19 Ocak 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

| aponlar, Singapura 80 kilometre mesafeye geldıklerini bildıriyorlar. Uzak Dognnun Cebelıtarığı denilen bu kale, tchlikededır. Bu vaziyet, bana Suıgapurun tahkımıne karar verıldiği zamanki munakaşalan hatırlatıyor. O zaman, Lngılterede Singapurun buyuk paralar sarfıle tahkimınl /•• doğru bulmıyarJar vardı. Singapurun tahkimi için hazırlanan ilk proje, bu işin 10 buçuk milyon İngılız lırasına yapılabileceğini gosterdiği halde, hakıkatte kale, İngiliz hazinesine O*ru, Selânik Hukuk mektebınde ta soz, inkılâb sozudur ve onun olması için 27 buçuk milyon Ingiliz lirasına mal ollebe ve ?ynı zamanda (1909) da (Ittıhad icabında, silâh kullanrnaktan da çekinmuştur. Bu rakam da, esas tahkimatın ve Terakk:) mektebınde muallım ıken miyecegiz! bittigl 1930 yüına kadar sarfedilen patammışüm Ben kuçuk sınıflara ders veradır. Ondan sonra ve bu harb içinde Arkadaslar birer birer bu silâlu abp rıyordum, o, buyuk smıflarda edebıyat öptuler ve onun uzerine yemin ettilcr. H çbır asır halkEskıci eeva.0 ver harcanan milyonlar da caba, Yeşüay kurumunun 22 ncı kongresi mualllmlığl yapan bır bırmci mulâzam Bu merasim bittikten sonra Mustafa Singapurun tahkimini istıyenlerin baarın Ondokuzuncu dı: Yalnız bu dun Emınonu Halke\mde toplanmıştır dı... Gene Selânıkte ç^kardığı (Fuyuzat) Kemal, topçu (Husrev) e donerek: kadarla kalsa gene şmda Avustralya ve Yeni Zelanda doIstıklâi marşıru muteakıb reıs proiesor ve Yırmıncı asırlarmecmuasıle ıbnî, edebî kıyme'ıni yavaş Al silâhını, dedi, bu silâh mukadda olduğu kadar vatandaş! Şımd minyonlan bulunduğu halde, bunlar, yavaş tanımaya başlamıştım Bıbyordum des bir silâhtır; onu iyi sakla! Bir gunMazlıar Osman toplantıyı açrriış \e Ye\ pazar gunlerimız 4 tahkimat masraflarına iştirak etmemişşılayın tarıhçesını anlatmıştır Profesor, kuvv etlı bır mılli kı, o (Ittıhad ve Terakkı) nln ilk ev bana verirsin! yerıne iiçe tndı lerdir. verdıği izahatta, bu fıkrın ilk defa tarjı şuuruna sahıb lâdlanndandı, vatan ıçın tehlikeyı göÇanakkale muharebeierindeki mfittetarzınx da ^.^ . .. değıştiiecetjiz. Ve filhakika öjle olmuştu.) (1) Foren adında bır Isvıçrelı tarafından Lulundağunu gostermemı tn. Gerçı me Tsleb eyledığı ıktısadî ve ıçtımaî şart 1 Saymamızm ze almışlardEndı. Fakat hususî halmi, selâ bızde «Şehnamecılık» denen çığır, lar Rusjada mevcud mudur? Boyle biı | Artık ne lıyar var, ne dvnar' Her jey fik kuvvetlere kumanda etmiş olan GeBakınız, şımdi Kars meb'usu olan Hus ortaja atıldığmı ve az zamanda her ycrEilesını, hakıkî kıymetlnı yakmdan taneral Sır İan Hamilton da, Avustralyarev Sami Kızıldoğan, buna aıd hatıra de taraftar kazandığını, nıhayet 1908 d umumıyetle çok eskı bır mazıye mahk mesele mevzuu bahsolmaksızm, denızo maı mukattara gore hesab eıiılecek.. nnııyordum. Vatandaş Gatnehn: Artık çok faz nın mudafaası için, Singapura luzum •uşenin yılana sarılması gıbı, sınaî inkisında ne yazıyor: de Turkıyede ilk defa kendısinın rıya tır. Fakat bu mazı kadrosu ıçınde bız Balkan Harbi, Umumî Harb geldi, olmadıjı fıkrinde idi ve bir teftişten döyalnız sulâlelen, nıhayet muayyen asâîet çafın daha ilk ve en ıptidaî derecesine la ılerıye gtdıyorlar... dedi. (... Ertesi gıinü Nad (meşhur inkı seti aîtında cemıyetın kurulduğunu soy> geçtı. Isüklâl Harbı başladı. Onu bır Ressam şoyle dtyor: Oyun feâğıd nuşte şoyle demişti: zumrelerıni go^uvoruz. Kıtlelere nufuz bı'e sayıb olmıyan, yalnız ve yatnız gün (Ankara) da Talım ve Terblye He lâbcı Ömer Naci), (Lembet) teki topçu lemıştır. Cemıjet, Balkan \e Cıhan eden bır tarih telâkkisinı, bühassa