8 Ekim 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

8 Birinciteşrin 1941 ( Başmakaleden devam ) Danzig meselesinde ayaklandılar. Niçin acaba? Daha evvel hazır değildilerdi de o zaman artık hazırlıklarını ikmal mi etmişlerdi? Yoksa hukuk bakımından Çekoslovakyanuı parçalanması koridorla Danzig meselesinin şöyle veya böyle ballinden daha ehven bir şey miydi? Yeni garibe: Sovyetler Rusyasında teşkiline karar verilen Polonya ordusuna Afyonkarahisar 7 (Hususî) Millî pi biletten 120 bilet biner lira, son dört mukaddeme olmak üzere birkaç tümen D ngiltere hükumeri Hindistanı tabiî yangonun 7 nci tertib 3 üncü çekilişi rakamı 0576, 1907, 8850, 9980 ile biten vücude getirilmiş olduğunu ve bunların Zaier meydanında kırkar biletten 160 bilet beşer yüz lira, II kaynaklarından istifade ederek harb bugün Afyonda Sovyet orduları içinde Almanyaya karşı II sanayii merkezi yapmak ve askerî saat 17 de yapılmış ve çekilişi kala son ü£ rakamı 248, 456, 761 ile biten dör mücadeleye iştirak etmek üzere bulunkuvvetlerini teçhiz etmek ihtiyacını balık bir halk kütlesi tskib etmiştir. der yüz biletten 1200 bilet yüzer lira, duklarını dünkü gazetelerde neşrolunan Bu çekilişte ikramiye kazanan numa son üç rakamı 015, 164, 969 ile biten Sovyet Alman harbinin başlaması iize bir telgraf haber veriyordu. Bunun ne rine, bilhassa hissetti ve şimdiki umutnî raları a?aâıya yazıyoruz: dörder yüz biletten 1200 bilet eilijer başdöndürücü bir garibe olduğunu an30.000 lira kazanan numara harb sırasmda temayüz eden kuman lira, son iki rakamı 26, 69 ile biten dör lamak için Mareşal Pilsudski'nin yadanlarından General \Vavell'i bu büyük 288718 der bin biletten sekiz bin bilet de onar kanya kaydettiğimiz sözlerini gözönünİşe tayin etti. 10.000 lira kazanan numaralar lira ka^anmışlardır. de tutmak ve yeni harbin ilk senesinde Hindistan, İngiltere İmparatorluğunun 134CF3 255564 271727 336296 Polonyamn önden ve arkadan uğradığı 2 lira kazanan numaralar yalnız temeli değil, o temelin üzerine 5.000 lira kazanan numaralar darbeleri düşünmek yeter. kurulan en büyük müessesesidir. 350 Son rakanu (2) ile biten 40.000 bilet Hürriyet memleketi olan İngiltere ile 35711 39956 114516 153290 müyon nüfuslu olan bu memleket, en Son rakarra (6) ile biten 40.000 bilet o da kendi âleminde diğer bir totaliter 158634 217555 iptidaî insanlıktan en medenî insanhSon rakamı (8) ile biten 40.000 bilet rejim olan Sovyetlerin ittifakı üzerinde Son dört rakamı 6238 ile biten kırk ğa kadar beşeriyetin her seviyesini temsil bilet iki bin lira kazanmıştır. Son dörL Son rakamı (9) ile biten 40.000 bilet de hayret ve ibretle tevakkuf ederek eden millet ve cemaatlerile bir mem rakamı 0411, 2513, 2519 ile biten kırkar ikramiye kazanmışlardır. soylenecek çok söz bulunabileceğini leket değil, bir kıt'a teşkil eden bu uzunboylu izaha hacet olmasa gerektir. muazzam ülke, Britanya İmparatorluNitekim bu arada Fransa da totaliter ğunun eczası içinde henüz muhtariyet rejimi kabullenerek komünizme karşt tecrübeleri yapan, fakat muhtariyete bir olan medeniyet cidaline iştirak etmek türlü kavuşamadığı için türlü türlü buhüzere bir taraftan şark cephesine lejranlar geçiren, huzursuzluklar içinde yon göndermiş bulunurken diğer tarafyüzen, fakat bu harb çıktı çıkalı sesi tan Fransada hortlayan komünist partisi pek fazla işitilemiyen ve ne yaptığı an(Baştarah 1 inci snhifede) (Baştarah 1 inci sahifede) elaitından Fransayı kıındaklamaktadır. laşılamıyan bir vaziyette idi. kuvvetlerinin yeniden yaptığı bir gece terakkiler kaydetmiştir. Taarruz Mos Garibeler serisinde Finlandiyanın canFakat General Wavell'in Hindistan ihrac teşebbüsü püskürtülmüştür. Asker kova istikametinde yapılan iki hamle landırdığt manzaralar hayret ve ibret başkumandanhğına tayinindenberi onun nakline yarayan vapurların