30 Ekim 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

IhtiyarDost Y aza n : Halid Ziya Uşaklıgil Fiah 50 kurustur. Satış yeri : Cumhuriyet Matbaasıdır V J I 8 İnCİ yil S3yi I 6 I 8 0 u m h u riyet ISTANBUL CAĞALOĞLU ISTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresı: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: İstanbul No. 246 Telefon: Başmuharrır: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve Matbaa kısmı 24299 24290 ^ ^ 1 MOBİLYA Almak veya görmek istiyenler Salonlannı bir defa gezmekle İstanbul, Fincancıkr, Rıza No. 59/61/63. Telefon" 22060 BOL ÇEŞİD ve YENİ STİL HARAÇÇI KARDEŞLER Limifed Şiı\eti 30 BîTİIICİtSŞPİfl I 941 Inönflnfin Millete Hltabı Millî Şefimiz dedi ki: "insanlığın ve barışın yuvası olan vatanımız kahraman evlâdlarının omuzlarında şerefle yükseliyor „ 'lllimimılllllllllllllllllllllimilllllllllllillllllllllllllllllllllllll Ankarada bayram llllUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIlllllllllMtllllllllllllllllllllllllllMIIIIMIIIIIIIIIII IIIIPIIIMIItllllMIIMIIIIllllMllllltlHIIMlMMIIIMIIIIIiniilllllltlllllllirilllMMIIIIIIIIIIIIfMlllllllMMllllllilKllMMIIIIIIIIIKM lllltlllll It IIIIIİIIİIIIII1IIIIIIIIIIİIIIIIIII1IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII1MIIIII llllltllllilllUIMIIIIIIIIIIIllllllMIMinilllllllllll Milli Sef, Atatürkün kabrîriî Bayramı kuMarkeıı ziyaret ve tebrikleri kabul ettiler Millî Şefimiz Türk Kahraman Türk ordusunun İpodromda ve Büyük Başbuğun huzurunda yaptığı milletine yeni merasim çok parlak oldu verdiler Ismet tnönü «Millî irademizin bütünlüğünü korumak için hepimiz çetin vazifelere hazır bulunuyoruz» ciimlesile, memleketimizin bugünkü siyasî istikametini bir defa daha gözöniine koymuşlar ve böylece beynelmilel buhran karşısında bize diişen miihim vazifeyi vatandaşlara tfkrar etmişlerdir Milli irademizin bütünlüğünü korumak için hepimiz çetin vazifelere hazırız! « Büyük yangma bulaşmamanın çaresı ve bütün dikkatimize rağmen bulaşırsak şerefli vazife yapmanın ilk şartı yangın ortasında yaşadığımızı biran unutmamak» direktifler Alman Führeri Gıtl. Ali Fuad ve H. Emir Erkileti kabul ctti Generallerimiz, Alman ordusu Başkumandanile Genelkurmay Başka nını ziyaret eHîfer Berlin 29 (a.a.) D.NJB.: Alman Fuhreri ve Alman baskumandanı, umumî karargâhında Tıirk generalleri Ali Fuad Erden üe H. Emir Erkileti kabul tmıştır. Turk g»neralleri, doğu cephesirde 'aptıkları ve kendılerine Alman kıt'aarmın ve muttefiklerinin muvaffaki'et ve yığitlıkleri hakkmda etraflı bir ikir veren bır seyahatten ddnmektedirr. Türk generalleri, bundan maad=» kara orduları baskumandanı Feldmareşal von Brauchitch ile Genelkurmay Başkanı Feldmareşal Keitel'i de ziyaret etmişerdir. umhuriyetin 18 inci yıldonümu ba>ramı Cumhur Keisimir Millî Şef Istnet İn^aünun hitabelerfie bu sene her zamandan daha büyük bir ehemmiyet kazanmı? bnlunuyor. Büvük Şefimiz, bi13.uk manası kısalığında mundemie sozlerile Türkiyenin bugünkü durumunu anlatEvvelki gun Ankarada. izcileriıniz Cumhurivetin Kurucusu Büyük mış ve vatandaşlara «her zamandan daAtalannın manevî huzurunda ha fazla» çalışmaları için direktif vermişlerdir. İsmet İnonü «Millî irademizin Ankara 29 (Telefonla) CumhurıyeKaç günlerdir, en büyük bayramını tütünliiğünü korumak için hepimiz çe timızın 18 inci yjldonümü bu sene, dun kutlulamağa hazırlanan Türkiyenin b&ş tin