12 Şubat 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Dll ve edebiyat davası Yazan: İsmail Habib Üstadın bu dikkate savan makale serisini yakmda okuyacaksuuz. 17 nCİ Vl! SîlYl ' ' * 5930 İSTANBUL CAĞALOGLU Telgraf v« tnelrrnb adresl: Cumhurlyet lstanbul Posta kutusu! tstanbul Na 246 Telefon: Başmuhamr. 22366. Tahriı heyeti: 24298. îdare v« matbaa kısmı: 24299 24290 Margaret Mitchell Hllml Ziya Ulken Dünyanın en çok okuna Çevlrenler : M. Fiatı 150 ku RÜZĞAR GİBİ GEÇTI Çarşamba 12 Şubat 1941 HILMf Ki Nehirlerin taşması üzerine 29 köy sular altında kaldı Elli bîn liralık mezruat mahvoldu; birçok köylerle irtibat kesildi; nüfusça zayiat yok Antakya 11 (a.a.) 24 saattenberi şiddetle devam eden yağmurlar Hatayda bir felâket halini almış, Antakyada Asi ve Amuk ovasında Afrin nehirleri görülmemis bir derecede taşmışür. Antakya kazasına bağlı alü, İskenderuna bağh 4 ve Reyhaniye kazasına bağlı 19 köy sular alündadır. Is kenderunun cenub mahallelerile seylâb mıntakasındaki köyler halkı daha evvel alınan tedbirler sayesinde tahliye edilerek civar yüksek köylere nakledilmişlerdir. Kmlay felâketzedelere yardım etmektedir. Antakya ile Reyhaniye ve Antakya Ue İskenderun şoseleri sular altındadır. Antakya debağhanesini sular basmış ve elli bin liralık zarara sebeb olmuştur. Seylâb mıntakasındaki mezruat mahvolmuştur. Şimdiye kadar insanca zayiat hakkında hiçbir haber yoktur. Bir kısım köylerle irtibat teminine çalışılmaktadır. [.Arkası sahife 4 sütun 2 de] Hatayda feyezan BULGARISTANDA Alman askeri bıılımdıığıı Berlin ve Sofyada tekzib edildi Fakat trenlerle Sofyaya kıtaat ve pek çok turist gittiği rivayetleri devam ediyor Sofya 11 (aj.) Bulgar ajansı bildiriyor: Ingılız Basvekilinin 9 şubatta radyo Ue söylediği nutkunda Almanların Bulgaristana gırdiği ve Bulgar tayyare meydanlannın Almanlar tarafından işgal edilmis olduğu hakkındaki iddialarla alâkadar olarak, Bulgar ajansı, bütün bu iddialann hakıkate tetabuk etmediğuıi beyana mezundur. Türkiye haric olmakttzın Berlin de tekzib ediyor bütün Balkanltlara hitctb ediSofya 11 (a.a.) Havas aBerlin 11 (a.a.) Bir hususi mujansı bildiriyor: habir bildiriyor: yoruz: Her hangi bir tehlike Berlin mahülleri, Bulgaristana Alman Balkanlar vaziyetinde muhöniinde can havlile ayaklatemel herhangi bir ihtilât karsı askerlerinin girmis olduğu haberini yasında, Yunan kadın ve çocuk lanlamakta ve Churchill'in verdigi hanan tabii nefis müdafaan. berlerin tamamen yanlış olduğunu iddia larına Sofyadaki Yunan elçiliği mıt mevcad ve mümkun bü. eylemektedir. tarafından Yunanistana dönmeRumanya Atina elçuini azlettî tün icablcanm niçin yerine leri İçin tavsiyede bulunulmujBükreş 11 (a.a.) Stefani ajansıntur. getirmiyeceksiniz ? danRumanyanın Atina sefiri azlediîmiştir. Türkiye, Bulgaristan, YunaBulgaristana trenlerle Alman nistan ve Yugoslavyadan ibaret atkeri mi gelmi?? dört Balkanlı devletin ha diyinLondra 11 (a.a.) Reuter ajansının ce ortaya öç milyon kifîlik bir diplomatik muharriri yazıyor: kuvvet