıyı bır hayll geçtığı içm jatmak vılan dallar ara=ından kayıyordu Gozkadın juksek bır gaz lâmbasımn ondn zamanı gelmişti. Baııa arka, balıçe ta lernnı açtığım zaman aynada goıJuğum de oturmuş dıklş dlkıyor, gene bır kız rafındakı odayı gostererek, hepsi ya \e hayal zannettiğım manzara karsıda kıtab okuyordu. Fakat, benım en taklarma çekıldıler. Içeri girdlğım za sında hayret ve korku ile ırkıldım Kalfazla dıkkat nazarımı çeken arkadabi man ilk gozume çarpan şey; kaijidakı blm sıkı=;acak "dereceje gelmış, goğmın kardeşi olmustu Yırmi yaşında duvar aynası oldu. Yerden tava^a ka «umden boğazıma doğru yayılan strt kadar tahmın edilen bu kızın yuzunje dar uzanmış olan ayna tamamen yaldız, bır acılık hıssetmi=tım Bcyaz, gec^'ik Dığer entarisi İçinde gene blr kad.n; bişnu solgun bır guzellık vardı. İlk gorü kabartma motlflerle işlenmıştl. nuşte bu giızellık ınsana basit goıunü eşya, eskı zaman koltukları, yuvarlak jukarı kaldırmış bir vazıyette, kollaDogan Sıe^rta Anonım S rketi aşagıdakl vasıflan haiz olmak üzere altı bır masa ve yere serılmış ayı postun rını ılerı uzatarak dımdık yuruyorJu. Turk gencmı IstnbulJakı merkczlnde en az bir sene staj yaptırarak bunlar yordu ama. bılhassa hareket ve İfıde dan ıbarettı. Yatak koseye uzatı'mış, Dıkkatle bakınca do=;tumun kız kardeşi dan mu\ £ffak o anları Ş.rketın esas hlzmetlerinde çalıs f ıracak ve bu esnada tarzile, kadın zarafetimn bütün incellğinı ve esrannı taşıyordu. Bakısları yıamusak yastıklarla yukseltılmiştı. So olduğunu anlıdım Heyecanım bır k i t Lvakat gosterenlerı stajlarıru lkmal lcln ecnebl memleketlere gonderecektlr. yunarak yatağa uzandığım zaman bü daha a^ttı. Acaba benlm İçin mı gelHlç klmseje dayanmadan yalnız kendi kabilı\etlerine guvenenlerin en blr uyku dunyasına gomulmuş gibi marazî ve dermdl Ruhumun ona ne ksdar yuk aynada odanın İçıni ve balkonu mıstı"'. Fakat bu saa'te msıl mümkün E<ç temmuz 1942 sonuna kadar tahrıren sirkete muracaat etme'eri lâzımdır. goruyordum Yorgunluk ve ıçk'^ın te olurdu' Daha henuz yeni •aniimıştık' KDmzedlerın Turk tebaasmdan olmaları. llse tahsılmi bltirmlş, askerllk hiz vakın olduğunu beıkı aradığım ve ıçırnde yaşıyan kadınm bu olduğunu bır sirlle gozlerımi kapadım Fakat içımde Bu saf dusunce er ırlnde, kız pe^cer» nıetlnl vapmıs brlunmaları ve 25 yaşından asağı olmaları ıcab eder. garıb bir heyecan, mahıyetını bılmedi hızasmı geçeıken sur'atle kalkarak ınMuracaat rrektublarına el yazısıle hal tercurresl yazılma'ı ve niıfus hü sanlye içınde duşunduğurn zaman ne balkon kapısmı kadar sarsı'mı=tım Belki, bu anî ruh ğım bır korku vardı Bu korku toirı sıvakî bır hareketls vivet cuzdanı =ııetiıe ll^e şehpdetname^l ve varsa olgunluk veslkasmın suretı haletini pek saçma bulacak ve aşkı bir cen âsabımı kaplamağa başlamıştı. O açtım. Seslenmek «tıyordum. Fakat o ı ve iki aded vesika fotografı ıhştirilmelidır. Ateşin, patlıcan kızartırken parlıyan tavadan çıktığı anlaşıldı Ekmek karnesi saSan iaşe şefi! Millî Şefimize dost taziyeleri Çarşamba günü Leylei Regaib bulur. Hayat ise. Akıl, tekâmülün » • • • • • • • Yazan: •••••••ı taskındır, yumuşakson merhalesı olmak tır, bolluktan. faziave hayatın ustunde