14 Aralık 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

14 Biıinclkânun 1941 CUMHURÎYET Ege bölgesinde Büyük Okyanus harbinin ilk haftası merikanın Japonya ve Ingiltere ile harbe girmesinln ilk haftası geçti ve bugün ikinci haftası başladı. Geçen hafta Japonyanın yaptığı sürprizler haftası idi. Japonlar, ilk hamlede Pasifik adalarına, Filipin adalaıına. HongKong, Taylanda ve Malezyaya karşı, yerine göre denizden, karadan ve havadan, yerine göre bu kuvvetlerden ikisinin veya üçünün iştirakile faaliyete geçtiler. Birinci hedefleri, ilk hamlede Pasifik teki Amerikan üslerini ve zırhlılarıni elden jeldiği kadar tahrib etmek, raptedihnesi mümkün olan adalan zaptetnıek, ve böylece Amerika tarafından gelmesi muhtemel tehlikelerle Japonyadan ve Japonyanın meşgul olduğu sahalardan uzaMarda karşılaşmak, bilhassa Amerikan donanmasının Uzakşark su'arma hulul etmesine mümkün mertebe tnâni olmakrı. Japonlar, burada kısmen muvaffak olmakla beraber hedeflerini tamamile tahakkuk ettiremediler. Fakat mıicadele devam ediyor ve edecek. İkinci hedef Manila, HongKong ve Singapur müselîesinin teşkil ettiği tehlikevi bertaraf etmekti. İngiliz ve Amerikahlann hedefi bu üç nuihim üssü, Japonya aleyhinde kullanmak, bunlar sayesinde Japonyanın cenubî Çin denizile ımıvasalasmı kesmek ve böylece onu bihakkın rahatsız etmek ve sıkmaktı. Japonya bu üç üsse karşı taarruza geçmekle bu plânı akamete uğratmak istedi. Fakat açılan mücadele de bütün hızile devam ediyor. Janonya Tayland ile anlaşmakla büyük biı muvaffakiyet kazanmış, bir taraftan B;rmanyayı, diçer taraftan Malezyayı tehdid etmekle İngilizleri çok mühim bir vaziyetle karşı karşıya getirmiş ve İngiliz deniz kuvvetlerine verdirdiği ağır zayiatla son derece ciddî bir vaziyet ihdasma muktedir olduğunu göstermiştir. Fakat Japonya Uzakşark sulannın bu üç mühim üssünden birini de, henüz düsürmeğe muvaffak olmamıştır ve kolay krlay da muvaffak olmıyacaktır. A Hükumetin tedbirleri sayesinde tütün piyasasmın bu sene çok normal bir seyir takib edeceği umuluyor tzmir 13 (Telefonla) Tütün piyasasının açılmak üzere bulur.duğu şu günlerde İzmir havalisinde vaziyet alâka ile beklenmektedir. Ticaret Vekâleti tütüncülük şubesi şefi Fikri Soyer bugünlerde İzmire gelecek, hükumetin direktlfleri dahilinde tütün satışlan için icab eden tedbileri alacaktır. Hükumetin müdahalesi sayesinde tütün fiatlannın bu sene normal bir seyir takib edecegl hakkında umumî kanaat ve emniyet vardır. Ancak beynelmilel vaziyette son günlerde görülen kanşıklıklardan dolayı Ege tütün piyasası üzertnde nisbi bir tesir yapması ihtimali vardır. Maamafih hükumetin tedbirleri sayesinde bu nevi menfi üıtimallerin dahi önlenmesi çok kuvvetle ümid edilmektedir. IIIIIIIIIIIIIHIIKIU ı Japon harb tebliği (Baştarafı 1 inci sahifede) yada faaliyette bulunan Japon tayyarelerinin 129 düşman tayyaresi düşürdüklerini. asker taşıyan bir gemiyi batırdıklannı, Japon tayyarelerinin hava hâkimeytini temin ettıklerini bildırmektedir. [ İngiliz Amerikan | I tebliği 1 (Baştarafı 1 inci sahifede) bir tebliğ, Japonlann Luzon adasında San Fernando, Vigan ve Linkayen'e ihraç teşebbüslerinde bulunduklarını, fakat Amerikan kuvvetleri tarafından püskürtüldüklerıni bildirmektedir. Adanın şimal doğu ve şimal müntehası noktasında İlazen ve Yuguegart mevkilerinVisi bitaraf Londra 13 (a.a.) Alman radyosuna de büyük miktarda paraşütçülerin indigöre, Vişi hükumeti Pasifikte bitaraf ği bildirilmektedir. kaldığmı muhasım devletlere bildirJaponlar Filipinde Manila civarındaki miştir. üslere şiddetli hava taarruzlanna devam Japon tmparatorundan «Dizbağı» etmekte dirler. nişanı geri alınıyor Londra 13 (a.a.) Japon İrrparatoilerliyor rundan Dizbağı nişanını taşımak hakkı ÇunKing 13 (a.a.) Resmî bir meranezedilecektir. Buna aid hususi merasim pek yakında Windsor şatosundaki Saint badan bildirildiğine göre, Çin bombardıman filoları Japonlann Kanton mevziGeorge kilisesinde yapılacaktır. ine taarruz etmişlerdir. Kantonun şimalinde