2 Temmuz 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

2 TemmiK 1941 CUMHURÎYET S O 1 M Ankara 1 (Telefonla) Belediyelerle bunlara bağh müesseseler ve Beledi Imanyanm biitün Avrupayı yeler Bankası memurları tekaüd sandığı teşkili hakkındaki lâyiha Meclis heyet maddeten veya manen Sovyet umumiyesine sevkedlimiş, fakat sıhhî memurları da alâkadar etmesi dolayısile Birliği alcyhinde sefcrber et bir kere de Sıhhat Encümeni tarafmdan gözden geçirilmesi muvafık görülmüşmak ve yaptığı harbe ehli salib mahiyeıi tür. Encümen, lâyihanın tetkikini bitirmiş ve mazbatasını hazırlayarak umumî vermek için her gayreti sarfetüğini vc heyete sevketmiştir. bu yolda çok mühim adımlar atılmış olduğunu dünkii yazımızda izah et miştik. Alnıanyanın bu yolda kazandığı en son muvaffakiyet, Vişi bükumetiniıı Sovyet Birliği ile siyasî münasebetlerini kesmesi dolayısile Sovyet Bir iki gün evBirliğini itham edcn bir vesika neşretvel, Anadolu Ajansı, lııesi idi. Londradan şöyle bir Bu günkü haberler, Milıver devlethaber verdi: leıinin yalnız Avnıpa devîetlerini ve «Söylendiğine göhıristiyanhk âlcmini Sovyet Birliği are Karadenizdeki leyhinde seferber etmekJe kalmak isSovyet filosu diğer denizlerdeki Sovyet tcnıediklerini ve Savyet Birliğini her Tokyo 30 (a.a.) Domei ajansına deniz kuvvetlerine nazaran daha zayıfLizbon 1 (a.a.) İçlerinde sabık İstarafUm çevirmek için hazırlandıklaruu panya Cumhurreisi Alcala Zamora da göre, Amerikan vapurları, Rangoon'a, tır. Almanlar ise Karadenizde 7 torpihissettiriyor. Çunking kuvvetleri için 50 tayyare, mü do muhribi, 3 torpido, 3 denizaltı ve neBu habcrlere göre Almanya hükumeti bulunan ve Brezilyaya gitmek üzen him miktarda çelik, kurşun, bakır, in hirlerde işlemeğe mahsus müteaddid Japonyanın Çin dahilinde işgal elmiş 1 ilkkânunda Malsilyadan hareket ile filâk maddesi ve daha diğer harb le gambotlardan mürekkeb Rumen filosunolduğu topraklarda teşkil ettiği ve bü Alsina Fransız vapurundaki 700 mültevazımı çıkarmışlardır. Domei ajansımn dan istifade edeceklerdir. Almanların lün dizğinlerini elinde tuttuğu Nankin cinin Dakar limanmda tam beş ay mevilâveten bildirdigine göre, Amerika Bir Rumen limanlaruıa bir miktar daha dehükumetile siyasî münasebetler tesisine kuf bulundukları şimdi ifşa edilmekte leşik devletleri Birmanya yolunun bu nizaltı getirerek Karadenizde bahrî üskarar vermiştir. Almanya hükumetinin ve bu hususta bazı tafsilât verilmektedir gtinkü nakliyat imkânlanm üç misline tünlük temin etmeleri mümkündür. Faverdiği bu karara İtalya da tebaiyet et Rio de Janeiro'ya gitmek üzere vapur çıkarmak maksadile bu yoîun yeniden kat bu üstünlük ablukanın tesirini azalt"miş, o da Nankin hiikumetini ayni şe beklemekte olan yolculardan biri mülinşası ve genişletilmesi için mühendis mıyacaktır. Çünkü artık Sovyet limankilde tanımayi kararlaşürmıştır. Al tecilerin tam 15 miüete mensub olduğuler ve levazım da göndermektedir. larından Köstenceye petrol ve buğday tnan nüfuzuna tâbi olan, yahud Alman nu söylemiştir. Sabık Reisicumhur AlÇunking 1 (a.a.) Çunking üzerine nakledilmiyecektir. Sovyetler Birliğinin ya ile iyi geçinmek isteyen diğer Av cala Zamora'dan başka bütün yolcular rupa devletlerinin de ayni kararı ver üçüncü mevkide seyahat etmişlerdir evvelki gün yapılan hava hücumundan de mevcud kanallardan istifade ederek sonra ki bu hücum esnasmda İngiliz Baltık fîlosundan küçük denizaltılan nıtleri ihtimal dahilindedir. Bıınların arasmda memleketlerinin si büyük elçiliği yıkılmıştı Japon tayKaradenize geçirmeleri muhtemeldir. Japonyanın Çin dahilinde işgal etnıiş yasî hayatında miihim mevkiler işga yareleri dün yeniden şehri bombardı Herhalde İngiliz Sovyet