lıktan, faydasız güsayılmak ıtıbarıle ozelhklerden, çerezna olan guvenımız lerden, sapışlardan umumıyetle pek buyiıktur. Bunun ıçın istenz k^ akıl her bır bırllk glbı du> ar.yaptığınm farkmia hoşlanır. Şekıller, renkler, kokular saşeye hâkim olsun, hayat onun kuman bıle olmıjarak kendını sadece bır «ça çar Maddeden zevk almak, harıcî tedasmda yurusun, hiç olmazsa onunla hıd» gıbı gorur sırler yap*nak, guıelıikler ıbzal etmek başabaş gltsin. Doğrusu da haklka'en Bunun ıç\a aklın en yuksek mefhum temavulu banzdır. budur. Çunku ruhî melekelerimlz ara larını hajatın kanunları zannetmekten Akıl, ehemrru muhimden ayırır, seçer, sında bu işe en elverişlı gorünen odur. daha dun kurtulduğumuz halde bazı tecrıd eder, sıralar, hayat ise bunlardan Başlıbaşına bır muhtevası olmamak ve kıj'metlı muellıflerlmlzın modern bır hıç bırırı bılmez. Hajatın san'atını ınsan bır suretten ibaret bulunmakla beraber şekılde aşağı yukarı tekrar bu yola gıtssnatından ayıran da budur Hajat, bumukayeseler yapan, bllmeji oğrenen, melerinde ben eskı duşuncenın brr datun varlıkların kaynasmasını, hıç bırlnı mefhumlarile manaya yukselen o ol ussılasmı goruyor ve bunu «akıl romanterclh etmeden, clduğu gıbi bırakır duğu gıbı tasnif ve tanf eden, mafhum tızmı» ne j akışan artıstık bır his olarak Seçmek nedır bılmez, karmakarışıktır ları birbirlerine bağbyan, hukumler çı kabul edijor ve çok mutehsssıs oluvoYaşamak ıçın yolunu bulm o k, bır yer karan, muhakemeler yapan da odur. rum. Fakat hajatla karşı karşıya gel edmmek mahlukların ışıdlr. Bunlar da Fazla olarak mevcudlyetm hlkmetlnı mekten kurtulmak kolay olmadığı ıçın bu ışl ya kuvvetle veya hıle ile yapararamak, tenakuzdon sakmmak, her sey bu tahassus tabıatıle çok sürmuyor. ^er. için bir gaye düşünmek gıbi prensıpEvet, tecrube ve sezguıın muşahhas lere sahıbdır. Benzerlık, kemmıjet, bırAkıl, kendi yarattıklarım muhaf?za çalıştığı zaman feyızli olan eder, onlara sonsuz bır devam bahşeder lık, değişmezlik, hareketsızlık varlık, e verılerlle bedlllk zaruret, nedenciLk (muajTenı akıl bunları aşarak sırf kendi mucerrei Olumu anlamaz. Hayat ıse ktndı mahkapıldığı luklannı bır muddet jaşattıktan sonra yet), zaman, me^ân, ceiher gıbı mcf yapıcıl.k ve değiştırıcllığıne humTar da onundur. Her gun renkten zaman artık bir arust oluyor, istedıgını oldurur. Zengın olduğu Içın çok sarferenge sekılden şekle gıren bmbır çe inşa edıyor. Ha\at ve realıteyı bır man cer. A>nı tasasızlıkla vucud verır ve şıö ı dunvam'zda mıitemadıyen benzer t:k dunyasma çevlrıyor Kâmatın mum harab eder. | hkier bulmak surehle çesidlıllğı azal kun olduğu kadar mukemmel bır bılgıAkıl her şey ıçin bır niçin arar, butarak bızi sa^i'tıcı ka'abalıklardan kyr smı vemek hırsile birçok ıddıalar \e nunla hem ızah etmek ıster, hem de du Nihnvet. 