8 Mayıs 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

C\ . î . . ii ] 8 Mayıs 1942 Asherı vaziyet ÜNÜN Bütunokuilarda imtihan hazırlıkları İlk mektebîerde imtıhanlara 1 ha2İranda başlanacaktır MEVZUU IHEM NALINA MIHINAİ Madagaskag ıtıiidafaâsı Tesîim olan Diego Suarez üssü garnizonımdan ibaretse; adadaki Fransız kıt'aları İngilizleri epeyce uğraştırabilirler İngilizler, Mada kinden ustün bir do(Baştarafı 1 inci sahlfede» olduklan ve iki tarafın bir protokol gaskar adasına asnanma gönderemeşîmaline taarruza değil, ayni zamanda hazirlamakla meşgul bulunduklan bilker çıkardılar. Adadikleri için mecbuMadagaskan işgale teşvik eden asıl se diriliyordu. Bu satırların yazıldığı saate nın şimal burnunren ikincl şıkkı terbeb işte bu olsa gerektir. Çünkü evvel kadar yeni tafsilât alınnuş değildir. Edaki Diego Suarez cih etmişler ve Mace fle izah etmiştim ki Japonların Bir ğer mevzuu bahs teslim olma keyfiycti üssüne yerleştikten dagaskan, Jappnlarmanya işini bitirmeden ve Hindistanla yaînız bu garnizona raci ise, Diego • sonra, 585,300 kilometre kare tutan ve gibi Madagaskar için de Laval'le an I d a n e v v e l i ş g a ] e k a r a r v e r m isierdir. Suarez üssü Madagaskann şimal ucunesaslı surette uğraşmağa başlamadan 551,000 kilometre karelik Fransadan da laçmalan kâfi idi. Vişi anlaşmak iste1 ^ ^ ^ Madagaskara asker çıkarSeylân adasına, oradan da tâ Madagas dan ibaret bulunduğu için buıasuıın İlk, orta tedrisat müesseselerinde im ha büyük olan bu adayı tamamile işgal mese dahi, Japonlar da, ingilizler gibl malan, kendileri için, sevkülceyşî bir işgali Madagaskann zaptı demek değil Madagaskann yaparsk Madagaskan zorla işgale kalkıkara kadar at'amak istemelcri varid detilıan hazırUklarına devam olunmakta etmek istiyeceklerdir. emniyet tedbiridir. Bu tedbir gerçekğildir. Böyle olunca, yani yakın bir teh dir. dır. İlk okullarda imtihanlara 1 haziran nüfusu ona mülhak olan Reunion (Re çabilirlerdi. leştiği takdirde ki adadaki mahdud Madagaskann idare merkezi olan da başlanacaktır. Bu yıl resmî ilk okul ünyon) ve Comores (Komor) adalarile like mevcud olmayuıca, Ingilizlcrin Japonyanm, Madagaskan şu veya bu Fransız kuvvetlerinin buna, uzun müdHindistanın kapısı olan Birmanyayı bi Tananarive şehri adanın takriben orta ların son sınıflarmda 9000, ecnebi ve beraber, 1936 sayımında 3,798,000 kişi suretle ele geçirmesini önliyebilmek sında olup şark sahilinde Tamatave li ekalliyet okullarında ise 3000 talebe bu idi. Adada, harbden evvel bulunan için, Müttefiklerin başviiracakları iki det, mâni olm'ası beklenemez Japonle lâyıldle müdafaaya kâfi ktıvvet buların, Madagaskan zaptedip Afrikanm lamadıklan bir sırada Madagaskan lü manına bir demiryolile tfağlıdır. Ayni lunmaktadır. ilk okuliarın imtihan ko Fransız askerleri, 183 subayla 5327 er tedbir vardı: doğtı kıyılarından geçen veya Hind zamanda Tananarive'den adanın şimal misyonları kaza ır.aarif memurlan ta den ibaretti. Fransızlar, bu sömürgenin zumsuz yere işgale kalkışmalanna akıl 1 Hind Okyanusuna, Japon doOkyanusundan Ümidburnuna gelen erdirmek güç olurdu. Bununla beraber batısile cenub ve cenub batısına yollar rafından tespit edilmektedir. İcabmda Malgaş denilen müslüman yerlilerinden nanmasından üstün deniz kuvvetleri deniz yollannı tehdid etmeleri tehlikesi gitmektedir. Madagaskara tamamile hâ komisyona ayni okuldaki öğretmenler de asker alırlarsa da, bugün adayı, İn göndermek, zannedilmemeli ki Japonya Seylânla önlenmiş olacaktır. Madagaskan alarak Müttcfikleri Hind kim olraak için merkezile bütün önem den de mümeyyiz seçilecektir. Ecnebi ve gilizlere karşı müdafaa edebilecek kuv2 Madagaskan Japonlardan önce li yerlerini ele geçirmek lâzımdır. İn ekalliyet ilk okulları dd kendi araların