27 Şubat 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

27 Şubat 1941 CUMHURÎTET azuna başlamadan evvel (çemender) in ne demek olduğunu izah etmek isterün. Gerçı bu kelime • sütbesüt türkçedir. Hatta Şeyh Süleyman Efendinin çagatayca lugatinde bîle vardır. Lâkin yeni Turkdîlinrn son şayanı hürmet ve elen haberlere göre İngiliz hızlı araştırms dev !•••••• • • ^ ı ^ ^ ^ ı Y a z a n : *^^••••«•••«•ı teşekkür gayretler nesil bilmez. Yirmi, yirmi beş sene evkuvvetlerinin şarkî Afrikada velki mizah diline kadar girmiş bir keliresine gelinciye kale vücude getirmiş girişfiği taarruz büyük bir me olan (çemender) hâşâ hrazurdan dar gösterdiği tekâolduklan arabca teBiuvaffakiyetle hedefe doğru ilerlemekeşek manasma geKr. Fakat: mülün içinde ilim rimler, hiç de zanne tedir. İngifiz kuvvetleri İtalyan SoraaliÇemenderiik etme! gibi makamlardilinin de yavaş oldildiği gibi tam ve Londra 26 (aa.) Heuter: Batavia 26 (a*.) Röyter: Casinde evvelki gün bir adayı tşgal ettikDanimarkalüardan makla beraber bir isühale geçirdiği mu zi zenginleştirme faaliyetıni durdurma mükemmel değillerdir. Anatomı tabir da kullanılmaz. Yalnız bir eşeğe karşı Salı günü Avam Kamarasaıda, Ru ırada oturan ten sanra bir günde 250 küometre Uerhakkür. İlim dili iımnmî tabiri içinde malıdır. Bilâkis Almanlarm yaptıklan lerinin bir fasmında vazifeye ve mevkie senli benli samimiyet ve nrahabbet ibliyerek İtalyan Somalisnin fattkumet manya ile diğer bazı Balkan memle mürekkpb bir grup albay Lindberge bir telgraf çekmiştir. Bu telgrafta daha çok kasdettiğimiz (ısülah terim) gibi tıb lâgatlerimizde ve tıb kitabları nazaran ifade noksanı, hatta tercüme raz edildiği sıraJarda: merkezi olan Mozdişi ijgal etmiş ve böy ketlerine tatbik edilen abluka hakkın Bizim çemender! gibi yerlerde knlierdir. İşte; türkçecilik cereyanının ta mızda beynelmilel lâtince tabirin karsı yanlışı (bittabi zaruretle yapılmıştır) lece bütiin İtalyan Somalianm zaptmı da sualler sorulması üzerine İktısadî ezoümle şoyle denilmektedir: «Hattı hareketlniz, bize yabancı azzuvuna kadar tek bir dilin (arabca sına ana türkçe ıstılahlardan yerleştir bile vardır: Vavı lisanl gibi kolaylaştırmıştır. Artık İtalyan Somalisi Harb Nazın Dalton aşağıdaki beyanatBu hayvanın bize ettiği bunca iyilikmemleketlerdeki Danimarkalılar ü non) kat'i hakimiyeti alUnda bulunan meliyiz, ki bu ırtılahlar haJk dihni ve ıstılahlarda tarif edilen yerler osmanhnin zaptını tamamlamak muhhn U r n c ta bulunmuftur: zerinde bir nefret duygusu yarat Uim dUimizin her çubesinin terimlcri gi ihtısastan evvelki çağların tedris dilini cadaki (vav) harflerine değil; bittabi lere mukabil kendisine gösteıdiğimiz sele teşkil etmez. nankörlükten dolayı ötedenberi gönlüm « İtalya harbe girdiği zaman Ru mıştır. İskandinavlar daima iyl bir bi tıbbî terinüerimiz de arabca menşe teşkil edebilir. Sonra zaman bu ıstılahlâtincedeki (V) harfine benzerdi. Bunkınk ve mahcub olduğum için arhk eşeEritrede, bütiin iilkemn içgaHnl temin manya için verilen deniz nakliyat ruh şöhrete sahib oünuşlardır. Fakat da inden aknıyor ve onun kaıdeîeriie ürü lardan bir fasmmı, hayatiyet ve ifadedelar da bir tek menşeden mukabil bulma ğe (eşek!) demiye dilini varmaz oldu. edecek olan Keren mevkiini her tarafın satiyelerile lisanslar iptal ediknigtir. marlarınızda İskandinav kanı ta •ordu. ki kudretlerinin derecesine göre daha taassubunun vücud verdiği zarurî Ve gene sunun için de dilim varmaz oldan tehdid edecek •ravaffaJüyetler ka Rumanyaya sevkedilecek mallarm İ şıdığmu haJde slz bu temiz göhretl, Bugün elimizde bulunan tıb lugatle ileriye geçirebilir. zühullerdir. du ki; bu kelime mumaileyhin bilkat adı zamlmış ve buralardaki İtalyan kuvvet talyanların eline düşmek tehlikesi baki nazi gangst€rierine karşı beslediği inin tarihine oiduğu kadar mükeınme3 Tıb lügatini sade lltlnceden veya İtiraf edelim ki eskiye, kayıdsız şartsız