27 Şubat 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

DÜNYANIN EN YÜKSEK SAATİ VÂCHERON et CONSTANTIN Z. C ENEV R E Türkiye 'Vnümessili SAATMAN Sultanhamam 18 umhuri İSTANBUL CAĞALOĞLU SflVI ! 6 2 9 6 Telgraf ve raektub adresn Cumhuriyet İstanbul Posta kutusu: îstanbul No. 246 Teiefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve Matbaa kısmı 24299 24290 \Çocuklarınıza: iyi arkadas, en faydalı kitab [UL ve AILE Ansiklopedisi Bir çocuğun aklına gelecek her stıalin cevabını verir. Cildli 250 Kr. Cuma 27 Şubat 1942 Ahmed Halid Kitabevi KARADENIZDE Tekerrür eden son korsanlıklara karşı Yeni Londra Büyük Elçimiz Türk hükumetinin tedbir ve takayyüdleri Rauf Orbayı kabul buyurdular eîbette, karanhklarda oynanan bu oyun C Şark cepfıesO ların hakikatini meydana çıkaracaktır * harehâtt • aradenizde bir Türk rnotörii daha karasularında meçhul bir denizaltı harb gemisinin tasavvur ve tasmimle yapılmış taarruzuna uğnyarak evvelâ top ateşine tutulmus, sonra iki torpille batınlmıştır. Henüz hangi deviete aid olduğu bilinmiyeıı bu kahraman denizaltı gernisi ikinci torpille Çankaya motorünün isini bitirdikten sonra biricik kıiçuk fılikalarile mubakkak tehlike>e maruz olan motoflerinden ayrılmış bulunan Türk gemicilcrine de top atcşi açarak yirmi kadar mermi savurmuştur. Ancak tayfaların anlattığına grire deniz fırtınalı ve geccnin saat yirmi ikisinde ortalık karanlıktı. Bu şartlar altında denizaltının (op mermileli küçük fılika hedefine isabet edememiş olmak sayesinde Çankaya motorünün dokuz kişiden ibaret olan mürettebatı bu vahşiyane savlctin ikinci safhasından kurtulmuşlardır. Tam ycrindc kullandığıraızdan emin olduğumuz bir tabir olarak vahşiyane savlet diyoruz. Çünkü meçhul denizaltının hareketi bir harb işi değil, en kara ve en karanlık nev'inden bir cinajetti. Caniler, Çankaya motörüne taarruz ettikten sonra küçük filika ile canlannı kurtarmak istijcn insanlan da Karadenizin dibine gomerek cinayellerinden iz ve eser bırakmamak istemişlerdir. Herhangi alçak bir maksadla öldürülen bir adamın nâşını denize, kuyuya atan ve>a ateşte jakan canilerin bareketi gibi bir şcy. Onlar bunda muvaffak olamamışlardv. Şimdi cinayeti biliyoruz ve onun işI«ndığf sekîl ve şartıarın hepsini. ' Yalnız denizaltının hüviyeti ve tabiiyeti meçhuldür. Ancak bu, tek mcçhullu çok basit bir muadeleciktir. Türk hükumetinin büyük bir itidalle alacağı tedbirler önünde bu meçhulün az çok girift cebir tertiblerine değil, alelâde kara cürnle hesablarına bile uzunbojlu mukavemet edemiyeceğini şuphcsiz sayanz. Türkiyenin harb haricinde kalmağa en büyük itina ve ihtimamlannı sarfettiğı çok tekrar olunmus bir hakikattir. Karadenizde oynanan bu denizaltı ovunlarile Türk siyasetinin bu mctin azim ve karan mı imtihana çekilmek isteniliyor diye sorulabilir. Bizim bu yoldaki sabır ve tahanunülümüzün zorlanmasmdan kimin veya kimlcrin hangi menfaatleri umduğu bilinmese bile Türk vatanını bu harbin felâketleri dışında tutmak istiyen Türk Bİyasetinin gittiği ve güttüğü yolda kayıdsız ve şartsız yürümediğini herkesin pek iyi bildiği farzolunabilirdi. Çunkü bakikaten çok itinalanımza mazhar olan harb dışı bitaraf siyasetimiz bizim hudud ve hukukumuza taarruz olunnıamak kayıd ve şartile çevrelidir, ve bu her