vette bir orduya sahib olmalan gerektir. İngiltere, Madagaskan işgal etmekle Okyanusundan dar*tamamile çıkarmak işgal etmek. gilizlerin henüz Diego bölgesine çıkar da İnitihan komisyonu seçerek Maarif Geçen Büyük Haıbde, Madagaskar, istemez. Bugün birinci şıkkı yapabilecek kud batı Hind Okyanusu emniyetini, Afrika mıyarak taşıt gemilerinde bulundurduFransaya, harbin devamı müddetince, rette değildirler. İngiliz Amirallığı ana kıyısını takib eden deniz yollannın emFilhakika Japonya, buna muvaffak ğu 20 bin kadar asker olduğu haber müdürlüğüne bildireceklerdir. 48,350 asker vermişü. Bunlann 41,350 vatan ve Akdeniz filolarından ayırabile niyetini, Afrika doğusunun emniyetini olduğu gün İngilterenin Kap (Ümid) veriliyor. Madagaskardaki bütün FranOrta okul ve lise müdürleri imtihana burrıu yolile İngiliz doğu Afrikasına, sız kuvvetleri bin kadarnus. O halde girecek son sınıf talebelerinin mikta kişisi cepheye, 4150 kişisi de fabrikalara ceği gemüerle Japon donanmasma temin etmiş o'acaktır. Ayni zamanda, Kızıldenize, Süveyşc, Basraya, Hindis teslim olan kuvvetler yalnız Diego rım tespit ederek pazartesi gününe ka gönderilmişti. Malgaşlar. o harbde, 5000 meydan okuyabilecek kadar kuvvetli şimalî ve cenubi Amerikadan Atlas Okölü ve yaralı vermişlerdir. bir filo teşkil edip Hind Okyanusuna yonusu Ümidburnu yolile Ortaşarka tana ve Avustralyaya giden büiiin mu Suarez garnizonundan ibaretse İngiliz dar Maarif müdürlüğüne gönderecekgtinderemez. Amerikan donanması ise, ve Basra körfezine yapılan malzeme ve İngilizlerin, Madagaskan, Japonlarvasala hatlan tamamile kesilecek dere ler tekmil Madagaskan zapt için epey lerdir. İmtihan komisyonlan ve imticede tehlikeye girer. Onun için İngil uğraşacaklar demektir. Bundan içtinab hanların yapılacağı okullar salı günü dan önce davranarak işgal etmeğe kal henüz Japon donanmasile çarpışmeğı asker nakliyatı için, Madagaskar ada4renin, askeri kuvvctlere en ziyade ctmek istedikleri takdirde yalnız Di kat'î olarak tayin edilecektir. Ortaokul luşmaları adanm sevkülceyşî öneminin göze aldıracak vaziyette olmadığı için sının düşman eline geçmemesi, İngiltere Pearl Harbour limanmdan aynlmamak ve müttefikleri bakımından hayatî e»uhtac olduğu bir günde, bizim Ana ego Suarez bölgesini zaptederek bu lar için 120, liseler için 7080 imtihan büyük olmasmdan ileri gelmektedir. hemmiyeti haizdir. İşte İngiltere, şimdi, Madagaskar, Afrikanın cenub doğu ta ve kuvvetlenmeğe çalışmaktadır. doluya yakın bir büyüklükteki Mada rada müdafaada kalmalan iktıza eder. komisyonu teşekkül edecektir. Ecnebi Müttefikler, birinci şıkkı yapamadık bunlan temine çalışıyor. gaskan işgale kalkışması biraz da bu Fakat bu takdirde Madagaskar da git ve ekalliyet mekteblerinin lise bitirme sundadır; bu kıt'adan cMozambik yahud tehükeyi önlemek istemesinden ileri tikçe artacak olan Fransız ve yerli kuv ve olguniuk imtihanlan da resmî okul Moçambik kanalı. denüen bir boğazla lan ve Hind Okyanusuna JaponlannABİDİN DAVER ayrılmıştır. Adanın karşısında, Portekigelmiş olabilir. Herhalde anlaşılan, vetler İngilizlere rahat venniyerek bel larda yapılacaktır. zin Mozambik sömürgesi vardır. Bu söZeytinyağ satışları Tıbbiyelilerin veda balosu korkuln rüya görmedense nyanık kal ki de bir gün onlar için tehlikeli olacakmürge ile Madagaskar arasmdaki mesamak istemiştir. Bu suretle İngilterenin lardır. 29/4/1942 tarihli vilayet tebüğine Tıb Fakültesl son sınıf talebeleri bu fe, boğazın en dar yerinde 400 kilomet ektir: Yerli Mallar Pazarınm Madagaskan işşcale kalkışmasmın seakşam Taksim Belediye kazinosu saloBu mescle biraz da Vîşi hükumetinin reden ibarettir. Mozambikin şimalinde bcbleri lavazzuh etmiş demektir. 