müh • Pıavda Adalet» dıje feıjad eden lanmız ahlâk ve âdet!erıuize pek ba «Stngapurda bır us kurduktan, sonra, kışlasına geldi. Bana, Mustafa Kemalın harblennde kapanmıs, 1920 de tekra: yetmde aza ve gene (Fuyuzat) mecgaynkâji hassasıyetle benımsenmış tarıh fıkrını topraksız koylu kıt'.elerıne Marxızm ilâ tan bır tezad arzed'i/ar. Vale ve Ruva. âdetımız olduğu, gibi, ıçme muaale ılmını ve vatanperverbğım gos geldiğini sojliyerek, «Bu akşam, Selân'k faaliyste geçerek gıttiKçe olgunlaşmıştır. eormek için Ondokuzuncu asula ışe cı sunuldu Ustelık bu ılâc, başka mıl ısımlerı vatanperverlerin lulağıvı tır bır garnızon koyarak burasınt du§materen mustesna bır slma olarak tanı Askerî Ruşdıjesi muallimlerinden BurKurum umumi kâtıbı profesor Fah baslamak iâzımdır. letlerın emekçı smıflarına da vadedıldı malıyor. Inküâba. mahsus yeni Izf.ğıdlar na hedıye etmekten fcorfcarım» <>ah Hakkı Bahanın evine muhim bir reddm Kerun Gokay bır senelik faalıye1 dım Fakat gene huîuslyetım yoktu dujundum. BunJardan ruvaların, dam İşten anhjan bir askeri muharrir de Ondokuzuncu asırda modern millet Aslında Çarlık Rusyasının gerek mazıMualllm olarak Izmıre gelmısU. Işte meselenin müzakeresi için gideceğız raporunu okumus, kuruma tekrar 1 C ların, valelenn yerme h.u.rrıyeller, mu Singapuru Malaya yarımadasından ajı9 lerın geıelt halk tejbıyesınje, gerek ye eıd, gerek ıstıkbale muteveccıh taııh onu, orada tanımak, onunla gorusup on dedi. Nacive. bu muhim içümaın sebe kışmın yaaldığını, bu surctle aza sayı savatlar, uhuvvetler kaım olvıubtur, ledrısatta takıb evledıgı mılli tarıh te te âkkısı ıçın ıç n ya^adı Yabıız gozalı Aslann etrafında kanunlar denen huz ran kanalın en genış yerinde ıkı mıl, en dan binlerce talebesı gıbı feyzalmak ba bini sordukça, açık sojlemivor, jalnız smın 1500 ü bulduğunu soj lemıştır. D dar yerinde ıse yarun mıl genışlığınde rıa nasıb oldu . On beş senedenben tam (ümidlerimirin tahakkuk) etmek uzere ğer taraftan Bursa Kajseri, Izmir \e lâkkısını, koklrrı ıtıbarıle daha gerıleıe cı bır ısım ve tabır değısıkbğı V'ukua gel meler vardır. Oynarksn trcfi Ubertesi, olmasını ve Sıngapur Malaya demiryo1 bir (ulku adamı) olarak saydı'îm ve olduğunu sojlemekle iktıfa cdijordu. Sejhanda da aza adedı artmıştır. Ye to urmek ımkân veya ımkânsızlıgını bu aı Hakıkatte 1939 harbının 1941 de aidı pıJc egalıtesi, kor konunu dtyeceksivız!, Innu geçırmek ıçın ortasına bir sed yaeevdığjn bu buyuk Turkun, şu daklka Muajjen saatte, Hakkı Bahanın (Kule süavın ga^esırı anlatrrab maksad.le ıarafa bırakmalıdır. Yalnız bu tarıh te ğı şokıl, ıkı ırkın tarıh telâkkılcrındekı ılh.. ( 6 > . pılarak kanalın bır çıkmaz sokak halıne da yasını tutan bır arkadaşı mevkune kzhveleri)ne giden jol uzerindekı evı mekteblerde, Halkevlennde ve radjod lakkısının Yırmıncı asırda ortaya çıkan <yarın endışesı» nın hortlamasım temsıl sokulmasını, kalenin mudafaası bakısıjasî ıdeolojıler, rej mler ve deviet a cylemektedır. Sosyolojık göruş, bu nokdüştum Onu tanımak, onutı sevgl^ıne ne karanl:kta g'ldik. Hakkı Baha, jeru m ateaddıd konf eranslar Çağımızın ana secıyelerinden tırını mından hıç de doğru bulmamıştı. Q verılmıştır damiarı tarafından ne derece benımsen tada 1917 nın komunıst Rusyasıle 1 18 ın teşkıl eden •mıllî tarıh telâkkısme ehemevlenıris bulunuvordıı. Guzel do«enmıs mazhar olmak saadetı karşısında ne taToolantıda Dr. Ibrahım Zati «Alkol vı Bir zamanlar, lngılterede bahriye bibir gelin odasında toplanmıstık: Muscbğını alnamağa çahştıgımız bu benım sosyalıst AbnanyEsını, ancak gebp gsçicı mıyet verme, onu siyasî terbıvenın