10 Temmuz 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Yskub Kadrl Karaosmsnoğlu Yaban Kiralık Konak Nur Baba Okun Ucundan Alp Dağları 100 Kr. 75 » 50 » 50 » Basılıyor Remzi Kitabevi y , e/ıon I 9 UltCU Vll SÜVI '. ü 4 t O umhunyet İSTANSUL CAĞALOĞLU Telgraf ve melrfub adresi: Cumhurivet. İstanbul Posta kutusu: İstanbul No. 24299 n24290 Telefon: Başratıbarrir: 22366. Tahrir heyeti: 24296. İdare ve Matbaa kısmı 24299 ""™ idare r Rezzan Yalman'ın tercümesi R E B E4£ A m 10 uncu BİAİCIKTI Tanesi 50,%M|f 85 Kr. 246 bUflicl I U T8IÎ11Î1UZ I 9 4 2 V Ahmed J<fc» Başvekâlete Şükrü Saracoğlu Tayin Eoldı Millı $efin «a© ,i ; Türk milletine hitab, sevgi, bünnet \e gıpta telkin etmektedir. Dr. Saydam. devlet hizmetinde her türlü sahsî ve" hususî menfaat kaygusnndan azak olan temiz misallerden biri olarak da tarthimizde daima yaşıvacaktır. Iradesi ve seciyesi kuvvetli bir arkadaşımızdı. Temiz ve doğnı bildiği hareketlerde uğraşma hissi zorlu; hiç bir menfaat, hiç bir nüfuzdan iirkmiyeeek kadar gözü pekti. Vatan, uzun bir çalışma devrinin kemale eristirdiği bir evlâdının hirmetierinden çok istifade edecejji bir zamanda. ondan mahrıım kalmıştır. Acımız bii>üktür. Rahmetliye hizmet ve kadir bilir duygular gostermek yalnız borcumuz değil, yetîşerek nesillere karşı piirel örnek vermek için de, raiıshet ve ciddî varifemizdir. Hİ7met âşığı vatanseverlerin, ellerine verflen m.maneti temiz ve şereflj bir nihayetle tesfim etmeleri en a;İ7 emellci'dir. Dr. Saydam, üzerindeki varife emanetlerini ferefle te«ılim etmekte mümtaz bir bahHyarlığa ermiştir. Millet hâdimi biıyük vatanseveri, Türk milletinin hatirasma hürmetle tevdi ediyonır. Refik Saydam'ın aziz hatırasına Dr. Refik Sajdami. millet hizmetinde vücudünün son takatini tükettikten sonra kaybettik. Türk milletini, büyıik bir evlâdının acısından dolayı yürekten tazhet ederim. Hakikatte hepimiz birbirimize tcselli venrese ca'ı^s^k jerindedir. Dr. Sa\dam yirmi seneye yakındır muhtelif İcra Vekillikleri yapnordu. Aldığı bütun varifeleri, niha\eiine kzdar, penc ve atesli bir vatanseverin heyecanı ve sebatile takib etti. Hizmetlerini teferriiatile sa>mak gücdiir. Fakat Sıhhi>e Vekili olarak bu milletin bünyesinde canlı ve ebedî eserleri, daima hürmetle hatıılanacaktir. ŞÜDhe yoktur ki hemen dört seneye yaklasmakta olan Başvekâleti. sijasî vazifelerin en ağirı idi. Vazifeyi milletin haynna ve saadetine ifa etmek için eösterdiği temiz ve titiz dikkatle büvük roııvaffakıyeti, Türk milletinin kadir bilen \icdaninda daima sükran yerini muhafaza edecektir. >EHetimiz. îi i bir iman niimtınesini ve devlet bizmetine bütün mevcudivetini vakfeden bir vatanseverin millet yolunda ölünciye kadar çalışmasının müstesna bir misalini görmüstür. Bu misal, hepimize Nerhum Dr. Refik Saydamın cenazesi > dün büyük merasimle ve göiyaşları içinde Ankaraya teşyi edildi İSTANBULUN MATEMİ i tSMET tNÖNO Yeni kabine kuruldu Merhum Ba.;vekil Dr. Beflk Saydamın dün yapılan büyiik cenaıe toreninden intıbaUr: Sai^da, tabat omnrlariistnnde hastanedcn çıkanlıyor, solda cenaıe alayı Bankalar caddesfaıe tnerken Ankarada bugünkü tören 10 da Başvekâlel meydanmda başhyacak Başvekil Şükrü Saraçoğlu İcra Vekillerini Cenazeyi götüren hususî tren saat 9 da ^ dün, Mîlh Şefimize takdirn ettt* Ankaraya varacak ve merasim saat Vekâletine Nanisa meb'usn Dr. Behçet Uz, Ziraat Vekilliğine Afyon meb'usu