koyabileceklerini gözRumanyada Alman kıt'alarının tahşid önüne alırsak Balkanlılar tesaedildiğine hiç süphe yoksa da ki tahsidatın İngilterenin Rumanya ile siyasî nOdüniin n« büyiik nnkânlara münasebetlerini kesmesini intac etmişmalik olduğunu derhal anlamış tir Sofyaya trenlerle Alman kıt'aları olunız. Balkanlann «tratejik geldiğine dair baa iaynaklardan çıkan noktalanna yayılacak ba muazhaberleri ihtiyatla karşılamak lâzımdır. Jtam kuvveti çiğneyip geçmek Rumanya Ue Bulgaristan arasında Belgrad 11 (aa.) Havas ajansı kolay iş degildir. BalkanUr ne [Arlosı sahife 5. sütun 1 de] bildiriyor: Fransadır, ne de Polonya. Varnadan Almanyaya Sovyet petrolü nakleden bir tren geceyansı ünler Üerledikçe ve bahar Bulgarıstanda Yugoslav hududuna yaklastıkça Balkanlılann ken bir kilometre mesafede bulunan ^ a r dilerini ihata eden hayret ve Dragoman istasyonu civarında yoltereddüd hislerinden sıyrılarak vaziyeti dan çıkmıştır. olanca ciddiyetile gözönüne almalan 29 sarniç vagonu Mişava uçuru lâzun gelmektedir. Nihayet Balkanlan muna yuvarlanarak yanmıstır. Yan tehdid eden tehlikelerin s a k a y a gin hâlâ devam etmekte, alevler bir g e 1 i r tarafı yoktur. Balkanlarda bu kilometre genişliği kaplamaktadır. hakikat böyle gorülmüyor mu? ZanneHâdisc Belgradla Sofya arasmda deriz ki evet. İşlerin çetinliği meydantelefon görüşmelerinin kesilmesine da olduğu ve onu her Balkanlı memleAmerika Cumhurreisi Euzvelt sebeb olmuştur. İnsanca zayiat mev kct hergün böyle gördüğü halde alınmaLondra 11 (Radyo) M. Ruzvelt cud olup olmadıgı meçhuldürsı lâzun tedbirler üzerinde vaziyetin bugün gazeteciler toplantısında şu icablanna tamamen uyulamadığını itisözlerl söylemiştir: raf etmek mecburiyetindeyiz. Bütün •* Amerika, Japonya ile harbe Balkanlan tehdid ettiğinde hiç şüphe olmıyan tehlikenin büyüklüğü. ciddiliği tutuşacak olsa dahi, bu vaziyet, Ave çetinliği karsısında bütün Balkanlı merikanm İngütereye yardım etlann hâlâ aralannda m ü t e s a n i d mesine mâni olmıyacaktır. Bununbir müdafaa kütlesi teşkil etmemiş ol la beraber Amerika için bir harb malarına verilecek hüküm bittabi ancak tehlikesi yoktur.» Berlin 11 (a.a.) Yarıresmî bir membundan ibaret olabilir. VVillkie'nin Âyan Meciisinde badan bildiriliyon Her Balkanlı memleket hemen, herverdiği izahat Berlin siyasî mahfillerinin fikri, gün, berhalde sık sık kendisine tecavüz Vişi 11 (a.a.) Havas ajansı bildiriVaşington 11 (a.a.) Havas: YeChurchill'in dün söylediği nutkun In etmesi muhtemel devletlerden şu yolda ni büyük bir faaliyet haftası başla yor: gilterenın içinde bulunduğu çıkmazın teminat alıyor: mıştır. Siyasî ve diplomatik mah 4 numara a\tuıda neşredilen bir kabir delili olduğu merkezindedir. Bu Sana bir şey yok. Zaten bütün Bal fillerin bütün dikkati şimdi âyan nunu esasî zeyli Amiral Darlan'ı Mare nutuk, İngUterenin halen çektiği ve is kanlar üzerinde bu memleketlerin saadet hariciye encümeni ile doğrudan doğ şal Peten'in devlet reisi vazifesini ifa tikbalde çekeceği ıstırablarırun daima ve refahlanndan