2 Temmuz 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

2 Temmuz 1941 CUMrlURİYET Denizcüer bayramı Kabotaj hakkının Türk bayrağına geçtiği tarihî gün dün büyük merasimle tes'id edildi (Bastaran 1 inci sahfede) lerdir. Alay, Galatasaraydan hareket ettiği sırada, limanda buiunan bütün denız nakil vasıtaları hep birden düdüklerini çalmak suretile, bayramı kutlamışlardır. Saat 11 de, Cumhuriyet abidesine bayrak çekimesile bhiikte merasime başlanmıştır. Bayrak çekilirken Deniz bandosu Istiklâl marşım çalmış, ve denizci gencler bir ağızdan marşı tekrarlamışlardır. Bu esnada düdükler tekrar ötmeğe başlamış, birer dakika süren üç uzun düdiikle selâm resmi ifa edilmiştir. Müisakıben, Yüksek Deniz Ticaret mektebi ikinci Einıfından İbrahim Kolanla eski denizciler namma Emrullah tarafından 1 temmuz bayramının önemini tebarüz ettiren nutuklar söylenmiştir. Ibrahim Kolan, nutkunda, ezcümle demiştir ki: € Genc denizci arkadaşlarımın hislerinden ilham alarak söylüyorum ki, hırçın denizlerin engin ufuklarına emniyet ve iştiyakla bakan denizin kucağma biran evvel atılmak için çırpınan bugünkü denizci evlâdlarımz; biz Yüksek Deniz Tivaret mektebi talebeleri, yaıın Barbarosun torunlarına yakışan bir kıymette bütün dünya denizlerini dolaşmak ve her gittiğimiz sahilde şanh bayrağımıza takdir ve hürmet toplamak vazifesini şerefle başaracağız. Bundan sonra, eski denizciler namına söz alan Emrullah, bu güzel günün manasını çok canlı kelimelerle anlatarak şiddetle alkışlanmıştır. Nutukları müteakıb davetliler, Vali muavini Ahmed Kınık, Deniz Kumandanı, Emniyet müdürii, Vilâyet ve Belediye erkânı başta olmak üzere otomobillerle, alayı teşkil eden denizciler de, Gümüşsuyu yolunu takiben Beşiktaş llerisindeki Barbaros türbesi önüne gelmişlerdir. Türbenin etrafı, daha sabahın çok erken saatlerinden itibaren, kesif bir halk tabakasile dolmuştu. Saat 12,10 da, alay, önlerinde Deniz mızıkası olduğu faalde, iki tarafı atlı polisler tarafından tutulan caddenin ilerisinde görünmüştür. Mızıkayı bir bahriye silâhendaz müfrezesi takib ediyordu. Halk, kahraman denizcilerimizi bu geçiş esnasında jiddetle alkışlamakta idi. Barbaros türbesi önünde yapılan ihtifale de, Taksim meydanmda olduğu gibi mızıkanın çaldığı İstiklâl marşile başlanm'ştır. Müteakıben Halk Partisi Beşiktaş heyeti idare reisi Zühtü Çubukçuoğlu kürsüye gelerek şu nutku söylemiştir: « Aziz yurddaşlarım; Bugün çok manalı ve şerefli bir tarihin yıldönümünü kutluyoruz. Burada, Ebedî Şefimiz Atatürkün meşalesini görüyor, Büyük Millî Şefimiz İnönünün Lozanda kullandıklan kalemin sesini dttyAiyonız. Dün kazanılan, bugün yüzümüzü güldüren ve bizl saadete erişti|$W<t|'¥t n zaferi, denizcilerimize de yeni bir hayat yolu açmış bulunmaktadır. Dün Türk sahillerine yabancıların sahib oldukları ticaret gemileri yerine, bugün Türk bayrağmı taşıyan vatanın hakikî sahibleri olan Türk gemilerınin hâkim olduğunu görüyoruz. Bu zafer, Türk milletinin İrade ve kudretinin eseri olduğu kadar onun başmda bulunanlarm da vatanperverlik ve kahramanhklarının bir timsalidir. Dün Ebedî Şef Atatürk, ne mutlu Türküm diyene, demişti. Bugün de bütün dünya milletleri ne mutlau Türk olana diyor. Yaşasın Türk milleti.» Zühtü Çubukçuoğlu, bundan sonra büyük Türk Amiralı Barbarostan bahsederek sözüne şöyle devam etmiştir: « İngilizlerin meşhur Nelsonu, Japonların Togosu, Barbarosun karşısında pek küçük kalmışlardı. Çünkü Nelson da Togo da muazzam birer devlet tarafından ellerine verilmiş olan muhteşem donanmalara maliktiler. Halbuki, Barbaros donanmasını bizzat yapan ve bu donanma İle yalmz zaferler değil, fakat kıt'alar da e!de eden bir deniz şehinşahıdır. Barbaros, bize dünya ile birlikte harekete geçen, dinamizmini her zaman her şart içinde muhafaza eden Tüık milletinin yaratıcı kalibiliyetlerinden bir tanesine misal veriyor. Barbarosu hürmetle andığımız bugün, onun manevî neslinden gelen genc Türk denizcilerinin lüzumu halinde ve vatan müdafaası yolunda Barbarosun ruhunu şadedecek büyük kahramanlıklar göstereceklerine, zaferler kazanacaklarına her zamandan ziyade emin bulunuyoruz. Aziz dinleyicilerim; Sözlerime nihayet verirken Türk denizcilerinin bu mutlu gününde büyük hatırasını taziz için türbesi etrafında toplandığımız büyük kahraman Barbarosun ve tarihimize şeref teşkil eden bütün deniz kahramanlannın yüksek hatıralarını anmak için sizleri bir dakika hürmetle