2 Şubat 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

CUMÜURİYET 2 Şttbat TS4Z haberleri Avustralyanın askerî Doğud&Âlman plânı Nemur maaşları Hitler'in nutkundan. miidafaa harbine ne Yeni zamlarla berasuretle geçildiği daha iyi anlaşılnııştır. ber şubat aylığı Durumda yeni bir değişiklik yoktur bugün veriliyor Her Hitler evvelki gün Nasyonal Sosyalist partisinin iktidar mevkiine geçmesinin dokuzuncu yıldönümü münasebetile bir nutuk sdylemişti. Bu nutkun mufaarcbe cephelerine aid olan kısımlan kısa ve umumî olmakla beraber Hitler'in yakın mariye ve istikbale aid bazı karar ve düşüncelerini aydınlatrna6i itibarile ehemmiyctlidirler. Alman Führerinin iki ay evel karakışm birdenbire ve müstesna bir şiddetle gelmesi dolayısile şark cephesinde taarmzdan müdafaaya geçmek karannın veriîmesinde mes'uliyeti betekrar kendi üzerine almak zorunda kaldığını ifadc etmesi manalıdır. Bu suretle iki ay evvel Alman doğu cephesinde çıkan krizin mahiyeti azçok ayduılanmış oluyor. Filvaki o zaman Alman kara orduları Başkomutanı Mareşal von Brauschitsh kumanda mevkünden çekilerek Hitler'in şark cephesi kumandanlığınm mes'uliyetini de iizerine alması bir çok zan ve tahmin'ere yol açmış, hatta Almanyanın askerî ve dahilî dufumu aleyhinde propaçandalara vesile bile olrauştu. Fakat Hitler'in doğu cephesi komutanlığını derahde etmesinden, Moskova çevresinde pek ileri £İtmiş ve muvaffakiyete pek yaklaşmı? olan taarıuzu durdurtraak ve çok ilcrlemiş kıt'alan geri çekerek, taarnudan müdafaaya geçmek gibi ağır bir kararın verilmesinde Alman Führer'inin baş rolü oynamış olduğu daha o zaman anlaşılıjordu. Moskova çcvresinde ihala taarruzlan devam ederken pek müsaid olan askeri durumu, askerlerin dona maruz bırakılmamalan arzusuna feda etnıek zorunda kalan Alman Führerinin verdiği kararda kendisine imanla yardım etmiş olan enerji sahibi generallerin istifalannı kabul etmesi bittabi düşünülcmezUi. Demek oluyor ki General Feldmarr«al von Brauschitsh, Moskova öniinde laarruzdan müdafaaya geçmek kararıııın rerilmesinde tereddüd etmiş ve kazanıltnış bunca zaferlerdcn sonra tereddüdünün kurbinı olmuşrur. Hitler'in son nutkunda bu bahse tahsis ettiği sÖ7İer her ne kadar kısa ve imalı olsa da iki ay evvelki doğu cephesi krizini az çok tenvire yaramıştır. Ask vaziyet ÜNÜN MEVZUU f IHEM NALINA MIHINA Kömür meselesi üyük Millet Meclisinde, MilU Korunma kanununda yapılan değişiklikler müzakere edilirken İktısad Vekilimiz muhterem Sırrl Day, kömür buhranından bahsetmiş, bunun sebeblerini anlatmıştır. Bu izaha göre 1924 senesinde 999,000 ton olan kömür istihsali sonra şoyıece artmıştır: 1937 de: 2,306,000 ton 1938 de: 2,500,000 » 1939 da: 2,696,000 > 1941 de. 3.019,000 > 1940 ve 1941 istihsalleri ayni miktardadır. Ya^nız bu iki yılın istihsali mukajese edildiği zaman şartların zorluğuna göre, 1941 senesinin çok daha muvaffakiyetli telâkki edilmesi lâzım gelir. Direk yoksuzluğu yüzür.den 2025 gün istihsal durmuştur. • Japonlann, başta Yeni Gine olmak üzere, Avustralyaya yakın adaiara asker çıkarmaljti, Avus ı tralyada büyük teJâşı mucib oldu. Avustralya deviet adamları, Amerika ve İngıltereden yardım istedıler Onların bu feryadı bir dereceye kadar haklı ise de, haksız tarafları da yok değildir. Gerek harbden evvel, gerekse 1939 eylulünde harb başladıktan sonra, millî müdafaa için, daha büyük gayretler sarfedebileceklen halde, yalnız Ingiliz donanmasma güvenerck bunu yapmamışlardır. Avustralyalılar geçen haıbe nispetle bu harbde çok zayif olan Tngıliz aonanmasının, Almanlara ve İtalyanlard karşı yalnız kaldığını bıliyor v= görüyorlardı. Japonyanın da bir gün gelip harbe gireceği senelerdenberi malu.ndu. Bu