4 Ocak 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Saatli Naarif . Duvar takvimleri çıkfı. Bu eşsiz ve emsalsiz takvimlerin taklidleri vardır. Aldanmamak için, takvimlerin gerek kartonunda gerek bloklanh flstunde (Saatli Maarif Takvimi) adına dıkkat edilmelidir. \ 18 inci yıl sayı: 6242 umhurİYet tSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mekturj adrea: Cumhuriyet. îstanbul Posta kunısu: îstanrjul No. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir. heyetn 24298. İdare vc Matbaa kısmı 24299 24290 Fransızca TALEBE CEB LÛfiATİ RAGİB R l P W ^ 13734 kelimed^^^c Pazar 4 Iktncikânun 1942 İKBAL K İ T İ M V İ 75 kuruş. Millî Şefimıze bazı kıymetli eserlerle bir heykel ihda olundu Harbin Karakterine Dair 1939 eylulünün birinci gunü, Polonya Almanya hududunda ilk harb ateşi paıladığı andanberi, duzinelerle milleti birbirine kapıştıran bu umumi boğuşmanın mahiyetine dair simdiye kadar dünya gazetelerinde binlerce makale çıktı. Harble doğrudan doğruja ilgili memleketlerde basılan yazıları bitaraf clamıyacaklan için hesaba katmaz da hâdiseleri objektif bir gözle tahlile çaMalezyadaki İngiliz ordusunun yeni hşanlara kulak verirsek kısanın ktsası kumandanı General Pownal işiteceğimiz şudur: « Bu harb, bir ham madde ve satış pazarı kavgasıdır. Bir tarafta vaktile erken davranıp geniş kaynaklan ele ge 1 çirenlcr, ötede ise, geç kaldığı için ekonomik yaşayışını duzene koyamıyarak sıkmtıdan kurtulamıyanlar var. Bu ikı zıd durumda olan milletler, bir türlü tatlılıkla anlaşamadıklarından 25 senede Ikinci defadır ki işte gene birbirlerini öldüresiye dovüşüyoriar. Demek ki bu harbin de umumi karakteri ötekisi gibi emperyalistliktir.» 1939 eylulünün birinci günündenberi, harbin mahiyetine dair, üzerinde bin bir ınotif Işlenen başlıca teraa budur. Doğrusunu söylemek lâzun gelirse, harbin emptryaKst karakteriai »çığa vuran bu tddia, dojrn olmakla beraber, bize yeni birfey öğretemiyecek kadar da basittir. Devletler derebeylik rejiminden çıkıp da daha geniş halk kütlelerinin idaresini uzerlerine aldıklan, hele rnillet seviyesine yükselmeğe başladıkları devirdenberi artık bir prensesin elâ gözleri, yahud da, bir şehzadenin guzel hatırı uğruna silâha sanlmıj orlar. İki veya daha ziyade devlet karşılıklı olarak dövüşebilmek için ortada istenen ve verilmi>en millî menfaatler bıılunmak şarttır. Bu şekilde mütalea edildiği zaman da istisnasız bütün harblerin emperyaRangon 3 (a.a.) Perşemb* günkü list bir karakter taşıdiğını kabul etmek İngiliz tebhğinde Birmanya arazisinde icab eder. Japon kıt'aları ile ilk mühim çarpışmaya Her harb esasen emperyalist bir ka girısılmiş olduğu büdirilmektedir. Yapırakter taşıdığına gorc, içinde bulundu lan harekât Birmanyanın cenub rnünteğumuz mısli görülmemiş boğu?mayı ö hasında bir noktada olan Victoria'nın tekı Büyük Harbden ayırd eden başlıca şımalinde cereyan etmiştır. Tebliğ, ufak bir Japon müfrezesinin vasıf nedir? Son iki buçuk senedenberi bîrbirini Mergui bolgesinde Bokpyn'e gtrmiş bildirmektedir. Her iki kovalıyan hâdiseleri, kafamızda hulâsa olduğunu ya çahşırken bu güç sualin bir noktasını taraftan bir iki tufek atışı teati edilmiştir. İngıhz koiu duşman mevzilerine olsıın belki aydınlatabiliriz. hücum etmek emrini almıştır. Fakat 1914 harbi başladığı