oiduğu halde biz onu kendi aramızdaki leri iyiden iyiye zedelenmiştir. kaldığı müddetçe İngiliz hükumeti yeni niz hodbinane bir muhabbetle kir üyetine nazaran da birincisi olan 1860 sade ana türkçeden yapmak iddialanmn sadakat ancak ve ancak bir ıtiyadm kabiliyetsiz, kifsyetsiz ve idraksizleri Baylece Sudan, Oganda, Kenya, İtol ruhsatiye lisansı vermemiştir. Esasen lettlnis. Cemiyeti Tıbbiyei Osmaniye lugati, bir her ikisi de birer taassub teşkil ettikleri mahsulüdür. azarlamak ve lâkablamak işinde kullanyan Somalisi, İngiüz Somalisi, Fransız yeni bir deniz anlaşması yapılması için Yeni re daha lyi dünyanm kuru hamlenin zarurî mevludu ve bir itiyadın ;ibi her ikisi de tekbaşına alındıklan Lâtince terimlerin kabulü fikrini, dığımızdau bu m««y"i kelime artık ilmi Somalisi ve Eritre ile çevrelenmiş olan icab eden teminat bize verilmemiş lacağı süphesizdir. Fakat bu dünya mahsulüdür: Malumdur ki; kendinden zaman gayrikâfi olmağa mahkumdurlar. lisanı yabancı elemanlarla karıştamak, hayvanattaki vazifesini buakarak doğHabeştstanm etrafmda kurulması iste tir. Diğer taraftan o esnada Rumanya İıt£iltere ve Birleşik Amerika dev vvelkilerin noksanını mükemmel bir Bu noktayı uzun misallerle ve dünyada millî çehresini bozmak gibi zımnî bir it rudan doğruya bir hakaret ifadecisi olnen muhasara çemberi günden güne te da Almanyanın iktısadî kontrola altına letlerl sayesinde vücud bulacaktır. oğuş ve iyi bir beslenişle; beklenen ve hiçbir milletin değil ilmî tabirlerde, hathamla da reddetmek varid olabiiir. Famdan, suçsuz kabahatsiz halim, filokemmül etmektedir. geçmiştir. Binaenaleyh geçen haziran Yoksa yalanlar ve nazl ahlâksızlığı arzu edilen bir eser halinde doldurmuş a yazı dilini yapmakta dahi bu nevi bir kat unutmıyalım ki alınmasını teklif et zof, zararsız ve bilâkis pek faydalı bir e ilim tarihfanizin şüphesiz mühim bir ddia ile muvaffak olamadığını gösterünerine kurulacak değildir.> İtalyan Somalisinin zaptından sonra dan itibaren hiç bir malın Rumanyaya tiğimiz terimler, ancak ve sadece yük hayvanı incitmek korkusile artık adile âdisesini teşkil etmiş olan Galatasaray mek mümkundür. Konuşma ve yazı diİngilterenin İngiliz Somalisini istirdad geçmesine müsaade edflmemiştir.» sek ilminde kullanılacak, bizatihi çağıramaz oldum. aki Tıbbiyei Şahanede tedrisat fransız linde bile tam bir (safiyet) ten bahsetiçin buradan çektiği kuvvetleri iade etmanasile ilim yapılacak bir kaç Gerçi daima adamların reyini Liberal meb'uslardan Mander, başka :a idi, binaenaleyh yalnız terim değil, mek mümkün değilken ilim dilinde mesi üzeriıre Habeşistandaki İtalyanlaibarettir. Halk dili dinlersek belki eşekten bahsetmek şekonuşma ve yazma dili de hayatta, bir böj'le bir iddia, manasız düşer. Ancak terimden rın kaçmasına da adeta imkân kalmıya memleketler de Alman nüfuz mıntakadilin hakimiyetine verihniş olan böyle aîınan terimleri millî cehreye biirün ne hiç nüfuz etmiyecek olan bu ta va mevzuu olabiiir. Lâkin bir de esekcaktır. Gerçi İtalyan kuvvetleri vaktinde sına girdiği takdirde aynl tedbirlerin bir şekilde, aynca bir tıb lugati ve üb dürmek ve millî dilin bünyesine mez birlere bilâkis zamanla halk dilini nüfuz lere sorsak acaba: davranıp Fransız SoraaHsine iltica edebi almacağı hakkında hükumetin teminat Yahu; hergün adamlardan b.«hsetisanı aramak zarureti yoktu. Buna rnu cetmek, elbet lâzımdır. Bunun için de: ettirmek mümkundür. Diğer taraftan lir ve böylece baştanbaşa esir edilmek verip veremiyeceğini sormuş, Dalton da dilimize millî çehresini vermek için halk mekten usanmadınız mı? Hem de ne abil, fransızca tedrisatm bir reaksiyonu ten belki de kurtulabilirler. Fakat bu cevab olarak ayni tedbirlerin tatbikı4 Istılahın aslını alıp, lâhikalarile dilinde, daha güzelleri bizde buiunduğu adamlar? Kimi dünyaya kundak sokar. Paris 26 (a.a.) D. N. B. ajansı ıJarak doğmuş olan Mektebi Tıbbiyei nun için de Habeşistandaki