takdirde geçen harode Fransız, İtalyan, Japon ve Amerikan, hatta Rus donanmalarmın yardLmlarile calışan Injiliz donanması, şimdi, yalnız Amerikan ve bir mıktar Holanda deniz kuvvetlerinin yardımile Alman İtalyan Japon filolarile çarpışacaktı. Almanya, Norveçten İspanyaya kadar, bütun Avrupa kıyılarmı tutmuş oiduğu gibi, bitaraf kalan serbest İrlanda kıyılaıındaki üslerden de mahrum bulunan Ingiltereniıı, deniz sevkülceyşi bakımından vaziyeti, geçen harbdeki kadar müsaid değildi. kudreti = = s Abidin Y a z a n : *•••«••••i fDEMİR ve ağır mes'uliyetin bizzat Alman Führer'i Memurlann şubat aylıklannın son yatarafından deruhde olunmasına lüzum pılan zanıJarla birhitte tediyesme bu hasıl ettirecek derecede çetin olmuştur. günden itibaren başlanacaktır. Maaş Hitler, nutkunda Alman ordulannın zamlarına aid bordrolann hazırlıklan Hava ordusu için 3 senede 32,000 pılot, laarruzdan müdafaaya çekilmeleri ko tamamlanmadığma dair bir gazetenin râsıd, telsizci, makinist, makinelitüfekçi lay olmamışsa da bu hareketin simdi verdiği haber doğru çıkmamış:ır. Maaşmuvaffak nlduğunu söylemiştir. Filvakı larını peşin almakta olan bütün merauryani uçucu mürettebat yetiştirilmek üSovyet orduları Almanlann Moskova ların aylıkları, zamlarile bırlikte ödezere bir plân hazırlanmıştı. Uçmıyan haçevresinden geri gidişlerinden ve Alman nebilmek üzere Defterdarhkça tertibat va müreıtebatmın da 26,000 mütehassıs 1938 senesinde, kömür istihsalini ve isardcı kıt'alarına nazaran haiz oldukları alınmış ve dün pazar olmasma rağmen oiması havacılar için 30 mekteb ve kamp tihlâkini aıtırmak için büyük ga\retler sayı üstünlüğünden istifade ederek Al bordrolar üzerinde çalışılmıştır. Emekaçılarak bunlara 3000 mekteb tavyaresi Farfedildijı sıralarda, o zamanki Üitısad man ricatini bir bozgunluğa çevirmek li, dul ve yetim tertıbinden üç ayda bir temini kdrsrlaştırılmıştı. Fakat havacılıVekilinin Zonguldak havzasmda yaptığı için ellerinden gelen herşeyi yapmışlar. maaş alanlann mart, nisan, mayıs ayğa 150,000 gönüllü talib olmuştur. 1941 tir tetkik seyahatinde ben de bulunşiddetli takib ve taarruzlarda butıın lıklan, şubat a5'ina aid zamlarla biryazmda, 21 kampta 5000 talebe bulumımuştum. Yapılan programa gore, 1940 ta mıışlar ve tabiatile çok kan dökmüşler likte, önümüzdeki mart apnın başında yordu; 10 )0 pilot da stajını bitirmişü. 2.450,000 ton kömür çıkanlacak ve 1!»41 dir. ödenecektir.. Maaş kuponlarını Eytam den itibaron istihsal. her yül 300 bin ton Avustra".\a donanmasma gelince bir Bankasına kırdıranlar da işlemış olan AlmanUr, iki ay evvel kış müdafaa artırılmak vuretile 5 milyon tona kadar kısım gemileri son zamanlara kadar, hattı olarak almalanna ihtimal verdiği geçen üç ayhkları da dahil olmak üzere yükseltilccekti. Avrupa sularmda hizmet eden harb fiyedi aylık zamlarını ayni zamanda banmiz hatta bugün umumiyetle varmi'j ve losu şu gemilerden mürekkebdi: 2 ağır Şimdi, İktısad Vekilimizin mecliste yerleşmis bulunuyorlar. Bu hat iki ay kadan alacaklardır. kruvazor, 4 hafif kruvazör, 7 muhrib, 22 söylediği :akamlara göre. o zamanki evvel çizdiğimiz veçhile Ladoga gölünün programın düşündüğü istihsal miktarı ıefakat gsmisile diğer bazı yardımcı gecenub kenanndan bailar, Volchow nehHavagazi tahdidatı başladı Keçilmiştir: fakat harb yüzünden kömür miler. Avustralyanın denizaltı gemisi rinin batı sahilini takib eder, VVıldai istihlâki de daha çok artmıştır. O proyoktur. Bu filodan başta Sıdney hafıf >aylasından Rschew, VViyazma, Ortl, Havagazi tahdidatı dünden itibaren gramdan yapılamıyan şey, fırtınalardan kruvazörü clmak üzere birkaç gemi batKıırsk ve Charkow şehirlerinin doğııla başlamıştır. Sabah saat 7 . 