zaman, kısa bir raüddet içinde taraflar karşılıklı yer al düşman İngiliz kollan gekneden evvel tnış ve devletleri sahneye koyan dostluk, çekilmiştir. Malezyada Japon taarruzlan düsmanlık münasebctleri boylece harbin Singapur 3 (a a.) Uzakşark harekâsonuna kadar bozulmadan süriip gitmişti. Almanya ve müttefikleri bir tarafta, tına müteallık İngiliz tebliği, Japonların Ingiltere ile müttefikleri de karşı taraf Perak kesimtr.de yapmış oldukları iıç tata dövüsmüşlerdi. Müşterek menfaatler arruzun tardedılmiş olduğunu büdırarasında, bir jakınlık, bir benzerlik, bir mektedir. Bu muharebeler esnasmda düşman 400 nisbi ahenk vardı. Ingiltere ile Fransa harbi beraber kazanmak istiyorlardı; ilâ 500 kişi kaybetmiştir. Ku?nton'da Japonlar bir miktar ilerAlmanya ile Avusturya da hayatî menfaatlerini müşterek zaferde arıyorlardı. lemeğe rauvaffak olmuşlar ve şehrin varoslarma gırrrislerdir. Halbuki bu harb, umumî hatları içinŞimdi tayyare meydanını zapt^tnıeğe de başka türlü bir gidiş gösteuğraşmaktadırlar Singapurda hava riyor. Bu gidişin göze çarpan ba bombardımanları neücesLnde 7 kışi tezı taraflarmı açığa vuralım: Baş lef olmuştur. langıcda Almanya ile Rusya arasm(Arkası sahife 3, sütun 2 de) da riostluk ve saldırmazlık paktlan vardı. Hatta Rusya, Almanyaya iktısaden yaıdım eder görünüyor ve bu vazijet Oemokrasileri, Rusyaya karşı meselâ Finlandiyayi ayakta tutmak çareleaini aramağa götürüyordu. Harbin ikinci sene*inde isler değişti. Almanya ile Rusya dövüşmeğe basladılar ve o zamana kadar Totaliter devletler tarafınd.ı adı çeçen Rusya, Demokrasilerin en tabiî Wr müttefıki oldu. Almanya safında dnMİşen milletler ki bazılan yakın zamana kadar İngilterenin garantisinı tapyorlardı sîmdi Demokrasilere harb açmış buhınuyorlar. Gene baslangıcda İnçiltere ile beraber ayni gün silâha ;anlan Fransa, 1940 yenilroesinden sonra hâ'îiselerin zorile müttefikinden a>nldı ve harb vaziyetinin gündelik inis çıkısı\ na göre kendisi icin çok güç ve yorucu bî politika takibine basladı. Almanyanın cemilesi Inonu m •• •• Soğuklar devam ediyor Vaşington paktını ünzauyanlardan Sovyet Rusvanın Vaşington buyiık elçisi M. Litrlnof Fırtma durdü 26 devlet Vaşingtonda bir pakt imzaladılar Dün şehrimizdeki nakil vasıtaları büyük müşkülâtla işledi. DiyarbakırElâzığ treni yoldan çıktı, on üç kişi yaralandı Teşekkürlerini bil dirmeye Berlin Büyük elçimizi bilhassa Bütün askerî ve memur buyurdular iktısadî kaynaklaAnkara 3 (a.a.) Haber aldığımıza rını Mihver aleygöre Reisicumhurumuzun Almanya büyük elçisi von Papen'i 22 ilkkânunda hine seferber kabullerinde büyük elçi kend'.lerine Almanya Hariciye Nazın von Ribbentrop tarafından ıhda edilen Göta'nin edecekler | İngiliz Anerikaa | tebliği 1 Birmanyada da muharebe başhyor Japon ingiliz müfrezeleri arasında musademeler oldu Şimalî Nalezyada Japonların üç taarruzu tardedildi, Kuanton'da vaziyet fenalaştı Dünkü tipi içinde şekillerini kaybeden yolcular Evvelki gece saat 22 de lıaşlryan &3detli kar tipisi sabaha kadar devam etmiş ve dün oğle saatlerine doğru biraa fasıla verdikten sonra, tekrar başlamıştır. Tipi ile birlikte soğuk da şiddetini artırdığından bir çok yerler buz tutmu? ve yağan kann irtifaı bazı noktalarda yarım metreyi bulmuştur. Bu yüzden, ana caddelerin bir kısmile mahalle