29,41942 tarihinde satışlan serbest nunda saat 22 den itibaren bir veda tevziat fişleri Madagaskara karşı tutacağı meslek ve Tanganyika, batısında Rodezya, ccnu bırakılan zeytinyağların miktarı ne o balosu vereceklerdir. Bu baloya ÜniverMadagaskarda cereyan eden ve et siyasctin şekil ve tarzına bağlıdır. BirSümer Bank Yerli Mallar Pazarlan bunda eenubî Afrika İttihadı dominyo lursa olsun toptan satışlannda muhak site tedris heyeti mensublan, Tıb Fa inekte olan askeri harekâta gelince lesik Amerika, Vişinin Madagaskarda nın yapacagı pamuklu, pazen, patis, pa nu vardır. Böylece, Madagaskan üs ola kak surette saücı tarafından fatura veril kültesi profesörleri davet edümişlerdir. bunlan şöylece hulâsa edebiliriz: muharebeyi tercih etmesi halinde bunu Uska, Amerikan bezl, basma tevziat fiş rak kullanmak suretile bütün bu İngiİngiliz Amiralının ültimatomu Fran bir harb vesilesi telâkki edeceğini açık leri yann ve pazar günü evlere dağıtı liz topraklanna hücum etmek mümkün mesi ve bir suretinin Ticaret ve Sanayi ölüm Odasına tevdii mecburidir. Toptancı saBiz deniz üssü komutanı tarafından red ça bildirdiği için Madagaskar valisine lacaktır. Bu fişleri evvelce nüfus kâ&ıd dür. tışlan haricinde 5 tenekeden fazla satışHareml Şerif müdürlüğünden mütedoltmduktan sonra beşi harb ve ikisi yalnız Mareşal Feten'le Darlan birer larile Yerli Mallar Pazarlanndan hiç bir Fakat Madagaskann ehemmiyeti da ların toptan seyıhp ayni formaliteye kaid ve Büyük Millet Meclisi Matbaa taşıt gemisinden mürekkeb bir İngiliz tebliğ yollıyarak Vişi hükumeti Mada şey almamış olanlar alacaktır. Verilecek tâbi bulunduğu tebliğ olunur. müdürii sabıkı, Salâhaddin Refik Sırma. filosu 5 mayıs sabahı adanın şimaünde gaskara henüz resmen bir emir verme miktar şahıs başına her hangi bir cins ha ziyade, Hind Okyanusu hakimiyeti ve sevkülceyşî bakımındandır. Japon Inönü şehidliğine bir talebe lının eniştesi, İsmail Hilmi Afşar ve Ali ki küçük yanmadanın ucunda Courier miştir. Hatta Vişi hükumet reisi Laval.in ten yalnız beş metredir. lar, bu adayı işgal etseydiler, şu deniz Memduh Ongerin kayınpederleri ve Telimanına girerek buraya asker ve bir Birleşik Amerika ile bir muharebeye heyeti de gidiyor yollarına hâkim olabilirlerdi: kirdağ Likör fabrikası müdürü Hikmet haîif tank teşekkülü çıkarmış, ayni za kendisinin vesile vermiyeceğini söyleMağazalara manifatura 1 Ümidburnu Kızıldeniz Süİnönü zaferinin yıldönümü münase Barlan ile Fikret Atlının dayılan, miş olması da gösterir ki Vişi Mada mr.nda paraşütçüler de indinniştir. Butevziatı başlıyor veyş Akdeniz yolu, bctile önümüzdeki pazar günü Inönü MAZHAR KASKAN rada pck az veya hiç derecesinde bir gaskardan dolayı bilhassa Amerika ile 2 Ümidburnu Bombay ve Basra şehidliğinde Üniversiteyi temsil edecek tedavide bulunduğu Amerikan hastaneharbe gîrmek niyetinde değildir. O hal1 marttanberl tevziaü yapılmıyan yaFransız kuvvcti olduğu için ilk çarpıştalebe heyeti seçilmiştir. Heyet bir pro sinde dün sabah rahmeti rahmana kama hafif ve lusa sürerek karaya çıkan de Madagaskardaki mukavemet ve mu bancı malı manifaturalann tevzii için körfezi yolu, 3 Ümidburnu Seylân adası yolu, feförün idaresinde cumartesi günü vuşmuştur. Cenazesl Beyazıd camil şe Tıbbiyenin 333 (917) mezunharebeler mahallî kumandanlann as emir gelmiştir. Tevziat şimdilik yalnız îngiliz cenu'4 Afrika kuvveti, bahis 4 Afrika Avustralya Yeni Ze Bozüyüğe hareket edecektir. • rifinde cuma namazını müteakıb kaldımcvzuu yarımacîayı Madagaskara bağlı kerî vazifeleri icabı telâkki olunarak İstanbul Vilâyetine yapılacaktır. Bu larının 25 yıl jübileleri nasıl kj Suriyedeki muharebeler Vışiyi manifatura tevziatından manifatura lânda yolu. rılarak Edirnekapı şehidliğindeki mak yan bcrzaha kadar, 30 Km. kadar ilerKonferanslar Kısaca, Hind Okyanusunu