23 Mart 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

HAYÂTI ve ŞIIRLERI Sadeddin Nüzhet Ergun tarafından vücude getirilen buyük bir eserdır. Kıtabın nihayetine Guftei Aşık Omer şerhi dahi ilâve edılmiştir. Fiatı 175, cildlısi 225 kuruş. Semih Luffi Kilabevi Cumhuri ,Q 10 . . . m e o n n IHCI Vll SflVI '. 6 3 2 0 İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresı: Cumhunvet İstanbul Posta kurusu: îstanbul No. REZZAN YALMAN'ın terciimesi M ANTÖJJETTE Geçenlerde hayata veda eden: Stefan Zweig"in kuruş. Tanesi 100, 246 Pazartesi 23 Mart 1942 Ahmed H itabevi Telefon: Başmuhamr: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve Matbaa kısmı 24299 24290 Nilâsın bombardımanı < Yanlışîıkla fngiliz tayyarecileri tarafından yapıldığını, I n g i l t e r e sefiri hükumetimize , bildirdi * ingüu büyük elçisi Sir H. Knatchbnll'nn Ankarada resml bir ziyaret esnasında alınmış resimlerinden Londra 22 (a.a.) Röyter'in haber aldığına gore, İngüterenin Ankara buyuk elçüiği, hükumeti tarafından Mılâs bombardımanı hakkında yapılan tahkikat neticelerinin, bilhassa çok karanlık bir gece ve tamamile gayrimusaid hava şartları tesiri altında, vukua gelen bir yanlışlıkla bombaların İngi'ız tayyareleri tarafından aponyanın harbe girmcsini muteakıb Aııglo Sakson â atılmış olduğunu meydana çıkarmış lemi ve bilhassa şimalî Aıııe olduğundan haberdar edilmiştlr. Bu rika Birleşik Devletleri Buyuk Cumhu hata 14 15 mart gecesi vukubulmuş ve riyeti So\>etlerin Japonyaya karşı da şehirde tahribat husule gelmiştir. İncephe almasını istemişlerdi. Kusya bunu giltere büyuk elçisi, yapılan bu hatayapmadı ve Yaşingtondaki buyük elçisi dan dolayı İngüterenin teessürlerini tekrar etmiş ve hükumetinin icab eden dilüe sebeblerini şoyle anlattı: Rusya, Almanja gibi dunyanın en tazminatı tesviye etmek arzusunda bukudretli bir askerî devletile Avrupada lunduğunu bildirmiştir. Bundan ba^ka boğuşurken bir de Uzakşarkta ikinci bir İngiltere makamatı bu gibi hâdiselerin cephe açmak suretile kuvvetlerini dağı tekerrürüne mâni olmak için ellerinden taraaz. Zaten Avrupada Almanja yeni geîen her seyi yapacaklardır. s. Filipinlerde harb son safhada Japonlar, Amerikan Filipin ordusunun derhal teslim olmasını istedi Yeni Ginede müttefik kuvvetleri vaziyete hâkim görünüyorlar Cenubî Pasifik harbinin, belki nihai safhaian cercyan e d e c * olan Yenl Glne Arnstralya Yeni adalannı Te AvustraJjanın askeri limanlaruu gösterir harita Zelând» Ingiltere Teessürlerini ve Nerede yeni tazminat arzusunu tekrar ediyor hâdiseler olmaması için çalışacaklar J tngiliz lirse bilâhare Japonyanın hakkından gelmek giic olmaz. Harbin sıklet merkezini şimdi Rusyanın meşgul olduğu Avrupa cephesi teşkii ediyor. Amerikada bu sozler bütün dünyaya ilân olunmak için tabii onlann dayandığı sebeblerin içjüzü alâkalı devletler arasuıda tafsüâtile gbruşülerek uzerlerinde ister istemez mutabık da kalınmıştı. Hakikaten Rusyamn Avrupa harbi kendisi için o kadar hayatî idi ki Almanlarm Moskovayı zaptetmek hedefılc başlıyan son taarruzlarında Siberyadan ve batta Uzakdoğudan Avrupaya ehemmiyetli miktarda askerî kıt'alar nakline mecburiyet elvermişti. Nekadar asker? Bunun miktannı tabii kimse bilemez. Fakat Almanlar ilk ağızda getirilip ateşe •okulan Siberya tümenlerinin