sükuta davet ediyorum.» Bir dakika süren ihtiram sükutunu müteakıb, denizci erlerimiz kısa bir geçid resmi yapmışlar ve dağılmışlardır. • •• ( Başmakaleden devam ) ren diğer maddeleıden hiçbirine benzemez. Meselâ, iki atom idrojenle bir atom oksijenin imtizacından husule gelen suda idrojenin ve oksijenin hassalaruıı araştırmak, kinıya ile bir parça mcşgul olanlar nazarında gülünc değil jnidir? İşte, bunun gibi, bir çok ferdlerin daimî olarak bir arada yaşaması demek olan cemiyet de, kendini teşkil eden ferdlerden ayrı ve müstakil bir varlıktır. İçtinıaî hâdiseleri ferdî yaratılışla izaha kalkmak, kimyevî bir teşekkülde esas maddelcrin hassalarını aramaya benzer, yanlıştır.» Büyük Fransız âliminin, hiç bir zanıan uııurulmamak lâzım gelen bu diişüncesini, yazık ki, bir çok ldmseler sık sık hatırdan çıkarıyorlar ve bu yiizden cemiyet hâdiseleri hakkındaki hükümlerinde ekseriya yanılıyorlar. Cemiyet, bir ferdler kalabalığı değildir; kendine mahsus bir hüviyeti olan, hususî tekâmül şartlaıına tâbi, ayn ve müstakil bir varlıktır. Bu varlığın tekâmülü, zaman zaman bir takım zıddiyetlerin çarpışmasını icab ettirir. İç zıddiyetlere ihtilâl, dış zıddiyetlere harb deriz. Her ihtilâl ve her harb, mevcud vaziyeti değiştirmck isriyen bir kuvvetin o vaziyeti muhafazaya çalışan kuvvetle yaptığı bir çarpışmadır. Bu çarpışmalarda ferdî kanaatlerin ve imanların coşruğunu, dizginsiz bir sür'atle ağızlardan vc kalemlerden döküldüğünü görürüz. Fransız ihtilâli bize bu hususta en parlak misali veriyor. Eski rejimi yıkmak, yerine kendi kafalarında yaşıyan rejimi getirmek istiyen Robespierre'ler, Andre Chenier'ler, Marat'lar ve Camille Desmoulins'ler ne parlak iddialarla ortaya atılmışlardı. Rousscau'nun prensipleri modern bir Evamiri Aşere halinde ilân olunuyor, yeni cemiyetin csaslan değişmez bir bütün olarak çiziliyordu. Fakat ihtilâl sona erip de Fransa Napolyon'un diktatörlüğü altında iç sükAnuna kavuştuğu zaman, yukanki iddialardan hangi biri tahakkuk etmişti? Şüphesiz hiç biri. Çünki cemiyet hâdiseleri ferdlerin arzu ve iradelerine göre tecelli etmez. Onun kendi hususî kanunlan vardır. Durkheim'ın diişüncesini buraya da tetbik edebiliriz: İhtilâller ve harbler umumiyetle, çarpışan zıd kuvvetlerin iradesi dışında neticelere vanrlar. İhtilâllerde, zıd taraflardan bazan birinin, bazan diğcrinin üstün çıktığım görüyoruz. Fakat, şimdiye kadar tarihin gösterdiği misallere dayanarak söyliyebiliriz ki, neticede kuvvetlcrden hiçbiri özlediği nizamı istediği gibi kurmuş değildir. Kuvvetlcr çarpışır, cemiyet az veya çok sarsıhr. Ortalık sükunet bulduğu zaman varılan tekâmül safhası. çaran kuvvetlerin özlediği tekâmül safbasından daima farklıdır. Durkheim'm dogru bir • • • • • • goruşu Sovyet harb tebliği (Baştarafı 1 inci sahifede) belerine devam etmektedirler. Lovno mıntakasında büyük tank hücumları devam etmektedir. Şarka doğru nüfuz etmek için düşman tarafından yapılan teşebbüslerin hepsi tardedilmiştir. Bu mıntakada iki taraf tankları arasında cereyan eden muharebeler çok şiddetli olmuş ve külliyetli Alman tankı imha edilmiştir. Besarabya hududu kısmında düşman yeniden Prut'u geçmeğe teşebbüs etmişse de bu teşebbüs kıt'alarımızın sür'atli ve şiddetli hareketlerile düşmana ağıı zayiat verdirilerek püskürtülmüştür. Dün harb gemilerimiz biri Baltık denizinde diğeri Karadenizde olmak üzere iki düşman denizaltısı batırmışlardır. Gl. Huntziger tehdid ediyor (Baştarafı 1 inci salıifede) başlayalı tam 24 gün oldu. O zamandanberi tarafımızdan az miktarda kıt'alar ve zayıf maddî vasıtalarla yapılmakta olan fevkalâde çetin muharebeler vukua gelmektedir.» General Huntziger, vaziyetin bilânçosunu yaptıktan ve Fransız kıt'alarının mevzilerini bildirdikten sonra sözlerine şöyle devam etmiştir: • Muhasımlarımızın kullandığı muharebe usullerini kullanmak istemiyoruz. Biz, düşmanın arazisi üzerine hiç bir bombardıman yapmadık. Dün Beyrut bombalandı. General Dentz'in hususî ikametgâhı hedef ittihaz olundu. Bu bombardıman masum kurbanlar verilmesine de sebeb oldu. Kudüste İniliz yüksek komiserinin ikametgâhının nerede olduğunu biliyoruz. Bizim de tayyarelerimiz var. Harbi muhasımımızın arazisine nakletmemize mâni olan yegâne şey, o zaman yapmamamız icab eden bir şeyi yapacağımız hissidir. Yerlılere, beyazlarm hacil bir vaziyette bulunduğu hissini vermek istemiyoruz. Bu, medeniyete karşı bizim yapmak istemediğimiz