vazifelere hazır bulunujoruz.» cüm ya buhraRma rağmen sulh içinde yaşa şehri, daha dun sabahtan İtıbarsn suslesile, memleketimizin bugünkü si>asî manın verdıği saadet ve inkılâbların ya ienmiş, millî renklerımiz arasında goz istikametini bir defa daha gozonüne rattığı genış şevk ve heyecan tezahürıeri kamaştıran manzaralarla don&nmıştı kovTnuşlar ve böjlece beynelmilel buh arasmda, çok muhteşem surette kutlu Şenhkler dün oğleyın Başvekıümizin ran karşısında bize düşen miihim vazi lanmaktadır. nutkile açıldıktan sonra halkın şetareti feyi vatandaşlara tekrar etmişlerdir. Bugun Ankarada yapılan merasim ve coşkun velvelelerle ufukları doldurmuşSayın Başvekil Doktor Refik Sayda buyuk geçıd resmi, millî neşe ve saade tu. mm da, Cumhuriyetin 18 inci yıldonü tin en canlı bir timsali olmuştur. (Arkası sahife 3, sü'un 2 de) mUnii kutlulama şenliklerini açan, veciz nıılkile siyasî durumumuz Türk milletine ve bütün dünyaya bir defa daha izah edilmiştir. Hakikatte bu durum gayet sade, gayet açık. dürüst ve sarihtir. Fakat dünyanın bugünkü kanşık manzarası içinde, onun, her vesile ile tekrar (ekrar izahında ancak fayda vardır. Sayın Millî Şefimiz ve Dr. Refik Saydam kısa ve hiçbir kansıklığa mahıl bırakmıyan açık, salâhiyetli cümlelerile bu tnaksada tam yeVinde yeni ve miihim bir hizmette bulunmuşlardır. Tam yerinde; çünkü o gün Türk milletinin varlığını ve mukadderaünı bağladığı aziz reümimizin ilânı yıldonümüydü. Mühim; Cumhuriyet bayramı, dün yurdun her miş bir izdiham, meydanı baştanbaşa çünkü Millî Şef de, Başvekil de, en tarafında olduğu, gibi şehrimizde de çok doldurmuştu. Halk, adeta önüne geçıkmvetli taraflanndan biri olan, kendi heyecanlı tezahürler arasında kutlan lemiyen bır sel halinde Taksime doğru lerine hâs samimiyetlerile, vatandaslar mıştır. Sabahm çok erken saatlerinden akıyordu. Vali Lutfi Kırdar ve Merasim Komudan hiç birşey saklamıyarak yani haki itibaren halk sokaklara döküLmüş, meykaileri olanca çıplaklığile ortaya koya danlar, geçid yerleri ve ana caddeler, tanı sıfatile Orgeneral Fahreddın Altay baştan başa halkla dolmuştu. Saat ona başta olmak üzere Korgeneral Cemil rak konuştular. Dünya tarihinin büyük sarsıntıh de doğru kalabalığın kesafeti o dereceyi Cahid Toydemir, Koramiral Şukrü Okan, virlerinden birini yaşıyoruz. Beynelmilel bulmuştu ki, Beyoğluna ışleyen tram Korgeneral Rüştü Akın, Tümgeneral Keiktısadi rabıtaların sür'atli tekemmülü vaylar vaktinden evvel seferlerini tatile mal Balıkesırli, yeni İstanbul Komutanı Tümgeneral Rıfat Matracı, Örfî İdare 1914 tenberi iki ordu, üç ordu arasında mecbur kalmışlardır. muharebe imkânlannı, yani dünyanın Vali Lutfi Kırdar, Vilâyet makamm Komutan vekili Tümgeneral Ziya Yazbir kösesinde harb yapıhrken di&er ta da mülkî ve askerî erkânın ve ecnebi gan, Tümgeneral Zekâi Okan, Tümgelaflannda başka milletlerin mnin/arrır konsolosların tebriklerıni kabul ettık neral Hüsnü Rıza Unsal, Tümgeneral D. N. ten sonra, otomobillerle Taksim mey Asım Tınaztepe, Tümgeneral İzzet Ak(Arkası sahife 3. siıfun 5 te) (Arkasi sahife 3. sütun 4 te> danma gelinrr.iştir. Bu esnada göıülme Cumhuriyet bajramv şenliklerini yüksek başkanlıklarile bir kat daha şerefl endiren, millî birliğimizin aziz timsali Büyük İnonü, evvelki gün izcilerimizin geçid resmini temaşa buyuruyorlar C Sovyet harb ' tebliği Nutkun metni "Çofe mahsul almattyıx, her iş