18 Aralık 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

= Şark cephesinde = GÖRDÜKLERİM Askaıfya Novadan uçakla oenub orduları karargâhına Yazan: Emekli General Ordu fotoğrai ve hanta tersım ve bar Bim buro ve atolyelerını zıyaretı muteakıb ogle yemeğı içın kazınoya gıttık. Alman askeri teşkılâünın en guzel cıhetlennden bırısı de alaylardan ve mustakü kuçuk bırhklerden ıtıbaren her kıt'anın veya teşkılâtın harbde bır sufcay kazinosu olmasi ve bunun resmen tanınmasıdır. Hareket halınde bulunan yanı bır mahalde kazıno kurmak ımkânına malık bulunmıyan kıt'alara, teşekkullere ve karargâhlara mensub subaylar, vevmâ laşeye sokularak üplu erler gıbı sahra mutfaklarmdan ıaşe edılırler. Fakat bır kıt'a veya teşekkuJ, fcahusus karargâhlar durup bır ordugâh kurduklan ve yahud bır konağa yer leştıklen takdırde derhal bır subay kaenosu tesıs olunur. 2 ü [*J Cemiyet davalan Sehir 3 L haberleri Tasarruf terbiyesi Nekteblerde yılbaşı ve bayram tatili 29 ilkkânundan 8 ikincikânuna kadar mektebler tatil yapacak On seneden fazla A i4Aı U l l • ır zamandanberi ^ ^ ^ " ^ ^ " ^ ^ " ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ her yılın bugunlerıne tesaduf eden hafasında mıllî tasaruf meselesı umumî alâkanın merkezını teskıl etmektedır dokuzuncu asır malum olduğu uzere Caddelerde karşınıza çıkan parlak vecı daha zıjade sınıflar ehrammm ka aesını zelerden alınız, rattjo hıtabelerıne ve teskıl eden genış halk tabakala*"! aragazete makalelerıne kadar her turlu va sırda tasarruf hareketının kuvvetlendıgı ıtalarla bu alâkanın kuvveUenmesı ıç n bır asırdır. Bu kuvvetlenme amelıyesuıe evvelâ çdhşı>or. Bu vesile ıle tasarruf harekeluiın bır terbıve ışı oldugunu, sonra da llkmekteb'erden başlandıgı goruluyor. bu terbıvenın tahakkuku ıçuı elzem bazı Ingiltere, Fransa, Almanya, Isviı,re bu ıçtmai ıllet ve şaruarın bulunduguna hususta Turkı>e ıçın ders vencı tecrubır probıem halınde orta>a atmak lstı eler geçirmişlerdir Ondokuzuncu asır ortalarmda Parısın hemen butun ılk oruz. Fılhakıka tasarruf herşevden once bır mekteblermde blr «Talebe tasarruf santerbıje meselesıdır. Medenıyet tarııın dığı» bulunmakta ıdı Buna aıd bır ıstade yen olan halklarm hayat telâkkılcı tısak 1877 de 8033 talebe tasarruf sandıe terbıye slstemlerıle tasarruf haıe j,ınm 2 964 352 frank sahıbı oldugjnu, ketlerı arasında sıkı bır munasebet var 1886 da ıse bu sajı ve mıktarın 23 900 dır Mıladdan once Beşmcı ve Doıduncu tasdrruf sandığmda 11,934,208 fran'ı buasrm Yunanıstanmda başlamış olan ık lunduğunu goster \ or. tısadî ınkı=af, mustemlekecılık, bılhas^a Aynı devrenın Almanyasında da buna demz nakiıjatınm Yunanlılara temın 1: enzer mkışaflar gorulmektedır Bılhassa ettıgı kazanc, oldukça ehemmı>etlı ve Alman ıçtımaıj atçısı W. Sombart ın v adevrıne gore yabana aülamıvacak bır huoilere atfetmesıne mukabıl, Max ap.tale meydan verdı Atına sine'inde \ eber ın protestanhga malettıgı ıktısadı V •o«Jrat v e Ef âtun'dan once soz soj leme zıhnıyetı ve tasarruf temajulanu taadık e muhatablarını matetme san atmı eden mısallerı burada da gorujorjz tedris eden Sofıstler, talebelermdeT frzla Protestan papazlanndan Senker'le ders ucretl almakta bırbırlerıle rekabet f lagge nın Alman ılkmekteblerınde taedıjorlardı içmde çocuklan ıçm ucreth sarruf cereyanını yaratmak hususundpkı hıtabet ve mantık hocası tutan aılelTin reşrlvat ve faalıvetlerı son derece d kkabulunduğu bır şehır, şuphesız zarurî ih te şavandır 1880 de «Genclık tasarruf tıjacları karşıland'ktan sonra tasarruf sandıkları ıçın Alman bırhğı Deutsche edılmış oıdukça ehemmı>etlı bır para Vereın fur Jugendsparkassen» kurulduterakumune sahıb olan bır şehırdır Da ğu gıbı 1895 te te bu hususta bır kanuzıvade