13 Şubat 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

13 Şabat 1941 CUMHURİYET » » » ^ O IV A İrlandada Sivil halk ve çocuklar tahliye ediiiyor Dublin 12 (a.a.) Kadın ve çocukların tahliyesi hakkında dün akşam radyoda beyanatta bulunan de Valera şunlan aöylemiştir: c Eğer ihtiyarl tahliye usulü memnuniyet veriei bir netice hasıl etmezse müstakil İrlanda hükumeti cebir istimal edecektir. Hükumet, İrlanda taarruza uğradığı takdirde halkin bir kısmının çocuklan ve diğer kimseleri tehlikeye koyacak ve millî müdafaa vazüesile mükellef olanların işini zorlaştıracak olan bir vaziyet almasına müsamaha edemez.» De Valera bundan sonra, ihtiyarî hizmet sisteminin de şimdiye kadar rr.uvaffakiyetli neticeler verdiğini söyiemiş ve millî müdafaa kuvvetlerini takviye maksadile hükumet tarafından vaki olan davete şimdiye kadar 200,000 kişinin icabet etmiş olduğunu ilâve etmiştir. Bunların büyük bir kısmı bugün mükemmel talim ve terbiye göruş askerler sırasına girmiştir. Hava Kurumuna yardım ispanya ve mihver Vatandaşların, yurd müdafaa vasıtalarına karşı gösterdikleri yüksek devletleri alâka hergün artıyor ugünkü İspanyanın mihver Cemiyet davaları Lisan meselesi Fransız lisaniyat ve içtimaiyatçısı Prof. A. Meillet'nin felsefesi 2 [*] 3 Görünmeyen adam devietlerile alâkast çok kuvAnkara 12 (a.a.) Türk Hava kuru vasiyeti üzerine Müfti Mustafa elile de vetlidir. Çünkü Franko İsBugünlerde efkân muna yapılmakta olan yardımlar etra kuruma 100 lira tevdi olunmuştur. netria, kadınm kopanyası, Almanya ve Italyaaan yardım casın umumiyeyi yakmCihanbeyli köyleri helkı da Hava kugörerek, Alman ve İtalyan kuvvetleri fmda bu gün aldığımız telgraflar, Burı • Yazan: *\ a da genitar dan işgal etmeğe sada Mehmed İpekçinin kuruma 1750 rumuna 736 lira, Turhal nahiye merkezi e d e n i r d i Keza mesene güvenerek muhaliflerine galebe çal' TJJ C L • l başlayan, fakat bu f plume Kamış ve aşağı yukan Alman ve İtalyan lira, Mehmed ve Mustafa Huzemeum halfa da 2,800 liar teberruda bulıınmuşdefa 1930 1940 a700, Mecid Özpirinc, Mustafa Toptancı lar dır. kanaddan yarejimlcrine müsabih bir rejim kurarak rasında olduğu gibi pılan k Bundan başka Turhalda Kâzım Sün• I llem», kalemler içinsenelerce süren dabili harbin yaralan altışar yüz, Çukurel Levi 400, Kâzım poliükacılığın karıştığı kötü bir zihni di. Bugün ise kanadın yerini demir tutKoyuncu, Tahsin Sütmen, Muiz Behme ger ve eşi, Kâzım Yüksel ve terzi Şevki nj sarmağa koyalmuştur. yetle değil, ilmin ve onunla birlikte ha tuğu halde kelime devam etmektedir 3) roz üçer yüz, Yusuf Akipek, Mustafa de nişan yüzüklerini kuruma terkeyleAlman ve İtalyan nüfuzunnn, Ispankikî milliyetperverliğin taleb eylediği Kelimeler, içtimaî sınıfiara ve meslekleÜstünyek, Atıf, Salih Ortaklar ikişer mişlerdir. yada çok knvvetli olması yüzünden İsbitaraflık ve objektiflik ile gözönüne aiı re göre ayrı manalar alırlar. Operation yüz, Marko Barol 125, Hüsnü Kumsal, Askerlerimize kışlık hediye panyanın, ber devletten önce mlhvere nan lisan meselesi hakkındaki mütalea kelimesi, tababette, askerlikte, maliyeMehmed Kâmil Erbi yüzer ve Nesim Ankara 12 (a.a.) Askerlerimiz için katılması da umnlmakta, hatta İspanlarunızı serdetmeden önce, ilmî rehber de, metodolojide başka şeyler ifade eder. Navon da 150 lira vermişlerdir. yapılan kışlık hediyelere dair aldığıyanın dahilî bir harbden çıküğını unuliklerinden istifade edeceğimiz iki AvLâtince Caussa, Roma hukukunda «daMudanyada Hayri İpar kuruma 500, mız haberler, Ankaranın Polatlı kazası tarak Alman ve İtalyan maceralarına rupalı âlimin nazariye ve fikirlerinden va>, halk lâtincesinde <iş>, daha sonra Ali Tosun 200, Aziz Unal, Cemai Sayı \e köyleri haîkının ikinci defa olarak iştirak etmesi beklenmekte idi. bahsedeceğiz. Bunlardan biri birkaç se«şey, nesne» demekti. Hatta fransızcaya Kitabı yazan adamm eserde güttüğS Bu ™ n m en fazla kuvvetlendiği sı ner yüzer, Said Ugaman, Hüsnü Ça verdikleri 1,182 parça eşyaya