23 Mart 1942 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

Pazarertesi 23 TAN EVI İSTANBUL: Ankara saddesi No, 102 TELGRAF; TAN, ISTANBUL TELEFON: 24310, 24318, 24119 —— YEDİNCİ YIL, — No. 2367 MART 19.4 -2 Mam, İ * Ankara, 22 (TAN) —Bü- yük Millet Meclisi Reisi Abdülhak Renda ile Baş vekil Doktor Refik Say. dam bugün saat 16 da Ser- gievine giderek Anıt-kabir için seçilmiş olan üç proje üzerinde tetkiklerde bu. lunmuşlar ve Jüri heyeti âzasından izahat almışlar. dir. Tahmin edildiğine göre, kazanan proje hakkında yarın birtebliğ neşredile- çektir. Şimdi Harp Bir | Sanayi Harbi Halini Alıyor ———— Amerikanın dev hazırlığı Alman- yayı şimdiden düşündürmiye baş- İamıştır, Sonbahara kadar Sovyet Rusya ortedan çıkarılsa bile, Al- Manya gelecek kışa yorgun ve pe- rişin bir halde girecektir. İngil. tere ve Amerika, o zamana kadar Kati hava üstünlüğünü temin ede- €skleri için, harp o vakit Almanya için korkunç ve tehlikeli bir ssf- baya girmiş olacaktır. Almanyayı, Keniş ölçüde iktısidi ve sınaf se- berferliğe sevkeden sebep budar, M. Zekeriya SERTEL ir aydanberi Almanyada müthiş bir sanayi seferber liği başlamış bulunuyor. | İsviç- İe çıkan Journale de Geneve Bâzetesi bu hususta şu malümatı Veriyor; |, “Doktor Goebbels yeni bir hi. p ile Alman milletine mürsca- Almanyad Rumenlere HakVeriyor Transilvanya İhtilâfı Vahim Bir Şekil Alırsa MihverHakem Olacak İ anıt Kabir Projesi Seçildi Jüri heyeti âzası projeler üzerinde son tetkikleri, «& ediyor. Sivil halkı cephedi tere lâyik olmağa ve her saha- iki misli gayret sarfetmeğe davet ediyor. Bu yeni gayretin efi istihsali arttırmak, önü - Müzdeki yıl için orduya azami İthalzeme © yetiştirmek, ayni za- Münda harbin başlangıcında müt tefiklere karşı elde edilen üstün- ü kaybetmemektir. Amerika. harbe girişi iktisadi mesele-! İtin yeniden tetkikini ve harp İSâhaylinin bütün şubelerinde ye- bir geli teminini zarur! kalmıştır... “Bu büyük istihsal sivil hal kın yardımı olmaksızın temin 6- dilemez. Halk yeni tahditleri ce- Biretle karşılamalıdır. o Çünkü Göebbels'e göre totaliter harp un. tak bütün milletin kuvvetli fe- ârliğıyla kazanılabilir. “Harp istihsalâtı ancak halkın ihlâkine mahsus * maddelerin iması ile arttırılabilir. Alman Ya dnha fazla top ve tayyare ya- Pabilmek için ev eşyası ile diğer ihlâk edilen veya harlce gön. ın maddelerin imalini azalt- mecburiyetindedir. Nitekim Almanya şimdiden hariçten al Ülğı siparişler için uzun yadeler ptemekte ve halka kemerlerini “Yaz daha sıkmalarını tavsiye “mektedir. Nakliye vasıtaların - tasarruf temini için bütün pa- üyirler lâğvedilmiştir. Harp sa. Bâyii için yeni işçilere İhtiy; Yardır. Führer doktor Mansfi ininde birini tam salâhiyetle ll İşe tayin etmiştir. Bu zat, şim iye kadar tarihin kaydetmediği İF sivil seferberlik ilân etmiş - £. Bu seferberlikte takip edilen Prensip şudur: Fert, devletin