19 Haziran 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

19 Haziran 1941 CUMHURIYET Kanunda yapılan Bir Amerikalı gazetetadil lâyihası cinin işgal altındaki ruznameye alındı Fransaya dair Ankara 18 Telefonla') Yedek subay ve askeri memurlar hakkındakl makalesi kamınun 17 ve 22 nci maddelerini deNevyork 18 (a.a.) Viyanadaki tiyatro mektebinin eski talebelerinden Senenyi, işgal altında bulunan Fransadan geçerek deniz yolile Nevyorka gelmiş ve Nevyork Times gazetesinde bir makale neşrederek işgal altında bulunan Fransadaki ahalinin vaziyeti hakkında v şunları yazmıştır: «Fransa muharebesi Compiegne mütarekesıle nihayet buldu. Fakat muharebe devam ediyor. Bu muharebeyi Fransız milletinin yegâne müttefiki olarak tanıdığı Ingiltere ile mücadele edecek kadar gülünç bir mevkie düşen Vışi yapıyor. Harbi, bizzat Fransızlar yapıyor. İşgal altında bulunan yerlerdeki Alman askerleri ya jandarmahk yapmak, yahud ölmek şıklarından birini tercihe mecburdur. Her altı Farnsız göğsünün karşısında en aşağı bir süngü bulunmaktadır. Almanar bu suretle askerlerini yıpratmağa devam edemezler. Alman kuvvelerinin bu kadar geniş bir sîıhada daha çok uzun zaman kalmsları yaziyelerini nazikleşirecekir. Ve şayed günün birinde İngilizler herhangı bir yerde bir gedik açacak olurlarsa bu vaziyet büsbütün vahimleşecektir. Almanlar işgal altında bulunan yerlere aid meseleleri henüz halletmiş değillerdir. Bilâkis güçleştirmişlerdir ki Fransa muharebesi gittikçe şiddetlenmektedir. İstilâya uğrıyan yerler halkmın büyük bir kısmı feci bir surette anlamıştır ki Almanlar kendilerine ancak mahvolmakla ölmek şıklarının birini intihab hususunda serbest bırakmaktadıılar. Bu suretle Fransızlar Utilâya uğramış ve mukadderatına boyun eğmeğe karar vermiş bir millet olacağına hücuma kalkmak üzere siperde bekliyen askerlere dönmüşlerdir.» ğiştiren lâyiha son şeklini alarak ruznameye alındı. Bu lâyiha ile 17 ncl maddeye verilen şekle göre, hazarda yedek subayların sllâh altında geçmlyen sivıl hayattaki müddetleri de hizmetlerinden sayılmak şartile muvazzaf subaylar gıbi terfi ettirilirler. Ancak teğmen olacaklar birer, üsteğmen olacaklar ikişer ve yüzbaşı olacaklar sekiter devrei talimiyeye iştirak etmek ve muvaffak slcü almak, denizde yuzbaşılık kursunu tamamlamak ve yakın seferler suvari veya carkçı şehadetnamesini haiz olmak şarttır. "Bütün Fransızlar ayaklanmak için fırsat bekliyorlar,, Yedek subay Kanada Başvekilinin Örsle çekiç ların terfii yeni bir nutku "Ortaşarkta dayanmaklığımız ve Ortaşark için dövüşmekJiğimiz lâzımdır,, Princeton 18 (a.a.) Amerikada kısa bir seyahat yapmakta olan Kanada Başvekili Mackenzie King'e bu gün Princeton Üniversitesi tarafından fahrî doktorluk payesi tevdi edilmiştir. M. King bu münasebetle talebelere lıitaben bir nutuk soyleyerek demişür ki: « Kanada İle Amerika en iyi ve mükemmel komşular gibi bundan böyle yanyana yürüyeceklerdir. Aramızda fikir, gaye ve maksad birliği vardır. Geçici şeylere müşterek olarak muhakkirane ve ebedî şeylere gene birlikte şefkatle bakmaktayız.» Müteakıben askerî vaziyeti gözden geçiren Kanada Başvekili, sözlerine şöyle devam etmiştir: € AlmanyaAvrupanın uzun sahilleri boyunca yavaş yavaş ilerledikçe Kap yolile Ortaşarka harb levazımı göndermek güçleşmektedir. Düşmanla, bizi mecbur ettiği yerde ve mecbur edildiğimi/ şekilde dövüşmemiz bir zarurettir. Ortaşarkta dayanmaklığımız ve Ortaşark için dövüşmekliğimiz lâzımdır. Aksi akdirde Akdenizi düşmana teslim etmek. donanmamızı oradan çekmek, Irak ve Iranı terketmek ve Hindistan yolunun kapısını açmak. Afrikayı istilâya maruz bırakmak ve İspanyanın Mihvere Afrikanm şimali garbisinden üsler vermesini kolaylaştırmak icab edecektir. Bu suretle, Atlantiği ve Ingilterenln cenubl Afrika İmparatorluğile ve Süveyln şarkmda kalan imparatorluk parçalarile olan münasebetlerini yeni ve öldürüfü tehdidlere maruz bırakmış oluruz. Bu tehlikeler karşısmda gayretlerimizin hududu olmamalıdır.» (Başmakaleden devam) atıp tuttuklan ve büyük bir kısım matbuatı