15 Şubat 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

İS Şubat 1941 CUMHURİYET B SON A O L E 1 (VâNu) arkadaşımız her gün yazdığı güzel yazdannın faürmetlice bir kısmını dil bahsine hasreder. Hakbdır çocuk! Çünkü üzerinde durmamız ve ihver devletlerinin, İngiliz 1923 te yazdığım kalın ve uzun oku ciddî surette meşgul olmamız lâzım geadalanna karşı yapılacak ve 1925 te neşredilen nan kadı ve kazi, len bu bahsin millî sinemizdeki esaslı istilâ hareketini kolaylaş«Türk teceddüd ehem Hâbü'in karde ehemmiyeti söz götürür şey değildir. lırmak emelile İngiltereye, Fransa ve Ankara 14 fa.a.) Memnunlyet1 vanı tevcih edilmiştir. debiyatı tarihi» nin şi, hem kabul eden Ve nihayet, bizim gibi avadanlığı kaİspanya yolile garbl Akdenizden, Balle haber aldığımıza göre, Yüksek I Memleketimizde yüksek tahsille son sahifesi, S: 690, manasına Kabil ve lem ve sermayesi de dil olan kinıseler kanlar yolile şarkî Akdenizden ve JaZiraat Enstitüsundeki ilim adam rini yaptıktan sonra Avrupada ihti şöyle biter: kabil, kabız verici için biınunla uğrasmak pek münaseponya yolile Uzakşarktan hücum için larımızdan bazılarma 2291 sayılı saslarmı ikmal ederek dönmüş ve «Evet, Arab ve Acemin kaideleri atıl nın ilk harflerinden terekküb eden bu manasına kabız, yağma manasına garet, betli bir şeydir. hazırladıklan siyasî taarnız ilk p.etice yüksek ziraat enstitüsü kanununun uzun senelerdenberi mensub olduk dı; fakat harflerimiz gene bizim değü. ke'in.e yerine Fransızlar bile daha millî mevsim manasına olanı kalın ve kısa Bu vadideki mütalealanna ekseri işlerini vermeğe başladı. koymuş olduğu şartlara göre, bi ları ilim şubelerinde çalışmış olan Sadamız ve imlâmız yok. Sarfımz hâlâ bir isim vermek için kendi aifabeleri okuduğumuz halde taksim eden manatirak ettiğim (VâNu) nun evvelki günBu neticelerin en mühimmi, İngiltere rinci sınıf doçentlikteki kanunî müd genc İlim adamlarımızdan profe bikarardır. Türkçe namına ne kadar nin ilk üç harfini alarak «abese» de sına gelince kalınlı ve uzunlu arabca kü (Akşam) gazetesinde intişar etmiş ile Amerika arasındaki tesanüdün sık detlerini muvaffakiyetle bitirdikle sörlüğe terfl edenler şunlardır: türkçesizlikler yapıyoruz. En hazini şi mişler. Biz de «abece» demeliyiz. Tek telâffuzunu ele alan kasım, kuud eden, olan (İnönü gezgisi) başlıklı makalesinlaşmasıdır. Mihver devletleri Anıerika rinden ve kendi ilim kollannda ehZiraat Fakültesinden Dr. Kerim vemizi tespit edemedik. Türkçe yalnız lif orijinal, fakat amelî değil. Fransız yani oturan manasına kaid, onun aksi, lılarm her ne pahasına olursa olsun liyet ve liyakat gösterdiklerinden Ömer Çağlar, Dr. Ekrem Rüştü İz İstanbul şivesi midir? Edebiyaü sozie lar «abese» diyor amma «alfabe» deyin yani dikilen manasına kaim. Diğerleri de de yabancı dillerden türkçeye aiıharbe girmek istemediklerini tahmin et dolayı Ziraat ve Tabiî iümler fakül men, Dr. Salâhaddin Batu, Dr. E rin içinden vatana çıkardık dtyoruz. ce bunun ne olduğunu bilmiyen bir tan konuşma diline kadar girdiği için ma nacak kelimelere dair bazı fikirleri vardı. tikleri için Japonyanın barbe girmeyi telerinln ve Yüksek Ziraat Enstitü sad Ahmed Bozkaya ve Tabiî İlimŞiveyi mahsur mu bırakacağız; vatan Fransız gösterilebilir mi? İleride ıstı naları umumiyetle malumdur: Katil, göze aldığını iiade eden birkaç hare sü divanmın kararı ve Ziraat Veki ler Fakültesinden Şevket Ahmed Ben bunlardan bir kısmına iştirak eiveye de giremez mi? lahlar bahsinde aynca temas edeceği gafil, kail, kahir, kaide, gaib, gasıb, ketinin İngiltere Amerika müııase limizin tasvibi ile profesörlük un Bırand. Millî lisanımız var, öyle mi? Çok ace miz bir düsturun şimdiden kısaca işa kari, galib, kafile, kafiye, kamus, ka demediğim için sempatik meslektaşmıa betlerini gevşetmeğe kâfl