başlıyan Çin taarruzunun terakki kaydetmekte olduğu bildirilmektedir. Japonlar acele olarak takviye kıt'aları getirmek zorunda kalmışlardır. CBaştarafj 1 inci sahifede) havanı ve binlerce mitralyözü tahrib e Hong.Kong'da vaziyet değişmedi HongKong 13 (a.a.) HongKongda dilmiş, pek çok ganaim alınmıştır. Almanlar muharebe meydanlarında 30 vaziyette hiçbir değişiklik ohnamıştır. Kanton'a doğru Çin taaruzu Şark cephesinde harekât Fakat Japonyanın bir taraftan Pasifik Okyanustaki Amerikan üslerine karsı ta •rruzunun, diğer taraftan Manila Hong Kong Singapur müsellesine karşı hareketleri de nihaî birer gaye deRİldirler. Asıl gaye, Felemenk Hindistanıdır ve buranın zengin kayuaklarıdır. Çünkü Japonya, ancak bu sayede iktısadi sıkıntıdan kurtulacak. ve şarkî Asyada kurduğu nizamı yürütecck, dünyanın bu büyük bölgesinde kendi hakimiyeti altında yasıyan ve her ihtiyacını (emin eden muazzam bir imparatorluk kıitacaktır. Uzakşark şimdiye kadar bir cok devletlerin istismar sahası idi. İnçillere. Fransa, Amerika ve Felemenk bu devIptlerin en bellibaşlılan idi. Bugün bu devletler içinde yalnız Fransa. Japonya ile sulh halindedir. Fakat, o da Japonyaya karşı başını eğmiş ve Japonyanın arzusu dairesinde harekete karar vermiştir. Bu yjizden Fransa, kendisine tâbi olan Hindi Çiniııin J a ponya tarafmdan işgaline razı olmuş, ve bu da Fransa ile Japonya arasında harb hali tahaddüsüne imkân vermemişlir Fakat Japonya diğer devletlerin hepsile harb halindedir ve bu dVvIetleri Uzakşarktan tamamile uzaklaştırnıak düşüncesile harbetmektedir. Japonya. bütün bu Avrupah veya Amerikalı devleüerin Uzakşarkta işleri bulunmadığına ve mukadderatın Uzakşarkı kendisine rahsis etmiş olduğuna kanidir. Bu yüzden Japonya, bütün bu havalideki kaynaklan istismar ederek geniş blr refah sahası teşkil edeceğini söylüyor ve bunu başarmak için Uzakşarktaki yabantılan kâmilcn kovmak gayesini takib edi\or. Japony3 bu gayeyî takib ettiğine göre Rusyayı istisna edecek mi? Yoksa diğer islerini bitirdikten sonra mı onunla tnesgul olacak? Harbin îlk haffası bu noktayı tenvir pdemedü.Belki önümüzdeki haftalar karanlık kalan Tıu noktayı da kâfi derecede tasrih erfer. binden fazla ölü bırakmışlardır. Almanlarm büyük bir bozguna uğradıkları muhakkaktır. Almanlar kışian şıkâyet ediyorlar, halbuki Moskova civarında henüz kış yoktur ve hararet sıfırın altında 35 derecedir. Almanlarm bir kış harbine hazırlanmadıklın, kıtalara kışlık üniforma vermediklerinden anlaşılmaktadır. Wake ve Mîdvay Amerikalılann elinde Rus ilerleyisî hakkında Berlin ne diyor? Berlin 13 (a.a.) D. N. B. ajansı bildıriyor: Alman hükumet merkezinin iyi malumat alan mahülleri, Alman kıt'alarının mahallî şartların icab ettirdiği tabiye hareketlerini Sovjetlerin parlak zaferler şeklinde göstermelerini hiç de havretle karşılamamışlardır. Aiman mahfilleri, kış gelince, Alman kıt'alarının en elverişli stratejik mevzileri işgal edeceklerini ve bu tedbirlerin de cephede ileriye ve geriye bazı harekerîeri icab ettireceğini müteaddid defalar kaydetmişlerdir. Münhasıran tabiye icabı olarak bu hareketler şimdi yapılmaktadır. Öyle anlaşılıyor ki plâna tîahil bulunan bu tedbirlerin farkına Sovyetler ancak şimdi varmışlardır. Binaenaleyh tabiye icabı olarak cephede yapılan gerilemeler ne bir ricat harekefini, ne de Moskovamn iddia ettiği şekilde bir Sovyet ilerlemesini kat'iyyen tazammun etmemektedir. Vaşington 13 (a.a.) Bahriye Nezaretinin tebliği: Wake ve Midway adaları halen Amerika Birleşik devletlerinin elinde bulunmaktadır. Vaşington 13 (a.a.) Ruzvelt, dün eldeki malumata göre Wake adasmdaki garnizonun hâlâ mukavemet ettiğinl bildirmiştir. ( Başmakaleden devam) bir iğne batınnak ve yağmurlu bir havada danıınızdan beş on kiremidin düştüçünü düşünmek kâfidir. Saadetler getireceği vadolunan hangi nizamlara soDUHC verecek olursa olsun ve hangi 7aruıetler altında patlak vermiş bulunursa bulunsun harbin herşeyden önce yakıp yıkan bir felâket olduğunda şüphe yoktur. Bizzat kendi