10 Mayıs 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

umhuri laVI ! 000O C Q C Û Reffik Halid'in romanları YEZ1D1N KIZI SÜRGÜN İSTANBULUN B1R YÜZÜ ÇETE DELt İLK ADIM İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: İstanbul Nb. 246 Telefon: Başmııharrir: 22366. Tahrir heye<W 24298. İdare ve Matbaa kısmı 24299 24290 10 Mayıs 1942 Semih Lutfi Ki Inönü şehidliğinde bu Milli Sef gün yapılacak merasim Memleketin muhtelif yerlerinden gelecek heyetlerin huzurile aziz ölülerin hatıraları tebcil edilecek Dün Anharada Konservatuarı şereflendirdi Ankara 9 (a.a.) Reisi Cumhur Ismet Inönü yanlarında Hari ciye Vekili Şükrü Saracoğlu oldugu halde Konservaruvan teşrif bu yurarak filarmonik orkestrasının bu giinkii konserinde hazır bulunmuşlardır. Reisi Cumhurumuz Konservatuvarda Maarif Veklli Hasan Âli Yücel tarafından kar şılanmışiardır. Bugün fırınların ekmek çıkarmıyacakları hakkındaki rivayetleri Vali tekzib ediyor Dün ekmek alamıyan bazı iki günlük istihkakları vatandaşlara bugün birden verilecek Dün şehrin bazı semtlerinde sabah saat ondan itibaren bir kısım fırmlada ekmek bulunmadığl görülmüş, Vılâyet makamı ve Bolge İaşe müdurlüğu hemen bu fırınları teftişe tâbi tutmuşlardır. Alâkadar makamlardan aldlğımız malumata göre bundan üç gün evvel Toprak Mahsulleri Ofisi, hrmlara tam olarak un tevzi etmiş, fakat müteakıb bir emirle ertesi Künü halka ıstihkakının nısfı verilmiştir. Bu suretle fırınlarda yarım istihkakllk un kaldığından evvelki gün fırmlara gene günluk işleme mıktarlnın yarısı tevzi olunmuştur. Fakat bazı fırınların evvelce ellerinde kalsn unu sarfettıkleri veya sattıkları, dün kâfi miktarda ekmek çıkaramamalarile sabit olmuştur. Bu gibi fırınlar hakkında siddetli cezalar tatbik olunacaktır. Dün bu mühim mevzu üzerinde Veli ve Belediye reisi doktor Lutfi Klrdarla görüştük. Doktor Lutfi Kırdar, halka, bugün içln ekmek verilmiyeceğine dair şehirde dolaşan şayialann tamamen asılsız olduğunu söylemiştir. Ekmek vaziyeti bir gün yarım, bir gün tam olarak bır müddet daha devam edecektlr. Vali Lutfi Kırdar, bu muddetın kısa süreceğini, yakında ekmek vaziyetinin eskisi gibi düzeleceğini de İlâve etmiştir. Yalan şayialar Hava harbi İngilizler; Fransaya güvercin dolu kafesler indirmişler! Londra 9 (a.a.) Hava Nazırlığının tebliği: Dün gece bomba uçaklarımızdan mürekkeb kuvvetli bir teşkil çok mühim bir tayyare fabrikasile dığer bazı hedeflerin bulunduğu Warnemunde'ye şid detli hücum etmiştir. Uçaklanmız şiddetli bir müdafaa ile karşılaşmıştır. Bomba ve av uçaklanmız Holanda ve şimal Fransada düşman hava meydanlanna hücum etmişlerdir. Sahil servisine bağlı Hudson tipinde bir uçak Norveç sahili açıklarında büyük bir düşman iaşe gemisini bombalamış ve alevler içinde bırakmıştır. Bütün bu hareketlerde 19 bomba uçağı kaybedilmiştir. Dün kullanılarruyan karneler bugün kullanılabilecek 9 mavıs 942 tarihinde fırlnlara yapılan un tevziatı geciktiğinden fınnlar son ağız ekmeklerini geç çıkardıklan için bu yüzden bazı vatandaşlar 9 mayıs tarihli karnelerile ekmek alamamışlardlr. Bunun İçin bugünkü karnelerle beraber 9 mayıs tarihli karnelerini de vererek tam istihkaklarırı alacaklardır. Tuhaf bir nutuk! İngiliz Dahiliye Nazırı diyor ki: «Almaıt milletine hakkının verilmesini istiyorum!» Yeni bir denizaltımız İngiliz tezgâhlarında yapılan Oruç Reis denizaltı gemimiz dün Iskenderuna geldi? merasimle bayrak çekildi Antakya 9 (a.a.) İngiltere tezgâhlarında yapılan harb gemilerimizden iiçünciisu olan Oruç Reis denizaltısı