21 mart 1918 de. ba'i ceppesın hukumler vermek mecbunvetlnie sunceden tasarruf etmeyı temın eder hesinde, bu; uk Almnn taaruzu baslptaran ve boylelıkle ke>fl>etleri mivetlere kalboderekten birl ğe fröturen kalıyor. Fakat tecrjbe ve sezginm mu Halbukı hayatın lzah edeceğı hıç bır şey dıktan ve vazİAet muttefıkler iç : n trhve nihavet deei^me ve hareketleri a dahalelerl olduktan sonra bunları ter voktur, yarattığı mahlukların hesabını likeli bir sckıl aldıkt^n <=onra. 25 mar'.ta, sıl'iz bulan ve her çevi tek bır var kctmek, ha\at ve realıteye birçok ımtı vermeyl de duşunmez Bunların hık Clerrenceau tarafından ba<=kumandanlık Çunku metı vucudu sadece mumkun olmaların meselesi ileri sürüldü ve ertesi eun, ltk*a topladıktan ba^ka önumuzde bıt yazlar veırmek ıstırarındadır. mez tükenmez bir ebedılik açsn, zaru hsjatla aklın temayullerr taban tabana dan ıbarettır Onca mumkun olmak de Maresal Foch, garb cephesindeki miitret ve nıçini tanıtan, z?man ve mekârı zıddır: mek meşru olmak demektlr. tefik orduların harekâtında isbıılıği» tpiavvur ettıren ve cevhere inandıran Akıl, bırlığe ve basite gıtmek İçin çokAkıl, değışmeze, hareketsıze, bpkıya yapmpğa memıtr edıldi amma bu da, da odur Bu itıbarla hıç şüphe yok kı luk ve karışıktan hareket eder. Ha>?: Lağ ıdır. Hayat ıse kendi kendıslnın tıp kâfi değildi Foch 31 martta, kendisir.e çok büjoık bir ıktidan temsil etmek'e ıse, aksıne olarak, karışığa ve sonsuz kısıdır, maddeden zevk almak ve ısti verilen salâhivetin geni<.letflrr>esini Cledır O derece kı modem ılmin en bu çeşıdlere gltmek ıçın basıttea hareket fade etmek gıbı meçhul ruhî bır tema menceau'dan istedi vc 3 risar.da, top'anrn yuk vazıı sayılan Galilee'ye gelinclye eder. j u ' e sahıbdır. Onun vegâne bırlık ve muttefikler konferansında gene Clemenkadar d n î ve felsefî du^urceye mut«askerî hareke'le in Akıl, çoğalmayı anlar, buvumeyı kav ceğışmezılğı buradadır Kullandığı var ceau'nun zorıle, lak surette hâkim olduğu meydendasalâlüjetini elde lıklar, kendi yarattığı varlıklardır, bun sevki»crjsî idaresi» dır Spmoza'nın bu\uk şohreti modern rıjamaz, Gayesı açık ve seçık llkıner«baski'mandan» oladır. Hayatın ıse hıç bır bılme kaygusu lar da son derece mutenevvı ve mute etti; fakat gene pkılcılığın babası olma<;ındmdır Hegelmadı. Nihayet 14 nisanda. Clemenceau, de i^e modern akılciıiŞm kemali gorü olmadıgı gıbı onceden gormesı de yok havvlldır. tur. Sadece canlı varlığı koruyacak f<»yMantıkî zaruretlere bağlı olan ak'a Lloid George'u ikna ederek Foch'u «Fran lür Nltekim: «Her gercek aklıdir. Ve mukabıl hayat, maddede devam etmek, sadaki miittefik ordular ba=kunıandanı. aklî gerçcktir» afonzmasile bu akıicı dalı ve vasıtasız bir bılgıye sahıbdır. Akıl, az gajretle çok şey eıde etmek cnda meknuz bır halde kalmak, ona tavin ettirmeğe muvaffak ol'iu 1 malık son «ozijnıi sövlemiş bulunur Bunyısta Foch'un salâhiyeti Italyan cephedan sonra gelen Augu"=t Conte, akı 1 later, tasarrufa son dereceae dıkkat eder. hâkim olmak, onu somurmekten bcşka bır zaruret tanımaz. Hayatın unkân ve sine de teşmil edildi. cıhkla idare edılen dinî duşdnce İle Halbukı hayatın bunlara aldırdıgı yokmefhumctı fe^cfî düsüncenin yerlertre tur. Pek az bır şey elde etmek ıçın had hurrıjetı de burada dogmaktadır. Atıl Bu harbde de, Muttefikler arasında. maddcje ıntıbakı sonsuz derecede mute bir baskumandan joktu. 1940 vazında artık mü^bet ilmî du=:iınccnin s;»ctığıri sız hesabsız kuvvetler ısraf ettıği olur. ilân etmiş olma^ma rağmen nklî dıi'iırmuharebesinde dîhi, Akıl, sebeble neUce arasında tam bır h<.