hayatının binbir tecfBaştarafı \ inci lahifede) rübesile bu hakikati bilen Türk milleti lamentosu reddetmişti. iki buçuk senedenberi beşeriyeti sarsJaponya, gerek Büyük Okyanustaki, makta olan büyük buhranın bütün kügerekse Japonyanın şimalinden Siyama ıcyi kaplıyan eşsiz bir umumî harb hakadar uzanan kıyı denizlerdeki üsleri line inkılâb eylemesini elbette eseüerle sayesinde darülharekât etrafında adcta karşılar. ileri karakollardan ve kalelerden müBu yeni cihanşümul şekline girdikten rekkeb iki katlı bir müdafaa çemberi sonra bu felâketin biran evvel bir sulh çevirmiştir. ncticesine varmasını temenni etmek de İcabmda birer taamız üssü olarak maatteessüf bugün için beyhudedir. Bir kullanılabilen bu müdafaa çemberinin kere oklar yaylanndan çıkmakta devam dış hattı, Büyük Okyanusta, Maryan, ederek çatışmalar ve boğazlaşmalar ge Karolin ve Marşal takım adaları, daha ni;ledikçe genişlemiş ve artık bu felâket garba doğnı da Sap ve Palaos adalarıli mukadderatın kimbilir ne zaman kcn dır. diliğinden gelecek sonunu beklemekten Japonlann iç çemberi, Japonyanın baska çare kahnamıştır. simalinden Siyama kadar da bir tesbih Vaziyeti kendi memleketimiz ve kendi yahud bir zincir gibi uzanmaktadır: nıillî hayatımız bakımından mütalea et Kamçatkanın cenubundan başlıyan Kutiğimizde ise bu cihanşümul musibet ril takım adaları, Sahalinin cenub yakarsısında şimdiye kadar olduğundan rısı, büyük harb limanlarlle asıl Japon elbette on kere, yüz kere, alabildiğine adaları, karşı sahilde Kora ile meşhur fazla kere dikkatli davranmaklığunız za Port Arthur limaru, sonra buradan Hinruretile karşı karşıya bulunduğumıını diçinî ve Siyama kadar uzanan kıyıpek iyi anlıyoruz. Beşeriyet şimdiye ka ların ilerisinde Bonin adaları, Volkano dar hayatuı bir demir leblebi olduğunu edaları, Okinava adaları, RiyuKiyu abu kadar kat'iyetle ortaya koyan bu daları, büyük Formoz adası, Haynan kadar dehşetli bir hâdise karsısında adası. nihayet ingiliz Bomeosunun burnu dibindeki Spartley adaları, bütün kalmamıştı. bu müdafaa tesbihinin taneleridir. SaTürkiye'Cumhuriyeti hükumeti Pasifik yangını vesilesile de şimdiye kadar halinden Slyama kadar, bu çemberi yanp geçmek istiyecek veya Amerikadan takib ettiği bitaraflık siyasetini teyid ve Filipine gelecek olan bütün Amerikan tekrar eylemiştir. Iki buçuk yıldır sürüp kuvvetleri, bu adalardaki hava ve deniz giden yeni dünya buhranı önünde hükuüslerinden hareket edecek olan Japon melimizin yürüttüğü tedafüî siyasetteki kuvvetlerinin taarruzuna uğnyacaklarisabet şimdi hiç kimsede hiç şek ve şüpdır. heye mahal bırakmıyan bir vuzuh ve sa ) Japon adalarile ve civanndaki en mürahatle anlaşıbıuş bulunuyor. Bizim şu veya bu cephede faal rol oynamaklığınıı him Japon üsleri Yokosuka, Kure, San düşüncnler ve hatta haricden bunu sebo, Kore, Port Arthur, Amami Osima istiyenler olmuştu belki. Buna mukalul ve Formozadır. Daha cenubda da Rota Cumhuriyet hükumeti münhasıran millî ve Saipan üsleri gelir. *** hudud ve hukukumuzun muhafazası kaygılarile çevrelenmiş bir siyasette ıs Amerîkan üsleri: rar etmekten zerre kadar bile saşmadı. Demokrasileflin •üsleri daha ziyade Yangın bütün dünyayı kapjadıktan sonBüyük Okyanusun ve darülharekâtm ra artık olanca an'anesile sabit oluyor rmdan, Havay adalarından ve Filıplnlerki tam isabet Cumhuriyet hükumetinin Singapurda, Havay adalarında, diğer tuttuğu hareket tarzında imiş. Bugün bazı Okyanus adalarında, Holanda Hinbütün dünyayı kaplıyan büyük yangının distanmda, Avustralya ve Yeni Zelânsirayetinden masun kalmış nadir mcm dadadır. Amerikanın, Amerika kıyılaleketlerden biriyiz. rmdan, Hvay adalarından ve Fillplnlerden başka, Midvay, Wake, Guam gibi bazı ikinci derecede üsleri varsa da bunların iyice tahkim edildikleri şüphelidir. Nitekim Guam'a yapılan Japon taarruzu muvaffak olmuştur. Amerikanın Büyük Okyanustaki üslerini gözden geçırelim: 1 Amerikanın garb sahillerincîe birinci sınıf bir deniz üssü Puget Sounddur. Burada en büyük gemileri alacak havuzlar, her türlü tamiratı yapacak fabrikalar vardır, Medhali kuvvetli surette tahkim edilmiş olan bu harb 11manı. şarka giden müteaddid muvasala yollarile ikmal ve iaşe edilir. 