13 arasmda emin bir kömür limanı tesisi olmuştur ki mıştır. Donanma mürettebatı 555 subay rından ge^erek Donez bölçesine vanr ve normal olarak şehre gaz verılmiş. bu bunun cks : kliği, her zaman olduğu gibi, oradan Taganrog'un doğusunda Azak saatten sonra borulardaki tazyık azalve 5752 erdi; fakat ihtiyatların celoile şimdi de duyulmaktadır. denizine iner. Alman baskumandanlığı tılmıştır. Akşam da saat 19 22 arasında 12,000 kişıye çıkarılmıştır. Büyük Harbde mühimmat fabrikalanm iki av evvel tasarladığmı tahmin et yeniden gaz venlmiştir. Bu saatler h a Şimdi kömür havzası işletmeleri umuAvustraıyanın ticaret filosu 1939 da nnda 2700 amelesi olan Avustralya, şimtiğimiz ve gazetemizde mefrtız harita<;ını ricinde borularda ancak 30 millmetre mî müdüvlüğüne, o zaman Kozlııdald Yeni Zelündanınkile beraber 669,000 ton di silâh fabrikalarında 150,000 amele çada bastıâ<mız kışlık müdafaa hattı i*tc miktarında gaz bulunacağından musKömüriş müdürü olan Ihsan Soyak gibi luk 534 gtmi idi. Bu filodan 100 ge.nı si lıştırmaktadır. Bunlar tayyare, ağır budur. Ve şark cephesindeki Alman or lukları açmak tehlikelidir. Tevziata her kıymetli bir mütehassıs getirihniştir. Olâhlandırılarak yardımcı harb gemisi ha tank, Bren toplan, tankkovar ve uçakdulan simdi umumiyetle bu haıta bulu gün ayni saatlerde devam edilecektir. nun himmetile kömür havzasının daha line konulmuştur. Avustralya, 43,000 kovar topiarla bunların her türlü cepanuyorlar. Bunlar meydanda olduğuna göre, A tonluk zırlılılan alacak bir yüzer havuz nesini yanmaktadırlar. İstihsalâtın bir verimli bir hale geleceği ümidi kuvvctHavalar düzeliyor Bu müdafaa hathnın Ladoga gölüne vustralya, butun askerî kaynakjannı se yapmağı düşünüyordu; fakat yapılıp kısmı İngiltereye verilmekte idi. Tayya Ienmistir. Fakat İktısad Vekili. kömür istihsali si'tmlsa dahi, istihlâkte tasarYollar açılmış olduğundan tren sefer ferber etmek mecburiyetinde idi; boyle dayanan şimal kısmı AVolchow nehrinin yapılmad'.^ı bilinmiyor. Kokato'da küçük re fabrikalan 1940 tanberi talim ve mek ruf yapmsk lüzumundan bahsederek batı sahilini takib ediyordu. Fakat hu leri intizama girmiştir. Ankara ekspersi, olduğu halde, Avustralya bunu yapmanehir. hiç bir mâni teşldl etmiyecek ka ancak 10 dakika teahhurla dün sa mıştır. Gerçi kahraman Anzaklarm ek harb gemi'eri yapan bir tersane varcır. teb tayyare lerile orta boy tayyareleıi linyit istihsailnin artırılması lüzumunıı *** yapıyorlar. Bunlardan günde 45 tayya ileri sünnüş ve günde 1000 tondan fazla dar donmuş olduğundan Rus kıt'alan bah saat 9,10 da Haydarpaşaya gelmış seriyeti gene Avustralya askerlerinden re yapılmakta olup yakında ayda 24 a linyit çıkarıldığını söylemiştir. onu bir kaç yerinden garba doğru geçe tir. Diğer tren seferlerinde de kayda mürekkeodi; fakat Avustralya, bu harbAvustralyanın insan kaynaklarınq geğır bomba tayyaresi de yapılabilecektir. bilmişlerse de Almanlar tarafından dur değer bir gecikme olmamıştır. Büyük Harbde, kömür buhranı basde denizaşırı yerlere, Uzak ve Orlada lınce, bu memleketin nüfusu 1937 de İngiliz gazateleri, Avustralyada y^pılan durulmuşa benziyorlar. Çünkü epey bir gösterdiği zaman, linyit ve turb gibi Dün rüzgâr poj'razdan esmiş, fakat ğuya yalnız iki kolordu göndermiştir ki Yeni Gine ile beraber 7 buçuk milyon orta bomba tayyarelerinin bu neviden daha adi cins kömürlerden de 'stifade zamantianlıcri burada ehemmiyetti bir kar yağmamıştır. En az sıcaklık derece. bu da azamî 6 tümen tutar. Uzakdcğuya kijiydi. Askerlik milis usuliledir ve İngiliz tayyarelerinden daha sür'at'i ol edilmişti; İstanbul civarında, KaraağacRus taanuzundan bahsedilmemektedir. si, sıfırın altında (1,02) dir. Yeniden gönderilenler, Singapur müdafaasına harb zamanında 18 den 60 yaşına kadar duğunu vazıyorlar. Merkezde de Rus taarruzlan durmuş kar yağmasına şimdliik ihtimal verildaki linyit madenleri de işletilmiş ve memur oldukları için, doğrudan doğnjya her erkek askerlik etmek mecburiyetinveya ağıriaşmıştır. Çünkü Almanlar memektedir. Belediye temizlik amelesi, AvTistralyanın uzak mudafaasını yapı dedir. Sulh zamanında gönüllü usuli'e Görülüyor ki, Avustralya, harbin baş kömürler dekoville Kâğıdhaneye getirilRschew\Viyazma doğusundaki müdafaa dün de kuytu yerlerde toplanan karlayorlar, demektir. Çünkü bu kalenin ya 18 den 40 jaşına kadar askere almar.'ar ladığı günden itibaren millî müdafaanın mişti. hatlarına çekilmiş ve buralarda kuvvet rın temizlenmesi işine devam etmiştir. İstanbulun yanıhaşında, Karadeniz pılmasını isüyenler ve onu kendi kale muvazzaf orduda 3 yıl hizmet ederler. ehemmiyetini kavrayıp geniş ölçüde aslerini teksif etmiş bulunuyorlar. leri addedenler Avustralyahlardır. Orw Harbden evvel muvazzaf ordu şu bir kerî teşkilât kurmağa başlamış ohaydı. kıyılarında ve Büyükçekmece gölü rivaBuna nmkabil Wolchow nehrinin II Ekmek karnesinî tahrif etmiş şarka gelen Avustralya askerleri de 'Jklerden mürekkebdi: 14 piyade slayı, şımdi bir Japon tehlikesini çok daha so rında, Mimarsinanda linyit kömiirleri men gölütıiın hemen şimalinde bulunan Kuçükpazarda Mehmed Eminin fırı Süveyşin ve Akdenizin müdafaasına işğukkanh'.rkla ve emniyetle karşıhyacak vaıdır. Bunlardan istifade edilmiyor. Novogorod şehrinin şarkındaki Aîman nına geç vakit Kemal adında biri gel tırak etmek suretıle bilvasıta Avustra. 50 piyade taburu, 15 hafif süvarı alayı, bir vaziyet ve kudrette bulunurdu. Hatta İPIÜ ta İstanhul meb'usları Sarı4 atlı makinelitüfek alayı, 1 tank alayı. mevzilerina Ruslann taarruzu devam e miş ve tezgâhtar Azize bir karne kupoyer nahi^esi ve Silivri kazası halkımn janın mudafaasma iştırak ediyorlar de 50 sahra bataryası, 6 orta, 12 ağır topçu Hitler uutkunda, Moskova etvafında ABİDİN DAVER dilcklerini dinledikleri zaman, dalgaladiyor. Rus kıt'alan ayni zamanda Waldai nu vererek ekmek istemiştir. Aziz karmektir. Çünkü böylece, Avustraly?nın muvaffakiyete doğru ha>li inkişal etmiş yaylasının cenubunda da taarnız ediyor nede tahrifat yapıldığım anlıyarak ekrın kıyılara attıklan linyitlerin toplaolan ihata taarruzunu birdenbire durgüvendiği İngiliz donanması Akdenizdo, lar. Velik:. Luki istikametinde taarruz mek vermemiş ve keyfiyeti polise b J nıp yakılmasına gümrük muhafaza medurtmak mecburiyetinde kalmasına seKızıldenızde, Hind Okyanusunda tutudan bahsoHildiğine göre de belki bu böl dirniiştir. Kemal. ifadesinde, karneyi murlarının mâni olduklanndan şikâyrt beb olarak erken bastıran şiddelH sonabilmektedir. Böyle dünya ölçüsür.de gcde bir parça ilerlemislerdir. Eğer böylc Mehmei adında birinden aldığını söyrdilmisti. Mimarsinan köyünde. denizdcn ğukları hir daha ileri sürmektedir. Ona bir harb yapan bir imparatorluğun mufise VValdai yaylasile Rschew şimdi bir lediğinden ikisi de müddeiumumüiğe çıkanlan îri kömür parçalan bize gösteHarb sahasına giren göre sıfırın altında otuzdan kırk beşe telif orduları, yalnız kısa görüşlü ve kısa çıkıntı teşkil ediyorlar demektir. Selin verilmiştir. ıilmişti. Eu linyitlerin geri usullerle kadar düşen bir soğukta Rus stenleıinmenzilli roahaliî bir sevkülceyşle değil; ger gölile buradan kaynıyan Volga lıalk tarafirıdan işletilmesi teknik düşünde taami7a devam etnıek imkân«;i7dı. gene dünya ölçüsünde büyük bir sevkülSigara almayınca kibrit (İdil) nehrinin Rschew'e kadarki yukan celerle nıunasib görülmüyordu. Fakat böyle bir