14 Haziran 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

İÇKÎSİZ S A Z CAĞALOĞLUNDA ÇİFTESARAYLAR bahçesinde Müzeyyen Senar ve san'atkâr kemanî «NECATİ TOKYAY» idaresindeki 20 kişilik muazzam S A Z heyetini dirdemek fırsatını kaçırmayınız. Her PAZA.R saat 14 ten 19 a kadar I 9 UnCU Vll SaVII 04l)0 umhuri İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, istanbul Posta kurusu: İstanbul No. 246 Telefon: Başraııharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve Matbaa kısmı 24299 24290 nlar: artık bitti ! APKÂ Mağazası b^n^şidile en miişkül Pazar 14 Haziran 1942 pesendleri tatmin eder. SULTANHAMAM 46 1953 teki Istanbıılıın bir panoraması Valimiz "Fetih yolu,, üzerinde açılacak bulvarla yeni tesisleri ve Fatihin müstakbel plâıunı izah ediyor Alman harp\ Sıvastopol istihkâmları ele geçirildi Harkofun sarkında Alman hücumları muvaffakıyetle neticelenmiş, bir Sovyef grupu sarılmıştır Yıldan yıla çehresi değismekte olan İstanbulumuzda simdidcn gÜ7ellcsmis bir semt: Müstakbel «Fetih Yolu. ile birlesecck olan Doktor Rcfik Saydam bulvarına jukarıdan bir bakış İstanbuldaki hâkimiyetimız beş yüzüncü yaşına basmak için yalnız on bir sene kaldı: Bir köhne şehrin, üstünkoıü bir tarzda imarına ancak yetecek bir zaman!. İstanbulu, büyük Fatihin manevî huzuruna ona lâyık bir gehıeyle çıkarabilmek bahsi, hemen bütün gazeteleri İlğilendirdi. En göze çarpan ımzalar, birbiri ardınca bu işe temas ettiler: Berlin 13 (»»a.) Alman orduları Kimi Fatihe bir anlt dikiloıesi fikrini İleri sürdu, kiml şehrin şurasında bura başkumandanlığınm teblıği: Sıvastopol önünde, şiddetli hücumlarsında büyuk bulvarlar içılmasını istedi. Hattâ, şimdiden o gun için yapılacak dan sonra istihkâmlar ve bir çok tahtörenle meşgul olanlar jörüldü. Bu ya kimli mevziler ele geçirılmiştir. 7 hazi Diinkü sayımızda Millî Şefimizin, Ankara Hukuk FakUltesini sereflendirerek imlilıanlarında hazır bulunduklarını ve talebelerin cevabzılar, teker teker millî varlığımızın randan 11 hazirana kadar düşman cep mııhtelif sınıfların sağlamllğına, ve istiklâlimizin bütün henin bu kesiminde 3600 esir vermiştır. lannı alâka ile dinlediklerini haber vermiştik. Yukarıki fotograf kendilırini, lüğüne tam ve mutlak güvenin birer Düşmandan 41 top. 12 tank ve 400 den Maaıif Vekili Hasan Âli Yücelle birlikte, oeza muhakemeleri usulü profesörü Baha Kantarıa yaptığı imtihanı takib buyururlarken gostermcktedir açık ifadesiydd. (Arkası sahife 3 sütun 2 de) Vakıa; dünyanın karmakarışık ve ne İdiğü de, ne olacağı da bel.rsiz günlerini yaşıyoruz. Fakat, Türk İstanbuidan yana, ne bizim en ufak bir endişemiz, ne de dünya milletlerinin bir şüphesi olamaz. 