bu sabah îskenderun limanına gelmiş ve merasimle gemiye bayrak çekilmiştir. Oruç Reis 690 ton hacmindedir ve modern teçhizata maliktir. İnönü şehidliğinde yapılan törenlerden bir Intıba înönü zaferinin yıldönümü münase lileri şehidlikte bırakacaklar ve törenbetile bugün (İnönU Şehidliğinde) bü den sonra alarak yollarına devam e<Jeyük bir tören yapılacaktır. Bu törene ceklerdir. Torene tayyare ıüolarımız da Ankara, İstanbul, Bursa, KUtahya, Bl lştlrak edecektir. İstanbul Üniversitesinl temsil etmek lecik, Eskişehir vilâyetlerile civar kaza üzere seçilen talebe heyeti, profesör Sadi usyanın bu yaz sırtında ta ve nahiyelerden heyetler gidecektlr. şıyacağı Alnıan yükunü haTorene saat 11 de başlanacaktır. Bu Irmağın başkanlığında dün akşam İnöfifletmek ve Bolşevik ordu saatte Inönünden geçen trenler davet nüne hareket etmiştir. tunu ezilip yenilmcktcn kurtarmak İçin Avrupada ikinci bir cephe açılması lâzun geldiği, aylardanberi çok soylendi. Stalin ve Litvinof gibi Sovyet devlet •damlan başta olmak üzere bir çok İngiliz ve Amerikalılar da bu fikri koruyan sozler soylediler. Şark cephesinin bu yaz da Alman hücumlarına karfi dayanabilmesi, Müttefikler hesabına o kadar özlenen bir şey sayılıyordu ki, icab ederse çok buyük tehlikclcri de Ankara 9 (Radyo gazetesi) Bir İki göze alarak ne olursa olsun illâ ikinci bir cephenin denenmesini istiyen güne kadar aşağıdaki koordinasyon heler bile oldu. Fakat Alman harb ma yeti kararlan resmî gazetede intişar ekinesi Avrupada sapasağlam durduğu decektir. müddetçe boyle bir ihrac teşebbüsiın1 Statüsü martın sonunda neşrediden müspet bir netice alınmast ihtimali len 10 milyon lıra sermayeli Dağıtma yok denecek kadar az olduğundan as Ofisinin kadrosu Vekiller Heyetinin taskerlik mütehassısları bu scııe Avrupa dikma iktiran etmiştir. Ofis pek yakınkarasında ikinci bir cephe açılamıya da faaliyete geçecektir. cağuu yazdılar. 2 Neşredilen bir kararname ile 10 Bununla beıaber, ikinci cephe açıl yaşırıa kadar sığır ve mandalarla 8 yamasına imkân yok diyerek hiç bir şey şma kadar dişi mandaların kesılmeleri yapmadan yerinde saymak da hem stra. menedilmiştı. Yenl bir karar bu katejik, hem de politik bakımdan son de rarname hukümlenni değiştirerek yalrece acemice bir hareket olurdu. Uçsuz nız 5 yaşına kadar sığır ve mandaların bucaksız steplerde toz bulutlarına sa alım, satım ve kesilmelelrini menetmişnlı tanklarut ateş yağdıracağı haziran tir. Bu suretle kasablarda kesimlik haysıcaklarını tevekkülle bekliyen Rus as vanların çoğalması temin olunacaktır. kerine mukadderatlarinı ka\ıdsız şart3 Subaşı teşkilâtına dair kararna612 teslim edeceklerini sannıak Anglome Vekiller Heyetinin tasdikından çıkSaksonları çoldeki bedevilerle bir tutmıştır. Yeni kararnameye göre her maktan farksızdı. muhtarlıkta bir subaşı ve çiftliklerle, Nitekim boyle olmadı. Bir miiddctmahallî ziraat bölgelemide subaşı yartenberi İngiliz hava tesekkülleri Almanya üzerine biiyiik çapta akınlar yapıyor dımcıları bulunacaktır. Amelî olarak en iyi yetişmiş çifçtçiler ve karada, toprak üzerinde açılamıjan seçüecek olan subaşıları cepheyi böylelikle havadan telâfi ede arasından ••• rek bir nevi (Ersatzcephe) kurmıya ça. mahsulu tarlada iken tahmin edecekler ve böylece memleketin istihsal sahalallşıyorlar. Alman kaynakları tarafmdan da itiraf edildiği gibi bombardıraanlar rındaki mahsul miktarı aşağı yukarı çiddetli oluyor. Nufusu fazla kalaba tam olarak anlaşılacaktır. Subaşılanna lık, endustri ve ekonomi bakımından ayda 5 ilâ 10 