aralarındaki yollar kâmilen karla kapanmış ve kara münakalesi büyük güçıükle» re uğramıştır. Dün, Vilâyette Vall ve Beledıye reisı Dr. Lutfi Kırdann başkanlığmda Vali Tramvay seferleri muavtnl, kaymakamlar. Toprak MahDün sabah saat 10 a kadar Harbiye fle sullerl Ofisi müdürü, Beledıye İktısad Beyazıd arasında tramvay seferleri, tek müdürünün içtirakile saat 10 dan 14 e araba işletilmek ve yarım saatte bir kadar suren bır toplantı yapümıştır tramvay tahnk edilmek suretile, kısmen Toplantıda ekmeğın karne ile tevzi] temin edılebılmişse de öğleden sonra, işinin tanzımi göruşulmuştür. bu hatta da seferleri kesmek zaruretl Karne ile ekmek tevziine aid teşkiha<!il olmuştur. Dün bütün gün. Edirnelâtın tamamlanması için bu ayın so(Arkası sahife 3. sütun 5 te) ı nuna kadar bir zaman lâzımdır. Bu itibarla karne ile ekmek tevzii işinin bu hafta içinde veya ajnn on beşınde baçlıyacağı hakkmdaki haberler tamamen mevslmsızdlr. Bir mayine çarparak battığı haber verilen İngilterenin Neptün kruvazorü Diğer taraftan karne ile verüecek ekmek miktan, bugün nüfus başma lsabet eden miktardan az olmıyacaktır. Büro işlerinde veva hafif lşlerde çaIışanîara nazaran bedenen çalısanlara 150 gram fazla ekmek verileceği hakkmdaki haberler de henüz esassızdır. Vali ve Belediye reısmin rivasetinde Kahire 3 (a a.) Ortaşark İngiliz dün toplanan komisyon. sık sık topla umumi karargâhının cumartesi tebliği •"•••• " B • narak ay sonuna kadar karne ile ek1 '2 sonkanun gecesi cemıbl Afnka mek tevzii hakkmdaki talimatı hazır tümenlen Bardıa şehrinı kuşatan ve lıyacaktır. kuvvetle müdafaa edılmekte olan mevkileri süngü hücumu ile ele geçirmişKarne usulünün tatbikı Vekiller Heyetinin kararile ilân ediecek lerdir. Bu şiddetli hücumu yapan birhkler cenubî Afrika inzibat kUTi'etleri Ankara 3 (Telefonla) Buğdayı koile cenubi Afrika hafıf plyade alayı idı ruma vergisini kaldıran kanun lâyihası, İngiliz tankları ve orta çapta İngüiz JResmî Gazete ile neşredilerek merıyete toplan, Polonya sahra topçu alayı ve girmış bulunduğundan bugünlerde beleYeni Zelanda süvari alayı bu kuvvetdiyeler yeni ekmek fiatlannı tespit ve lere sıkı yardımda bulunmuşlardır. Sofya 3 (a a ) Ası Sırb çetelerinin • â edeceklerdir. Toprak Mahsuller, O Düşman cür'etkâr ve maharetle tertib Jn imhasına Greneral Neditch ve Sırb asfisi, unu kaldırılan verginin nispeiinde edilmiş mükerrer bır hucuma karşı keri kumandanının sevk ve ıdaresı aldaha ucuza verecek olduğundan ekmek koymaktansa kayıdsız şartsız teslim olLondra 3 (a.a.) Neptune kruvazo fia'ları bir miktar indirilecektir. tında muntazam surette devam edılmaya karar vermiştir. mektedir. Buraya gelen haberlere göre runun Akdenizde bir mayine çarparak Ne zaman tatbik edileceği Vekiller Şark cephesinde karlar içinde İngiliz bahriyesine mensub gemüer Yi'goslavvanın eski Sofya ataşemihteri batmış olduğu Amiralhk dairesınin bir Heyeti kararile ilân edılecek olan eksiperler kazılıyor va Sırb mukavemetinin başlıca müret tebljğinde tasrih olunmaktadır. Murette mek karneleri hazırhğına da bir taraftan bütün harekâta çok mükemmel surette yardım etmlşler. düşmanın ileri bolgelibi olan albay Mihailoviç kurmayınm battan büyük bır kısmı kurtarılmıştır devam olunmaktadır. Karneler Ziraat yerleşmiş bulunduğu Bania Baçka çok Neptune" le