3 Nisan 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

AKBABA Bugün, sizi hayran edecek güzellikte K T ı 17 nci yıl sayı: 5980 umhuriyet ÎSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul . Posta kutusu: İstanbul No. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve Matbaa kısmı: 24299 24290 Yegâneflfojfnıecmamız olan gan sayısı son mod^Hrakvsim tuvaletlerile\g fâğt olarak çıktı. Bsy prerden istey niz. . j Perşembe 3 Nisan 1941 Orduya Iltihak Eden Subaylarımız Balkanlar cephesi Ateşi Balkanlara Ingiltere değil, Mjhver devletleri getirdiler Burada harb cephesmi de işte onlar açmaktadırlar. ln gilterenin binnefis muvaffak olamadığı bir vaziyeti ona Mihver devletleri temin edi. veriyorlar demektir. Onım bu müstesna vaziyetten isti. fade etmesinden daha tabiî ne olabilir? ihver devletlerince harbin Balkanlara yayılması istenilmediği iddia olunujordu ve bu iddıa akla, mantığa olduğu kadar Mihver devletlerinin mcnfaatlerine de muvafık gorunuyordu. Şu sebeblerden dolayı: 1 Balkan milletlerî kendilerince karışılmasında hiçbir sebeb, zaruret veya menfaat olmıyan yeni Avnıpa harbine karşı cidden ve hakikaten bitaraf kalmak si>asetini takib ediyorlar ve her ihtimale karşı kendi mevcudiyetlerinin ve istiklâUerinin tehlikeye düşmesi endiselerini onleyecek tedbirleri gozonüade tutmakla beraber iki muharib taraftan biç birinin kendi memleketlerinden Utifade etmelerine imkân vennemeğe dikkat ediyorlardı. 2 Balkan milletlerinin ötedcnberi Mihver devletlerile ve tahsisan Almanya ile olan iktısadl münasebetleri bu milletlerin bitarafhklan içinde dahi Mihver devletlerine ve tahsisan Almanyaya fajdah olmakta devam ediyordu. Balkanlılann harbe kanjmalan Mihyenn iktısaden Istiiade ettiği Balkanlar sfthatınl körletir ve kuruturdu. 3 Balkanlann Avnıpa harbine kaKştınlması bu sahada Mihver devletlerine yeni, ehemmiyetli ve hatta vahametli bir harb cephesi açardı. Bu esaslara göre Balkanlann harbe karışmasını Ingiltere istiyebilir, fakat Mihver devletleri istememek lâzun geKrdi. Bu harbin garabetleri cümlesinden olarak ateşi Balkanlara Ingiltere değil, Mihver devletleri getirdiler ve hâlâ da bu yolda ısrar edenler gene onlardır. Hâdiseler bütün dünyanın gözleri önünde olarak şoyle cereyan etti: A) Durup dururken Amavudluğu işgal ile Balkanhların huzurunu darbelijen Italya, aylarca Yunanistana verdiğı teminat üstüne teminata rağmen günün birinde haksız ve sebebsiz Yunanistana saldırdı. İngiliz garantisi ancak o dakikadan itibaren harekete geçmiş bulundu. B) Almanya Rumen ordusunun talim ve terbiyesi bahanesi altmda Bumanyada tahşid ettiği kuvvetlerle Bulgaristanı işgal ederek büyük İtalyamn başa çıkamadığı küçük fakat kahramanYunanistanı arkadan vurmağa hazırlandı. C) Yugoslavyayı Mîhvere katmağa •ı ^m Genc yedek subaylanmız hep bir ağızdan İstiklâl marşı soylüyor, bir genc rabit âtesin hitabesini irad ederken, mektebde drploma merasimi Yedek Subay okulunu bitiren gencler dün yemin ettiler Taksimde büyük bir geçid resmi yapıldı Oğleden sonra da mektebde diploma tevzi olundu ve çok heyecanlı nutuklar söylendi Berlinliler derin bir yeis içinde Şefimiz Dün gece Devlet Konservatuarı temsilinde hazır bulundular hur Relsimiî İnonü bu akşam, Halkevlnl şereflendirerek devlet kon3ervatuan ve opera şubeleri tarafından verilen temsillerde hazır bulundular. Tam saat 20 20 de salona giren Millî Şefimiz şiddetle alkışlandılar. İstiklâl marşı çalmdı. Müteakıben tlyatro şubesl talebesi «Otelcl Kadım komedisini muvaffakiyetle temslı ettiler. 