bu işe koştuklan halde kütlenin tema\ülünü kazanmağa muvaffak olamadılar. Hatta Mareşal Peten'in bile tamamen kendileri gibi düşünmesini temin edemediler. Demek ki Fransız ekseriyeti kendi felâketlerindcn kurtulmağı İngilterenin zaferinden bekliyor ve bilhassa İngiltere aleyhine hareketi Fransız haysiyet ve şerefile tclifi kabil bir hareket bulmuyordu. İktidar mevkiine gelişinin yıldönümü nıünasebetile Fransız halkına yeni bir hitabe irad eden Mareşal bu halkı umumî ve samimî bir ifade ile kurtuluşu beklemeğe davet ediyor, umudu kaybetnıemeğe teşvik eyleyor, ve nihayet Mesih gibi kendisine çağınyor. Bu kadar ağır felâketler İçinde yükseltilen bu ruhanî tevekkülde hangi ümid ve emellerin saklı bulunduğunu keşfe çaüşmak her taraftan ziyade Anglo Sakson âlemine düşerdi. Unutmamahdır ki Fransa mağlub ve bu haysiyetle mütareke akdetmiş bir memlekettir, ve galibinin adeta avcu içindedir. Mütareke şartlarınm Fransaya temin •ttiği vaziyete lüzumundan pek fazla bel bağlandığını görüyoruz. Bu mütarekeyi akdeden iki taraftan biri mağlub Fransa ise diğeri galib Almanyadır, ve Alman. a mütarekenin bazı şartlannda müsaadekâr davranmışsa elbette böyle yapmakta kendisi için menfaatler tasavvur •tmiştir. Ya o menfaatler tahakkuk etmez ve yahud herbangi sebeblc onlann zıddı hasıl olacak gibi görünürse vaziyeti en son şeklinde kendisince en iyi jörünecek surete koymakta Almanya herhangi bir zorluk çeker mi? Veyl mağlublara! Düsturunu Almanya icad etmls veya idecek değildir. Dört beş ay evvel mütareke hiikümleri üzerinde hukukî mülâhazalann lüzumundan fazla meydan ıldığını gördüğü zaman Berlin: Unutmamahdır ki Fransa mağlub )ir memlekettir! Sadasını yükseltivermişti. Bu bir realitedir. Nihayet ayni mütareke hükümleri iktuasınca müstemleke imparatorluğunu müdafaa edebilsin diye Fransamn »radaki kuvvetleri olduğu gibi kendisine ıırakılmıstır. Almanya bu müsaadekârlıkta bulunurken tabiî bu mUdafaamn 'cndisinden başkalan için yapdacağuu düşünüyordu. İşte Suriye vaziyetindeki Vişi mukavemetinin diğer bir sebebi. Eğer Fransa Suriyede kendislni müdafaa tmiyecek olsa bir taraftan orasını mukavemetsiz kaybedecek, diğer taraftan galib Almanya önünde mütareke hüümlerini yerine getirmemiş bir devlet tlarak muateb ve mes'ul olacaktır. | İşte bitaraf bir insaf gözile bakıhnca görülüyor ki nerede ve hangi şekilde mütalea olunursa olunsun Fransa örsle çekiç arasında bir memlekettir. Bu örsle çekiçten biri İngiltere, diğeri Almanyadır. Eğer İngiltere çekiç Ue bu çekiç Fransu demirini çok döğmemek ve onun merine pek hızlı vurmamak şıklarını ıhriyar etmekle daha iyi ederdi sanılır. Fransayı bütün bütün Almanyaya mal olacak bir hale sokmamakta elbette İngilterenin menfaati vardır. Fransada iki zümre insan var: Laval ve Darlan gibi memleketi İngilteıe aleyhinde harbe kanşmağa kadar götürmek istiyen bir ekalliyet zümresi, mütareke .lükümleri altında neüceyi beklemek istiyen bir ekseriyet kütlesi. Dısarıdan gelen erzakın kesilmesi, haricle muvasalanın inkıtaa uğratılması ve nihayet Suri,e misalinde görüldüğü veçhile iki millet arasında kan dokülecek hâdiselere meydan verilmesi yukandaki vaziyeti •avaş yavaş, kimbilir belki bir gün sürıtle, ekalliyet lehine değiştirebHir. Başı ateşler içinde yanan İngîltere bn hakikatleri göremese bile Amerika onlan takdir edemez mi ve takdir edince ise İngiliz Fransız münasebetlerinln fenadan betere gitmemesini temin eyüyemez mi? Bizce Amerika Fransamn örsle çekiç arası vaziyetini blraz hafifletmekle demokrasi cephesine en büyük hizmeti îörmüş olacaktır. Yoksa kör bir kaderin »•"ransayı istemiye istemiye bu defa İngiltere aleyhinde olarak yeniden harbe karısmağa kadar süriiklemesinden haklı larak korkulur. arasında (Baştaraiı 1 inci sahifede) Vichy kıtaatmın şıddeıü mukavemeti karşısında yeni bir ilerleme kaydetmişierdır. Merkez kısmmda, Merciayunda ve Kuneytrada muvakkaten yerleşmiş bulunan Vichy unsurlarına karşı kuvvetlerimiz tarafmdan yapılan şiddetli taarruzlar devam etmektedir. Jezzine'de azimkâr bir mukabil hücum