2 Şubat 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

( AVRUPANIN İKBALİ ) İçinde Osmanlı İmparatorluğunun yükseliş ve alçalışı en büyük mevki tutan bu kitab, her Türk münevverinin dikkatle okuyacağı bir eserdir. Yeni çıkmıştır. Tevzi yeri Cumhuriyet Matbaası ve Ankara caddesinde Üniversite Kıtabevidir. Fiatı 100 kuruş. •S Ustünliiğü ve Düşkiinlüğü • • ASYANIN 18 inci yılsayı: 6271 umhuri İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresı: Curahuriyet, İstanbul Posta kutusu: İstanbul No. 246 fasmı Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve Matbaa fasmı 24299 24290 idare Cronin'den Ömer Rıza İKA A D EL) dünyaca en meşhur, tanınmış romanı sımı çıktı. i 135 kuruş. Pazartesi 2 Şubat 1942 id Kitabevi V \^^A ^ «Haricî politikamızda hiç bir değişiklik yoktur» "Milletin şuuruna hitab ediyorum,, Hududlarırmzda harb olmaması, bizim normal yaşamamızı icab ettîrmez. Haricden mal getirmek çok zorlaşmıştır, artık yalnız mülî kaynaklara bel bağlıyacağız. Yerli sanayi ihtiyacımızı karşılamazsa mahrumiyete katlanmayı göze almalıyız. Başvekilin Milletle Nühim Bir Hasbıhalt Japonlar tarafından muhasara edilen Singapur adasının Malezya cihetindeki kanal kenannda bulunan tersaneden bir manzara "Harb dışındayız, fakat cihan buhramnın içinde ve tesiri altındagız,, I 1 Japon harb tebliği | ' Askerî vaıiyet Kendimiz Geıtıi Yapamaz mıyız? rofesor Salih Murad teknik oğrctimc nasıl kj\met ve hız verilebileceğini Cumhuriyette yazdığı bir sıra makalelerde izah ederken gcrai inşaiyeciliği uzerinde de ehenuniycıle dıırmuştu. O yazılarda gormuştiık ki Turkiyemizde 6070 yıl evvel canlı bir cereyana girmiş olan denızcılik Abdulhamid dcvrinin çuruten \e öldüıen kaba ve cahil istibdadile mahvedilmiş ve ondan sonra da bir tiırlii yeniden canlanma ve hele devamlı bir gelişim imkânına mazhar olamamıştır. Bir aralık Hojbeli Denizcilik mektebiınizde açtığımız inşaiye muhendisliği şubesi bile, bize ancak sekiz mühendis yetiştiriverdiktcn sonra kapatılmıstır. Profesör, bu son makul hareketimizin durdurulmuş olmasını hiızün ve hasrctle kaydetmekte haksız değildir. Bu şubenin o kısa devrecik esnasında yeüştirdiçı mühendislerden bir ikisi son yıllarda bize kendi yapınuz bir iki gemi hedive etmişlerdir. İnşaiye mühendisi yetiştirmekte devam ptmekle ancak gemi yapıcılığına aid azmimizi gostermiş olacaktık. Millî Şefın irşad ve işaretile teknik oğretime lâjık olduğu en ileri onemi vemıeğe ybneldiğimiz şu sırada deniz inşaiyeciliğini de ihmal etmiyecegimizi umud etmek isteriz. Karalarının dortte üçü denizlerle çevrili ve bu yollarla büj ü k deni?lere de bağlı olan memlekctinıizde gemiciliğin en baş işlerden biri sayılmak lâzım geleceği meydandadır. Bir işi hakkile anlamak, hiç olmazsa yan j a n y a basarmakla müsavidir. Unutmamalı ki Türklerin modern denizciliğe çok öncın verdikleri devir, Japonların ayni yola doküldükleri devre tesadüf eder. Bizim bu hayatî işi adeta tamamile unutacak kadar bırakmış olmaklığimıza mukabil Japonlann onu vardırdıkları terakki safhasmı şimdi bütün diinya hayretle görüyor. Osmanlı İmparatorluğunun sukutundaki bir çok sebebler arasında denizciliğin ihmali muhakkak ki bellibaşlı amili teşkil eder. Bu asırda ve her asırda her imparatorluk denizlerde kudret sahibi olmağa bağhdır. Bizimki gibi denizler kıyısında bulunmak saadetine malik memleketlerin denizciliğe ehemmiyet vermeleri ha\atî bir zaruret olduğunu, içinde vasadığimız şartlarla alelâde münakale işlerînde