bir cinayet olur. Beyaz ırkın prestijini muhafaza edemiyecek bir vaziyette olduğunu göstermek istemiyo ruz. İngiliz radyosu, eğer İngiliz kıt'aları daha hızlı ilerlemiyorsa bunun sırf bizim kendi askerlerimize fazla kayıblar kaydettirmemek arzusundan doğduğunu iöylüyordu. Bu doğru değildir. Kayıblarımız, bir sene evvel mütareke imzalıyan bir memleket için ağırdır, ıstırabııdu1. Fakat on beş gündenbei dil deişti. İngiliz radyosu şimdi «merhamet •ok, artık bu İşi bitirmeli» diyor. Mu:avemetimiz hakkında bundan daha güel bir medih olmaz. Mukavemet edeceğiz. Bunun için her ;ey harekete geçirilmiştir.» Alman harb tebliği (Baştarafı 1 inci sahifede) edilmiş bulunan Sovyet orduları, bütün gün, muhasarayı yarmak İçin beyhude nevmidane teşebbüsler yapmışlardır. En ağır tankların da yardunile 8 ilâ 12 dalga genişliğinde olarak düşmanın müteaddid defa yaptığı huruc teşebbüsleri, fevkalâde kanlı kayıblarla kırılmıştır. Dunaburgla Riga arasuıda geniş bir cephede Duna nehrine varılmış ve bu nehir müteaddid noktada geçilmiştir. Burada da düşmanın şiddetli mukabil hücumları akamete uğramıştır. Alman hava kuvvetlerine,mensub teşekküller karadaki muharebeye kat'î bir müessiriyetle iştirak etmişlerdir. Alman hava teşekkülleri, Lembergin şarkında yol üzerinde kısmen iki veya üç koldan yürüyerek ricat eden düşman teşekküllerini bombardıman etmiş, Bialistok'la Minsk arasında muhasara altında bulunan Sovyet kıt'alarına çok ağır kayıblar kaydettirmiş ve mütemadi bombardımanlarla Riganın öbür tarafında ricat halinde bulunan düşmana hücumlar apmıştır. Alman hava kuvvetleri, Sovyet hava kuvvetlerine karşı mücadelede dün mühim muvaffakiyetler kaydetmiştir. Fevkalâde bir tebliğle bildirilmiş olduğu gibi, düşman, 30 haziranda, 280 tayyare kaybetmiştir. Bunlardan 216 sı hava muharebelerinde düşürülmüştür. Balıkçılar yarımadasının cenubunda, >ir Sovyet torpido muhribi bomba ile latırılmış ve diğer bir torpido muhribi, ığır hasara ugratılmıştır. Hava harbi Ingiliz tayyareleri Almanyaya akınlaıi sıklaştırdı Londra 1 (a.a.) İngiliz Hava Nezaretinin tebliği: Bu sabah gündüzün, Blenhaim bombardıman tayyareleri tekrar Almanyanın şimali garbi üzerinde uçarak he defleri bombalamışlardır. Oldenburg'da şehrin cenubunda bulunan eşya ganna da taarruz edilmiş ve burada büyük bir yangın çıkanlmıştır. Civardaki kanalda bulunan mavnalar mitralyöz ateşine tutulmu? tur. Bu hareketten iki İngiliz bombardıman tayyaresi dönmemiştir. Öğleden sonra, Frise adalan açıklarında harekâtta bulunan ağır İngiliz bombardıman tayyareleri Borkum deniz tayyare üssüne hücum etmişlerdir. Bombaların hangarlar ve diğer blnalar arasında patladığı görülmüştür. Av tayyarelerinln şiddetli mukavemetile karşılaşılmıştır ve bir İngiliz bomba tayyaresi düşmüştür. Bir İngiliz bomba tayyaresi de altı av tayyaresinin hüumuna uğramışsa da geri topçusu yaralandıktan ve yerine diğer bir topçu konuldııktan sonra bu hücumu tardetmiştir. Bir düşman av tayyaresi denize düşürülmüş ve diğer müteaddid düsman av tayyarelerinin de hasara uğradıklan görülmüştür. İngiliz av tayyareleri öğleden biras sonra şimalî Fransa üzerinde hâdlseslz devriye uçuşlan yapmışlardır. Bu akşam büyük mikyasta bir taarruz yapılmıştır. Bu taarruz hakkında henüz malumat yoktur. Moskovaya ilk hava akını Moskova 1 (a.a.) Bu sabah erkenden saat 1,50 de Moskovada hava tehlike işareti verilmiştir. Alarm 2,45 e kadar sürmüştür. Hiç bir hâdise olma mıçtu. Dün öğleyin neşredilen tebliğ Moskova 1 (a.a.) Bugün öğle üzeri neşredilen Sovyet tebliği: 30 haziranı 1 temmuza bağlayan gece, muharebe, Murmarsk, Dvinsk, Bobruısk ve Luck istikametinde devam etmiştir. Cephenin diğer bölgelerinde, geoe keşif harekâtı ve topçu faaliyeti devâYn eylemiştir. Murmansk istikametinde, düşman, cüzütamlarımızı geri püskürtmeğe muvaffak olmuştur. Fakat düşmanın başka terakki kaydetmesi, ağır zayiat verdiren kara kuvvetlerimizin ve tayyarelerimizin darbelerile durdurulmuştur. Dvinsk İstikametinde, düşman yeni seyyar kıt'aları ileri sürmüştür. Tayyarelerimiz, bu kıt'alar a şiddetli darbeer indirmiştir. Minsk ve Bobruisk istikametinde, büün gece, kıt'alarımız, şarka dogru bir edik açmak için gayretler sarfeden düşman seyyar cüzütamlarının bu gayretlerine karşı koyarak harekette bu luıımuşlardır. Piyade, topçu, tanklar va hava kuvvetleri, muharebeye iştirak etmiştir. Luck istikametinde, Rovno mıntakasında, kıt'alarımız, şarka