ortasından Tıb Fakültesinden 333 te rnezun olan beri mahsusuna defnedilocektir. liyobilmiştir. Burada hava bilhassa İngiltere ile harbe sevketmediyse ağle perakendeclleri, Ithal malzemesi kulKabataş Lisesi Mezunları Birliğinden: Rica: Merasime çelenk gönderilme doktorlar meslekî hayatlarının bir çeygündüz pek fazla sıcaktır. Çünkü Ma bi ihtimal Madagaskar da Fransayı lanan hazır elbise ve gömlekçilerle şimal cenub istikametinde bir çizgl ile 10 mayıs 942 pazar günü saat 15,30 doğu ve batı parçalarma ayırırsanız rek asn doldurması münasebetile 14 harbe sürüklemiyecektir. terziler Istlfade edecektir. Bunlardan mesi rica olunur. dagaskarın şimal ucu isliva haltmdan Madagaskar adası, bu Okyanusun batı da Şişli Halkevinde Samih Nafiz mayıs perşembe akşamı Parkotelde biramrk 12 dcrece kadar cenubda bulun* * * c H. E. ERKİLET müesseselerinl 942 yılmdan evvel kur kısmına hâkim olabilecek bir durum ve tarafından «Türk tşrilünde. J likte bir yemek yiyecekler ve yıldömuş olanlann müracaatleri bugünden maktadır. miyen kale» lsimli konferansl mütea Jean Bonkowskinin kısa bir hastalıktan nümlerini kutlıyacaklardlr. Bütün arönemdedir. itibaren ayın 15 lne kadar kabul edileFransız DiegoSuarez üssü komutasonra vefat ettigi kemall teessürle bil kadaşların gelmeleri ve gelemiyecek kıb bir konser verüecektir. Japonlar, Bengale körfezirideki RanEğitmen kursları cektir. dirilir. Cenaze merasimi bugün 8 ma olanlann da 24306 telefon No. suyla Dr. nıııın emrinde bidayette yalnız, bir müsŞişli Halkevinden: ^^ '*"'* gun'un batısından Avustralyanın şimaYedlnci devre eğitmen kurslannda 1 temleke taburile 200 kadar silâhlı Fran10/5'1942 pazar günü saat Konservatuvarın büyük koro lindeki Yeni Gineye kadar, bütün Bir mizde Y. Müh. Şevket Kuran21 de Evl yıs cuma günü saat 11 de Feriköy Lâtin Fahri Can'a haber vermeleri rica edilsız dcnizcisinden mürekkeb bir küçük hazirandan itibaren çalışmağa başlanatarafın îan mezarlığında icra olunacaktır. Son teşyi mektedir. manyayı, Malezyayı, Holanda Hindista(Inçaatta hnlkın ve belediyenin vazife vazifesinde bulunmak lstiyenlerin medeniz kıt'ası varmış. Bunların bir kısmı caktır. Kurslara Ankaradan 50, Kırşeve orkestra konseri nı adalarını ele geçirmiş olduklan için, leri) mevzulu bir konferans verilecek. zarlıkta bulunmalan ve işbu ilânı dabittabi herzahı müdrfaaya koşmuşlar ve hlrden 30, Çankından 20, Konyadan 40. Niğdeden 35, Sıvastan 40, Tokaddan 35 Konservatuvar koro ve orkestrası şimdi batı Pasifikten Hind Okyanusuna gösterit şubemiz de (Erkek güzeli) ko vetiye makamında telâkki etmeleri rica «Mal benim, kim ne karışır?» İngiliz ileri hareketini mümkün mertesenenin en mühim ve en büyük konse giden bütün boğazlara ve deniz yollarıolunur. be güçleştirmişîerdir. İngiliz müfre eğitmen namzedl alınacaktır. derken... rini 12 mayıs salı günü akşaml saat 21 na hâkimdirler. Bu durum, onlan Hind medisini temsil edecektir. Bu yü diğer vilâyetlerden yenlden eDavetiyeler bürodan dağrtılmaktadır. zesi berzahı sökerek Diego üssünü kaD. Dandoria, Cenaze levanmatı de Taksim Belediye gazinosunda veri Okyanusu doğusunun yarısile şimal doKuruçeşmede, Çınar sokağında, 38 sa. ra cihetinden yani geriden zapta çalış gitmen namzedi alınmıyacak, yalnız iş yor. Muhiddin Sadak idaresindeki koro ğusuna ve kısmen de şimaline hâkim yılı evde oturan Alinin kıza 24 yaşmda 'Bugün matinelerden itibaren1 mı?sa da buna tamamile muvaffak o başmda bulunan eğitmenlerden bir kıs ve orkestra konserinde solist olarak Se kılmıştır. Mahbube, bir müddettenberi birlikte yalunamanıış yalnız kasaba alınmıştır. Ingi mı tamamlayıcı kurslara gönderile miha Berksoy ve Âli Sezin bulunmakşadığı Murtaza İle geçimsizlik yüzünden Andaman adalarını ellerinde bulunKzler Antsiranc