lâakal 25 olduğunu o zaman tespit ve tebKğ e>lemişlerdi. Miktaruı buna münhasır kalmamıs olması çok kuvvetlidir. Herhalde Japonya harbe girdiği zaman Çörçil'in: Rusların hâlâ Uzakdoğuda Japonyay» karşı harekete geçebilecek en aşağı bir milyon kişilik ordulan olduğu gibi duruyor. Sözü bizce hakikate tetabuk edebilnekten uzaktı. Buna mukabil Japonyanın Mançuride her ihtimale karşı o gün ve bugün ehemnuyetlice bir kuvvet bulundurmakta olduğu muhakkaktır. Bu şartlar altında Rusya bir de Uzakdoğuda kendisine bir Japon gailesi çıkarmağı istemezdi. Diğer taraflardaki hayatî hedeflerine nispetle Rusyaya karşı Japonja da ayni ihtiyacda idi. Esasen Asyalı olan bu iki biıyük devlet aralanndaki duzeni bozmamağı muvafık buldular, ve hâlâ da yekdiğerlerine karşı kendilerince doğru olan bu görüşte devam edijorlar. Anadolu Ajanstnın nota: İngiltere büyük elçisi Sir Hughe Brezilyadaki Japonlar Subaylarile beraber tümenler halinde teşkilâtlandırılmış! • Vaşington 22 (a.a.) Harbiye Nezaretinin aldığı bir habere göre, Filipinlerdeki Japon komutanı Amerikan ve Filipin kuvvetlerinın en geç bu günkü pazar günü öğle vaktine kadar teslim olmalarını istemiştir. Harbiye Nezareti, cevabdan müstağni olması İtibarlle bu isteğe hiç bir Knatchbull Hugessen dün Hariciye Ve cevab verilmediğini ilâve etmiştir. Yeni Gine'de kâletıne gelerek bu telgrafta bahis mevVaşington 22 (a.a.) Avustralyadan zuu olan tebligatı yapmıştır. Rodos bombalanırken Milâs da bildirildiğine göre Yeni Ginedeki müttefik kuvvetleri Markham vâdlsinde bombalanıyormu* Londra 22 (a.a.) Bundan evvelki duruma hâkimdir. Japonlar harekettelgrafta bahsedilen Mılâs bombardıma lerini bu vadiden ileri nakletmiyecek nı münasebetile Rodos adasına karşı In gibi görünüyorlar. Öğrenildiğine göre Salamana'daki Jagiliz hava ve deniz kuvvetlen tarafından pon kuvvetleri bir çıkış yaparak şehre elbirliğile yapılmış olan taarruzun da 14/15 mart gecesine tasadüf ettiğini ha 10 kilometre uzaktaki Avustralya yltırlatmakta fayda vardır. Bunun ertesi yecek mağazalannı tahrib ettikten sonra çarşamba günü Ankaradan çekılen bir çekilmişlerdir. telgrafta Milâsta 2 kişinin bldüğü ve 1 kişinin yaralandığı ve bazı maddî zararlar husule geldıği bildirilmiştir. BALKANLAR YENİDEN KARISIYOR Rıımen sımrına Macar kıtaatı göıtderildi Ofi'nin Stokholmden öğrendiğine göre Lüzonda yeni muharebeler Vaşington 22 (a.a.) Tebhğ: (Arkası sahife S. sütun 4 te) Bütfln Brezilyada Mîhverciler aleyhine miicadele şiddetlendi Uruguay Almanyayı profesfo etti Şileden şehrimize getirilen kömürler Dün, yeni temaslar için Berline hareket ettigi haber verilen Bulgar Krab Üçüncti Boris r Fatihte, halka iyilik olsun İlmen gölii diye satıhyormuş kesimlerînde Müşterilerden bazıları «ihtikâr» dan şikâyet etti, hâdiseye adliye el koydu Alman harb tebliği Almanların da yakm Macarist&ns karşı yeni bir cephe alaa BomanTanın Başvekil ve Başkumandam Mareşal Antonesko da doğa cenub Avrupada mühim harekete geçnesi muhtemelmişî Ç Sovyet harb tebliği Bulgar Kralı dün ' Berline hareket etti Cene\Te 22 (a.a.) Rumanya Hariciye Nazırı M. Mihail Antonesco söyledlği bir nutukta Mareşal Antonesco aleyhine o kadar şiddetli bir cereyan doğurmuştur ki Rumanyada diktatörlük aleyhinde bulunan bütün teşkilât şimdiye kadar böyle bir muhalefet