deniz işbirliği olduğu arazide teşkil ettiği Nankin hü etmiş olan bir çok kimseler vardır. man etmiştir. Amerikan büyük elçisinin lanakkale Boğazının vaziyetine bağhdır. kumeti, Mançuride teşkil etmiş olduğu Alsina yolunda çevrilmiş ve meçhul tkametgâhmın hemen üst tarafmdaki Türkiyenin Boğazlan kapatıp kapatmıhükumetin tıpkısıdır. Zevahire göre bir sebebe binaen Dakar limanına sev tepeler üzerine bir çok bomba düşmüş yacağı malum değildir. Mütehassısların bir Mançuko devleti vardır. Bu devlet tür. Amerika, Almanya, Pransa, İtalya, fikrine göre İngilizlerin Sovyetler Birgurünüş itibarile müstakil sayılabihr. kedilmiştir. Mülteciler bu sıcak memleİngiliz liğine yapacağı en müessir yardım hava ket limanmda hemen on parasız ve ça Belçika, Holafıda elçiliklerile Hatta bu devletin başında bir İmparamaşırsız olarak vapurda tutulmuşlardır. konsoloshanesinin bulundugu Yangtse hücumlârını garb cephesi üzerine teksif tor buluıımaktadır ve bu Imparator nin'cenub sahili kısmı, Japonlar tara etmektir. Mütehassıslar Moskovaya giMançu hanedanının Çindeki son mü Bu izahatı veren yolcu mültecilerin birfmdan Çunking'e yapılan hava hücum decek İngiliz askerî heyetinin harbin messüi idi. Fakat bu zahiren müstakil birlerine nasıl yardım ettiklerini ve nalan bahsinde emniyet mıntakası olarak denize aid kısmını İhmal etmiyeceğini olan Mançuko devleti, Japonyanın bir sıl vakit geçirdiklerini anlatmıştır. Geilân edilmiştir. Pakat bu mıntaka da ümid ediyorlar.» müstemlekesidir. Ve Japonyanın bura mide birçok doğum vak'ası olmuştur. bir çok defa bombardımana tftbl tutulda kurduğu hükumet, Japon menaüini Dizanteriye tutulan çocuklar ,sıcaktan muştur. Bu haberin birinci kısmı, yanhş, ikinçok müteessir olmuşlar ve meyva, sebze gözetmekle ve bu mcnafie hizmetle ci kısmı da bir yoklama mahiyetindedir. ve süt fıkdanmdan dolayı beslenemeAlmanya ve ttalya, Nankin nıükelleftir. Telgrai, Karadenizdeki Kızıl filonun, ohükumetini tanıyor Japonya, Şarkl Asyada genişlemek ve mişlerdir. Epeyce bir zaman sonra hayır raya getirilecek bir miktar Alman decemiyetleri mültecilerin feci vaziyetini Ankara 1 (Ankara Radyo Gazetesi) Çin Imparatorluğunu bir Japon müs nizaltısile takviye edilecek olan Rumen. tcmlekesi değilse de bir nüfuz mıntaka öğrenmişler ve her birine beşyüzer frank Almanya ve İtalya Nankin hükumetini Alman deniz kuvvetlerinden daha zayıf tevzi etmişlerdir. Mezkur cemiyetlerin tanımaça karar vermişlerdir. Bu karar sına yahud en yeni tabirile hayat sabir hale düşeceğlni söyledikten sonra, hasına çevirmek isteyerek Çin devleti teşebbüsü üzerine haftada bir defa mül şüphesiz Japonyayı memnun edecektir. tecilerin karaya çıkmasına müsaade e Malum olduğu veçhile, Japonlar, Nan sözü İngiliz Sovyet deniz işbirliğine ile hâlâ devam etmekte olan harbe girişnaklediyor ve bunun Boğazlarm vaziyetikten sonra bir çok muvaffakiyetler ka dilmiştir. Bu vaziyet, mültecilerin bu ay kln hükumetini Mareşal ŞankHayŞetine bağlı olduğunu ifade etmek suretile zonmıs, bu sayede Çin arazisinin mü içinde Gazablankaya gönderildikleri gü ke karşı kurmuşlardır. Almanya ile İTürkiyenin Boğazlan kapatıp kapatmıhim bir kısmını işgal etmiş, daha sonra ne kadar devam etmiştir. Şimdi mülte talya şimdiye kadar Nankin kukla hüyacağuu iskandil etmek istiyor. 