doğru hareket eden düşman tank teşekküllerinin ileri hareketini duıdurmuştur. Bizim tank cüzütamlarımız, bir mukabil hücum yapmışlar ve düşmana çok büyük kayıblar kaydottirnıişlerdir. Cephenin diğer bölgelerinde, ordularımız, düçmanın bir çok hücumiarını geri pütkürterek devlet hududlarımızı tutmaktadır. Tayjrarelerimiz, Dvinsk ve Luck ve Sludsk istikametinde, düşman tanklarına ve motörlü cüzütamlarına ağır darbeler indirmektedir. Tayyarelerimizin ateşi, gittikçe daha sıhhatli olmakta dır. Bir günde yalnız bir filotillâ 27 düşman tankı tahrib etmiştir. Bir çok Alman esirleri ve firarileri, bu harbden fevkalâde yotgua olduk larını ve cebir altında çarpıştıklarını söylemektedir. . . • Esirlerden Yohann demiştir ki: c Kurşuna dizilmek tehdidi bizi çarpışmağa mecbur etmektedir. Alman milleti harbden, açlıktan ve ıstırablardan bitkin vaziyettedir. Almanlar, Sovyetler Birliğine karşı harbetmek istemi yorlar.» Almanlar Beresina nehrine vardılar Berlin 1 (a.a.) Alman orduları başkumandanlığının tebliği: Şark cephesinde Beresina nehrine varümıştır. Alman tebliği Berlin 1 (a.a.) Alman tebliği: İngiltere etrafındakl sularda, savaş tayyareleri, oldukça büyük bir ticaret gemisini vahim hasara uğratmışlardır. Gece Alman hava kuvvetleri, Cardiff manma ve İngilterenin şark ve cenubu şarki sahilleri üzerindeki liman tesisatlaruıa hücumlar yapmışlardır. İngiliz savaş tayyareleri, aşağı bulutardan ve fena rüyetten istifade ederek, jimalî Almanya sahilinde halkla mescun mahallelere bombalar atmışlardır. iivil halktan bir kaç ölü vardır. Birçok ıina harab olmuş veya hasara uğramışGerek bu hücum esnasında gerek düşmanın Manş üzerinde işgal altmdakl mmtakalara yaptığı taarruz teşebbüserinde avcılar ve hava dafi bataryalarl .1, bahriye topçusu 5 İngiliz tayyaresi üşürmüştür. Gece düşmanın garbî Almanyaya ympığı hava hücumları neticesinde, ezeüme Kolonyada bir kaç sivil ölmüş ve ya•alanmıştır. Askerî ve ekonomik hasar yoktur. Gece avcıları ve hava dafi bataryalan üç ve bahriye topçusu dört Ingiliz tayyaresi düşürmüşlerdir. Beyrut ahalüi, jehrin teslim edilmesini istiyor Bialistokta çevrilen Sovyet ordulannm vaziyeti Berlin 1 (a.a.) Bugün askeri kaynaklardan D. N. B. ye bildirildiğine göre, şark cephesinin merkezinde Bialistokun şarkındaki büyük muhasara çemberi, şimdiden üç küçük muhasara çemberine ayrılmıştır. Bunun neticesinde, bu çemberler içindeki Sovyet teşekkülleri gittikçe daha yakmdan sıkıştırılmakta ve imha edilmektedir. İskenderiye geıte bombalandı 1 kişi öldü, 3 kişi de yaralandı Kahire 1 (a.a. ) Mısır Dahiliye Nezaıetinin tebliği: İskenderiye bu sabah erkenden hava taarruzuna uğramıştır. Atılan bombalardan bir kişi ölmüş, üç kişi yaralan mıştır. Evlere hafif hasarlar olmuştur. Deniz bayramı dün gece de parlak bir şekilde tes'id edilmiştir. Boğazda yapılan deniz şenliğine Şirketi Hayriye ve Denizyollarının ikişer va puru, resmi dairelerin römorkörleri, deniz müesseseleri merakibi ve hususî merakib iştirak etmiştir. Saat 21,30 da Köprüden halkla dolu olan vapurlar hareket etmiş, alay hareketle Çengelköyüne doğru ilerlemiştir. Bu esnada Limanlar Umum mü dürlüğünün seyyar fener dubası ve renkli su fışkırtan fener dubası Üsküdar önünde duruyor ve bir taraftan Safayburnu, diğer taraftan Şemsipaşada fışkıran renkli sularla hemahenlc güzel bir manzara teşkil ediyordu. 1918 gaübleri, kafalarında muayyen bir Alay Çengelköyünden sonra Rumeli dünya nizamı tahayyül ediyorlardı. Masahilini takib ederek Köprüye dön sa başına orurdular, önlerine bir harita, müştür. ellerine de birer kalem alarak diledikleri gibi hududlar çizdiler. Karşılarına çağirdıkları mağlublara bir takım mükellefiyetler yüklediler. Vc işin böylece bir Leningradlılar tahkimat müddet yürüyebileceğini sandılar. çağnldılar Halbuki işler böyle yürümedi. Dünya nizamı uğnında, karşılıkh bütün dünya kuvvetleri çarpıştıği ve bunlardan bir tanesi üstün çıktığı halde. o üstün çıkan kuv\etin dediği olmadı. Çünki Durkheim haklıdır: İçtimaî oluş, ferdlerin veya (Baştarafı 1 inci sahifedc) çarpışan kuvvetlerin iradesi dışında. manı geliyor. Önümüzdeki günler, ener kendine mahsus tekâmül şartlarına jimizi, becerikliğimizi ve siyasetimizi bağlıdır. imtihandan geçireceğiz.» Harb vaziyetinin, muharrirleri sık sık Bahriye Nazın, Hitler Amerikaya kehanete sevkettiği bir sırada, şu düşünarkasını çevirmişken Büyük Britanyacelerin