doğurnuığa muvaffak olamamıştır. M. Antonesco'nun nutku, Macarların Rumanya hududuna derhal asker göndermesine sebeb olmuştur. Siberyadan 20 tümen geliyor Merkez kesiminde Ruslar yeni muvaffakıyetler kazandı Rio de Janelro 22 (a.a.) Brezilya ajansınm blldlrdiğine göre, Sao Paulo ahalisinden aslen Japon olan bir Fatihte, Çarşambada, dun sabah, bir şahıs, Japonların BrezİlyadaJd. teşkikadınm bir kamyon dolusu komur ele lâtları hakkında mühim ifşaatta bulungeçinp satışa çıkardığını işlten kadm. muş ve bütün Japonların tümen, alay erkek pek çok kişi kömür almağa gıtmış, ve tabur halinde teşkilâtlandırıldıklirılzdlham üzerine ıkı polısle iki bekçi ınŞimdi Rumen gazeteleri Macar hükunı ve bunların subay kadrolarına da tizamı temine gayret etmiştir. Bir arsa meti aleyhine neşriyata yeniden başmalik bulunduklarını söylemiştlr. Buniçerisindeki barakada satış yapan Hıklamışlardır. Diğer taraftan sanıldığına lar ayni zamanda gizlice getlrilmiş bir met adu genc bir kadından bir mUddet göre, Hitler Rusyada harbetmek üzere çok silâh ve mühimmat stoklarına da sonra uç erkekle üç kadm şıkâyetçi olMacarlardan istediği kuvvetlerin yüzde maliktirler ve mühim stratejlk merkezŞimdi Sovyetlerin Vaşington büyük muşlardır. Bımlar, Karagümruk nahi40 ının Macaristanda kalabileceğini billere karşı yapılması muhtemel bir hüelçisi ayni Litvinof ikinci defa olarak yesine müracaatle, komürün kilosu dodirmiştir. Buna mukabil Rusyada bucum plânı da hanrlıyorlar. Anglo Saksonlan Almanyay a karşı yekuz kuruşa satılacak yerde on iki kuruBerlin 22 (a.a.) Alman ordulan lunan bütün Rumen tümenleri Rus taMoskova 22 (a.a) Sovyet sabah tebBresilyada Mihverciler aleyhine şa satıldığını ileri sürmüşlerdır. Tahkini bir cephe açmağa davet ederek onlarbaşkumandaniığının teblığı: arruzuna karşı koymak için oldukları liğı: dan Rusyanın yiıkünü hafifletmelerini, kat ve takibat başlamış, venlen müsaade takibat (Arkası <iahife 3. sütun 5 te) Kerç yarunadasında duşmanın yeniGece cephede esaslı hiçbir değişiklik Almanja karşısında tekbasına bırakılBuenos . Aires 22 (a a.) D. N B.: üzerine orada mevcud bütün kömür, saden yaptığı hucumlar puskurtulmuştur, olmamıştır, mak suretile bu devletin çokmesine Brezilya sozde mevcud beşinci kola tış zaptı tutularak ahalıye kilosu dokuz Doğu cephesınm başka bir çok kesımleneydan vermemelerini tekrar alenî ola karşı hareketlerine şlddetli surette de kuruştan dağıtılmış'ır. Moskova 22 (a.a.) Sovyet gece tebrinde her ıkı taraf savaş faakyetlnde burak istedi. Bu meselenin Anglo Sakson vam etmektedir. Bütün memlekette, Üğı: Hıkmet de, ihtikâr iddiasile dün aklunmuştur. Alman kıt'alarırun teşebbus Demokrasilerince Rusyaya yalnız silâh millî kurtarma hareketi ve devletin şam üstü 1 numaralı millî Kıt'alarımız cephenin muhtelif kesimkorunma ettıkieri hücum hareketleri muvaffakive malzeme yardımına irca edilmek su eır.niyetini tehdid eden unsurlara karşı mahkemesine gönderilmiştir. lerinde 22 martta taarruz muharebeleri yete ulaşmıştır. Lenıngraddakı askerî retile halledilmiş ohtıasına nıukabil Lit şiddetli savaş desteklenmektedir. yapmışlar ve bir takım meskun mahalll Hıkmet, Şileden 1335 kilo komür geönemlı tesisler Alman topçusunun sü vinof bu hal tarzının dajandığı düsünişgal etmişledir. Mıllî emniyet hususî mahkemesi, bir tirttiğıni ve bundan 600 kılosunu şahsl rekli ateşıne tutuhnuştur. Bombardımaceleri incelejip çürıitmeğe çahşmıştır. 