\vll olması ıtıbarıle fevkalâde ımkân Fransa mevdan ce ile ilm! du^ünce birbirlerine h â ' î rruadıllık lster. Hayatta ise bunlar nıs lara sahıb olan hajat ayni zamanda bu Fransız ingiliz oıdulan arasında, keBunun <=eb°b nl ee betsız ve o'çusuzdur Kâh olur kı olma ıntıbaklarını kapııslerıle de yapebıldıg1 limcnin tam manas : le bir baskumından cen haftnki «Akıl Romantızmı> adlı j a dık scbeblerden buj uk netıceler çıkar ıcın hareketlerı onceden guiulemıjecek mcvcud olmamıstır Hatta bıifrun muhzımda gostermis'im. ve olmadık nctıceler ıçm bırcok sebet kadar hurdur. Fazla olarak maddeye telıf ccrhcleıde harbeden Ingil z orduınkıvad etmlş gıbi goıunmesme ragmrn ları Hle bir bas\ıımandana tâbi t>eğ 1FilvaTd aklm da nioinierle 'pbeb arnr ler lâzım gelır. hayattan başka bır şey olmıyan ruhı dirler. Bu vazifcvi, Imparatorluk Cepıbi oMuŞuna bikarak aklî dusunce ı'e Akıl, mebdeden gayeye sıçrar, araIITÎ dıi^imce arasında bır fark vok cibı dakı oluşla r ı, ku\\eden flle vâkı olon yetıle madde>ı bır vasıta gıbı kullanır nelkurmav Ba^kanı harb kibinesi. Basgorunur Halhuki saf akıl. mnntıkî K tedrıcî gcçlşlcrı ıhmal eder, Hayat, ak Elhasıl aklm hajata hâkim olabılmesı vckil ve Mudafaa Nazırı Chıırchill, elbeHerİ daha doğrum hlkmeti vucıHd sme olarak, hıç acele etmez, h ssoiunmaz Içın havatın tecruoe ve sezglsıle de cı bırlığıle japmağa çal'sıjorlar. Halbukı jalmz Britanva İmparatoılnhazlanarak tam bır ılme, hıç olmazsa kâfi porerek sbatlarını bıına gore va bır SUJ eklıkle olu=una devam eder. par Ve nlçınlere cevab veı İr H?loakı msarlar ıçın mumkun olan bır ılme erış pu icin dcğıl; butun MutSefıkler ıçin, bir Akıl, muledıldır, katıdır, olması lâba^k'imandanlık lâ^ınıdır Gerçi Mihzarranımızm ılmi hakıkî scbcblcre, t e o mesı lâzımdır. zım gelenı ve olmamasına lmkân o'nııvcrcücr tarafında da bovle bir makim rubeye, gerrck duvgusuna ve sozfijo M. Şckib TUNC mevcud dcğildir amma Alman baskudayanır. O halde nkılcılarm i<;todıkler] \am ıstedığı Içm ancak zarurıyı guzel nıandanlı^ı Japonj'a mu^te^na bıigibi yeni ve hakıkî bır dunya duzenini göstermekte â'ımlerin gec kalmaMillî oyunlar festivali Lozan sulhunun yıldönümü tun Mihvcr kuvvetlcrini idaresi altına almıs bulunmaktadır. ları kendılerini sadece saf akla terketEm.nonu Halke*i tarafından tertıb Lozan sulhunun yıldonumu münasebe. mlş olmama 1 arındandır Saf akılcıla' n Bir IMuttefik baskumandanı tavini edilen mıllı ojunlir festı\alı 14 ağustosta tıle 24 temmuzda Unıversıtede bujuk ise mnntıktan bn=;ka bağlan olınadığı fikri ileri surülduğü zaman, en büviık başlıjacak ve sekız gun devam edecektır. meraiim. yapılacaktır. Avni zamanda .çin ıhtıras 1 arına gore vaplık'an binada Oj'unlar, Taksım gazmosu, Park otel, hukukçular bajramı olan bu gunun, askerî dehanm bile butun dunya ölsectıklcri müceırcd mefhuTİan ilmî b ' Yuruk haız olduğu ehemmıye le mutenasıb bır çusundeki bir harbi idare edemiyeccği tahkıka uğ r a'madan ve \eni bir SC7İ9 Beledıye bahçesı, Bejaz park, için, zenguı bır stijlenijor. Doğrudur; hiç bir kumanAlı plajı &aac.