ilâveten ne evvel memlekeümize gelmiş, lisan işgeçen bu kelime, fransızcada da muhte gaye ile, onu filme çekenlerin ekranda kır, Mehmed Bakkal, Hakkı ve Hasan hediyelik eşya temini maksadile 3,616 ra, İtalyanın geçen haziranda harbe girlerimizle alâkadar olmuş olan Fransız lif manalara gelmektedir. Fransızca yaptıklan tesir birbirinin aynı değiL ellişer Ura, Çanakkalede bir kısım va lira vermiş olduklarını, Mamak halkımesine takaddüm eden sira idi. lisaniyatçısı Profesör A. Meillet'dir. Di•Epouse Zevce» un manası «sponsa tandaşlar teberru olarak kuruma 708 lira nuı da 1,313 parça yünlü eşya verdikWels, görünmeden yaşayan bir adamğenne gelince o da, ana dilimizın ecnebi Çünkü İspanya da İtalya gibi Franunsuılardan temizlenmesi ve sadeleş müsaade edilmiş» dır. Çünkü pederşahi da ilk vehlede mevcud sanılan birçok sanın yıkılmakta olduğnnu görüyot ve vermişler ve aza yazılmak suretile de lerini bildirmekte idi. Küre halkı da askerlerimiz için 1472 parça eşya vermesi uğrunda sarfedilen faaliyetlerde ailede baba, kıza müsaade edecek ve ev Ustünlüklerin hakikatte bir felâket olAhnanya tarafından kazanılan bn za 520 lira taahhüdde bulunmuşlardır. Çerkeşte emekli öğretmen Tevhidenin , mislerdir. daıma nümune olarak gözönüne alınan lenme merasiminde bu kelimeyi telâffuz duğunu izah etmek istemiş. Filrae çeferin neticelerini düşünmek meeburiyeaknancanın tarihî inkişaiını tetkik ey eyliyecekti. Halbuki bugün büsbütün kenler ise, bir takım eşyanın kendi kentini hissediyordu. Çünkü Fransamn yıliyen Alman lisaniyatçısı Profesör O. başka mana ifade etmektedir. Bir gazete dine hareket etmesi gibi, ancak sinema kılmasından sonra imparatorluğunun Behaghel'dir. Bu iki lisaniyatiiyı bilhas sütunu için lüzumsuz olan bu misalleri tekniğinin terakkisini gösteren sahnebaşsız kalacağını ve bu imparatorluk ecve izahları fazla uzatmağa lüzum görzasından hiç olmazsa bir kısmının koLyon 12 (aa.) Action Française sa lisan müessesesini sadece lisaniyatçı müyoruz. Gerek bu istihale vetireleri, Ier yaratmışlardır. Bunlardan muharri» olarak değil, daha ziyade tarih ve sosrin fikri, bana çok daha mülâyim geldL layhkla ele geçirileceğini tahmin ettnek gazetesi, Vaşingtondan aldığı bir Hangimiz tahammül edebiliriz; görÜHmümkündü. telgrafa atfen Bayan Eve Curie'nin yolojı adesesile tetkik ettikleri için inü gerek diğer bir çokları, ancak hâdisenin Amerikada şiddetli bir Fransız a hab ediyoruz. Nitekim bizim türkçeci vücudünden sonra lisaniyat ilmince meden yaşamaya? Nitekim İtalya, bn şekilde düşünmüş leyhtarlığı yapmakta olduğunu bll lik hareketile alâkadarbğımız da aynı meydana konulabilir (3) ve guya Fransayı yıkma ameliyesine işGörünmek ve görülmek, beğenilmek, Prof. Meillet'nin, üsaniyatçılarca isdirmekte ve buna resmi bir cevab sebebden ileri gebnektedir. tirak ederek imparatorluğuna varis olbelki beğenilmemek, muhabbet veya kin verilmesine mecburiyet hasıl oldu Filhakika bu iki lisaniyatçı, lisaniyatçı tikraz ismi verilen hâdise hakkındaki mayı, bilhassa mağlubiyette Fransayı beşeriyetin ihtiyaclarmdanğunu ilâve etmektedir. Bazi gazete olduğu kadar sosyologdur da. Bunlardan mütaleası, türkçecih'kten sık sık bahse dır. Wels eserini bir kimya fantezisine takib edeceğine inandıği İnşilterenin ler, sözlerinin ecnebi bir devlet a A. Meillet, asrımızın başında Fransada dilen bir günde, gözönüne alınmağa deelinden Akdeniz hakimiyetini ve Akdeleyhine tahrik mahiyetinde olması teessüs eden «Fransız içtimaiyat mek ğer. Ona göre istikraz, yani yabancı li istinad ertirir; bir biyolog, bulduğu bir niz ülkelerinden birkaçmı koparmayı Vaşington 12 (a.a.) «Reuter» Gizli Bükreş 12 (a.a.) Stefani ajansmdolayısile Dahiliye Nezaretlnin Ba tebi» nin mensublarından olduğu gibi, sanlardan kelime alma hâdisesi, ken seromu damarlara şiringa ederek intasarlamış ve o niyetle harbe girmişti. polis teşkilâtının şefi addedilmekte olan dan: yan Curie'ye ihtarda bulunarak bu gerek Fransada gerek