1 bir taraftan harbe devam etmek, diğer ciler Brezilyaya gidecek bir vapur bekumetini tanımamışlardı. *** taraftan işgal olunan topraklan istis emektedirler. Almanya tsvîçre ticareti Bu haberin birinci kısmı yanlıştır; nıar eylemek, ileride bütün Çin diyarına Bern 1 (a.a.) Stefani ajansından: çünkü, muhtelif deniz yıllıklarından hâkim olacak bir hükumet kurmak isteAskerî tayinat kanunu Bu akşam müddeti sona eren Alman :opladığımız malumata göre, Karademiş ve başında Japon taraftan bir reis Ankara 1 (Telefonla) Askerî tayi İsviçre takas itilâflan iki memîeket a nizdeki Kızıl donanma, oradaki Almanbulunan zahiren Çinli, fakat batınen nat kanununun birinci maddesine mü rasında başlıyan mÜTiakereierin itilâfla Ruracn deniz kuvvetleri nekadar takviJapon bir hükumet teşkil etmişti. zeyyel kanunda değişiklik yapılmakta neticelenmesine intizaren 15 temmııza ye edilirse edilsin, bunlara karşı gene İşte Nankin hükumeti adı berilen hti ve maddedeki (100 gram kuru sebze) kadar temdid edilmiştir. büyük bir üstünlüğü haizdir. Aşağıdaki kumet bu kukla hükunıctidir. Onun ibaresi (300 gram yaş veya 100 gram Paderevski'ye nişan verildi rakamlar bunu kat'iyetle göstermektenıukadderatı, Japonlarla Çan Kay kuru sebze) olarak değiştirilmektedir. dir. Şek'in riyaseti altında hareket eden ve Londra 1 (a.a.) Polonya kabineslIsveç kabinesinde değişiklik nin fevkalâde içtimamda beyanatta Sovyet filosu: îıiilii bir kurtuluş savaşı yapan asıl Çinli ıerle devam etmekte olan muharebenin Stokholm 1 (a.a.) tsveç ajansımn bulunan G°neral Sikorski. Reisicum Karadenizdeki Sovyet filosu şu gemiencamuıa bağh olduğu için Nankin hü bildirdigine göre, tsveç kablnesl 1 tem hurun tasvibile Virtuti Militari Polonya ;erden mürekkebdir: kumeti yalnız Japonya tarafmdan ta muzdan itibaren Başvekil Hansson'la askerî nisamnın yüksek rütbesinln mü1 Zırhh: 23,016 ton ııınmakta, Avrupa ve Amerika devletleri nazırlardan Skosld, Bergguint ve Ex :eveffa Paderevski'ye bir hürmet ni1 Tayyare gemisi: 9000 » ise harbin neticesini beklemeyi tercih werloeften tesekkül edecektir. Başve şanesi olarak verdigi bildirilmiştir. 1 Kruvazör: 8030 ton (Eğer 1937 de etmekte idiler. Hatta Sovyet Birliği gibi, kil Hansson Hariciye ve Münakalât Rumanveda mshsul cok ivi iizağa konulmuş olduğu yıllıklarda billngiltere gibi, Amerika Birleşik Cum Nezaretlerini uhdesine almıştır. lıuriyetleri gibi devletler Çin müca Bükreş 1 (a.a.) Stefani ajansm dirilen beheri 7800 tonluk iki ağır kruNazırlardan Skoeld Millî Müdafaa ve azör de bittiyse Karadenizde mecmuu hidlerine yardım etmekte ve Japonyanın Tlcaret Nezaretlerini tedvir edecektir. dan: lıütün Çini yutarak dünyanm en büyük Adliye, içtimaî muavenet ve millî ikZiraat Nezareti tarafmdan bildirüen 23,630 tonluk 3 ağır kruvazör var dedevleti ohnasına meydan vermeıneğe tısad nezaretleri Berggunit'e verilmis son rakamlara nazaran bu sene mah mektir.) 3 Hafif kruvazör: 19.669 ton çalışmakta idiler. tir. Maliye, Maariî ve Ziraat Nezaret iul bereketli olacaktır. Hububat istih8695 » 3 Filotillâ lideri: alâtı ynlmz memleketin dahill ihtiyacBuna mukabil Japonyanın arzusu, leri Ewerloef'in uhdesine verilmiştir. 3000 , 2 Yeni muhrib: arını karşılamakla kalmıyacak, ayni Çang Kay Şek'le milliyetçi Çinlilerin 6430 » 5 Eski muhrib: Macar naibi Matsuokaya :amanria oldııkca mühim miktarda ihjaptıkları ve devam etürdikleri muha46 Torpidobot: 28004200 » racat yapmak imkânını da verecektir. rebeyi nazan dikkate almıyarak, hatta liyakat nişanı verdi 040 Denizalü: 1200015000 »(takriben) Macaristan ve Bulgaristan da bunu bir avucluk bir çetenin mezbuhane Budapeşte 1 (a.a.) Naib Horthy, 30 Hücumbotu: 450500 » • Nankin hükumetini tanıdı bir teşebbüsü saydırarak kurmuş olduğu Japon Hariciye Nazın Matsuokaya Görülüyor ki Karadenizdeki Kızıl fllo Budapeşte 1 (a.a.) Macar hükumeti Nankin hükumetini bütün dünyaya ta Macar liyakat nlşanmın büyük salibini 13,000 113.000 tonluk 8 0 9 0 gemiden nıtmak ve böylece hem Çin milliyctçile vermiştir. Bu nişan Tokyodaki Macar Mankin Çin hükumetini tanımış ve keyiyeti