500 yıl evvel Turk milletinin olan bu şehir ebediyete kadar bizim olarak kalacaktır. istanbulu, fethinin 500 üncü yıldönümiinde ne halde bulacağız?. Şüphe yok, ki bu mevzu üzerinde en salâhiyetle konuşabilecek zat,. imarcl Vali ve Belediye Reisimizden başka kimse olamazdı. Bunca yorucu İşleri arasında bir kaç dakikasım bana ayırmak lutfunda bulanan saym doktor Lutfi Kırdar, söze şöyle başladı: « Beş yüzüncü fetih j'ildönümü vesilesi araya girmeseydi İstanbulun iman bahsine şu slrada yeniden Jönmek niyetinde değildim. Herkes tesllm eder ki, dünya harbinin serpintılerine uğrıyan memleketimizde bugün için geniş ölçüde İmar hircketHarkof muharebesinc dair ilk fotograflar: Alman moiörîü birliklerinin önculeri (Arkası sahife 3, sütun 5 tc) 52 tonluk bir Sovyet tankı önfindcn geçcrlerken Millı Şefimiz Fakültesi Hukuk imtihanlarında "Sıvastopolda vaziyet çok naziktir,, Harkof kesiminde tedafüî muharebeler İlerlemakte olan düşmanın piyade ve tank kuvvetlerine ağır zayial verdirildi Londra 13 (a.a.) Moskovadan ne$redilen Sovyet gece yarısı tebliği: 12 haziranda, cephenin Harkof kesiminde kuvvetlerimiz iîerlemekte olan düşmanuı piyade ve tank kuvvetlerile tedafüî çarpışmalarda bulunmuşlardır. (Arkan nhlfe 3, stitnn 3 te» İttifaktan sonra O ngiltere ile Sovyetler Cumhuriyeü arasında akdolunan jirmi yıl müddetli yeni askerî ittifak mahi)eti itibarile, geçen sene temmuzunda bu iki devlet arasuıda akdolunmuş olan ittifakın ayni ise de harbin umumî heyeti Üzerinde tesirleri gorulecek jeni bir azim ve karar hükmünü haiz olmaktan hâli kalnııvacağı da aşikârdır. Bu yeni İttifakta Ingıltere Rusjanın harbde olanca gücü ile sonuna kaiar devam etmesini mümkün kılan şartları temin eylemiş ve Rusya da bilmukabele AngloSaksonlardan istediklerini ve bilhassa ikinci cephe isteğini elde etmekle beraber bu harbin sulhuna aid şartlarda Demokrasi prensiplerine muvafakat ejlemiştir. Japonya için düşunülen tedbirlerin ne olduğunu bilmijoruz. Fakat Almanj aya karşı mevcud ve nıümkun olan koalisjon tamdır. Demokrasi cephesini kuvvetlendiren yeni ittifakın Mihver âlemindeki tepkisi de çok kuvvetli olacağına şüphe yoktur. ¥eni ittifak Demokrasiler hesabına sonuna kadar harb dusturile hulâsa olunabilir. Sonuna kadar harb diyoruz, zafere kadar harb demiyoruz. Çünkü harbde sonuna kadar devam etmek memleketlerin elindedir. Fakat neticede zaferin hangi tarafa mev ud ve mukarrer olduğunu ancak silâhların talihi ta\in eder. Demokrasi tarafı sonuna kadar harb düsturunu bir daha ilân edince Mihverin ayni azme, kendi hesabına ayni zafer maksadile daha büj iık bir kuvvet ve şiddetle sarıiacağı pek tabiidir. Şimdi her iki taraf sulhu ancak silâhlannm kuvvet ve muvaffakıj etinden bekliyeceklerdir. D J a p on orduları Büyük kayıblar vermekle beraber Çin topraklarında ilerlemelerine devam ediyorlar Harb malullerinin Laval Doriot terfihi icin Olen malullerin ailelerine. bir defaya mahsus ikrarniye tenıin etmek üzere Meclise kanun teklif edildi Avrupa hattında dün tecrübeler yapıldı Meriç ve Tunca üzerindeki köprülerin sağlam olduğu anlaşıldı seferlerin bu hafta baslaması muhtemeldir başlıyor mu; Son haftada Almanlar 212 bin tonluk 40 geıtıi Aleuliennes bölgesinde Ja pon Amerikan kuvveterî muharebeye girişliler Çungking 13 (a.a.) Cuma akşamı neşredılen Çın tebliği, Çm kuvvetlerinin salı geceyarısı Şuhbien'i tahlıye ettiklerıni bildirmektedir. Şehrin işgali için yapılan muharebe esnasında Japonlar, 18.000 ö!u ve