bütiin İtal nın faydalı olacağım zannettiğini aöyşükakını millî gramere tevfik edebiliriz. için hiç de lüzum olmadan, sırf züppe Kimi milletini çöllerde kırdınr. Kimi şu, bildiriyor: Hülkiye, en başta bir tıb lugatine muhyan kMvvetlerinin bir aa evvel derlenip lemiştir. Ayni siyasetin halen BulgaDün, Parisin merkezinde cür'et acdı, işte Mektebi Tıbbiyei MtÜkiyede Filvaki, her kelimenin, her lâhikava uy temayüllerin ve aykın itiyaolarm sevkı kimi bu! En hafifi kansını beş yerinden toplanıp AdisAbaba . Cibuü denıiryo ristana tatbik edilip edilmediği sualine n düşemiyeceğini, muayj'en kelime lcarane bir haydudluk hareketi yadeğersiz, ifade&i, manasız keli bıçaklryan zabıta haberi kahrantanıdır. lundan istifade etmesi icab eder. cevab vermek için Dalton mühlet iste püarak 3,700,000 frank aşırılmıştır. oca ve Cemiyeti Tıbbiyei Osmaniyede bünyelerine tevafukunu ileri sürenler meleri ayıklama yoluna girmeliyiz Bnnun neresi enteresan? demiyecokler müessis olan milliyetperver Türk heVanyet ise bu derlenip toplanmağa Credit Commerciale Bankasmın üç kimlerinin faaliyetinden ve karihasından arsa da bizim değil, filologlann işi olan ve işte asıl burada millî bir taassub ve i? Derier amma burnu hıvada olan İmkân vermiyecek mahiyettedir. Çiınkü memuru Fransa bankasmdan al çıkan yukanda ismi geçen tıb lugati, bu noktada belki biz daha basit ve sathî kin sahibi olmabyız. (Bonjurdan bon bizler bu sözü eşekçe bir iddia sayanz. Habeştstana karşı finalden, eenubdan, dıkları mezkur meblâğı kendi ban ıir lugate malik olmanın zaruretinden düşünüyonız, lâkin itiraf edelim ki key suvara kadar). Işünize öyle gelir. çarktan ve garbdan hareket eden İngiliz kalannın merkezine bir el arabasile o zamanki yaa dilinin arabca oluşu fiyet bize gavrimümkün görünmüyor. *** kollarının sayısı on ikiye varmıştır. Bu naklederlerken bankadan bir kaç tiyadından doğduğu için bu şekilde or Meselâ tiroid, pankreas gibi Lâtin men İlim dili ise, kelime istıkrazmm cn Dün gece âlenri manada (çocuklar! makul ve en endişesir yar bulabı'eceği kollar İtalyanlan ister istemez meşçul metre masafede bir otomobilden i taya çıktı. Seleflerimizin bu büyük ese şeli kelimelerle, kalb, mide, ayak, barÂlemi mana rüya demektir. Öğreniverin! ettikten başka AdisAbaba Cibati 4eneıı dört haydudun hücumuna ug i önünde hürmet duyarken: Ya Tıbbi sak gibi Arab ve Türk kelimelerine ayni bir sahayı teşkil eder. Nihayet aldığıunu size mekteblerde öğrettnezler.) aüryokmn bir an evvel kesmeyi de isramışlardır. Haydudlar tabancala ei Şahanede fransızca yerine lâtince bir lâhikayı eklemekte büyük rnüşkülât mız veya alacağunız, kimsenin değil, medeniyetin mahdır. O medeniyete ve Nasreddin Hocayı ziyarete ghmıştm. Sn rüe ateş etmi^ler ve banka memur tabirler alınsayd» veya Tıbbiyei Mülki lmasa gerektir ve ancak bu şeki'dedir fihdaf etmektedir. sırada merhuma müşarihüleyh adma lanndan biri bunlann attıkları ede ıstılahlar lâtinceden alınsaydı bu ki kelime, dilin ortasında yabancılıktan o terimlere el uzaüyonız ki cedlerini ve Bu yohın kesilmesi İse Hlbeşistan kurtulur, lugat ile beraber gramere de sülarını kanştınrsak her köşesinde jevrilmekte oln blr fihnfaı senoryosuno kıırşunlarla derhal ölmü?, dlger biri gün bir asır içinde tekâmül etmiş bir iahilindeki bütiin İtalyan kuvvetlerini Türk dehasının ve Türk sâyinin parça lıazıriamakta olduğum için olacak uyde a&ır surette yaralanmıştır. Ü b lugatine malik olacaktık! gibi bir te nüfuz edebilir. iki şık karşısında bulunduracaktır. Bilannı görmek mümkün olduğunu bugün kumda da onunla meşgul oldum. çüncüsü civardakl blr evin avlusu hhüf hissine kapılmak mümkundür. 