geleceğini sabu saürlarla cevab vermeyi •bahsin ele. Henüz millî kamusumuz yok. Türk reti lâzım geliyor: En iyi ıstılah vaam nun. nıyorlardı. Halbuki böyle olmadı. Çünhemmiyeti bakımından faydalı gördüm. e dalgıç gönnemiş umman gibi derin müm etmiş olan, yani herkesin enlaVelevki böyle mahdud ve yirmi kakü Japonyanın Amerika aleyhinde tahBir kere topyekun suna muanzım: e meçhul. Ne kadar kelimeleriniiz var diğı tabirdir. Bir şeyi ki hepimiz bilidar olsun, onları okuycmamak elbet rik edilmesi mihverin Japonyayı AmeDilimize her önüne gelenin yeni bir ki Aceme mal olmuş; biz sonra ondan yoni7, nereden geldiğine bakmıyacağız doğru olamaz. Fakat bunları hem kalın kelime ilâve etmesi doğru değildir ve rikaya karşı bir koz olarak kullanmak lırken kendi malınuzdan gafil kalmı hepimizi birleştiren bir mefhum, bizhem uzun olarak doğru okumak için abestir. Gerçi onu hepimiz tasarrufa save her fırsattan istifade ederek Japonız. Anadolunun şifahî kamusunda ne den olmasa da, bizden olup hepimizi Kristof Kolomb'un yumurtasından daya teblikesini istismar etmck niyetinlâhiyertarız. Fakat camianın mülkü olan kadar canlı, veciz, ve bilmediğimiz ke ayıran bir mefhumdan kat kat bizimha basit bir çare vardır. O kelimelerde de olduğunu tebarüz ettirmiş ve bu vabu malda önüne gelenin tebeddüller iree yaşayor. Millî edebiyat; iyi amma dir. «a» ların üzerine bir çizgi koymak. ziyet karşısında Amerikamn bu gibi yapmasma müsaade edemeyiz. Ancak, vvelâ millî lisan, bunun için de millî Muhterem üstad Türk alfabesinde tehlikelerden bir korkusu bulunmadıHem bunu biz icad etmiş olmıyacakamus: Türkçeye medenî lisanlarm ke en mühim noksan olarak q harfinin yaşayan bir dil daima değişikliğe mağını göstererek mihverin kapüdığı vehğız. Malumdur ki müsteşriklerin transmalini vermek, rabbim, bu ne muazzam, bulunmayışmı ileri sürüyor. İlk zamanruzdur. Bu değişikliklerin tahakkuku me nihayet vermesi icab etmiştir. Bu cription işaretlerine bu çizgi de dahil ne güzel bir eser olacak!> danberi birçoklarının zihnini kurcalaşöyle olur: Fen, ilim, edeb mensublarl yüzden Mîster Roosevelt, birkaç gün bulunuyor. Zaten bu işaretlere eski mcOn sekiz yıl önce, Cumhuriyeün ilk yan bu noksan hiç de mühimsenecek bir mefhumun türkçede ifadesine mevervel, tehlike ihtimalini çok zayıf görtinleri okumak için de muhtac olduğusenesinde yazılan bu satırlarda dil ve bir şey değildir. Türk dilinin bu harfe cudun kâfi gelmediğini veya yeni bir diiğünü, fakat hiç bir tehlikenin de muzdan bu bahse ileride aynca ve eLizbon 14 (a.a) Sabık İspanya edebiyat işlerimizin bellibaşh derdleri ihtiyacı yok. Bütün türkçede, bir tane Amerikamn İngiltereye yardım etmesi Kralı Üçüncü Alphonse, bir beyanhemmiyetle temas edeceğiz. Yoksa bu mefhuma bir karşıkk bulmak icab etAnkara 14 (Telefonla) Hü ne temas edibnişti. Bunlardan hangile istisnası olmamak üzere, «k» harfî ince günkü konuşma ve yazma dilimiz için tiğini görünce ya bize en kolay ve yane mâni olmıyacağını söylemiş, daha name neşreâerek ezcümle demis kumetin, pamuk ipliüeri hakkın rini başardık, hangilerinde bocalayoruz? heceden sonra gelirse eski «kef», kalın elimizdeki alfabe yukandaki kplime kın gelen yabancı kelimeyi alırlar, sonra Amerikamn İngiltereye yardım tir ki: ya mevcut (kök) lerden birine Türk da aidığı karar yarm mer'iyete Manzara meydanda. Kestirme bir inkı heceden sonra gelirse eski «kaf. sesini lâyihasımn muamelesini tckemmül et«Memleketimln siyasî bakımdan konacaktır Bu karara göre, imal lâb halinde tek başarılan şey «bizim ol verir. Dilin bünyesindeki ses dehası er iein çizgi işareti kabul edilmek su gramerine nygun olarak münasebetli bir tirmek için Amerikannı tesrii meka yenidea tanzimi için düşüncemin retile bize kifayet eder ve etnıekteedilecek her nevi pamuk iplikle mıyan