sıkhhsızlık'.. ar;olızm> hakkındakı tetkıklermı oku> bır merhale olarak tasarlıyabılır. Sayıca let merkezı yapma» hâdısesıne, Turkiye rinci lordu olan Lord Selborne de, detafa Kerral. Omer Naci, Hakkı Baha, «emeye, ne Ondokuzuncu asırda, ne de (Bursa) mn tarıhî bır alles nın tarınizaşın uslerin, asgarî ihtiyacdan ilerl duktan sonıa muzikerelere başlanmış c ondan evvelkı asırlarda şahıd olmadığı buyuk iki ırkın tarıh telâkkileri, bu te yabancı mıdır? Yabancı değılse mııl hıru, ıllm âlemnızın eksıklığ nı tamam Mu tafa Nccib \e ben. Biraz goruştiık tır. Netlcede gidılerek, buyuk kaleler haJine sokulmevhanelerın tahdıdı lâkküerın temsıl eyledıği içtımaî şe'ni tarıh telâkkısme, zamanda ve mekânda hyan (Hakkı Baha) yı hakıkî sımasıle ten sonra, Mustafa Kemal, oturduğu mekteblere jakın o'an mejhane'srm ka mız kendıbğınden anlaşılır. F lhakıka ması aleyhinde bulunmuş, bunlan zatasvir de, sıjasî tarıiıımızı, muallımllk kol'uktan doğrularak ağır ve vakur bir patılması, b.r ku ubhane açılması, bak umamı>etle Yırmıncı asrın siyasî rejim yetler, gerek Rus Lenm'lere ve Alman ı^sı] bır veçhe vermıştır? Turk taııhçı rarlı addetmişti. O, bu sabit kalelere tarıhını, felsefe ve rulııyat tarıhml, ah sada ile. vatanın içinde bulunduğu o kallara Içki verılmemesi. bir Yeşilay bi lcrınde mıllî tarıh telâkkısınin dıkkate Erbert'lere, gerek parlak ve aldatıcı si lığı, Ondokuzuncu ve Yırmincı asırlarda verılecek paranın seyyar harb gemüerıdeğer bır imtıyaz kazandığı gorulm^kte \asî nutuklara rağmen. hayret veren Turkıjenın benımsemeğe başladığı garb ne tahsisı daha doğru olacagı kanaatınlâh tarıhını yazacakların bırer vazıfesı gunkü acıklı vaziveti anlattı \e bir teşnası tesısı ve Bejoğlunda da bır lçk'sız dır Bıbndığı veçhıle Faşızm, gerek ıs bır süreklilık içinde devam etmekte nedenıyeünm muhtebi camıalanndak: de idi. olduğuna kat'î kanaatım vardır Ben onu, kilât luzı.munda ısrar etti Nihavet: Gerçi birden evvel birçok teşeb kaz.no açılırası hakkındaki tekhfler ka mım ve gerek davalarını Italjan tarıhî dır (5). bu bakımlardan ayrı ayrı tetklke değil, tarjıçılığe nıspetle nasıl bir ümî değere Bir çok mutehassıslar, Singapurun bul edllmiştlr. onu anahatlarıle çızmeğe muvaffak olur büsler yapılmıştır, fakat onlar muvafnın gerıje doğru br uzanışı addeyledığı Bu devamhlık içinde Yırminci asrın ahlâkî ve siyasî Şıara sahıbdır? Bu gıbı Maltadan 6000 mil, İngiltereden Suveyş fak olamadılar. Çünkü teşkilâtsız hc sam, vatandaşlarıma buvuk bır adömın Bur.dan sonra, kurumun yenl idare Koma tarihinden alıyor. Bundan uç se ıkinci çeyreğıni seciyelendiren bir baş sualler, bızı zarurî olarak ileride fırsat jolu ile 8300 mil, Kap yolu ile 11,700 kuytu bır ha>at ıçınde nasıl gurul T u basladılar. Biz kuracağımız teskilâtla heyetı sBçimi yapılmıştır. ne evvel, 1938 de, August'un 2000 nincı ka hususiyet de tarih tedrisatına, sıyasî düşunce Turkiyedeki mıllî tarıh te'âkki mil uzak olduğunu, buna karsı Japonsuzce kaynadığını anlatabılırsem ve bu bir gun mutlaka \e behemehal muvafvı'donumu Romada kutlulandı. O sene rejimlerin verdiğı buyuk ehemmıyette sinın tarıhçesini, geçırdıği istıhaleyi yok yadan 3000 ve Japonların Formoz adaanlatmalardan evlâdlarımıza bır ders çı fak olacağız, vatanı, milleti kurtaracanın 23 eylulunde, Ankaradakı August goriıluyor. Mısal olarak seçüğimiz uç lamağa sevkediyor. Ancak boyle bir ta sından ise yalnız 1500 mıl mesafede olBir sarhoşun yaptıkları karmağa muvaffak olursam onun necıb ğız'. dedi. mabedının taklıdını de ıhtıva eden ve 1) nıemlekette, iktidan elde eden faşist, rihçenın sonunda, yukarıdaki sorguların duğunu, soyliyerek