5 Lâtinceden alınacak terimlerin rindsi: Sonuna kadar harbetmek, ildaKendisi evde yoktu. Kansı Gü'süm arük bütün dünya tamyor. Harldye m<ls na ngınmak suretile kurtulabll yazılış tarzı, Turk fonetiğine uygun oâsi toptan tesiim ohnak. hatun bana bir tas içinde nardenk sunBatler Du ün Avam rkama miştir. Haydudlar paralan otomo • Fakat bunu isterken, insafı hiç elden Kâzım Ismaü GÜRKAN duktan sonra çekiltB gitti. Hocayı nekbırakmadan, bir taraftan o zamanki lacakür. Hatta bu uygunluk zaıuretioi Anavatandan yardım görmiyen ve rasında, Tancanm Taziyetl hakkınbillerine yerleştirdikleri sırada o ünya fakültelerinde de ıstılahlaıın ha yalnız lâtinceden değil, diğer kaynakyardan gpremiyecekleri Sinyor MossoH da İnglltere İle İspanya arasında rken, kapmın arahğından eşeğini görsokaktakl komşu blr bankanın pen ni, diğer taraftan da memleketiırizde ardan alınan kelimeler için de zarurî (•) Ismi geçen bu lugati takib eden •i tarahndan da bildirikn bu İtalyan mutavassıt blr anlaşma akdedildilüm. Sevunli, halim bir hayvan. Kulakcercleriııden üzerlerine hokkalar TB dil) in mütemadiyen ana kaynaklann görmelidir. Meselâ: Tlyronde değil, ikinci tabı ile, ondan sonra mtişar eden kovvetlerinin yollar kapandıktan sonra diger büro levazımı yagdınlmıştır. dan uzaklaşarak arabî ve farisî karşılığı tiroid şeklinde, yani okuduğumuz şekil Şerefeddin Mağmuminin (Lugati Tıb) larmı geriye devirip dişlerini göstereğinl bildlnnis ve demiştir M: tesiim olmaktan başka bir çare bntamırek bana gülümsedi. yazmalıdır. Keza mide kelbıesini ında da ıstılahlar pek az tekâmüüerle « İspanya, enternasyonal mm Fakat buna rağmen hırsızlar ta smanhcanm teşekkül etmekte bulunyacakları muhakkak sayılabilir. Rüya bu ya, görüşmeye başladık. Ben nmmadan kaçmaga muvaffak oi duğunu gözönüne alırsak, haksızlık et Arabın aym harfi üzerindeki duruşile emen aynen zikredilmiş ve bittabi atakarun tahkim edilmiyeceğini temi eşekçe söyledim, o mu adamca koDemek U şarkl Afrikanın, belki de muşlardır. mekten kendimizi ve itabdan onlan kur mi'de değil, bilâkis Türkün (i) harfi rabca kaynağa sadık kaimmışür. Bu üç fcfitün Airikanm hayatında yeni bir de mln eylemlştir. İnglltere hükumeti üzerine basısile miyde veya miğde şek lugatin müşterek bir tuhafljgı da ıstılahı nuştu; pek iyi seçemedim amma pekâlâ tarmış oluruz. vir açılmakta ve şarkî Afrikada İtalyan İspanyol hükümetinin Tanca mınIhtikâr yapan esnaf fransızca alıp mukabüini arabcadan bul anlaşük. (Halbuki ben bir sürü insanlinde yazmak muvafık olsa gerektir. bakimiyeü tamamile yıkılmak iizere takasındaki hususl alâkasını ve Herhal ve kârda Tıbbiyei Şahane mak olmuştur ki burada tıb tedrisatmm Iarla anlaşamadığım vardır. Kabahat İzmlr 26 (Telefonla) BayındırHele, Lâtin keümelerini fransızca veya bnlunmaktadır. Bu sayede yeniden müs Tanca y& aid entemalyonal mua Tıbbiyei MüUdye devreleri tıb dilini uzun yıllar fransızca yapılmış ohnasnun onlarda mı, bende mi bilmera!) takil bir Habeşistamn teşeVkülüne im hedelerl Imra etml? olan devlette da bakkal Lenkazalı Memiş ve iki apmak için Arab ve Fars kaynaklann almanearun teliffuzile okumak gibi bir izi de belli oluyor. Halbuki yapılacak Hocayı bekliyorsunuz değil mi? dekân hasıl olacak ve bu yeni Habcşistan, rln şlmdi müzakerelerde bulunma kaıdeşile, Ödemişte bir bakkal kah dan ve daha çok Arab kaynağından hu bid'atten kurtulmamız çok çayanı arzu miDî terminolojide bizim ıstılahlarımızı L. v« lhtikarından dolayı Adllyeye vedur. Enteron kelimesini antcron halinde herhalde esld HabfşisUnın halaUıını lanna İmkân olmadığını tanımış Evet! dedim. dudsuz isükrazlar yapılan bir devre ol ıkumak gibi. esas ahp onlara başka dillerden veya tekrar etmiyecektir. tır. Bu suretle İnglltere hükumeti, nldiler Ödemlşte tüccardan Raşid muştur, ki o tarihlerde bu istikraz daha Uzağa gitmemiştir. Nerede ise gelir! halk dilinden mukabilleri ve İ7ahlnr arpa «atı^ında ihtikar yaptığın 6 Lâtin kaynağından terim yapma azmak gerektL Ne biliyorsun? daha bldayette İspanyanm tarzı evvel yan ve konuşma dili hesabma dan iki sene sürgüne mahkum olUzaksarkta: Uzağa gitse bana binerdi. Ahırda hareketlne karşı yapmış oiduğu çıhnıs oiduğu için