defasında sarahat ve kat'iyetle böyle ifade edilmişrir. Milli Şcfimiz Inönü Başvekil, Hariciye Vekili ve Hariciye Umumî Kâtibi de Alman tebliği kabulde hazır bulundu Sovyetleri tekzib ediyor 16 ncı Alman ordusunun imha edildiği asılsızdır, bilâkis o mıntakada Rusların 387 taarruzu püşkiirtülmüş, 14 bin zayiat verdirilmiştir Ankara 26 (Telefonla) Millî Şefimiz Cumhur Reisi Inönü yeni Londra büyük elçimiz Rauf Orbayı bugün saat 16 da kabul buyurmuşlardır. Başvekil Dr. Refik Saydam, Hariciye Vekili Şükrü Saracoğlu ve Hariciye Vekâleti umumî kâtibi Numan Menemencioğlu bu kabul esna?ında hazır bulunmuşlardır. Cumhur Reisimiz Ismet Inönü yeni Londra elçimiz Rauf Orbayı akşam yemeğine alıkoymuşlardır! ( Müttefibler 1 tebliği ) ' TorpUlendiü bildirilen Prinz Eugen sınıfından bir Alman kruvazörü I ISVEÇTE I Bir Alrnan [ŞAYİALARJ kruvazörü Sıvastopolda ağır bir Sovyet kruvazörü torpillendi 7 vapur batırdılar • manlar Isveçten Matıstan geçen Seharn* asker geçirecekmiş... horst ve Gneisenau zırhİsveç ordusa, son lıları ağır yaralı sür'atle hazırlıkLondra 26 (a a.) İngiliz Amiralhk tebliği: larını tamamlıyor daıresıninEugen sınıfından bir Alman Prınz Ankara 26 (Radyo gazetesi) Stokholmde ilkbaharda cereyan edecek olan büyük muharebeler etrafında bir takım şayialar dolas.maktadır. Bu şayialara gore pek yakında Norveçe bir Amerikan İngiliz ıhrac tehdidi kendini göstermektedir. Diğer bir takım şayialara göre de Almanlar İsveç üzerinden asker geçirmek için İsveç hükumetine bir teklifte bulunacaklardır. İsveç askeri hezırlıklarına son bir hız vermiştir. Memleketin şark bolgelerinde askerî manevralar yapılmaktadır. Yeniden bir kısım asker silâh altma ahnmıştır. Vaşington'da da hava akını işareti? Filipinlerde Amerikan kıt'aları taarruza geçerek Japonları kilometrelerce gerî attılar Kalkütada sokaklara siperler kazılıyor Icra Vekilleri heyeti toplandı Ankara 26 (a.a.) Icra Vekilleri Heyeti bugün saat 15,30 da Başvekâlette Başvekil doktor Refik Saydamın reisliği altında muYeni Londra büyuk elçimiz Rauf Orbay tad toplantısını yapmıştır. tahrib edildi Norveçe AngloSakBerlin 26 (a a.) Ne General Buschun sonlar ihrac yşpa Almanlar orta Atlan oıdusu yok edılmiştir, ne de General tikte 52 bin tonlııkBruckdorff un ve Hansen'in teşkillerı Sovyetler önünde kaçmak zorunda bıracaknıış. yahud Al Şark cephesinde kılmıştır. Salâhiyetli Aknan kaynaklarında, bolşevikleryı bu idfciaiarı Mihver devletleîınin buyuk muvaffakiyetlerini küçültmek için Laştanbaşa birer uydurma olarak tavsif edılmektedir. Bolşevikler ve onların dostları Ingilızler kimlerin kimin önünde kaçacaklarım yakında goreceklerdir. GÖRDÜKI.ERtM Sovyetlerin 387 taarruza tardedildi Berlin 26 (a.a.) Askerî kaynaklarkruvazörü Trıdent demzaltısının mu dan bildırıldiğlne göre, Alman kıt'aları vaffakiyetli bir taarruzuna uğramışUr. İlmen gölunün cenub doğusundaki keTaarruz 23 şubatta Norveç kıyısı açı simde dort küsur hafta süren bir mücağında yapılmıştır. Duşman kruvazörune (Arkası sahife 3, stitan 2 de) bir torpil isabet etmiştir. Biraz sonra yapılan bir hava keşfinde bu geminın yedekte olarak Trondheım de bulunduğu ve baş tarafından yarall olduğu görülmüçtür. Kruvazöre refakat eden torpido muhriblerinden de birinin bir torpil isabeti 1 almış