askerî bır medenlvet olan nun vucude geurıldığıni soylemek ısteRomada ıse askerlerın ordu bayTakları rız. Bu arada Alman terbıvecılerı araarkasında bulunan bır mahalde, maaş sırda pedagojık bır munakaşa bıle vakı Unnın vansını bırıktırdıklen. hatta bı cldu, Mekteb talebelen arasmda tarıktırmek mecbunveünde oldukları Ro sarruf temajoılunu kuvvetlendırme içtıtra iktısad tarıhının malum hakıkatle maî, ahlâkî ve terbıyevî mahıyea haız ruıdendır. mıdır' Munakasaya ıştırak eden sosyolog ve pedagoglardan tasarruf aleyhtarı Ortaçağ bır taraftan ınsanlan bu dunyaya karşı kuskun yapan uhrevî felse olanlar, talebejı erkenden tasarruf a alışfesı, dığer taraftan sıyasî ve ıdarî emnı tırmanın ona hasıslık ve tamahkârlık vetsızlık dolayısıle tasarruf terbıyesını ıhtırasuıı aşılajacaguıı duşunuyorlardı. benimsememışür denebılır. Belkı de ta Hele lçtımaıvatçılar şu noktada ısrar ı^arruf edılen paranın ışletılmesınden ge eıüler. Mektebde muhtelıf talebelerın lecek faızın dınî bakundan memnuıyetı tasarruf etüklerı mıktarlar arasındakı JU benimsemeyışın sebeblen arasmdadır fark, ıcabmda sene sonunda faıze, kâra i akat Onbeşuıcı asra dogru Avrupa şe benzer bır kazanc verılmesı, bu nususta hirlerınde kuçuk esnafa yardım etmek, gorulecek başkalıklar, çocuklara daha maışet ıhtıyaclarını temın et'ıkten sonra şmıdıden tabaka ve sınıf tezad^arını tel9 artan kazanclarını bırıktıren esnafın pa kln etmez mı Şuphes z tasarruf tarafralarını bır araja getırmek ve ıçletmek tarlan da aynı derecede kuvvet'ı de ıl CUMHURlYET 18 Birîncikâmm 1941 HEM NALINA MIH1NA Japonya ile Rusya neden harb etmîyorlar? unvanın butun buyuk devletlen ıkı grupa ajnlmış, bırbırlerıle dovuşujorlar. Her ıki tarafın da yanlannda, kuçuk mılletler de v a gonul nzasıle, yahud zorla bu devler ka\ gasına katılmış bulunuyorlar Bır tarafta, Almanya Italya Japonja \e şerıklen, ote tarafta Ingiltere Sov>et üusya Amenka ıle ortaklan. Yalnız Sovyet Rusja ile Japonya birbirıne henuz sılâh çekmemıslerdır rîoylece dostlanmızın dusmanlan bızım de du«manlanmızdır, tekerlemesi, belkı de muvakkat bır zaman ıcın, gerçeklesmenııstır. .Muvakkat bır zaman için» dıyoruz, çunku Japonya ile Sovjet Kusyarnn, 1904 teki Rus Japon harbinden daha eski olan 40 ydlık duşmanlıklan, birinci Dunja Harbınde, her ıki devletın ayni kampta bulunmuş olmalanna rağmen, hâlâ devam etmektedir. Devletler arasındakı dostluklar ve dusmanlıklarda iktı»adî ve coğrafî sebebler, polıtıka ve rejım sebeblerinden daha kuvvetli, daha er onemli rol oynar Japonv a ile SovyetBırlıgı arasındaM dusmanlık ıse işte bu sebeblerdea doğmaktadır. Şımdi muttefıklennm boğuşmakta olmasına rağmen, bu ıki devletin birbirlerine karsı bıtaraf Lalmalan, kopruyu geçincıye kadar, surecek dostluklardandır. Japonja, Ingiltere ile Amerikaja karsı, Sovjet Rusj a da Almanjaja karsı gerılenni emnijette bulundurmak ıçm birbirlerile lıarbetmiyorlar; kendi menfaatleri İçin ınuttefiklerine doğrudan doğruya yardım ctmekten çekınıyorlar. Japonya, neden, Sovj etlere karşı harb açmadığı için, bitaraflık paktından başka bir sebeb gostermivorsa da, Sovyetler Bırlıği adına Litvinof Yoldaş, «Asıl zorlu dusman Almanjadır; Almanyayı yenince Japonja da yenilir Biz Almanyayı yeneceğiz» dıjor. İji amma, Sovyetler Birlıği yardım etmedikçe, Amerika ile İngilterenm Japonjaja karşı taarruza geçmeleri ve Japonjanın, Fılipin adalarile Singapuru, Holanda Hindistanmı ele gecirmesini onlemeleri kolay olmıyacak gibi gorünuyor. Singapurun stıkııtu ise, once Hindistan için, sonra Iran, Ortaşark ve Kafkasja için buvuk tehlikedir. Japonjaja karşı yapılacak taarruz icin, Sovjetlerin Uzaksarktaki arazisinîn buyuk onemi ve değeri vardır; fakat Uzaksarktaki Kızılordunun kuvvetli olmasi