başka bir maksad ta ruya âyan mecllsi üzerinde toplanya mâni zuhur ettiği takdirde kendisine mes'ulü bulunacak bir adamın tezahükib etmiyoruz. Nihayet İtalya ile Yuna mıs bulunmaktaiır. Filhakika kirarüne lâyık alâka ile okunmuştur. niütanm kavgalarmdan mı endişe edi lama ve ödünç verme projesi mez halef olarak tayin eylemektedir. Flandin Vi$iden aynldı yorsunuz? O ergeç makul surette düze kur encümenle mecliste tetkik edilŞimali Afrika hâdiseleri hakkında şu Bern 11 (a.a.) İsviçre rad>osuna :ihet kaydedümektedir: Mademki harlecek mahallî bir hâdiseden ibarettir. mektedir. Âyan hariciye komisyonu Ayni teminatı İtalya vaktile Yunanis bu hususta muhtelif şahsiyetlerin göre istifa eden Hariciye Nazm Flanden bin neticesi Britanya adası üzerinde alıtana vermiş, fakat bu hal, günün birinde fikirlerini dinledigi gibi bugün de bu sabah tayyare ile Vişi'den hareket nacaktır, Londra şimali Afrikadakı hâdiselerin nisbî ehemmiyetsizliğini kabul onun o zamana kadar uyutulmuş sandı wmkie'yi dinlemiştir. Yarın hüku etmişür. itmiş bulunmaktadır. gı avınm üstüne atılmasına mâni olma metin projesinde yapılması istenen Berlin hâdiselerden memnun nuşn. Ayni teminatı İtalya, mükerreren tadilleri müzakere edecektir. ChurchiU'in şimdiye kadar hiç bir Berlin 11 (a.a.) Bir hususi muhabir Yugoslavyaya venniştir ve belld hâlâ zaman bu derece bedbin bir tarzda lâbildiriyor: Ruzvelt, Vfillkie'yi Âyan hariciye vennekte devam ediyor. Ayni teminatı f Arkası sahife 5 sütun 5 tel Almanlar, Fransadaki siyasl vaziyetin ve ödünç Rumanyadan sonra diğer Balkanluarm erıcümeninde kiralama [Arkası sahife S, sütun 4 tel (Arkası gahife 5 sütun 6 da) hepsi muhtelif sekil ve suretlerde Al Balkatılarda karar saati çalıyor! Amerika için bir harb tehlikesi yok r Yunanistan Rumanya da Londradaki sefirini geri çağırdı M. Roosevelt dün gazetecilere kat'î beyanatta bulundu Bulgaristandaki kadın ve çocukların avdet etmelerini bildirdi Cnl. Franko Fransada Peten'le görüşen Devlet Reisi İtalyada Mussolini; Berlinde Hitler'le gOTUŞecek Sunner le Rıb c n DU «Japonya ile harbe tutuşsak bile bu vaziyet îngiltereye yardım etmemize mâni degildir» bentrop ve Ci VARNADAN" mülâkatlardan intıbalar teşebbüsü yapacağı da söyleniyor Almanyaya petrol taşıyorken bir tren yoldan çıkarak berhava oldu JAPON İŞİ! Yeni nizama için ANKARA İspanya Başvekili G«neral Frankonun refakatinde Hariciye Nazırı Sunner olduğu halde İtalyaya hareket ettiği ve oradan Almanyaya gi« deeeği haber veriliyor. Frankonun Romada Mussolini ile görüştükten sonra Berlinde Hitlerle görüşeceğl Llave olunmaktadır. Bu seyahat bir takım tefsirlere sebeb olmuştur. Akdenizde İngiliz hâicimiyetinln filen sabit olduğu bir sırada mih vercilerin, İspanyadan harbe girmesini Istemeleri pek akla gelmez. Bir rivayete göre, General Frankonun seyahatl bir sulh teşebbüsile alâkadardır. Bu rolü General Frankonun en iyi şekilde İfa edeceği tahmin edilmekle beraber, bugünkü şartlar altında buna pek imkân görülmemektedir. Diğer bir rivayete göre. General Frankonun seyahati İngiltere ile General Weygand arasındaki mü nasebetlerle alâkadardır. Söylendiğine göre, İtalya ile Almanya, General Weygandın İngilizlerle isbirliği yapmasmdan korkmaktadn"lar. Bu sebeble mihvercilerln yalnız ihtimale karşı münhasu* olmak üzere Londra 11 (a.a.) İngiliz amirallık General Franko ile bir işbirliği tekdairesinden bu aksam tebliğ edilmiş lif etmeleri muhtemel addediliyor.