beynelmilel ilim diliğinden, tabil bir vetireye sahibdir. sanı görünmez hale getirin fakat bu İspanyanın da aynı şekilde düşünmesi General Walter Krivitsky, Vaşingtonda Dahil! vaziyet hakkında bir tebliğde gibi hareketlere devam ettiği takseromun panzehirini yani insanı göriimahüllerinde mevzuubahs ilmî müna Lâtince «cacus kör» den Fransızlar ve hareket etmesi mümkündü. Fakat bir otelde ölü olarak bulunmuştur. Kri son 24 saat zarfında memleket dahilın«cecite körlük» ü istikraz etmişlerdir. nür hale avdet ettirecek olan devasını İspanya itidal ve temkinini muhafaza vitsky'nin, Amerikadaki düşman faali de sükun hüküm surmüş olduğu bildi/ dirde hudud haricine çıkarnacağı kaşalarda daima tarihî ve sosyolojik nm kendisine bildrildiğinl yazmak görüşü tatbik etmiştir. Bugün kendisi Diğer taraftan «kör» için ayrı bir «A bulamadığmdan dolayı görünmez adam ederek müttefiklerle birlikte harbe gir yeti hakkında tahkikata memur edilen rilmektedir. tadırlar. nin, yalnız türkçecilik vesilesile ehem veugle» kelimesi var. Niçin? Fransızca çıldırır ve o zaman beşeriyetin başına mek istemedi. Dies komitesile birlikte çalıştığı üğreBükreşte 3,428 kişi tevkif edilmiş ve Ruzvelt, grazeteciler toplantısında miyetli gördüğümüz birkaç mütaleasına da «Chemin de fer» varken son zaman belâ olur. Fransanın hezimete nğramasmdan nilmiştir. Bu bir semboldür. Tarihte ve hâzırlarda bu kelimeye aid italyanca ferrobunlardan 827 kişi serbest bırakılmijtır. Bayan Curie'nin noktai nazarma temas edeceğiz. sonra da mihver devletleri İspanyayı Amerika aleyhlnde sarfedilen faallyet Eyaletlerde 4,117 kişi tevkif edilmiştir. vardır ki cemiviaire sıfatı istikraz edilmiş, fakat da bir »rı<"i» iştirak etmediginl aöylemiş ve bu Meillet, herşeyden önce lisan müesharbe sokmak için uğrashlar. Bir ta ler hakkında kongre encümeni huzurunBükreş askerî mahkemesi, Üdncikânun kadar meşhur bir lsmin daha şe sesesinin bir kısım içtimaiyatçılarca ya «ferrovia demiryolu» na lâkayd ka yete yapbklan tesir ve aldıklan menraftan İspanya Dabili j e Nazın mihver da 1939 da izahat verdiği sırada General •onunda isyana iştirak etmis olan üç refll bir şekilde tasınmamasftıdan pılan tarifini benimsiyor: Bir lisan, bü lınmıştır. Niçin? Anglo Saksonlar, bir zili uzak tedbirlerin beklendiği neticemerkezlerini ziyaret ettiği gibi bizzat Krivitsky, 1937denberi Sovyet askerl kisiyi 5 ilâ 7 sene ağır hizmeÜere, 24 dolayı müteessif bulunduğunu İlâve tün cihazile, ferdlerin haricinde bir re çok hayvanlann isimlerini cermence leri vermemesi yüzünden görünmemeye Her Hitler de tâ İspanya hududuna ka casus teşkilâtı garb lubesi çefi bulunkisiyi 3 aydan 3 geneye kadar hapse aliteye sahibdir. Bunu gösteren nokta, den, bu hayvanlann etlerinin isimlerini başlarlar. Cemiyete karşı göriinmeye dar giderek General Franko ile konuş duğunu aöylemiştir. BilÂhare Genera mahkum etmiştir. 3 kişi beraet etmiş eylemlştlr. değişmesinin hiçbir ferdi müdahale ile ise fransızcadan istikraz ettiler. Niçin? yüzleri kahnaz. jnuştu. O zaman anlasıldığına göre mih lin, Stalinle arası bozulduğu soylen tir. Toprak Ofisi müdürlüğü alâkadar olmaması, îstimal tarzlanndan Lisaniyatçı bu gibi istikrazları sadece Bir vakitler her geçtiği yerde, her ver devletleri İspanyayı Cebelüttanğtn mektedir. Ankara 12 (Telefonla) Toprak herhangi bir inhirafın içtimaî reaksiyo kaydetmek, tarihî ve sosyal sebeblerini göründüğü balkonda ve her bulunduYeni teskilâtı esasrye kanunu Uzerine yürütmek istemişler ve bunun General Krivitsky'nın başından yaralı Mahsulleri Oflsi reisl Reşad, Ziraat nu icab ettirmesidir (2). Bu reaksiyon göstermekle mükelleftir. Bunlar karşı ğu toplantıda peşinden akan bir alkıa rnukabilinde ona İspanyanın Afrika iın olduğu ve elinde bir tabanca ile bulunBükreş 12 (a.a.) Stefani ajansın Bankası meclisi ldare azalığına ve şüphesiz hukukî değildir. Cemiyet, ken smda ne bir isyana, ne de fantezist te şelâlesinin gaşyedici çağlayışile mestolan paratorluğunu