beraber sefer etmekte ol Bankası matbaasmda basılmaktadır. Bir deki topçu mevzilerini ve topluluklannı şiddetle bombalamışlar ve düşmanın şiddetli çarpısmalardan sonra General dugu sırada bir mayine çarparak hasara yandan da Belediyeler nüfus adedini başlıca müdafaa hatlanmn gensindeki Neditch kıt'alan tarafından zaptedil uğramış olan Kandahar muhrıbme ge gösteren beyanngmeleri tamamlamağa muteaddid hedeflere daha iyi degilse mi=t,r. İki gün evvel civar kırlara ve te lüıce, bu geminin İngihz birlik'eri ta devam ediyorlar. Beyannamelerin arka bile ajni derecede tesirli hücumlaı pelere sığınmak üzere şehirden gelen r?fından batınlmasına mecburiyet hasıl sı ölmdıktan sonra hükumetçe tensib e yapmışlardır. (Arkası sahife 3, sütun 2 de) (Arkası Sa. 3. sütun 5 te) (Arkası sahife 3. sütun 6 da) (Arkası sahife 3. siitnn 4 te) 137 cildden mürekkeb ve pek güzeı bir şeKilde cildlenmiş küllî âsarını, Prusya Vaşington 3 (a.a.) Mıhvere karşı Akademisi tarafından gönderilen Aka harb halinde bulun'an büyük, küçük 26 demi tarihini, Berlin şark müzesi mü milletin büyük ve orta elçileri bugün (Arkası sahife 3, sütun l d e ) (Arkası sahife 3, sütun 7 de) , Ekmeh tevziatt için f Şimalî Afrikada ' harekât Ankarada ve Istanbulda karne hazırlığına devam ediliyor. fakat tatbikat tarihi henüz belli değil İngilizler BardiadaSOOO csir aldılar Sırbistanda dahilî harb Denizlerde mücadele İngilizler Napoliyi, Almanlar da Maltayı bombaladılar Jedabyadaki milharebeler henüz netice verecek bir safhaya girmedi \ İngitizler bir kruHükumet kuvvetleri bir kasabayı vazörle iki muhrib kaybettiler ihtilâlcilerden Akdenizde 3, Atlangeri aldılar tikte 3 Mihver denizaltısı batırıldı Şark cephesinde I harekât ' İstanbuİda tipinin yarattığt âlem Orta kesimde müdafaa harbi Bir hafta evvel başlayıp zaman zaman fırtına ve tipi ile karışarak bütün Türkiye gibi Istanbulun da manzarasını, havasmı ve hayatını altüst eden kar, bambaşka bir âlem yarattı. Çiçek olup ağacları süsledi, caddelerde yolumuzu kesip fıkaraya acı çektirdi. Resimlerimizde sis ve tipiden işleyemiyen Şirket vapurlarını, bir türlü temizlenmiyen Köprii üzerindeki kar ve buz ovasını, Eminönünde tramvay beklerken bir kış abidesi haline gelenleri görüyorsunuz. Şiddetli soğuğa rağmen anudane bir şekilde devam ediyor Ruslar, ileri harekâta devam ve yeni şehirler istirdad ettiklerini bildirivoriar Berhn 3 (a.a.) Alman ordulan başkumandanlığının tebliği: Doğu cephesınin şimal ve cenub kesimlerinde mevzıi ehemmiyettç hareket'er olmuştur. Cephenin orta kesiminde jnüdafaa muharebeleri şiddetli bir*soğuk altmda devam etmektedir. Düşmanın bir çok teşebbusleri kıt'alarımızın çetin müdaaası karşısmda akamete uğramıştır. Alman bomba ve avcı tayyareleri kara mııharebelerine kanşmışlar ve yere İ surünürcesine alçaktan uçarafc yaptık .Taponyanın ortaya atılması. bu karısiklığı ve i«tikrarsızlığı bir kat daha ar(ırmıstır. Görünüse göre Mihverin bir U'vuna benzi\en Japonya, hakikatte daha zi>ade harb içinde harb rıkaran nvn ve miıstslicil bir kuvvettir. Avrnpada. İtahnnm mııkadderati A'maınanınkine bağlı oMuğu balde tTzak«arkta Japnva. avni va7İvette bnlnnnıııyor. r)emokr,ısilere karsı jriristiği miieadelede Japonyanm kazanması veva kav*** (Arkan aahife 3, sütnn 4 te) İ 4 * u n »%, J. tfUna I if