sartile. Sovjetler Birliğinin Japonyaja barb açmajışı, Uzakşark ordusundaa Almanlara karsı gonderilmek uzere, bujuk kuvvetler çektığıni gosteriyor Yoksa Ruslar, ergeç kendilerine de saldıracaklannı bildikleri Japonjanm, tnçiltere ve Amerıkava karsı, gerilerinden cmin olarak rahat rahat harbetmes,me goz jiımmazlardı Harb buvuk sevkuicevî kombînezonları gerçekleştiren bır şekıl almıstır. l i Ziyaeddin Fahri Yazan H. Emit* Erhilet olunuyor. Bu suretle subay ve erlerin Mekteblerin yılbaşı ve bayram tatilcephede fazla bulablldıklerj yıyeceklerı leri hakkında verüen yeni karar dün memlekettekı aılelerıle taksım etmelerıne ımkân verılmıştır kı bu tedbırın e alâkadarlara tebUğ edümıştlr. Kanaat notu devrelerı sonunda yahemmıyeti manevî bakımdan pek bupılmakta olan dinlenme tatıll, bu devyuk tur. rede Kurban bayramı ve yılbaşı tatılBlz yemekte ıken ordu kunray başile lerüe yakın tesadüf ettiğl için bırleşordu komutanı da ayrı ayrı geldıler ve tirJmıştJ' Bu karara göre, koy enstibızım yemek yedıgrnız beyzî bjvuk tulerı harlc olmak üzere Ilk ve orta sofraya oturdular. Bunu soylemekten mektebler, yuksek derecelerl olanlarla maksadım yemeğuı bu ordu kazınosun yapı us a mektebleri hanc teknlk ve da hep blr anda ve toplu olarak yeml meslekî tedrısat mektebleri 29 bırinclmedıglnı soylemektir Saat 12 den 14 e kânun pazartesl sabahı tatll edilecek kadar ışını bıtıren gelıyor, yemeğını yı 8 ikıncıkânun perşembe sabahı derse yıp ısterse gıdıyor ve ısterse bıraz ka başlıvacaklardır hyor ve bır şeyler ıçıyor veya İçmıyerejî sohbet edıyor Konuş*nak ve sohbet etmek Yeni ekmek narkı tatbik umumıyetle her A'manın ve bühassa Alman subaylarının sevdıklerı, luzumlu edilmeğe başlandı gorduklen ve kıymet verdıklen bu: şeyYeni ekmek narkı dün sabahtan itiSubay kazinosu, subayların, ustsubay dır. Sabah kahvaltısı ve akşam yemegı Ve generaUerın sabah kahvaltı eaecek de burada hep boyledir Subaylar mu baren tatb.ka başlanmış*ır Bu suretle ekmek 16 5, francala da 27 kuruştan lerı, oğle ve akşam yemek yıyeceklerı ayyen zamanlar zarfında gellp kahvalsatümaktadır Halkm ekmek sıkıntısı yerdır. Burada turlu likor, şarab, bıra tılarını veya yemeklerıru munferıden çekmemesi İçin lâzım gelen tedblrler ve maden suları mebzul olarak bulunur yıyorlar. altnmış fınnlar şiddetle kontrola tâbi Eğer bu ıçkıler mahallınden tedarık eÇay bır nevi ottan veya naneden ya tutulmuştur Bevoğlu, Fatih ve EyUb cblemezse memleketten celbolunur. pıldığı ıçm hangısınden istedığlnlz so semtlerinde yapılan teftişlerde, dört ftEusymda konaklar konforsuz olduğu gıbı rulur. Yanı çay yoktur. Fakat onun nna vıldınm cezası verilmlş ve 400 ekIçkı tedarıkı cıhetı de iyı degıldır. Çun yerıne, onun gıbı renklı, kendıne mah mek musadere edılmiştır ku votkadan başka bır şey bulunama sus lezzetll ve pekâlâ Içılen ve alışıYeni liman reisi tnaktadır. lan bır nevı çay ku'lanılmaktadır Haytstanbul Mıntaka Lıman riyasetlne Alman subayı yemeklerde şarab, bıra ret olunacak şey csphede halen sahıcı emekli jarbay Te\fık Talaver tayın em hele bulursa şampanya ıçme=>ını se kahvenın mebzulen bulunmasıdır. Er dılmiş ve vazıfesine bas'amıştır. ver. Yemekten sonra da hazmı kolay lerın sahra mutfalOarında dahi ekseAltın fiatları laşürmak yanı bızlm tabırımızce yeme riya yarısı sahlcı kahve vardır Dıger yarısı bıttabi ya kavıulmuş arpa veBlr kaç gundenberl düşmekte olan ğı bastırmak ıçın bır sert lıkor alması altın fiatlan dun b rdenbıre süratle nı da ıster. Eğer yemekten sonra kazjno yahud nohuddur. Yemekten sonra odalanmıza gıttık. r ukselmiştlr Dun, bir Reşadive altını da kmlınacaksa bol bıra dahı içıllr. Bununla beraber Alman subayı ıçkı mup Zaten eşyamız hazırdı Kendımız ve eş 2790 ve külçenin