her iki dildeki ca nın, biâ lâtinceyi öğrenmeye mecbur muştur. alçacık eşek dururkn yaya gider mi biç! ıım Türk kelimeleri ve tabirleri ihmalin ıdeceği mütaleası bizce münakaşa mevİngiltere ve Amerîkanm Uzaksarkta protestoyu mer'iyettekl muahedeVe içini çektL. çurumlanna atılmıç ve nihayet eli zuu olmağa değmez. Pekâlâ biüriz ki elbiriiği yapacaklannı göstermelcri ve ler mucibince haiz oldu^u haklankendi 1i<aiTiımiTa tevafuk etüııldikten Derdli görünüyorsun dostum! mizde böyle bir dil kalmıştn" (•). Mister Çörçilin Japonya sefirine bunu nı muhafaza etmektedir. Hitabımdan pek mw*>h^»«« oldu. Şimdî; tasfiye ve zenginleştirme ha sonra ve hekim olacak insaniara filoloji •nlatmasından sonra Japonya Başvekili Nihal anlaşmaya lntlzaren, Tan Evet, dedi! Derdliyim! Çönkii eşekeketinm içine girmiş buhınuyonız. O aptırmağa zaruret bulunmadığına göre Prens Konoye Japon diyetinde bir suale cadakl İngiliz tebaalarının şimdikl lik ve eşekler tehükeye düştüler. zamanla bugün arasında geçen ve tıb böyle bir külfete lüzum yoktur. FilhaAsrî Türk doeevab vererek Japon Amerika müııa iktısadi ve kanunî haklan bn an Ne o? Hayrola! Eşek etinden pastırlminin büyük terakkilerini kaydeden kika Avrupada da hâ'tâ Humanisme kumacılığının en sebetlerinin ileriemeane tarşı bedbin laşmalarla kortmmuş olmaktadır.> ma yapümasına müsaade mi ettiler? ir devrede de bütün dünya lâtince öküzünü bu noktadan zarurî gören eski ve emektar Ek hissile mütehassis olmadığını ve JaLondra 26 (a*.) Avam Kama Hayır! Onun için müsaadeye lüzum kaynağım esas alarak tabirlerini yap ikalliyetlere raslanabilir, fakat onlan rehberlerinden Ne pon maksadlanmn Amerikaya anlatılarasında işçi meb'us Cocks, Sovyet yok! O tehlike ötedenberi mevcud da mış ve yapmakta bulunmuştur. Şu va am hali iflâsta saymak da mümkundür. cati Usta evvelki fcileccğini bildirdi. hükumeti tarafından İngilterenln arük alışük. Bu seferkini dün gazete ziyete göre tıb dilimize artık bu tabir Esasen arabcadan terim kullandığımız gün vazifesi ba grçen 22 teşrlnievveldekl teklifleriBununla beraber gerek İngiltere, geokurlarken işittim (Nasreddin Hoca zaeri yerleştirmenin zamanı gelmiştir. devrelerde okutulan ve öğretilen ne de şında vefat etmiş ne yapüan itirazlar üusuEunda, tek Amerika UzaltfarkU ve Pasifik samanında gazete yoktu ama rüya bu ya!) 'akat bu işte ilk bakışta teferruata aid rece bir arabca idi, yahud kullandığımız e cenazesi dün Türk Sovyet münasebetlerinin ehasında hazırlıklanna devam etmekte Onild adada vaıiyet vahamet peyda etBükreş 26 (aa.) Telema«rae, hemmiyetine binaen İnglltere Ha gibi görünen bazı esasların daha tespiti erimlerin işükakını kaçımız aradık? kaldırılmıştır. Nert bugün gerginliğin yavaşlamasından Rumanyanın Ankara elçiliglne tamiş! Açlık o hale gebniş ki; artık eşek cab edecektir ki bize göre bu esaslar Hatta daha ileri giderek diyelim ki os cati Usta memriciye Nezaretinin bir telif gayre btifade ederek istikbalde gene tehlikeli >ın edilmiştir. Telemaque, daha eveti yemeğe başlanıışlar. şunlardır: manlıcada birleşmiş tıb ıstılahlarmın leketimlzde asrî gerginliklerle karşılaşmamak için çahş vel de memleketirü Türkiyede tem tlnde bulunmasmı ileri sürmüştur. Bundan sana ne? 1 Tıb terimleri için lâtinceyl esas kullanış yer ve şekillerine göre arabca Türk dokumacı •taktadırlar. Hariciye Müsteşarı Butler cevaile o kadar alâkası kesilmişti ki hakikî lığtnın ilk rehbe Biz eşekler cins ve milliyet göıetsil eylemistl. Merhum Necati kaynak olarak kabul etmekle beraber ben, Sovyet hükümetinin bu işl daGeçenlerde Amerika mümessincri Pameden birbirimizi severiz. Onun için On 1 Usta menşei nereden olursa olsun dilimizde Arabın ondan bir şey anlamasına im rl olan Musa Usha ileri götünnemekte olduğunu pfikteki Guam ve Semes üslerini taherleşmis, tutunmuş ve menus hale gel kân kalmamışü. Şu hale göre bir kaç yüz tanın oğludur. Musa Usta, He iki adadaki