2 Eşsiz bir limanı olan San Fransisko körfezl de gayet kuvvetli tahkim edilmiştir. Yalnız körfezdeki Mare İsland tarsanesinde bir Jcaç yıl evveline kadar kruvazörden büyük gemileri alacak havuzlan yokhı. Tersanenin medhalinden zırhlılar ve tayyare gemileri geçemez.. 3 San Franslskonun cenubunda Ssn Diego üssü vardır. San Diego'da, bir kaç yıl evveline gelinciye kadar muhriblerle denizalt'lannı havuzlıyacak bir sabih doktan başka bir şey yoktu. Çünkü burası Amerikanın Pasifik sahillerindeki en büyük deniz hava üssüdür. Buranın müdafaası da PugetSound'daki kadar ktıvvetli değildir. 4 San Franslsko'nun 2090 mil batı cenubunda Amerikanın meşhur Havay adalan ve buradaki büyük Pearl Harbour üssü gelir. Amerikalılar buraya • Pasifik dörtyol ağzı» derler. Bu adalar, garbdan Anıerika kıyılarına gelecek bir düşmanı karşılar ve sevkulceyşî tesir sahası Alaskadan Panamaya kadar uzanır. Alaska Havay Panama hattı Amerikanın Pasifikteki deniz hududunu teşkil eder. Havay takım sdalanndakl ppk çok adadan yalnız sekizi meskundur ve ancak bunlarm kıymet ve ehemmiyeti vardır. Sevkulceyş bakımınrtBn en mühim Oahu adasıdır ve Pearl Hnrbour üssü de bu adadadır. Çok kuvvetli surette tahkim edilmiş olan bu üs, çakılı ağır toplardan başka demiryolu üzerinde hareket eden veya traktörle çekilen ağır ve orta çaph toplarla müdafaa edilir. Daha yıllarca evvel, tam mevcudlu bir tümen ile pek mühim hava birlikleri adanm daimî garnizonlarım teşkil ediyorlardı. Hava kuvveıleri. mütemadiyen takylye ediliyor ve durmadan yeni uçuş meydanlan yapılıyordu. Tersanede, en büyük gemiler havuzlanabilir. Son yıllarda gayet büyük bir sabih havuz da gönderilmiştir. Adadaki kara ordusu, hava kuvvetlerinden başka, donanmanın da pek çok deniz tayyaresi, bilhassa uzak mesafe kesif ve karakol tayya^eleri vardır. Pearl Harbour yalnız ana donanmanın değil. denizaltı pemileri büyük kısmmıp ve mayin dökücü ve tarayıcı müdafaa filotillalarmm da üssüdür. Havaydaki bu üs, Şarkî Pasifik Okyanusunun anahtarıdır. Amerikalılann elinde kaldıkça, hiç blr düşman filosu Amerikanın garb kıyılarına yaklaşamaz. Fakat. bu üssün ehemmiyeti bizzat kendisinde değil; bir sığınak teşkil etüği donanmaya hareket serbestisini temin ctmesindedir. Burası meselâ Singapura benzemez; yani üssün, haddi zatmda. sevkulceyş bakımından hiç bir kıymeti yoktur. Büyük Okyanusun sonsuz enğinliği, onun tesirinden kaçmak İstiyenler için, fırsatlar ve imkânlarla doîudur. Toplarının menzili dışından geçip gitmek kâfidir. Fakat buradaki hava kuvvetleri. donanma ve denizaltı gemileri hareket serbestisine sahib oldukça onlann tesirinden kaçiD kurtulmak mümkün değildir. Havay adalan Panamadan 4687, Fil'pindeki Maniladan 4767 mil mesafededir. Bir kaç sene evveline kadar. Havay takım adalarından dış adalar tahkim edilmemişlerdi. Bunlarm müdafaasız ol Taıiı olarak genel savaş İngilizler dün Pasifikte iki taraf Galatasarayı yendiler üslerinin ehemmiyeti maa, Oahu adasının merkezl vaziyeti için, bir zaaf teşkil eder. Çünkü Arnerika donanması Pearl Harbour'da bulunmadığı sırada, cür'etkâr ve müteşebbis bir düşman bunlardan birini işgal ederek orada bir hava üssü tesis edebilir. Sayıları pek çok olan bu ıssız adaların hepsini işgal ve tahkim etn.ek mümkün ohnadığı için, böyle bir düşman hareketi ihtimaline karşı hafif gemilerle hava kuvvetlerinden mürekkeb faal bir müdafaaya güvenmekten başka çare yoktur. Havay adalannın batı cenubundaki Johnston, Palmyre, Canton adalirmda da İkinci derecede Amerikan üslari kurulmuştur. 