harfler» yerine bizim sesimizi ve mademki aynı harfi hiç şaşmsdan ve dir de. lâhika takıp yeni bir kelime yaparlar, nizmasının daha fazla sür'atle harekete sarahatle ifadesini elzem addedi ren harfleri getirmemizdir. bizi de hiç şaşırtmadan iki türlü okurinin mitkarı, cinsi, nev'i ve istihyahud eski kelimelerden birine bu yeni geçtiği göze çarpmıştır. Ismail HABİB yorum ve bunun münasib zamanda sal hacmi İktısad Vekâletince taFakat bunun de hâlâ ikmale muhtac tuyor, ayrı harf kabul etmck dldeki mefhumu ifade etmek vazifesini de yükSiyasî taarruzım ilk mühim ncticesi tarihî an'aneye yeniden dönülebilnoksanları olduğu, lâtin harfleri dava bu nimete adeta küfranlık olur diyeyin edilecek, mevcud ve bundan lerfer. Mekhıb gönderen okuyucularımA: mesi için faydası olduğuna kaniim. sonra imal edilecek iplikler nor sını vuznh ve ısrarla ilk defa meyda biliriz. buduı. 1 Ald\ğ\m mektuhlara cevab verIztırab çeken, dövüsen ve kazanan Japon ve Sovyetler Birliği; insanlann yeni bir İspanya kurul mal maliyetlerlne yüzde muay na atmak mazhariyetini inkâr edemiye Peki amma q harfi olmamak yüzün et/i?int son beş altı ayda dört biiyük Bu yeni kelime söz ve yaa âleminyen bir kâr ilâvesile satın alına ceğimiz, Hüseyin Cahid Yalçından baş den lisammızda kullanılan kalın ve uzun masını hararetle istediklerini gör cak ve haricden getirilecek pa layarak, bir çok salâhiyetli kalemlerin «ga» ve «ka.lı arabca kelimeleri oku cildle meşgul olduğum için kafam\ ka de bir müddet dolaşır. Ya tutunur, ya Buna mukabil Japonyanın mihver tutunamaz. Çünkü kelimelerin bir dilde memezliğe gelmek hakikatlerl, vâ muk iplikîeri de Sümer Bank ta elân münakaşa edip durmasından an yamıyoruz. Bunlara aksan koysak ka şıyacak vaktim olmadığındandır. hesabına hemen hareekte geçeceğini yerle.şebilmesi için iltimas kabul etmeg kıâları nazarl dikkate almamak de rafmdan lthal olunacaktır. Hü laşıhyor. 2 Gazetede yazilanmm daha nei/e bir kanunu vardır. Zorla yerleşemez. lıniığı gidiyor, koymasak uzunluğu. Ya gösteren hiç bir esaslı emare yoktur. mektir. İspanyol efkân umumiyesi kumet bu kararı harb şartlarmı inceliş, ya kısalış, yani okunamayış. Bir ık görünmediğine yukandaki madde İşte böylece dile girebilmiş ve yerleşÇünkü Japonya Uzakşarkta çok geniş nin bu esaslı talebine cevab vermek Bu kalemlerin yazıları içinde, en çok gözönünde tutarak imalâtı ihti ehemmiyetle durulması lâzım gelen, Us lisanda okunamıvan kelime olur mu ve cevab verebiHr. Mâni kalkmadiysa da miş kelimelerin türkçe olduğunu kave müznıin bir harble meşguldür ve vazifesi saltanat müessesesini temyaca uydurmak ve iplik tevziatı tad Halid Ziya Uşaklıgilin geçen mart neden olsun? Üstadın burada yerden hafiflediği için inşallah daha sık gö bul ve tesçil için de, ya Dil Encümeni bu harb Japonyanın insan kuvveti gibi sil eden ve bir gün memleketin en nı intizama koymak için almış ta «Son Posta» gazetesinde «Imlâ ve göke hakkı var. Bir defa şunu söyle TÜSÜTÜZ. Japon kaynaklannın verimini ırütema yüksek makamını isgale davet edilgibi, yahud daha büyük capta Fransa bulunmaktadır. diyen kemirmektedir. Japonyanın bu mesi muhtemel bulunan şahsa tesarf meselesi> umumî başlığile seri yelim ki bu cins kelimeler, «imlâ lu3 <Aorwaa Edebiyatt ve Bir» Jci Akademisi gibi bir salâhiyet karar veNakil vasıtalannın kiralanması barbe son venneden yeni bir barbe rettüb eder. Maksadım, büyük İshalinde neşrettiği yedi tızun maka gati» nin almadıklarmı da hesaba katı, abır.