hava durumıında, Mnsceyşle idare edilmek gerektir. Avustralkısmı şimrti donmuş bir halde olmalan satmak istememiş kova etrafında, biiyük bir cephede çnkyanın da Britanya adaları gibi, bombarŞimdi, artık gerek İstanbulun yanıhabittabi Rus akınlanna kolaylık vcrmckça ilerlemiş olan Alman ihata kanadlaAksarayda Kemalpaşa caddesinde tü dımanlara ve işgal tehlikelerıne göğüs .sındaki, gerekse memleketin diğer yertedir. nnı, bahusus Moskovanın cenub dosjutüncü Tahsin Kurdoğlu. müşterilere si germesi icab eder. lerindeki linyitlerin, ileriyi düsüncn Kursk. Harkow ve Donez bölgeleılnsunda, Kaluga'dan 200 Km. kadar fiaha garasız kibrit satmadığından yakalanateknik maiizurlar bir tarafa bırakılarak *** şarkta bulunan Michailov şehrinin öte ne de Alman Rus taarruzu vc muka rak ihtikâr işlerine bakan İkinci Aslıye bugün eli'nizde mevcud vasıtalarla iptîlerine kadar sokulmuş bulunan Alman bil taarruzları olmaktadır. Donez nebrini Ceza mahkemesine venlmiştir. Dün yaAvustralya, geçen harbde daha az nüdai bir şekilde dahi ol^a işletilmesi, bir yarma kamasım geri çekmck de ta.ırnı geçcn Ruslar bir çok muharebeler neti pılan muhakenıede Tahsin 25 lira para fuslu ve daha az zengin, harb sanayıi mecburiyct olmııstur. İlkbaharda, istanza devam etmek derecesinde zor bir lıa cesinde Lr.svaya şehrini almışlar ve bu cezasına mahkum edilmiş, aynca dük çok daha küçük olduğu halde, daha bübul yakınıiidaki linyitlerden daha esash reketti. Bunun için taarruza devam ve suretle Dinyeperopetrovsk'un 100 küsnr kânmm bir hafta müddetle kapatılma yük askerî gayretler sarfetmişti. O zasurette istifade edilmek üzere tertibat ile beraber yarattığı yahud ta<ırnızu keserek geriye çekilmek Km. sarkmda Samara nehrine varnıış sma karar verilmiştir. alınması çerektir. man Avustralyanın nüfusu 4,600,000 kişi larmış. kararlarından birini vermek biiyük kaolmasına Harhdo kömür, cepane kadar kıvnıetll Arkadaşımız Ömer Rıza kişi silâhrağmen gönüllü usulile 417,000 Kırımrta vaziyet değismemistîr. Yani largâhı umumide münakaşah ve çetin altına alınmış; bunlardan bir maddedir. bir mesele ohnuştur. Bu sebeble Hillcr, Ruslar Kerç ile Sıvastopol bölgelerine Doğrul'un annesi vefat etti 332,000 kişi denizaşırı yerlerde harbetyalnız taarruzdan müdafaaya geçmek hâkimdirlcr: bu da Almanlar için iyi ve Kahireden teessürle öğrendiğünize mişlerdir. Zayiat 59,330 ölü ve 152,171 karannın alınması mes'uliyetini değil. rahat bir cîurum teşkil etmez. Bunıınla yaralı, 4084 esirdir. bu çetin karann tatbikı işini de üzcrine beraber Ruslann iki aydanberi yaptık göre arkadaşımız Ömer Rıza Doğrul'un O zaman, Avustralyada mecburî asFılminde ?arkı söyliyecek. giilecek, sevecek ve kendisini sevdirecektir. validesi Bayan Münire Nafiz uğradığı lan bütün taarruzlar dağınık. hedefsiz alnuştır. MEŞ'TJM BİR KADININ SİNGAPURTJN SICAK GECELERİNDE ve insicamsızdır. Bu sebeble bu taarruz hastalıktan kurtulamıyarak geçen ayın kerliğin kabul edilip edilmemesi için Zaten bu gibi yüksek ve güç bîr karar lar Alman ardcılanna karşı bazı malıallî ortalarında rahmeti rahmana kavuşmuş 1916 ve 1&17 de iki defa halkın reyine AŞKINI ve KİNİNİ ALEVLENDİRDİĞİNİ TASVİR EDEN LÜKS. ŞIK. Nüshasi 5 kiırusrur. almanın deviet ve hükumet reislikleıile inkişaflar göstermişse de hiç bir kat'î ve Kahirede haki gufrana gömülmüş müracaat edilmiş, küçük bir ekseriyetle MODERN VE İHTİRASLI BİR FİLMDİR. Türkive Harie tür. Merhume, ilim ve fazilet erbabın aleyhte rey verilmiştir. başkumandanlığı nefsinde cemeden Al neticeye varamamıştır. icin İCİD dan Burdurlu merhum Mustafa Nafizin man Führer'ine aid olması pek tabiidir. Bu defa ise, harbin ilk haftalarmda Hitler'in nutkundan anlaşıldıgına