mevkiini de zaptctmiş cektir. tadır. Programın esasını garb musiki duran Japonlar, . Birmanyadan batıya kavgaya tutuşmuştur. Bu hiddetle, dün lerd'T. DiegoSuarez deniz üssü karaya evin bütün eşyasını yan taraftakl arsaKasa kıran çırak 3 seneye edebiyatının 18 inci ve 19 uncu asırlara doğru Kalkütta istikametinde ilerledikve denize karşı tahkim edilmiş ve gaaid mühim parçalar teşkil etmektedir. çe onların Bengale körfezindeki hakiya çıkanp yığarak üzerine gaz dökmüş Görülmemiş iki büyük ve güzel film birden: mahkum oldu Bba 810 kadar yerli ağır top bataryave tutuşturmuştur. Konser şehrimizin san'at mehafilinde miyetleri de batıya doğru yayılmaktasile (yani 3040 kadar topla) müdafaa Galatada, Necatibey caddesinde tü çok derin alâka uyandırmıştlr. Biletler dır. Günün birinde Seylân adasını da Etraftan görenler koşup geftntş, yanan edilmiş küçük bir müstahkem mevki tüncü Selimin dükkânmda çırak İlyas, Konservatuvardan tedarik olunabilir. işgale muvaffak olabilirlerse, Hind Okeşya üzerine kovalarla, tenekelerle su olduğu için buna yalnız donanma ile ustası yokken dükkândaki kasayı kırmış, yanusunun şimaline yani Bengale kördökmüşlerse de, ancak bir bohça kurDavet denizden hücumun zayiatı mııcib olabi 380 lira aşırmıştır. Fakat çok geçmeden fezine tamamile hâkim olacaklarından tanlabilmiştir. lecegi düşiinülerek İn^ilizîerce mcvkiin yakalanmıştır. İstanbul seklzinci asliye îstanbulda bulunan 318 11 Harblye o zaman Seylândan Madagaskara da at<Siz de neci oluyorsunuz? Mal benlm Andrakaka berzahı üzerinden yani ka ceza mahkemesl, dün İlyasm 3 sene agır neş'etli arkadaşlann 40 mcı yıldönümü lıyabllirlerdi. Hatta, karşılarında kendi Küçük buzlar Kraliçesi fSONİA Dehşet ve heyecan filmi değil mi? tstersem yakanm> diye baradan ve arkadan düşürülmesi tercih hapsine karar vermlstlr. HENNİE) nin rakibl nü kutlamak maksadile bir kır ziyafeti deniz kuvvetlerinden üstün bir donanğınp çağıran kadm, karakola götürülBaş rolde: olunmuştur. tertib edilmiştir. Ziyafet yerine getir ma bulunmadığına emin olunca, Cavamüş ve aklından zoru olduğu şüphesinl 1 RE N E DARE Fransızların da, Dîego Iimanmda bir mek üzere önümüzdeki 10 mayıs pazar daki üslerden Madagaskara da uzanauyandırdığından muayene ettirilmiştlr. PETER LORRE îki hafif kruvazörle bir iki muhrib ve bilirlerdi. Bunun için de, Hind Okyatarafından zengin ve parlak film günü saat 10 da Beşiktaş Yıldız caddesi Adlî hekim Enver Karan, Mahbubenin îki denizaltısından mürekkeb bir fiSeans saatleri: başmda vasıtalar hazır bulunacaktır. tş nusunun ortalarmda bulunan İngiltereSeans saatleri: Adlî Tıb müessesesinde müşahedeye alolan varmış. Hatta bu filo İngiliz Bütün genc kızlann görmesı tirak edebilen arkadaşlann teşrif bu. ye aid Şago, Maldiv, Seyşel adalannı 1.30 3.50 6,30 9. lmmasma lüzum göstermiştir. Mahbube, 2.30 5 7,30 10 deniz kuvvetlerine hüçum ederek içi ele geçirmeleri, Hindiçmî için olduğu lâzım gelen yurmalan rica olunmaktadır. şimdi müşahede altmdadır. eenubî Afrika askerlerile dolu iki taşıt gemisini bahrmışlarmış. Kezalik İngi'izA partımanln kapısını, içimde derin kadar. Hakikati bilmiyecek. Bana geler de Diegoda bulunan Rongenwille yar = Küçük hikâye bir hüzün ve garib bir endişe ile lince, kendimi yorgun hissediyorum. dımcı kruvazörile bir Fransız denizaltıaçtım, içeri girdim. Ne tuhaf! Sanki bu Uyumak, olanlan unutmak, ebed! bir sını uçak hombalarile tahrib etmiş veya ev derhal avdet edilmek üzere biraz evİstirahate çekilmek istiyorum. Öyle yorbatırmış olduklannı bildiriyorlar. Bu vel terkedilmişti. O büyük felâketin, gunum, öyle bir boşluk, öyle garib bir Dçaklann İngi'iz deniz filosuna refakat ölümün buradan geçtiğini gösteren en filminde bu hafta da hal içindeyim ki... Geceye, uzun, ebedl eden