ın ifctnci cildi de onun arkasın rir ve bize mal olur. girmesi beklenmiyor ve Japonyanın da panya davasına hizmet eden ve bu ve satın alınması ledir. Bu makalelerin ehemmiyeti yorum, ancak yirmi kadardır: dan çıkacaktı Yarıst da basılmıstı. ABu sırada dikkat edilecek nokta inaha fazla bu harbe son vermesini temin uğurda kanlarını büyük bir cömerdTicaret Vekâleti millî korunma bir defa yazılandan, çünkü meselenin Gurub eden manasına garıb, derin ve aya daha mvstacel iki cildlik mekteb dma kelime uydurmaya yeltenmcmek edecet çarelcre başvurduğu görüliiyor. likle döken binlerce İspanyolun gütkanununun 36 ncı maddesine is en geniş çapla ele alındığuu görüyoruz; muğ'âk manasına gamız ve gamıza. ko :itabı girdiği için teahhura uğradı. tinaden lüzum gördüğü nakil va bir defa da yazandan ileri geliyor: Çün nusma dilimizde kalın ve kısa okun 'imdi tekrar tab'ına başlandığmdan ve güzel dilimizin eda ve şivesini bozBu çarelerin biri Sovyet Birliğile anlaş tüğü gaye için her türlü şahsi mümanıaktır. mak suretile Sovyetlerin Çine yardım talea ve menfaatlerl bertaraf et sıtalarını zaruret ve ihtiyac nis kü onları yazan bu millete ilk Avrupah mak'a beraber metin ve nazım dilinde çıkacaktır. f. H. Bunu bir kalemde çırpışhrdıktan sonra petinde kiralamaya veya bedeli nesri getirip ilk Avrupah romanı velanna mâni olmak ve böylece Çinlileri mektir. gelclim Taksim esplanadı davasraa. ile satın almaya ve kira bedelle rendir. Türk cümlesindeki garblı kivdaha fazla sıkıştırmağa Imkân bulmakBulgaristanda kundra ve kuİşte bu zlhniyetledir kl, oğlum rini tesplte müteallik bir karar raklığı ilkönce ona borduyuz. tır. Japonyanın bu sırada bu işie meş Prens Yuan'ın tarihî veraset kaGaliba (VâNu) ötedenberi buraya maş satışı menedildi (esplanad) denmesine muanzdır. Ben a gul olduğu Japon Hariciye Nazınnın nunumuz mucibince tahta çıkabil name projesi hazırlamaktadır. Dil meselesi ki hepimizin olan bir daSofya 14 (a.a.) D.N.B. Bulgar fikirde değilira. beyanatından anlaşılıyor. Japonya ile mesini temin İçin saltanat hakla vadır, Halid Ziya gibi bir kalem şehSovyet Birliği arasında bu yolda yapı rımdan feragat etmek istediğimi (Baştarafj 1 inci sahifede) Ticaret Nezareti tarafından ne$reÜniversite, fakülte, bulvar, enstitü, nasüvarının. hak ettiği sükunetli istiradilen bir emirname ile yün kumaş sıl sessiz sadasız ve yadırganmadan dilan müzakereler muvaffakiyetle neti memlekete bildiriyorum. İspanya ishatini yırtarak, dinc bir heyecanla mey Aşağıda isimleri yazılı vilâyetlerin ve ve her nevi kundura satışı menedilcelcndiği ve miUIyetçi Çinliler İngilte tediği taman oğlum bütün İspan dana atılması hepimize bir memleket kazaların hududları dahilinde kendisine miştir. Bunların satışı diğer bir ka limize girmişse esplanad da girebilirdL re ve Amerikadan gördükleri yardımla yolların kralı olacak ve saltanat Ama (VâNu) nun dediği gibi ileridersiydi. Bizler ki ayrıca filen mesele veya başkasına aid vasıtalarla kendi rarname ile tanzim edilecektir. mücadelelerine devam edemedikleri müessesesini sahsında temsll ede de şeklini değiştirip isplanat veya essine veya başkasına aid arazide ziraat nin içindeyiz. Meseleyi yauıız dıştan dütakdirde Japonya, Çin harbinl belki de cektir> pilanat olmalan da muhtemeldir, hattki muhtekir şünen değil mesleğimiz icabı meseleyle yapan veyahud arazi, para, alet, çift bir neticeye bağlar ve İngiltere ile Ameta muhakkaktır. Ne olur olursa? Kıhayvanı, tohum vesaire vermek suretile sarılmışız. Merdivenden basamak basaHarb silâhı yapan müesse. İzmir 14 (Hususî muhabirimiz yamet mi kopar? Yabancı bir dilden rikaya karşı cephe almayı düsünür. mak birinin inişini görür gibi, yıllardır ziraate iştirak eden resmî ve hususî den) Menemende bakkal Bekir selerin kontrolu Fakat Japonyanın bunu yapmadan önümüzdeki sıralardan bir şeyin indi bilumum hakikî ve hükmî şahıslar bu şeriki Mehmedle Murad Uncu, çe alınan kelimelerin asıllanndaki şekli muhafaza mecburiyeti yoktur. Hatla bu Ankara 14 (Teleıonla) Türkiyeni bir harbe girmesi beklenemez. ğini görüyoruz. Kafalarda kelime ha kararname hükümlerinin mahallerinde kirdek kahveyi