genisletmek vadinde bu duğu aöylenmektedir. danı yerine de vekâleten Ziraat Bankası di lisanile istihza eden ve düzme, uy şebbüslere girişmeğe lüzum yoktur. Ba bazılar, şimdi VV'els'in yazdığı senaryolunmuşlardır. İyi malumat almakta olan mahafile unvum müdür muavlni Hulkl tayin durma, acayib heceli kelimeleri muhtelif zan cemiyetin yukan tabakalannca ec daki görünmez adam gibi yalnız izCesedi üzerinde mücadele ettiğine davasıtalarla ortaya atan fantezistlere kar nebi dillerden yapılan istikrazlar, bu lerile mevcudiyetleri hissedilir, görünGeneral Frankonun bir sozu: ir bir alâmet göriilmemiştir. Cesedin ya göre General Antonescu, devletin yeni edildller. şı ceza kanununa madde ilâve etmeği sınıflann bünyesindeki istihaleler neti mez, görünemez olmaya başladılar. Götişkilâtı esasiyesi hakkında bir kanun nında avukab Waldman'a bitaben yadüşünmemiştir. Fakat hukukî müeyyi cesinde, istikraz edilen kelimelerin alt rünmez »Hanıııı yakınlan, son demleneşredecektir. Fakat bu vâdin de İspanyayı aldat nlrruş bir mektub bulunmuştur. Vaşington 12 (a.a) Sudanda delerden daha keskin bir müeyyide, tabakalardaki mukabiHerine eğer varsa rinde, bir müddet bu mukaddes afete madığı görüldü. Genclik millî bir ruha sahib Bir polis hafiyesinin büdirdiğine göre sevgi ve korku arasında adı söygeçen ağustosta bir Amerlkan mls gühnek ve alay etmek müeyyidesi, za yer vermek suretile ortadan kaybolurRivayete göre Her Hitler, General Krivitsky kendisine birçok defa demişolacakmif yonunun bultınduğu binanm bom manın intikamı kâfidir. Yalnız düzme lar. Bu da ayn bh meseledir. Bilhassa lenemiyen bir hisle bağh kaldıklan gibi, Frankoya Cebelüttank üzerine yüriiyüp tir ki: Bükreş 12 (a.a.) Stefani ajansınbardımanı münasebetile Amerika kelimeler için değil, mevcud kelimelerin abnancada son asırda bu vakıanın nü bu yeni görünmezler de simdi belki aynı bu mevkü zaptetmeyi ve İngiltereyi Ak« Beni öldürecekler. O zaman beni dan: hislerle sanbdırlar. nm yaptığı protestoya verdlğl cemanalarma yapılacak müdahaleler için munelerine raslanmaktadır. denize girmekten menetmeyi teklii et intihar etti zannetmeyiniz.» Nazırlar Meclisi, dünfcü toplantunnda yabda İtalyan hükumeti hücumun de bu müeyyide karşımıza çıkıyor. HuNihayet A. Meillet'nin bizi pek yakmMüellife göre, görünmezlik, görünetiği zaman General Franko: Maamafih neşredflen tetkik beyanna ezcümle gencliğin cezrî surette terbiyeİtalyan tayyareleri tarafından ya lâsa kelimelerin kendilerine mahsus dan aîâkadar eden diğer bir mütaleasına memezlik sahibinin üzerine bir belâ ola< Akdenizin bir değil, iki kaptsı var. mesinde intihardan bahsedilmektedır. sini yeniden tensik etmeğe karar ver pıldığını lnkâr ederek çarkî Afrlka hüviyerleri, tızviyefleri, bir kelime ile Siz, kapının Birini kapayınu da sıra Waldman, intihara inanmadığını söy miştir. Gencler, millî ve vatanî bir ruha İtalyan başlnımandanlığınm rapo «can» lan vardır. Bu uzviyetler, ölür daha işaret edelim. 1918 den sonraki rak çöktukten sonradır ki, görünmek Avrupa nizamında yer alan küçük mil ihtiyacı baş gösteriyor ve bu ihtiyac ötekine gelsin!» lemektedir. sahib olacak surette yetiştirileceklerdir. nına göre İnglllz radyosunun bah ler, dirilirler, kıymet kazanırlar. Bütün letler, lisanî istiklâl davasile dikkate ça tatmin ediiemedikce şuur kayboluyor; Demiş ve İtalyanın ne yapacağını bekbu vetireler, şuurî müdahaleler haricinsettliH bombardımanın vuku bulyan bir hâdiseye meydan verdiler: var sanılan deha, cinnete dönüyor ve Urfada feyezan Ieyeceğini anlatmıs. de cereyan eder. Prof. Meillet bu humadığinı bildirmlştir. Fabrication. Meillet bu hâdise ile yap o zaman görünmez adam beşeriyetin General Franko bu sözleri söylediyse susta yalnız sosyolog lisaniyatçıların deürfa 11 (Hususî) Çevremlz macılık ccreyaruna işaret etmektedir. başma bir afet kesiliyor. Gümüşanede zelzele İtalyanm ne yaptığı görülmüs olduğu Londra 12 (a.a.) Dahillye Na de fazla yağan yagmurdan Halil