İngilterenin buraya ve dalma mıllet ve vatan ıçin duyan Aksarayda Şckercı sokağmda Alinin Tanh, 2) Eski eserler, 3) Içtımai hayat Mustafa Kcmalin arnısile Bra\nik tacevabı imkân nispetinde verılebilecektir kolayca ve duşmandan evrel asker gonve yaşıyan ruhuna uygun bır harekette bancamı masanın uzerine kovdum. He kahvesine Fethı adında blrı zllzuma şubelerınden ibaret bulunan muazzam komunıst ve nasyonal sosyalıst f'rkalar, ilk müstacel işler arasına mekteo (1) Bk. Turkısche Post, İstanbul, 22 dermiyeceğinl ileri surmuşlerdi, Halbubulunmuş olmak bahtıyarlığıru elde et pimiz ellcrimizi bu tabancanın iizerine sarhoş bir halde gelmış ve etrafa kufur bır sergı, İtalyanları bu uzun mazi'e ve üniversitelerdeki tarıh tedrısatına ki şlmdi Hindiçiniyi ve Siyamı işgal eşubat 1938. mış olurum. kovarak. oluncije kadar bu mukaddes etmeğe, bağırıp çağırmağa başlamıştır hemhal kılmağa çalışmıştı (1). Hatta kan«mak meselesinı de ıthal ettıler. Bır (2) Bu vesıle ile Ankaradaki August den Japonya, Singapurun burnunun dlBu sırada kahieve gelen bır kom ser bu merasimm manasmı artırmak ıçın Hakkı Baha; mılletin her gün bır par dava uğrunda çalışacağımıza and ıçtık.) taraftan mıllî tarıhin geriye doğru uza hafrıyatının Italyanlar tarafından Trab bine Rcimiştir ki, bu sokulma, o zaman muavlni, herkesı rahateız eden Fethıy 3901 ın Sezar'ın 2000 nınci yıldonumun° ça daha dusmiye başlıyan ıstıktâhn (2) rışmı kendı ideolojılerine goıe tefsır lus harbınden bır sene evvel 1910 da hiç hesaba katılmamıştı. Bugün İçinde yaşadığımız Cumhuriyet karakola go urmek ıstemışse de Feth: rasî&dığı da muhtelıf suretlerle İtaıyan etmek, bu tefsire uygun duşmıven tarıh den en fazla azab duyan sayılı vatanİngiliz deniz mutehasaslanndan yapıldığına ışaret edehm. Zıra bu işaret perverlerden birısiydı. O, Turkıyede hayatının ilk temeltaşı sayılan bu tarıhî muavine de hakaret etmlş \e kahveden La'kma anlatılmıştı. Bu merasim bugün telâkkılerını genclık nazarında kötu gos f I alvadakı bu çeşıd mıllî tarih telikkısı Byvrater de, Singapur, buyuk kuvvetlerdışan çıkara': gene gurultu etmekte de ıcm hazın. fakat o zamanlarda İtalvan (Ataturk) ıle bırlıkte ilk defa olarak hâdısede Hakkı Bahanın sırüna yuklentermek, dığer taraftan mıllî tarıhin is nin, doğrudan doğruya faşızmın telkını le tutulnıadıkça, ikinci Port Arthur is'ıbdad devrmde bu dava başma geç dığı buyuk >uku takdir ederek, ona vam etmistir. ICıalınm Habesıstan İmparatorlııgdna t kbale ybnelen veçhesine sıjasî b ! r i? olr^adığını gosterecektır. olmaga mahkumdur; demişti. Bu muKarakola goturulen sarhos orada da geç sıle reel, bır manzara da kazanmışmış, kendl evını bu mukaddes davanın hakıkî kıymetıni veroemek kabıl mı? tıkamet vermek Işte millî ve siyasî tarıh (3) Bk. G. V Belovv. Dıe deutsche harrir, Singapurda, uç buyuk zırhlıyı ilk yuvası yapmıştır. Işte size tarıhten Hakkı Baha, bu tarıhî vak'ayı, (Gene polı^lcrın uzerjıe hucum etmıştır tı' (2). birden alabilecek iki buyuk kuru havuz telâkkisinin tarıh tedrisatına tatbık et Geschishtschreıbung 1921, Sf. 51. Dun, Adlıje\e teslım edılen sırhoş bır parça: Şılrleri ve Genclık Şıirleri) adındaki ve bir de muazzam yuıer havuz yapılAlmanjanm 1914 harbıne nasıl roman tığı zıhniyet bu noktalarda toplanmakta(4) Bununla beraber jeopolmğm de IKİ sv yırmı bır gun hapse ve 31 lıra a(Selânikte Çınarh mahallesinde bir ev. ktabında, kızı, halen İzmir Kız Lisesi tık bır tarıh telâkkısınin tesırı altında dır 1917 den itıbaren Rus mekteblerii kbklerinın XIX uncu asırda bulunduğu masını tamamile luzumsuz gormuştur, Mudurü Bayan Vedıde Karadayıya yaz