hatırlanması faydalı olacaktır ya harb malzemesi teslimatının temini zannındayım. için donanmanın kullanılmasını terviç NADtR NADİ etmiş ve demiştir ki: « Ticaret gemisi ziyamın bugünkü nispette devamı Hitlere zaferi temin eder dir. Knox. karilerini ikaz ederek Hit Bu senenin ilk beş ayı içinde 2 milyon lerin yeniden îngiltereye veya Ameri190 bin tonluk ticaret gemisi batırmıştır. kaya hücum edeceğini ve bunu yaptığı Şunu hatırlayalım ki, bugün biz ve İngi zaman bu iki milletten birinin diğerilizler yaptığımız bir gemiye mukabil üç ne yardım etmesine imkân vermemek gemi batırmaktadır ve yalnız gemi bat istediğini tebarüz ettirmektedir. Bu, mıyor, bu gemilerin naklettikleri tay nazilerin metodudur. yareler, toplar, cepaneler ve yiyecek Amerika Bahriye Nazın, İngilterenin, maddeleri de beraber batıyor.» bu sulh teklifine kulak asmıyacağını ve Torpillenen Amerikan bahriye Amerikan yardımma itimadı olduğunu silâhendazlan ve Amerikalılara düşen vazifenin İnVaşington 1 (a.a.) Bahriye Ne gilizlere, Amerikan yardımına tam mazareti, yabancı bir bandıra altında se nasile güvenebileceklerini anlatmak olyahat eden ve Londraya Amerikan duğunu kaydetmektedir. Knox, zaruret bahriye silâhendazlan götüren bir va hasıl olduğu takdirde. Amerikan millepunın torpillendiği haberini teyid et tinin harbe girmeğe hazır olduğunu 1miştir. Pakat ölenlerin adedi henüz bil lâve eylemektedir. Amerikan milleti îndirilmemiştir. gilterenin yıkılmpsma meydan vermeHariciye müsteşan Sumner Welles mek lâzım geldifei noktasında hüku gazetecOere yaptıgı beyanatta batırı metle mutabık bulunmakta ve Hitleri lan vapurda Amerikan kızılhaçına men hezimete usratncak tedbirlpre teves sub hastabakıcı hemşirelerin de bulun sül etmek işini zimamlarlanna bırakduğunu söylemiştir. maktMır. Amerikan Kızılhacı hastabakıcılar 10 milvar do's'lık t»h«'«at şubesi müdürü Bayan Mary Beard, Nevyork 1 (a.a.) Ruzvelt, Amerika Bahriye Nezaretinin 6 hastabakıcı hem şirenin kurtarüdığını kendisine büdir ordusu için 10 milyar dolar tahsisat vemiş bulunduğunu söylemiş ve şunlan rilmesini derpiş eden kanun projesini imzalamıştır. Bu muazzam tahsisat ilâve etmiştir: « Dün alman haberler, Atlantikte Birleşik devletleri tarihinde şimdiye batınlan vapurun evvelce Holandaya kadar asla eörülmemiş bir meblâğ teşkil etmektedir. aid olan gemilerden Maardsen vapuru olduğunu bildirivordu. Bu vapur şimdi Yeni verüen tah:'<*'î»r İngiliz ticaret filosuna dahil bulun Vaşington 1 (a.a.) Âyan meclisi maktadır. Bildirildiğine göre, vapur yardım sandığına 911.000,000 dolarhk da bulunanlardan 8 silahendazla 6 tahsisat verilmesi hakkındaki kanun hastabakıcı ve 11 Hifer yolcu kurtanl projesini kabul etmiş ve imza edilmek mıştır. üzere Ruzvelte gönderiîmiştir. Almanya İnğiltereye, şerefli bir Muallâkta bulunan meselelerin tasfiyesi icin ziraat işlerine sarfedilecek sulh teklif edec»Wmiş 1.000 000 000 dolarhk tahsisata aid kaVaşington 1 (a.a.) Bahriye Nazm nun projesi de Beyaz Saraya gönderiîalbay Knox, Look mecmuasında neş miştir. rettiği bir makalede Hitlerin Amerikan Y?lralanan casuslar milletinin hattı hareketinden endişe duymakta olduğunu ve Amerikanm Nevyork 1 (a.a.) Casusluk suçile pasif muhariblikten aktif muharibliğe dün tevkif edildikleri bildirilenlerden geçeceğinden korktuğunu yazmaktadır. 7 si dün Brooklyn federal mahkemesi Albay Knox, Hitlerin harbi kazanaca huzurunda suçlarını itiraf etmişlerdir gından emin olmadığı için İngütereye Diğer 18 i suçlanm inkâr etmişlerdir şerefli bir sulh teklif etmek yolunu Bunlar arasında bombaların kontrolu tutmuştur. Hitler, bu suretle İngiliz na mahsus aleti imal eden fabrikalarve Amerikan milletlerini ayırmağa ça da çalışan iki ressam bulunmaktadır. lışmaktadır. Çünkü bu iki millet bir Suçlular hakkında 15 temmuzda karar likte hareket ettikleri takdirde Alman verilecektir. Mevkuflar için yatırüan yayı teslim olmağa mecbur edecekler kefalet akçesi 425,000 dolardır. "Donanmavı kullanmak zamanı geldi" yapmağa Nevyork 1 (a.a. ) Associated Press'e Moskovadan bildirildiğine göre Leningradda bulunan 16 ile 60 yaş arasındaki bütün erkekler ve 16 ile 45 yaş arasındaki kaduılar Leningrad ve civarındaki istihkâmları ıslah etmek üzere Sovyetler Birliği hükumeti tarafuıdan hizmete davet edilmiştir. Sovyetler Birliğinde bütün salihiyet Müdafaa Komitesine verildi Moskova 1 (a.a.) Tass ajansı bildiriyor: Ahvalin fevkalâdeliği