göre Senelik 1400 Kr 2700 Kr. zevcesi, Mahmud Nefi, Ömer Rıza ve gene gönüilü usulile 78.000 kişi silâh aluYalnız Feldmaresal von Brauschitch'in Almanlar müdafaaya tahsis ettikleri kuv Alö avlık 750 > 1450 » o sırada rahatsızlığına mebni çck Imesi vetler!e ilkbahara kadar cepheyi idarc Nafiz Doğrul'un, Ayşe Aslanoğlıraun, na alınmış; 21 ile 40 yaş arasında bulu400 > 800 • Üc avlık Lâtife Nafizin validesi. Ahmed İdris ran bu çönüllülerden 1941 haziranma dikkati eelbedecek mahiyette aykırı bir cdeceker ve en evvel cenubdaki toprakİKI MUAZZAM ŞAHESER BIRDEN 150 > Yoktur. Bir avlık hâdise olrauştu ki Hitler'in bu Heîaki Iar kuruyacağı için galib bir ihtimalle Aslanoflunun kayınvalidesi ve haya kadar 90,000 kişilik bir ordu teşkili ka1 Binbirincî Gece nutkunda «taarruzdan müdafaaya geç taarruza burada başlıyacakardır. Bütün tını hayır ve fazilete hasretmiş güzide ıarlaştırılmışü. 21 yaşındaki bütün bekâr bir Türk kadmıydı. mek çetin karannı almakta olduğu gibi Almanya şımdi bu taarruzu hazırlamakla erkekler, kısa müddetle silâh altına alıGazefemize eönderilen evrak ve vanlar bu ağır hareketin icrasmda da hütün mesguldür. Bütün fabrikalar yeni silâh. Allahtan rahmet diler, aziz arkada narak bunlardan Avustralyada kalmek C E S A R R O M E O T ÜR K Ç E mes'uliyeti gene omuzlanma yüklerr.ek tank. uçak ve mühimmat imal etmckte şımız Ömer Rıza ile diğer evladlarına üzere 75.000 kişilik bir ordu teşkiline neşredilsin edilmesin iade edilmez ve zorunda kaldım.» demesinden ve Feld dir. Gelecek ilkbahara kadar Alman or samimî taziyelerimizi sunarız. karar verilmiştir. HvHindan mes'ulivet kahul olunmaz maresal von Brauschitch"in o zamanki dulan için herhangi bir tehlike görülmeistifasından anlıyoruz ki Felmareşaldaıı diğine göre yeni Alman taaıruzu pek saçh. gözlüklü ihtiyar bir zatın yerleş«Azizim Nuri, Hitler bu hususta kâfi bir enerjile yar şiddetli ve kat'î olacaktır. Bu taarruzu n mek üzere olduğu bir kompartımana Bu mektubu aldığm vakit hlç şüphedım görememiştir. girdıler... Ben de arkalarmdan. hedefi bizzat Rus ordulannın bakiyyele siz şaşıracaksm. Çünkü bir hafta evvel O halde Feldmaresal von Brauschitclı ri olacağı için mücadele tabiatile iki ta görüştüğümüz zaman İstanbuldan birTren üçte kalkacağma göre, önümüzacaba şidJetli kışa rağmen Moskovanın raf orduları için bir ölüm dirim kavstısı denbire ayrılacağım ne senin, ne de bede daha bir buçuk saatük vakit vardl. ihatasına devama taraftar mıydı? Yok halini alarsktır. Hitler bu kavgaya Rus nim aklımdan geçiyordu. Şirketin anî Bavulumdan fransızca bir roman çjkasa o, sonuna yaklaşmış muvaffakiyctli lara sayıca muadil kuvvetlerle baslıya bir işi çıktı. Üç dört gün için Sıvasa np okunnaya koyuldum. Fskat, kiıabı taarruzu keserek ricafe karar verilnıe cağını da vadetmiştir. Çünkü 22 haziran kadar uzanmak zorunda kaldım. Yııîni smda kalınca hiç tereddüd etrr.edim Ka t;m. Turlar, kular, derken lâciverd stor tim, berbad oldum; ban bana aşkta ka yüksekte siper ederek arkasmdan hep, sinden doğabilecek ağır neticeleri karsı da Almariar Ruslara karşı sayıca daha dört saattir, buradayım Fakat ııe hal falarımız dumanlandıkça muhabbet ko ların arkasmdan ortalığın ağardığını gör zandır; şu yavrucakla bir kompartıma Lsmini, hüviyetinı bilmediğim sevgllimi Iıyamıyacak derecede hastalanmış mıy az ktıvvetlerle muharebeye başlamışlar de, bilsen... Yan aç, yarı tok ve, han yulaştı. Yemek vaktı geçmek üzere • idi dük. Hesab, kitab, k^saya tam doksan na düşeyim de, yolda canım sıkılmasm! tetkik ediyordum. Nazarımda gittikçe Ruslarmkine muadil bozuntusu bir otelin soğuk ve perijai] ki Şerefle Zeki, bulunduğtımuz yere düş 7,5 lira borcluydum. Demek