Sevket Raşid Hatiboğlu getirildi diğer Veküler yerlerini muhafaza ediyorlar Ankara 9 (a.a.) Biyaseticnmhurdan tebliğ olunmuştur: Reisicumhur İsmet İnönü hükuınetin teskiline Hariciye Vekili İzmir meb'usu Şükrü Saracoğlunu memur etmiştir. Ankara 9 (a.a.) Başvekilliğe İzmir meb'nsu Şükrü Saracoğlu'nun tayin edildiğine dair olan Riyaseticumhur tezkeresi aynen şudur: Ankara 9 temmuz 1942 Riyaseticumhur tezkeresi Yabancı basın Nerhum Dr. Refik Saydamın iç ve dış politikadaki meziyetlerinî övüyor Şükrü Saraçoğlu İzmir meb'usu Başvekil ve Hariciye Ve kili Şükrü Saraeoğlu Ankara Dr. Refik Saydamın irtihalinden inhilâl eden Başvekilliğe tayin olundnnux. Tesldlâtı Esasiye kanunu mucibince intihab edeceğiniz İcra Vekillerini bildirmenizi rica ederim. Berlin 9 (a.a.) Berlin gazeteleri dun ölen Türkiye Başvekıli Dr. Refik Reisicumhur Saydamın meziyetlerini belirten uzun İSMET İNÖNÜ yazılar neşretmişlerdir. Bütün gazeteler Millî Şefimiz İcra Vekillerini merhumun resmıni İlk sahifelerine koykabul buyvrdular muşlardır. Ankara 9 (a.a.) Başvekil Şükrü Deutsche All^emeine Zeitung, Refjk Saracoğlu yeni İcra Vekilleri Heyetini Devlet Reisirin Çankayada Reisicumhura takdim etmiş Saydamın, Türkiye prensiplerme uygun olarak, gayesi, biztir. Reisicumhur İcra Vekillerini ayrı ayrı tebrik etmış ve hepsine muvaffa zat kendisınin de tavsif ettiği gibi, Türkiyenin emniyetini temin etmekten kıyet temmennilerinde bulunmuştur. ibaret olan dürüst bir siyaset takib Yeni Vekiller eylediğini belırtmekledir. Dr. Eefik SayAnkara 9 (a.a.) Yeni hukumet aşa dam, bir sene evvel B. M. Meclisinde ğıda gösterildiğı surette teşekkül etmiş söylediği bir nutukta Türkiye Cumhutir: riyeti ile Almanya arasındaki münaseBaşvekil: Şükrü Saracoğlu, İzmir betlerin İnkişafının, takib etüği poliümeb'usu, kanın başlıca nıuvaffakıyetlerınden bırı(Arkası sahife 3, sütun 5 te> si olduğunu söylemiştir. Berliner Lokal Anzeiger gazetesi. merhumun. basardığı bir çok İşler arasında Türkiyenin sıhhî durumunda yaptığı ıslahatın büyük bir yeri olduğunu kaydetmektedir. Dr. Refik Saydam Cumhur Reisi İnönünün e > yakın dostlar rından ve iş arkadaşlarmdandır. Şefıne karşı şahsî sadakatini en nazık zamanlarda bile muhafaza etmiştir. Aj'ni gazete, merhumun harbin en buhranlı zamanlarında devlet siyasetini azimkârane bir surette idare ettığini (Arkası sahife 2 sütun 6 da) Köprüde: Meydan ve nhtımlan, Köprunun uzerini dolduran binlerce İstanbulln mertıum Baş vekilhnlze son teşyi vazifesini yapıyor Merhum Başvekil doktor Refik Saydamın cenazesi dün, Istanbulluların goz yaşlan arasında ve büyük tdrenle kaldırılarak Ankaraya gönderilmiştir. Merhumun cenaze tbrenine iştirak etmek uzere binlerce kadın, erkek ve çocuk daha sabahın erken saatlerinde caddelefi ve Beyoğj^ı Belediye hastanesinin etıafını doldurmuş bulunuyordu. Ankaraya giderken hazin teşyi merasimiîe saat 13 te kalkan hususî tren, Penığe geldiği vakit kamp yerinden istasyona kadar ıkı sal olmuş Üniversite gencliği tarafmdan selâmlandı. İstisnasız bütün İstasyoniarda halk, vazifesinin başında öien Dr. Refik Saydamın cenazesi önünde hürmetle eğiliyordu. 