satmayıp sakladıkşeklin bozulması adeta umumî kaide yede harb silâh ve mühimmatı yailânı tarihinden itibaren nihayet beş Siyasî taarruzun Uzakşarktaki safhası Stallnabad 14 (a.a) Halen in zinesi denen giranbaha varhğın azalı gün zarfında nezdlerinde bulunan ve larmdan dükkânları kanatı'mıştır. halini almışor. Başka dillere gitmeye pan hususi sanayi müesseselerinin bnmerkezdedir. şından doğan bir iniş: Meselenin t.sıl İzmirde pili 25 kuruşa satan Serml ne hacet, yalnız fransızcanm arabca ve 1941 senesi İçin kontrolu hakkmda şa edilmekte olan büyük Gissar ka azameti ve işi kökünden kesip atmak yahud diğer bir mahalde olup kendi tevkif edilmiştir. nalı yolunda çok büyük toprak ve (ürkçeden aidığı bir sürü kelimeden Fransa ve tspanyanm kl kanunun şümulü dahiline giren zarureti buradan geliyor ve çok şükür tasarrufu altında olan bütün buğday, harb mühimmat ve sanayilnin 1941 kaya kütlelerinl parçalamak için bu ders yılından itibaren o inişin mes çavdar, arpa ve yulaflarırun miktarla Bir kadın bir hırsızı yaraladı kangisini kendi halinde bırakmıştır? Bizde de bir sürü frenkçe kelime varsenesi için şu llstede yazılı olduğu son derece kuvvetli bir infilâk ha ud çıkışı kısmen başlamıştır bile. rını ve bulunduklan yerleri bir bevaziyeti; İzmir 14 (Hususî muhabirimiz dır ki; artık tamamen türkçeleşmiştir. şeküde tespitl takarrür etti: Tay zırlanmaktadır. Bu iş için kazılan yanname ile bildirmeğe mecburdurlar. den) Ayşe admda 28 yaşlarmda Size bunlardan bir kaç tanesini vere Üstadın makaleleri bitince, bu fili tecAvnıpaya gellnce, General Fıanko yare, her cins top ve aksamı, ma kuyulara 3,250 ton dinamlt yerleşA Ankara, Afyonkarahisar, A; rübelerimizi de öne sürerek, serdettiği masya, Burdur, Çorum, Denizli, Isparta, bir kadın, evinden yorganını çal yim: nun evvelâ Sinyor Mussolini ile sonra kinelitüfek ve aksamı, orduda kul tirilmiştir. fikirlerden iştirak ettiğimiz cihetlerle et Kayseri, Kırşehir, Kütahya, Mardin, mak istiyen Hakkı adında bir genci Maresal Petainle görüşmesinden İngil lanılan her cins tüfek, tabanca, Bu infilâktan sonra 1600 metre bıçakla yaralamıştır. Kasmertikos Cachemire d'Ecosse. tere aleyhinde mühim bir nctice çıka bomba ve tapası, mayin, torpito ve uzunluğunda ve 20 metre derinli mediklerimizi teşrih ede ede, bu bahse Niğde, Sıvas, Urfa ve Yozgad vilâyetSetentilyon Satin de Lyon. karışmak yalnız bir kalem hazzı değil leri. cağı sanıhnamaktadır. Anlaşıldığına gö aksamı, muharebe, işaret ve tenvir ğinde bir kanal açılacaktır. TakriBornovada heyelân Şimendifer Chemin de fer. bir memleket borcuydu. Fakat araya, re Franko Petain mülâkatmda hiç bir fişekleri, raketler, alev makineleri, ben bir milyon metre mikâbı toprak İzmir 14 (Hususi muhabirimizApulet epaulette. B Bilecik vilâyetinin Bozöyük kamüspet mesele konuşulmamış ve hiç her cins cihazları, zehirll gaz cihaz berhava edilecektir. Bu kuvvette iki kalın cildlik mekteb kitabım ders den) Bornova yakınmda vukua Sübye Sous pied yılına yetistirmek gibi, nefes aldutmı zası, Çankın, Tokad vilâyetinin merkez bir karar verilmemiştir. Fakat Alman ları ve saire. bir infilâk şimdiye kadar hiç bir yan bir meşgale girdiği için o zaman kazalan, Artova, Erbaa, ve Zile ka gelen heyelân neticesinde su boruGarino Casino. larm yarıresmî mahiyetteki bir tebliği, larından 75 kilometrelik bir kısım yerde yapılmamıştır. Bomba ile oynarken Coğtafya Geographie. danberi temas edemediğimiz bu en ha zaları, Konya vilâyetinin merkez kaçimdiki Vişi hükumetinin geçici olduzasile Beyşehir, Akşehir, Cihanbeyli, bozulmuştur. Bu vaziyet, Bornova İzmir 14 (Hususî muhabirimizKrozman Croisement yati mevzuda konuşmak ancak şimdi ğunu ve bu hükumet içinde Amiral Paraguayda isyan Çumra, Ereğli, Ilgm, Kadınhan, Kara mmtakasmm susuz kalmasına seHuluspit