ıve plâjı, Tcrajbumu ga şekılde kutlanması getirmcden sacîce min'ıkî bir Tiıret'e dan, bu kadar cephcdeki harekâtı idare ba5 1 ' s "n a li r ı krfı gelir Aklın i^tiyebıle zmosu ve Fenerbahçe stadmda venle program hazırlanmaktadır. edemez; fakat her cephede a j n bir bas1 ce .tır. ccği her seyin konulmuş o'duÇu bö\ e Bir aydınlatma kumandan bulunmak üzere butun Mütbir bnnda tabia ile hic bır ek^ık buTramvay altında bacakları Avukat Şakır Zıja Karaçajdan aldı. tefikler arasında yeni tabirile koordiluimız B"\le olunca da butün zaman feımız bır mek ubdur: nasvon, isbirliği japacak bir makama kesildi ve mckânlar inn zp^urî eizem ve muBu gunku gazetenızde, avukat Şakir ih'ivac oîduğu açıkça gorulmektedir. Fatıhte Malta çarşısında oturan 10 knmTel gorunmck İk'ıza eder Nlte lm Zıya Ankara barosundan sılındı, serlev Bovle bir makam, harbin juksek sevk OrtTzamamn teoloji deni'en kelâm ıhni jaşlarında Alı, akşamustu Veznecı.erde hası altında mtışar eden yaayı okudum. ve idaresini tanzim eder; cephelerde de, akla davanarak ebedî olabil°cek bır \atman Hasanın ıdaresındekı tramvavIşde bır yanlışlık olduğundan meselenın başkumandanlar, kendi salâhiyetleri'e dunya nı^amını ku'duğuna çok nuvAe'le dan atlamak ıster^en muvazencıinı kav. şu suretle taizıhıni rıca ederım: harekâtı se\k ve idare ejlerler Bov'e inanmıstı. Akılcı fllozoflar da k j r d u V bederek te<erleklerın altına ouşmuş ve A\ukatlık kanunu, Baro azalanndan yapılmca, sıkışık vazijctlerde Mu'tefık ları dunva eörü>=ünün pbedî olması lâ bacakları kesılni ştır Çocuk bajgın bır her hangı bırmın bır dığer baro mmta devlet ve hukumet şeflerinin nrun serım^eldığme kanidırler. nalde hastaneje kaldırılnn,tır. c kasma naklme mâni değıldır Ben de jahatler vaparak gorusmelerine bır u l Iste butun bu akılcıl rm mü=terek Kuyudan çıkan cesed bundan b.r rruddet eivel, AnkaradaKî ru miınakas' dan sonra kararlar vervaafı hflvat yerıne man'ığı kojmakta Kauıkovunde Yeldeğ rmeninde 39 nu yazıhanemı kapatarak Istanbula geldım meîerine luzum kalmaz. tonlanır. Halbukı hajatla mrntık a^nı rıaralı e\ln kuj asunda bır kız cesedı Hilen, nakıl ışım derdestı ıkmaldır. Bu harb, vıldırım hızlı. bir topveşevler değıldır. Hayatı ıdare eden j uk bulunmuştur Itfaıye cesedı kuvudan çıkun dur.va ha.bidir; sevk ve ilaresi sek mefhumlar ve mantık kanunları de k,rmış ve Uskudar Muddeıumumıhği için <;ejaha(lere go usmelere munakağıl, kendi kanunlarıdır Akıl, kendi kentahkıkata baslamı<;tır. Cesedın Yorgj kızı şalara tahammulu j'oktıır F?kat galıba, dme yaptığı mefhumların kendısınde naSıt rypva ald olduğu anlaşılmıştu. gene milletlerin prestıji, izzeti nefsi, zır ve mevcud bır takım mantıkî kanbgururu arava girijor; her millet, hasBulunmuş ekmek karnesi lardan geldığıre h:berı olmadan ınanır kumandanm kendisinden ol*rıa<;ını düMeselâ «Aklın kategorileri» denılen ve Karagumrükte çorbacı Alı, Fatıhte veyahud SERİ HALİNDE damgasıinujor ve enlasmıva imkân bulunatecrubeden once olduk^rı zannedı'en tramvay yolu uzeılnde ıkı tane bu\u>\ sız Turk posta pulları satm almır. mıvor. Gorulııjor kı davayı hal'etmek mefhumlar bu kabildendlrler Bun ekmek karnesi bulmuştur. Karneler KaTeklif mektublarının I^tanbul posiçin, gene bir Clemenceau Iâ7im! da şa=ılacak şey >oktur Çunku hera ragumrükte kah\ecı Ramıze teslım olunt?ne>=i (176 No lı po^ta kurusu) adfall, hem şahıd olan şuur kendlni muştıır. Kavbedenlerln oradan alması rırumu7İle ?