muvaffakiyetle tardedilmiştir. Vichy kuvvetlerine mensub bir çok pıyade askeri esir alınmış ve bir çok zırhlı otomobil iğtinam edilmiştir. Müttefikler Beyruta 20 kilometre yaklaşülar \ Nühendis nektebinde bugünkü merasim İngilizler Kuneytrayı geri aldılar (Baştarafı 1 inci sahifede) mana yüzden fazla talefat verdlrmlserdir. Dalol lşgali bizlm için hiç bir kıymeti haiz olmadığından sözü geçen kale tamamen yıkılmış ve terkedilmişir. Garb çölünde üç günliik bir muharebeden sonra... Alman tebliği Kudüs 18 (a.a.) Salâhiyetli bir membadan öğrenildiğine göre müttefik kuvvetler Kuneytrayı tekrar zaptetmiş,erdir. Yüksek Miihendis mektebinbı ba yıl mezunlanna bugün merasimle diplon verilecektir. Resim, yeni mühendislerimizi göstermektedir. Vişi'nin tebliği Londra 18 (a.a.) Lyon radyosu tarafından dün akşam neşredilen Vichy :ebliğine gore Cebeli Dürüz ile Hermon dağı arasındaki mıntakada ve cenubî Lubnanın dağlık kısmında mukabil tarruz harekâtı devam etmektedir. Beyrut 18 (a.a.) Fransız müfrezeleri kendilerine verilen taarruzî keşif vazifeerinl ifa etmişler ve hasımla teması muhafaza etmekte bulunmuşlardır. Bü;un cephelerde vaziyette değişiklik yoktur. Rumanyada hummalı hazırlıklar (Bas tarafj 1 i&d •ahifede) cak tecavüzü gizlemek üzere bir şaşırtma hareketinden ibarettir. Bu vesile ile Libya harekâtile bu şayialar arasında ılr münasebet görühnektedir. Bu münasebeti görenler, Almanlann Ingiltereyo iecavüz edeceklerini bildikleri için İngilizlerin bir kısım Alman tayyarelçrini meşgul etmek üzere Libyada taarruza giriştiklerini ileri sürüyorlar. Bükreş radyosu, Millî Müdafaa Ncza•etinin bir emirnamesile seferber edilenerin derhal kıt'alarına iltihakı emrolunmakta olduğunu, diğer bir emirnamenin de her nevi vesalti nakliye ehliyetnamesrinin hükumet tarafından toplandığını, iç kimsenin hususî izin almaksızın otomobilini kullanamıyacağını bildirmektedir. Rumanya Başvekili General Antones:o Banat taraflarında' bir tetkik seyahaine çıkmıştır. Macar radyosu da Rumanyada mühim âdiseler cereyan etmek üzere olduğuıu bildirmekte ve bilumum işsizlerin nterne edilmesi kararlaştınldığır.ı. >enzin sarfiyahnın tahdid edildiğini, üyük şehlrlerde ışıkların karartmaya bi tutulduğunu ilâve etmektedir., (Radyo gazetesi) Saracoğlu dedi ki: CBas tarab 1 ind saMTede) ren temevvücatı esnasında muarız mevkide bulunmamış olan Türkiye ve Almanya, metni bugün neşrolunan mnahede ile, dostluklarını en sağlam temellere istinad ettirmekte ve atiyen de muarız vaziyete girmiyeceklerini teyid etmektedirler. Türk ve Alman milletleri bu muahede ile yeni ve kat'î bir emniyet havası İçinde yekdigerine bir kerre daha el uzatmış oluyorlar. Metinde görüleceği veçhile, tarafeynin mvcud ahdi vecıbeleri mahfuz <utulmakta ve böylece de bu vecibelerin muahedede munderic mefhumlaıla tcaruz etmemekte olduğu teyid edilmektedir. Tarihf ve mühim bir dostluk vesikası olan bu muahedenin imzasıra büyük bir memnuniyetle telâkki eder ve bu münasebetle memleketimi iyi tanıyan dostum M. Von Papen'in neticeye vusul için vaki olan kıymeth mesaisini bilhassa zikretmeyi vecibe addedertm, Muahede müzakeratmın intacı üzerine Almanya murahhası ve büyük elçisi M. Von Papen'le, memleketlerimiz matbuatı ve radyo servisleri neşriyatının Türkiye Almanya münasebatını tavsif eden dostluk ve mütekabil itimad zihniyeti dairesinde vuku bulması arzusunu i/har etmek hususunda mutabık kaldık.» Beyrutun bombardımanı Beyrut 18 (a.a.) Dün gece altı taypare Beyrutu bombardıman ederek yer11er arasında altı kişinin ölmesine, beş kişinin de yaralanmasuıa sebebiyet vermişlerdir. Devlet Konservatua. rından mezun olan talebeler Tiyatro şubesinden 8, müzik şubesinden 7 genc mezun oldu Ankara 18 (a.a.) Verilen malumata göre Ankara Devlet Konservatuarının 1940 1941 yüı imtihauları bitmiş ve muessesenin yüksek tiyatro şubesinden 8 ve müzik şubelerinden de 7 talebe mezun olmuştur. Bunlardan tiyatro şubesi mezunları Devlet Konservatuarı tatbıkat sahnesi stajyer artlstliğine, müzik mezunlan da Riyaseticumhur