ğır para cezasına mahkum ve tevkif eEv sahibi Hakkı Baha yeni evlenmişbazırlandığı malumdur. Daha evvelleıi de, 1918 ve 1933 ten sonra Alman mek evvelce bu sütunlarda izah edilmiştı Çunku bu kadar havuz için, butun İ n dılmıstır. tir. Mustafa Kemal arkadaşlarile bıı dığı bır mektubla ne guzel bir ders olabu telâkkının ilk semerelerı 1871 de el teblerınde bu sivasî zıhnıyetin dıkkate Bk Jeopolıtık, Cumhuriyet gazetesi, 5 giliz donanmasımn Singapura gonderilrsda toplanmava karar verivor. Hakkı cak mahıyette hikâye etmiştır. Tarihi mesi lâzım gelirdi ki, buna imkân yoktu. Altın suyuna batınlmış de edılmış, Alman tarıhçıleri, ruyaları değer mudahalelenne şahıd olduk. Tarıh 25 29 ağustos ve 16 eylul 1941. Eahanın evıne gidilijor. Hakkı Baha, ar bır hâdıseyi tevsık, vatanperver bır aiSingapurun buyuk bir kale halinde nın tahakkukunu goren ınsanlar gıb' se tednsatına, dolayısıla sos>olo]i tedrisa(5) Fransız içtimaıvatçı'armdan \Vılçeyrekler kasına giymiş olduğu suslu bir Japon lenın mustesna andını gostermek bavınmışlerdı Ranke'ye bağlanan tarıhçı tına karşı rejimlerin aldığı vazıyet de bois, 1917 den evvelkı ve sonraki Rusya tahkimi, Japonlan kuşkulandırdığı ve kımmdan bu mektubun dıkkatle okunpijamasıle kendilerini karsılı>or. (HakSulevman adında bırl tesaduf ettiği ler kafılesının 1871 Almanyası ıçın nasıl bir takım ekzanter yenılıklere bıle ras arasmdaki her ceşid süreklıliği çok guzel onlan burava karşı her turlu tedbirleri kı Baha) o zaman musikije meraklıvdı, masmı tavslye ederım. Onda Hakkı Ba Hacı adında b»r adama elınde bır miıtalmaga sevketti|i halde, İngüizler, bu hanın idealcılığt, mılliyetperverlığı, va tar alcın olduğurıu ve bunlan ucuz fı calıştıklarını bilıyoruz. Bılhassa tarıhçı ladık. İleride, Yırminci asrın ilk ve ikin zah etmistır. Bk J . Wilboıs: İçtimri f ut çalardı. Bu e\in tarihî bir kıjmeti lerin ccıhanı harekete getiren dın, sı>a ri ceyreklerınde gorülfn bu yenıbklerle ılltvet, İs Mecmuası, 1934, sayı 1, Sf. 12 muazzam kaleyi mudafaa edebilecek b u . ve manası vardır. Çuııku Mustafa Kc tanper\erbğı ve bır Turk kadımnın en alla satacağını sovlemış ve altmlirı gosyuk kara, hava ve deniz kuvvetlerinl oset ve mılliyet meselelerıne karşı sıya istıhza edecek bir mizah edebivahnın (6) Bk. A. France Al'ahlar susamışmalin (Şam) da tesis ettiği ihtilâl ko muthış tehlıkeler karşısında ne'er ya term'stır. Altın fiatımn yükseklığım az raya göndermeğe imkân bulamamışlarsî bir kanaat sahibi olması» nı elzem go doâmasma intizar edıleb'Hr. Nıtekım lardı tıirkçe tercümesi, « 27 mitesinin (Makedonya teşkılâtı) bu ev pablleceğı gorulecekür. (3) çok b.len Hacı, ucuza alabileceği altındır. ren meşhur Alman muverrıhi Sjbel'in 1789 ihtilâüni takib eden yıllarda FranHakkı Baha, bu ilk gıinun andını lar' sattıgı takdirde vapacağı i a n kısa de kurulmus'ur. Bovlece, bir İngiliz mutehassısının, 12 rrmı zıkretmek gerektır (3). 1918 de s=da Mılâdî tarihi değıstırıp takvımi in Şehidlikleri tmar cemiyetinin 1 Mustafa Kemal ve arkadaslan bir tuttu Okudu ve okuttu Onu artık biraz bır hesab a te=pıt ederek bunlan satın yıl onre sovlediğl gibi, Singapur ussu, Alman deviet gemısıni idareye bajh kılâbla başlatmak, öncek tarihi halırlakongresi masa etrafında toplanıvorlar. Mustafa slyasî hayatta meb'us, biraz ıdari ha E'mağa talıb olmuştur. oniine geçmek istediği tehlikeyl bilâkia Kemal, bir kartvizıt çıkarıjor. bunun yatta kaymakam ve ıaşe muduru, son Fakat, Hacının janında bulunan bir van sosyal demokrasımn bu telâkkıyı tan oyun kâğıdlarınm bıle ısımleunı Şehidlikleri İmar cemîyetl senelik daha çok artırmıştır. uzerinde