hizmetindedir ve vataı rede ve ne İş yapacaklarını “evler tayin eder, İçşi istediği Srde çalışamaz. Mektepten çı m gençler istediklerini yapa - Bazlar, İstiksale yarayan ber iman milli iktisadın icap et râlği yerde kullanir. Hayati Ehemmiyeti haiz olmıyan sanayi- * İş azaltılmış, bir çok müesse. ler kapatılmış, bir çokları da Nk tahditlere tâbi tutulmuştur. Küdin ve kızlar da devlet hiz- Metine davet edilmişlerdir. Ec- "ebi işçilerin toplanmasına de Acr Sonu; Sa:.2; Si: 8 Ve Romanyaya Şarktaki Fedakârlığına Karşı uradan Hisse Verilecek Romanya Başvekili General Antonesco Budapeşte 22 (A.A) — Resmi Macâr mahfilleri, Romanya kis- riçiye Nazırı Mihai Antoneco'nun Macaristan. hakkında söylediği tecayüzkâr nutku ve Rumen gâ- zetelerinin Macar aleyhtarı ya zılarını tam bir kayıtsızlıkla kar şılamıştır. Hariciye Nazırlığı sözcüsü ga- zetecilere demeçte bulunarak Ma car diş politikasının malüm pren- sipler dahilinde ve hiç bir deği- şikliğe uğramaksızın hep eski istikametini takip ettiğini söy- lemiş ve Rumen Hariciye Nazi. rının nutkuna rağmen ayni isti- kamette inkişaf edeceğini ilâve etmiştir. Macar gazeteleri ne M. Mihai Antonesco'nun nutkuna, nede Rumen basınının bu nutku takip eden yazilarına cevap veriyorlar Hattâ gazeteler bunları kayda bile lüzum görmüyor. Yeni bir hakem kararı mt? Stokholm, 22 (A.A) — “Ofi . Ha- vas,: Sorisl Demakraten'in © Berlin AFP Sonu; Sa: 2: Sü:2 GÜNLÜK SİYASİ HALK GAZETESİ parken İlkbahar İçin Geniş Hazırlık Almanların Ihtiyat Kuvvetleri 200 Tümen Olarak Hesaplanıyor Bunlardan 70 Tümeni Kı: Harbine İştirak Etmi Londra, 22 (A.A) — En iyi Rus kaynaklarından gelen haber | lere göre Almanlarm — iikbahar taarruzu için elde bulundurduğu ihtiyat kuvveti 200 tümenden - ibaret olup, bunlardan 70 tümeni | kış harbine iştirak etmiştir. Bu 70 tümen cephe gerisinde istira - hat ederek yeniden hazırlanacağı yerde harp etmek zorunda kal - mıştır. Bu sebeple Hitlerin asker ihtiyatı meselesi zor bir duruma girmiştir. Ruslar bu vaziyeti ih- das İçin çalışmışlar ve muvaffak olmuşlardır. Şimdi Stalinin sa - yıca çok üstün ihtiyat orduları harekete geçmek için münasip zaman bekliyorlar. AOF Sonu; Se: 2; S3 Yeşilaycılar Memnun İçkiye Zam Yapılması Sevinçle Karşılandı Yeşilaycılar dün Eminönü Hal kevinde toplanmışlardır. Toplan-| tayı kurumun ikinci reisi doktor İbrahim Zati açmış ve bir hitabe de bulunmuştur. Doktor İbrahim Zati, içki fi - yatlarının artırılması kararının içki içenlerden bir çoğunu itiyat larından vaz geçireceğini ve bu - nun da Yeşilayın gayelerinin ta“ hakkukuna yardım edeceğini be lirtmiştir. Toplantıya iştirak edenlerden içki fiyatlarının arttırılmasından İdolayı hükümete bir teşekkür telgrafı çekilmesine karar vermiş lerdir. Bundan sonra yeniden kuru - ma giren 100 üye kurum yasa. sı mucibince yemin etmişlerdir. H. Gerede Berlin Büyük Elçimiz Ankaraya Gitti Üç