hemcLnslerimizin maıuz oitekrar etmlştir. kim için istenen tahsisatı hemen kabul miş bulunan kelimelerin yerine de mut kelimenin ana nüvesini almak pahasma reke fabrikasma ilk getirüen Av duğu şu tehlike beni pek meyus etti. Zaetmişler ve bnna aid olan projeyi âyan laka bir lâtincesini ikame etmek taas lâtince tedrisini uzak ve lüzumsuz rupa tezgâhlarının ustasıdır. Bu ten neslimiz eksilmeye başladı. İstanbulmeclisine sevketmişlerdi. Gelen haberI • subuna kapılmamalıyız. Esasında hepsi bulmak akla çok yakın gelir. gün Türk san'at ve zevki seliminin da bile eşeklere iş kalmadı. Ne yük taşıkre göre âyan hariciye encümeni de lâ• Ankara 26 (Telefonla) Burveya hemen hepsi) arabca olan tıb ıs 7 İkinci maddede işaret ettiğimiz bir ibdaı sayılan meşhur Hereke üyorlar, ne şehre sokuyorlar? Eskiden Ankara 26 (Telefonla) İzmlr yihayı tasvib ederek âyan heyeti umu dur vilâyetinin YeşUova kazası mer Maarif müdürü Halid Ziya Kalkan tılahlarımızdan bir çoğu bu uzun isti ana dil ıstılahlannı üniversite ıhtısas KumaşJarını yaratan Musa Usta, elli lira eden bir eşek bujfün ou beş Ümiyesine sevketmiş ve bn suretle lâyi kezlne baglı Sırçalı, Tahtalı ve Kurt cı ile Maarif Vekâleti Neşriyat mü mal ve tatbik devresinde hayatiyet gös devresinden evvelki öğretimde pek güraya ahcı bulamıyor. Onun için de oğlunu da kendlsi gibi yetiştirmlş hanin kanun mahiyetini ahnaa için tek lar köyleri Denizli vilâyetinin Acı dürü Faik Unak, Talim ve Terbiye gösterememiş iken bazılan da lisanm je zel kullanabiliriz. Bu esas dahilinde olakimse yetiştinneat oldu. Zaten insanlar ve İstanbul Sanayi mektebinde açıbir adım kaunışür. payam kazasma bağiandı. nisine uygun düşmüş, hekim ve halk ağ rak Maarif Vekâletince orta öğretim lan ilk dokumacılık şubesinln ilk da artık hüneri o kadar ileri götürdüler heyetl azalıklanna tayln edlldiler. ki; icabında bir eşekten ziyade eşeklik Avustralya hükumeti yeni tehlikeif Ankara 26 (Telefonla) ErzuAnkara 26 (Telefonla) Devlet zmda tutunmuştur. Arabca veya türk için hazırlanmış olan biyoloji terimleri lere karşı hanrianmak lüzumnna hisse rum vilâyetine bağlı Karayazı kazaa Şurasmda münhal olan lMnd suııf çe olsunlar böylelerini istimalde hiçbir meyanmda, bulunan, kulak, ilik, böğür, muallimliğini yapan Necati Usta, edebiliyorlar. Onlann bu haksu rekamesleginde büyük varhklar göster betine bir şey dediğimiz yok! Lâkin iisderek ona göre tedbirler almış, İngiMere beledlye reisligi vaâfesi oranm kay muavinliklere üçüncü sınıf mua mazarrat olmasa gerektir. yumurtalık, sap... gibi kelimeler cidden dikten sonra Millî Saraylar müdür telik bir de etimâ yemeğe kalkarlarsa fcükumeti de Singapuru tahkim ve tak makamı nhdesine verlldL güzel ve iyidirler. vinlerden Şükrü Savaşerl ve Salm Meselâ: Türkçede barsak varken lâlüğü tarafından saraylarımızı tez arük eşeklik bir felâket olur. viye ederek ayni maksada hiznurt et ' if Ankara 26 (a.a.) Kızılay u Öngörün, üçüncü sınıf muavinlik tinceden alarak enteron; kullanmaya 8 Tıb ıstılahlannın lâtince esasına yin edip yıpranan kıymetli kumaş Cannn! Onki adadaki dört buçuk •iiştir. lere de Nezahet Yürekll, Mahir Can kalkmak. kalb, mide gibi menus ve gü göre tanzim edilmesindeki faydalan mumi merkezınden bildirümiştir: Bütün alâkadar taraflarm b« şekilde bolat tayln edUdiler. İklnci sınıl zel ıstılahlan mutlaka lâtincelerile de urunboylu izaha kalkmıyoruz. Sadece lann aynını yapmak üzere vasife eşek icin bu kadar tasalanmaya değ24 şiıbat 941 tarihinde Petrek kalendirilmlş ve bu suretle bu Türk n»ez! hareket etmeleri sayesinde Uzaksarkta zasmda evleri zelzeleden müteessir mülâzimlerden Kâmran Dinçle Le ğişmek fazla ve lüzumsuz bir gayret Arab menşeli tabirlerin bertaraf edile Öyle söylemeyin! Biz sizin gibi debedbinÜğe müsaid olan vaayet bertaraf ceğjnden tevahhuş edenlerin ileri sür san'at eserinln daha uzun senelere olanlara, su baskmına uğrıyanlara man Akyollu birinci sınıf muavin olur. efanak istidadını gösternriş ve işler yoIntikali temin olunnmştur. Merhu ğiliz! Bir eşeğin maruz kaldığı felâket liklere tayln olundular. 