Gümüşane 12 (a.a.) Dün sabah ğil, umumiyetle lisaniyatçıların da müt Bilhassa Çekoslovakyada raslanan bu Wels, yazdığı iki dldde, görünmea için onun bu defa da harbe girmek zırı Morrison, Avam Kamarasında rahman gölü tasarak kazanın bir tefik olduğunu söylerken «La vie des Euretile İtalyaya yardımdan isrinkâf e beyanatta buhınarak hava hücum kısmını, çarşı ve gümrük hanı sular saat 1 de burada orta şlddette ve mots Kelimelerin hayatı» isimli eserin <imal, kelime yapma, uydurma» hâdise adamlar için iki akıbet tasavvur edideceğine hükmetmek mümktindür. İtal lanna karşı evlerin dahllinde inşa altında bırakmıştır. Zabıta da hâ bir saniye devam eden bir zelzele sahibi Darmesteter'i, Alman filologu si, lisaniyatçı için, tıpkı üç ayakh, altı yon Jaberg*i, «Kstoire des mots Kelimele parmaklı doğan bir çocuk karşısmda ya, Akdenizin öbür kapısı olan Süveys edilecek sığmakların memnuniyeti diseye vaktinde el konularak önle olmustur. Hasar yoktur. Ona göre, görfinememekten ve bn t r rin tarihi» sahibi M. Breal'i, nihayet biyoloji âliminin duyduğu hayrete ben yüzden elindeki fevkalbeşer kuvveti inkanalını zaptedemedikten başka bütün mucib bir model üzerine büyük mlk me tedblrlerl almış ve bu suretle meşhur Alman sosyologu Wundt ile zer bir afallaşmaya vesile ohnaktan sanlığa nafi bir yolda kuUanamamaktan; Afrikadaki mevcudiyetini de tehlikeye yasta Inşasına başlanacağını bildir hasarın büyümesine mâni olmuştur. Fransız ruhiyatçısı Paulhan'ı zikret başka bir şeye yaramaz. Profesör şöyle korkunc bir hayal ve hortlak seviyeİnsan ve hayvanca zayiat yoktur. koymuştur. İtalyanm galib gelmek ümi mlştlr. Bombardımana •uğnyan mektedir. Birkaç misal: «Saoul», ilk za diyor: cElimizde bulun^:: bütün vakıa sine inmiş ohnaktan dolayı görünmez dile harekete geçtiği sırada bile, İtalya meskenlerln sakinlerinl ankaz içln Bazı eski binalarda küçük mikyasta manlarda cçok içki içmiş, doymuş» de lar, bir milletin lisanının tamamile ta adamlar mutlaka çıldırırlar. ya katışmıyan General Frankonun İtal de kalmak tehllsenlden ioruyacak hasar kaydedilmiştir. • Ankara 12 (Telefonla) Mumek iken sonradan sadece «sarhoş» rihî anzalardan mütevellid tesadüfi yanın bu şekilde mağlubiyete uğrama olan bu sıgınaklar zemin katında vakkat memuriyetle başka yere gön manasını aldı ve evvelki uzun mana öl unsurlar tarafından vücude getirildiği Eserinin birinci cildinde Wels, önüne Kızılayın seylâbzedelere sından sonra harbe girmeyi akhndan tesla edüecek ve ikl büyük iosanla derilen memurlara verilen avaJis dü. Vif kelimesi, lâtince tVivus Hayat. ni göstermekte ittifak etmektedir (4).» gelene saldıran, ve etrafına öîum ve geçirmiyeceğine hükmetmek mantık ica iki çocuğu alabilecektlr. yardımı dehşet saçan bir canavar haline gelinlardan bir kısmının uzun müddet tan nasıl aynldı? Keza Captif ten Chetif İşte «Münakaşalanmız» isimli risale bıdır. Ankara 12 (a.a.) Kızılay umu mahsublan yapılmadığı anlaşüdı nasıl çıktı? Bunlarm halden hale geçişi, ır.ünasebetlie ortaya atılan lisan dava ce görünmez adanu öldürtüyor. ikinci O halde General Frankonun bu sı müstenid bir siyaset tutmağa devam et mî merkezinden bildirilmistir: ğından, Maliye Vekâleti bu gibi a ancak hâdiselerin ferdler dışında cere smdaki mülâhazalarımıza desteklik ede cildindeki görünmez kahraman da aynı rada Mussolini ile görüşmek üzere se mesi, hayatî menfaatlerinin icablan aravanslann derhal kapatılmalanru a yanından sonra izah edilebilir. Fakat cek beynelmilel bir otoritenin yalnız akıbete yürürken, kendine hâlâ bağh İzmir vilâyeti dahilindeki seylâbyahate çıkmasuun sebebi ne olabilir? »ındadır. o kadar. Böyle bir izahtan sonra ana bizi alâkadar eden mütalealan bundan kalan bir doktorun ona zayi ettiği kazedelere yardım için evvelce gön lâkalı dairelere bildlrdl. Fakat mihver devletleri, dün de an derilen 2,000 lira ile 95 çadıra ilâ k Ankara 12 (Telefonla) İsloji tarikile biz başka kelimeler üzerin ibarettir. Bir başka musahabede