flarmonik orkestrası üyeliklerine tayin edilmişlerdir. Opera ve tiyatro şubeleri tarafından 1940 • 1941 ders senesi içinde muhtelif temsiller veren Devlet konservatuan, bu ders yılını, opera şubesinin Madam Batarflay temsillerile kapayacaktır. İstanbul Güzel San'atlar Akademisinin 1940 1941 ders yılı sonunda, mimarî şubesinden 14, resim şubesinden 12, tezyin! san'atlar şubesinden de 25 talebe mezun blmuştur. Maarif Vekilliği her sene olduğu gibi bu sene de memleket halk türkü ve o yunlarını derletecektir. Bu sene Kayseri, Niğds ve cenub havalisinde bilhassa aşiretler arasında derlemeler yapılacaktır. Derleme heyeti, Devlet Konservatuarı öğretmenlerinden Halil Bedi Yönetken, foîklor arşiv şefi Muzaffer Sözen ve arşiv teknisyeni Rıza Yetişenden mürekkebdir. Heyet bu ay nihayetinde mesaisine başlıyacak ve çalışma temmuz sonuna kadar devam edecektir. Berlin 18 (a.a.) Alman orduları başkumandanlığının tebliği: Mısır hududundaki cephemizi yarmak e bu suretle Tobruk etrafındaki çemberi de kırmak maksadile düşmamn büyük zırhlı kuvvetlerin muzaheretile giriştiği teşebbüs akim kalmış ve İngilizler için bilhassa zırhlı malzeme lübarile ievkalâde ciddî zayiatı mucib olmuçtur. !talyan kıt'alarile takviye olunan Alman Afrika ordusuAun mukabil taarruzu müttefik ordular için parlak bir zaferle neticelenmiştir. Kumandanhk ve kıt'alar Afrika çölünde bu üç günlük çetin muharebelerde cesaretlerile temayüz etmişler ve fevkalâde gayretler göstermişerdir. Alman İtalyan hava kuvvetlerinin de bu muvaffakiyette büyük hisseleri vardır. 17 haziran günü 41 İr.giliz tayyaresi düşürülmüştür. Düsman bomba tayyareerinin ve stuka teşekküllerlnin fasılasız şiddetli taarruzları altında ricat etmeğe mecbur kalmıştır. Fransız hava kuvvetleri takviye aldılar Vichy 18 (a.a.) Surıyede harekâtta lulunan Fransız hava kuvvetlerinin Afikadan ve anavatandan takviye kuvveteri almış oldukları bildirilmektedir. Amerika dört sene sürecek İngilizler Beyruta 20 kilometre mesafede bir harbe hazırlamyor Hakikî bir meydan muharebesi Kahire 18 (a.a.) Sollum KapuzzoHalfaya müsellesi içindeki çarpışmalar hakikî bir meydan muharebesi mahietini alacak vaziyette inkişaf eder gözükmektedir. Dün akşam askerf makamlann verdiği malumata göre, İngilizler Alman ve talyanları geriletmisler ve Kapuzzoya varmışlardır. Fakat Kapuzzoya girmeyi üzumlu bulmamışlardır. öğrenildiğine göre Almanlar ve İtalyanlar hâlâ Solumda bulunmaktadırlar. Fakat Sollumun üzerindeki yaylada harekât Solurndakilerin münakalâtını kesmek tehdidini göstermektedir. Alman ve İtalyanlar alelâcele Tobruktan takviye kıtalan getirmektedir. Harekâtın müstakbel inkişafları hakkında şimdiden tahminlerde bulunmak güçtür. Şimdiki halde bu harektta isHrak eden hücum tankları, topçeker kamyonlar, zırhlı arabalar ve seyyar :opçu, «müselles» içinde yeni bir ileri üs vazifesi görebilecek bir mevzi elde etmeğe çalışmaktadır. Bu müselles mmtakası, işgal altında tutan taraf için çok faydalı ve işgal altında tutmıyan :araf için de çok müz'içtir. Sollum civarındaki »ahil ovasında, yarın üzerinde vukua gelenlerle kıyas edilebilecek mühim harekât olmamıjtır. (Ba» tarab 1 ind lahUede) ediyorsunuz. Dort senede bitecek olan Saint Laurent nehri tesisatı, İngiltereye yapılacak cepane sevkiyatı yolunun bir kısmını himaye eyliyecektir. Benim fikrimce, çok uzun sürecek buhranlı bir devreyi beklemek lAzımdır. Bu devrenin daha kısa olacağını ümid ediyoruz. Fakat bugün karşılaşmış bulunduğumuz vaziyette böyle bir ümide dayanmak ihtiyatlı bir şey olmaz. Amerikanın mevzuu bahis tesisattan istifade etmesi için buhranlı devrenin uzun sürmesi icab eder.» Almanyanın protestosu Türk Alman dostluk paktı imzalandı (Baştarab 1 inci sahifede) Ruznamede başka bir nıadde olmadığından saat 19 da celseye nihayet verümiştir. Müstakil Grupta Ankara 18 (a.a.) C. H. P. Müstakil Grupu umumî heyeti, 18/6/1941 çarsamba günü, rels vekili tstanbul meb'usu Ali Rana Tarhanın reislıği altında toplanmıştır. Hariciye Vekili tarafından, Parti Grupunun bugünkü içtimaında