3 perdelik komediyi Toska operasmın ikinci perdesi takib etti. Opera talebesinln muvaffakiyeti, salonu hıncahınç dolduran seyircüer tarafından takdlrle karşılandı. Temsilde, Hariciye, Maarif, Münakale, Dahiliye Vekillerimizle Parti Genel Sekreteri, meb'uslar, devlet erkânı bulundu. Davetlller arasmda bazı büyük elçi ve elçllerle sefaretlere mensub aile vardı. Hava akmlarmm tahribatı halkı korkuttu Berline dönen Yugos Bir mühimmat fabri lav elçisinin bir kasının infilâkı çok mesaj goturduğu büyük telefata zannedilmiyor sebebiyet verdi Simoyio hükumeti Nusavvanın da sukutu Henüz kat'î bekleniyor kararını • • bildirmedi Eritredeki italyan Başkumandanı ortada yok! Limandan kaçan bir İtalyan muhribi ile Akdenizde bir tahtelbahir batırıldı Bremen ve Emden bombardımanları da fflâthiş ol4n Londra 2 (a.a ) Ofi: Sozüne inanılır membalardan alınan haberlere göre, ingiliz hava kuvvetlerinin Berlın üzerine yaptığı son hücumlar, oldurücü bir tesir yapmıştır. Bombalar, yangınlar ve vukua gelen hasarlar, halk arasmda derin bir yeis uyandırmıştır. Berlin mahallelerinden birinde mühimmat fabrikalan ingiliz bombardıman tayyarelerınin mukemmel ateşi ile parçalandığı zaman, büyük miktarda telefat olmuştur. S. S. kıfaları, bir çok kimsenin hasarları görmesine ve olen akrabalan hakkında heber almak üzere beklemesine mâni olamamıştır Bu kıt'alar, halkm, enkazın kaldırılmasını ve bu enkaz arasından ölülerin çıkanlmasını gdrmelerinin de önüne geçememiştir. (Arkası sahife 5 sütun 6 da) * Alman birlikleri Libyada bir köye girdiler Kahire 2 ( a ^ ) İngiliz askerl sozcusü, bu akşam yaptığı '«yanatta, Musavvanın düşmesinm her daklka beklenmekte olduğunu büdirmiştır. İngiliz tebliği Kahire 2 (a a ) Ortaşark İngiliz kuvvetleri umuml karargâhınm tebliği: Libyada Mersa Brega'nın doğu şi(Arkası sahife 5 sütun 4 te) Yugoslavya Başvekili General Simoviç Avala Ajansı Komutanlanmız ve Vali İstiklâl marşını dinliyorlar, İstanbul Komutanı Korgeneral İshak Avni yeni snbaylara diplomalannı verirken yecanlı bir hitabe irad etmişiir. Alkışlarla sık sık inkıtaa uğrayan hitabe aynen şudur: c Arkadaşlar; Tarihin her satırına kahramanhk, her sahifesine bir destan yazan Türk ordusuna bu gun ıltihak etmiş bulunuyoruz. Yurdumuzun dort bucağından hızleri bugüne kavuşturmak için bağnnda toplayan okulumuzdan bir elimizde bilgi meş'alesi, bir elimizde kuvvet ve kudret kıhcile ayrılıyDniz. Bız buradan ecdadımıza hâs olan kahramanlık ılhamını aldık ve biz buradan onlarm Çanakkalede, Sakaryada, İndnünde yarattıkları zafer abidelerınin taşını. ve harcını aldık Yann vatanımızm ufkunu sarmak gafletine diışen kara bulutları ve aziz yurdumuza el uzatan vahşi kollar. elimizde bulunan o meş'ale ile yak=ıc?k, (Arkası sahife 3 sütun 4 te Sovyetler beyanatt • Avam Kamarasmda hüsnüniyet ve büyük bir memnuniyetle karşılandı Londra 2 (a a.) «Röyter» Hariciye Müsteşarı Butler, Avam Kamarasmda, Sovyetler Birliği ile Turkıye arasındaki münasebetler hakkmda beyanatta bulunmasıru taleb eden bir meb'usun sualıne cevaben, Turkıyeye bir tecavüz takdınnde Turkiyenm Sovyetler Bırlıği hukumetinın tara «conıprehentıon) una ve bitaraflığına guvenebıleceği hakkında Sovyetler Birhğinın temınatını muhtevı son Turk Sovyet deklârasyonunun bazı aksamını okumuş ve sözlerıne şoyle devam etmiştir: c Avam Kamarası hatırlar ki İngiliz Turk karşılıklı yardım muahedesinin protokolu mucıbirce Türkiyenın aldığı taahhüdler, Sovyetler Birliği ile bir silâhlı ihtilâfa gırmesini intac edecek bir harekptte bulunmağa Turkiyeyi icbar edemez. Son Sovyet deklârasyonu ile, (Arkası sahife 5 stitun 7 de Yedek Subay okulumuzun 1941 yıh L 4 üncü devre tahsilini ikmal eden