yaralı vermişlerdir. Japonlar, şimdi Çekiang ve Kiangsi hududu üzerinde bulunan Yushan'a dogru ilerlemektedirler. Çın seyyar birlikleri Çekianş eyafetmde Japonlann geri hatlarına hücum etmekte ve düşmanı Minhua, Lansi, Hankiang ve Tungyang varoşlannda hırpalamaktadırlar. Kiangsi eyaletinde 3 Japon kolu, doğuya doğru ilerlemekte ve Çekiang hududuna takriben 160 kilo(Arkası sahife 3 sütun 4 te) batırdılar Bir Amerikan destroyeri de batırıldı Berlin 13 (a.a.) Hususi bir Alman tebhğınde kaydedıldığıne gore, Amerikan donanması tarafından kuvvetli bir hımaye altına alman kafılelerle mücadele eden denizaltılar 140 bin tonluk 27 gemi batırmışlardır. Bu arada bir de Amerikan destroyeri batınlmıştır. Son altı gün içinde Atlantikte, Karaıb de(Arkası sahife 3 sütnn 1 de) Ankara 13 (Telefonla) Harb malullerinin terfihleri için muhtelif kanun larla alınan tedbirler, malullerin sadece hayatta bulundukları zamana münhasırdır; vefatlarmda ailelerine bir defaya mahsus ikramiye verilebilmesini temin için Malatya meb'usu Nedim Zapçı, Konya meb'usu Osman Şevki Uludağ ve Gzianteb meb'usu Bekir Kaleli, Meclise bir kanun teklıfınde bulundular. Bu para şöyle temin edilecekür: Bir yıl içinde vefat eden malul subaylann ailelerine biner ve erattan her birinin dul ve yetim maaşma müstahak ailesi efradına yüzer lira ayrıldıktan sonra, tütün ikramiyelerinden artakalan miktar hayatta bulunan harb malullerine dağıtılacaktır. Afrikada Harmat dolaylarında Büyük bir tank muharebesi oluyor Fransız fasistlerinin şefi Doriot ve Fransız hükumetinin şefi Laval Bu hal dün böyle idi. Binaenaleyh yeni muahede bu bakımdan vazijette büyük bir değişikîik yapmış olmuyor. Fakat bu hal yeni muahede ile bugün daha ziyade boyledir. Demokrasi tarafı bu husustaki azmini taze karar ve tertiblerle yenileştirince bu yeni vaziyetin zaruri neticesi oiarak Mihver tarafı da zaten olanca gucile yapmakta olduğu harbi daha büjük fedakârhklarla ileri göturmeğe karar vermiş olacaktır. Dünya ölçüsündeki eşsiz mücadele şimdi olanca şiddetile mukadder akıbetine kadar siirüklenecek demektir: Bir tarafta İngiltere, Amerika ve Rusya, diğer tarafta Almanja. İtaha ve Japonya olmak üzere dünyanın altı bü> ük de\ leti karşılıklı iki ziimreye ajrılmıslardır. Bunlardan biri diğerini alt edinciye veya âcİ7 bıra'.ıncıja kadar çarpısıp gideceklerdir. Yeni muahedede Japon>adan hiç bahsolunmamış otması dikkate çok lâyık olan hâdiselerden biridir. Bunun sebebi simdi bir de Japonya ile musellâh ihti lâfa geçmeği asla muvafık bulmıjaıı Rusyanın Japomaya karsı ceplıe almaktan çekinmckteki ısrarı olacağı kuvvetle mııhtenıeidir Tuhafı suradadır ki şimdild halde Japonja dahi Rusya ile kendi arasmın açılmasını mmafık bul Doriot, silâhlı hücum Belgrad radyosuna kıt'aları teşkil ediyor göre? Ingiliz payitahtı Laval diyor ki: guya Kanadaya veya Kapa taşmıyormuş! «Doriot, iktidara geçmek Ankara 13 (Radyo Gazetesi) Sırb radyosu gayet garib bir haber vermiştir. Bu haberde İngiltere hükumet merkezinin Kanadada Ottawa şehrine veya Cenubî Afrikada Kap şehrine nakledilmesi