Velosipede... kısmet oluyor. Darlan'dan başka zayıf sayılmıyacak bir den) Ödemişin Ulusbeyli köyünden Mehmed admda bir çocuk, tar Buenos Aires 14 (a a.) D.N.B. En hayatî mevzu... Dava o kadar aza man, Karapınar ve Seydişehir kazalan. bebiyet vermiştir. Artık istasyon, istatistik, îskelct gihl kimse bulunmadığını anlatıyor. Bunun Belediye tahsildarının Iada bulduğu eski bir bomba ile oy bildiriyor: Kararın ikinci maddesi, verilecek behattâ başına birer harf ilâve ettiğimiz manası, gayet saıihtir. Şimdiki Fransız metli ki «en hayatî» tabiri bile insana narken bombanm patlamasile ağır ve doktor, ispektör, kondoktör, motor Asuncion'dan bildiriliyor: Para kifayetsiz gelmektedir. Hududda sinışek yannamelerde yazılacak hususatı göshükumeü Alman emellerine hizmet edemarifeti surette yaraîanmıştır. için ev cek, Alman zaferine yardunda bulunaguay ordusunda son günlerde isyan leme süngüsile karanlık ufuklardan gel termektedir. Hakikîveşahıslar şahıslar İzmir 14 (Hususî muhabirimiz gibi tamamen türkçeleştiği için yabancı halkı ve işçilerinin hükmî cak mahiyette değildir ve bu yüzden yialar ve haberler Almanlann Ruman çıkmıştır. Bugünkü hükumete ta mesi muhtemel her hangi borayı bek Kırkağaç Belediyesi tah aslını hatıra bile getirmediğimiz keliiçin müessese idaresile idare emrinde den) bu hükumet, Alman tazyikile karşıla yada kuvvetler tahşid ve Bulgaristana raftar askerler eski Reisicumhur ta leyen ordumuzun, top bataryalarında sildan Kerim, zimmetine geçirdigi meleri saymaya hacet 'bile görmem. müstahdem amelenin ne miktar yeAhrken kendi dilimize göre kalıbiannacak, Almanlar bu hükumeti devirmek hulul ettikleri etrafında toplanıyor. Yu raftarı olan alay kumandanlarını patlamadan önceki sessiz voikanlılığı mekliçe ihtiyacları bulunduğu (ye 635 liranm haydudlar tarafından aiçin uğraşacaklardır. lındığını iddia etmişse de yapılan a dırdığımız kelimeler yamız frausızca degoslavya ricalinin Almanyada ne yap vazifesinden zorla atmak istemiş andıran, o vakur ve heybetli bekleyi meklik beyannamenin doldurulduğu İhtJtnal Jri Franko Petain mülâka üklan, ne konuştuklan henüz anlaşıl lerdir. Yüzlerce asker arasında kan şinden sonra, hiç beklemeden ele ala tarihten itibaren Urfa, Mardin ve Di raştırma neticesi paranm bir kısmı ğildir. Meselâ Rumeli şivesinde (yatının biç bir netice vermemesi de Al mamıştır. lı çarpışmalar olmuştur. Bir çok cağımız en önde davamız bu değil de yarbakır vilâyetlerinde 1941 senesinin karısınm vücudünde saklı bulun lancıktan) manasma kullanılan enkaznedir? Dili sadece konuşma vasıtası sanmuştur. Her ikisi hakkmda tahfci dan sözün aslı arabca an kasdin olAcabt mihver devletleri, yaphklan simanyamn Vışi hükumetile yeniden meşkimsenin öldüğü ve yaralandığı mamalıyız. Dil demek bütün bir mille haziran ayı nihayetine ve diğer vilâ kata baslanmıştır. âven muhakkaktır. Akusuatanın ahzü yasî taarruzun hiç bir yerde netice vergul olmasına ve Laval'in iktidar mevyetlerde ağustos ayı ortasına kadar oitâdan geldiğini de bep biliriz. söylenmektedir. tin yoğuruluşu demek. Türkçeyi ne ka lan zamana münhasır olmak üzere buğküne gelmesi için tekrar çahşmasına se mediğine bakarak Balkanlan da rahatman için ofiain en yakın ajansına gedar seviyorsak mületimizi de o kadar day ve çavdar beraber bir aylık müdBuna benzer daha yüzlerce kelime sız etmekten çekinirler mi? îoksa uğbe'o olacaktır. Lady Çemberlayin öldü tirip kararname ile muayyen fiat ve seviyoruz. det ioin beher nüfusa vasatî ekmeklik şartlarla satmakta serbesttir. El konan vardır ki; türkçeye girerken ya kulJaBu da, siyasî taarruzun garbî Akde radıkları muvaffakiyetsizliklerin intikaLondra 14 (a.a.) Sabık Harici Davanm başı yeni harflerle, yani şim olarak 20 kilo ve yemeklik olarak 10 nıla kullanıla, yahud ilk kullanışında nize