gene nı telâfi için normal bir adamdan nakTahminler: lattığunız gibi, yeni bir siyasî taarrura veten 60 çadır, Menemen seylâbze tanbul ticaret mahkemesl azalığı de oynayamayız. Oynadığımız takdirde beynelmilel lisaniyat otoritesi olan Al lettiği kan damarlannda cereyan edinBu yolda birçok tahminler ileri sü gırişmiş bulunuyorlar ve bu siyasî ta deleri için 1000 lira gönderilmlş ve na Emlrdağı eskl Müddeiumumisi ki bu gibi fantezistler her devirde bu man Profesör Otto Behaghel'in ayni su ce görünmeye başlayor ve beşeriyet rülüyor: İspanyadan harbe girmek sure arruzun hedefi, İngiltere aleyhinde ha Antakya seylâbzedelerine yardım Fethi Aslaner tayin edildi. lunur «âmme» nin gülmesile karşılaşı rette bizi alâkadar edecek mütalealan fevkalbeşer bir çılgından, kendisi de korkunc ve görünmez bir afet ohnaktile yardım dilemek, İtalyanm Trablus rekete geçirilmesi mümkün olan her içuı de 850 lira sarfedilmesi Antak•Jc Ankara 12 (Telefonla) İaşe na işaret ettikten sonra asıl mevzuutan kurtuluyor. garbda kalan ordusunu teslim ohnaktan kuvveti elden geldiği derecede tazyik teşkilâtına aid kadrolar İcra Ve nz. a Kızılay şubesine bildirilmiştir. Prof. Meillet bundan sonra lisan hâdi muza avdet etmek fırsatını elde edecekorumak için bu ordunun Trablusgarb etmektir. kllleri Heyetince tetkik edilmiş ve sesile alâkadar sosyolojinin vardığı bazı ğiz. İlk vehlede o kadar şayanı «rrn fötasvib olunan kadrolar yüksek tas istihale tarzlanna işaret ediyor: 1) Kedan İspanyaya naklini temin etmek, rfinen, görünmez adam olmanın ne dehFransa da, İspanya da, Japonya da Ziyaeddin FAHRİ şetli bir nrasibet olduğunu Wels pek iyi dika arzolunmuştur. General Franko ile Peten arasındaki bu yüzden tazyik edilmekte ve bütün limelerin maddî yapısmda değişiklikler Stokholm 12 (a.a.) Bir as vaki olur. Meselâ eski Cermenlerde göA şahsî dostluktan istifade ederek Gene bu devletlerin İngiltere ile mücadeleye (1) Birinci makale 42941 tarihU sa izah etmiştir. kerî tayyare, tecrübe uçusu yaparral YVeygand'ın bir takım şartlar için girişmesi istenmektedir. B. FELEK Nevyork 12 (aa.) Havas: FÜâ ken yere düşmüş ve içinde yangın rülen manna'dan yaşıyan almanca ve yımızdadır. de İtalyaya yardun etmesini, hiç olFakat Fransa da, İspanya da muka delfiyanın İtalyan mahalleslnde gaz ingilizceye geçen man, men, yahud ho(2) Bk. A. Meillet: Comment les mots çıkmıştır Pılot, telef olmuştur. Rama7sa General Weygand'ın da bir ta vetnet ettiği gibi HEster Ruzvelt, Ameborularında vuku bulan bir infilâk sıdlık yapmakta olan küçük zabit, mo'dan bugünkü fransızcadan izi görü changent de sens, Sf. 5. Bu etüd <Anraftan Trablusgarb üzerine yürümeme rikanm Pasifikte bir harbe girmesini len m ilâh... gibi. 2) Kelimelerin mana nee sociologique, C. 1905 te çıkmıştır. neticesinde büyük bir yangın zuhur ağır surette yaralıdır. sini temin edecek bir İtalyan Fransız muhtemel görmediğini söyleyerek Jasmda değişikUkler vaki olur. Bugün etmiştir. Ankaz altmdan şimdiye (3) Bk. Ayni eser, Sf. 24. • Tokio 12 a.a.) Hükumet 1941 pere, mere kelimeleri, aynı zamanda anlaşınası yapmak, İtalya ile ingiltere ponyanm Pasifikte ve Uzakşarkta yeni kadar beş ölü ve 40 yaralı çıkarıl (4) Bk. A. Meillet: Fransız Ansfldopearasında münferid bir sulh için tavas bir harbe girmeyi göıe alamıyacağmı mıştır. Bir çok cesedler henüz an bütçesmi neşretmlştir. Bütçe 1940 fizyolojik manadaki baba ve anayı işabütçesiııden bir milyar 240 milyon ret eder. Halbuki ashnda bu kelimeler disi, Paris, 1938, Lisan maddesi, SL 9: sut etmek, bu tahminler arasında yer snlatmıştır. kaz altmdadır. fazla olarak 12 milyar 880 milyon hiç de o manaya gelmezdi. Meselâ Roma «Tous les faits particuh'ers qu' on tutmaktadır. Elhasü, General Frankonun MussoHni Chicago'da bir şimik maddeler yene baliğ olmaktadır. possede concordent pour montrer que le Fakat bütün bu tahminler içinden en ile görüşmesinden şimdilik mühim bir fabrikasında da infilâk vuku bul Devlet borcları 1941 