ve onu müteakıb Müstakil Grup umumî heyetinde, harici siyaset hakkında verilen malumat ve izahat üzerlne müzakere cereyan etmiş ve neticesinde hükumetin hareketi ittlfakla tasvib edilmiştir. Hastalara francala nasıl verilecek? CBas tarab 1 tnd sahifede: adreslerile beraber raporlanndakl yevml alacakları francala miktannı ve devamı müddetini şubelerdeki listelere kaydettireceklerdlr. Raporlarında listeye kaydedildiğine dair meşruhat olanlar semtlerindeki . fırınlardan francalalarını alacaklardır. ^ ? Bu karara muhalif hareket edenlerle francala almağa hakkı olmıyanlara francala satarüar, börek, pasta ve saire imal eden müesseselere verilen unları taşraya satanlar ve Toprak Mahsulleri Ofisi tarafından işletilmlyen fabrikalarda un imal ve kaçak olarak satanlar hakkında ÇtU İdare kanununa tevkifan takibatta bulunulacaktır. Berlin 18 (a.a.) D. N. B. bildiriyor: Amerika Birleşik Devletleri hükumeti Vaşingtondakl Alman maslahatgüzaruıa 16 haziran tarihinde tevdi ettiği bir nota ile, Amerika arazisindeki Alman konsolosluk memurlarının, Nevyorktaki Alman istihbarat kütübhanesi ve Transocean ajansı memurlarile Alman demiryolları ajanlarının Amerikan arazisini terketmeleri hakkmda tertibat almasını maslahatgüzardan taleb etmiştir. Nota, bu memurların gayrikanunî faaliyetlerde bulunduğunu iddia etmektedir. Alman hükumeti haksız olan bu keyfiyetleri reddeylemiş ve Amerikan hükumetinin mukavelelerle tam tezad teşkil eden bu garib hattı hareketini enerjik surette protesto etmiştir. Almanya, Amerika ile hâlâ bir anlasma ümid ind c Berlin 18 (a.a.) Bir hususî muhablr Berllnden verilen bir habere göre.. bildiriyor: Alman matbuatı, gittikçe daha fazla Berlin 18 (a.a.) Halen cereyan etAlman Amerikan münasebetlerile mekte olan Sollum muharebesi, Afrlka meşgul olmakta, Amerika Birleşik Devharbinin en mühim muharebesi olarak letlerinin Almanyaya karşı aldığı hastelâkki edilmektedir. İngiliz taarruzu mane vaziyet hakkında efkârı hemen şiddetli tarzda devam etmektedir. Fahemen tamamile aydınlatmaktadır. Fakat Alman askerî mahfilleri nikbinlik kat Doktor Funk'un nutkunun da İspat göstermektedir. Eğer ingilizler, Tobruğa ettiği veçhile, bazı mahfiller Vaşingtonla varmak projelerinde muvaffak olamaıbir anlaşmaya varmak ümidini hâlâ mularsa, Alman mukabil taarruzu Mısır hafaza eylemektedir. için çok tehlikeli olabilecektir. Deutsche Allgemeine Zeitung, yarıresİngilizler garb çölünde 20 düşman mî bir başmakalesinde, halen Vaşingtonu tayyaresi düşürdüler mukavemet merkezi olarak telâkki etKahire 18 (a.a.) Resmen bildirildiğine göre İngiliz avcı tayyareleri dün mekte ve İngilterenin ancak Amerika garb çölünde ylrmi düşman tayyaresi Birleşik devletlerinin 49 uncu devletini teşkil eylediği fikrini ileri sürmektedir. düşürmüşlerdir. Bu suretle, İngiltere üzerine alınacak İtalyan esirleri 240 bini buldu muhtemel bir zaferden sonra, bir kıt'a • İngilizlerin şimdiye kadar Afrikada ekonomik harbile karşılanması icab ettalyanlardan aldıkları eslrlerin miktarı deceği fikrile ünsiyet peyda olunmakta240 bine varmıştır. Bunların yalnız 66 dır. bini yerli Afrikahdır.» Bunun içindir ki, National Zeitung'un (Radyo Gazetesi) tebarüz ettirdiği .veçhile, Alman diploİtalyan tebliği masisi, yalnız silâha değil fakat ayni zaRoma 18 (a.a.) İtalyan ordulan nıanda ekonomik şartlara ve icablara umumî karargâhının 378 numarah teb dayanan bir Avrupa tesanüdü kurmak liği: İçin gayretlerde bulunmaktadır. 17 haziran gecesi italyan tayyareleri Kıt'a Avrupasının iptidaî madde im Maltanın hava üslerini bombardıman kânları tetkik olunmaktadır. Rumanya etmişlerdir. petrollarının Utihsali 6 milyon ton, faŞimalî Afrikada, Ortaşarkın en iyi ha kat Almanyanın pek yakında Volga ve va teşekküllerinin himayesinde hareket Ukrsyna kuyularının ve Tüıkiye ile Sueden İngiliz zırhlı kuvvetlerile İtalyan riyede yeni keşfedilen sahalarjı istihsali ve Alman kara ve hava kuvvetleri a18 milyon olarak tahmin olunmaktaaır. rasmda üç gün devam eden şiddetli Şarkta bulunan manganez, krom, alüçarpışmalardan sonra Sollum muhareminium ve bakır madenlerine gelince, besi tam bir muvaffakiyetle neticelengerek bunlar ve gerek bu memleketlermjştir. Düşmamn taarruzu akim kalmış deki pamuk ve yün Avrupa ihtiyaclarma olduğu için Alman İtalyan mukabi! kâfi gelebilecektir. manevrası mukavemet edilmez bir şıdAlman Hariciye Nezaretinde, Amerika detle derhal başlamış ve mütearrızların yanlarmı ve gerilerini tehdid etmiştir, Birleşik devletlerlnde alman Alman aİngilizler bilhassa zırhlı vesait bakımın leyhtarı tedbirler hakkmdaki muhtelil dan zayiat vermişlerdir. 