lira, yardımcılarına 3 ilâ Alman harb mekanizmasında hatın sa 4 lıra maktu ücret verilecektir. yıhr bir rol oynıyan şehirler sistemaBaşvekil laşe Müsteşarlığında tik bir şekilde hücuma uğrıyorlar. İnB ' Ankara 9 (Telefonla) Başvekil Dr. gilizlerin bildirdiğine göre, son olarak Vaşington 9 (a.a.) Bahriye Nezareti bombardıman edilen Baltık denizi kı Refık Saydam bugün öğleden evvel tebliği: yılarındaki Rostock şehrinde 8000 kişi İaşe müsteşarlığına giderek Ticaret VeCenub doğu Pasifik: ölmüştür. Rakam mülhiştir. Bir yerde kili Mumtaz Ökmen ve İaşe müstesarı 1 Kuvvetlerimizle Japon kuvvetle8000 insan ölürse, orada yaralananla Şukrü Sökmensüerle bırlikte meşgul ri arasında 3 mayıs pazartesi gününrın ve yersiz yurdsuz kalanlann sayısı, olmuştur. denberi Mercan denizinde Bismark tahavsalası epey geniş olanlara bile kım adalarl cenub çevresinde cereyan ürperme verebilir. 1939 harbinin, geetmekte olan deniz muharebesi el'an El konan yapağılar rideki masumlara çektirdiği ıstırab devam etmektedir. Ateş kesildiğine dabakımından öteki harbleri kat kat aş Ankaradan gelen bir habere göre hüir de şimdiye kadar hiç bir malumat tığını şu misal ne kadar açık gösteriyor. kumetçe el konmuş olan yapağılar devalmmamıştır. Fakat mesele bu değildir. Mesele, let fabrıkalarile hususî fabrikalarm seZannedildiğine göre Japon kayıblagarbda açıldığmı gördüğümüz bu (Er nelik ihtiyacları tespit edilmiş oldun şunlardır: satzcephe) nin asıl şark cephesine ne ğundan, bir hazirandan itibaren serbest Batanlar: Bir tayyare gemisi, bir adereceye kadar faydası olabileceğinde bırakılacaktır. (Arkası sahife 3 sütun 7 de) dir. Ne Alman şehirlerini bombalıyan İngilizler, ne de İngiliz sitelerini altüst eden Almanlar, son hedef olarak kadın, çocuk ve ihtiyarlan bomba yağmurile paramparça etmek istemiş olamazlar. Alman şehirleri üzerine yapılan İngiliz hücumlanndan maksad, Almanyanın harb istihsalâtım yıpratmak, şarktaki hava kuvvetlerinden bir kısmlnı garba çekerek orayı zayıflatmak ve maneviyat üzerinde bozguncu bir tesir uyandırmakür. Bu noktalara bazı kimselerin fazla bel bağladığını görüyoruz. İngiliz hava Mareşah Sör Harris Rostock bombardımanından sonra: Elimde 20,000 bombardıman tayyaresi olsaydı, Almanyayı bir günde teslim olmıya zorlardun. Demiş. Belki bir muvaffakiyetten doğan heyecanla söylendiğini sandığımız bu söz bizce biraz mubalâğah ve bira/: *** Amerikan donanmafiuulan bir lilp harekât esnasında (Arkası sahife 3 siitun 4 te) Almanlar Norwich'e taarruz etti İkinci cephe Berlin 9 (a.a.) Aman tebliği: Alman şehirleri üzerine İngiliz bomba tayyarelerinin akmlarına karşılık olmak üzere Alman bomba teşkilinin 9 mayıs gecesi kısmen alçaktan olmak üzere Norvvich şehrine taarruz etmişlerdir. Fransaya havadan atılan güvercin dolu kafesler Dağıtma Offisi Vekiller Heyeti? pek yakında faaliyete geçecek olan Ofisin kadrosunu tasdik etti Berne 9 (a.a.) Vişiden gelen haberlere göre İngiUı uçakları Frensa üzerıne paraşütlerle güvercln dolu kafesler atmıslardır. Bu güvercinlerin kanadlarma bağlanan kâğıdlarda Fran sızlardan Almanların kuvvetleri hakkında ve askerî mahiyette diğer malumat r k a edilmekte ve verilecek malumatm bu güvercinler vasıtasile gönderilmesi istenilmktedir. Japon kuvvetleri Birmanyanm en şimaldeki noktasına vardılar şark harbi İlkbahar taarruzu Alman Devlet Nazırı, «Barbar bolşevikliği yıkacağız» diyor Mercan denizindeki büyük muharebe Madagaskarda mukavemet devam ediyor Londra 9 (a.a.) Visi radyosunun bildirdiğine göre, bu sabah