gün evvel Almanyadan tay yare ile şehrimize gelen Berlin yük elçimiz Hüsrev Gerede dün akşamki ekspresle Ankaraya gitmiştir. Nafıa Vekili gitti Bir kaç gündenberi şehrimizde bulunan Nafia Vekili General Ali Fuat Cebesoy da: dün akşamki İ Avrupanın Cenup (Doğusunda Yakında Bir Alman Hareketine İntizar Etmek Lâzımmış! Kral Boris Dür Berline Gitti Bulgaristanın Harbe İştiraki Kabul Ettiği Söyleniyor Bulgar Kral BORİS Sofya 22 (A.A) — Reuter Kral Boris trenle Almanyaya ha- röket etmiş ve devlet ileri gelen. leri tarafından uğurlanmıştır. Doğu cenup Avrupasında Stokholm 22 (A.A.) Oti - Havas bildiriyor: Sosisal Demok- raten gezetesinin Berlin muha - biri, yakında doğu » cenup Av. rupasında bir Alman hareketine intizar edilmesi Jâzımgeldiğini gazetesine bildirmektedir. Muha- bir Mareşal Von Ründstedt'in ö. nümüzdeki haftalar içinde fev- Xalâde bir ehemmiyet alacak o- lan yeni bir vazifeye tayin edil. diğini de ilâve ediyor. Diğer haberlere göre, üç ay ev- vel azledilmiş ölan Von Brauch- iteh de yeniden Hitlerin itima. dını kazanmıştır. Bulgiristanın vaziyeti bugün- kü hâdiselerin birinci safında yer slmaktadır. Berlin'de bildirildi - gine göre Kral Boris ile hükâ. imeti arasında Bulgaristanın har- be iştiraki meselesinden diğmuş olan fikir ihtilâfı şimdi ortadan kalkmıştır. afih Bulgaris- tanın 10 tümeni yani 200,000 ki. şiyi seferber etmekte olduğuna dair çıkan haber henüz hiç bir taraftan teyit edilmemiştir. Ber- linde Bulgaristan tarafından har- be iştirak hakkında henüz kat'i bir karar alınmamış olduğu ve fakat bu iştirake karşı yapılan mukavemetin zail olduğu bildi . rilmektedir. Türkiye hakkında Alman sa- hiyetter makamları büyük bir htiyatla hareket etmekte ve Al manya ile gayet iyi münasebetler idame etmekle beraber Türkiye. nin şimdilik kati bitaraflıını muhafazaya karar vermiş görün düğünü söylemekle iktifa ediyor lar, Mi Önümüzüski haftalarda fevkalâde bir ehemmiyet alacak olan yeni bir va- rifeye tayin edildiği söylenen Mareşal trenle Ankaraya gitmiştir. Ven Rundetedt "Kat'i Deniz Üstünlüğünü Kurmalıyız., İngiliz Bahriye Nazırı, Bizim İçin Hayati Mesele Budur, Diyor İngilterede Yeni Tipte Destroyerler Yapılıyor Londra 22 (A.A) — Banrye Nazırı Mister Alexander Lo. dra. da “harp gömileri haftası,, nin «- çılması münasebetiyle söylediği nutukla şöyle demiştir: “Harbin bugünkü safha en hayati mesele müttefik. bütün Okyanuslarda deniz hâki- miyetini tekrar ele almalarıdır. Harp uğrunda sarfedilen gay- retler arasında o dönanmamızın arttırılması ve ikmal işleri için harcanması gereken para diğer silâhlar sarfedilecek paradan da- ha fazladır.,, Air Sonu; Sa: 2 Sü:7 PASiFiK HARBİ Hawai'de Tahkimat Arttırıldı Filipinlerde Japonların Teslim Olma Teklifi Cevapsız Kaldı Bir Japon Amiraline Göre Amerikanın Silâhlanma Plânı Geçikecektir Pearl . Harbour 22 (A.A) Reuter'in Pasifikteki Amerikan