ö tahlıl etrredlğı zaman bu ıkılığ nı ca edı'mektedır M. Sekib Tunc L TÜRK P0LLAR1 KOLLEKSİYONU r = Küçük hıhaye = : ELHAMRA'da • S ır KUseyin Kuiki = ADA PALAS OTELİ BURSA ÇEKİRGE'de DOGA]\ SIGORTA ŞİRÎCETİNDEN: kayıdsız bır vazlyette ahşab baıkonun alçak korkulukları hızasından yuruyor, etrafuıa hıç bakmıyordu Kabarık saçları ruzgâıla dalgalanarak, ay ışığı altında parhyordu. Elbısesmın beyaz kıvrımları yapraklara surtunerek gecenin buyuk sesslzLğı ıçlnde dalgalanmakta ıdı. Havretım o kadar artmıştı kı sabr bır fıkrın ezıcı tesırıle hep aynı şejı duşunuyordum: Beni mi anyor acaba?. Odamı kaj'betti de onun ıçın mı do'aş.yoı?. Ickının, yo.gun.uğım ve anî şpşkmUğın tesırı ıradeırı tamamen uynşturmuştu. Gıdıp ona seslenmek, gecenm geç saatınde dolaşması doğru o anııyacağını sojlemek ıçın arkasından viırudum. Ev, geniş bir bahçe orta^ında bulunması dolavısl'e dort clhetı dairenmadar kaplamış olan ba^on; vapur guvertesmi halırlatıyordu Kız ba'.konun alçak parmaklıkları hiza<=mda bıle itidalıni kaybetmeden, gayet yavaş ve rahat yuruyor, etraf onu alâkadar etmıyordu. Balkonun ahşab, evvelce çuruyerek açıbnış olan parmaklığı hizasına pe'dığımız zaman heyecan İçmde ve ona haber veımek endışesıle ellmı omzuna değdirdlğim zaman dehşetle bır adım gerı çekıldım. Gene kız hafıf bır çığlık kopararak bana baktı. O gbzlen hıç unutamam Kapaklarmdan fırhyaca\mış gıbı açılan gozlerlnde titn>en vahşı bir korku sar'ası vardı Mehtabla yıkanan beyaz viıcudü birden sendeledi. Balkon korkuluğunua a çılmış olan alçak kısmı hızasında, beni karşısmda gorunce bırdenbire korkmuş, muvazeneblrı kaybetmıstı. Heyhat tutmak ıcın kollarımı uzattığım zaman onun yuksek bır mesaîeden bosluğa doğru yuvarlandığını dehşetle gordum Şaşkmlığım o kadar buvumuştü kı e'ımde beyaz geceliğinden yırtılan bez parçasına bakıjor, rüya görup gormed.ğımi an'amak ıstıyordum Ne olmuştu 0 Bahçeden yukselen tıt v ek ırlltıler, o esnada serJeşen ruzgâr'a karısarak butun mevcud vetımı kapladı. Şuurum uyanmış, korku, nedamet ve ıstırab hislerı ıçmde kalmıştım. Sesler kesıldı Aym etrafındakl ısıklar da söndu. Ya'nız. dınmıjen rüzjârm uğjltuları İşı'ihyordu. Blr muddet sonra çı'gmca bahçeye koştum Evın içindekıler de uyanrrışlardı Ne çare ki onu kurtarrmşa lmkân olmamış. geçırılen bır hafta A ıştırabdan sonra gene kız olmuştu. Bu vak'a üzerinden 25 sene geçti İlk defa sıze anlatıyoruTi Işte, en büyuk alçaklığra. Bılmıyerek sebeb oıduğum faclayı gızlemlş olmamdan ı'erı gcîlvor^ Ailesİ, kızın (saırfılmenam) Verilen, ujkuda gezen bir hasta olduğunu ve bu suretle balkondan duşerek öldağu kanaatme sap'anmışlardı. Bu hasta'ığı hıç bılmıyordum. Mıskm bır korkujla karışık alçakça süku'umla bu vak'ayı tamam yırmi beş sene saUadım Annesı hâdıseden blr buçuk ay sonrı hayata gözlerini yununu^tu. Arkadaşım da geçen sene bldu. Bu denı sırdan doğaa vicdan azabmın tazjıki altında (onu) du=.unerek arkamda bıraktığım sene er fa>da^ız bır h i ^ t ı sürukiemekten başka bır ise yaran ı^ı'ar Şımdıye kadar APh ve benden Raska bu snrı bi