gramı 395 kuruştu. yamız arabalara bmıp Askanya Nowa Tevziatı durdurulan ithalât telâst ve alkolık degıldır. nuı uçuş alanma gıttık Yağmur yağAskanya Nowa subay kazınosunda ılk mıyordu, fakat yollar çamurdu. Mevdan maddeleri defa yemek yıyorduk. Mukemmei bu sulu ve çamurluydu Fakat Iri ve kuvÇav kalav manıfatura ve daha bazı eebze çorbasından sonra mukemmei blr vetlı uçakların kalm tekerleklerı çok ithalât maddelerüıin te\zıi mu^akkabalık, sonra et ve sebzeler ve nıhajet batmıyarak bır dev gıbı yerde bıraz ten durdurulmuştur. Tıcaret Vekâletı turlu Alman peynırlerı ve kahve veva sevırden sonra havalanabılıyorlardı bu maddelerln tevzil İçin bazı venl eçay Yedı^muz balık Dınyeperdekı dal Çunku toprak step toprağı yanı bıraz «aslan ıhtıva eden blr talımatname yanlarda tutulmuş levrek kadar beyaz kumlu ve kıreçlidlr. j hizarlamaktadır etlı buyuk bır bahktı. Yalnız tatlısu Eşyamız uçağa yuklenmış, bızde bm . Büyük bir defîne aranıyor balığı olduğu ıçın pek aı ınce kılçıkları mısük Hava pek az bulutluvdu Bu Alibey koyü civannda Çobançeşmevardı Fakat etinın hafıf sertl ğı ve lez sebeble uzerlerınden ucacağımız jerlerı 1 zeti levreğı çok andırıvordu Dınveperde ıvıce gorecektık Hedefınlz, cenub or sinde şmdne kadar mis ! gorulmemış zençınlıkte bır defmenin mevcud bubalık avcılığı Ruslar tarafından teşk lât duları karargâhı ldı Bılhassa meşhur landırılmış ve Almanlarca da şımdı de maden sanayı şehn KnwoıRog'un us lunduğu iddıasıle Mehmed \e Şefık advam etünlmış bulunmaktadır. tunden geçeceğımız İcın memnunduTi. lannda ıkı şahıs tarafından Vılavete b'r Ihbar vapılmıştır Verilen müsaade Her turlu taze et, bır çok nevi taze Bındığımız uçak gene uç motorlu bır uzerm» bır haf adanberı Çobançeşmenakliye Yunkers uçağı ıdı kı tıp clhesebze ve tereyağ mahallınden tedarık <;ınde hafnyat vapılmaktadır. Defıne^ olunuvorsa da peynır ve sucuk Alman tıle bızi Istanbuldan Sofyaya getıren arajanlar bjnun vermi gosteren b j de uçağın aynıvdı. Yalnız Yeşılkovde b nyadan gelmektedlr Her Alman sabah plan ele geçirmişlerdir Iddiaya göre oğle ve akşam bol kahve ıle bol tere>ağ dığımız uçağın içı yolcu nakli ıçın şık bu plân defmenin mevdana çıkanlmaça ıdı Şımdıkınm içi lse ordu naklıve ve bol peynır ve sucuk yemeğe alısık6inı kola^laştıracaktır ür Cephedekl subaylar ve erler bu ıhtı ihtıyacı ıçln daha başka turlu tertıbTerfie hak kazanan yaclarını zıyadesıle temi nedebılıyorlar Ienmişti. Bahusus oturulacak yerlcr ıhEa da memlekettekı aıleler bıttabi o ka tı\ aca gore kaldırıhp konan ıkışer kış muallimler dar bulamamaktadırlar Bununla bera lık sıracık'ardı. Fakat Rus harbmin buTerfie hak kazanan 520 orta tednsat tun o buyuk mesafelerının ve fena yolber subavla erın, cepheıjen memlekete n uallımının kıdem zammını vermek mahdud bır mıktarda yıyeceğı havı bı larmın doğurduğu guçluklen yenen hep uzere \apılmakta olan muameleler yabu uçaklardı. rer posta paketı gondermesıne musaade kında bı^jılerek te z!ata başlanacaktır Şımdl her üç pervane de hızla donİf Askere giden ılk mekteb muallim [•] Bundan evve'ki vanUr II, 12, 14, meğe ve kocaman uçak yerde bır su \e başmuallımlermm makam % mese 15, 17, 18, 21, 22, 26 27, 28 ıkıncıteşrln lun gıbı koşmağa başlsmıştı. Yavaş ya ken becerermm odenmesi için alakave 1, 4, 5, 8, 10, 12, 13, 17 bınncıkânun vaş kalktık, artık ravada gıdıvorduk. H. E. ERKİLET darlara emır verlımış* r t&rıhh savılanmızda çıkmışür. 