20 martta 35 düşman tayyaresi düşüAlrran tebaasmı altı ay hapse mahkum ihtıyacı için ayırarak, üst rarafını halnın tesiri gdrülmüştur. Alman hava kuvrülmüştür. Biz 5 tayyare kaybettik. etmek suretile faaliyetine başlamıştır. ka iyilik olsun dıye dokuz kuruştan satFilhakika Çorçil"e gore şark cephesinvetleri Kerçteki üman tesislerini bom21 martta Moskova civarında 2 Alman de Rusjanın yeni gerilemeler kaydetmesi Gazeteler, klnle dolu yazılarla hüku tığını söylemiş ve: balamıştır. Bilhassa Donetz kesımınde, tayyaresi düşürülmüştür. mete müzaharet etmekte ve efkârı kışihtimalinde bile harb Almanjayı jıpra< Bütün Çarşamba halkı şahiddir, doğu cephesinın merkez kesıminde ve tacı mahijette uzayarak Anglo Sakson kırtmaktadır. Muharebeler şiddetle kömürü 12 kuruştan satmadım. Hem naIlmen golünun cenubunda savaş ve avcı lara zaman kazandıracağı için bilâhare Uruguay, Amerkayı protesto etti iil satabilirdim kı, orada iki polisle iki devam ediyor tayyarelerinden mürekkeb buyuk teşAlmanyayı mağlub etmek artık kolay Moskova 22 (a.a.) Muharebe şidMontevideo 22 (a.a.) Almanyaya de bekçi vardı. Üstelık, satış yapacağımı killerin işbirliğıle kara kuvvetlerine teolacaktır. Hatta bu gorüşe dayanan Çrirdetlenmektedir. Almanlar, Kızılordu birverilen bir notada Montevideo isitnll U karakola ben kendim haber vremiş ve sirli surette yardım etmişlerdir. Demirçilin böylelikle Almanyaya karşı harliklerinln ileri hareketini önliyemiyorlar. ruguvay ticaret gemisinin hangi şartlar memur istemıştim> demlştir. yollarına yapılan hucumlar esnasında bermeksirin bile onu mağlub etmek Perşembe günü cephenin bir kesiminde Şikâyette bulunan altı kişi, ifadelerinaltında torpillenip batırıldığı hatırlatakviye kuvvetleri taşıyan Sovyet trenmümkün olâeağı iddiasında bulunduğu düşmanm bir istihkâmı şiddetli bir mude, komürü bu kadından kilosu 12 kutıldiktan sonra taarrazun mllletlerarası lerine isabetler olmuştur. Dırac garlahayrefle görüldiiydü. Bu kanaatin esası harebeden sonra zaptedilmiştir. Almankanunun bütün prensiplerine aykırı o ruşa satın aldıklannı iddia etmişlerdir. rmda hissedılir tahrıbler yapılmıştır. Malta 22 (a.a.) Almanlar, Maltaya lar istihkâmı almak için 12 defa mukaşudur: Almanya şu cephede, bu cepheŞahıd olarak dinlenılen polis Hamdi, alarak bir Alman denizaltısı tarafından Dün düşman doğu cephesinde 51 tayyare karşı şiddetli hava hucumlarına devam de, bilhassa şark cephesinde öyle yıpbil taarruza geçmişlerse de gayretleri yapıldığı kat'î olarak ileri sürüleb'.le hah tehacum gösterdıgı için orada intıkaybetmiştir. etmektedirler. Fakat son 24 saat içinde boşa çıkmışür. Başka kesimlerde de muranacaktır ki zamanla onun ayak'a durMerhum Hüsrev Sami Kızıldoğan zamı temmle uğraştığmı, bu kadının köceğı soylenmektedir. Notada taarruzun Svir cephesinde Finlandiya hava kuv 14 tayyare kaybetmişlerdir. Uçaksavp.rmasına imkân kalmıyacak ve işte o zaharebeler çok şiddetlidir. Almanlar Kars meb'usu Hüsrev Sami Kızıldotarafsız bir devlete karşı tahrik olma mürü fazla fiata sattığını görmediğini vetleri 20 martta duşmanın motörlü kol lar, 8 Junker 88 ve 2 Messerschmıtd müstacel durumları önlemek için durman Almanyayı yıkmak için ona bir fisğanın Osmanıyedeki çıftılğınde vefat etdan yapılmış bir tecavüz teşkll ettiğı ve kalabalık arasındatı altı kişiden başlarmı tahrib etmişlerdir. 