yerinde, tartada her zamandan ziyade çaiışmahyız» Ankara 29 (a.a.) Cumhur Reisi Milli Şef İsmet İnönü, iugun Cumhuriyet Bayramı münasebetile Ankarada İpodromda yapılan geçid resminden evvel aşa|ıdaki hitabeyi ırad buyurmuşlardır: c Sevgili vatandaşlarun, Dünya buhrarunm geniş sarsıntıları içinde dınç ve gürbuz bir milletin, buyük Turk milletinin bayramını kutluyoruz. İnsanlığın ve barışın şen yuvası olan vatanımız kahraman evlâdlarımn omuzlannda şerefle yukselıyor. Millî irademizin butunluğunu korumak için hepimiz çetin vazifelere hazır bulunuyoruz. Aziz vatandaşlarım, Dunyayı sarmış bır engin kasırganın turlu tesirlerıni biz de memleketimızde duyuyoruz. Büyük yangına bulaşmamanın çaresi, ve butün dikkatimize rağmen bulaşırsak şerefli vazife yapmanın ilk şartı, yangın ortasında yaşadığımızı bir an unutmamaktır. Çok mahsul almalıyız. Her şeyimızi idarelı har. camayüız. Her okulda, her ış yerinde, her tarlada, her zamandan ziyade çalışmalıyız. Şuurlu, çalışkan ve kahraman mületler, ancak bu devrin hakkından gelebılırler. Büyuk Türk milleti, Cumhurıyetımız yuksek ülkülü, temız ahlâklı, vatan yolunda canını esırgemiyen ilen bir insan cemiyetinin idaresidır. Cumhurıyetımiz, mılletimizm kendi talıhıni dogrudan doğruya idare etmesi. millî ıradeyi ancak kendısinin kul. lanmasıdır. Bugün bizım büyuk bayramimızdır. Bu anda bütün vatandaşlanmla bayramlaşmaktan çok sevınıyorum. Millî bayram, şanlı ordumuza, izci ve talebe evlâdlanma, kadın ve erkek bütün vatandaşlarıma kutlu olsun » merasim Alman harb tebliği Yüzbin kişi önünde yapılan muhteşem geçid ve resmi çok parlak oldu üç saat devam etti A l m a n l a r Ruslar mukabil Krım üzerine taarruz yapıyor yürüyorlar Almanlar " A „ nokYapılan yarma tasına doğru Sovyet kuvvetlerini sürmeğe harekâtı esnasında muvaffak olmuşlardır 15 bin esir alındı Moskova 29 (a.a.) Sovyet geceyr.rısı Merkezde de Orel cephesi yarıldı, Almanlar Tula şehrine yürüyorlar Führerin umumî karargâhından 29 (a. a.) Alman orduları başkumandanlığının teblığı: Hususi bır tebliğle de bildırildiğı gibi hava kuvvetlerıle işbirhğı yapan pıyade uzutamları şiddetli muharebelerle Kırım yarımadasma doğrıa geçidı zorlamışlardır. Düşmanın çok kuvvetli tahkım edılmış mevzılerıne karşı yapılan yarma hareketi esnasında, Ruslar 1828 ilkteşrm zarfnda 15 700 esır vermişler, 13 savaş arabası, 109 top ve çok miktarda harb malzemesi kaybetmişlerdir. Mağlub duşman kuvvetlerinm takibıne başlanmıştır. Rumen kuvvetlerı, Azak denianın şimal batısında bir adayı zaptetmışler ve duşmandan tamamen temızlemişlerdir. Donetz havzasında müttefik kuvvetler ricat eden duşmanı muvaffakıyetle takıb etmektedır. Şımal kesıminde İspanyol «Mavi Tünr.en> i geniş mikyasta harkât neticesinde yeniden bırçok yerler işgal etmiş ve büyük miktarda esir almıştır. Savaş tayyarelerinden murekkeb kuvvetli hava teşekkülleri gundüz ve gece infılâk ve yangın bombalarile Moskovayi bombardımana tutmuştur. Şiddeili (Arkası sahife 3, sütun 3 te) tebliği: 28 ilkteşrin günü, kıt'alarımız, Mojaisk, Maloaroslavetz, Voîokolamsk ve Harkof istikametlerinde düşmanla çarpışmışlardır. Garb cephesinin bazı kesimlerinde Almsn faşist kıt'alarının me\'zılerimize (Arkası sahife 3, sütun 2 de) Noskova cephesinde Dun şehrimizde yapılan büyük eeçid resmin.de, şanli süvarilerimiz Modern Türk ordusunun zırhlı birliklerinden bir tank kolu dünkü eeçid resminde J