> tir: Franko Fransada İngiliz donanmasına raensup gemiler Vichy 11 (a.a.) İspanya devlet bu sabah erken Almanların işgali al reisi General Franko, İtalyaya gitınds bulunan Ostende'i bombardıman dip Mussolini ile görüşmek üzeıe bu etmişlerdir. Mermüerimiz limen tesisa gun Fransız topraklarma girmiştir. [ Arkası sahife 5, sütun 3 te] I Arkası sahife 5, sütun 4 te| Berlin ve M. Churchiire cevab veriyor F ı r s a t t a n istîfade, Siyam ve Hindiçini Roma açıkça tazyik ediliyor Donanma Ostende'ı Avrupada İngiliz taarrıızu Radyo Gazetesî Meğer Afrikada kazanılan zaf erin hiç ehemmiyeti yokmuş! Bu muvaffakiyetler îtalyanın harb kudretini bertaraf etmekten çok uzakmış! İngiltere Singaparda İ n g i l i z tayyareleri büyük bir ordu Hanovre'a 6 saat tahşidine başladı! bomba yağdırdılar, i s t i l â limanlarına, Norveç ve Belçika sahillerine hücum edildi bonbardıman etti Amiral Darlan Mareşal Peten'e halef tayin edildi Singapur ve havalisini gösterir harta ANKARA Radyo Gazetesi Şanghaydan gelen bir habere göıe, Japonlar, Hlndiçin} ile Siyam arasmdaki ihtilâfı halletmek bahanesile Asyada yeni nizamı tesise çahşıyorlar. Japonlar Tokyoda toplanan Hindiçini ve Siyam murah haslarma blrer muhtıra vererek her şeyden evvel Japonyanın Asyadaki rüçhanh vaziyetini tanımalarını ve ancak bunun kabulünden sonra sulh müzakerelerine başlanabileceğini bildirmişlerdir. Bu hareket, Japonyanın Avrupadaki kanşıklıklardan istifade ederek Asyada nüfuz tesi&ine çalıştığını gösteriyor. r Arkası sahife 5 sütun 4 tel Almanya üzerinde siddetli taarruzlar yapan ağır İngiliz bombardunan tayyareleri manyadan da almaktadırlar. Bu teminatm hükümlerine, mahiyetlerine ve ehemmiyeflerine aid olarak elde daha evvelkiler kale ahnmazsa çiçeği burnunda ve hâlâ üstlerinde dumanlan tüten taptaze iki misal var: Rumanya ve Yunanistan! İnamnız teminata da memleketlerinizin kapüannı açın bakalım. Vücudlerinize yabancı dikenler battığını duymıyacak mısuuz? Öyle bir vaziyette tehlikeye girmis milli mevcudiyetinizle m a h v o l m u ş hürriyet ve istiklâliniz yüzünden uğrayaeağınız belâlann kdrahğını, kanlılığuu, dehşetini ve fecaatini tasavvur ederken neden »hinleriniz yanıp tutusmıyacak? Türkiye haric olmaksmn bütün Balkanhlara hitab ediyoruz: Herhangi bir tehlike öniinde canhavüle ayaklanan tabiî nefis müdafaasının mevcud ve mümkün b ü t ü n i c a b l a r ı n ı niçin yerine getirmiBulgaristan İçinden Selâmk ıstıkametine y.l almak istiyecek bir Alman ,1er, hareketi Bulgaristanı çıgnemekle ışe fcasladıktan sonra Selânik hedefine vusul muvaffakiyetini gösterd.g, takd.rde