müteallik safhasının, şimdilik ol mmı, gelişigüzel yenl bir tecavüzle tatarpa, ye Nazın müteveffa Sir Austen diki alfabemizle başladığı için biz de kilo ki ceman 30 kilo hesab edilecek buğday, numaralı çavdar ve yulaflann aslındaki telâffuzunu az çok değiştir sun, hiç bir netice vadetmediğini gös min etmek Isterler mi? 2 '14711 karamamede yazılı miştir. Bu cihetler henüz bellî değitdir ve Chamberlaînin dul zevcesi Lady oradan başlayalım: Muhterem Halid Zi tir.) teriyor. fiat ve şartlarla bedelleri,' tesellüm ebu yüzden bütün dikkat Balkanlar üze Clıamberlain, dün kısa bir hasta ya Uçaklıgil dercenki evvel «alfabe» Bunun böyle ohnası da pek tabüdir. El konan mahsulünü ihtiyac halinde dildikçe tamamen ödenmek suretile Balkanlann vaziyeti: rinde toplanmışür. Bu bitti. Şimdi gelelim esplanade yelıktan sonra Londrada vefat et tabirini kabul etmiyor. Yunancanın «al acele satıp paraya çevümek isteyen Toprak Mahsulleri tarafından satın alırine gezgi tabirinin ikamesine. ömer Rıza DOĞRUL miştirpha>sile «beta» sından, yani yunanca her müstahsil. malmı diledi&i her za nacaVtır. Balkan cephesine gelince bütün şaBu tabiri, bulan, teklif eden ve kulkaplıdır. Ortada geniş bir masa ve kol lanaıılara karşı hürmetimi ve kanaatSeccadesini odanın ortasına sermışü. tırarak bana baktı.. tuklar var. Masanın üzeri mecmualar lere karşı en derin saygımı bir kere Dizlerinin üzerinde ellerini göğsüne ka Tebessümünün sebebini izah etmek isla dolu. vuşturmuş, gözleri kapah huşu içinde ter gibi: daha bu vesile ile teyid ettikten sonra İyi bir gün geçirdim, dedi. Eski bir şeyler mırıldanıyordu. Girdiğimi Hüseyin ilerledi; mecmualan kanştır demek isterim ki; bu kelime esplanade'ın duymadı. Kapmm önünde hareketsiz arkadaşlan buldum. Beni yemeğe damaya başladı. Ben, uzun iskemlelerden yerini tutamaz ve onu ifade edemcz. kaldım. Onun gibi diz çökmek ve el vet ettiler. Gezdirdiler. Ne güzel yerdir birine çıkmış, kitablarla meşgul görü Bir kere gi lâhikasmın çizgi, çözgü, örlerimi açmak, o büyük, o ilâhî kuvvete şu İstanbul. Izmire dönmek bana güç nüyordum; halbuki zihnim başka şeyle gü, keski, baskı, askı, vergi, çalgı, saryalvarmak, onun büyük varlığına sığı gelecek galiba... meşguldü.^ Akşamki istifham gene ka gı gibi kelimelerdeki manasma ve görAcele, sinirli, câli bir neş'e ile konıp imdad aramak isteği birdenbire ifamda kıvrılıyordu: Nesi var, diye dü düğü vazifeye bakarsak onu bir mekân çimde yandı. Fakat donmuş gibi kımıl nuşmaya devam ediyordu. €Gördüm, şünüyordum, neye böyle asabî ve te edatı olarak kullanmamıza imkân sö dayamadım. Nineme bakıyordum. Onun gezdim» dediği yerlere gitmemiş olduremeyiz. Kaldı ki esplanade'ın gezintile lâşlı? ilâhî sükununa, o oturuştaki tevekküîe ğunu duraklamalanndan, sık sık gözde bir münasebeti yoktur. Hüseyin birdenbire: ve iman nunı ile halelenmiş, o saf yü lerini kırpıştmşmdan anlayordum. YaBu Senin misafirin bizim misafirimiz I halimle yaşımdan fazla gösteriyorB. FELEK Bizim arkadaş neredeyse gelir, dedi. züne bakıyordum. İçimden sanki bir laı» söylemesini beceremiyordu. Fakat demektir Hüseyin. Aşçıya hazırlıklı bud u m D a h a o l g u n j d a h a k a d ı n d ı m Onun, yemeğe davetlisi olduğunu haşeyler akıp gidiyor, sanki ruhum temiz ne olmuştu, neyi benden gizlemek isOdamdan çıktım. Aşağıya inmeden, tırladım. iskemleden indim: leniyor, işkencelerinden kurtuluyordu. teyordu? Ona bunu sormaya hazırîa lunmasını tenbih ederiz. Sen merak etnıyordum. Ninem içeri girdi. Hüseyin me yavrum. geçirmemiştim. O günü, sevincı içinde yukanda, sofada Hüseyinle karşüaştım. Elbise değiştirmeliyim, dedim. Geldiğim gibi ona görünmeden odayı Hüseyin teşekkâr etti. Salondan çıktı. derinden derine ıstırabını duyduğum o Beni dikkatle süzdü: ayağa fırladı. Elini öpmek için koştu ve Bu esnada