Madagaskar. dan gelen son habeler Fransız kıt'alannın İnçıliz kuvvetlerıne şiddetle mukavenıete devaos ettiklerini göstermek tedir. Ingfüiz zayîatı Müttefiklere göre, Japonlar bir çok kayıblar verdiktetı sonra harb saha Malta adasının yeni kumandanı sından kaçtılar Japonlar ise bu iddiaların hayal olduğunu bildiriyor Gort, bir hava muharebesi cereyan ederken tayyare ile adaya indi Edimbourg 9 (a a.) Cuma akşamı Edimbourg'da bir nutuk söyliyen Hariclye Nazırı M. Eden, Madagaskar adasın Sozleri Avam' Kamarasında münakada İngiliz kayıblannın takriben 500 e şalara yol açacağı bildirilen İngiltere baliğ olduğunu söylemiştir. Dahiliye Devlet Sekreteri Eden, Londradan ilk tahmin olan Herbert Morrison 1000 kişilik kaybın ilâve olarak alman Londra 9 (a.a.) Ofi: Dahiliye devhaberlerin sayesinde değiştirilebıldığini et sekıeteri Morrison'un salı günü anlatan bir haber aldığmı söylemiştir. Blackpool'da verdiği nutuk hakkında, pek yakında, Avam Kamarasında bir müzakere yapılacaktır. M. Morrison ezümle şöyle demiştir: < Alman milletinin hakkmın verilmesini istiyorum. Bu milletin geçen Büyük Harbden sonra çekmek zorunda kaldığı manasız intikamcı fikre muarızım.» Hindisfanda Şitfdgong Ruslar, Almanların Kılimanı şiddetle rımda zehirli gaz kulbombalandı landıklarını bildiriyorlar Tokyo 9 (a.a.) Bu sabah Birmanya Berlin 9 (a.a.) Alman ordulan cephesinden Domei ajansına bildirildiği Başkumandanhğuıuı tebliği: Doğu eephesinde düşmanln tankların ne göre, şimale doğru ilerliyen Japon kuvvetlerine bağlı 7 birlik dün hiç bir desteğüe yaptıgı yeni mevziî taarruzlar mukavemetle karşılasmaksızın şimalî akim kalmıştır. Düşman yüksek kayıb» Birmanyanm en mühim şehri olan lar vermiştir. Laponyada ve Murmansk eephesinde Myirkyina'yı işgal etmişlerdir. düşmanın daha hafif taarruzları püskürBirmanya demiryolunun son tülmüştür. istasyonu da diiştii H a r k o f kesimindeki m u h a r e b e l e r Tokyo 9 (a.a.) Bhaımo'nun şimalînBerlin 9 (a.a.) Harkof kesiminde de ilerliyen Japon kuvvetleri Birmanya cereyan eden hareketlerden bahseden, demiryolu hattının son istasyonuna var Deutsche Allgemeine Zeitung'un husumışlardır. Bhamo'nun 110 kilometre şi sî muhabiri şöyle demektedir: malinde bulunan bu mahal kolayca iş«Harkof muharebesi, düşmanm çetin gal edilmiştir. mukavemeti yüzünden, bize bir çok Sosyalist Davidson, bu nutkun h ü Mandalay civarında Japon fedakârlıklara mal olmuştur. Fakat kumetin siyasetini temsil edip etmedikuvvetleri çevrildi mi ? Stalin için bu muharebe binlerce insağini ve bu kabil demeclerin müttefikleri Çungking 9 (a.a.) Birmanyada ha nın kaybile neticelenmiş ve bir hayal (Arkası sahife 3 siitun 4 fe) (Arkası sahife 3 siitun 3 te) (Arkası sahife 3 siitun 2 de) SpOh Rumen taktmı dün Calatasarayu da yendi Malta Valisi Gort Malta 9 (a.a.) Yeni vali Gort, hava alanına indikten hemen bıraz sonra yemin etmiştir. Adanm sabah gazetelerinde bildirilen tayin, derin bir memnuniyet uyandırmıştır. Bu yüksek şahsiyetin bulunuşu İngüterenin bu adalara verdiği ehemmiyeti ve halkına karşı hürmetini gosterir. Gort, bir hava taarruzu esnasında gelmiştir. Çetin bir ceviz Stokholm 9 (a.a.) Berliner Börzen Zeıtung gazetesinin askeri yazarı General Quade diyor ki: € Malta, kınlması çetin bir cevizdir. Onu bombalarla parçalıyarak elde etmenin mümkün olabileceğini zannetmiyorum. Onu yalmz yiyecek bakımından değil, cepane bakımından da ac bı rakmak gerektir.> Rumen. takunının Galatasarajla dün yaptıgı maçtan heyecanlı bir sahne (Yazuı 3 fincu sahifernizdedir.)