olması mümkündur. Esirler kampında birkaç saat... Yazan: Enekli General 4 2 l*J Dün Rangon üzerindc 21 Japon tayyaresi duşuruldu H. Emir Erkilet 26 ılkteşrin 1941, erken kaikarak Nıkolayefın guzellık ve bediilıkten tamamıle mahrum, çarşısız, cansız ve çıçeksız, kaldırımlı genı^ bulvarından eraba ıle kazınoya gıttim. Kahvaltıdan sonra bir kaç Alman zabıtile yaya olarak Nikolayet mahalle aralarında dolaşmağa çıktık. Esirler karargâhına gıtmek için daha bir saat kadar vaktımiz vardı. Nıkolayefte, bızım meşhur Kumkapı teneke kulübe mahallelerine benzer yerler olduğu gıbı buyük eski ve yeni binalaı ve yeni fabrikalar civarmda da evleri birıbirine benziyen yeni mahalleler de vardır. Yani Nıkolayef halkı hep ayni seviyede ve muadıl konfordaki evlerde oturuyor değıllerdir. Evierin içine ve bunların içinde geçirilen yaşayışa bakıldığı takdirde aşağıya doğru bir takım farklar görülür. Lüks ve hatta orta konforda evler bulunmamasına rağmen çok yoksul kulübeler vardır, Manştan geçen Alman knıvazörleri agır yaralı Londra 26 (a a.) Resmen bildirildiğine göre Seharnhorst ve Gneisensu muharebe kruvazörleri ağır hasara uğramıştır. Bunlardan bırıncisi Kiel'de kuru havuzda, diğeri de Wilhelmshaven tezgâhlarında bulunmaktadır. Ç Japon harb | tebliği I Karadenizin Rumeli karasularında tekerrür eden bu denizaltı savletleri hangi devletten geliyor? Bu denizde bu silâha malik olabilecek devletler sajılıdır, ve onların her birile aramızda daima dostane mahiyeti tekrar ve teyid olunan Samsun 26 (a.a.) Samsun tütün münasebetler caridir. Demek olujor ki yüzümüze gülen ve bize karşı iyi niyet piyasası dün açümıştır. Flatlar 185 le 208 lerini ikide bir yemini billâhlarla tecdid. arasındadır. teyid ve temin eyliyen bu dostlanmızdan banlannın ellerinde, veya ceblerinde, icabmda arkamıza saplanmak için saklanmış bir hançer vardır. Suikasdlerin tekrarlanması başka hangi manaya delâlet edebilir? Geçen defa Kaynakdere motörümüzü batıran denizaltının kendilerine aidijeti ihtimalini Moskova reddetti ve Berlin reddetti. Hâdiseyi Boğazlardan geçerek Karadenize kadar ıızanmıs bir İngiliz denizalhsı ika etmiş olamazdı. Her tarafın mes'uliyetten sıyrılmağa müsaraat etmiş olması hâdisenin itiraf ohınamıyacak kadar çirkin bir şey olduğıır.u ispata kâfidir. Türk hükumetinin tedbir Samsunda tütiîn piyasası açıldı Kiel tekrar bombalandı Londra 26 (a a.) İngiliz Hava Nezaretinin tebliği: Dün gece İngiliz bomba tayyareleri şimal batı Almanvada Kiel ıle dıger hedeflere taarruz etmislerdır. Tayyarelerimizin ikisi noksandır. (Arkası sahıte 3, sühtn 5 te) Bir Amerikan tayyare gemisi batırıldı Hindistan meselesini bütiin önemile ortaya atan İngiliz Mührühas Lordu Sir Stafford Cripps Sinfapnru, adanın snkutundan 36 evvel, jaralı olarak terkettigi ifşa olunao cenubi Pasifik Başkumandanı General Wavell Vaşingten 26 (aa.) Vaşingtona saat 1,32 de verilen hava tehlıkesi işareti 13 daklka sürrnüştür. Deniz tezgâhlannıa bulunduğu (Virgmie) Hampton Raas'ta da tehlike İşareti verilmlşttr. Bu husus* ta resml izahat verilmemlştir. YUNUS NADl (Arkasi sahife 3 sütnn 4 te) Kalkütada Çin teşkiPapaslar. Patrikhane elektrik tesisatının lâtı kuruldur iki taraf birbiıine sefirler bozukluğu yüzünden Fener yangınma gönderecek sebeb olmakla