21 Ocak 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

ASYANIN Ustunlugu ve Duşkunlugu ( AVTIUPANIN İKBALİ ) İçinde Osmanlı İmparatorluğunun yükseliş ve alçahşı en büyük mevki tutan bu kıtab, her Türk münevverinin dikkatle okuyacağı bir eserdir Yeni çıkmıştır Tevzi yeri Cumhuriyet Matbaası ve Ankara caddesinde Üniversite Kıtabevidir. Fiatı 100 kuruş. 18 mCI VII umhuriyet 6259 Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: İstanbul No. 246 Telefon: Başmuharrir; 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve Matbaa kısmı 24299 24290 Halk Zir Aylık Mevsim Ziraa Yazan: Şükri İkind cild çıktı. Fiaü İSTANBUL CAĞALOĞLU İSTANBUL CAĞALOĞLU Başvekilin Partide izahatı Kurtuluş vapuru Marmara Nevcud mallar beyannameye tâbi tutuldu. Şeker ve pancar fiatlarına zam yapıldı, Httkumet çocuklara adasmda karaya oturdu ucuz şeker verilmesini temin edecek tedbirler alıyor Harbler ve Durduruldu Yunanistana giderken 21 1942 • HİLMİ KİTA Ihtilâller u\uk harblerden bu\uk sos\ al değişiklikler doğduğu tarihin de gosterdiği bir hakikattir. Basunızı arkaja çevjrip de yakın misallere şojle bir goz attığnnu zatnan bu hakikati kabul etmemek elden jçelmez. Napoleon hakkında ilcri surulen duşunceleri hatırlıjahm: Kimine gorc bu •dam. Avrupaya tahakküm etmek hırsile çırpınan bir diktatordü. Butun hayatı, bazan gerçekleşir gibi olan bu hırsın rü>asile geçmisti ve sonunda Atlas Okyanusunun ıssız bir adasmda hayata gÖ7İerini yumarken feci hpkikati gortnüş, anlamıstı. Kimine göre Napoleon bir fikrin kutnandanı idi. Avrupa birliğini kurnıak istiyor. bunun uğrunda dovüşüyordu. Waterlo'da Napoleon"un ordusile bcraber bu fikıi de yenilmişti. Hadiseleri daha biitün ve daha obiektif görmeğe calışan tarihçilerden bazıianna göre, Napoleon muharebeleri, İnçiltere lle Fransa arasında bir ekonomik hegetnonya davası idi. O zaman nispeten yeni bir sanayi hajatma kavusan Fransa. kendinden daha eski, daha tecrübcli ve daha zengin olan İngiltereye karsı bir tnücadele açmağa mecburdu. Napnleon bu mucadeleyi temsil eden kumandan oldu. Neticcde onun mağlub olması da mukadderdı. Çünkü her nekadar o >ük»ek bir asker idiyse de, yaptığı mücadeleiiıl temeli ekonomik unsurlara dayamyordu. Ekonomi bakımından ise İngiltere Fransaya kat kat üstündü Bir kısun modern tarihçiler de Napoleon devrini bir sınıf mücadelesi seklinde görürler. Bir burjuvazi hareketi olan Fransız ihtilâli Napoleon'un sahsında hakikî rniımessilini bulmuştu. Esaslan henüz kokleşmhen bir rejim içinde toprak ve kapital sahibleri iç ve dış tehlikelere karşı kcndilcrini ancak diktatörlükle konıyabilirlerdi. On bes senelik sefliği sıralarında Napoleon vakıâ çok miistebUl davranmıstı, fakat kurduğu sağlam idare tnekanizmasile orta ve jiıksek burjınatinin menfaatlerini korumuş, bu smıfın devamlı olarak vaşıyabilmesi için gerekli prensıpleri muvaff aki\ etle çi/ebilrnişti. OnuD yenilmesi burjuvazinin Fransada ve bütiın Avrupada kazanmasuıa engel olamamıştı. Satışlara ne vakit başlanacağı ayrıca bildirilecek I Ankara 20 (a a.) C. H. P. Medis ' grupu umumî heyeti «2011942» sah gunu saat 15 te reıs vekıli Seyhan mebusu Hılmi Uranın reıslığinde toplandı. Celse açıldıktan ve geçen toplanünın zab;t hulâsası okunduktan sonra kürsüys gelen Baş\ekil Dr. Refık Saydam, görulen lüzum üzerine şeker satışı hakkında hükumetçe ahnan tedbirlerden grup umumî heyetini haberdar etmiş tir. Başvekilin beyanatına nazaran, bu günden itibaren satışı durdurulan toz ve kesaıe şeker