14 İngiliz tay suallere cevab vermek istenmemiş ve yaresi düşürülmüştür. Bütün tayvarele vaziyet almaktan imtina edildiği bilhassa rimiz üslerine dönmüşlerdir. Düşman tebarüz ettirilmiştir. Gazetscüer konfekuvvetlerinin bakiyesi hareket mevzile ransı şefi, Amerika tarafından tahrik erine çekilmeğe uğraşmakta, fakat kara dilmemek hakkındaki Alman azmini bilkuvvetlerimiz tarafmdan takib edil diren bundan iki ay evvelki Alman dekmekte ve müttefik tayyarelerin ateşine lârasyonunu, şimdilik yeniden teyid etmemiştir. maraz bulunmaktadır. Mühim bir yabancı devlet adamının Şarkî Afrikada kavda deSer bir sey ziyareü hakkında Berlinde gittikçe dayoktur. Londra 18 (a.a.) Royter ajansının salâhiyetli makamlardan öğrendiğine [öre, Suriyede sahil mıntakasında mütefik kuvvetler Saydanın şimslinde 8 kilometre kadar llerlemişler ve keşif müfrezeleri de Beyrutun takriben 20 kiometre yakınında bir mevkie varmışardır. Cenubî Suriyede müttefiklerin muvalala hatlarına karşı motörlü kollarla haeket eden Vichy Fransızları Ezra, MerLondra 18 (a.a.) Öğrenildiğine göre ciayun ve Kuneytrayı işgal etmişlerdir. akat müttefik kuvvetler Ezrayı geri al ngiliz hava kuvvetleri dün gece Manş enizi ve işgal altında bulunan topraklar mışlardır ve Londranm askerî makamzerinde büyük mikyasta yeni hücumlar lanndan öğrenildiğine gore Merciayun ıre Kuneytradan da Vicivy Fransızlarını apmışlardır. Sahil muhafaza ve bomardıman teşkilâtlarına mensub tayyareııkarmağı istihdai eden harekât devam erin, avcı tayyarelerinin refakaünde lylemektedir. ılarak Manş denizile şimali Fransa üzeFransız Hava Nazırı Suriyede nde yaptıkları harekât hakkında henüz Londra 18 (a.a.) Lyon radyosuun bildirdiğine goro Fransız Hava Aii derecede malumat yoksa da cereyan Nazırı General Bergeret Suriye cephe den hava muharebeleri esnasında 13 ;ine varmıştır. Oradaki hava kuvvet .üşmsn avcı tayyaresi düşürüldüğü öğerini teftiş edecektir. General Bergeret enilmiştir. Bu harekâta iştirak eden yyarelerimizden onu üslerine dönmeGeneral Dentz ile görüşmüştür. Fransızlann mukabil taamızunun işlerdir. Şiddetli hava muharebeleri CBas tarab 1 ind whifede) dan dolayı kendisine bütün kalbimle tesekkür ederim. Bu muahede, asırlardanberi memleketimizi birbirine bağlayan ve ancak Avrupaya yeni, daha iyi bir nizam ve devamlı bir sulh temin etmek istiyen siyaset in hedefleri hakkındaki anlaşamamazlıklardan dolayı muvakkaten muhtel olan eski, itimadlı ve dostane münasebetleri yeniden teyid eylemektedir. Binaenaleyh bu muahedenin ehemmiyetini, devrimizin tarihî büyük hâdiselerinin çerçevesi içinde de mütalea etmemiz lâzımdır. Bu muahede ayni zamanda Almanyanuı ve müttefik devletlerin Avrupada adaiete dayanan yeni bir nizam uğrundaki mücadelelerinde, istiklâlini korumağı haricî siyaseünde hâkim esas ittihaz eden Türkiyeye, Türk milletine, şanlı uzun bir tarihin mirası olarak ve garbla Yakmşark arasında bir rabıta teşkil etmek sıfatile lâyık olduğu mevki ve nüfuzu temin eylemeğe azmetmiş bulunduklarının da bir delilidir. Çok muhterem dostum Hariciye Vekilinin bu muahedeyi iyi bir neticeye iktiran ettirmek yolundaki mütemadi gayretlerini burada tebcil ve en samimî teşekkürümü kendisine arzederken Alman devlet reisile Hariciye Nazırmın da bana bu tarihî vesikayı imza etmek imkânını vermiş olmalanndan dolayı pek memnun olduğumu beyan ederim. Çünkü bu suretle ben, Osmanlı ordusu saflaruıda bu memleketin evlâdlarile büyük bir müşterek dava uğrunda yanyana