telgrafla Çin hükumet reisi Vang mürekkebdir ki bu hatırı sayılır bir tini haricî yardımdan mahrum etmek, elçisi tarafmdan Japon Hariciye NazıT kuv\ ettir. invei'ye bildirmiştir. hem Çin dahilinde harbin kat'iyetle ne nna tevdi edilmlştir. Sofya X (a.a.) Bulgar hükumeti ticelenmiş olduğu hissini vermekti. FaRumen Alman kuvvetleri: Nankin Çin hükumetini tanımağa karar kat Avrupa ve Amerika devletleri, JaBuna mukabil, bir de Rumen Alman vermiş ve bu kararı Nankin hükumet ponyanın bu arzusunu tatmin etmiyerek nunla siyasi münasebetler tesisine karar leniz kuvvetlerinin ne tutabileceğini tetbeklemeyi, hatta yukanda dediğimiz gi vermekle milliyetçi Çini büsbütün inkâr reisine bildirmiştir. kik edelim: bi bu devletin bir kısmı da Çine yar etmiş ve Japonyanın kurmuş olduğu Iğdır pamuk tarım koopeRumanyanın Karadenizdeki filotillâsı kukla devlete de beynehnilel bir itibar dım etmeyi tercih ediyorlardı. ıepsi küçük gemilerden ibaret olarak ratifinin toplantısı vermiş oluyorlar. öyle hulâsa edilebilir: Vaziyetin tam bu merkezde olduğu sıIğdır 1 (a.a.) Iğdır Pamuk Tanm Acaba Japonyanm bu şekilde hoşnud ratla, ve Sovyet Alman harbinin baş4 Muhrib: 6250 Ton ortak edihnesinden maksad, onun da Sovyet Satış Kooperatifleri Birlikleri lamasmdan bir hafta sonra Mihver dev3 Torpidobot: 790 » kooper^tifler mümessillerinin i^ti a ler Birliğine karşı Uzakşarktan hareket letlcrinin Nankin devletini tanımak için 1 Belki 3 denizaltı: 6502000 ton (taktoplantısını etmesini temin eylemek ve böylece Sov kile dün senelik umumî verdikleri yeni kararla karşılaşıyoruz. iben) yetleri Avrupada olduğu gibi Asyada da yapmıştır. Bu toplantıda 940/941 iş yı1 Mayin gemisi: 812 > Acaba Japonyayı hoşnud etmek için lma ald idare heyeti raporu ve bllânçoharbe mecbur etmek mi? verilen bu kararm hedeB nedir? Ve 4 Gaınbot: 1400 » su tetkik ve tasvib ve yeni idare heBu ihtimalin mevcud olduğu şüphe yeti seçilmiştir. İdare heyeti raporunda Mihver devletleri ne mukabilinde Ja7 Tuna gambotu: 4270 » götürmez. Fakat bu ihtimalin tahakkuk mahsulün azlığına rağmen geçen iş yılı ponyayı hoşnud etmek istemektedirler? 7 Tuna motörbotu: 350 » Esasen Mihver devletleri, Sovyet Bir edip etmiyeceğini çimdiden kestirmeğe içinde temin edilmiş olan kâr 63,913 Rumanyanın Karadenize çıkabilecek Bğine harb ilân etmekle Sovyetlerin Çi im);ân yokrur. Yalnız Mihverin Japonya liradır. Umumî heyet aldığı bir karar 315 harb gemisi vardır. Bunların da ne serbestçe yardım etmeleri imkânını ya karşı takib ettiği hattı hareket ve ile elde edilen bu kârdan 1500 lirasını mumî tonajı 10,000 ilâ 12,000 tondan bertaraf etmiş olmakla Japonyaya büyük gösterdiği cemilekârhklardan ani bir ne Iğdırda yapılacak olan Halkevi inşa barettir. Almanların parça parça Ruatına bir yardım olarak teberru eyle manyaya getirip orada kurdukları küyardım etmiş bulunuyorlardı. Şimdi de tice çıkması muhtemeldir. ömer Rıza DOĞRUL miştir. i ük denizaltı gemileri de 5 tane kadar ' Nankin hükumetini tanırnakla hatta o Avrupa harbinin Uzakşarktaki akisleri Tekaüd sandığı teşkili hakkındaki lâyiha Meclis umumî heyetine sevkedildi Belediyeler memurları BOĞAZLARDAN HARB CEMİSİ GEÇEBİÜR Mİ ? Yazan : DENİZCİÜK BAHİSLERİ Yaya kalmava gelmiyen cadde!.. azar günü umumî göreneğe uyarak bizim hatunîa birlikte Kadıköyünün şu meşhur asfalt tarafına gitmek istedik.. Hayli müşkül oldu. Çamhcadan Kadıkötüne, Kadıköyünden Bostancıya tramvay bulmak, tramvayda yer bulmak, yer bulunursa rahat bulmak her loıla müyesser olan saadetlerden değildi. Hâşâ! Şikâyet için söylemiyorum. Tramvay bu! Rahat döşeği değil! Elbette ayakta, sıkışık, itiie. kakıla gideceğiz! , Yaya kalmadığımıza bin şükiir. Hakikaten