ekserisi ba şeklinde inkişaf etmektedir. Sağdan yavericidir: çok büyük hazırlıklarla meşgul olduğu tırılmış, karaya çıkan düşman tamamüe pılan hamle çok kuvvetlidir. Bu haınSovyeâer 1939 kışında bu küçük göze çarpıyor. General VVavell bir taimha edilmiştir. leye Smolensk'in 75 mi! cenub doğu memleketle boğuşurken ingiltere ve raftan Hind ordusunu yeniden teşkisunda Roslave çevresinden başlanmıştır. Alman hava kuvvetleri dün gece Roslâtlandırıp büyütmekte, diğer taraftan tofta bir silâh fabrikasına ve ayni za Soldan yapılan hamle de tamami'e bi Fransa ateş püskürüyorlar, fakat AImanya mutlak bir sükut ihtiyar ediHindistan harb sanayiini inkişaf ettir manda Moskova ve Leıungraddaki as rinciye benzemektedir.. yordu. Finlandiya demokrasilerden dermektedir. General, Hindistanın, Hind kerî tesisata hücum etmiştir. Londrada söylendiğina göre ıkinci dine deva olarak yardımdan umudu kehududunda değil, daha çok uzaklarda hamle Valday dağlarmtn cer.ubunda serek nihayet 1940 maründa malum Alman hava kuvvetleri Rostof müdafaası icab ettiğine kani olduğunu başlamıştır. Bu hareket noktasımn limanını bombaladılar olan sulhu akdetti. Gel zaman git zaman daha geçenlerde söylemiş olduğu için, Kholn olması muhtemeldır. Almanlar Berlin 7 (a.a.) D. N. B. nin askerî Almanya Rusya ile harbe turuşnnca aldığı tedbirlerin ve kurduğn teşkilâayni zamanda Harkof istikametinde de tın çok geniş olduğuna hükmedilebilir. kayriaklardan öğrendiğine göre, Alman kuvvetli bir ileri hareketi yapmakta Finlandiyanın kayıblarını istirdad etmek için bu cephede mevki aldığı göÇünkü Hindistanı tehdid eden tehlike hava kuvvetleri, 6/7 ilkteşrin gecesi, ilk dırlar. rüldü, ve bn hal İngilterenin hiddetini bir değildir, müteaddiddir ve RVıdis defa olarak Don nehrinin Karadenize tanın uzaktan müdafaasını temin için döküldüğü yerde bulunan mühim Ros Kırımda Almanlann verdiği zayiat davet etti. Hâlâ Finlandiyaya LondraLondra 7 (a.a.) Londranın salâhi dan: çok geniş ölçüde gayret sarfetmek, mü tof limanını bombardıman etmiştir. Hü Kendi topraklannı aldın, artık orateaddid sahalarda hazırlıkh olmak icab cum bilhassa esliha fabrikalannı hedef yetli mahfillerinde söylendiğ^ne göre, almıştır. Rostof, yalnız bütün Donetz Kınmda Perekob berzahında, Alman da dur. Yoksa sana karşı fena halde daetmektedir. havzası için büyük ehemmiyette bir li lar ciddî ağır zayiat vermişlerdiı. rılacağız. Bu yüzden Hindistanın Malaya yârım man değildir, ayni zamanda makir>e, İhtarlan yağmaktadır. Bir kere harBir fırka Ahnan askerinin oîduğu adasile, Birmanya hududu ile, Singapur vagon, otomobil ve traktör imalâtı için yerde durdurulduğu Yenescisk şehri be tutuşan Finlandiya hangi kat'î temimevkiinin müdafaasile alâkadar oldu mühim fabrikalann da bulunduğu bir nata güvenerek y a n yolda kalabilsin? ğunu ve Hindistanın Japonya tarafm mahaldir. Sovyetlerin muharebeye deva civarında Rus donanması bu fırkaya İçinden çıkıhnası zor bir garibe de bu. karşı harekete geçmiş ve fırkayı geniş dan vukuu muhtemel her tecavüzî ha mı için bu derece ehemmiyetli olan bu Dün bir nebze bahsettiğimiz din garekete karşı uyamk davrandığını görü şehir bu ilk hava akınile, Alman hü ölçüde tevkif ederek ağır zayiata ma ribeleri de diğerleri üzerine tüy dikiruz bırakmıştır. yoruz. cumları dairesi içine girmiş bulunmakyor. Amerika Sovyetler diyannda din Üç Alman fırkası bozguna uğradı hürriyetini tesis ettirerek Vatikanla Fakat Hindistanın rolü bu kadarla tadır. Moskova 7 (a.a.) Tass ajansı, biri Moskovanın arasını bulmaya çalışmakkalmamaktadır. Hindistan Uzakşarktan tsveç adalarına iltica edenler motörlü fırka, diğeri taıik fırkası, ü tadır. Eğer rivayet doğruysa Amerika knpup gelmesi muhtemel olan herhanStokholm 7 (a.a.) İsveç ajansı bildi çüncüsü hava dafi fırkas; olmak üzere gi bir tecavüze karşı kendini, daha