için 1940 tan sitesinde çocuğu doğuran kadına ge vocabulaire est fait d'elements fortuits zayıh, İspanyanın harbe girmesine dair inkişaf safhası beklenmemektedir. muş, üç kişi ölmüş ve sekiz kişi ya 550 milyon lazlasile yedi mllyar 57 (*) ilk yazı 6 şubat tarihli nüshamızda provenant tout entiers d'accidents bisileri sürülendir. Çünkü İspanyanın bunömer Rıza DOĞRUL ralanmıştır. çıkmıştır. I milyon olarak tespit edilmiştlrtorigues.» dan bövle de sulh ve sükunet esasına Ankara 12 (Telefonla) Maliye sıl otomobil kullanacaksın, diye, sordudaha kuvvetle size hissettiren şeylerdir Vekâleti, muamele vergisi kanununa verdiğim zaman Bu karan İkimizi otomobilde yan yana görenler, Yatağıma uzanmıştım. Etrafıma ve ta ek kanunun nasıl tatbik edildiğine gururum isyan eder an kadınlık bu güzel kızı şu vicdansız adam ağvana bakıyordum. Eşyalar bana uzatnış, dair bir izahname hazırlamıştır. gibi olmadı değil, fakat tereddüd latmış olacak diye bana hiddetlenip büyümüş görünüyordu. Bu derin ses Buna göre maharrik kuvvetli 2 beyeünedim. Cevdet her şeyden kıy sana acıyacaklar. sizlik içinde duvarlan dinliyor ve oda gir ve işçi sayısı müessese sahibi i's metli ve lâzımdı. Istanbula koştum. Bu şakaya ikimiz de zoraki kahka Cevdeti yola gelarda uyuyanlarm nefeslerini duyar gi birlikte onu geçmiyen trikotaj, plâDediğim gibi de tirmek pek kolay olmadı. Inad edi halarla güldük. bi oluyordum. Uyuyanlarm ortasında sik' eşya, kundura kalıbı. 6kçe, kesekâğıdı, terazi, baskül ve bunlarm Artık dönelim, dedi. Merak etme yor, benim peşinden koştuğumu göruyanık düşünerek böyle kahnak!.. Gemontaj işîerini yapan sanayi müdükçe şımarıp nazlanıyordu. Sonunda hava iyice karardı. Şehre girerken büs ' çen yakın günler bütün canlılıklarile esseselerile nüfusu 30 bine kadar omuvaffak oldum. Barıştık. Siz ne der bütün karanlık basacak. Bizi kimse kafamda tekrar yaşamaya başlıyordu. lan yerlerde bulunup maharrik kuv seniz diyin, belki yıhşıklık, yüzsüzlük. görmez. O küçük ev, yemyeşil bahçesi, tahta vet kullanmıyan ve işçi sayısı saHafif bir tereddüdden sonra ilâve etFakat neticeden ikimiz de memnunuz. parmaklıklı balkonun, mermer çeşme hibi ile birlikte onu geçmiyen bovaHüseyin gülümsedi: tim: çar gibi avdet ediyorduk. | düşünceler bir kayaya çarpar gibi bana sine kadar hayalimde, yeni boyanmış haneler istedikleri takdirde götürü İ^te şimdiki genc kızın telâkkisi Hareket etmeden evvel senden Ninem akşam yemeğine inmedi. Gülçarpıyor, tekrar sahibine dönüyorlar. bir resim gibi canlı duruyordu. Orada vereive bağ'anaca.klardır. bu, dedi. Ufak tefek izzeti nefis me küçük bir ricada bulunacağım. süme sordum. Istırab sert bir zırh gibi beni çeviriyor. geçen günler, o güzel günler... Rıza selelerine eskisi gibi aşkını feda etMerakla: Biraz süt içerek yattı, dedl bi şimdi ninemi düşünmeye, onun has Her ne söylenirse söylensin faydasız. kuvvetli, hâkim kafamın siyah boşlu miyor, sırası gelince erkeğin peşinden Nedir? dedi. Bir düzeltme Hüseyin: tahğına, başına fena bir hal gelmesine Keder bir canavar gibi içimi yiyor. En ğunda beliriyor, orasını bir ışık halinde bile kosuyor. Saadetini kurtarmak paArtık Rıza ile uğraşmıyalım.. Sebeb Acaba rahatsız mı? diye, merakdişeler, korkular ve bu müthiş ıstırab aydmlatıyordu. Neleri hatırlamıyor Dün, Türkıstanh gencler imzasüe sebeb olmak endişesi içinde titremeye hasına her ne olursa yapıyor ve ben ne olursa olsun netice birdir. Bir kere landı. mahkumum. Fakat ne yapabilirdim? içinde fırtınada kaybolmuş çürük bir dum! O kırmızı kilimlerle döşeli gölgeü şu mektubu aldık: bunu pek te fena bulmuyorum. ayrılmış bulunuyonız. Benim için yaOna gündüz yemekte, aramızda ge«Bugünkü gazetenizin ikinci sa Rıza ile artık aramızda hiç bir şey kal gemi gibiyim. Şaşkın ve sersem, perişan serin oda. O saatlerce susarak, gülüm Benim de ayni şekilde hareket et pılacak tek şey vardır: Onun peşinden çen konuşmayı anlattım. madığı halde hâlâ yarın, öbür gün ev bir haldeyim. Daha