kapı açıldı. Gülsüm, yüzü terkettim. Arkasından ninem de kalkmak için harikulâde günü, en küçük teferrua Çok şıksm, dedi, sana bu kıyaiet konuşmaya başladılar. kızarmış, heyecanlı bir tavırla ve ikiTekrar aşağıya indim. Salonda ışıklar doğruldu; yavaşça şöyle mırıldandığını tına kadar hatırlayorum. yakışıyor. Yalmz, biraz haylaz erkek Yemekten sonra gece Hüseyin bizimle mize hitab ederek: • Mürefte 14 (a.a.) Ziraat yanmıştı. İçeri girdim. Hüseyin gelmişSabah saat on birdi. Odamdan çjktım. çocukîara dönüyorsun. pek az oturdu. Geldiği zamanki o gay duydum. Bankasmm Şarköy şubesi çiftlikti. Arkası pencereye dönük ayakta Aşağıda sizi bekleyorlar, dedi. Güîdü, ilâve etti: Allah raa olsun bu çocuktan; in Ev kılığile idim; bol bir pantalon giyduruyordu. Benim geldiğimi duydu. ritabiî neş'eli, sinirli, asabî hali geçHüseyin onun devam etmesine mey lere 40 ton tohumluk buğday dağıt Kütübhaneye gidiyorum. Kendime mişti. Yorgun, neş'esiz, küskün bir ta sanın kederlerini unutturuyor. Bazan mis, omzuma kalın bir ceket alınışüm. mıştır. Döndü. Yüzünün hatlarında asabî bir bir yabancı olduğunu unutuyorum. Ba Saçlanm ihmalkâr taranmışü ve çık bir iki kitab seçmeme müsaade edersin dan bırakmıyarak kapıya doğru telâşla gerilme vardı. Durgun mavi gözleri bu vnr aimıştı. Erkenden odasına çekildi. yürüdü ve çıkıp gitti. Orada ve ayak•k Muğla 14 (a.a.) Muğla tarım na, bizim ailedenmiş gibi geüyor. madan evvel aynada yüzümün her za degil mi? lanıktı Sinirli sinirli gülmeye başladı. Müsaade isteyerek kalktığı zaman bana Benim, başka bir sorgu, burgu gibi mankinden solgun olduğunu görmüşDikkat ettim: Yüzü solgun, mavi göz ta, hareketsiz kaldım. Bu beklenmedik ve kredl kooperatifi yülık kongresidönerek: Yaklaştı ve elimi tuttu: misafir, Hüseynin garib halleri, Gül ni dün yapmış, kooperatifin yülık: Yarm bir misafirbn var Azize de beynimi yiyordu. Bu gece nesi var, di tüm. Fakat Cemalin hakkı vardı: Yü leri akşamki gibi bulanık. Gene onda Ne oluyorsun? dedim. sümün heyecanı, bana birdenbire, evde mesai raporu ile bilânçosunu tasvib yordum; niçin öyle telâşlı, asabî?.. Ni züm biraz zayıflamış ve bu bana ya asabî, gayritabiî bir hal var. Elimi bıraktı. Bir iskemleye oturdu. di, yemeğe gelecek. Sizden müsaade is Ben de seninle geleyim, beraber bilmediğim, gizli, acayib şeylerin geç eylemiştir. kışmıştı. Gözlerim daha irileşmiş, dutemeden davet ettiğim için pek mah çin sonradan birdenbire durgtmlaştı? Sigarasını çıkardı. Paketi uzattı.. Sakin Bu sualin cevabını ertesi sabah cere daklarımm çizgisi daha bariz bir şekil seçelim, dedim; çayunı oraya getirti mekte olduğu hissini vermişti. Ük defa • Ankara 14 (Telefonla) Urfa çubum. Fakat mecbur oldum, eski bir olmağa gayret eden bir sesle: Hüseynin yemeğe davet ettiği bu adamı Posta ve Telgral müdürlüğüne Adlî dost... Sizin de ondan hoşlanacağımzı yan eden vak'a bana öğretmiş oldu. almış ve yüzüme ıstırab çekenlerde ol rım. Hiç, dedi. Bir sigara almaz mısm? duğu gibi süzgün, gölgeli, hatta biraz tebligat işleri müdür muavini Şerif IV Beraber kütübhaneye girdik. Bu oda merak ettim. sanıyorum. İstemem. tayin edildi. (Arkası var) Bunu ümid etmek değil, hayalimden esrarh, garib, çekici bir mana gelmişti. duvarlara gömülü ceviz kütübhanelerle Benden evvel ninem konuştu: O sigarasım yakü. Gözlerini kırpıj Siyasî taarruzım ilk neticeleri Ziraat Fakültesinin yeni profesörleri Vekâlet, beş doçentin profesörlüğe terfüni tasvib etti Mevzua girerken ve edebiyat davası Yazan:' Dilimize göre kalıplarız c Ismail Sabık İspanya Kralı Alfons Küçük oğlu lehine saltanattan feragat etti Pamuk iplikleri Mevcud malları hükumet satın alacak Korkunc bir is Bir kanal açmak için 3250 kilo dinamit patlatılacak İaşe teşkilâtı faaliyete başlıyor « CUMHURİYET » İN EDEBÎ ROMANI: 58 Kısa Haberle?