dolayısile ve vatanımıza hainane bir surette tecavüz eden düşmana mukavemet için Sov yetler Birliği milletlerinin bütün kuv vetlerini sür'atle seferber edebilmek maksadile Sovyetler BirUği yüksek Sovyet meclisinin riyaset divanı, Sov yetler Birliği komünist partisinin merkez komitesi Ve Sovyetler Birliği Halk Komiserleri meclisi aşağıdaki hususların teminini lüzumlu addetmiştir: İngilizlerin Ortasark hava kuvvetleri artınldı Kahire 1 (a.a.) Ortaşarktaki İnğiliz hava kuvvetlerinin tedricen arttırılması İşi son zamanlarda İngiltere ve Amerikadan gelen pek çok tayyarelerle büyük bir salah göstermiştir. Amerikan mamulâtmdan pek çok tayyareler gelmiş ve hizmete de girmiştir. Gelen «Martin» tayyareleri şayanı dikkat bir muvaffakiyetle esasen kullanıhyordu. Fakat çok serî Amerikan av tayyareleri olan Temhawskiler geçenlerde gelmiş ve mükemmel makineler olduklarmı îspat edebilecek miktarda uçmuşlardır. Ingiliz pilotları şimdi bunlara alışmış lardır. Ve Hurricane İngiliz tayyareleri derecesinde mükemmel bulunuyorlar. Ingiliz hava kuvvetlerinin İtalyan hava kuvvetlerine üstünlüğü malum bir vâkıadır. Şimdi bu mıntakada harekâtta bulunan Abnan tayyareleri de İtalyan tayyareleri gibi kolayca düşürüyorlar. İtalyan tayyareleri gene bir sürü muvaffakiyetler kazandılar! Roma 1 (a.a. ) İtalyan orduları umumî karargâhınm 391 numarah tebliği: Maltada cereyan eden hava muharebeleri neticesinde av teşekküllerimiz iki düşman tayyaresini alevler içinde dü çürmüşlerdir. Şimalî Afrikada Tobruk cephesinde şiddetli topçu faaliyeti olmuştur. Tayyarelerimiz düşman deniz teşekküllerine taarruz ederek bir muhribi batırtnışlar, diğer bir muhribi de ağır hasara uğratmışlardır. Diğer İtalyan tayyareleri Tobruk müstahkem mevkiinin iaşe tesisatını bombardıman etmişlerdir. Şarkî Afrikada düşman Debra Tabor garnJzonumuza taarruz İçin taptığı teşebbüsler sarahaten akamete uğratılmıştır Denizp.ltılarımızın biri bir İngiliz torpidosunu torpillemiştir. Alman tebliği Berlin 1 (a.a.) Alman Resmî tebliği: Şimalî Afrikada, Alman Stükaları Sollum açıklarında bir İngiliz torpido muhribinde yagın çıkarmış ve Torbukta liman tesisatını ve motörlü nakliye tahaşçüdlerini bombardıman etmiştir. 1 Bir müdafaa komitesi teşkil edil olmuş ve düşman teşekkülleri kıt'alarımiştir. Komite şu zevattan mürekbdir: mızla sıkı temasa gelmek teşebbüsünde Reis: Stalin bulunmuştur. İkinci reis: Molotof Suriyede vaziyet Şam civannda deAza: Voroşilof, Malenkof, Berila. ğişmemiştir. Şamm şimali şarkisinde 2 Devletin bütün salâhiyeti müda motörlü teşekküllerimizden biri Nebük faa komitesine verilmiştir. mıntakasında mühim İngiliz teşekkülle3 Vatandaşlarla bütün parti, Sov rine taarruz etmiştir. Düşmanla temas yet komünist gençliği teşekküllerine ve dame edilmiştir. askerî organizmalara müdafaa komiteTüdmür garnizonu kahraman mukasinin kararlarını ve emirlerini harfiyen vemetine devam etmiş ve düşman kuvyerine getirmek mecburiyeti tahmil e vetlerine taarruzda bulunarak malzeme diîmiştir. ve insanca hissedilir zayiat verdirmişİmza: Sovyetler Birliği yüksek Sov tir. yet meclisi riyaset divanı reisi Kalenin nahta Tunayı şimdiden eenuba doğru Sovyetler Birliği Halk Komiserleri geçmeğe muvaffak olmuşlar ve bu mınmeclis reisi ve Sovyetler Birliği kotakadaki Rumen arazisine muvaffakitrnünist partisi merkez komitesi sek li hücumlar yaparak 1000 kadar esir alreteri: mışlar ve 12 top iğtinam etmişlerdir. Stalin Petitos'un şimal müntehasında yapıMoskova, Kremlin, 30 haziran 1941 lan mukabil hücumlarla Finlandiya hatİngiliz Generali Gough'a göre lan bir kaç noktada yarılmıştır. İki tebliğden, hâdiseleri daha sara vaziyet Ruslann lehindedir Londra 1 (a.a.) Röyter ajansının hatle izah eden Rus tebliği hakikati ifaaskerî münekkidi General Gough yaz de eden bir tebliğ hissini vermektedir. Halbuki muayyen hâdiselerden pek az maktadır: «Alman Rus cephesindeki vaziyet, bahseden Alman tebliği böyle bir intıba umumiyet itibarile, son günlerde his vermemektedir. Alman tebliği daha zisedilecek derecede değişmiştir. Bunun yade mübalâğalı rakamlar ve meçhul böyle olması, Ruslann çok lehindedir. noktalarda büyük muvaffakiyetler elde Harb İlân edilmeksizin ansızın yapılan edileceğine dair vaidler ihtiva etmek taarruza, kütle halinde tanklar ve zırhh tedir. Almanlar, zayıf bazı setir müfrezeleri otomobillerle çok fazla tayyare kullanılmasına rağmen Almanlar 2500 kilo