1 gelırli aılelerin bu} uk, kuçuk ferdlenne, bu aılelerin mek teblerde oğle jemegını asgarî malzeme ıle oLsun temın edeuiven çocuklanna birduzive tasanuftan bah^etnıek, çolde kajbolan sese benzijecektır. Çocuk kumbaralarının, hangi Içtmaî tabakava mensub çocuklar tarafndcın a'mdıgını gosteren ıstatıstıklere sahıb olmadığunız ıçuı bır şey soylıj emıv ecegız Fakat muşahedeler bu kumbaraların daha zıyade vasatlnın fevkuıde geçım vasıtalarına sahıb o^n nıspeten mureffeh aixeler tarafından alâka ıle karşılana^gım goateıır gıbıdır Hele koy ve kasabalarımızda, fabrıka ve kışla muhıtlerınde tasarruf ımkânlarından bahsetnek busbutun bevhude olacaktır Bunun ıçındlr kı her senenın «Tasarruf haftasi», tasarrufu mumkun kılan ıçtımaî ve ıklısadî şartlardan bır kısmını hazırUmagı hedef edınmeudır. Muhtelıf ha!k tabakalarmda, dedelerım zuı «kupte soklamak>, ckemerde gızlemek» zıhnljetınden artık eser ve ız italmadıgına emın o'alım. Zaten paranın maddesı bıle bu revıden passıf bır saklamaji luzumsuz 1 kuıvor. Kâgıd paranın nesını saklasm' Onun ıçmdır kl karşımızdakı ınsanlara «Para bırıktır, tasarruf et'> tarzında bır ogut vermek, bıraz manasız bır naaihattır Parası olan zaten onu işletmek çarelerıne tevessul eder. Tasarruf ımkanlarına sahıb olanlar bu tasarrul annı zaten tasarruf sandıklarma yatırabllırler Bu yuzden her senenin «Tasarruf haftası», mıtuklardan ve nasihatlerden znade kesıf halk tabakalan arasında, sabit ve kuçuk maaş erbabı arasında tasarrufu temın edecek birleşmeler ve organızasyonlar vucude getirme haftası olmalıdır. 1939 da başhv an ve her yıl daha zıyade genışhyen dunya harbı, bu gıbı blrleşme ve teşkılâtlanmalan Turkıye .çın gıttıkçe daha elzem ve daha zarurî kılmaktadır. Hele ıhtikâr heyulâsmm, muharıb memleketlerde bıle gorulmıyen bır ıçtımaî afet seklınde sevgıli Turklyemızı kemırmeğe başladığmı muşahede ederken bu raruretı butun çıplaklığıle kabul etmemek imkânsızdır İngllİZ Nuhtelİtİ Maçlannın Filmi Ankara ve tstanbulda yapılan FUTBOL MÜSABAKALARI Ankarada FENERBAHÇE, îstanbulda GALATASARAY ve FENERBAHÇE maçları Anadolu Ajansı tarafından filme alınmıştır. matinelerden itibaren hareketı başlamıştır Bu noktada bankacılığın ıptıdai menşelerı, bılhassa kapıtolızmın ılk safhası olan tıcarî kapıtalızmuı başlangıcları buljnmaktadır Bılâhare tıcarî kapıtalızmden smaî kapıta'zme geç şte, muteşebbıslerın ış aşkı ve muspet ılımlerm feyızlı tesın nekadar muessır olmuşsa, hususî tasarruf mahsulu olan daguıık kapıtallerm de o nıpette muessır olduğu ınkâr ed lemez, Onyedlncı asırla başhyan ve Avrupavarı dıv ebılecegımız tasarruf hareketı, Onsekız*ncı asır sonlarmda elvenşh ıçtımaî ıl'e» ve şartlarm jardımıle çok kuvvetIsnmışür Yakıız Fransayı ele alalım Gerek ıhtılâlden evvel, gerek ıh'ılâlden sonra «Tıverzeta» denen şehırlı tabakanın karakterlerınden bırınm tasarrufu sever olmasıdır Fmans âlemınm sıv^ılmış bellıbaşlı ferdlerınden zıyade ıste bu şehırlı tabakanın, kuçuk burju\ azı dcnen tabakanın, Fransanuı mali kudretım teskıl ettığinı soyhvenler, bır hakıkatı ıfade edıjorlar Bugun bıle galıb Almanvaja ışgal masrafı olmak uzere ov da mılyonlarca frank tedıye eden bedElektrikler nicin baht Fransanm devlet adamları, Fıaı sakesiliyormuş? rın mustakbel kurtulusunu kuçuk burElektrlk idaresinden dün şu mektubu juvazınuı tasarruf terbiyesmden beklealdıkmektedırler. Gazetenlzin 17'12 941 tarıhli aayıAvrupada tasarruf hareketı ıçtmaî bir smda Nışantaşı ve charında elektr.k cerejanınm sık sık kesılmekte olma hâdıse gıbı tetkık edıhrse bunun ev\elâ sından ve bazan bu kesılnıelenn gün ıçtımaî şartlar tarafından teshıl edı'mış düzleri altı saat bile surduğünden şı ade*a kendılığınden doğan, sanıven mukâjet edılmekte idi Cerevan kesılme a\ven bır tasarruf terbıyes^e takvıje sine sebeb butün o ha^alinin hava edılen bır cerejan olduğu gorulur Tahatlanm kablova çe\ırmekte olmamız «arruf ımkânmı elde edenler tanh'e ıldır Bır kaç gun içmde tamirler ta kln ıçtımaî sınıflar ehramının zırvesınde rramlanacak ve cerevan kesümesinın