9 Mart 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

M. TÜRHAN TAN'IN Müessesemiz tarafmdan çıkanlan en son eserleri Hurrem Sultan 150 Kr. Kadm Avcısı Tarihî Musahabeler 100 » 75 » CUMHURİYET MATBAASI 17 nci yıl sayı: 5955 umhuriyet İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul . Posta kutusu: İstanbul No. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve Matbaa kısmı: 24299 24290 Görünmez tayyareî Arkadasımız Arif okuyunuz Ahı makalesinî 2 ncî sahifı Pazar 9 Mart 1941 Bizi korkutacak tehlike yoktur! Heoimiz Nillî Şefin etrafında sımsıkı bir kütle teşkil ediyor ve onun emrine hazır bulunuyoruz! Eğer Türkiyemizin icbar edilmek suretile bu harbe girmesi bir gün mukadder olursa hiç bir düşman kuvvet Türkiyeyi yıkıp geçemez. Belki bu yalçın kayaya çarpacak kuvvetler safha safha ancak kendi başlarını kırarlar. Karar Salıibi Millet Somali Memleketin y işgal eden İngiliz kıt'aları Habeşistana girdiler Garbdaki İngiliz Habeş kuvvetlerinin 12 koldan Adis Ababa üzerine yürüyüşleri devam ediyor Kahire 8 (a.a.) Üç hafta içinda düşmanı İtalyan Somalisinde Şebeli ır« mağına kadar kovarak Habeşistana gıren İngiliz kuvvetlerinin şimdi işgal ettikleri caha İngiliz adalarının mesahai sathiyesine müsavidir. Bu kuvvetler yıldırım gibi seri ileri hareketlerinde 260.000 kilometre murabbaından fazla yer işgal etmişler ve düşman" • dan büyük bir kısmı Avrupalı İtalyan olmak üzere 21.000 den fazla esir almışlar ve düşmana zayiat verdirmişlerdir. Şimdi kuvvetlerimizle İtalyan kollan arasmda yalnız hava irtibatı vardır. 12 koldan AdU . Ababa'ya ' Hartum 8 (a.a.) İngiliz kuvvetleri ve Habeş vatanperverleri bazan yolda tuttuklan avlarla ve İtalyanlann bıraktıklan yiyeceklerle geçinerek 12 noktadan AddisAbabaya doğru muvaffakiyetli ileri yürüyüşlerine devam ediyorlar. İtalyan Somalisinde, Cenubî Afrika kuvvetlerinin parlak hareketlerinden başka, bugün en büyük alâkayı çeken merkezler Keren ve orta Habeşistandadır. Kerende, ingiliz ve hür Fransız kuvvetleri eenuba doğru ilerledikçe, bu mevkii müdafaa eden İtalyanlar tamamile muvasalalarının kesilmesi tehlikesine maruz bulunuyorlar. Orta Habesistanda ise İngiliz ve Avustralvalı subavlann kumandası altında ilerleven HaV>f fcu^w»tlori Buryonin 13 kilo Milletimizin bu yo.daki büyüklüğüne tarih şahiddir aricî tehlike memleketten memlekete aşarak nihayet yakınlarımıza kadar gelmiştir. Yuraunu yabancı bir devletin işgaline tesüm eden Bulgaristan komşumuzdur. İtalyan taarruzuna karşı mevcudiyet ve istiklâlini şerefle ve muvaffakiyctle müdafaa eden Yunanistan hem komşumuz, hem dostumuz ve müttefikimizdir. Demek ki aziz Türkiyemiz bugün tehlikeyi hem en yakın emniyet sahalarında, hem kendi varlığında hisseden bir memleket olmuştur. Hayale kapılmağa yer yoktur. Bir kere vaziyeti bu hakikî şeklile görmek lâzımdır. Fakat biz Türkler böyle bir manzara karşısında herhangi bir telâş ve endişe ile soğukkanlı sükununu kaybedecek insanlar olamayız. Mazinin binlerce yıllık derinliklerindenberi gelen tarihl hayatımızla sabit bir keyfiyettir ki Türk milleti tehlike yaklaştığı nispette karannı ve cesaretini «rtıran bir miltattir. En ciddî zorluklar önünde içimizden fışkıran heyecan dolu gayretlerle harikalar