yazıh üç bes maddevi arka larmda da hep muallım buluyoruz. Onun arkadaşı bu altın hıkâvesınden şuphe .erçekten kıymetten duşurup duşur t»bdıl etmek temayülü herkesçe mTlurr kongresi dun saat 14 te Emmonj Hal Eğer, Singapur, Japonların ümid etdaşlanna oku>or, arkadaslar. Mustafa muallımlık hajatı, verılen mufredat pro lenmlstir İki arkadas altınlan dıkkıtle medığı ve tarıh ve tedrısaünın ruhunu dur. Anatole France'ın şu nevıden istıh kevı konferans salonunda toplanmıstır tikleri gibi, kısa bir zamanda duserse, Kcmalin teklıfini a>nen kabul edıjor gramıru tatbıkle geçmemış, talebes ne muayene edmce bunlann altın suvnına değiştır p değıştırmedığı ayn bır mese zalan bu hâdiseye aiddir: Toplantıda cemıyetin senelik faalıvet vaktile onun böyle muazzam blr kale terbiye, telkın, tedrıs usullerinı ilmî ve edır. Fakat Alman demokrasisınin prenlar. < Eskici Combaîot, fena, blr vetan raporu okunarak kabul edılmiş ve yenl haline konulması alevhinde bnlnnanlar tatbıkî şekılde gostermekle ve çok açık batınlmış eski gumüş çevreklerden baş iip itıbarıle kabul ettiği fırkacılık sısteŞLmdi hafif bir merasinv İşi kalmıştı: kanaatlerıru talebeden maadasma da ka bir şey olmadıklarını gdrmuşlerdır. hakh çıkmış olacaklardır. do? telâkki edilmemek icin i/eni tnkvirrt idare heyeti seçimi yapılmıştır. mı, nıhayet 1933 te kendisini altüst eden 671 8 Komiteje sadakat jemini! tkı arkadaş bu vazıvet karşısında der rrııii harekete meydan verınce, Sybel'ın Uuliamyordu. Ga.rn.elin, bu v » !/ ' " Rcisl ğe Cevdet Kerim tnc«dayı, kârehber olacak düsturlar halınde toplaMustafa Kemal bu ,\eminin silâh üze makla geçmıştir: î! hâdıseden polısı haberdar etmıslT =tediğı millî tarihçi tıpi tekrar ortaya simlerinin içitıden bir fürlü çtkamıyor Ublığe Fehmi tjlgsner. azalıklara Cemal. rine vapılmasını teklif etti: çunkıi indır. Yakalanan Sulevınan dun geç va rıktı. Bu defa Alman tarıh telâkkisınin du. İçini çekti: YarabbV Her §ey, Sani Yaver, Hıkmet Arc'a, İsmall Bıtkı (Sonn yanni kılâbın jurutüleljilmesi için icabında gürderi, aylan, mevsim\eri, güne?i, nv> Bılgic, Mehmed Ali Arel, operator RaBir çocuk cesedi bulundu ıneşnıiyetıni göstermek hususunda kulRefik İNCE kit Adhyeve teslım edılmıştır. müracaat edilecck vasıta gene silâhtı hime seçilmışlerdır. değıştirmek Utiyorlar .„ Üskudar Çıvicami sokağında boş andığı tarıh, felsefe ve sıyaset adeseleAdapazan demir f abrikası da Silâh sozu uzerine pijamah cdebivat (1) Belleten, sayı 34, sahife 609610 blr arsada oynıyan çocuklar, taş yıgınne yeni bir alet daha ilâve edildi: hocası cebini yoklarken, Mustafa KeSİNEMANIN EN GÜZEL YILDIZI ziraat aletleri yapacak (2) Belleten, sayı 34, sahife G21622 lan arasında yedi aylık blr çocuk ceJeopolıtik. Bu suretle 1939 harbinin mal, topçu zabiti (Husrev) e donerek: (3) Ayrıca neşredilecektır. Cumsedi bulmuşlardır. Do^tor muayeneslla Izmıt (Hususî muhabınmlzden) esbabı mucibe» si, dolavısıle en sonun Silâhın var mı? dedi. huriyet bu çocuk cesedinin dort buçuk ay evvel Adapazartnda eskıden kurulmuş demır da mıllî tarıh telâkkısmden çıkmış buHüsrev: buraya konduğu tespıt edüm şt!r. Hâdlve tahta fabr kası vardır Ba fabrıka unmaktadır (4). nın nefis fılmi Var efendim. seve Muddeiumumıhk el koymuştur. Bir ev çöktü Adapazannın mühım bır tıcaret ve saCevabile tabancasını çıkardı. Mustafa Rusyanın 1917 inkılâbına kadar güttüKemal, tabancayı aldı \e masanın üsDun gece Sultanahmedde Akbıyık navı şehri olmasına jardım etmış mılli ;u tarıh telâkkisinin merkezinde, Bıtune koydu: mahallesmde bir ev çokmüştur Enkaz muasseselernaızdendır Fabrıkada halen zanstan kendısine devredılen dınt si350 400 kadar ışçı çalısmaktadır Arkadaslar, dedi. inkılâb için bu altınüa kalan ev halkından birı yaraasî doktnn bulunmakta ıdi Çargrad Nüshası 5 kurostur. Oğrendığme gore hukumet Adapasilâh üzenne jemin edij'oruz. Unutma lanmıstır İtfaiye ekıplerl enkaa kallurafesıni de ıhtıva eden bu telâkkı zan demır ve tahta fabrıkasmı ıslah etyınw ki, burada birbırimizc verdiğîmiz dırmıştır. 