doğVatikandan katolikliğe fena muamele üç Alman fırkasının, cenubu garbî yaptığı rivayet olunan Almanyayı aforusu Britanya İmparatorluğunun men riyor: İsveç memurlan, küçük bir takım san bölgesinde bozguna uğradığını, 5,500 roz etmesini istemiş ve Papanm bin bir faatlerini müdafaa için hazırlandığı gibi Hindistanın İrana ve Efganistana müca dalarla Gotland adasına gelmiş olan düşman askerinin öldürüldüğünü haber sebeble tereddüdüne karşı Sovyetlerdeki vermektedir. vir hududlarına uzayıp gelmesi muh Rusları toplamışlardır. din aleyhtarlığını kaldırtmak gayretine Bu suretle cumartesi ve pazar günü temel her harekete karşı da tedbir aldüşmüştür. Leningradda dığı göze çarpmaktadır. toplanmış olan Rusların adedi seksene Garibelerin yazdığımız kadarı iki yılı Moskova 7 (a.a.) Ünited Pıess: İngilterenin Nilden Hazer denizine ba'is;, olmuştur. Leningraddan son geien habcrlere mütecaviz kısa bir zaman rarfında dünResmî tebliğ hakkında askerî kadar uzanan bir cephe kurarak Algöre Kızılordu şehrin bütün yakın nok yanın ekserisi hezeyan sayılabilecek ne kaynaklann verdiği tafsilât manyanın gerek Rusya ve Hazer detalarını elinde tutmakta devam ediyor. büyük şaskınlıklar içinde yüzmekte olBerlin 7 (a.a.) Bugünkü Alman Rus kuvvetleri bir çok köyleri geri ai duğunu göstermeğe kâfidir. nizi yolile, gerek Libya yolile bu cepheye vuku bulacak taarruzlannı karsı tebliği hakkında D.N.B. ye askerî kay mışlardır. YUNUS NADİ Iamak için Hindistan kuvvetlerinden naklardan aşağıdaki malumat veril Mareşal Budienni, ordularım azamî genişlikte istifade etmek istediği miştir: topladı Hamiyetli bir tacirimizin «Alman kıt'alarmm mütteflk kuvvetgayet sarihtir. Moskova 7 (a.a.) Ofi: Mareşal Bulerle yanyana Azak denizinin şimalinteberruu ömer Rıza DOĞRUL kuvvetlerini de mağlub düşmanı takib etmekte ve dienni'nin, Ukraynadaki Manisa 7 (a.a.) Her yıl buradaki tekrar bir araya toplamağa muvaffak düşman ric'at hattının gerilerinde çok söylenmektedir. Alman oıdula fakir hemşerilerine manifatura eşyası Hindistanda hava müdafaası derinlere girdiklerini bildiren bugünkü olduğu Kınm üzerine yürüyüşleri dur tevzi eden İzmir manifatura tüccarlarınAlman tebliği birçok askerî mütehas rının tedbirleri sısları bile hayrette bırakmıştır. Çünkü dunılmuş ve bunlar Harkoftan uzakta dan Turgudlulu Nuri Severin bu yıl da tutulmuştur. fakirlere dağıtılmak üzere Manisaya 30 Şanghay 7 (a.a.) İngiliz Hindista herkes gözü Harkofa dikmişti ve harton buğday göndermiştir. Merkez cephesinde şiddetli nında, şimali garbî hududu eyaletinde bin bu derece geniş sahalarda yapılahava büyük müdafaa manevraları baş bileceğine henüz ahşılamamıştır. Memuharebeler ladığı Bombaydan haber verilmektedir. sele şudur ki, bir taraftan Harkof ve Moskova 7 (a.a.) United Press: Manevralar 14 birinciteşrine kadar diğer taraftan bütün Donetz havzası ve Krasnaya Svesda gazetesinin yazdığına sürecektir. Bu müddet zarfında, ışık Donetz ile Azak denizi arasındaki saha göre Mareşal Timoçenko'nun tuttuğu söndürme tertibatı alınacaktır. Paraşüt bir birlik teşkil etmektedir. merkez cephesinin birçok kısımlarında Bolşevikler bu çevreleri sür'atle boçüler taarfmdan tayyare meydanlanna Üçüncü senei devriyei vefatı olan şiddetli muharebeler olmuştur. Ruslar hücumlar ve hava yolile asker nakliyatı şaltıyorlar. Bu da ispat eder ki Sovyet bütün taarruzları püskürtmüşler ve 190 yarınki 9 teşrinievvel perşembe gilhü ler Donetz havzasmın çok ehemmiyetli için tecrübeler yapılacaktır. ikindi namazmdan evvel saat üçte Betank, 31 tayyare tahrib etmişlerdir. olan münakale yollannı artık himaye Yunan mekteblilerine üziim edebilecek bir halde bulunmuyorlar. Bu Leningrad müdafilerinin taarruzlan yazıd camiinde hatim du3sı olacaktır. Akraba ve seven dosüarın teşrtflerini havzada yapılan istihsalleri taşımak için Moskova 7 (a.a.) Tass ajansının refikası rica eder. dağıtılacak yalnız Moskovaya değil Azak sahillerin büdirdiğine göre Leningrad etrafında Atina 7 (a.a.) Maarif Nezareti, bü de Berdiansk ve Mariopol limanlarına Sovyet piyadesinin, topçusunun, uçakAcı bir kayıb tün mekteblerde talebeye her gün be da giden demiryollan vardır. Sovyetler larının ve tanklarının yapuğı müşteTunuslu Mahmud Pa^anın kızı ve dava üzüm dağıtılması için külliyetli artık bunlardan mahrum kalmışlardrr.» rek taarruzlar Almanlara ağır zayiat General Dr. Feridunun eşi Bayan Samiktarda üzüm satın almağa karar ververdirmiştir. Almanlar müdafaa vaziye bihanın Pransada Niste vefat ettiği temiştir. Hukuk İşleri müdürlüğü ti almak ve siperlere girmek zorunda essürle haber alındı. Merhumeye Al176 yeni vatandaş kahraman lahtan rahmetini dilerken kızlan AAnkara 7 (Telefonla) tstanbul VI kalmışlardır. Leningrsdm lâyeti Hukuk İşleri müdürlüğüne Da müdafaacıları Almanları bu siperler liye, Azize, Pazılaya, damadları Nail Ankara 7 (Telefonla) Muhtelif tarihlerde memleketimize gelrniş olan hiliye hukuk müşavirliği muhakemat den de çıkarıp atmaktadır. Yalnız iki Reşid, Mahmud Taban, torunlan Zeki 176 kişi Türk vatandaşlığına kabul müdür muavini Kemal Özlü tayin e günlük muharebede bir Sovyet biriiği Sirinen, gelini Nevin Sirinen ve torunu Güzine sabırlar dileriz. binlerce Alman öldürmüştür. dildi. edüdi. Millı Piyango çekildi Bu Iıarbîıı Garibeleri Hindistanda hazır Dün Afyonkarahisarda çekilen piyangoda lanan ordunun 288718 numaralı bilet 30 bin lira kazandı faaliyet sahası Türk san'atile tarihinin ecnebilerden çektiği Profesör Gabriel'in «Anadoluda Türk abideleri» eseri baştan başa hata ile dolu Akdenizde Italyanların bir muhribile 11 nakliye gemisi batırıldı (Baştarafı 1 inci sahifede) etmek mümkündür ki, Thecphile Gaııtier, bilhassa hedef olarak ele alınmış ve İngiliz bahriyesi, Suriyenin müda faasına iştirak eden bu vapurun donmesine mâni olmağa yemin etmişti. Alman harb tebliği Sovyet harb tebliği (Bastarafı 1 inci sahifede) Eğer şimdiki maksadım doğrudan doğLondra 7 (a.a.) Bugün İngiliz Abar» kelimesile tavsif eden Avrupalı ruya Profesör Gabriel'in bu kitabını mirallığı tarafmdan neşredilen bir teb Fon Hammer'den de, Türk faziletinin tenkid olsaydı, daha buna benzer birliğde, Akdenizde, 11 düjman gemisinin kaynaklarını araştırmak zahmetini is çok şeyleri de zikreder, hatta birkaç daha ingiliz denizaltıları tarafmdan temek, ve bu milletin centilmenliğini makale yazınağa mecbur kalırdım. Haltorpülenerek batırıldığı veya ciddî sutasdik ve tebarüz ettirmek büyüklüğü buki benim kasdim şimdiUk bu deği' rette hasara uğradığı bildirilmektedir. nü istemek, biz Türkler için «saflık> de, kendi kendimizi tenkiddir, ve en «Generali» sınıfından, 635 tonluk bh* büyük bir eksikliğimizi ortaya koymakve boş bir hayal olurdu. Italyan torpidosu ve takriben bir iaşe ür, ki o da millî tarih ve mılli san'at San'at da böyledir: Son kırk senelik bahsinde nefsimize hâlâ inanamayışımız gemisi torpülenerek batırılmıştır. vukuatın gözümüzün önüne dikmiş o!ve hâlâ aramızdan bir adam ve salâhiriuğu kuvvetli misaller vardır: İtaiyai yetli mütehassıslar çıkabileceğine İhtimimarî Valori'nin Türk tarzı diye yapmal vermeyişimizdir. Bu da medenî bir tığı Düyunu Umumiye binasım görüyomillet için en büyük bir talihsizliktir. ruz... Haddi zatında kıymetli bir artist Acaba bu talihi çeviremez miyiz? diye ve Avrupa san'at tarihini iyi bilen bir Moskova 7 (a.a.) Tass ajansının kendi kendime soruyorum. hoca olduğuna inandığım mimar MonS. Çetinta? Cenevre muhabirinin verdiği bir habeçeri'nin (ki uzun müddet Akademide re göre Çek talebesinden bir grup, Bobizlere hocalık etmiştir) bu İtibarla (*) Bu duvar beden duvan olmadığı hemya ve Moravya protektorasmdaki hürmet ettiğim bu zatın Ankarada Türk için