harbettikten sonra bundan böyle de bu İşe sulh sahasında sebatla devam edecek vaziyette bulunacağım. Bu memleket ve bu millet daima sarsılmaz adalet hislerile meşbu olagelmiştir, Binaenaleyh, neslimizin şahid olduğu tarihî kalkınma ve ihya davasının mücbir zaruretleri için yeni bir anlayışuı, her tür lü fesadcı propagandanm üstünde olarak, gelişeceğini ümid etmeğe ictisar eyleyoruz. Biraz ev^'el Hariciye Vekilinin de dediği gibi, Alman hükumetile Cumhuriyet hükumeti, muahedenin mes'ud bir tarzda akdi münasebetile, iki memleket matbuatmın ve keza iki memleket radyolarının neşriyatiarında daima Alman Türk münasebetlerini tavsif etmiş olan dostluk ve karşılıklı itimad fikrinden mülhem olmalan arzusunu izhar eylemeyi kararlaştırmışlardır.» Von Papen dedi ki: mahiyeti Vişi 18 (a.a.) Ofi ajansı bıldirior: Yakın şarkta muhasamatm 11 inci ve Fransız mukabil taamızunun dorduncü gününde salâhiyetli Fransız makamlaının beyanatı şudur: < Suriyeden alınan son haberler ievkalâde memnuniyet verecek mahiyettedir. Filhakika düşman muvasala hatları her tarafta tehdid edümekte ve ngiliz ve de Gaulle'cu kıt'a'ar bütün harb cephesinde önlenmiş bulunmaktadır. Bazı mıntakalarda Fransız keşif unsurları hatta düşman hududuna kadar rişmişlerdir. Mühim mevziler istirdad olunmuştur.> Alman tebliği Berlin 18 (a.a.) Resmî tebliğ: Denizaltılar şimalî ve merkeıî Atlan;ikte ceman 31.933 tonilâtoluk beş düsticaret gemisi batırmışlardır. Manş sahilleri üzerinde harekette buunan Alman av tayyareleri dün İngiiz hava kuvvetlerine karşı güzel bir muvaffakiyet kazanmışlardır. İşgal alıındaki arazi üzerine kuvvetli avcı himayesi altında savaş cüzütamlarile teşebbüs ettiği akmda düşman 21 tayyare aybetmiştir. Bunlann 15 i Hurricane, i Spitfire ve biri de Brewster tipindedir. Alman hava kuvvetleri Ingilterenin şark ve cenubu şarkisindeki tayyare meydanlarını, hava dafi mevzilerini ve iman tesisatını bombardıman etmişlerdir. Sunderlandın şarkında bir petrol :esisatı ateşe verilmiştir. Dün gece düşman zayıf kuvvetlerle areket ederek garbî Almanya üzerine ınfilâk ve yangın bombaları atmıştır. Sivil halk arasında ölü ve yaralı vardır. İskân mahallelerinde hasarlar olmuştur. Gece avcıları ve hava müdaaası iki İngiliz tayyaresi düşürmüşlerdir. Bununla düşman dünkü gün ve geçen gece ceman 37 tayyare kaybeylemiştir. Üç Alman tayyaresinin kaybolduğu bildirümektedir. Üç İngiliz, karargâhın kapısmdaki nöbetçiye kendisini esir telâkki etmesird söylemişler ve binanın içlne girmişlerdir. Bir odada, Vichy'ye sadık subaylardan bir grupun bazı vesikaları yakmakta olduğu görühnüştür. Bu subaylar bir odaya kapatılarak müttefik kuvayi külliyeBİnin muvasalatına kadar muhafaza altında bulundurulmuşlardır. Dört saat sonra da müttefik kuvvetler şehre girmişlerdir. Kan dökülmemesi için Londra 18 (a.a.) Suriyede Vi|inin mukavemeti artmışa benziyor. Kan dökülmesine mâni olmak ve bizzat Franlanın nef'ine olarak kararlaştırılan müdahaleye Suriye müdafilerinin mukaemet etmemelerini elde etmek üzere İngilizlerin sarfettikleri bütün gayretlee rağmen oldukça şiddetli muharebelerin vuku bulması önlenilememiştir Müttefik kıt'alar Şama ve Beyruta yakaşıyorlar. Fakat bu iki şehrin işgal edilebilmesi için daha bir müddet geçecektir. Çünkü müttefik başkumandanlığı insanî usuller tatbik etmektediı YUNUS NADİ 800 muallim terfi edecek Maarif müdürlüğü, bu sene kıdem zammı gormeğe hak kazanan ilk tedrisat muallimlerine aid listeleri hazırlamaga başlamıştır. Muallimlerin sicilleri üzerinde yapılan tetkiklerden anlaşıldığına göre önümüzdeki Cum Vişi kıt'alan Filistin topraklanna girmedi huriyet bayramında 800 muallim birer Kudüs 18 (a.a.) Ordu namına söz derece terfi edecektir. Zamların ödenmesl için lazım gelen tahsisat temin söylemeğe salâhiyettar bir zat Şam istikametinde taarruza geçen İngiliz kıtîdümektedir. alarının bu şehre bir miktar daha yakDünkü ihracat laştıklarını bildirmektedir. Dün şehrimizden 400,000 liralık ihCebeli Abu yaylası işgal edilmiştir racat yapümıştır. Bunun 171,000 