'Arkası'sahife 2 sütun 5 te) Hastanede Başvekil Şükrü Saracoğlu 0, Türkün kudretini haricî siyasetile ölçerek ikisi arasında bir ahenk tesisine muktedir kuvvetli bir devlet adamıdır Türkiye Büyük Millet Meclisinde haklı olarak çok sevilen Şükrü Saracoğlu, yeni hükumeti teşkile memur edilmesile de sabit olduğu üzere Cumhurreisi Hazretlerinin takdir ve itimadlarını da haiz bulunuyor oktor Refik Sn\ damın bütün memleket muhitinde'teessürie karsılanan beklennıedik irtihali neticesinde Cıımhur Reisi Hazretleri yeni hükumetin teskili vazifesini Hariciye Vekili ve İzmir meb'usu Şükrü Saracoğluna tevdi buyıtrmuslardır. Bıınun bir hukumet değisimi değil, hukumet reisliğine ayni siyasetin güdücüsü yeni bir şahıs gelınesi demek olacağını izaha hacet bile yoktur. Kaderin butıiıı fanilere şamil şaşmaz cilvesi doktor Refik Saydamj aramızdan çekip götiirmüş olduğu için onun bos bıraktığı yeri o ayni yükseklikte tasınıp gbtürülmesine nun en \akın arkadaslarından biri dol bir an bile engel olamamıs bulunuyor. durmaua memur edilmis olınor denıek O, buudan sonra Millî Şefimizin itimatir. Olsa olsa bu değişinıde şu nıana bu dına haklı olarak ayni kuvvetle mazlıar scçkin de\let adamlarımızdan Şükrü lunabilir: Diinya tarihinin en buhranlı bir dev Saracoğlu tarafından taşınacaktır: Dairesinde Türk si^aset bayrağını elinde ma yüksek lııtıılarak ve daima ileri göjüksek tııtan doktor Refik Saydamın ir türülerek. Doktor Refik Sa> damın bıraktığı detihali üzerine Cumhıır Reisi Hazretleri bu ba>rağı Şukıu Saracoğluna gecirmis ıin iınanlı cosktın çalısnıa geleneği hiç bulunujorlar. Her fani\e mukadder şuphesiz yeni hükumetin en haslı siarını olan akıbetin doktor Refik Saydamı alıp YUNUS NADİ götürmus olması sijaset bayrağımızın , (Arkası sahife 3 sütun 4 te) Cenaze törenine iştirak edecek zevat saat 9 dan itibaren merhumun nâşının bulunduğu Beyoğlu hastanesinde toplanmağa başlaımştır. Bir yandan da asEski^ehir 9 (Merhum Dr. Refik Saykerî kıtaat, Darüşşafaka lısesi talebelerı damın cenazesini Ankaraya götüren huhastanenin önünden Taksıme kadar uzasusî trenle giden arkadaşımızdan) yan Sıraselviler caddesinde ihtiram va Kaybile bütün memleketi derin bir tezıyeti alnuştı. Bu saatlerde bütün İstan essür içinde bırakan Başvekilimiz Dr. bulda bayraklar yarıya indirilmiş bulu Refik Saydamın cenazesıni taşıyan hunuyordu. susî tren, yol boyunca halkın son saycı Saat 10 da merasim komutanı tarafın vazifesini gosteren tezahurler arasında dan verilen işaret üzerine, merhumun yoluna devam ediyor. Havdai"pasadaki Turk bayrağına sarılı tabutu Vali ve Belediye Relsı doktor Lutfı Kırdar, yeğenleri Osman ve Orhan Saydamla sevdiklerinin elleri uzerinde hastaneden çıkarılarak top arabasına yerleştirilmıştır. Bu sırada askerî bando hazın matem havası çalmağa baslamış ve cenaze alayı hareket etmiştir. Alay şu şekılde teşekkul ediyordu: Merasim komutanı Merkez Komutanı başta olmak üzere bir inzıbat kıt'ası, bir süvari boluğu, bir piyade alayı, bir deniz böluğü, bir hava bolüğu, bir jandarma taburu, bır polis müfrezesi, banJomızıka. Kıt'alardan sonra başta Buyük Millet Meclisi, Birınci Ordu Müfettişliğı, C. H. P. Genel Sekreterlıği, çelenkleri olduğu halde resmî daıre ve muesseselerle yerlı ve yabancı teşekkuler tarafından gonderilen vüze yakın çelenk ve tüfek namlu(Arkası sahife 2 stirun 4 te) Merhum Başvekilimizin cenazesini hamil bulunan tren, bütün güzergâhta tâzim ve hürmetle karşılanarak uğurlanıyor Cenaze alayı hareket ediyor Yeni Ticaret Vekili Doktor Behçet Cz Cenaıeyi tskib edenler: Önde merhumun kardeşleri ve kardeşlerinin çocuklan, ikinci sırada Vali İle hukumet erkânı M