5 Havay adalannın 2000 mil şimalinde Unalaska ad?sı vardır. Bu ada, şimalde Alaskanın kuyruğundaki Aleut yahud Aleusiyen takım adalannın teşkil ettiği zlncirin baklalanndan biridir. Bu zincir, Amerikadan Asyaya doğru takriben 1000 mil boyundadır. Unalaska adasında Dutch H.rbour üssü vardır. Haritamızda «Holanda limanı« diye gösterilen bu üs, tabiî limanile, Amerikanın Pasifikteki en şimal hududunu teşkil eder. 1938 senesinp kadar, burası tshkim edilmemişti, ha+ta bir g^mizondan bile mahrumdu. Yalnız güzel tabiî limanında bazı tesisat vücude getirilmişti. Dutch Harbour'un sevkulceyş vaziyetinden ve tabiî limsnmdan bîşka. blr deniz üssü olarak kıymeti yoktu. Fakat, sonraları tahkimat vapılmıştır. Buradan hareket edecek olan büyük deniz tayyareleri ile harb gemileri. Peal Harbour'dan hareket eden karakol gemileri ve tayyarelerinin en son arılabildikleri yerlere kadar Şimalî Pasifik sulannı Japonya ve Çinden doğru Amerika kıyılanna giden en kısa yolları kontrol edebilirler. Dutch Harbour. San Fransisko'dan 1941, Japonyanın merkezinden 2595 mil mesafededir. Bu üssün doğu şimalinde, ikinci derecede bir üs olarak K"diak adası vardır. 6 Cenubî Amerika ile Avustraîya kıt'ası arasında, yarı yolda bulunan Samoa takım adalarında da Tutuila üssü de şimalde Dutch Harbour'un oynadığı rolü cenubda oynıyabilirse de bu üssün mevkii daha az ehemmiyetlidir. Buradaki PaeoPsgo ümanı. Cenubî Pasifiğin en güzel limanıdır. Fakat burada da bir kaç yıl evveline kadar, tahk'mat ve garnizon yoktu. Bu bakımdan istifade edilebilecek kaynakları azdı. 7 Amerikanın Büyük Okyanusun rrtasındaki küçük Midvay, Wake adalsrı bilhassa Guam adası, ancak son zarranlarda tahkim edilmeğe başlanmış, ikinci derecede üslerdir. Bunlardır Guam blr ileri karakoî mahiyetindedir ve Japonyanın Maryan ve Karolin adalan arasındadır. Bunlara yakın olduğu için Japonlar tarafından ilk hamlede işgali mümkündür. Nitekim öyle olmuştur. 8 Filipin adalsrına gelince. büyük küçük on bine yakın adadan mürekkeb oîan bu adalardan Luzon adasında Manila üssü civarında Kovite harb linıanı vardır. Burası birinci derecede bir harb limanıdır. Burada 38000 Amerikan ve Filipin askeri bulunduğunu ajanslar bildirmektedir. Halbuki Amerikan askerî mütehassıslan da 60.000 kişiye lüzum görmekte idiler. Manila körfozine hâkim Korregidor adası çok kuvvetle tahkim edilmiştir.. Fakat Manih arkadan hücuma müsaiddir. Japonlar, Filipin adalannı ele geçirirlerse Holanda Hindistanına karşı cok müsaid bir taarruz üssüne sahib olurlar. 9 Panama kanalmın Büyük Okyanus etrafındaki Panama körfezi de blr Amerikan üssü halindedir. *** Cünün mevzuu Felemenk denizaltılan dört Japon nakliyesi bahrdılar Singapur 13 (a.a.) Resmî tebliğ: Felemenk Hindistanına mensub denizaltı gemileri cenubî Siyam kıyılan açıklarmda dört düşman nakliye gemisinı batırmışlardır. Amerika askerlik hizmetini genişletiyor Vaşington 13 (a.a.) Harbiye Nezareti dün kongreye bir kanun lâyihası vermiştir. Bu lâyihaya göre, 18 yaşından 64 yaşma kadar bütün erkekler hususî bir faaliyet sistemine tâbi tutulacaklardır. Parlamento reisi, 19 yaşından 45 yaşışma kadar olan erkeklerin askerlik hizmetini yapacaklarım bildirmiştir. Ancak devletbnizin bu muvaffak siyasetini mes'ud neticesine götürnıek için şimdi bütün milletçe feragat ve fcdakârbkla daha büyük çalışmalan başarmak zorunda olduğutnuzu takdir etmeliyiz. Devlet, memleketimizin müstesna iyi vaziyetini muhafaza etmek îçin her ihtimale karşı hatta artan bir dikkat ve ilina ile dairaa uyanık ve hazır bulunmakta devam edeceği gibi milletin de bu fevkalâde zamanlara mahsus bir şuurla yükseltilmiş yalçın kaya birliği içinde çok istihsal etmek, az istihlâk eyleınek gibi vazifeleri en ileri anlayışlarla yerine getirmesi lâzım gehnektedir. Biz büyük Türk milletinin hem vaziyeti, hem kendisine düşen vazifeleri hakkile kavramakta bulunduğundan eminiz. » YUNUS N A i y (Baştarafı 1 inci sahifede) lerin birinci sınıf oyuncularile olduğu vakit mevziî hakimiyette İngüizler hemen ağır baayorlardı. Galatasaraylılar topu cem'i kudretlerile sevk ve idare etmedikleri halde rakiblerinden gayretli ve daha kendilerini tüketerek çalıştıklarır.dan umuınî hakîmiyet bakımından oKışük gözükmediier. Hüeumların sayısı iübarile de müsavatı temin edebildiler. 