fiatlarına bazı zamlar yapılm^tır. Yapılan bu fiat yükseltilmesıle birhkte kasa ve çuvalla şeker satışı da yaFaklanmıştır Pancar istihsahle meşgul olan çıftçımizi bu vesile ile faydalandırmayı da mütalea eden hükumetin (Arkası Sa. 3, siitun 5 te) Kurtarma ameliyesi başladı, nüfus kaybı yok f { Ankara 20 (a a.) Yunanistanı yardım olmak üzere gönderı'.en erzakı yukıyerek dun gece İstanbuldan hareket etmiş olan Kurtuluş vapuru bu sabab. saat 5 raddelerinde Marmara adasmuı şimalinde bulunan Polatya bumunun şarkındaki diğer bir burun üzerine bindirmek suretıle karaya oturmuştur. Kurtuluş derhal telsizle kazayı İstanbula (Arkası sahife 3, siitun 1 de) Kurtuluş vapurunun uzaktan görünüşii ve Yunanistana gönderilen eşya, gemiye yüklenirken Başvekil Dr. Refik Saydam soz söylerken M.İEDEN Rus ordusu Mojaisk'i Boğazları geri aldı Sovyetlere Berlin, Sovyetlerin vadetmiştir! Harkof istikametinde de büyük bir taarruza • • • Berliıı, gene ısrar ediyor: Şark cephesinde | harekât ' Muhtekirlerle mücadele için MALİYE MÜSTEŞARI CENÂL YEŞİL Hususî Millî mahkemeler teşkıl edılebılecek Korunma kanununda yapılan tadilâtla ihtikâr cezaları da şiddetlendiriliyor Başvekâlet Müsteşarı oldıı D. N. B. ye göre Amerikan elçisinin sözleri Alman iddialarını teyid etmektedir geçtiklerini haber veriyor Bu mütalealann her birinde bir hakikal payı bulunduğuna şuphe joktuv. ajansuıın Napoleon dan evvelki Avrupa ile Na Berlin 20 (a a.) D N.B poleon'dap sonraki Avrupa arasında sos dıpiomaük muharrıri yazjyor: Aimanya, bılindıği gıbi Sovyetler Bırjal. ekonomik ve daha sonralan poli'ik kurııluş bakımından iki ayn dunya ka liernın Avrupa topraklarındaki sarih edar fark vardır. Sosjal değişiküklere meUerıni ve Ingilterenm bu husustaki yol açmak bakımından harbler, neticele muvafakatini tespıt eden Moskova go rile değil, sadece mahiyetlerile daha çok rus.nelerı hakkmdakı doğru habeıle.i tesir ediyorlar. Hakikaten, Napoleon In alır almaz ılgıli bütün hukumetleri hagiltcreyi yenebilseydi, o zamanki sosyal berdar etmıştır. Bu munasebetle MoskoAvrupa bünyesinin olduğundan başka vada Rusyarun Boğazlar üzerindeki eski türlu olabilcceğini kabul etmek guçtiır. emellerinın müzakere edildiğıne ve yelHulâsa 1799 dan 1814 e kadar Avrupa tenılen ypıanlara rağmen bu haberlerin j'i kasıp kavuran harblere dair ne de müzakere edıldığine işaret etmiştir. O oirse densin müspet olarak gorduğümüz zamandanberi yapılan hafifletıci demeççudur: Bu harbler sonunda Avrupa de leıe ve ypltenilen yalanlamalara rağmen jfisnıistir. bu haberier Rııslar, İngilizler ve hatta 19141918 harbi için çok seyler sb>len Arnerikalüar tarafından teyid edı'.mişdi \e çok şeyler yazıldı. Burada da müs tir. pet olan nokta, 1918 Avrupasınm 1914 Bu suretle bu haberlere inanmak için Avrupasmdan çok a y n bir sosyal ku butan sebeblerin mevcud olduğunu zanruluş manzarası gösterdiğidir. İhtilâller, nediyoruz. Bu haberlerin basın âlemüıde bir çok Avrupa memleketletinde asırlık uyandırdığı tepkiler Türk mahfıllerınde rejimleri kökünden sökiip attı. Ferdleıi lâyik olduğu ilgi ile karşılanmıştır. Türk de\Iete bağhyan ekonomik ve politik basım hükümlerinde en büyük ihtiyatı sistemler genclesti, daha verimli, daha göstermiş olmakla beraber Türkiyenin dinamik bir mahiyet aldı. Devietle ferd mııkadderatından mes'ul olan devlet aBrasındaki münasebetler. hatta demok damlarınm, eski emperyalist arzuları rasılerde bile dolayısile değil, dogrııdan hatırlıyarak Sovyet iddialarma rağmen Sovjetlerin temayüllerini ilgisiz bir su(Arkası sahtfe 3 sütnn 4 te) Kırımda da Alman taarruzu devam etmektedir Moskova 20 (a.a.) Sovyet gece teblığı: 20 ıkıncikânun günü ordularımız Alman ve İtalyan ku\"\'etlerinı garba doğru püskürtmekte devam etmişlerdır. Duşman ağır zayiata uğratılmıstır. Birliklerimiz Mojaisk şehrini geri almışlardır. 