917 Eus inkılâbile tarıhe kanştı. Hıç meğe karar vermıştır Fabrıka muduru ;uphesız kı buradakı ckarıştı» hukmu, Vehab Iktısad Vekâletüe temasta Senelik 1400 Kr. 2700 Kı. bulunmak uzere Ankarava gitmlştır osyolojık görüşle, çok şüpheli idi. GarbAlb avlık 750 . 1450 » dan hırıstıyanlığı alan Rusya, bu dinı Adapazan fabrıkası hukumetın yardıÜç avbk 400 . 800 » 2 giizel ve bü> Uk film birden: mıle teşkılâtmı genişletecek ve zıraa" uıııma uğratmış, ona kendı kavmî ruBir avbk 150 » Yokttır. makınelenle sanayide lüzumlu olan ve lunun fanatık temayüllerini aşılamıştı harlcden getınlen dığer lüzumlu alât A>TII amelıyenin, gene garbdan aldığı ve küçuk san'at makinelerinı ünal ede e modern bir din olarak karşıladığı L O R E L H A R D Y Gazetemize gönderilen evrak ve vanlat cektir Fabnkanın ışçi mıktarı da 1000 >îarxizm üzermde de \oıku bulacağına T ür k ç e nesredilsin edilmesin iade edilmez ve 0 uphe voktu Marxızm nedir Ne istıvor" ı kisıvi bulacaktır 7İ* =ıt«?jn ınes'ıılîvet kahul olunma7 r Sehir= Hakpta Baha Pars haberleri Bugünkü milletlerde Biiyiik bir Türk 19 Ikincfcânun 1942 Cemiyet davaları NALINA İHfcM MIHINA Singapura dair O, Turkıyede «Atatürk» le beraber, ilk defa olarak tsfiklâl davası başına geçmiş, kendi evini bu mukaddes davanın ilk yuvası yapmıştır. r ; > S, Yazan: ' Refik İnce Meyhanelerin tahdidi, bakkallara içki sattırılmaması temenni edildi Yeşilay kongresi tarih telâkkileri Ziyaeddin Fahri Yazan: j Günümüzün siyasî ideolojileri, millî tarih telâkkilerini siyasileştirmekte tarih tedrisatına bu siyasetten mülhem bir istikamet vermektedirler OLCA TCHECHOWA ANCELİKA ( Günahsız Kadm ) CUMHURİYET Ahone şeraiti Bugün Beşiktaş G Ü R E L sinemasında > 1 ACEMİ ÂŞIKLAR Sinemalarında birden SENENİN EN NEFÎS ŞAHESERÎ 2ÖLÜM YARÎŞI Dikkat LAURENCE OL1V1ER JOAN FONTAINE DİKKAT: Bu gece için her iki sinemada da loca ve numaralı koltuk kalmamıştır Balkon ve birinci biletleri evvelden aldınlabilir. YARINDAN İTİBAREN SEANSLAR: İ P E K : 1:3046.30 ve tam 9 d a 2.45 4.45 ve tam 9 d a M E L E K'te kolruklar matinelerde dahi numaralıdır ve evvelden tedarik edilebilir. I l^omıseı muavmı ıskemlesınde kı^ ^ mıldandı Sağ elindeki zıncırı ha\ada daıreler çızdırdığı şahadet parmağma doiajıp tekrar çozdu. Bovle adı vakdiarla ugraşmağa mecbur kalmas.ndan doğduğu anlaşılan gızlı bır ofke>îe BmtiK bu heriflerden! dedi. Dun ıip avuuunu tavana açarak oturabıiegecedenberı aşağıda mısafır.. ihtıvar bir ceğımı anlattı serseri... Y^ngın yerınde yatıp kalkı Ihüvar doğru soyluyor, efendırr1 yormuş. Onu yakalıyan memur: «Tanıded^m O gramofonla plâklan kendısme rım, gece gunduz ıçer» dı>or. Barındığı ceıı hedıvc ettım. Bakınız nasıl oldu. koi'ukta iki gundenberi yepyeni bır gramcfonla plâklar pe>da obnuş. Tabıî bır Aradığım bır plâğı sormak uzere Sıryerden aş rdı. Komşularmm ihban uzekecıde bır gramofon mağazasına gırrınp yakalanmış Curmunu ınkâr edıyor mıştım «V.