109 tahrib etmişler ve 6 Junker 88 i madan bir kesimden ötekine koşmakt ke vurmak kâfi gelecektir. Çörçil kimifade olunuyor. Uruguay zarar ve ziyan ka satıştan şikâyetçi olan çıkmadığını tıği teessurle haber almmıştır. tlmen gölünün cenub doğusundaki ciddî hasara uğratmışlardır. İngiliz av dırlar. bilir ne zaman sırası geldiğinde bu fîskeHüsrev Saminin irtihalile genc Türk İstemek hakkını muhafaza etmektedir. YUNUS NADt Bu nota Almanyaya, Isviçre hükumeti anlatmıştır. Mahkeme, tahkikatı genış hareketimn vaktinde çok faaliyet gös meşhur muharebelerde Rusların tayyareleri, 4 Messerschmitd bombaav letip polıs İbrahimle bekçi Demir vs Siberyadan 20 fırka asker tayyaresi düşürmüslerdir. zayiatı fArkası sahife 3 «riJtnn 4 te) vasıtasile verilmiştir. (Arkası Sa. 3. sütnn 3 te) termiş, müteşebbis elemanlanndan bıri gönderilecek daha tarihe karışmış oluyor. Cumartesi günü 3 hava hücumu yapılBerlin 22 (a.a.) D. N. B. nin askerî Moskova 22 (a a.) Siberya askerî Geçenlerde ölen Hakkı Baha Parsm kaynaklardan öğrendığıne gore, İlmen mıştır. Bir tayyare meydanını hedef aıan konseyi üyelerinden tugay komiserı Kus hayatî yazııırken Selânıkte bır gece gölünün cenub doğusunda oldukça mü ilk hücuma, pike bombardımanı yapan min, Krasnaya Zvezda gazetesinde çıkan Mustafa Kemalın de iştirakile yeni evlı him bir noktaya, düşman piyadesi, top ve dalgalar halinde hareket eden Junbir yazısında diyor ki: Hakkı Bahanın evınde yapılan bir top çu, tank ve hava kuvvetleri muzaheretıle ker 88 tayyareleri iştirak eylemiştir. «Siberya, şark cephesine iyi talim, lantıda İttihad ve Terakki ihtilâünin te kütleler halinde hücumlar yapmıştır. Bu hücum Alman hava kuvvetlerinın görmüş yirmi tümenden çok fazla askefj melleri atılarak ortaya konan bır ta(Arkası sahife 3. sütnn 2 de) ilkkânunda Sicilyaya dönmesindenberi {Arkası €a. i , sütnn 3 tefcl banca üzerine and içildığinden ve ta(Arkası sahife 3, sütnn 3 te) bancayı metfıste hazır bulunan Hüsrev Saminin belmden çıkararak Mustafa Ksmale ^erdiğınden bahsolunmuştu. İ,<ste, dun ölen Kars meb'usu Hüsrev Sami Kızıldoğan, bu Hüsrev Samıdir ki, Selânikte başlıyan ılk zabitlık çaflarnıdan hayata gözünü yumduğu gune kadar vatan aşkını, mıllet muhabbetıni gönlünıin en yüce ve en hâkim duygusu kılmış, çok kıymetli ve her manasıls fedakâr bir vatandaştı. Kılıcı olduğu kadar kalemi de kullanmasını bilir. mü ne\ver bir ıhtilâlci idi. Jüri azası Csağda) Maarif Vekiline, (solda) Başvekillik Müsteşarına Kederli aliesine ve hayatta kalan ihtilâl arkadaşlanna en samımi taziyetleeserler üzerinde izahat veriyorlar rimizi sunanz, Mihver havacüjfınm devunb bom barnırnanlanna marnz kalmakta olan Maltada Valetta Hm«.nınjign Acı bir kayıb Haftalardanberi devam eden muharebeler neticelendi Kars meb'usu Hüsrev Rusların kütleler halinde yapfıkları hiîcumlar Sami vefat etti Merhum, genc Türk tamamen akamefe uğradı hareketi elemanlarından kıymetli bir inkılâpçıydı Almanlar, ilkbahar için 200 tümenlik kuvvet hazırlamışlar Maltaya yapılan hücum Dalgalar halinde gelen pike tayyareleri büyük zararlar yaptı [ Antt Kabir projelerinin tethihi