diğerlerine benzememektedir. Şi Gestapo komiseri Frank'ın hayatma tarzı diye yaptığı banka binaları da malde mahvolmuş bulunan medrese kıs suikasdde bulunmuşlardır. Naziler, muhakikî Türk tarzından çok uzak şeymile bugünkü hastane binası arasındaki kabele bilmisilde bulunmuşlar ve talerdir. bölme duvarı olan bu duvarın medreseye lebelerden bir çoğunu hapisanelerde Japonyadaki başarılan dillere destan geçen muhteşem pasajı da ve mahvolmuş öldürmüşlerdir. edilerek Akademiye profesör getirilen bulunan medrese kısmı da (938) de yap Çek Basvekili henüz idam edilmedi mimar Tavt'ın ilk sözü Türk mimari tığım bir hafriyatla meydana çıkarüBerlin 7 (aj.) Sabık Çek başvekisinin asaletinden, ve ona doğru yürü mıştır. (Belleten, sayı 9 ve Selçuk Ta li Elias hakkında verilen idam hükmümek lüzumundan bahsetmek olduğu gibi babeti: Prof. Süheyl Ünver'ir müta nün yerine getirilmesi, başka bir zanıail kiş olarak yaptığı şey de, Tarih VP leası.) na bırakılrruştır. Elias, başka davalar Coğrsfya Fakültesi binasında guya Türk esnasmda da ifadeler vermek mecburistilinden malzemeler alıp harcamak olyetindedir. duydu ki bu da gülünc olmaktan başka Çekyada idam edilenler bir netice veremedi. Prag 7 (a.a.) Gazeteler, aşağıdaki 11 Italyan gemisile 1 torpito batınldı Çekyadaki Alman Komiserine suikasdmi? Finlandiyanın Ingiltereye cevabı Mimarî tarihimizde ve mimarî abide( Bas tarafı 1 ind sahifede ) lenmizde araştırma yapıp, tarih, san'at ni bir taarruz için yollar ve demiryolve teknik hususiyetlerine dair eser telan hazırhyorlar, eski hududun ötesinde lif etmek bahsine gelince; bu noktada bulunan çevreler tamamile Rus değildir. milleümizin öz tarihile öz san'ati baRuslaruı 1930 da yaptıkları istatistiklere his mevzuu olduğu için, mesele iki yöngöre halkın yüzde 93 ü Findir. Finlanden bir ehemmiyet ve nezaket peyda diya girişmiş olduğu siyasî taahhüdlere etmektedir. bağlı kalmaksızın müdafaa harbine deBen, şimdiye kadar bu sahada, yani vam ediyor. Finlandiya artık yalnız olmimarî abidelerimiz üzerinde çalışmış madığından bahtiyardır ve İngiltere ile Avrupahların eserleri arasında ufak vesulh münasebatmı muhafaza arzusunya büyük hangi kitaba rastgeldiysem dadır. Şimdi Sovyetlerle mücadelesinde bunların hiç birisini realist bir eser diye kabul edemedim; isim saymak ve artık yabıız olmadığı için mi düşman bunlardan bahsetmek şu satırlarda addedilecek? Finlandiya hükumeti de mümkün değildir. Fakat hali hazırda bunu anlayamıyor.» iki cildi elimizde olup üçüncü cildi de hazırlanmakta olan Profesör (A. Gab Amerikanın tayyare imalâtı riel) in (Monuments Turcs d'Anatolie) ayda 2500 ü bulacak adlı mühim eserini misal getirebilirim. Vaşington 7 (a.a.) Tayyare imalâtı Dostluğuna kıymet verdiğim muhterem profesörün bu eserine de ayni kıy bürosunun resmî sözcüsü, demiştir ki « Sene sonunda imal etmiş bulunameti veremediğime müteessif olduğumu söylemeğe ve noktai nazarımı izah cağımız tayyarelerin nisbeti, ayda 2500 için de bu eserin bizi tatmin şöyle dur olmaması için hiç bir sebeb görmüyosun rencide eden taraflarından bazıla rum. Büyük Britanyanın istediği, fazla mesafeye kadar uçan ağır bombardınnı kısaca zikretmeğe mecburum: man tayyarelerinin imalâtı daha fazla 1. Yıllardanberi memleketimizde Franmesai sarfına lüzum gösterdiği halde, sız Âsârı Atika Enstitüsünü idar^ etmekte olan muhterem profesör Anado eylulde, imalât rökorunun 1914 tayyaluda tetkik ettiği en kıymetli abidele reye baliğ olmasından dolayı, resmî marimizin plânlarını yanlış ve gelişigüzel kamlar memnundurlar.» çizmekte mahzur görmemiştir. 