bulunanlar, sonra orta sınıf ve tabaka e onu alınmış olacaktır ruhajet alt tabaka mensublarıdır On erle tasarrufun muspet terbıyevi netıcelerıne ışaret edıyorlardı. Muhtelıf Avrupa memleketlerınm fabrıka muhıtlerınde ve İçümaî hajatm her sahasmda uvandırılmak ıstenen tasarruf hareketı, mekteblerde vucude getır'lmesıne çalışılan bırıktırme cereyanıle başhvor Buna bakarak dıjecegız kl Turkıyede de modern tasarruf hareketı, herşevden evvel bır terbıje hareketıdır Eger mıllî secıyelerle tasarruf zıhnıjetı prasmda bır rabıta olduğu, meselâ en zlvade Fransızların tasarruf ruhuna sahıb bulunduğu doğru ise Turk secıjesın.n de bo\le bır vasfa sahıb olduğuna folkloıık dehllerle hukmetmek mumkundur «Isten değıl, dışten artar't, yahud «Damla damla gol olur'», cHar vurup harman savurma'» gıbı ata sozlerıre 'ahlb bulunan bır halk karşısında degıl mıyız' Son zamanlarda banka kumbaralarma Turk çocuklarımn gos^erdıgı jakm aldKa da, bu hususta objektıf bjr delıl addedılebılır Asıl me^ele, daha zıjade muayyen ıçtımaî devlrlere enşmış ve muayyen bır ıktısadi zıhnıye4ı kavTamış cemıyetlerın hepsınde mevcud olan bu gıbı temayullerı, sıstemli bır terbıye hareketıle beslemektedır Her senenın tasarruf haftasi, koklerı bıraz da beşer tabıatınde mundemıc bulunan bu tasarrufçuluk meyelânını, Turkıyeje elverışıı ıçtımaî şartlar hazırlamak suretıle takv /e etmelıdu. Yoksa sadece nutuklar, yahud orava b'iraya asılan vecızelerle, her geçen yılın <Ta*arruf haftası» nı favdah o'arak çeçırmedığımize emın olmalıyız Bılhassa 1939 harbinin vucude getirdiği ha\at pahalıhğı karşısında, pek mahdud ve sabit Abdülvahab BIR AŞK DESTAN1 . . . BIR MUSIKI ABEDESI . . . Ş^RKIN YEGÎNE SES KRALI MES'UD GÜNLER Fılmi pek yakında ın en son çevırdıği V E İlelebet hatırlarda kalacak olan Tünel için bir kayış daha geliyor İsveçe siparış edilmış olan lklnci Ttlrel kayışının Almanya volu ıle Bulgaristana geldiği ögTenilmiştır. Şımdililc acele ihtıyac olmamakla beraber, Tramvay ıdaresl bu kavışm da şehrimıze naklı için teşebbuslerde bulun/^ maktadır. SÜMER TAKSİM Sinemalannda 700 Yahudi geldi Bir Bulgar kumpanya^ma aid olan Panama bandırah Ustruma vapuru ilo dün Bulgarı=tandan tardedilen 700 Yahudi gelmiştir Bu vapur Yahudilert Filıs+ine gbtürmektedir WILLY FORST CUMHURÎYET Nüshası 5 Bel Ami Fılmının başlıca mumessllı ve sahne v?zıı olarak ŞEREFLI MESLEĞINİV KUSVASINA ERIŞMIŞTIR. = GUY DE MAUP'VSS'VVrın Abone şeraiti Senelık Alü avlık Uc avhk Bır aykk kurustur. • Turkıve Harfo için için 1400 Kr. 2700 Kr. 750 > 1450 a 400 » 800 • 150 > Yoktur. Dikkat Gazetemize cronderilen evrak ve vanlar neşredılsin edılmesin iade edilmez va rivamdan mes'ulivet kabnl olnnmas. reket etmek mecburlyetmde kalmışh. Ihtıyar adamın ıhüzar devresi uzun surmuş, aıle ışlerını, mıras meselelennl tanzım etmek de epeyce bır zaman İşgal etmıştı. Bu sırada Toussamt arkadaşlarınm bırmden kjsa bır mektub aldı Bu bırkaç satır, Regıne'ın bır avukatla nışanlandığnı haber verlvordu. Bıraz sonra gene kızdan da ensız uzun bır zarf geldı. Bu zarfın İçmde san bir gulun kurumuş yapraklan, ve üzerında sadece «Beni affedmlz1» cum'esı yazıl" mıi kuçuk bır kâğıd parçası vardı. Toussaınt gencdı. Istıkbale büyüll umıdlerle bakıyordu. Yaşınm mevcudıyetine asıladığı kuvvet ve metanetle buyuk ıstırabını ruhuna gömdu O da hayatmı başka bir yoıdan ıntızin a soktu Evlendı, çoluk çocuk sahibi oldu. Postacınm getırdığı o mecmuanın yapraklanm açıp «Taht+ıli kızlar» levhasını goruncıye kadar da sakin ve mes'ud yaşarrıstı Hevhat Artık, bu rahattan eser kalmanıştı Gızlıce Reguıe ve kocası hakkmda tahkıkat yaptırdı. Avukat, kansmın parasını yedıkten sonra barodan kovulmuş, gene kadm da otua beşını geçmeden dunyaya veda