öyle! Neyse! Bostancıya nasıl gittiğimiri anlatmağa lüzum yok! Hicaza gitmek değil ki; dinlemesi bile sevabdır diye benim gevezeliklerime kulak asasınız! Bostancıda deniz kenarındaki bahçede şöyle biraz nefeslendik. Kalabalık! Maşallah iyi işliyor. Belki yalnız pazarları böyledir. Müşterilerini bir türlü bırakmak istemiyen bir nıüessese: Yanlıs anlaşılmasın! Sandalyelerin kurumıyan boyası oturur oturmaz insana yapışıyor; arkadan da tabiî garsonlar yapışıyorlar. Benim en çok hoşııma kısmı oldu! giden hesab 700 mültecinin başından geçenler Türkiye harbe girmediği zamanlar, sulh zamanındaki şartlar devam eder, fakat Türkiye Amerikadan Çine harbe girince dilediği gibi harekette serbesttir silâh yollandı ABİDİN DAVER Cenubî Amerikaya Sevkiyatın artırılmas için Birmanya yolu giderken beş ay genişletilecek Dakarda kaldılar tahmin edilmektedir. Şu halde, Kızıl donanmanın 8090 kuvvetli gemisine karşı Rumenlerle Almanların elinde topu topu 4 muhrib, 3 torpidobot, 68 denizaltı gemisi bulunmaktadır. Görülüyor ki Londradan verilen yukarıki haber yanlıştır; Almanlar, Karadenize bir kaç denizaltı gemisi daha getirseler bile üstünlük çok büyük farkla Kızıl donanmadadır. Böyle olunca, Londra telgrafının Türkiyenin Boğazlar hakkındaki düşüncelerini anlamak İçin yapılmış bir iskandil olduğunu kabul etmek lâzım geliyor. Harb halinde Boğazlar: Bu mesele bizi, harb zamanında Montrö mukavelenamesinin harb gemilerinin Boğazlardan geçişi hakkındaki hükümlerine getirir. Bu hükümlere göre, Türkiyenin kendisi, harb halinde olmadığı takdirde, harb gemileri Boğazlardan, sulh zamanındaki kayıd ve şartlara tevfikan serbestçe geçmek hakkını haizdirler. (Madde: 19) Fakat şu iki hal müstesnadır: 1 Milletler Cemiyeti nizamnamesinin 25 inci maddesinin tatbikı halinde. 2 Milletler Cemiyeti paktının çerçevesi içinde akid ve neşredilmiş, bir karşüıkh yardım muahedesile Türkiyeye bağlı bir devlet taarruza uğradığı takdirde, ona yardım etmek için, Fakat, bir muharib devletin harb gemilerinin Boğazlardan geçmesi şu şartlarla menedilebilir: Gene yukarıki iki halin vukuunda, taarruza uğrayan bir devlete yardım için Boğazlardan geçecek harb gemileri sulh zamanındaki kayıd ve şartlara tâbi olmaksızuı geçebilirler. Sulh zamanındaki kayıd ve şartlar, Boğazlardan geçecek gemilerin tonajını, tipini, sayısını ve geçişini tahdid eden ve bazı şartlara bağlıyan bir takım hükümlerdir. Türkiye harbe girdiği takdirde Montrö muahedesinin 20 inci maddesi, Boğazlardan ecnebi harb gemilerinin müruru hakkındaki bütün kayıd ve şartları ilga etmektedir. Türkiye dilediği gibi harekette tamamile serbesttir. İstediğini geçirir, istemediğini geçirmez. 21 inci maddeye göre. Türkiye, yakın bir harb tehdidi karşısında kaldığı takdirde de 20 inci madde ahkâmını tatbika Hayır! Yiizde yirmi beş ca'gı zammı!. Yüzde on beş garson zammı!.. 135 kuMoskova muhribi: ruş etti. Helâl olsun! Değil mi ki şu çaKöstenceyi bombardıman ederken Alman Rumen topçu ateşile berhava ol reyi buhnuşlar! Böyle para alışa canım duğu bildirilen Moskova muhribi, Le kurban! Şimdi gelelim avdete! ningrad Taşkend tipi muhrlblerden biridir. Bu gemiler 11 tanedir; 5 tanesiBindik bir tramvaya! Her uğradığı nin daha yapıldığı söylenilmektedir. Bu yerden aldı. AJdı, aldı! Tramvay, tram12 muhribden 3 tanesi Karadenizde, 1 vaylıktan çıktı. Efkân umumiye oldu. tanesi Uzakşarkta, ötekiler Baltıktadır. O kadar birbirimize yaklaştık. Nihayet Karadenizdeki iki gemiden biri İtalyada yolculardan birisi yüreğine tak demiş yapılmış olan Taşkend, diğeri Perekop olacaktur. Yahu! Yeter artık! Boyuna biniyorMoskova 2900 tondur. 