2. Bu abidelerimizde, Ondokuzuncı asırda ve muhtelif zamanlarda tahrif edilmiş kısunları, ekleme parçaları o binanın orijinal bünyesi meyanmda gösterilerek zavalh bir hale getirilmiş ve binanın kompozisyonu estetik mantığı dışında bir garibe haline sokulmuştur. Meselâ Sıvasta Türk medeniyetinin en kuvvetli eserlerinden bulunan Gök Medrese plânı, bu hatanın şaheseridir k: beynebnilel iüın âleminde sözüne ve mütaleasına inanılan bir âlimin, san'at tarihimizin en parlak bir yıldızı hakkındaki, Türklük aleyhine olan bu hatasını hiç bir zaman affedemez ve hoş göremeyiz. , resmî tebliği neşretmişlerdir: • Brünn harb divanı, vatana hıyanet hareketi hazırlamış olmak ve kanuna aylun bir surette silâh taşımak suçlarile 5 kişiyi kurşuna dizilmeğe mahkum etmiştir. Bu hüküm, 6 Ukteşrinde yerine getirilmiştir.» Moskovaya göre Fransada yapılan sabotajlar Moskova 7 (a.a.) Sovyet tebliği zeylinde deniliyor ki: «Faşist alevhtan Fransızlar, Alman işgal kuvvetlerile mücadeleye devam etmektedirler. Aras mıntakasmda, yüksek tevettürlü dört elektrik direğini berhava etmişler, bütün bir gün, işin muattal kalmasına sebebiyet vermişlerdir. Aras garı civarındaki demiryolu müteaddid defalar kesilmiştir ve Lille ile Douai arasındaki noktada hasar veril miştir. Orry la Ville'de, bir Alman askerî treni hasara uğramış, 22 vagon yoldan çıkmıştır. Courrieresde, müteaddid madenlerde dırek depolarma kundak sokulmuş, di'ğer bir maden kuyusunda, kömür çeken bir aletin maııivelâ kayışı kesilmiş, makineler beş gün mutattal kalmıştır. Douai kanahnın barajı berhava edi'erek seyrüsefer on beş gün inkıtaa uğramıştır. Yonne departımanında Verennede, bir direk deposu berhava olmuş, iki haddehane hasara uğramış, on beş gÜE çahşamamıştır.» Bir gazeteci arkadaşımızı kaybettik İdam edilen Sırb kızlan Zürih 7 (a.a.) Milânoda çıkan Regime Faşista gazetesine göre, sabotaj suçile mahkum genç bir Sırb kız talebe idama mahkum edilmiştir. 14 yaşında diğer bir kız talebe hapse mahkum edilmiştir. Gazete, ölüm cezasımn derhal infaz edildığini ilâve eylemektedir. ^ ^ ^ ^ ^ ISMAIL MUŞTÂK NAYAKONUN Gayet acı ve müstehzi bir eda ile cevab verdi: Yarm! Yarm! Yarın nerede bulunacağımı biliyor musun? Ben kendim de biliyor muyum? Doğrusu bunu ben de bir parça merak etmeğe başladım. Hayır, evine dön yavrum, zahmet etme ve paranı sokağa atma. Fakat ben dinlemedim. İçimde iptilâya benzer, hırsa benzer bir şey vardı. Adamın elini şiddetle yakal^dım ve banknotu zorla avucuna koydum. Alın şu parayı, derhal otele gidin, dedim. Bunu söyledikten sonra, kat'î bir kararla çmgırağa uzandım ve çektim. İşte, dedrm, zili çaldım, kapıcı gelecek. Yukarı çıkar, yatarsmız. Yarın saat dokuzda sizi otelin önünde bekliyeceğim ve derhal gara götüreceğim, üst tarafını düşünmeyin, evinize dönebilmeniz için ne icab ediyorsa yapacağırn. Fakat şimdi, gidin, yatın, güzel güzel uyuyun ve hiç bir şey düşünmeyiniz. O esnada, içeriden, kilide sokulan anahtarın sesi geldi ve otel garsonu kapıyı açtı. O zaman, genc adam, birdenbire, sert, az'rr.li ve haşin bir sesle bana: Gel! dedi. Ve bileğimde. parmaklarının, demir gibi tazyıkını hissettim. İçimi korku kapladı... Öyle korktum, yıldırımia vu rulmuş gibi öyle kötürümleştim ki, aklım başundan gitti. Kendimi müdafaa etmek, kurtulmak Lstiyordum.. Fakat irademi kullanamıyordum.. ve takdlr edersiniz tabiî.. Orada, sabırsızlanan kapıcmın karşısmda bir yabancı adamla çekişmekten utarjyoıdum. Binaenaleyiı, böylece, kendimi birdenbire otelin içinde buldum. Konuşmak, bir şey söylemek istiyordum. fakat sesim. boğazıma hkılıp kalıyordu.. Adamm eli, kuvvetle ve • Edebî tefrika: 16 j * T *C Yazan: Stefan Zveig j^**^^^« Tercüme eden: Hamdi mütehakkim bir şekilde, koluma dayanıyordu... Beni çekerek götürdüğünü hayal meyal farkettim ve kendimi merdivenin üstbaşında bulduğum zaman, oraya niçin çıktığımı anlayamadım... Kilitte bir anahtar döndü. Ve birdenbire, ismini bugün dahi bilmediğim rastgele bir otelde, yabancı bir odada, o yabancı adamla yalnız kaldım. *** Mrs. C... tekrar sustu ve birdenbire ayağa kalktı: sesine, artık