Sıvas seBizde o talih ne gezer, meğerse yahıız güzelleşiyor, şekerleşiyordu. Vıcır vıcır dı? Bunlan bilemiyoruz. Yalnız şimdi an dı. İlkbaharda yahati için aldığım paranın üçte ikls ni değilmiş, iki adım ötedekı köşede bek hiç Iıyoruz ki. Alman ordulannın şark cep kuvvetlerle muharebeye başlamakla seri bir odasmda. Ama, bu vaziyettea b3şka tüler, bizi görünce: durmadan konuşuyordu. İhtiyar hiç kimse mes'ul değil, sade ben ka E, dediler, Allahtan başka bir şey kaybetmişt.m. Geriye elli iki buçuk lira liyen yaşlı bir kadına işaret edip du adam da kımıldamadan gazetesini sübesinde taarruzdan müdafaaya çekilme Hr zafer feminine <alı<iiyorIar. bahatliyim; yahud da kaderim, kısT.e isteseydik keşke... Canımlz poker oyna para kalıyordu. Kendi kendime teselli ruyor. Annesi mi, teyzesi mi, halası mı lerine aid karar kolay almmamış ve hatt3 züyordu. H. E. ERKİLET tim, talihim suçlu. Burada seaden da mayı çekiyordu. Kapıdan girerken «Ar vermeğe çalıştım: bilmem; her halde o tipte bir şey. Si Bir buçuk saat o kadar çabuk geçmiş ha yakm ve samimî bir dostum, arka kadaş bulup bir kare yapabilir m:j7iz, Adam sen de... Üçüncü movkile yahlar giyinmiş, şişman, ablak yüzlü, ki kat'iyyen farkmda olmadım. Dışanda daşım bulunmadığı için derdimi uzaktan acaba?» dij'e düşünüyorduk. gider gelirim, mütevazı bir otelde yata kokoroz şapkalı. Neyse, Sıvasa kadar UÇ SİLÂHŞORLARXX EX HEYECANLI MACERASI... telâşlı koşuşmalar başlamasaydı, benımle olsun sana dökerek bıraz teselli bulmak Ben özür dilemeğe kalkış'.ım. Ertesi rım, küçük lokantalardan birinde kar gelİ3'orlarsa onunla birhkte bulunmaya, beraber karşımdakiler de hareket zaFRANSA TARİHİNİN EX MERAKLI SAHİFELERİ isüyorum. sabah erken kalkacağımı ileri siirdüm. nımı doyururum. Çekeceğim iki üç gün • çeşmi çerez» kabilinden yalnız seyirle mamnın yaklaştığını hissetmiyecektiler. Ah, çok kederliyim; ıstırab ve ümid Dinliyen olmadı. Bilhassa Ferid ısrar lük sıkıntı hayatta bana bir İbrst dersi vakit geçirmeğe de razı oldum. Gene kız, birdenbire yerinden fırladı: olur, bir daha da iskambıl kâğıdına el sizlik İçindeyim. Belki de hastalanmak ediyordu: İlerledik, ilerledik, nihayet küçük pen Eh, teyzeciğim, dedi, Allah sana üzereyim. Şuraya kadar yazdığım sa Canım ne olur, bir seans yaparız, iürmem; oldu, bıtti! cerenın önüne geldik. Çıtıpıtı kızcağız selâmet versin; kendme dikkat et sa*** tırlar, sanıyorum ki sana açık hiç bir ondan sonra paydos ederiz, herkas, evlı bir ellilik kâğıd uzaüp: kın üşüme. Emştemin ellerinden, çocukşey anlatmadı. Onun için, eğer aklımı evine, köylü köyüne dağılır. Mademki üçüncü mevkide seyahat Sıvasa birincı mevki bir bilet ve larm gözlerinden öperim. başıma toplıyabildiysem macerayı munBen bu işi bilirim, bir seans, iki se edecektim; Haydarpaşaya erken geç.p Onlar sarmaş dolaş bırbirlerine yaşlı tazam bir sıra takib ederek İptıdasın ans dıye başlanır, sabahlara kadar otu trende rahatça bir köşe kapmam lâzım rir mısiniz? Demez mi. Sevincden bayılmak iızere gözlerle veda ederken, ben de an^izın dan hikâye etmek niyetindeyim. rulur. Ne çare, hatırlarını kırarr.cdım. dı; yoksa beş yüz şu kadar kılome'rcUk Şirketten yol paramı, gündeliklerimi, Acele iki üç lokna bir şey yedjk, Şe yolu, bu karda kıyamette, ayakta ka ıken teessürümden ayıidım Çunkü tek beyninden vurulmuş bir msan gibi olyemek ve otel masrafımı alıp da soka refin Parmakkapıdaki pansiyonuna git tettiğimin resrniydı. 