90,000 beygir sunuz! diyecek oldu. Bilctçi bir tarafkuvvetile 36 mil sür'ati vardır. Mürettan, kontrol öbür taraftan yolcuyu azartebatı 225 kişidir. 5 tane 130 luk top, 4 larlarken, ite kaka binen son yolcu da: tane 45 lik hava defi topu, 8 hava defi Ne yapalım cfendim! Burada yaya makinelitüfeği, 6 veya 8 tane 533 lük kovan, 5060 kadar mayin taşır. Ayni kalmaya gelmez. Görüyor musunuz! tipten kızakta bulunan, gemilerden iki Caddenin yaya kaldınmı yoktur! dedi. Dikkat ettim! Gerçek yaya kaldınmı tanesinin de Nikolayef tezgâhlannda olmıyan bir cadde.. Demek yayalara yapıldığı söylenmektedir. hakkı mürur yok! • ** mezundur. Böyle bir hal vukuunda, Türkiye muahedeyi ünzalayan devletlerle Milletler Cemiyeti umumî kâtibüği ne vaziyeti bildirir; eğer Milletler Cemiyeti konseyi üçte iki nispetinde bir ekseriyetle Türkiyenin bu hareketini haklı bulmazsa ve eğer muahedeyi imzalamış devletlerin ekseriyeti de ayni fikirde ise, Türkiye ittihaz ettiği tedbirleri kaldırmağa mecburdur. Harb zamanındaki Boğazlar rejimi işte bu ahkâmı ihtiva etmektedir. Boğazlardan harb gemileri geçirilmek İstenildiği takdirde, hükumetimizin vereceği kararlarm ne olabileceğini bu yazıda tayin etmek, tabiatile bizim salâhiyetimiz haricindedir. * *** Belediyemiz eksik olmasın bir musaddak liste yapmış.. Sudan ucuz efendim. 40 kuruşa biranm şişesi. Ne güzel! İki de salata yedik! 25 şerden elli. Beş de ekmek!. Topla! 95 kuruş. Maksim Gorgi kruvazb'rü: Almanlarm Baltıkta ağır yaralandığmı haber verdikleri Maksim Gorki ağır kruvazörü de 7800 tondur. 100,000 beygir kuvvetile 33 mil gider. Bu ağır kruvazör hafif zırhlanmıştır; fakat zırhlarınm kaBu iddia ve bu müşahededen sonra lınhğı malum değildir. 9 tane 180 lik ağır top, 4 tane 100 lük ve 4 tane 37 lik hava aklıma geldi. Bir aralık bana demişlerdefi topu, 4 hava defi makinelitüfeği, 6 di ki: tane 533 lük kovan, 1 katapült ve 2 ya Amerikada otomobil o kadar ucuz hud 3 tayyare taşır. Bu tip ağır kruva ve harciâlem olmuştur ld; altı Amerikazörlerden ikisi Karadenizde olmak üzere lıya bir araba düşer. Nevyork, Şikago, dört gemi vardır. 3 tanesi de 1937 pro Boston, San Fransisko gibi büyük şegramma dahildi; bunlarm da biri Kara hirlerde bir çok caddelerin piyade kaldenizdedir; fakat yapılıp yapılmadıklan dırımlan yoktur. Çünkü kimse uzunmeçhuldür. uzadıya yaya yürümez!. O zaman: Çocukluğumda bizim bir çok sokaklarımızda araba geçecek yol yokru da iki yanda piyade kaldırımlan vardı. O zaman bıından şikâyet eden pek az kimseye tesadüf ederdik. Çünkü yayalar ekseriyeti teşkil ederdi. ABİDİN DAVER Cebelitarık'ta (Baştarafı 1 inci sahifede) ketlerinde bulundukları AlcesirasTa müşahede edilmektedir. Bu uçuşlann devamı, İspanyol hükümranlık haklarırun muttarid bir ihlâli mevzuubahs olduğunu göstermektedir. İspanyol topraklan üzerinde yeni bir İngiliz keşif uçuşu esnasında İspanyol hava defi topları tayyareye ateş açarak bu tayyareyi belki de hasaar uğramış olarak uzaklaşmağa mecbur ederken Cebelitariktaki İngiliz hava dafi topları da İspanyol hava dafi bataryaları mevzilerine ateş etmişlerdir. Bu ne terakki! diye şaşmış, inanmak hususunda tcreddüde düşmüş, hatta, AUah göstcrmesin! Yaya kalmaya gehniyen bir yer! diye bir de nükte yuvarlamıştım. Askerî vaziyet Talihe bakın! Amerikadaki yaya kaldınmsız caddeleri bizde de gördük! ( Baş tarah 1 inci sahifede ) Yaya kalmaya gehniyen yerler bizde de ve cenub istikametlerinde sarkabildik belirdi.. Onun için tıka basa tramvaya leri takdirde vaziyet Rus ordularmuı dolan yolculara hak verdim. şimal grupu için fevkalâde tehlikeli B. FELEK olur. Bu sebeble Sovyetler bu mıntakayı ihmal etmiyerek ehemmiyetle takviyeye Yıldızelinde ilk buğday mecburdurlar. Pinsk bataklığının şimal ve cenubnnda