tarafından müdafaa edilen Litvanyayı metre uzunluğundaki Rus cephesini he çiğnedikten sonra, şimal istikametinde nüz yarmağa muvaffak olamamışlardır. Şole Kovno Vilna hattına gelmişler, Şimalde Finlandiyaya ve aşağıda Cer fakat burada durdurulmuşlardır.» Fransada bütün Sovyet noti'nin cenubunda Prut nehri boyunc konsolosluklan kapatıldı Karadenize kadar Almanlar kuvvetl Vişi 1 (a.a.) İşgal altında bulunan bir surette durdurulmuşlardır. Rusların da taarruza geçebilecekler ve bulunmıyan Fransadaki bütün Sovyet ve kısa cepheler üzerinde muayyen v konsolosluklan ya kapatılmış veya kamahdud bazı hedeflere karşı daha şim patılmak üzeredir. Sovyet diplomatları diden hücuma geçtiklerini gösteren e bu akşam hususî bir trenle Vişi'yi termareler vardır. Filhakika Ruslar sol ce ketmişlerdir. Londra 1 (a.a.) Röyter ajansının Beyruta giden sahil yolunda bulunan muhabiri bildiriyor: Vişi hatlarından sızan haberlere göre, Beyrut ahalisi Vişi kıt'alarının mukavemete devam etmelerini tasvib etmemektedir. Beyrutun düşmesine mâni olunmıyacağı kanaatinde bulunan halk Fin tebliği iaha fazla beklemeden limanuı teslim Helsinki 1 (a.a.) Finlandiya istihedilmesini Beyrut makamlarından iste ıarat bürosu bildiriyor: mişlerdir. Halk tarafından yapılan nüSovyet tayyareleri dün ve bu gün mayişler o kadar artmıştır ki polis mü müteaddid defalar Lovisayı bombardıdahale etmek ve hallun üzerine ateş man etmişlerse de hasar olmamıştır. açmak mecburiyetinde kalmıştır. Her 30 haziranda Finlandiya hava kuv le kadar bu şayialarm sıhhatini tevsik etleri yedi düşman tayyaresi düşür ?tmek mümkün değilse de doğru olma müşlerdir. htimalleri pek çoktur. Son günlerde Sovyetler müteaddid Lübnanda çetin musademeler ^erlere münferid paraşütçüler indirmişoluyor [erse de bunların ekserisi daha yere Londra 1 (a.a.) Reuter ajansının inerken zararsız bir hale getirilmiştir. Finler, Hangoe gamizonunun Suriyedeki müttefik kuvvetleri nezdinde bulunan hususî muhabiri bildiriyor: teslim olmasını teklif ettiler «Lübnanda bütün (fün Cezzine ile bir Stokholm 1 (a.a.) Aftorbladet'in dağ istihkâmı olan Hasbaya arasında top Helsinki'deki muhabirinin verdiği bir ha sesleri işitümiştir. Muannidane dövüşen berc göre, Fin tayyarecileri dün Hongoe işi kuvvetleri yeni topçu ve piyade üzerine' beyannameler atarak kan dötakviye kıtaatı almışa benzeyorlar. Bu küimesinin önüne geçilmek üzere oramıntakada topçu düeüosu olmaktadır. daki Sovyet garnizonunun teslimini isMüdafllere çok müsaid olan arazi şart temişler ve mukavemetin beyhude ol,an ve mitralyözlerin kayalar ve ova, duğunu ilâve etmişlerdir. ar arasında yuvalanmış bulunması mütHangoe'ye taarruz başladı tefik kuvvetlerin ileri hareketini yavaşStokholm 1 (a.a.) İsveç Telgraf aatmıştır.» jansına gelen haberlere göre HelsinkiTüdmürün muhasarası nin 150 kilometre garbuıda bulunan Kahire 1 (a.a.) Salâhiyetli askerî Sovyet Hangoe üssü civarından bütün mahfillere göre her ne kadar İngiliz gün top sesleri gelmiştir. Sovyet tayyakuvvetleri Suriyenin şimalinde Tüd relerinin infilâk ve yangın bombaları amürü sarmışlar ve burasile Humus ara tarak üs civaruıdaki harekâtı setretmeğe ıindaki kara irtibatmı kesmişlerse de çalıştıkları ve Fin bataryalarının da bu şehir tam bir muhasara altında değildir. teşebbüse mâni olmak için hemen bütün Şimdi bu kıt'alar şehre hâkim olan sev gün mukabele eyledikleri zannedilmekkulceyşî noktaları işgal etmiş bulun tedir. maktadırlar. Küçük bazı Vişi kıt'alarıAfton Bladet gazetesinin Helsinkiden nın karanlıktan istifade ederek bu nok aldığı malumata göre Finler öğleden talar arasmdan kaçmaları mümkünse de sonra Hangoe'ye karşı hücuma başla Tüdmürdeki Vişi garnizonunun kısmı rruşlardır. küllisi şimdi iyi bir muhafaza altında tlk Slovak tebliği bulunmaktadır. Presburg 1 (a.a.) Slovak ordusunun bu günkü tebliği : Fransız tebliği Slovak kıt'aları düşman mukaveme Vişi 1 (a.a.) Fransız ordusunun 1 tini kırmakta ve ricat eden düşmanı ta:emmuz tarihli tebliği: Bütün mıntakalarda İngilizler mevzi kibe devam eylemektedir. Sovyet ordusundaki Slovaklar bü lerimizle temasta bulunan teşekkülleriyük miktarda Slovakya tarafına geçini takviye etmişlerdir. İngiliz hava kuvvetleri bilhassa faali yorlar. Alınan malzeme ve esirlerin sayısı sür'atle artmaktadır. Slovak cüzflyet göstermişlerdir. Cenubî Lübnanda, sahilde ve dağlık tamları düşman memleketinde yüz kilomuıtakalarda her iki