28 inci dakikada Galatasaray hücum hattının güzel bir akınile kale önlerine kadar gelen Muetafa sıkı bir şüt çekti. Ba şütü karşılamak üzere kalecinin yere yuvarlandjğı. bir saniyede İngiliz müdafiî topu tamamile uzaklaştıramadı. Merkeı nmhaciaı Gündüz, İngiliz kalecisi yerden kalkmadan >etişti ve düzgün bir voruşla takrmmın ilk sayısını yaptı. Ankaradaki maçta gol adedini telâfi edemiyecek bur hale düştüklerinı harrrhyan Ingilizler hücumlarm sür'atini biraz daha artırdılar. İngiliz merkez muhacimi, sol içi ve sol açığınm müterjadi tazelediklen akmlan karşılamak üzere varkuvvetile çalışan Galatasaray muavinlerile müdafilerinin yorguniuklan seri müdahale icab ettiren vazij'etlerde zorlaşmağa başladı. Galatasaray müclafaasınm gittikçe artan sür'at temposunu oyunun sonuna kadar idare edip edemiyeceği şüpheleri zihinlerde u yanmağa başladığı sıralarda birinci devre İngilizlerin 10 mağlubiyetile nihayetlendi. ikinci devreye daha sıkı başlıyan Ingih'zlerin birinci de\Tede iştihasız oypjyan mprkez muhacimleri de gayretini artırdı. Üstüste taze'enen hücumlardan bir netice elde edilemiyeceğinl sezen merkez muhacim Fenton kaptığı topu şahsî denebilecek bir tarzda Galatasaray kalesine attı. Beraberh'k sayısını kazanan Ingilizler daha acıldılar. Pvvelce takıma, hatta hatlara sirayet edemeden iki üç kişi arasında kalan kombinezonlar daha ger.isiedi. Top aktarışlar uzadıkça Galatasaray müdafaasmm müdahaleleri de daha fazla yorgunluğa ' l oluyordu. ikinci devrenin onuncu dakikasma doğnı takım hâkimıyetini de tesis eden İngilizler golcü elemanlarını müsaid fırsatlarda sık sık besliyerek hücum teşebbüslerini kendi taraflarırda muha?a eder oldular. ikinci devrenin 14 üncü dakıkssında İngiliz sağ içi Gllfton mahirane bir sıyrslışla Galatasaray muavini ile müdafiinin arasından ftrladıktan sonra ikinci İnsiliz golünü yaptı. Hiicumları daha avtıran İngiliz takımı 24 üncü dakikada kazandığı bir korneri gene sağ iç Gl'fton'un mükemmPİ ve tam İngilizvarî bir kafa vuruşile gole çevirerek 3 1 galib vaziyet» girdi. Merkez muhacim Fenton da 37 nci dakikada soldan ortalanan topu fevkaâde bir vole vurüşia kalenin köşesinden ve yeri yalatarak soktu. Bu çol ve kafa ile olan üçüncü gol birinci sınıf İngilizlere lâyık bir mükemmeliyette yapı'Tiıştır. Amerikan bahriyesi yüzde 30 artınlacak Siirgün cezasma mahkum olanlar (Baştarafı 1 inci sahifede) demesini ve sakladığı malın musaderesini karar altına almıştı. Ayni mahkemeden, dün de iki tacir hakkında sürgün cezası çıkmıştır. Bunlardan biri, Çakmakçılarda Mustafapaaş hanında manifatura toptancısı Vahram Berberyandır. İki ardiyesinde mecmuu 8 1 0 bin lira değerinde kaput bezi ile zifir ve siyah saten saklamaktan iki sene Tokata sürülmeğe, 500 lira ağır para cezası ödemeğe mahkum edilmiştir. Dava mevzuu mallar, takibat ve tahkikat sırasmda Murakabe bürosunca satıldığından mahkemece musadere kararı verilmesine mahal olmadığı, kararda aynca tasrih olunmuştur, Diğer mahkum olan, seyjar mütfellid Yudadır. Satışa çıkardığı 40 top parşömen kâğıdından topyekun 300 küsur lira haksız kâr temin ettiği, sübut bulmuştur. Yuda. iki sene Diyarbakıra sürülecek, 500 lira ağır para cezası ödeyecektir. 40 top kâğıd için de musadere karan verilmiştir. Bu giinkü Fener oyunu ne netice verebiKr? Bulgaristan İngiifere ve Amerikaya harb ilânııta karar verdi (Baştarafı 1 inci sahifede) Bu Ttaran vermekle Bulgaristan, yalnız vazifesini yapmış olmıyor, ayni zamanda Avrupanın tesanüdü lehinde bir harekette bulunmuş oluyor. Çünkü Bulgar milletl, Avrupada yeni nizpmın kurulmasına yardım etmeğe kat'iyetle azmetmiştir.» Meclis, Filofun nutkunu şiddetle alkışlamış, İtalya, Almanya ve Japonya lehinde tezahüratta bulunrnuştur. Bulgaristan Hariciye Nszsretinin siyasî kısmı direktörü, Amerikan orta elçisine pasanortlannı vermiştir. Kralm temaslan Sofya 13 (a.a.) Kral Eoris. Başvekil Fiiof ile Hariciye Nazırı Pop"f u kabul ederek kendileri ile uzun müddet görüşmüştür. Bud?peşte 13 (a.a.) Macar hükumeti, Macaristanla