yani Minsk ve Lutsk havalisinde, birkaç gündenberi devam eden, dünya tarihiııin en büyük, en şiddetli ve en kanlı tank, piyade, topçu ve uçak muharebeİspanyol hükumeti bu hâdiseyi şid leri henüz bitmiş değildir. Bunlarm bitmesi bir tarafın mutlak surette galebe detle protesto etmiştir. lngiltere tspanyaya benzin veriyor veya mağlubiyeti demektir. Madrid 1 (a.a.) İspanyol makamlarile İngiliz büyük elçiliği arasında yapılan görüşmelerin bir neticesi olarak pazar günü İspanyol hükumeti tarafmdan benzin üzerine vazedileceği bildirilen tahdidat mer'iyete konul mıyacaktır. Bu maddenin tahdid edilmemesi büyük bir memnuniyet uyandırmıştır. çünkü İspanyanın iktısadiyatı genlş mikyasta kara yolu münakalâtına bağlı olduğundan vazedilecek takyidat esasen fırlamış olan fiatların yükselmesine ve binnetice hayatın pahalılaşmasına sebeb olacaktı. mahsulü Yıldızeli 1 (a.a.) Senenin ilk buğday mahsulü dün kazamıza getirilmiş ve bu münasebetle Toprak Mahsulleri Ofisinde kalabalık bir halk kütlesinin iştiraküe bir tören yapılmıştır. İlk mahsulü yetiştiren Akviran köyünden İbrahim Çetine vaümiz tarafmdan bir pulBununla beraber Sovjet tebliği Minsk luk hediye edilmiştir. bölgesindeki Alman zırhh ve motörlü kıt'alannın arbk piyadelerden ayrı düştüklerinden bahsetmiyerek bilâkis .şimal metinde ilerlemeğe çalışmak arzu ve imdoğu istikametinde ilerlemeğe çahştıkla kânlarını gösteremezlerdi. Diğer mıntakalarda henüz fazla bir nnı» bildirmekte ve bu bölgedeki AlYalnız manların sayıca faik olduklarını ilâveye değişiklik kaydolunmamıştır. Baltık sahilinde Libau şehrini aldıklanlüzum görmektedirler. Bunlardan anlıyoruz H, Almanlann nı bildiren Almanlar, Letonyaya karsı umumiyetle Biyalistok Minsk arasmda ilerliyen bazı teşekküllerin Baltık sahilmuhasarada bulunduklannı haber ver leri civannda bir Sovyet fırkasını tamadikleri Sovyet orduları kurtulmuş olma mile sardıklarını bildirmişlerdir. Fakat yıp bilâkis bunlarm etrafındaki çember bunun ycrini bilemediğimizden bu hudaha çok daralmıştır. Aksi takdirde Al susta şimdilik fazla bir şey söyliyemiyeman motörize kuvvetleri Minsk'ten şimal ceğiz. doğu yani Moskova Smolensk istikaH. E. ERKİLET lemek lszım gelirse söyleyiverecektin. Karınları doymadı mı, hırlarlar. Remziyenin korkak, suçlu hali muavine dokunmuştu: Boş şeyler için üzülme, dedim ya! Ben bekçi Süleymanla beyanname detterini gönderirim, sen doldurursun. Allah razı olsun muavin beyciğim. Eğildi, elini öpmek İstedİ, muavin mâni o'du: Estağfurullah kızım! Haydi güle güle... Remziye, can ve gönülden dua ediyordu: Allah gönlüne göre versin... Başka diyecek bir şey bulsmıyorum. Komiser, aynlırken, kaşlarını çat mıştı: Şayed, terbiyesizüği, arsızhğı ileri götürecek olurlarsa, sizin ihtiyarla, bana haber gönderirsin. Bir kâğıda, iki kelime ile yazarsın." Polise, muhtara bekçiye söylersin: söz ağızdan ağza dağılır. İçinden çıkılmaz bir hale gelir. Göğsünü germişti; otoritesine güve niyordu: Ne hadlerine?.. Dediğim gibi, sen, ses çıkarma... Elile saîâm verip yürümüştü. Remziye. kalbi sevincle çarparak: Büyüksün Yarabbim, dedi. Bir iyinin hatırı için, bin kötünün kahrını çekebiliyoruz. Evdekiler de buna sevinmişlerdi. O gece, Lemanın ateşi gelmedi ve gece rahat uyudu. Remziyeyi uyku tutmu yordıı ama, başını yastığın altma so karak ağlamıyordu. Edibe teyzenin de buruşuk yüzü gülmüştü. Fikri, kuv vetinden emin olduğu için kayıdsız duruyordu. Her nereden, nasıl duymuşlarsa duymuşlardı: pencereden pencereye, bahçeden bahçeye çığlik çığlık bağırıyor, söz atıyorlardı: Komiseri de avcunun içine almış... Hanım, hanım, ondan korkulur. Şeytanın bilmediklerini biliyor. Ne diye fabrikalarda çalışıyor. Elâlemin işini