uğradığımız zorluklardan bile pekâlâ anlamaktayız. Bu zorluklara bakarak şimdi bile küçük büyük bazi gemiler inşasına girisemez miyiz diye diişünüyoruz. Karşımıza çıkabilecck zorluklann çokluğuna rağnıen bunu pekâlâ yapabileceğimize ve hususî teşebbiisleri bu yolda alabildiğine teşvik edebileceğimize şüphe yoktur Demir gemi, demir olmazsa ahşab gemi Bugün yüz tondan fazla her nakliye vasıtası ifa edebildiği taşıt işi nispelinde kıymeti haizdir. Hele bunlann beş yüz tondan yukan olanlan cidden büyük kıymetler teşkil ederler. Geçen Umunıî Yurdda bütün millete yetişecek erzak ve eşya vardır, daimada olacaktır Ziraatimize güveniyoruz. İstihsali arttırmak için köylüye prim verilecek. mal biriktirenler çok ağır cezalandırılacaktır Ankara 1 (a a ) Başvekil Dr. Refik Saydam, bu gun saat 20,15 te Ankara radyosunda aşağıdaki konuşmayı j a p mıştır: «<^Ariz yurdda^larını, . Epeyce bir zamandanberi sizinle görüşmek fırsatmı bulamamıştım. Bugun buna imkân elverdi. Pazar günunu seçmekten maksadım da uzunca ve rahatça konuşabilmek imkânmın her iki taraf için mümkün olmasındadır. Bugün size Türkiyenin haricî politikasmdan bahsetmiyeceğim. Dünya buhramnm başladığı günde takarrür eden ve mıllî şuura dayanan haricî siyasetimiz ilk günkü vasfından ne bir şey kaybetmis, ne de herhangı ufak bir tebeddül gdstermistir. N2 dedikse, ne karar verdikse gene oradayız Değişmiş hiç bir şey yoktur. Başvekilimiz radyoda nutuklanndan birini soylerken... Singapur muharebesi başladı Ada karadatt ve havadan sıkıştırılıyor Tayyareler Singapura gelmekte olan iki gemi kafilesine hücum ettiler Doğuda Alman plânı Hitler'in nutkundan, müdafaa harbine ne suretle geçildiği daha iyi anlaşılmıştır. Durumda yeni bir değişiklik yoktur Yazan: Emekli General H. Emir Erhilet Km 0 50 100 200 30O Alman cephes«* , Borneo'fran merkezî Pontianak şehri zaptedildi ^g^Novg^S Dubrovsk ^Vesyegonsk Tokyo 1 (a.a.) Cepheden gelen yeni haberlere göre, Singapur adası için muharebe başlamıştır. Hızlı Japon kıt'aları bendin uzerinden adaya doğru ilerlerken tayyare meydanı, kısla, petrol s^rnıcı ve mühim muvasala yolları gibı onemlı askerî hedefler, tayj'arelerie motorlü topçu tarafından bombalanmıştır. Düfnıan Bugün sızinle politikadan ve bunun da tayyarelerine karşı yapılan müdafaa za(Arkası sahife 3. sütun 4 te) yıftır. Piskov" "^""vaîda; ]( Molo^Ribinsfe ( o Demyansk o ''opkov *° cVı'sniVoloçes Ostrâv Kolm ç ^ ^ Petrovsk^ 0 Ostaşkov Kimri ° ©IVAN0V0 o °Opocka l,n Preycslav Velikıluki Nooinsk o a o Sudogda' g M0SK0VA Y Şimalî Afrikada harekât Bingazinin doğusunda Şiddetli bir muharebe başladı Londra, îtalyanların Barse'ye varıldığı hakkında verdikleri haberi tekzib ediyor Kahire 1 (a.a.) Ortaşark İngiliz umumi karargâhının teblıği: Dun kıt'alarımız Maraua doğusunda Bingaziden giden yollar uzerinde doğu şimale doğru ilerliyen düşman kollarile savaşa tutuşmuşlardır. Avcılarımız Bıngazı ve Musus bölgelerınde duşmanın makineli tot'alarına hücum etmişler, bir raıktar araba tahrib etmişler ve bir kısmını hasara uğratmışlardır. Cephenin her Mümtaz Rek, şehrikesîminde mizde mühim tetkikler yapıyor Yeni teşkil edüen Bolge İaşe müdürluğune tayın olunan Mümtaz Rek şehrimızde iase işlerini tetkık etmektedir. Yeni iaşe mudtirü Vali ve Belediye reisi Lutfi Kırdarla uzun bir mulâkat yapmıştır. Bugün de fıat Murakabe Komisyonu ictimain da bMİunup bu kısmı da tetkıkten sonMümtaz Rek ra Ankarava gidecek ve Ticaret Vekâletine tetSiklerl neticesini