etmışti. *** Üç dört aylık bır iç ısbrabı, bu dayanıklı vucudde yetnıs beş senemn yapt ğı tahrıbattan daha tesırli olmustu. Yemek yemıyor, gezmeğe çıkmıyor, gunden gune erıyordu. Nıhayet bır sabah Regıne, Regıne gehyorum... Bana koynunda yer aç'.. Dıyerekten son nefesuıl teslim ettı. Kansı ve etrafındakıler bu ısmin kıme ald oldugunu bır turlu bılemedıler. Çunku zavallı Toussaınt derdıni klmseve soylememış, açamamış, ve sırrını kadıd vucudıle b rlıkte mezara goturmuştu. Kasaba halkı doktorun olumunu haber aldıkları zaman fazla hayret etıredıler. Herkes onun ıhtiyarlığuı kurbanl olduğuna hukmetti Oyle ya bir asrın dortte uçünu yaşamış blr adam da sşkın pençesirıde. caa verecek değüdı ya| IPEK ve •• SARAY Smemalannda programlanna ılâve olarak gosterılecektır AŞK ve KISKANÇLIĞIN . . . SEVGİ ve HIBÇİNLIĞIN . . . Gene ve dılber bır kızı ıstemıverek nasıl bir suru maceralara sevkettığıni BU AKŞAMDVN İ T İ B A R E N ŞARK ın Sinemasmda temsil ettikleri Gostenlmeğe başlıyacak olan guzeller guzeli LENI MARENBAGH ve ALBERT MATTERSTOGK ASKTA GALİP Fılmlnde gorecek ve candan alkışlıj acaksınız. mustereken f B u t u n İstanbul şahlanan bir neş'e, taşan bir zevk halinde b u geceyi bekUyor. Ç Ü N K Ü i Bu akşam L Â L E sinemasmda Rengm zaferi, kudretın bır harıkaa olan « Ü L İ V E R CÜCELER ÜLKESİNDE ŞAHESERI GÖSTERİLECEK. DEHAVIN HAZIRLADIĞI . TEKMĞtN YARATTIĞI BU MUCİZEYİ ALKIŞL\M4ĞA KOŞUNUZ.. D i k k a t : Kapıdan donmemek ıçın lutfen yerleruuzi evvelden kapatınız T e 1e f o n * 43595 Du, kuşların ufuklarda uçuştuğu hıılya ve emel do u bır bahar sabahı başladı Fakat, hıç kımse farkma varmadı Kırlangıclar, telgraf dırekleri ve kuçuk kıllsenın çan ku^sı uzerınde cıvıldıyorlar saa*ler hafıf, muntazam ve hıç bır fevkalâdelık gostermeden ılerh>ordu Mosyo Toussaınt, vırmi senedenberi uzerınde en sakın daklkalarını geçırdığl koltuğa uzanmış gazetelerınl okuyordu Ara sıra, vaktıJe Floran=adan getırtmış olduğu kuçuk bır heyk^le dalıvor, o anda, İçı gene kalmış bu yn^1! kafanın karanlık dermhklerinde garıb ve manasız bazı kımı1damalar oluvordu Yetrrış beş ya=ına gelm stı. Asağı vukarı yarım a^ırdanberı koy hekımlığı vapıyordu Bırçok hastalan tedavı ederek lyılestlrmıs bır kısmınm da cenaze merasımıne ı<=tırak ederek onları ebedî ı?tırahat yerlerme kadar uğurlamıştı En azız do^tu kovun ıh'jjar papasıjdı Bazan ayni unidle bır hastanm uzerlne ıfiılıvorlar bazan da son nefes m tesam etmek uzere olan b j olunun ya*ağı kenannda buluşuyor^rdı Toussalnt oralardan ev^ne ve sevgıli karısının yanma dorunce hajatı mutad mtlzamına gırıyor, kalbı hıç değıs klık gos*enııven ayni reş elı darbelerle çarpmakta devam edıvo'du. Ihtıyar doktor, karısmı hâlâ sevıyordu. Fakat kırk beş senelık muşterek ha>at ıçlerınde bırbırlcrıne tevdl edeceklen hıç blr sır bırakmamıştı Karşı karşıya oturdukları zaman tatlı tatlı guluşuyor'ar, fakat devamlı hıç bu mukâlemeye gırışmeğe cesaret edemıyorlar dı. Çocukları, uzaklara dağılmışlardı Marc Parlite doktordu Jacques Fasta zabıttı Leonıe, cenubdakı kasabaların bırinır noterıle evlıjdı. Toussaınt, kendısmı guzel bır akşarrın eşlğınde farzeolvor, ha>aHnı geç. nnş bır gune, gencugını soğuk ve sısh Ibır sabaha berızetıyordu. «= KüçUk hikâye Geçmiş zaman olurki.. bluzu, ellerini içınde sakladığı kuçuk tllkı manşonıle tekrar gorur gıbı oldu. Eve dondugu zaman bıraz yoıgundu Kocasının rengınm sarardığının farkına varan karısı şefkat dolu tatlı bır sesle sordu: Hasta mısın Toussaint'.. Sofrada pek az yemek yedı, lâkın zorakı gulumsemek ıçm ruh'jnda gene kuvvet buldu. Yatmadan evvel kalbmdekı sırla başbaşa kalabılmek lçın hıç konuşmadı. Ne tuhaf. Şu anda butun benlığı, senelerce unutulmuş o gene kıza aıddı Regme Armand, Toussamt'ln