çıksrsm, hem fazla para getirir, hem de eğlencelidir. Fabrikada da ayrı kumpas var. Yazık bize.... Vallahi yazık... Koskoca mahalleyi matetti. Bekçinin beyanname defterlerini götürdüğünü görüp duyunca, çileden çıktılar, Remziyenin evinin önün den geçerlerken, halecanlarından ayakları taşa takılıyor, scndeliyor, geğiriyor, dilleri dolaştığı için bir şey söyleyemlyorlardı. (Arkası var) Fikri, nüfus tezkereni ver, dedi. Fikri, uykusunu almıştı, hemen cevab verdi: Ne var? Nüfus tezkereni istiyorlar. Mahalleve kaydedeceklermiş. Fikri, nüfus tezkeresini kapmm arahğından uzatmıştı: Demek, mahalleli oluyoruz. Haydi, bayırhsı... Gene kız, tembih etti: Daha, yemeği biraz geç, hep beraber yeriz. Koştu, nüfus tezkeresini muhtara verdi. Suudi Efendi, şöyle bir göz gezdirdikten sonra, dikkatle deftere kaydetti: Bu iş bu kadar... Kara kaplı defteri kapamıştı. KoltuŞunun altına aldı, başile selâmladı: Allaha ısmarladık! Güle güle Suudi Efendi... Remziye, kapıyı kaparken Lemanın utrek sesini duydu: Muhtar, ne istiyor, abla? Fikriyi, mahalle defterine kaydetti. Leman, acı acı güldü: Mademki, o da mahalle halkından oldu, artık, dokunmazlar! 3 Remziyenin cür'eti mahalleyi sindirmekle beraber, komşu evlerden, yan bahçelerden. sokaktan; bakkala, kömürcüye gidip geldikçe yollardan, kadınlı erkekli, çocuklara kadar mahallenin zehir konseri hafiften başlamışü. Eskiden komşular, Remziyeye uğrarlardı, artık uğramıyorlardı. Evin ö nünden geçerken mânalı bakıp başlarım çeviriyorlardı. Remziyeyi sever görünenler de ağzı değiştirmişlerdi: A! Yamlmıyan bir Allah... Ne abukat kızmış! Okuması yazması var, hâkim olsun. Durduğu kabahat Vallahi! Hanım, sinirimden, yakamı paçamı yırtacağım geliyor. Yelluz, koca mahalleyi hiçe saydı. Açıktan açığa söylemiyorlardı ama, hamle içm için kaynıyordu: Onlaruı işi İş.. .Geceli günlüzlü çalışıyorlar. Meğer, yere bakan, yürek yakanmış! A! Umulmazdı hanım! Naaldı, burnumuza gülüverdi? Biz, alığız Vallahi... Hani geçenlerde üvey teyzemin oğlu gelmişti, bir gece kalnuştı da, ucundan kıyısından Bir AŞK UÇURUMU roman dedikodular çıkıvermişti. Bekçi Süleymana, ne dersin? Onlardan yana! Muhtar da öyle, kadınım, muhtar da.. Karı, lâkırdı ebesi, büyülüyor mu, nedir? Bütün bu hayretler, imalar, hiddet ler, taş atmalar, kinayeler Remziyeyi fazla korkutmuyordu. O, açık bir hücum karşısında kalacakları vehmile titremişti. Halbuki şimdi, gözde büyültülen, çok büyük sanılan tehlikelerin, kof çjkıverdiklerini anhyordu. Duymamış, anlamamış görünüyor, günlerin geçmesinı bekliyordu. Günler geçiyordu. Remziye, karakola gidememişti, bir 86gün sokakta muavine rast geldi. Selâm verir vermez, derdini anlattı. Muavin, biliyorum! der gibi, başmı sallıyordu: Malum, Remziye Hanım, malum.. Vaktinde müracaat ediverseydin bu kadar üzülmezdin. Gec kız, şikâyetle bakıyordu: Vaktim mi var, muavin bey? Komiser muavini, yıllardanberi kenar mahallede kaldığı için o da yorulmuştu: Sen de haklısın. Hep haklıyız.. Mahrlle işte... Sen, hiç sesini çıkarma. Söylerler söylerler, yorulurlar.. Remziyenin dudakları titriyordu: Taarruza geçerler, diye korkuyorum. Mahmud Yesari Muavin. omuzlannı kaldırmıştı: Nssıl taarruza geçerler? Çocuk musun? Saçma şeyler düşünme. Kıhna hata gelmez. Mahallede erkek misafiri olan ev, yabıız, senin evin mi? Onlar, önc°den kulpunu buluyor, hazırlıyor ve etrafı elde ediyor; sonra eve alıyor. Buna, kimsenin bir diyeceği kalmıyor. Senin, gizli yapmış olman, onlara cesaret verdi. Remziye, kekeh'yordu: Gizli almıyorum, muavin beyci ğim. Açık açık gelip gidiyordu. Muavin, ısrar etti: Mahalleyi hazırlamamışsm. Fikri kimdir? Neoidir? Ne kszanır? Huyu suyu nedir? İşte, onun hakkında ne söy