suçludurlar Londra 26 (a.a.) Hindistan Ofisi aşağıdaki tebiığı nesretmiştır Hindistan hükumeti Kalkütada Çinle bir lrtıbat memurluğu ihdasına karar vermlştir. Bu irtibat memurluğu Hindistan dış işleri nazırlığmın idaresi altında bulunacak ve eski Mısır bankası umum müdürü Sir Edward Cook'a tevdi olunacaktır. Cook yeni vazifesine Kalkütada 2 1941 eylulünün yirmi birinci gunünü martta başhyacaktir. İrtibat memurluğu vazifesi, Hindistan tak.b eden gece; sabaha karşı Fener Patrikhanesinin ruhanî meclisı içtıma ve Bengal hükumetlerinin Çinle olan larına mahsus kısmındaki meclise lü müşterek harb gayretlerine ve Kalkütazumlu bürolar bulunan ahşab baskâ da kurulan Çin teşkilâtile işbirliği yapatiblik daıresınden yangın çıkmıştı. Yan rak Çıne malzeme gonderilmesi işlerine gın, ahşab binayı yaktıktan sonra ev Bid bütün İşleri tanzim etmektir. den eve atlamış, etrafa yayılmış, o ci Mareşal ÇanKayŞek'in Hmdistanı vardakı doksana j'akın dükkân ve evle ziyaretinin ilk neticesi olmak Ü7ere YeUmurbey camiıni kül etmişti. Camıin ni Delhi'ye ve Çungking'e karşıiıklı bimüezzinı yetmiş yaşında Mehmed de, rer elçi tayin edildiğinin yakında bildii beklenilmektedır. kendısince kı>metli bazı şeyleri kurtar(Arkaa gahife 3, fütun i tel £Arkası sabife 3, nitun 6 da) 3 Rum Metropolidi adliyeye verildi Patriğin de iffadesi ahnacaktır Hindistanla Çin arasında ışbırlıgı Japon kıt'aları Birmanvada Rangoon'a 25 Km. yaklaştılar Garbî Amerikada uçan $ey balonmu;! LosAngeles 26 (a«.) LosAngeles bölgesi üzerinde yapılan uçuş hakkında müşahidlerin mütaleasma göre, uçaa şey, bir düşman balonudur. Bu müşahid!er, balonun yarrm saat müddetle 35 ilâ 40 kilometre mesafe aştığını, halbukı bir tayyarenin bu mesafeyi daha az bir zamanda alacağını belirtiyorlar. Haberler tezadlıdır ve olaylan meydana çıkarmak için bütün gayretler sar« fedilmektedir. Cava hava kuvvetlerini tahrib için şiddetli akınlar yapılıyor Boyle bir kulübede rasladığımız bir ihtiyar adamın manzarası hiç gözümden gitmez. Ukraynalı mı, Rus mu bilemiyorum. Islavca homurdandığı sözleri anlamıyordum. Fakat üstü başı, ve bir tek gözden ibaret kulübesi o kadar yoksuldu ki, yanımdaki bir subaya ona bir kaç sigara vermesini rica ettim ve ihtiyar, sigaraları avcuna alırken parmaklarmın bir nazenini okşar gibi titrediklerini görTokyo 26 (a a.) İmparatorluk umu düm. mî karargâhının tebliği: Esirler kampı çok enteresandı. Alman 21 şubatta Yeni Gmenın şımal doğusuna bir kaç yüz mil mesafeden geçen umumî karargâhının bir emri mucibince ve kuvvetlı bir fılo refakatinde bulunan buradan geçen esirler arasından müslübir düşman tayyare gemisine Japon de man ve Türklerle Ukraynalılar ayrılniz tayyarelerinden mürekkeb birlikler maktadır. Burada, bu emir mucibince (Arkası sahife 3. sütun 6 da) ayrılmış 292 müslüman ve Türk esirden Filipinlerde: Mc. Arthur kuvvetleri taarruza geçti (Arkası Sa. 3, sütun 5 te) Ankara 26 Caadyo gazetesi) Londradan bildirildığine göre Filipinlerda Bataan yanmadasmdaki Mac Arthur kuvvetleri birdenbire taarruza geçerek (Arkası Sa, 3. snttm 3 te) Sokaklannda siperler kanlmıy a başlanan Hindistanda Kalkuta eehriBden bir manıafa l.rr*r ~ ^^ §ark cephesinden teçen ;axa aid bir resim: Muhtelif milletlere mensub ŞoTyjt esirlerj kampa götürnlnyorlae