bir uçak taşıt gemisinden uçmaları Peride Celâl küçük bir işaret yoktu. Her yer terşifakâr karanlığa kaçmak ve orada her tabiidir. tibli, toplanmış; yalnız vazolardaki çiBir gece, her zamanki gibi kocasım lemek isu;r gibi bir hareket yapıyordu. nim için iyi bir dostsun; seni sevmi şeyi unutmak!.. M. Çörçilîn dünkü izahatında, Diegoçekler kurumuş, perdeler yarı örtülü. öpmüş, ona ertesi gün gideceği yerler Fakat sonra birdenbire olduğu yerde yorum. Belki son zamanlarda sevmeğe Evet, bu gece öleceğim dostum. Eamuvaffakıyet kazanmakta devam Suarez kesimindeki Fransız deniz ve Bu hafif karanlık, sakin, hüzünlü yer den, hatta yaptırmak istediği bir elbi kaldı. GÖzlerinde ateşler uçuşuyordu. çalıştım; fakat imkânsızdı. Beni anlı kat bunun sebebini kimse bilmiyecek kara kuvvetleri kumandanlarınin teslim M ediyor. de İnce zevkli parmaklann gezindiğini seden bahsetmiş ve geceyarlsı birden Boğuk bir sesle şöyle dediğini duydum: yor musun bilmem. Obürüne, kooarr.a senden başka. Bu gece de her zamanki gösteren lzler vardı. Nihadın sözlerini bire ıstırab içinde çırpınarak kocasım Nasll, onu öldürdünüz, şimdi de gelince, onu hâlâ seviyor muyum? Şim gibl geçecek; fakat yann her şey de^^ Bütün dünyanın hayran kaldığı san'atkâr ^ ^ hatırlıyarak yürüdüm. Nihad: uyandırmıştı. Yanında boş bir zehir şi geride bıraktığl hatıralara koşuyor, ona di bunu da bilmiyonım, Yalnız, sana ğişecek. Ben burada olmıyacağım. Bu Yatak odaslnda, küçük ceviz ma şesi vardı. Hastaneye kaldlrmışlardı. Fa aid olan bütün bu mukaddes şeylere evvelce de bahsettiğim gibi, bende o mektubu aldığm zaman onu küçük küsanuı çekmesindeki kâğıdları aür, ge kat yolda ölmüştü. dokunmıya cesaret ediyorsunuz ha! yorgunluk var, o müthiş yorgunluk, çük parçalar halinde yrrt, rüzgâra salirsiiı, demişti; yalnız onlan... Bana bu Geriye doğru döndüm. Hayretle ona bezginlik... Biliyorsun, bu yorgunluk, o vur ve her şeyi unut. Hayat bu. Onu Zehrl içtikten sonra kendini derha) iyiliği yap. Daha bir müddet benim ora kaybetmiş ve hiç bir şey söylememişti. baktım. Ayni boğuk sesle, keiimeleri müthiş şüphe ilk kafama girdiği zaman olduğu gibi kabul etmek lâzım. Eğer ya avdet etmeme imkân yok. başlamıştı.» Ama o zaman inanmıyor bende bu kuvet yoksa kabahat kimin? Kimse onu ölüme sürükliyen sebebi bil ağır ağır söyliyerek: Yatak odasına girdim. Geniş, büyük miyordu. Günlerdenberi burada bekliyordum. dum; daha doğrusu inanamlyordum. Şikâyete hakkım yok, biliyorum. Alkaryolanın ipek örtüsü örtülmüştü. BuNihad: «Dünyanın en mes'ud kan ko dedi; bu gün kapınm açık olduğunu Çünkü kocamı seviyordum; aşkımıSa, laha ısmarladık dostum. Bana gösterdlrada da perdeler yan kapahydı. Eşikte casıydık, diyordu; bir gün birbirimizi görünce... Fakat sizinle karşılaşacağıml vaidlerimize, sözlerimize, hepsine ina ğin şefkat ve alâkaya, lyiliklerine tebir müddet durdum. Nihadın ricasını İncitmedik.> ümid etmemiştim. Sizin buraya gelmiye nıyordum. Öbürü İse benlm için ne sev şekkürler. Mes'ud olmanı, bunun için kabul ettiğime pişman olmuştum. Kalcesaret edeceğinizi!.. gili, ne yakın bir mahluktu biliyorsun. de beni çabuk unutmanl temenni edePekl niçin bunu yapmıştı? bimi sanki bir el sıkıyordu. Göğsümün Sineması ve Elimle bir İşaret yaparak: Neyse, bütün o İnandığım şeyleri ben rim.» Kendi kendime sorduğum bu sualin daraldığını hissediyordum. Nİhadm ka Fakat! diye kekeledim. den aldılar. Halbukl onlar benim kuvSatırlar gözlerlmln altmda bulanryor, nsını tanımıyordum. Fakat hayalimde cevabını verecek birini arar gibi etra Evet, onu siz öldürdünüz, diye tek vetimdi, Ben odaya girdiğim zaman bir kulaklarım uğulduyordu. Demek NiTiyatrosunda İnce, sarlşın ve tatlı gülüşlü gene bir fıma bakınlyordum. Perdelere, kary,ola rar etti, siz! Bu