Amerika arasında harb halinl mevcud addettiğini bildirmistir. Macaristan da... SARAY SİNEMASINDA 17 birincikânun çarşamba akşamı Vaşington 13 (a.a.) Bir taraftan, Fransız transatlantik Normandia yolcu gemisine el konurken diğer taraftan dünyanm en büyük petrol gemisi olan (Baştarafı 1 inci sahifede) Fransız bandıralı Şeherazad gemisi, Adirler. Gazalada müdafaa mevzilerinde merlkan donanması tarafından musabulunan düşman kuvvetleri şimdi Yeni dere edilmiştir. Zelanda kıt'alan tarafından çember içine alınmışlardır. Bu kuvvetlere şiddetle hücum edilmektedir. Ga^alanın cenubu garbisindeki umumî mmtakada seyyar kollarımız Alman ve İtalyan kolları, kıt'alan ve taşıtları aras,nda büyük karışıklık ve tahribat husule getirmektedirler. Vichy 13 (a.a.) Paristen resmî Almanlar ve İtalyanlar şinvali garbî istıkametinde kendilerine bir yol açma Fransız ajansına gönderilen bir telgrafğa çalışmaktadırlar. Tanklarunız, dün ta bildirildiğine göre, yarmki pazar gücğ.cden sonra bu havalideki düşman nü gazetelerde neşredilecek olan Alman işgal makamlarının bir emrinde şöyle tanklarına hücum etmişlerdir. Hudud bcVesinde cenubî Afrika kuv denilmektedir: cİşgal kuvvetlerine yapılan taarruzlar vetleri Sollumun cenubu garbisinde düşmanın müdafaa etmekte olduğu üç ma üzerine: 1 İşgal altında bulunan topraklarhallj temizlemişler ve bir çok teçhizai almışlardır. Bu bölgede temizleme hare daki yahudiler bir milyar fraıık ceza vermeğe mecbur tutulmuşlardır. ketleri devam etmektedir. 2 «Yahudi ve bolşevik cinayet unAlman tebliği Berlin 13 (a.a.) Alman resml teb surlarına» mensub bir çok kimseler ağır liği: Afrika şimalinde haien fiddetle hizınetler görmek üzere şarka gönderiledevam eden muharebelerin siklet mer ceklerdir. 3 Suikasdlerle temas halinde bulukezi, düşmarun kat'i muvaffakiyetler kazanmasına rağmen Tobruk batısm nan 100 komünist ve anarşist yahudi kurşuna dizilecektir. daki bölgeye intikal etmiştir. Bardia ve Sollum düşmar.m gittikçe Acıklı bir ölüm çoğalan tazyikına inadla mukavemet etmektedir. Son Posta sahiblerinden arkadaşunız Seliın Ragıb Emeçin babası emekli alİtalyan tebliği bay HÜSEYtN RAGIB EMEÇ dün akRoma 13 (a.a.) İtalyan orduları şam kısa bir hastalığı müteakıb hayata umuml karargâhının 559 numarah gözlerini yummuştur. Cenazesi bugün tebliği: Kızıltoprakta Şahinkâhya sokağmda 2 Kuvvetlerimizirı üç haftadanberi sanumaralı evinden öğleden e\rvel kaldıyıca ve vasıtapa üstün kuvvetlere karşı nlarak namazı küındıktan sonra Kaçarpıştıklan Marmarika muharebesi racaahmeddeki aile kabrine defnedileTobruk batısında şiddetle devam etcektir. mektedir. Kendisine Allahtan rahmet dilerken Düşmanm büyük tank kuvvetlerile arkadaşımız Selim Ragıb Emeçe ve büinkişaf ettirdiği kuvvetli taarruzlar tün aile erkânına en samiml taziyettayyarelerle himaye edilen fcuv\'etlerilerimizi sunarız. miz tarafından kırılmıştır. Bardia ve Sollumda kuvvetlerimiz, düşmanın gittikçe çoğalan tazyikına inadla mukavemet etmektedir. Gazaladaki kuvvetler çember içine Âyan meclisi hariciye encümeni reisi Valsh, deniz kuvvetlerinin yüzde otuz nispetinde artmlmasına müsaid bir kanun lâyihası vermiştir. «Normandi» musadere edfldi alındı ingiliz ve Holanda üsleri: Amerikanın Büyük Okyanusta kendi üslerinden başka. istiffde edcfcileceöi İngiliz ve Holanda üsleri de vardır. Ingiliş üslerinden en mühimmi Singapurdur. Singapurun 1674 mil doğu şimalinde bulunan HongKong, düşmeğe mahkum bir ileri karakol vaziyetinde bulunuyor. Sonra. Holanda Hindistanmın Asya kıyılarmda bulunan muhtelif adalar:ndaki Holanda ve İndliz üsleri gelir. İngiliz Borneosunda Brüeni kales'. Cavada Sörabava deniz üssü, Molük boğazı ile Seleb denizini müdafsa eden yeni Anbolne hava üssü. Tarakan ve TancongPriok hava üsleri vardır. Daha şarkta ve Büyük Okyanusun ırtasında, Havay adalarmın cenubunda tngiltereye aid olan adalar ve ik'nci derecedeki üsler bulunmaktadır. Hattı istivanın iki tarafındaki ve bilhassa cenubd'ki Büyük Okyanus adalarımn pek çoğu İngiltereye