liralık Şama 30 mil mesafede kâin Kisvenin kısmmı Slofakyaya yapılan tütün lh şimali şarkisinde bulunan Riz de Ingiracatı tutmaktadır. lızler tarafından zaptedilmiştir. Ayni zatın beyanatmdan anlaşıldığına Halkevleri temsil kollan göre, müttefik kuvvetlerin kumandanturneye çıkıyor ları Şama taarruz etmek için Vişi kıtBeşiktaş Halkevi temsil kolunun A alarının Şamuı cenubu garbisinde Mernadoluya turneye çıkması takarrür et jayun ve Kuneytra civarında muvakkamiştir. Diğer Halkevleri de turneye çı ten işgal etmekte oldukları mevzilerden kacaklardır. atılmalarını beklemektedirler. Vişi kıt'alarımn Filistin topraklanna ha musır bir tarzda deveran eden şayialarla alâkadar olarak, Alman Harici girerek orada istihkâmlar kazdıklarma ye Nezareti, bu şayiaların sokak şayıa dair verilen haber kafi surette tekzib edilmektedir. ları olduğunu ve mes'ul zimamdarlann Üç İngiliz askerinin cesareti bunlardan hiç bir haberi bulunmadığmı Kudüs 18 (a.a.) Kudus radyosunun bildirmiştir. salâhiyettar sözcüsüne göre İngilız impaBahriye ihtiyatlarına hanrlık ratorluk kuvvetlerine mensub üç aske emri verildi geçen pazar günü Saydaya girerek Vichy Vaşington 18 (a.a.) Bahriye Nekuvvetlerinin karargâhını zap*etmişler zareti tarafından tebliğ edildiğıne göre dir. Bu vak'anın hakikî mahiyeti şudur: henüz silâh altma alınmamış bahriye Harekât esnasında iki çavuşla bir er ihtiyat bakayasına hazır bulunmalar bir aralık mensub olduk'arı İngiliz kıt emredilmiştir. alarile her türlü irtibatı kaybetmişlerdir, Vaşingtondaki Alman konsolosu Yegâne çıkar yol olarak Sayda şehrin evrakını yakıyor doğru yürümekten başka çare kalmadı Şikago 18 (a.a.) Amerikadaki bü ğını gören bu üç asker tam bir cesaretl tün Alman konsolosluklarının en ge şehrin en yakın sokağına doğru yürü 10 temmuza kadar kapatılmaları hak müşler ve orada Lübnanlılar tarafındar kında Ruzvelt tarafından imza edileı karşılanmışlardır. Bunlar İngiliz asker emirname üzerine buradaki Alman kon lerini en kısa yoldan Vichy kuvvetleri solosluk memurları. binlerce evrakı yak nin umumî karargâhına götüraüşlerdir ' mağa başlamışlardır. Fransızlar işi ciddiye aldılar «İngilizlerin bütün itinalarma rağmen, Suriyedeki harekât bir İngiliz Franmuharebesi halinl almıştır. Fransızların işi ciddiye aldıklan anlaşılmaktadu. Suriyedeki Fransız hava kuvvetlerinin de takviye edildiğıne dair haberler gelmektedir. Merciayun'un istirdadile neticelenen Fransız taarruz hareketinin geniş olduğunu İngilizler de itiraf etmektedirler. Maamafih, Fransız mukabi] taarruzu, Şam ve Bevrut istikametindeki İngiliz ileri harekîtına mâni olamamıştır. Diğer taraftan, mukabil taarruzun rcuvaffakiyeti Fransada yeniden dövüşmek arzusunu uyandırmıştır. Radyolar ve gazeteler yeniden Fransız kuvvetinden bahsetmeğe başlamışlardır. Fakat bu seferki düşman İngilteredir. Suriyedeki harekât hakkında bugün ahnan malumata nazaran, ydima cephesi düne nazaran biraz daha genişlen.iştir. İngilizler başka noktalardan bu cepheye takviye kuvvetleri gönderiyor\ar'. İnğiUzlerin vaziyeti ciddF addolünabilir.» (Ankara radyo gazetesi) Yeni kararlar (Baştarafı 1 inci sahifede) kararname bugünkü Resml Gazete İle neşrolundu. Yarınki Resmi Gazete ile çıkacak olan bir Koordinasyon heyeti kararile de, hükumet yüz kilodan fazla buğday, arpa, çavdar ve yulaf satışlannda azamî satış fiatlannı tayin eden 77 sayılı kararı ilga etmektedir. Bundan başka millî korunma kanununun derpiş ettiği hizmetlerin ifası için millî korunma fonundan hakikt ve hükmî şahıslar namına şimdiye kadar tahsis edilen ve edilecek olan sermayeler için ödenmesi icab eden faizler. hakkında da ayrı bir karar alrnmıştır. Evvelce Rumanyadan ithal edilecek petrol ve benzin mukabilinde yapağı ile tiftik ihracı için Türkiye satıcılan adına mukavele imzasına ve Ticare»> Vekâletinin talimatı dairesinde tespit olunan fiatlarla bu mallan mübayaaya memur edilen Ziraat Bankasma tacirlere ödediği mübayaa cetvelleri üze j rinden yüzde bir komisyon verilmesi I hakkmdaki karar da yarın meriyete 1 konacaktır.