günahsız, mazlum yü birlerinden yeni ayrılmşlardı. Buna had! Fakat o kadar kederli, öyle muskadın şekilleniyordu. Burada onu hatır ya, eşyalara üerledim. Elbise dolafcmın zünüze, keder, matem dolu gözlerinize İnan... İkisinin de dudaklan lslaktı ve tarib bir hali vardı, öyle samimî bir MANYETİZMA, HİPNOTİZMA, İSPRİTİZMA. İLLÜZİYONİZMA latacak şeylerin hepsi yerli yerinde du kapağmı yavaşça araladım. Güzel bir rağmen siz... Bunu İsbat edeceğim, is iştahla kabarmıştı. Beni görünce öyle teessürle, «Niçin, niçin bunu yaptı?» ruyordu. İşte tuvaletin üzerinde gümüş kadına lâzım olalfe bütün elbiseler ora bat etmeîiyim. Sizden intikam almak, tuhaf, sinirli güldüler ve kocam öyle diye merakla, kederle kıvramyordu kLHÜNEKLERİNE BAŞLJYOR. kaplı saç fırçası, zarif kolonya şişeleri, daydı. Kızll çiçekli ince İpek bir em ebediyyen vicdan azabı içinde yaşama mubalâğalı bir alâka İle bana doğru Titriyerek başımı kaldırdlm. Odada SES Sineması ve Tiyatrosu, Beyoğlunda Şehir Tiyatrosuntm siyah abanozdan küçük krem kutulan. prime, siyah, gümüş işli bir gece tuva nıza sebeb olmak istiyorum. O, bunu koştu ki... benden başka kimse yoktu; adam gii Komedi kısmına taşınmıştır. Hatta cam bir kabm içinde gümüş bi leti, ipekten, renkten ve pırıltıdan örül İstememişti; fakat ben yapacağım. Hayır, artık şüphe değil, bu haki mişti. Onun karanlık, kederli gözlsrilezikleri ve karyolanın önünde gene ipek müş daha bir yığın ince elbiseler... OnVe ağır adımlarla yaklaşarak. cebin katti. İşte o zaman, her zamankinden ni hatırladım, Beni, gene kadının kolardan gelen hafif bahar kokusu gibi den çıkardığı bir kâğldı uzattı. Ona, al müthiş yorgun, desteksiz kaldığımı his cası sanmıştı. Mektubu bunun için geterlikleri... «Fakat niçin bunu yaptı?. diye ken bir lâvanta kokusu burnuma çarptı. Ba dandığmı, benim bu kadını hayatımda settim; işte o zaman her şeye karar tirmişti. İntikam almak, onun ölümüne Zatl Sungur temsilleri her gece saat 21 dedir. Pazar günleri saat 16 da di kendime sordum. Odanın öyle sakin, şım döner gibi oldu. Bana öyle geldi ki bir kere olsun görmediğimi, bir yabancı verdim. Kocam beni sevdiğini söyle sebeb. olan adamln günahım, suçunu ma*ine vardır. Gelecek haftadan İtibaren cumartesi günleri tertibli, içe rahathk, huzur veren bir o arkamdadır. Evet o arkamda ve gü olduğumu anlatmak istiyordum. Fakat diği halde, ablam... Evet o ablamdı... yüzüne vurmak istemişti. Fakat buna hali vardı ki... Evet niçin yaptı? Ni zel gözleri hayretle dolu: «Bu ysbancı, öyle hâkim, korkunc bir tavn vardl ki Oh, bunlan sana artık söyliyebilirim. hakkı var mıydı? Gene kadmın yazdığl de matine olacaktır. had: «Bilmem, diyordu; bilmem!.. Ben bana aid şeyleri nasll serbestçe karış kelimeler boğazıma takıldı kaldı. Tit Ölmeden evvel hiç olmazsa sana olsun satırlan hatırladım: «Hiç kimseye vicde her gün bunu kendi kendime soru tırabiliyor?» diye hareketlerimi seyret riyen parmaklarla, uzattığı kâğıdı aldım. bu kadar açılmak suç sayılmaz değil dan azabı vermek, kederimle yormak yorum. Çıldıracağım. Evet niçin yaptı, mektedir. Gene kalbim o garib, bunalBiraz silik, ince bir kadın yazlsı: mi? Ohlar hiç bir şey bilmiyorlar ve istemiyorum...» Öyleyse? Mektubu yatıcı endişe ile çarpmaya baçlamiştı. Yaniçin, niçin?» • Bu gece ben öleceğim, diye başlıyor bi'miyecekler. Hayır, hiç kimseye vic vaşça, titriyen parmaklarmla küçük küKüçük ceviz yazı masası pencerenin vaşça gardrobu kapadım. Ve birdenbire du; bunu henüz kimse bilmiyor. Sana dan azabı vermek, kederimle yormak çük parçalar halinde yırttım. Sonra kalönünde duruyordu. Yürüdüm. Evvelâ aynanm içinde gördüğüm hayalet beni bu mektub geldiğl zamansa, İş Işten istemiyorum. Onlar, Ikisl, senelerden bim kederle ağırlaşmış bir halde evl perdeleri