2 Menşei Lâtin olan ilim ısülahlan dükleri iki fikir üzerinde Juralım: Bunyardnn lçtn Petrek kızılay şubesi hepimizi müteessir eder. Kaldı ki; bu hına girmiştir. namına 500 lira gönderilmiştir. Ankara 2« (Telefonla) Sıhhat m alır ve tam lugat yaparken ana dili lardan yeri mevcud tabirlarin pek mü mun bir de (Dokumacılık teknelo açlık gitgide Avrupanm her tarahnı ve Uyanıklık ve hanrbğın vereceği ]isi) namile ikmal edilmek üzere o* Ottawa 26 (a.a.) İnsüline kâ müfettislerinden Rifat |Xieoğlu mizdeki karşılıklan aramadan kat'iyyen kemmel oiduğu, diğeri de dılimizın bünce daima budur. lan bir eseri vardır. San'atkâr bir bilhassa merkezi Avrupayı saracak, o şifi Frederich Bantlng ile iki arka Çorum Sıhhat müdürlüğüne, Hıfzıs feragat etmemeliyiz. Yani ilira lugatin yesine arabcanın, lâtinceden daha uygun zaman tehlike daha ziyade artaraktır. Rumanyada: daşınm Terreneuve'de râkib oMuk sıhna işlerl aairesinde mütehassis lâtinceden yapmak gayret ve faaîiyeti düştuğüdür. ikinci noktaya cevab ver ailenin evlâdı olan merhuma Hak Sen adeta siyasî olmuşsun! doktor Kemal Önge Sıhhat müfet yıllardanberi başlamış ve büyük mu meyi filoloji âlimlerine terkederek bi tan rahmet ve eşi ile üç çocuguna Haddim olmıyarak öyleyimdir! LâRumanyadan gelen haberlere gore lan tayyarenin sukutu netlcesinde tislieine tavln edüdüer. rincisi için diyebiliriz ki; eslâfımızm çok sabırlar dileriz. vaffakiyetler kaydetmiş olan ana dilimi öldükleri resmen bildirilmektedir. kin bir eşeğin siyasetten bahsetmesine General Antonesko, takib ettiği si>asetin diklerinden ayrılmak üzere olan bir şaşıyorsunuz da bir siyasinin sıra?ına Bumanyahlar tarahndan tasvib olunup Hüseyin ilerliyor, kolumu tutuyor: yolcunun kederi vardı. Karyolasına göre eşeklik etmesine neden ses çıkarolnnmadığmı anlamak için bir plebisit Azize kendine gel yavrum, diyoryaklaştım. Elini tuttum. Bugün bile mazsmız? Öylesiniz siz insanlar! Hcp yapmak tizeredir. du. Beylere cevab ver. Anlıyorum, sehâlâ şaştığım inanılmaz bir gayretls kendinize yontarsmız! Fakat yabana işgalin azami haddi nin için pek güç, fakat. Sustu. Hakikî bir eşekle »külı uslu göz pınarlarıma hücum eden ve zebulduğu ve tam manasile bir seferî kuvEvet nasıl öldürdüm! Adamlara nasıl bir görüşme yaparken bu fırsatı bırakhirli damlalar halinde orasını tutuşvet mahiyetini aldığı bir sırada efkârı bakıyorum, bilmiyorum. Onlardan o zaturan gözyaşlarmı tutuyor onlan ora mak istemedim: nmunıiyeye müracaat edîldiği ve ferdler yıf, uzun boylusu halime acımış gibi Canım! Sen bize bakma! Böylc gelda kurutuyordum. rey vermeğe mecbur tutuldnğu tak yaklaşıp omzumu tutmuştu: miş, böyle gider. Devam et sözlerine! dirde verecekleri reyin kıymeti herhalde Hüseyin odayı terketti. Yalnız kaldık. Korkmayın, diyordu. Sizi kimse Ne diyordum? Evet! Bu açlık orta çok şüpheH sayıtaıak icab eder. Onun ayakucuna oturdum, Eli hâlâ e Avrupaya sarar ve muharib memleketitham edemez. Müdafaa vaziyetinde ölBu şekilde kararma müracaat edîlen limde idi. ürdünüz. lerde buşrünkünden daha şiddeth bir hal millet değil, fakat onu himaye eden Nefes gibi bir sesle: alırsa o zaman çok elim olur? Onun arkasından bir başkasının haysüngülerin uyandırdığı korku rey vermiş retle şöyle mırıldandığını duydum: Zavallı yavrum, diye, mırıldandı. Neden? | doğru çekildi. Gözleri büyüyerek yüzü. benim resmim büyük harflerle cinayeolur. Çünkü orada. adalardaki gibi değil, Böyle bir adam hırsızhk için evSonra yorgun gözlerini kapadı. me baktı. Güçlükle işitilecek kısık bir tin tafsilâtu Öğleye kadar yanında kaldrm. Onun sayımız çoktur. Bir kere satır atmağa örner Rıza DOĞRUL lere girsin. sesle: Azmi Bey: O zaman birdenbire kendime gelir soluk, buruşuk gözkapaklarınai yastık başladılar mı arkası güç