korkuncu imdad da siyerek ve bakışarak onun göğsünde hifesinoe «Türk Kültur Birliği hakmek istediğimi, yahud hareket edece koşmaktan vaz geçerek hâdiseyi me Şimdi her şeyi biliyor, dedim. Übeklemiyorum, ondan da ümidimi keskında» başhklı yazı altındaki izağimi mi sanıyorsun? tanetle kabul etmek™ Mukadderata bo züldüğünü zannediyorıım. Hastalanma leniyoruz, diye, onu aldatmakta devam tim. Hüseyin bunlan da biliyor. O be kaldığım zamanlar... Kalbimi kalbine etmek daha mı doğruydu? vermek. düşüncelerine karışmak, onda hattan yanlıs malumat vermiş zanBunu sorarken elimde olmıyarak a jTon eğmeliyim? smdan, tekrar çarpmtılann başlama nim kafamın içini gözlerimde görüyor. Hüseyin: kendimi maddî manevî kaybetmek. tek nediler^k müteessir olduk. Bizim s^bilestim. Sesim biraz dik çıktı. Hüseyin; zayıf bir sesle: sından korkuyorum. Doktor Jıiç bir şeye bunu dün söyledi. bir vücud haline gelmek arzuları için maksadımız, iki gün evvel intir;ar Hayır, dedi. Hüseyin, herkesin Sen bilirsin. dedi. Fazla üzüyorsun kendini, dedi. sıkılmamasının lâzım geldiğini tekrar eden gazetenizdeici resimde bulu Erkenden odalanmıza çekildik. Geç de sokuluşlarım ve sonra onu üzmefc, karakteri ve telâkkisi başka. Böyle bir Fakat düşünceli görünüyordu. Bu kadarı fena, harab oluyorsunedip duruyordu. nanlann Türkistanlı gencler olduvakte kadar uyumadun. Bu uykusuz şey söylemek istemedim. Sen bunu ya Seni de bu zoraki polis hafiyeli Faydasız, inanmadan söylenen te gecelerin korkuncluğunu ancak benim onun gözlerinde konuşan ateşi, çakan Şunu ve o gece de Türk Kültür BirHüseyin sesini çıkarmadı. pabilmek için fazla mağrursun. Sonra ğinden kurtarıyorum, dedim. selli sözleri. Bunlar çare değil. Bunlar gibi ıstırab çekenler bilirler. Hafif bir şimşekleri, vahşî fakat asîl bir gerilme liğinin saz heyetinin bulunmad'ıâıSalonda kahvelerimizi içerken: bahsettiğim genc kızın macerası ile seGülmeğe çalıştım. O gühnedi Hâlâ Görüyor musun, dedim. Yalnız ken eğer o çekmekte olduğum ıstırabı, acı ışık.. Eşyalann uzun gölgeleri duvar içinde sertleşişini seyretmek için ka nı tashihten ibaretti. Türk Kültür ninki arasında çok farklar var. dalgmdı. dim ıstuab çekmekle kalsam ne ise, yı durdurabilirse.. Hüseyin sustu. O da lara vurmuştur. Yatağınızda arkaüstü çışlarım.. Çocuklar gibi neş'eli, kaygıı cemlyetinin mevcud clduğu ise maVe birdenbire bahsi değiştirerek: **» başkalarının da üzülmesine sebeb olu manasız şeyler söylediğinin farkında... yatarsınız. Etraf derin bir sessizlik i suz birbirimizi odalarda kovalarchk lumdur. Gazetenizde dercini saygı Fakat sen bu kızarmış gözlerle naBiraz sonra geldiğüniz yollardan u yorujn. Kendi kederim yetmiyormus gi(Arkaa var) larımızla rica ederlz.> u Zıyaeddın Fahrı U* <^ ehşetli şey! Odanın kapısı kendi kendine açılıp kapanıyor. Karşunız. daki koltuk yerinden kalkrp şöyle bir kenara geliyor ve oturulacak yeri çöküyor. Masanın üzerindeki gazetenin kendi ken« dine havaya kalkıp, birisi okuyormuş gibi büküldükten sonra, muallâkta durduğunu görüyorsunuz. Nihayet kutudan aynlan bir sigara koltuğun üzerinde boslukta dururken kibrit kuhısunun kendiliğinden açıiıp içinden çıkan kibritle sigaranm daima kendi kendine yandığmı görerek dehşetten saçlarınız diken diken oluyor. İşte Görünmez Adam eserinden sahneler!.. Meşhur İngiliz muharriri VVels'ın bir eserinden çekilmiş olan bu isinıde bir Dlmi Beyoğlu sinemalanndan birinde seyrettim. Nm. Kürinin hareketi Vaşingtonda siyasî bir cinayet Rumanyada topyekun tevkifat Fran*a aleyhindeki propaganda Ruzveltin dahi teessüfünü mucib oldu Gizli polis şefi olan İsyana iştirak edenler Rus generali bir muhtelif cezalara otelde öldürüldü mahkum ediiiyor 0 halde kim bombalamış? Ingilterede yeni sığınaklar Kısa Haberler Filadelfiya İtalyan mahallesinde büyük bir yangın Götürü vergi Muamele vergisi kanununa ek kanunun izahnamesi « CUMHURİYET » İN EDEBİ ROMANI: 56 Bütün tavsjyeiera r^ en makul çindedir. Bütün bunlat; bedbahtlığuuzı