yarattığımızın bir değil, bin misali vardır. Bizi şaşırtacak veçhile korkutacak tehlike olmamıştır v e olmıyacaktır. Yeni dünya buhranı Avrupada daha filiyata geçmeden çok önce onun zuhurunu sezmiş ve muhtemel bütün inkişaflarını gözönüne alarak ona göre de tedbirli bulunmağa karar venniş şuurlu bücemiyetin çelik iradeli ferdleriyiz. Hepimiz, Devlet Reisimiz Millî Şefin etrafında sımsıkı toplanmış bir kütle teşkil ediyor v e her birimiz onun emir ve işareti dairesinde yürümeğe hazır bulunuyoruz. Milletin timsali olan Meclis ve onun hükumetile bütün memleket Bajbuğun kumandasındayız. BöylelikU cumhurî idaremizin millî Türk an'anesine nekadar uyduğunu şu mühim anlarda vicdanlanmızın derinlerinden gelen bir imanla bir daha anlamaktayız. Geçen Umumî Harbde Feldmareşal Von Hindenburg mücadelenin muvaffakiyet unsurlan arasmda sinir kuvvetine fazla yer veren bir söz söylemişti. Ge İngiliz Habeş kuvvetleri tarafmdan Somali ve Habeşistanda işgal edihn mıntakalarla larin ilerledikleri istikametleri gösterir harita ordu r Başvekil Rivayet rüzgarları Dün ithalâtçıları kabul ederek direktifler verdi Ankara 8 (a.a.) Başvekil Doktor Refik Saydam, Büyük MıJlet Meclisinde 7 kânunusani tarihinde vaki beyanatlannda işaret ettikleri ithaiât tacirlerile görüşmelerini bugün Ticaret Vekâletinde yapmışlardır. Bu mak sadla başhca ithaiât gruplarmı temsil etmek üzere davet edilen ithaiât tacirleri bugün saat 11 de Başvekilin reisliği altında ve Ticaret Vekilimizle Ticaret Vekâleti Müsteşarının ve alâkadar daire âmirlerinin, İstanbul ve İzmit birlikleri umumî kâtiblerinin huzurile toplanmışlardır. Toplantıda Başvekil buşünkü şartlar içinde tacirlerimizden bekledikleri hizmetleri ifade buyurduktan sonra her grupun dileklerini diniemişler ve kıymetli direktifler verıcişlerdir. Müteakıben bu maksadla Ankaraya gelmiş olan ithaiât tacirlerini Ticaret Vekilimiz Şehir lokantasında öğle yemeğine alakoymuşlardır. Bir Amerikan muhbirine göre de Almanya akşama sabaha Ynnanisbna lecavüz edecekmiş! 7 Alman fırkası Yunan hududımda mevzilere girdi Londra 8 (a.a.) Müstakll Fransız ajansı bildiriyor: Almanların BulgarLstandakl 1leri hareketlerinl tacil etmelerine ve Yugoslavyaya yaptıkları tazyikl arttırmalarına şaret eden gazete lerin umumiyetle zannettiklerine göre, Yugoslavya bitaraflıgını ilân edecek, fatet Berlinle dostluğunu takviye eyliyecektir. Yugoslavya bitaraf kalacakmıs » Japon Hariciye Nazın M. Matsuoka Natsuoka Berline geliyor Japon Hariciye Nazırı Romaya da gidecek metre şarkında Makusayı geçmiş bulunuyorlar. Bu cephedeki İtalyanlar mühim miktarda ylyecek ve diğer iaşe maddeleri bırakmışlardır. Yalnız burada 20 araba, 4 top ve bir çok ta mitralvöz elimize düşmüştür. İtalvanlar Buryeden çekildikten sonra salı gecesini cidden heyecan içinde (Arkası sahife 5 sütun 4 t e s Amerika Âyan Nedisiıtde ilk miispet karar çen Umumî Harbi merkezî devletler ziimresi kaybetmiş olduktan sonra bu harbde bilhassa Almanyanın diğer milletlerde sinir buhranı yaratmağa çalışmağı başlıca muvaffakiyet amillerinden biri olarak kullandığına şahid oluyoruz. Türk milleti olup biten hâdiselerle bütün propagandalara karşı en ufak derecesinde bile sinir zayıflığı gösterecek bir millet