ır1» dedıler. Tezgâhtar benden ve bu gramofonla plâklan sızın hedıye evvel gelmış bır muştennın seçtığı pıâettığinızi soyluvor Yediğı naneye bak' ğı gramofor.a koyarak dmletmekle meşRomancılar garıb ınsanlar olurlar ama guldu. Bır ıskemleve oturarak beklemenihayet bir dı'encıye ekmek parası ye ge baslaaım Çalınan bır valstı. Eskı rine gramofon da vermezler ya .. Tah bır vals Şu hepımızın bıldığimız Karkik&t tekenımül etsin dıye bir kere de mensilva sizin ifaderıize muracaat etmek lâzım Bu sırada kapı açılarak içeriye püjmür geldi de kıyafetlı bır ıhtıyar gırdı Sızın mıAyaktavJım. En yakın iskemleyi işasafir Bır ayağmı suruye suruye yururet ederek kendısine: yordu. Bırbırıne karışmış saç ve saka Muspade buyurur musunuz? dedim lına. son derecede pis ve harab kıyafetıGozleri, kestirme bir cevab verip işin ne rağmen dikkat ettınız mi, tencke ıçmden fiyrılmak ıstemeyışıme hayret çsrçeveh gozluklermın arkasında, ne eder gibi huyudu Sonra esnemek için derın, ne manalı bir bakışı, hal ve tavağzını açtı ve çenelerinı kapatmadan ev nndd ne garıb bir ıncelık var (Komıvel bır kolunu iskemle istıkametinde, ser muavuu burada omuzlarını sılkti ve f= Küçük hıkâye Karmensilva mustchzı rr.ustehzı gulumsedı). Kasaaa oturan dukkân sahıbı onu gorunce adeta otomıtık bır şekılde elını çekmeceye goturdu Ihtıyar bu hareketı bekIjyor olmaüydı. Dukkân n ortasında gene ayağmı suruyerek bır kaç adım ılerledı Sağ tarafmın mefluc olduğunu o zaman farketüm Sol elınin bır harekeüle dukKân sahıbını durdurttu. Hepjmiz, hattâ tezgâhtakı Yahudi çocuğu bıle kendısine bakıyorduk. Ehle gramofonu ısaret et+ı Ona benziyenlerın para ıstemek ıçm kullandıkları hazın, yalvarırı ses'e soıdu: Bu, Karmensilva mı? Evetf dediler. Bılinm . Bılırim, çok güzeldır! Daiğındı Birden sılkınerek devam etti Mdsaade eder mısiruz, şuracıkta durarak dinhyeyim! Vals sora erıyordu. Tezgâhtaki Yahudi çocuğu kaşlannı kaldırarak ve saçının densmi oynatarak ihtıyara havıetle baktı Sonra yuzunün gerılen hatlan neşe ile yumuşadı Cevad Fehmi Yaşa be baba1 dıye bagırdı. berjn ıçın bır daha çalacağım. Karmensııva bır daha çalındı ve ıhtiyar kımıtdPmaksızın, vecd ıçınde bır aaha dınledı Onun halı bıze de sırayet etmıştı. Bız de gozlerunız yarı kapalı uyuşup kaimıştık. Plâk bıtınce butun yuzler tekrar ona dondu ve ıhtıjar kısaca anlattı: Mızıkaı humayundan ıdjm. Bu valsi ç^k sevenm, çok çaldım. Bu halime bakmayın. O zamanlar gencdım, yakışık'ıydım, guzel keman çalardım. O za Komiser muavinınin ihtiyan çıkartman'ar başka idi. Radyo yoktu, seslı mak üzere bodruma yolladığı poıis mesınema yoktu, hattâ gramofon yoktu ve muıu yaloız olarak geri dondu: Tevekkeh bır iki saattir sesi sadası keman çaJmak bir şeydı, buyuk şeydı, duyulmıyor ölmuş! dedi. Dun gece saşınıdi metelık veren yok. Dardu, ıçjıi çekti. Başını eğerek sağ baha kadar gramofon çaldı durdu. Yakolunun, k mıldatamadığı mefluc par nında, gramofonla beraber getirdığl bohçada mavi çuhadan beyaz sırmah bır maklaruıa baktı ve ilâve etti: Başkalan için değıl, fakat artık eskı zaman elbısesi varmış. Sırtmdakikendım ıçm bıîe çalamıyrum Ne olur, len çıkararak onlan gıymış de oyle olçalabılseydım, şu Karmensılvayı bir de muş Ganb ad. m Mukayyıd Ahmed Efendı soy'uyor, bu elbıselen eskıden mıfa o'sun çalabılseydim'.. B.işını kaldırdığı zaman ağladığını zıkaı hümayunda çabşanlar gıyerlermış. gorduk. Hppimiz ona acıyarak baknorduk. Goilaumizde okuduğu bu manadan sınırlenır gibi oldu. Kaşlarını çattı, faktt sonra çarçabuk tekrar gulumsedi. Çok teşekkur ederım, dedi, hepmıze çok teşekkur ederım! Geri dondu, kapıya yollandı. O dakikada bana oyle geldi kı bu uzaklasan sakat, çaresız, perışan vucud, bır ıpsan değıî, san'atkâr, hassas ve saf mazı idi. Kendımı tutamıyarak arkasmdan bağ rdım: Baba, dur, bir dakika beni dinlel İşte Komıser bey, sızın ıhtıyar serserıye ekmpk parası yerme gramofonu boyle verdım.