hiç hâkim değil gibi görünüyordu. Pencereye gitti, bir kaç dakika dışarıyı seyretti, belki de, sadece, abımı soğuk cama dayamıştı. Bunu iyice anlamak cesaretini gösteremedim, çünkü, heyecan içinde bulunan ihtiyar kadını tetkik etmek nefsime ağır geliyordu. Binaenaleyh, oturduğuın yerde, sesiml çıkarmadan, hiç sual sormadan, hiç gürültü etmeden bekledim. Neden sonra. Mrs. C , sakin bir yürüyüşle geldi. karşıma oturdu. İşte, dedi, en zor tarafını artık söyledim. O lâhzaya kadar, bu yabancı adamla.. Bu odada buluşmayı zerre kadar düşünmediğimi, irademe cidden sahib bulunmadığımı ve şuurdan mahrum bir halde, takib ettiğim dürüst hayat yo Bir kadının 24 saati Varoğlu lundan o vaziyete, ayağımm altmda cçılan bir çukura düşercesine anî olarak düştüğümü bir kere daha söylersem, bütün mukaddesatıma, namıısuma ve çocuklarımın başma yemin ederek soylersem, umarım ki sözüme inanırsmız Size karşı ve kendime karşı hakikati söyliyeceğime yemin etnıiştim. Binaenaleyh, başka her hangi bir duygu ile, şahsî bir duyğu ile değil; sırf bu gence imdat etmek arzususile. adeta hırs derecesine gelen bu arzu ile, yani tamamen isteksiz ve ileride hasıl olacak vaziyet hakkında hiç bir fikre sahib olmadan bu haileii vaziyete yuvarlanmış btılunduğumu bir kere daha tekrar edeyim. Müssade ediniz de, o dakikadan itibaren, o odada cereyan eden hali anlatmıyayım; o gecenin tek sanlyesini u nutmadım ve unutmıyacağım. Çünkü orada, bir insanm hayatını kurtarmak için kendisile mücadele ediyordum; evet, tekrar ediyorum, o mücadelede, bir inFakat bunu söylemiyeceğim. Bunu sanın yaşaması veya ölmesi mevzuu yazamam ve yazmak istemem. Maamabahsti. fih, ertesi sabah uykudan uyandığım Bu yabancının, yarıyarıya mahvoimuş dakikanm nasıl emsalsiz bir an oldubu adamın. son kurtuluş çares'ne, ölüm ğunu size kısaca anlatmaklığım lâzım. tt.hlikesile karşılaşmış bir kimçenin bü(Arkası var) tün harareti ve bütün ihtirasile sarıldı ğını, ayrı a>Ti tekmil sinirlerimle ve haddinden fazla kat'iyetle hissediyor dum. Ayaklarmm altında bir uçuru mun açıldığını bisseden bir insan gibi bana sarılıyordu. Ben ise, onu kurtarmak için, elimde mevcud bütün irnkânları, bütün kabiliyetimi kullaruyordum. Hayatta, böyle bir saat bir tek defa yaşanabilir ve bu da mi'.yonlardfi bir kişinin başma gelebilif. Bu müthiş hâdise olmasaydı, terkedilmiş bir insanm, mahvolmuş bir insanm, hayat veren kanın en kçük kırmızı damlasmı, son bir defa daha nevmidinin verdiği nasıl büyük bir kuvvetie, nasıl taşkın bir hırsla muhafaza etmek istedığini kat'iyyen tahmin edemiyecektim; yirmi sene müddetle, hayatın bütün şeytanî kudretlerinden uzak yaşadığım için, tabiatin, bazan, kendinde mevcud bütün harareti ve soğukluğu, hayatı ve ölümü, saadeti ve nevmidiyi, bir iki küçük ve geçici nefhada teksif edişindcki azameti ve harikayı, kat'iyyen anhyamıyacaktım. Ve o gece, mücadele ile ve lâkırdiîe, ihtirasla, öfkeyle ve kinle, yalvarmalarla ve gözyaşlarile, sarhoşlukla öyle do'u geçti ki bin sene devam etti sandım ve biz birisi ruhunda ölüm ifritini tsşıyan, öteki kablelvuku histen mahrum, biribirine sarılmış, uçurumun dibıne doğru sendeliyen bu iki insan bu öldürücü mücadeleden, bambaşka, tamamen değişmiş, başka bir ruhla ve başka bir hassasiyetle çıktık. Basm Birliğl İstanbul mıntakası reisliğinden: Gazeteci arkadaslanmızdan Bürhaneddin Moral uzun zamandanberi müptelâ olduğu hastalıktan kurtulamıyarak dün gece saat 22,30 da aramızdan ebediyen ayrılmış bulunmaktadır. Cenazesi bugün saat 14.30 da Beyoğlu hastanesinden kaldınlarak Feriköy mezarlığına nakil ve defnedüecektir. Kendisine rahmet dileyerek arkadaşımızın cenaze töreninde bulunmaDoktor Talât Tahir Reelin ölümünün larını rica ederiz. yıldönümü olması dolayısile dün ailesi ıCumhuriyet» de merhuma rahmet 3. Profesör, plânlarını yaparken, Ana dilerken