olamaz. Yukanki satırlan bilhassa bu neticeye işaret etmiş olmak için kaydctmiş bulunuyoruz. dahi düşünerek şu hakikati kat'iyetle tebarüz ettiririz ki eğer Türkiyemizin icbar edilmek suretile bu harbe girmesi bir gün mukadder olursa hiçbir düşman kuvvet Türkiyeyi yıkıp geçemez. Belki bu yalçın kayaya çarpacak kuvvetler safha safha ancak kendi başlarını kırarlar. Bu kanaatimiz milletimizin en zor zamanlarda harikalar yaratmağa muktedir hakikaten eşsiz ulvl kabiliyetine ve memleketimizin yenilmesi imkânsız Memleketimiz hâlâ harbde değildir ve YUNUS NADİ harbde olmağa susamış da değildir. Fa(Arkası sahife 5 sütun 2 de) kat işlerin en fena inldşaf şekillerini Meclis muhaliflerin istedikleri tadilât tekliflerini reddetti Vasington 8 (a a.) Âyan meclLsi 28 muhalif reye karşı 62 reyle, demokrasilere yardım projesinln garb nı&ıî küresinden yapılacak harb malzemesl sevkiyatında Amerikan harb gcmilerinin kafilelere refakat etmesine mâni olan tadilâtını reddetmiştir. Tadilât tcrtüifl Ma(Arkası sahife 5 sütun 7 de» Akdenizde Bir İtalyan kruvazörü daha batırıldı 100 kadar Mihver vapuru da İngiliz mayinlerine çarparak battı (Yazısı 5 inci sahifede) Bugün 6 ncı sahifemizde bulacaksınız Balkanların Balkanlarda 20 senelik harbin yeni siyasî tarihi istikametleri Yazan: Balkanlar Haritası Ömer Rıza Doğrul Renkli Harita Serimiz Daily Tekgraph'ın Belgradda diplomatik bir kaynaktan öğrendiğine göre, Belgradın bu sıkı bitaraflığı ve mihverle dostluğu 24 saat içinde ilân edilecektir. Almanya ile Yu goslavyanın ayni zamanda ve hemen hemen ayni mealde birer beBerlin 8 (a*.) D. N. B ajansı bilyanname nesretmesi ve Berünin diriyor: beyananmesinde Belgrada karşı Alman hükumetinin daveü üzerine sulhperverane maksadlar beslediği Japonya Hariciye Nazırı Matsuoka ya ni bildirmesi beklenmektedir. kında Berline gelecektir. 1 Nihayet, gazeteler, Yugoslavya Matsuoka'nm Berlindeki ikameti es nın, mes'uliyet kabul etmeksizin, nasında Almanya, İtalya ve Japonya aYunanistanla İtalya arasmda mu rasında mevcud üçlü paktın icablarm tavassıt rolü oynıyacağını zannet dan olan ve aralarmdaki işbirliğinden meğe mütemayildir. İtalyan taleb doğan bütün neticeler görüşülecektir. lerinin iptal edileceği ve Almanla Almanya ile müzakere edilecek meselerm Patras ve Selânikte üsler elde leri görüştükten sonra Matsuoka Romaedeceği söylenmektedir. ya gidecektir. (Arkası sahife 5 sütun 6 da) Berlinde neler görüşülecek? Vaşington 8 (a.a.) Röyter: Japon Hariciye Nazırı Matsuoka'nm Berline gidip gitmiyeceği meselesi çok büyük bir alâka uyandırmaktadır. Öyle zarmediliyor ki, şayed Matsuoka Berline giderse bu seyahat Hitler'in emrile değil, fakat Japonyanm hesabına yapılacaktır. Vaşingtona gelen haberlere göre, bu seyahatin başlıca sebebi Aiman Jtıpon muahedesinin tatbikatına aid mesele lerin müzakeresidir. Fîlhakika mezkur muahede, Almanyaya başka bir devlet taarruz ederse, Japonyanm Almanyaya yardım edeceğini tasrih etmekte ise de Japonyaya başka bir devlet taarruz ederse Almanyanın da .Taoonvaya yar(Arkası sahife 5 sütun 3 te Amerikava göre; Sovyetlerle de bir ademi fecavüz paklı imzalanacakmış Milletimizin verdiği eşyalar ordu ve birliklerine tevzi edildi Kahraman orduya kışlık hediye3 Millî Müdafaa