ılk sevgılısı, daha doğrusu hayattaki tek sevgılısıydı Ama, kansma hıyanet Ptmış mlvdı9 Hayır. Ertesı gun, onun halsızlığıni, neş'esızlığını hisseden koy papası: Doktor, dedı, kendlne ıyi bakman lâzım . Nıçin? Hasta gıbi duruyorsun... Vucudumde hıç blr şey yok dostum . Belkı ruhum hasta! Geceleyın mecmuanın «Tahit lı kızlar» Ublosu kopyesının basılı olduğu sahıfeyı yırtıp parça parça etü Pencereden dışarıya savurdu. Ne yazık kı beynmdeki sabit nkri o kâğıd kırıntılarıle beraber fırlatıp atamamışü. Ellı sene evvel, üb fakultesmin son sınıfında ıken arkadaşlanndan bıri ona Regıne Armand! Diyerek amcasmın kızını takdım etmışü. Bu, uzun boylu, gozlerınin ıçl gulen bır gene kızd: Uzun kollarıle ıkı saplı bır çıçek sepelmı andırıyordu Toussaint, Regıne i sevdı Fakat kız zengındı, Doktor namzedi fakırdı. Re Çeviren: Ahmed Hidayet Bır aralık postacınm venı getırdığı mektubları açıp okumakla meşgul oldu. Bunlarm arasında bır de mecsnua vardı. Onun parlak kâğıda basılm'ş yapraklarını karıştırırken gozlerı, meşhur blr ressamın kopye edılmış tablosuna takıldı Tablonun adı «Tahıtılı kızlar» ldı. Esmer yuzleruıın ust kısmını çerçevelıjen sı>ah saçlarını bejaz çıçeklerle suslemış bır takım esmer kadınlar, muntazam sıralanmış dış erlnı gostererek guluj orlardı Bır san ve gozlerını kapadı Goku s'caktan yanan, palmıyelerlnm dalları kuvvetu ruzgâr'arla sallanan bu meçhu! memleketı zıhnınde canlandırmak ısTedl Tekrar goz kapaklarını açtıgı vakıt nazarları kadının bırmde saplı kaMı Bu kucuk çehre, bu kalkık alm, bu beyaz ç cekler ona bırısmı hatırlatıvorau. Fakat kmı7 Avağa kalktı, percerenın yanma gıtti, resmı daha fazla bır dıkkatle ınceledı Ansızın ağzmdan su cumle fırladı: Tıpkı Regme e benzıyor'. Ellı beş senedır bu ısim dlhne uğramamış, dudaklarınır arasma gelm^mıştı Halbukı şımdı, Pegıne bırden bu+un mev cudıv etıle karsısına dlkllıvenuştı Uzun boyu, soluk benzıle hareketsız ve dımdık duruj ordu. Halbukı Luxembourg bahçesınde ne hızlı juruyordu Ona yetışmek ıçın nefes nefese koşmak mecburıvetlnde kaldığı anları hatırladı. Gunler, haftalar geçti İhtıyar doktor bu hatırajı bır daha yâdedecek zaman bulamadı. Hastalan, dostları onu hıç valnız bırakmamışlardı Bır aksam kopeğıni alıp kırlara doğru çıktığı vakıt o ısım gene hafızasna trkıldı K i3uvsuz endamiı kızı, goğsunu orten dantellı gıne'uı babası şarab tacıri Mosyo Armand ıse zengınlerden başka klmseye ıltifat etmiyordu. Kızının bu delıkanhdan hoşlandığmı pek ıyı farkettığı ıçm cna busbu+un yuz veımemeğe bsş'amıştı. Toussaınt, Reglne'lerın evmde geçen akşamlan pek ıyı hatırlıyordu Buvuk lâmbamn bol zlyası gene kızm esrarlı saçları uzerınde tatlı panltı oyunları yaparken Mosvo Armand gdzete okur Madan Armand yun orerdı. Gene kız bazan pıyanoya oturur, bır serenad çalar, çok defa da parmaklarının yarattığı nağmsıere sesmın ruh okşayıcı ahengıle refakat ederdı Bu z yaretler, haftada bir ıkı defa tekrarlanmak uzere dort ay devam ettı Blr akşam hepsı bırlıkte tıyatroya gınnışlerdı. Perde aralarınuı bırmde ıkısl hava alma salonuna çıktıklan zaman delikanlı heyecandan çatlama derecesıne gelen kalbınuı darbelerıni ansızın durduran bır cesaretle: Regıne, dedı, sizi sevıyorum! Rıca ederım bu sozu bir daha tekrar etmeyınız Mosyo Toussaınt.. EtraLmızda belkı ışı*en er bulunur' Regıne, yemin ederlm kı sizi çok sevıyorum! Gene kız bu ısrar karşısında gozlerinı yere ındırdı. Yuzü kıpkırmızı, hayatmdaj belki de ılk defa şoyle bır Itiıafta bulundu* Ben de sizi Toussaınt! Artık dunyalar, aoktor namzedmin olmuş, ruhunu demmkı oldurucu halecan yerıne sonsuz bır umıd dalgası kaplamıştı. Ne yazık ki, o ımtıhanlan venp dıplomasını almak uzee ıken babası hastalanmış, acele doğduğu kasabaya ha