Yugoslavyay. t e c r i d etm.s olacaUtır. Yugoslavyanın uğrayabılecegı tecavürfex karşısında kendisini mudafaadan geri dnrmıyacağmdan emınız. Fakat onun bu müdafaayı tekbasına kalacağ, tecrid e*ln,is va7İvetinde ta b.k Habeşistanda son harekât Hava kuvvetleri, Italyan mevzüerini döğmeğe devam ediyor Kahire 11 (a.a.) Orteşark İngUiz umumi karargâhının tebliği: Libyada, alınan malumata göre, o nuncu İtalyan fukasına kumanda e den General Tellera, Bingazinin cenu bundaki muharebelerde aldığı yaralar neticesinde, esir düştükten sonra öl müştür. Eritre, Habeşistanda ve italyan Somalisüıde bütün bölgelerde harekât memnuniyeti mucib bir şekilde inkişaf et mektedir. General Vilson Bingazi valisi oldu Londra 11 (a.a.) (BBC.) Mısırdaki İngUiz kuvvetleri başkumandanı General Vilson, Sirenaik Bingazi vUâyeti) askerî umumî valUiğine tayin edilmiştir. Libyada zaptedUen yıerlerin idaresi şekli Kahire umumî karargâhındatespit edUmiftir. General VUson yeni vazifesini ifa etmek üzere Mısırdaki Brtanya kuvvetleri başkumandan •ömdan çekUecektir. I Sirenaikteki askerî idare hududlar [ (Arkası sahife S sütun C d » Son bahar gülü İtalyan imparatorluğundan akseden patırdüaruı sebebini İtalyanların kabiliyetsizliğinde aramamah. İmparatorluk. rejim olarak, milliyet mefhumile makusen mütenasib bir yürüyüş gösterdiğine göre, İtalyan çatırdısı daha derin, daha şiimuUu köklere dayanıyor demektir. Millet fikri henüz ortada yokken imparatorluklar cihana hâkimdiler. Ondokuzuncu asır başlannda, bünyeleri içinde milliyet tohumlan doğraaya başlayınca imparatorluklar ilk sarstntıyı duymuş oldular. Tohumlar serpilip zamanla müstakil millet haline inkılâb ettikce imparatorluklar da yavaş yavaş çürüdüler. Bunlardan kiminin yıkıldığını, kiminin de zamanın sartlanna intıbak ederek bir istihale geçirdiğini yirminci asır gördü. Oudokuzuncu asruı ortalannda (milliyet) fikri her tarafa yayılıp genişlerken. İtalya. bu cereyandan şüphesiz mahrum kauıiıyordu. Fakat 1869 dan evvel çizmeyi dolduran insanlar bir millet şuurunu, bir mUlet iradesini henüz tahakkuk etrirmis değillerdi. Bunu yaptıkkn zaman imparatorluk rejimi, sosyal bir müessese olarak zaten yıpranmış, çürümüs bir halde bulunuyordu. Birligini ilân için 1869 a kadar çalısan İtalya, en büyük müşkülâta kendi hududlan içinde rasladı. Bu, İtalyayı çevreleyen memleketlerin hususî zâfından ziyade o memleketfcrde can çekişen impa Birkaç söz =^ elbctte dah " Y^NÛTNADT ratorluklarm ı ; acdni gösterir. lf Millet bünyesine k^vuştuktan sonra bir imparatorluk» kurma|^ tasarlayan İtalya aruk geç \almi'tı. •rrultüye gettrerek Osmanhlar#nlmiras aldığı iptidaî Afrika kıyılaşu'bfie bir imparatorluğun temeü için ma?a jerine geçemezdi. Çünkü dünya, frtık • dünya değil» M I * * \ » İtalyan imparatormgu, tarihin hiç bir inıparatorluğunda r^amadığımız bir sür"atle çanrdayorsa, hâdiseyi tabiî görelim: Sonbaharda dikilen gülden taşın nıahsul beklenir mi? N. [Arkası sahife 4 sütun 2 d«]l Übyada İtalyazuardan ahnan 8ayı«. mübimmattan bir kısmı