tarafça topçu ateşi metre ilerlemişlerdir. Parti Meclis Grupu (Baştarafı 1 inci sahifede) doktor Refik Saydam ilk defa söz alaak hükumetin meşgul olduğu bu günkü iyasî meselelere dair kısa bir izahatta bulunmuş ve noktai nazarı Grupun umumî tasvibine iktiran etmiştir. Bundan sonra Refah vapurunun ne suretle batmış olduğuna dair yukarıda zikri geçen takrir üzerine müzakere açılmış ve ilk defa Millî Müdafaa Vekili Saffet Arıkan bu meseleye aid uzun ve etraflı izahat vermiştir. Vekili müteakıb öz alan bir çok hatiblerin mütalea ve tenkidlerine bizzat Başvekil Doktor Reik Saydam ve Millî Müdafaa Vekili tarafından cevablar verildikten sonra bu mevzua aid takrirler okunarak hüku metin yapmakta olduğu tahkİKatm nelicesine intizara karar verilmiştir. Üçüncü mevzu olarak İstanbul mesusu General Kâzım Karabekirin Ticaret Vekâletine tevcih edilen takriri üzerine müzakere açılmış ve Ticaret Vekili Mümtaz Ökmen bu takrirde mevzuubihsolan meseleler hakkında etraflı beyanatta bulunmuş ve sual sahibile diğer hatibler de mütalealarını söylemışierdir. Grup ayni zamanda asker ailelee yapılması icab eden muavene hak. kındaki komisyon raporunu vaktin geç olması dolayısile perşembe günü ayrıca bir toplantı yapılarak müzakere edılmesine karar vermiş ve saat 19 bu(,ukta celseye nihayet verilmiştir. Alman gazetelerinin neşriyatı Meclisin cumaya tatil karan vermesi muhtemel Ankara 1 (.Telefonla) Büyük Millet Meclisinin önümüzdeki cuma günkü toplantısında bir ay müddetle tatil karan vermesi muhtemeldir. Ayni celsede hükumet tarafından dahill ve haricl vaziyet etrafında Meclise beyanatta bulunulması ihtimali do vardır. temasa geçmektedir. Bu ajanların bir kaçı ele geçirilmiş ve teşebbüs edilen tecavüz hareketleri cezalandırılmıştır. Yaş şehrinde, evlerden Alman ve Rumen askerlerine ateş eden 500 Yahudi ko münist kurşuna dizilmiştir. Sükun ve nizamı bozmağa matuf bütün teşebbüsler, hemen mahallinde İn safsız bir surette tenkil edilecektir. Sakin halkın vazifesi bütün şüphelilerden ve son zamanlarda bu mahallerde gözüken bütün yabancılardan mahallî makamları derhal haberdar etmektir. Nizam ve emniyeti ihlâl eden bu unsurlan zaman.'nda bildirmiyenler, bütün aile leri efradile birlikte kurşuna dizile cektir. Berlin 1 (a.a.) D. N. B.: Alman gazeteleri şarkta cereyan eden muazzam mücadelenin inkişafuıı büyük bir alâka ile takib ve Alman kıt'alarının bilhassa Lemberg ile Libau arasmdaki cepheye ne kadar büyük bir cüratle hâkim olduklarma işaret ediyorlar Berliner Boersen Zeitung gazetesi Alman kıt'alaruım şimal ve cenubda baş döndürücü bir sür'atle ilerlediklerini yazmakta ve serî Alman kıt'alannın bu havzayı İki tarafından çoktan geçmiş ve Beyaz Rusya ovasının mühım merkezi Minsk şehrini arkada bırakmış olduklarma işaret ermektedir. Alman halkına, zaferin kolay olamıyacağı anlatılıyor Zurich 1 (a.a.) Frankfurter Zeitungda neşredilen bir makalede Alman halkına, Sovyet zayiatı hakkında Alman tebliğlerinde zikredilen çok yüksek rakamlardan netice çıkanlmaması ihtar edilmektedir. Gazete diyor ki: .Bu zayiata rağmen düşman, Alman Norveç ve Danimarkadan şarl münakale yollarım kesmek ve sarılmak cephesine gidecek kıt'alar tehdidinden kurtulmak İçin bir çok Berlin 1 (a.a.) Stefani ajansmdan: yerlerde şiddetli mukabil hücumlara teAlmanyanuı Norveç Nazın Gauleiter şebbüs edecek kadar kuvvetlidir. Sovyet mukavemeti muannidane ve şiddetlidir. Terboven bir Norveç lejyonu teşkil eAlman ordusu üzerine aldığı vazifenin dilmekte olduğunu bildirmiştir. Piğer cihetten öğrenildiğine göre, henüz başlangıcındadır.» Kopenhagda bir Danimarka lejyonu teşRumanyada 500 bozguncu kil edilmek üzeredir. Yahudi kurşuna dizildi Bükreş 1 (a.a.) Rumen başvekâleti aşağıdaki tebliği neşretmiştir: Sovyetler, bütün vasıtalarla cephe arkasında bozgunculuk, kargaşalık ve tecavüz hareketleri çıkarmağa çalış maktadırlar. Bu maksadla, Sovyetler, tayyarelerden paraşütle casuslar ve tethişçi ajarlar İndirmekte ve bunlar, birUkte tecavüz hareketleri organize et mek üzere memleket dahilinde oturan ajanlarla ve Yahudi komünist halkla Vişi, Sovyet alacaklarını bloke etti Vişi 1 (a.a.) Fransa Maliye Nazırl, Fransadaki bütün Sovyet alacaklarını bir emirname ile derhal bloke etmiştir. Rumanyada telgraflara sansür konuldu Bükreş 1 (a.a.) Neşredilen resmi tebliğde 28 hazirandan itibaren dahil! ve haricî telgraflara sansür vazedildiği bildirilmektedir,