aiddir. Buralarda, birinci derecede, Aviı<;tralyanın Sidney, PortDarvin, Yeni Zelândanm Avkland üsleri vardır. Japon\^a için. şimdilik ele eeçvilmesi en mühim verler, İngilizlerin HongKong üssü. Filipin adalarında Marrla ve Kavite'nin bulundufu Luron adası, Singapur harb limanı, varısı İnfilizlere. yarısı Holandalılara aid olan Bomeo ada51 ve Büyük Okysnustaki Guam, Wake ve Midvay adalandır ki Japonlar, bunIsrm hensine birden taarnız etmektedirler. Gerçi Pearl Harbour da cok kıymetli ise de, Japor.lar. Amerikaya daha yakın olan bu üssü. Amerikan donanması mevcud bulundukça, zaptedemezler. Fransada Yahudiler ağır surette cezalandırılıyorlar Galatasaray maçını anlatırken de yazdığım gibi İngiliz takımı içinde üç dört tane birinci sınıf cyuncu bulunmaına rağmen takım oyununda yenilemez bir varlık haUnde görünmüyor. Beraberlik ahenği birinci smıf oyuncuan ayannda değildir. Bunun için uzun, •nî ve önlenemivecek pibi delici paslar^a oynamıyorlar. Gayretleri ve kombinezonları çok defa mevziî ve mahdud oyuncular arasında kalıyor. İngilizlerin alelumum seyahatlerde kendi!erini heâk ederek ovnamak mutadlan olmadığına göre iki devreyi ayni sür'at ve nefesle ovnıyabilecek takımlarımızın ivî netice alması imkânsız değildir. Yeter ki misafirlerimizin usta oynnculan ayaklanna topu alınca onlara rahat nefes vermeden kat'î ve serî Tnüdahaleleri yapacak nefe^i maçın sonuna kadar devam ettirebilsin. Sefik c RADYO Bugünkü Program Program Müzık (Pl.) Haberler Müzık (Pl.) Evin saati Müzik (Pl.) Program Şarkılar Haberler Şarkılar Orkestra 18.03 Dans orkes. 18,40 Fasıl heyeti 19,30 Haberler 19,45 Konuşma 19,55 Müzik (Pl.) 20.15 Konuşma 20.30 Şarkılar 21,00 Ziraat ta. 21,10 21.20 22.30 22,45 23.00 Doğum Millî Saraylar miman Mazhar Altanın dün sabah bir kızı dünyaya gelmiştir. Yavruya uzun ve mes'ud bir ömür dilerken yedinci çocuğunun saadetini gören mimar Mazhar Altanı ve sayın eşini kutlanz. 8.30 8.33 8.45 9,00 9.15 9.30 ÇINARALTI IVDlliyetçi. flldr ve san'at mecmuası Bugüngü sayısında 12,30 12,33 12,45 13.00 13.30 18.00 Program Tt^küler Temsil Haberler Spor Kapanış. Acıklı bir ölüm Yüksek Mühendis mektebi muallimlermden Bay Necati Engez ve refikasl Bayan Jülide Enger biricik sevgili yavrularını ebediyen kaybetmişlerdir. Kederli ailesine ve dostlarına sonsuz taziyetler dilerız. îp îjS 5fî KURT! Yazan: YUSUF ZrYA ORTAÇ MİLLl TESANÜD Yazan: H. E. ERKİL.ET En eski Türk destanı Yazan : A T S I Z Ş 1İ R L ER Halid Fahri. Halide Nusret. Edib Ayel, Yusuf Marduı Anadoludaki Hırıstiyan Türklere aid araştırmalar İsimli, Dr. BARKIN'ın çok kıymetli bir makale serisi Bunlardan başka daha bir çok kıymetli tetkikler, güzel şürler, tenkidler . . . Ç I N A R A L T I Milliyetçi Türk gencliğinin en besleyici fikir ve san'at gıdasıdır. 20 sahife 10 kuruş ^ B Ü T Ü N Ş E H İ R^" REVEYON NOEL ve Y1LBAŞI GECELERİ MÜNİR NUREDDİN Konseri 11 J BelAıtîi ^H Şarkısını soyliyecekür. WILLY FORSTun TAKSİM BELEDİYE KAZİNOSUNDA Çok zengin kotiyon ve sürprizler Masalarınızı evvelden temin ediniz. ^B Şehrimiz manifatura komisyoncularmdan GARABET KARA ABACIYAN dünkü cumartesi giinü vefat etmiştir. Cenazesi bugün saat 14,30 da Kumkapı Şehir Tiyatrosu temsil'eri Ermeni Patrikhane kilisesinde icra edılecektir. Son teşyi vazifesinde bulunTenebaşı D R A M kısmında mak istiyenlerin mezkur saatte kilisede Gündüz saat 15.30 da matine hazır bulunmalan rica olunur. Bu eece saat 20.30 da *** MÜTHİŞ AİLE Merhum İbrahim Samih Şinikoğlu İstiklâl caddesi KOMFDİ kısmında refikası ve Adatepe komutanı kurmay Gündüz saat 15,30 da matine binbaşı Asım Şinik ile İş Bankası ikinci Bu akşam saat 20,30 da müdürlerinden Basih Şiniğın valideleri Bayan MAKBULE ŞİNİK vefat S A A D E T Y U V A S I etmiştir. SahÂb ve Başmuharriri: YUNUS NADİ Cenaezsi bugün Firuzaga Akarsu Umuml neşriyatı idare eden Yazı vşîen caddesi Şafak apartımanından kaldınm'i dürü: HİKMETMTTN'n ÜLr«üN larak Merkezsfendi aile kabirlerine • defnedilecektir. MevlA rahmet eyliye. Cumhurivet Matbaası i