açtım. Oda ışıkja doldu. Ge korku ile titretti. Olduğum yerde ha geçmiş olacak; beni kurtaramıyacaksın; sonra belki gene: «Niçin bunu yaptı?» terkettim ve o küçük kâğıd parçalarını niş bir nefes aldım. Etrafıma baklndım. reketsiz kaldım. Geride, kapının eşiğin çünkü ölmüş bulunacağım. Evet, bu diye kendi kendilerine soracaklar; çün sokakta rüzgâra bıraktım. Böylece, ölen SERMED MUHTAR'ın RÜzel eserinden... Baş rollerde: Sonra bütün eşyaların önünde birer bi de, uzun boylu, solgun bir adam du gece öleceğim. Sana, bu korkunc ka kü İkisl de birbirlerlne duydukları ge gene kadmın son arzusu yerine geldi. SAİD HALİDE REFİK KEMAL TALÂT YAŞAR rer durdum. Sanki onlara doğru gizli ruyor, karanlık, derin gözierle, dudak rara rağmen nasıl bir huzur, rahatlık lip geçici hevesi pek çabuk unutacakNihadın kâğıdlarım almayı unutmuşbir kuvvet beni çekyiordu. Her birinin lannda müthiş bir tebessümle bana ba İçinde bulunduğumu söylersem hayret lar. Onun, ablamın çocuklan, kocası tum. Şimdi ise onlan düşünecek halde bana, ölen kadının sırrından bir şeyler kıyordu. Onu, aynanm içinde, olduğu etmez misin? Deniz kenarlnda bana var. Kocama gelince, o da bir gün ev değildim. gibi görüyordum. İşte kımıldıyor, iler yaptıgm teklifi reddediyorum. Sen be lenecek; bir başkaşile... İşte hepsi bu I M A R T H A E G G E R T sö.vliyecefilni sanır eibiydim. Peride Celâl skar adasımn ceyşî önemi Yazan : Adalet ve hürriyet için Biz, adalet ve hürriyet için dövüşüyoruz.» Bu söz, harbin başındanberi. bütün muharib milletlerin ağzından duşnıüyor. Muhariblerin devlet ve hükumet şefleri, gazeteleri, radyolan, her gün, milletlerarası bir türkünün nakaratı gibi ayni teraneyi tekrarlıyıp durujxrlar. Geçen gün gene, ismi lâzım değil, bir devlet adamı böyle bağırıyordu: < Biz, adalet ve hürriyet için dövüşüyoruz. Ne yabancı topraklar ele geçirmek, ne de başka milletlere karsı füruhat arzusundayız.» Bu güzel sözleri dinledikten sonra, Bir de sağa ve sola göz atınca tamamile aksini görüyorsunuz. Işgallcr, istilâlar, fetihler birbirini kovalıyor; gücü yeten ya zorla, ya tehdidle karşısındakini çiğniyor ve üstelik sesi çıktığı kadar bağınyor: < Biz, adalet ve hürriyet için dövüşüyomz. Yabancı milletlerin topraklarında gözümüz yoktur.» En taşkın, en azgın ihtiraslar, bu güzel sözlerin arkasına gizlenmi.ştir. Hekimlerle eczacılar, zehir gibi acı bir hapın üstüne ince bir şcker tabakası sürdükleri, berbad kokulu bir ilâca bir kaç granı ahudtıdu şurubu kattıklan gibi diplomatlarla, politikacılar da (ahakküm ve istilâ hırslarınm üstüne bir adalet ve hürriyet yaldızı sürüyorlar. Bir kaç ay sonra üçüncü yılını bitirecek olan bu harbin tccrübelerinden sonra artık, kimse bu Adalet ve hürriyet için dövüşüyoruz» iddiasını yutmuyor ama, onlan söyliyenlerin ağızları o kadar alışmıştır ki durmadan tckrarlayıp duruyorlar. Bu, böylece barış masasına oturulduğu zamana kadar devam edecektir. O zaman dahi galibier, mağlublara, ağır sulh şartlannı bildirdikleri şu veya bu topraklan istedikleri zaman da, gene ayni şeyleri söyliyeceklerdir. «Biz adalet ve hürriyet için düvüstük. Yabancı milletlerin topraklarında gözümüz yoktur, fütuhat arzusunda değiliz.» Mademki bütün muhariblerin davan birdir; mademki hepsi adalet ve hürriyet için dövüşüyorlar, o halde milyonlarca insanın ölümüne, yüz binlerce yurdun yanmasma, binlerle mcdcniyet âbideinin yıkılmasına ne lüzum var? Bu sualin cevabsız fcalacağuıa şüphe yoktur. Çünkü «Adalet ve hürriyet. in luğat kitablarındaki manası değişmiştir. Ahiditt Daver \ TAKSİM Sinemasında Kahuslar Beyaz içinde Kelebek Hilde KRAHL GECE GÜNDÜZ BENİMSİN Niçin? ŞARK Sinemasında ZATİ SUNGUR Yarın Âkşamdan itibaren Telefon: 49369 KIVIRC1K E L H A M R A ' d a 2 f m birden ü PASA Saray Konseri