kuvvetleri nezdindeki hususi mu habiri bildiriyor: Havai, Japonların 7 ilkkânun baskınının sebep'olduğu sarsıntı dan süratle sıyrılmakta .ve istik balde başka bir hücum ihtima- line karşı müdafaalarını süratle kuvvetlendirilmiş — bulunmakta" dır, Havai grupunun esas adası 0- lan mabu, şimdi, tanınmış her tip kuvvetli müdafaa vasıtalarına ma liktir. Adanın şimal doğu ve cenup batı kıyıları boyunca uza nan birbirine müvezi iki dağ sil silesi, hemen hemen dikine kı. yılara inmektedir. Honolulu ile Pearl - Harbour deniz üssü, bu iki silsile arasında ve muhtemel olarak dünyanin en kuvvetli su- rette tahkim edilmiş kıyı hattı ü. zerinde bulunmaktadır. | Kum plâjları, dolaylardaki dağlara giz- İi topların ateş alanıdır. ATP Sonu; Sa: 2 Sü: 6 Yeni Müsteri Bulmek Sanat: Dr. GASSON DİYOR Kl: “Her tacir bu kitapta gösterdiğim usulleri tatbik etmek suretiyle bir iki sene gibi kısa bir zaman içinde müşterile- rinin adedini bir misli arttırabilir Ben bu kitabımda “ize bu sanati öğretiyoram., Fiyatı 50 kuruş. | Mart, Işi Azıttı | Şehrimizde Dün de Fasılalarla Kar Yağdı, Havanın Bugün Düzelmesi Muhtemeldir İstaanbulun bu kış sık sık gördüğümüz manzaralarından biri (Yazısı İkinci sayfamızdadır? Malta, Ağır Hücumlara Hedef Oldu Akınların Genişliğine Nisbetle Askeri Hasar Çok Azdır — — Halyanlar, Akdenizde 4 Denizaltı Batırdı Kahire 22 (A.A.) — Ortaşark İngiliztebliğinin bildirdiğine gö re, İngiliz kuvvetleri Martuba hava alanı ile Tmimi'ye karşı mu vaffakıyetle başarılan bağkınlar « İyapmışlardır. Hazırlık hareket İeri 20 martta başlamıştır. Dun bütün gün çarpışmalar devam et. Son Milâs Hâdisesi Aydınlandı Bombaların Yanlışlık Eseri Olarak İngiliz Tayyareleri Tarafın- ân Atıldığı Anlaşıldı Büyük Elçi, Hükümetinin Teessürlerini Bildirdi Londra 224A.A.) — Reuler'in haber aldığına göre, İngilterenin Ankara büyük elçiliği, hükümeti tarafından Milâs bombardımanı hakkında yapılan ce tahk; erının, bilhassa çok bir gece ve tamamiyle gâ: sait hava şartları tesiri altında vukua gelen bir yanlışlıkla bom baların İngiliz tayyareleri tara, fından atılmış olduğunu meyda» na çıkarmış olduğundan haberdar edilmiştir. Bu hata 14 - 15 m gecesi vuku bulmuş ve şehi tahribat husule gelmiştir. İngilte. re büyükelçisi, yapılan bu hata- dan dolayı kemi teessüfle- rini tekrar etmiş ve hükümeti - nin icap eden tazminatı tesviy etmek arzusunda bulunduğunu bildirmiştir. Bundan başka İn- giltere makamatı bu gibi hâdise“ lerin tekerrürüne mâni olmak i. çin ellerinden gelen her şeyi ya» pacaklardır. AZ M. CRİPPS Hindistanda y- Sonu; Sa: 2 Şi: 7 Bütün Partiler Geniş Hazırlık Yapiyor Karaçi, 22 (A.A)— M. Cripps, bugün “öğleden sowra bir deniz tayyaresi ile buraya gelmiş, Ma- rin limanında Sind eyaleti valisi Dow tarafından karşılanmıştır. M. Cripps, belki yarın tayyare ile Delhiye hareket edecektir. İmiştir. Zırhlı arabalar, tanklar, topçu