kederli ailesine samimî tazi jrkânı ve arkadaşlan mezarının başında toplanarak hatırasuu yadetaıişdoludaki en kıymetli abidelerinvzin za yetlerini sunar. lerdir. manla mahvolmuş kısımlarım restore Tahrir ailemizden muharrir ve mualederken, mühim isabetsizliklere düşmüş lim Ahmed Hidayet Reelin kardeşi olan ve atiyen yapabileceğimiz tetkikatı da doktor Talât Tahir 339 senesinde Tıb işkâl edici ve herkesi şaşırtıcı birtakım Fakültesinin askerî kısmmdan çok iyi plânlar ortaya koymuş ve işi büsbütün dereecde memn olmuş, iki buçuk sena karıştırmıştır. GENCLIK SPOR, de Pariste tatbikat görerek birinci deU AŞK ŞAHESERİ : 4. Profesör, Sıvastaki İzzeddin Keyrecede sinir mütehassısı olarak memkâvus hastanesinin bugün ayakta duran lekete avdet etmişti. Fakat tutuldugu kısımlarında, restorasyon işlerinde başşifa bulmaz hastalık, onu hayattan tanbaşa hatalara düştüğü gibi metinde nasiblni almaktan alıkoyduğu gibi çok de şimal duvarı için: (Şimal duvarmda jevdiği vatanına hizmetten de mahgörülmekte olan intizamsızhğuı sebebi: rum bırakmış ve nihayet genc yaşında Daha eskiden orada mevcud bir binaaramızdan alıp götürmüştür. Kendisinın duvarından istifade edilmiş) oldune tekrar tekrar rahmetler dileriz. ğu mütsleasım yürütmektedir. Teşekkür Mümessilleri : Eğer Profesör Gabriel bir Selçuk SulVefatile bizi derin ye'se düşüren zevtanmın kim olduğunu bilse ve Selçuk LEW IST ON cim Şemsi Zincirkıranın gerek cenazemimarlarmı saygı ile tanısaydı bu haMtKEY RONEY sinde ve gerekse mektub ve telgraüa taya düşmez, ne Sultanın, ne de mimar;aziyette bulunmak nezaketini gösteren ların bu kadar âciz ve gelişigüzsi yaAynca : dostlarınuza ayrı ayn teşekküre acılaşayan insanlar olmadığını takdir eder ( Modern Çardaş ) nmız mâni olduğundan saym gazetede eserlerimizi daha hürmetkâr ve cidnizin tavassutunu rica ederim. şöhretile dünvada büvük bir dî bir tetkike tâbi tutardı (*). Burada Ailesi zafer varatmış olan : profesör kendi görüş kısalığmı eski abidelerimize ve eski mimar ve Sultanlaölüm rımıza bir suç şeklinde ortaya koy:nak İnhisarlar umum müdür muavini ve ve cihana öyle tanıtmak istemistir; bir Matinelerden itibaren başlıvor. fahri Maliye müfettişlerinden Feyzi Türk için buna susmak mümkün mü 7 Alada pek kısa bir rahatsızlığı müteakıb rahmeti Hakka kavuşmuştur. BU AKŞAM Cenazesi bugün Teşvikiye camiinde Marie Antuanette ve Romeo Juliette öğle namazını müteakıb cenaze n a fihnlerinin unutulmaz yaratıcısı M j MJ M2 mazı kılındıktan sonra İçerenköy meîarlığmdaki aile kabrine defnedilecekir. Mevlâ rahmet eylesln. Çelenk getirilmemesi rica olunur. **« JOAN CRAWFORD ROZALIND ROUSSELL Balıkesir Kadastro müdürü Taceddin Tarafmdan şahane bir surette ibda edilen Acarşahinin babası ve gazetemiz yazı işlerl ailesinden Sedad Taylanın dayısı avukat Hasan Mazhar Acarşahin vefat etmiştir. • İsimli nefis fıhni takdim edilecektir. Cenazesi, yann Şehzadebaşı SelimD İ K K A T : Bu filmin mükemmel mevzuu içinde tabiî renklerle paşa 172 numaralı evinden kaldırıla süslü. en son modaları gösteren sahneler de vardır. cak, namazı Valide camiinde kılındıktan sonra Topkapıdaki aile mezarlığına İlâve olarak : RENKLİ MİKİ MAUS defnedilecektir. Bu gece için localar satılmıştır. Numaralı koltuklar bu sabahtan itibaren aldırılabilir. T e l : 40868 Şehir Tiyatrosu temsilleri Doktor Talâl Tahirin ölümünün yıldöniimü MARMARAda Sİ L K N Genclik HUSAR AŞKI NORMA SHEARER KADINLAR ARASINDA Beşiktaş SUAD PARK sineması S Ü P E B F İ L M L E R E B A Ş L A D I . MA NON LESKO Türkce sözlü Seanslar: 2,30 dan İtibaren devamlıdır. Tel: 43143 Tepebaşı Dram Kısmmda Bu aksam saat 20.30 da H A M L E T Türkçesi Üniversite İngiliz Edebiyat 5. İstiklâl caddesinde Komedi kısmında Bugün gündüz 14 te PARMAK ÇOCUK Yazan: Salâhaddin Küçük Bu akşam saat 20.30 da K İ B A R L I K B U D A L A S I