Vekâletinin halka teşekkürü Milli Müdafaa Vekâletinden tebliğ edilmiştir: Memleketin her tarafmdan orduya kışlık hediye olarak verilen dokuz bin yün fanile, yirmi bin vün kazak. üç yüz yirmi beş bin TÜB corab, vüı yîrmi bin pamuklu, vetmis be» bia vün eldiven ve elli bin muhtelif esva ordu birliklerine taksim ve erata tevzi edihniştir. Bu teberrüata tehalükle işfirak edea ve bn vesile ile de orduya fcarşı derin alâka ve muhabbet cösteren savın vurddasiara ve bu iste kıvmetli yardunlan sebkat e. den Kızılav ve dieer hayır cemivet. leri baskan ve isyarlarma tesekkür Birhaç söz Bir müddet evvel Akdenizde bahrılan Barelemo İtalyan ktavazörü, tam isabetle ; narken Bugün, dünyanın bütün dıkkat ve merakı, Balkanlar üzerinde tekâsüf etmıştir. Mihver devletlerüün Balkan devletlerini birer birer yutmak için giriştikleri yarışta gerçi İtalya aksadı, ve geri döndü. Fakat Almanya yürüyor ve Rumanyayı yuttuktan sonra Bulgaristanı da işgal etmiş bulunuyor. Almanların bu sırada yaptıklan iş, Bulgaristanın işgalini tamamlamak ve bu işgali sağlamlaştıracak hazırlıkları yapmak, sonra Bulgaristam atlama tahtası olarak kullanmaktır. İngiliz kaynakları tarafmdan 250,000 kişi tahmın edilen Rumanyadaki Alman ordusu, Eulgaristana girmişür; şimdi, Bulgaristana yerleşmekte ve taarruza hazırlanmaktadır. Bu hazırlıklarını ikmal eder etnrz, henüz kendisine mutavaat etmemiş olan üç Balkan memıeketine, Yunanistan, Yugoslavya ve Türkiyeye karşı evvelâ siyasî, sonra askerî taarruza geçecektir. Hitler'in ve Alman genelkurmayının metodu, UasımlaMnı ayrı ayn mağlub etmek olduğuna göre, bu metodu karşılamak için en iyi tedbir (Arkası sahife 3 sütun 4 te) (Arkası sahife 5 sütun 1 de) ır Ruhsuzlarla mücadele Bir buçuk senedenberi sürüp giden Avrupa fa ciası, çu önümüzdeki haftalar zarfında en şiddetli anlarına ulaşmak istidadını gösteriyor. Buna rağmen eğer radyo dinlemiyor ve gazete okumuyorsanız, kahve tiryakisi de değilseniz, fırtınanın akislerini hududlarımız içinde duyamaz, onun rüzgârile ürperemezsiniz. Harb başladığı gündenberi devletimizin takib ettiği hareket hattı, bu gidişimizde şüphesiz başlıca âmil oluyor. Fakat hepimiz biliyoruz ki, kapımıza kadar yaklaşan ateşin bize de sıçraması hiç de imkânsız bir şey değildir. İlk günü böyle düşünüyorduk; ona göre hazırlandık. Bugün gene böyle düşünüyoruz; ve ona göre hazır bulunuyoruz. Yalnız: Hazmz! Deıken, vücudümüzden ziyade ruhumuzu kasdettiğimizi hiç bir zaman unutmıyalım. Üç, rrrr»lik kanla, ellı, altmış kiloluk et ve kemik nasıî letin emrinde. O bir yığın malzemeden yaratmak için, içinde, baştan aşağı parlan^â»b? ruh alevi lâzım. Karşımıza çıkan her et ve kemik yığınını bu bakımdan muayene edelim. lçin^^afev var mı? Varsa bizdendir, yaşasınl Yoksa, gene hemen ümidi kesmiyelim. Kendi alevimizden bir. parça ile onu aşılamağa çalışalım. Tutarsa vatamsibîr adam kazandıracağımız muhakkaktır. Fakat: şf ^ Şayed hiç bir gayretten bir netice elâe edemiyorsak, o zaman, karşımızdaki adamlarf' bizden yani kütleden tecrid etmeğe bakmalıyız. öirikü bu takdirde onlar sadece faydasız ve ruhsuz değil, ayni zamanda muzır ve çürümüş birer et yığınmdan baska bir sev değillerdir. Temizlere de bulaşabilirler. N. Yazan: ABİDİN DAVER