ve piyadeden mürekkep çok hızlı seyyar küçük müfre- zeler bu işle kullanılmıştır. İn- giliz kuvvetleri en sz 150 Alman ve İtalyan esir etmişler ve düş. mân kuvvetlerine zayiat verdir- mişlerdir. Alman resmi tebliğine göre Berlin, 22 (A.A) — “Tebliğ. Şimal Afrikada Alman - İtalyan mevzilerine girmiye çalışan İn. Ar Sonu: Sa: 3; Sü: 4 # Yeni Delhi, 22 (A.A) — Şim- diye kadar, Cripps'e delegelerini göndermiye çağrılan üç büyük parti raporların hazırlamıştır. Bunlar Hint kongresi, Müslümmün ve Hint Muhatabgha partileri. dir. Bununla beraber bu partiler tarafından temsil edilmiyen baş- ka birçok teşkiller de Cripns'e isteklerini bildirmiye çalışıyar- lar, Günler Geçerken Başmakale Olmağa Değer! 'u sırada başmakale bile olmağa değer; küçüksemeyiniz; size bir yemek tarifi vereceğim. Araştırdım, inceledim, hesap ettim de öyle söylüyorum: Bugünün en ucuz, çok lezzet li, ayrıca denizden çıkmasına göre vitaminli ve kalorili yemeği nedir, biliyor musunuz? Midye! Balıkçı dükkânlarını geziniz: Yüzüne bakmadığımız torik, yüz kuruşa... “Kılıç, iki yüz.. Uskumru, eski barbunya fiyatına... Barbunya ise şu soğuk mevsimde, 'rengi gibi iteş pahasına! Ba- ıkların çay ve kahve usulü yakında iki yüz elli gramlık pa- ketlere konarak inhisar malı satan dükkânlardan alınması ih. timali pek de hatıra gelmiyor değil! Halbuki mübarek iç mid- yenin elli tanesi henüz yirmi beş kuruşu geçmedi. Bravo' Elli midyenin dört kişiye yetişmesine bakılırsa sudan çok ucuz. Un bulursanız tavasını yeyiniz;. zeytinyağına okıyarsanız plâkisini yapınız; hattâ Rumların hesaplı usulünce başlayıp biraz yağ ve limon gezdirerek sıcak sicak çorbasını bile içiniz. Hepsi de lezzetlidir, besleyicidir. Fakat ben size hem ucuz, hem kolay, hem de lüks denilecek kadar gösterişli ve “tadına doyul- maz bir çeşidini öğreteceğim: Elli tane iç midyeyi temizleyip suda kaynatınız, çıkarınız ve bu suya iki diş sarımsak, doğran. mış iki büyük havuç ve bir kaç maydanoz kökü koyup onlar da iyice halloldüktan sonra maydanoz köklerini atınız; geri ka- lanları eziniz ve midyelerle beraber ayni suda, bir kaç kaşık geytinyağı ve yarım İimon suyu katarak -pişiriniz.. Bir kayık tabağa ateşte kızarmış ekmekleri dizip İşimdiki ekmekler bu işe skileri kadar yarıyor) üzerine midyelerle beraber salçasını s- cak sıcak dökünüz ve yine sıcak sıcak âfiyetle yeyiniz. Yeyiniz. de manzara güzelliğine ve rayiha lezzetine hayran kalınız. Bu yemek et yerini, balık yerini, hamur işi, sebze ve çorba yerini, hepsini tutuyor; ekmeği de içinde! Gözünüz tuttu ise bugünden tezi yok, hemen yapiniz; ku. sursuz başarabilirseniz bana hayırdua edersiniz. Fakat korkarım ki şu yazım açıkgöz balıkçıların ve madrabazların dikktini çe- kip de midye fiyatları, akşama kadar, yüzde yüz artmış olmasın; midye tane ile değil, birdenbire balık yumurtası ve havyar gibi dirhemle satlır bir hale gelmesin!