bildırdikten sonra sehrimize avdetle filen vazıfesine başlıyacaktır. Mümtaz Rek, Moskova ticaret konseyeliğmde bulunmuş, bilâhara İktısad Vekâleti iç ticaret umum müdurlüğünü muvaffakiyetle ifa etmiştir. Sonra haricdeki ihtisasmdan istifade etmek üzere Paris ve Barselon ticaret konseyelığinde bulunan Mümtaz Rek, ehemmiyetine binaen bu defa İstanbul iaşe müdurlüğüne fevkalâde salâhiyetle getirilmiştir. Yeni İaşe Müdürii Şark cephesinde harekât Johor Bahru alındı Tokyo 1 (a.a.) Japon umumî karargâhı, Japon kıt'aîarının Johor Bahru şehrme vardıklarını haber vermektedir. Bu şehir Singapurun karşısmdadır. Dar bir kanal ve iki noktasından yıkılmış bir sed, muhacun kuvvetlerle adayı birbirinden ayırmakta olduğu, askerî bir teblığde b.ldirilmektedır. (Arkası Sa, 3, sütun 3 te) Dimitriyev^ o ° © 6!uçov o Kon,otop Nıycsçtın oRomni Miro' KIYÎF Gl 0 K URSK OstroffocskKopotoyak. ^Vojtsçansk Prıluki Leb'edm ö Çok şHdetli çar Macaristana pışmalar oluyor yeni Naib Almanlar da, Ruslar da müteaddid mahaller işgal ettiklerini bildirmektedirler Berlin 1 (a a.) Alman orduları Başkumandanlığmm teblıği: Şarkta muharebeler değışik şekillerde devam etmektedir. Şiddetli kar fırtınalanna rağmen yapılan taarruzlar n e . ticesınde kıt'alarımız mevziî muvaffakıyetler elde etmişler ve duşmanı pek ağır kayıblara uğratmışlardır. Düsmandan yeniden bir çok tanklar ve toplar almmıştır. ^ Pereyaslav ByelayaZerkoj/^ Bogutsçaît östarobyelsk ki ^%y aranıyor Aıtıiral Horty ağır hasta Yerine oğlu veya Arşidük Alberecht getirilecek Şark cephesinie, Almanların çekildikleri anlasılan müdafaa hattmı gosterır harita (Yazısı 2 ncl sahifede) Almajı tebliği YUNUS NAD! CArkası sahife 3, sütun 7 de) Pek Yakmda D DDDD D Berlin 1 (a.a.) Alman resmî tebîiğjŞimalî Airikada yeniden muvaffakı yetli harsketler yapılmıştır. Malta adasmda Luka hava meydamna kaydedılen tam isabetler netıcesmde yerde bu unan düşman tayyarelerinin büyük bir kısmı tahrib edilmiştir. Garbda işgal ahında bulunan toprakların sa(Arkası Sa. 3, sütun 3 te) Harkofun şarkında mühim muharebeler oluyor Berlin 1 (a a.) Bu son üç gün içinde Harkofun şark 'kesımmde mühim Sovyet süvari teşkilleri durmadan Alman mevzilerine hücum etmektedırler. Butün bu hücumlar geri püskürtulmüş ve bınden fazla Rus ölüsü sayılmıştır. (Arkası sahife 3, sütun 2 de) | İngiliz Amerikan | I tebUği 1 Sağda. Macar Naibi Amiral Horty solda oğlu Nikola Horty Singapur kaleleri Adanın önüne kadar gelen Japon ordusuna durmadan ateş ediyor MalezyaSing^ur harekâtını idare etmekte (dan"^eneral Fownall tuğu haber \$nimektedır. Düsman tayyareleri Eon tMlMB^' zarfında faaliyet sarfetmış!cı, Sİİgapura müteaddid hücumlar vapmıslar ve dun 5 avcı tayyaresı kaybetmışlerdir. Bir İngiliz tayyareei noksandır. (Arkası sahife 3, sütun 2 de), Cumhuriyet Sülunlarında Singapuru müdafaa eden İngiliz ve Hindli kıfalar yeni mevzilerine hareket ediyorlaı Bern 1 (a a.) Telemondial: Bu1 Alman membaandan bildırüdığme gore, dun Budapeştede Naıb Horty'nin istıhlâfı meselesi tetkık edılmistır. Fılhakıka, soylendığine göre, Naib Horty'nin sıhhî vazıyetı, etrafındakıleri büyuk bir endişeye duşürmüştür. Naıbin aılesi efradından birinin ve tercıhan oğlunun veya Almanlara karşı Singapur 1 (a a.) ingiliz umumî kasempatısi ıle tanmmış olan arşıduk Al rargâhınm tebliğınde dun gece topçııberecht'in Naib Horty'nın yerine getı nun Johor eyaleti cenubundaki düşman rilmesi düşünülmektedis, muvasala yollarıru durmadan topa tut