gelir.. Endişcm Bilmiyorum, dedi Mahkemede de sizi ben müdafaa kuvvetle sıktı: gibi oldum. Kafamda bir sual belirdi: ların arasında kaybolmuş küçük buru buradadır. Dedi ve başını sallayarak Niçin birdenbire benden kaçmak is Yavaşça: Kimdi bu adam, bu öldürdüğüm adam! edecefim, dedi. Zaten bir iki celsede şuk yüzüne bakıyordum. Belki beni melul gözlerini, içinde birkaç parça Sana hayranım, diye mırıldan ter gibi gerilemiş, öyle korkmuş ve yakında ebediyen terkedecekti. Beni saman duran yemliğe çevirdi ve teesBunu onlara sormak istiyordum. Fa hazır bulunmanız lâzım gelecek. Sonra o, sıska adama döndü. Konuş dı. Öyle cesur ve metin hareket edi heyecanlanmıştı? O zaman buna mana yapayalnız bırakacaktı. Kederden bo sürden anndı. Onun sesiîe yanmı«:ım! kat birinin önümde durduğunu ve elimi verememiştim. Fakat sonradan bu hayorsun ki.. B., FELEK tuttuğunu gördüm. Avukat Azmi Beyi mağa başladılar. ğulur gibi oluyor ve bağırmamak için Biz Hüseyinle dış.an çıktık. kırlaşmış başı, açık dürüst yüzü ile Fakat benim de yıkılacağım za reketin sebebini çok iyi anladım. Hü dişlerimi sıkıyordum. Tahammülü aşan Yukarıda ninemin kapısı önünde bir man gelecek Hüseyin.» Daha kendimi seyin yalan söylemişti. Daha o daki azablar, endişeler hattâ korkularla bukarşımda buldum. Başta yegâne Karikatür Bir eczacı kalfası kansını an durduk, bakıştık. Bir gecenin için. toplayamjyorum. Hâlâ onu öldürdüğü kada öldürdüğüm adamın kim oldu naldığım bu müşkül dakikalarda gene Elimi elinin içinde muhabbetle tutaÜstadı de onun da çok değişmis olduğunu me inanmıyorum. Evet hakikat budur. ğunu biliyordu. Fakat o müthiş haki Rızayı düşünmekten vazgeçmiyordum. öldürdü rak: kati söylemekten korkmuştu. O kuvvetli idi, cesurdu. Benden çok Hiç üzülmeyin, diye, mırıldandı. farkettim. Mavi gözlerinde endi§eli, Buna inanamıyorum... İzmir 26 (Tetefonla) Mustafa Gene ninemin odasına gîrdik. Hep daha soğuk kanlı ve metindi. Eğer o Vak'anm kabil oiduğu kadar gürültü korkulu bir mana vardı. Yüzü çok sol Hüseyin elimi avuçlarında tutuyor öyle hareketsiz yatıyordu. Uyanıktı. Çabuk nammda bir eczacı kalfası olmak üzere, en güzel resimsüz geçmesine gayret edeceğim. Biraz gun.. Elimi uzatarak onun omzunu ok du. Heyecandan titreyen bir sesle fı Derhal gözleri aralandı ve bu gözler olsa, göğsüne sığmabilsem, gözlerini, bu gece kıskanclık yüzünden altı sıldadım: o hâkim erkek bakışlannı görebüsem aylık hâmile bulunan karısı 30 yaevvel gazetelere telefon ettim. TgminiTin şadım. Hazin bir tebessümle: ler, en kıymetli yazılaıla, Zavallı Hüseynciğim, diye, mırıl Fakat o kimdi Hüseyin? Kimi öldür benim üzerime dikildiler. Fakat ne ba o Z3man bana her şey çok başka bir şmda İsmeti öldürdü. Katil cürmü geçmemesini temin ettim. rekabet edılmez bir nefakış! O bizden daha evvel öleceğinî ancereyan alacak gibi geliyordu. O zaman sinemalarda oiduğu gibi bir. dandım. Bakalım daha neler görece . düm ben?. meshut mahkemesinde 22 seneye sette çıktı: Hüseyin birdenbire elimi bıraktı. Bir lamıştı. Bunu tevekkülle kabul ediyor biri arkasından makineden dökülen gamahkum oldu. (Arkası var) du. O soluk mavi bebeklerde sev Elimi avuslarının arasına alarak tehlikeden kajmak ister gibi geriye zeteler gözümün önüne geldi, Basta Şarkî Afrikada Rumanyaya da teşmil Albay Lindberge bir kazanılan zaferler edildi, Bulgaristan telgraf çekerek duyiçin bir karar verilmedi dukları nefreti bildirdiler İngiliz deniz ablnkası Kanadada oturan Danimarkahlar Tıbbî terimler î Profesör Dr. Kâztm İsmait Ilitn ve Dil Çemenderle mülâkat Cur^ctli şakilcr Pariste güpegündüz adam öldürerek 3700000 frank çaldılar Tanca ihtilâh halledildi ingiltere İspanya ile bir anlasma imzaladı İngdiz Sovyetler miinasebalına dair Londrada mözakereler Bir Türk san'atkârı vefat etti Rumaayanıtı yeni Ankara sefiri Kısa Haberler Muhtelif tayinler» j 5 I i t CUMHURİYET » İN EDEBÎ ROMANI: 68 Yazan: Peride Celâl AKBABA