12,35 vapuruna guç bilet alması, yalnız olacağına de^âlett. duğum yerde hareketsız yığılıp Kalmışğa çıktığım akşam, bizim Feride tesa tik. Masa başma geçip oyuna başladı yetiştim. Kafam sersem, vücudüm kırık Fakat birınci istemesı. benim de ayni tım. Uzun boylu, çekme burunlu yavTakmda : T Ü R K Ç E S İ ORİJİNAL NÜSHASI : düf ettim. Keşke rasgelmez olsaydım. ğımız zaman saat tam on buçuktu. döküktü. mevkide bulunmamı icab ettirıyordu rucak kompartimanın kapısmdan kori• Bob!», «pas!», «gördüm», «ful», «floş», Mermer merdivenleri çıkıp gişeye yak Otuz küsür lirayı oraya verırsem, Sı dora süzülürken o halsiz'iğime rağn.en Cebıme giren para ile güzel bir seyakend:mı kaldırıp yerden yere vurmaji ak hat yaptıktan masda, birkaç kuruş ik <kare» sesleri birbırini takib ederken, laştığım vakit baktım, benim gibi açık vasta ne yiyıp ne içecektim? için nefsimi güç zaptettim. tısad da ederek eksiğimi gediğimı dü yelkovanla akreb de yekdğerini tuta gözler adamakılh bir kalabalık teşkil Adam, Allah keran! ı bastırarak bir zebilecektim. Ferid, iyi çocukfur ama, madan mütemadi kovalamaca oynıyan ediyordu. Gördün mü başıma gelenleri? Kızla birinci mevkı bilet de ben aldım. Şişbilıyorsun, biraz içkiye ve oyuna düş lar gibi koşup duruyorlardı. TabîalarSıraya girmeğe çalışırken, önümdeki beraber yolculuk edemedığıme mı yadaki izmarit yığınları tümseklsr teşkil gene kız dıkkatimı çekti. İnce, zanf. çı man yaşlı ile ince ve zarif gencin pe nayım, otuz şu kadar liramın gıttıgjıe kündür. Gel yahu, dedi, bir birahaneye gi ederek büyümüş, odanın İçini koyu bir tıpıtı bir şey. Uzunca yüzlü, çekme bu şinde bir gölge gibi yürümeğe koyul mi yanayım, yoksa kalan yirmi tira İl« relim de. hem iki üç kadeh çekeriz. duman bulutu kaplamıştı. Hepimizin runlu, sarı elâ gözlü. Siyaha yakın kum dum. burada bir dilenci gibi yaşamağa mecMEVSİMİN İKı BÜYÜK VE GÜZEL FİLMİ BİRDEN Uzun katarın ortasında bir vagon seç bur kaldığıma mı yanayım. sen soyle? hem de beş on satır konuşuruz. Aylar saçları darmadağın olmuş, üstübaşı pe ral saçlarını ekse bir kapüşon yarımrişanlaşTnış, renk'.erimiz sapsarı kesil yamalak örtüyordu. Elinde bir küçük tıler. Bereket versin. tamamile ooş bir Söyle ve atalar sözlermde beş parıl.k var ki görüşemedik. O anda bende de bıraz gevezelik <;t miştı. Şakaklarım zonklamıya, sırtım ' bavul vardı. îçimden şöyle bir düşünce kompartıman yoktu. Çünkü o sekllde bir hakıkat bile mevcud olmadıgına T UR K Ç E meğe, hoşça vakit geçirmeğe derm bir sızlamıya başlamasıydı, belki vaktin o geçti: kadınların yanında yabancı bir çrkeğin inan.. Neymış, kumarda kaybedetiıer temayül vardı. Böyle bir teklif karşı I kadar ıler'ediğinin farkına varmıyacak 1 Yarabbi, ne olur, kumarda kaybet bulunması hoş görülmiyebilirdi. Beyoz | aşkta kazanırlarmış... Yalan! Adnan» Daver bataryası, 1 uçakkovar alayı, 15 istihkâm bölüğü, 7 kale istihkâm bölüğü. Bu kuvvetlerin mevcudu 41,930 kişiydi. Avustralyaın asker olabilecek vaştaki erkek nüfusu 1939 sayunına göre föyledir: 1218 yaşındakiler: 371.000 kişi 1826 » 482,000 > 2635 > 472,000 > 3560 » 972,000 > İhtiyarlar ve çocuklar çıkarıldığı takdirde 18 ıl; 35 yaş arasmda, mükammel ve canh asker olabilecek 954,000 deUkanh var demektir. Meselâ, bunları 1alim ve terbıye ederek tümenler teşkil etmektedir. Hava kuvvetleri 1935 te 32 tayyarsden mürekkebdi; fakat hava ordusu 279 subay ve 2200 erden mürekkebdi; harbden sonra yukarıda söylediğimiz programla havacılık pek çok arürılmıştır. Son zamanlarda Avustralyanm 1000 tayyaresi bulunduğunu İngiliz gazeteieri yaznıışlardır. *** ı f Yarın akşam S U M E R Sinemasında SİNGAPUR'da MARLENE DİETRİCH MIGHA AUERJOHN WAYNE 7 GÜNAHKÂRLAR Bugün Beşiklaş SUAD PARK sinemasında CUMHURÎYET Abone şeraiti BALIKÇI OSMAN 2 Haydud Aşkı = KUçiik hikâye Kumar ve aşk Nuri Refik NASKE BENNETT LOÜIS HAYWARD 3 SİLÂHSORLAR JOAN İPEK'te MELEK'te Bugün Beşikfaş G Ü R E L sinemasında Polo CASUSLAR DİYARINDA