19 ikincıkânunda 16 Alman tayyaresi düşürülmüştür. Bız 5 taj'yare kaybettik. *** Hükumet NaliyeNüsteşarlığma emrine verilen da Esad Tekelioğlu bonolar getirildi Ankara 20 (Telefonla) Başvekâlet müsteşarbğına Maliye Vekâleti müsteşarı Cemal Yesil tayın olundu. Değerli bir maliyeci ve devlet adamı olan Cemal Yeşıl, 1921 de Maliye Vekâleti muhasebat umum müdürlüğü kâtıb'.iğila devlet hizmetine gjrmiş ve sırasile aldığı vazifelerde muvaffakıyetle temayüa ederek, bütçe ve malî kontrol umum Ankara 20 (Telefonla) Millî Korun müdürlüğüne ve 1938 de de Maliye Vema kanununda yapılacak değisikliklere kâleti müsteşarlığına tayın edilmişü. daır lâyiha son şekhni aldığından, bu Maliye müsteşarlığına da Esad Tekeli(Arkası sahife 3. siitnn 4 te) oğlu tayin olundu. Yeni ihtiyacları karşılamak üzere yüz milyon liraya çıkarıldı Moskova 20 (a.a.) Sovyet tebliği: 19 sonkânun günu kıt'alarımız Alman ordusunu garba doğru sürmeğe devam Japonlar tarafından suyu ve münakale etmislerdir. Düsman ağır kayıblara uğramaktadır. Kıt'alarımız ileri hareketlerine devam ederek muteaddıd meskun şehirleri isgal etmislerdir. Mojaiskin takrıben 20 kilometre doğu cenubunda kâin Vereya ve Smolensk istıkametinde Kongrovo şehirleri bunlar arasındadır. 18 sonkânunda hava kuvvetlerimiz, 8 Alman tarJîinı, piyade ve malzeme nakleden 550 dpn fazla otomobıli, mühlmırat yüklü 335 arabayı, 13 tane tayyare karşıkojTna mitralyöz mevzıini tahrıb etmiş, 3 demiryolu tasıtını tutuş'urmuş, bir mühimmat deposile bir akaryakıt deposunu havaya uçurmuş, 5 Alman (Arkası Sa. 3. sütnn 3 te) (Arkası sahife 3, sütun 2 de) 0= Şark cephesinde yolu kesilen Singapurdan bir manzara [ İngilizAmerikan | [ I tebliği 1I Japon h a r b | tebliği 1 GÖRDÜKLERİM Japonkıfalan Singapurun Birmanyaya dış müdaf aa girdiler hattına vardık Hava yardımı kifa Adaya giden demiryetsizliğinden Malez yolu ile şehrin suyu yada vaziyet vahim kesildi 2 kilometre geriden Kırımda* Yeşun kasabasının cenub doğusundaki harekâtı takib ediyorduk H. Emir Erkitet Yazan: Emekli General Amerikan tayyareleri Johorda çevrilen 20 bir Japon krnvazö bin Avfistiıralyalımn rünü batırdılar ihatası tamamlanıyor Tokyo 20 (a.a.) Malezyanuı cenub Londra 20 (a a.) Madras radyosu dui'namn bir noktadan cenubî Birman batısına çıkarılan Japon kıt'aları, ceyaya girdığinı bıldirmektedir. nub doğu istıkametinde yaptıklan surBlr Sij'am müfrezesinin Myawaddı atli bir manevra ile İngiliz kuvvetlerinin sarV hududunu geçtiği ve şehrin şima ricat hattını kesmışler ve Singapura giünde muharebenin devam ettiğı bildınl den demıryolundaki munakalâta son mcktedir vernıişlerdır. Müstahkem mevziin müMyawaddı Moulmein'ın 100 kilometre dafaası ıçın yapılan başlıca mevzıler ışgarbında ve Bırmanya hududuna 30 ki gal edılmı^ ve duşman şiddetli bir mulometrelik bir mesafededir. kavemetten sonra dağlık ormanlığa sü(Arkası sahife 3, sütun 2 de) (Arkası sahife 3, sütun 6 da) barbinden bir intıba; Şiddetli bir bombardunuu müteaJub taarruıa feçen Japon piyadelerl Korgeneral Ali Fuad Erden ve General Erkilet, Kınm harekât sahasında Alman kor komutanı Korgeneral Von Salmut ile göruşürlerken ikind sahifemizdedirD