genclerimiz, dun sabah saat onda, Taksim umhuriyet ebidesıne çelenk koymuşlardır. Merasimde Vah Lutfi Kırdar, Orfî İdare komutanı Korgeneral Alı Rıza Artunkal, şehrimizde bulunan geYUNUS NADI neraller, askerî erkân, Merkez komu(Arkan sahife S stiron 1 de) tanı, Emniyet müdurü ve diğer birçok zevat ve an binlerce halk hazır bulunmışlardır. Abidenin etrafında toplanan güzide memleket evlâdlan, hep bir ağızdan İstıklâl marşını söylamişlerdir. Şeref direğine bayrağımız merasimle çekilirken hazırlpnan güzel bir çelenk abidenin önüne konulmuştur. Müteakıben Yedek Subay okulu mezunları namına Sabahaddin Günday, meydanı dolduran on binlerce kişiyi, [ayriihtiyarî coşturan son derece he Dost İngiliz elcisî oğlunu kaybetti Lâtitı Atnerika limanlarındaki mihver gemileri Peru ve Meksika hü kumetleri de İtalyan ve Alman gemilerine vazıyed ettiler Bütün uydurma hâdiselerin tamamen asılsız olduğunu Meğer Fransaya yapıilân ediyor lan ithalâtın yüzde 80 Belgrad 2 (a.a.) D. N. B.: Yugos ni Mihver alıyormuş! av kabmesi, bugun saat 19 da toplanmıştır. Toplantı sonunda bir tebliğin Londra 2 (a.a.) Avam Kamaraneşredılmesi beklanmektedir. Fakat bu sında Fransanın ablukası hakkında bir teblığ, yeni dahılî ve haricî sıyaset hak çok sualler sorulmuştur. kındaki hukumet beyannamesini ihtiva İktısadt Harb Nazın Dalton demiştir etmiyecektır. ki: « Resmî olarak verilen rakamlara Yugoslav sefiri Berline döndîi rArkası sahife 5 sütun 7 del Belgrad 2 (a a ) Yugoslavyanın Berlın elçisi Andriç, Berline hareket etmiştir. Umumiyetle iyi haber alan mahfiller, Andriç'in bir hususî mesajı hâmıl bulunduğunu sanmamaktadır. Berlin 2 (aa..) Berlin siyasî mahfillerinde bıldirildiğine göre, hükumete malumat vermek üzere Belgrada gitmiş olan Yugoslav elçisi, Berline ddnmuştür. Alman elçisinin ne zaman, döneceği belli değfl Berlin 2 (a.a.) Resmî mahfiller, AlfArkası sahife 5 sütun 2 de) İngilizFransız ihtilafı genişliyor Ankara ^ (a.a.1 İngilterenin Türkiye büyük elçisi Sir Hughe Knatchbull Hugessen'in yegâne oğlu Norton Knatchbull Hugessen'in 27 yaşm(?a olLima 2 (a a.) Peru limanlarında duğu halde İngilterede vefat etmiş olbulunan üç Alman ticaret gemisi, muduğu teessürle haber alınmıştır. rettebatı tarafından yakılmıştır. Uzvın zamanlar Oksford kiitüphane' Neşredılen resmi bir teblığe gore Calsinde memur bulunmuş olan Norton'un lao koyunda demirli bulunan dort Alvefatı dolayısile Anadolu ajansı dost man vapurundan ikısi, Penı makamlave müttefik İngilterenin büyük elçi rına haber vermeden limanı terketmişsine ve Lady Knatchbull Hugessen'e lerdir. Bunlann tevJafi îçin harb gemisamimî taziyetlerini auzeder. (Arkan sahife 5 sütun 5 te Stok pamuhîara elkonacak Lüzumlu görülen miktarda mal. hükumet tarafından alınacak Ankara 2 (Telefonla) Yarm neşrolunacak bir kararname ile hükumetçe memleketteki pamuklara el konacaktır. Kararnamedeki esaslar dairesinde mevcud pamuklar blldirilecek, bunlardan mübayaasına lüzum görülen muktarlar Ziraat Bankası tarafından hükumet nam ve hesabma satın almacaktır. Mübayaat deger pahasma ve pesin para ile vapılacaktır. Hükumetin aldıgı bu kararla istihdaf olunan ilk gaye, istihsal sahasında VP fabrikalarda mevcud stokları tespit etmektirr^undan sonra bu miktar ihtiyacla karsılaştınlacak ve fazlası almacaktır Kararnamede iplik ve mensucat fabrikaları da gözetümis. satın alınacak pamuklarm cinslerine göre teslim şartları ve fiatları tespit edilmiştir Belgrad.d* Kral Fiyerin tahta gejişinden ilk reaimler; Solda Majeste Fiyer Sırb Ortodoks Fatriği GovrUfO^a bu^runda jretnin idiyor, Pa^rikhaneden. »bitan saflan arasmda aynlırtoı