mevzuu bahistir. Şayed İngilterenin hükumet merkezi Ottawa'ya nakledılecek olursa Kanada ile daha sıkı bir işbirliği temin edllmiş olacaktır. Radyonun verdiği haberde kaynak gösterilmiyor ve bu haber başka hiç bir taraftan teyid edılmemiştir. Haro durumunun bu günkü askerî ve siyasî safhasında bu' haberin çok mevsimsiz olduğu soylenebilir. Carib bir havadis Birhakiml a!an Mihver ordusu şimal istikametinde ilerliyor Kahire 13 (a.a.) Ortaşark tebliği: Elâdemln cenubundaki bdlgede dün (Arkası sahife 3 sütun 7 de) Edırne 13 (Hususi muhabirimizden)Devlet Demiryolları demir koprüler fen heyeti müdürü Abdürrahman Takının reisliği altında dun akşam geç vaiıt E» dırneye gelen heyetıınız dün Meric üzerindeki şimendifer koprülerinden, bugün de Tunca üzerındek: Maras koprüsünden trenler geçırmek suretile tecrübeleri yapılan hat ve köprüleri teftiş et» miş ve yüklu trenleri tedrıci bir surette hızlandırarak bunlara süratlı geçişler > aptırmışlardır. Umumî Müfettiş vekül Sabri Öneyle Vali Ferid Nomerın de hazır bulunduğu bu t«ftiş ve tecrübeler de muvaffakıyetle neticelenmiş olmasına ragmen hevet saat 18 e kadar kontrol ve denemelerine devam etmiş ve neticede bu kısım hat ve köprülerin saglamügını tasdık ederek geldıklen husust trenle İstanbula müteveccihen bu akşam Karaağacdan ayrılmışlardır. Öğren» rfiğime göre, Uzunköprü Edirne ara« sındaki üç istasyondan başka Mustafapaşa Edirne arasmdakl Ka.dıköy istasyonu da Demirjolu idaremizde kalmış ve bu istasyonun memuru vazifesi başı(Arkası sahife 3 sütun 6 da) istiyor, fakat iktidar hükumettedir, hükumet de benim!» YUNUS NADİ (Arkası sahife 3 sutun 4 te) Atlantik harbi facialarından: lorpülenen bir vaputda muthis intilâk.. Londra 13 (a.a.) Paristen allnan bir habere göre, Laval, millî Fransız partisi şefi Doriot'yu şiddetle tenkid e t . miştir. Fransız Başvekili Doriot'yu Fransanın işgal altında bulunmıyan kısmmda siyasî karışıklıklar hazırlamak ve partisine mensub olanları silâhlandlrmakla itham etmiştir. Doriot, silâhlandırdığı taraftarların, «hücum kıt'alan» ünvanım • vermiştir. Nakil vasıtaları ithalâtçı Laval hafta başmda Doriot ile şiddet. li bir münakaşaya giristiğini itiraf etbirliği kuruluyor miştir. Bu münakaşa Pariste olmuştur. Ankara 13 (Telefonla) Bir «motörlü Laval, şöyle demiştir: motorsüz nakil vasıtalan ve yedek mal« Doriot, iktidara geçmek İstiyor, zemesi ithalâtçılan birliği» kurmak için Fakat iktidar hükumetür. Hükumet de Ticaret Vekâletine salâhiyet verildi. benim!> Sermayelerine yarıdan fazlasile devLaval Almanlan memnun letin veya devlet teşekküllerinin iştirak edemezse ? ettiği sınaî müesseselerden münhasıran Ankara 13 (R.idyo Gazetesi) Lava kendi isihsalâtı için mııktazi iptıda madde ve işletme malzemesi ithal eden lin, Vişi hükumetinin vaziyetinin yeni. lerın, bu gıbi mevaddı getirebılmek için den nazıkleştiği şu sırada hem demokithalâtçı bırlıklerine girmeğe mecbur ol rasileri, hem de Mihveri memnun edip (Azkası sahife 3, sütun 3 te) raaciıklmıa kaiar Airüta harbinden resımier; I&c İtalyaA kaksinde müdaiaa hazırlıklan